RACUN RACUN MAKHLUK MAKHLUK PEROSAKPEROSAK

PengenalanRacun makhluk perosak - sebarang bahandigunakan untuk mengawal, mencegah,memusnah, menghalau ataumengurangkan makhluk perosak dan tersenarai di Bawah Jadual Pertama Akta Racun Makhluk Perosak 1974(any substance used to control, prevent, destroy, repel or mitigate pest)

JENIS RACUN MAKHLUK PEROSAK

(RACUN SERANGGA, RACUN RODEN,RACUN RUMPAI, RACUN KULAT)

RACUN SERANGGARACUN SERANGGAsebatian bukan organiksebatian organikbahan pewasapantobiotikbiokimiaracun serangga mikrob

Sebatian Bukan OrganikSebatian Bukan Organik Tiada unsur karbon (C) Contoh

- Sulfur, asid borik, natrium borat, gel silika

Sebatian OrganikSebatian Organik Berunsur karbon (C), hidrogen (H) dan unsur lain Dibahagi kepada 9 kumpulan utama1. Botanikal Daripada tumbuhan Contoh: pati neem (azadirachtin), daun tembakau (nicotine), bunga kekwa (pyretrum)

Sebatian OrganikSebatian Organik2. Organoklorin (OC) mengandungi C, Cl, H, O Stabil, tahan lama DDT paling terkenal pada abad 20

untuk kawalan vektor kesihatan am Contoh: DDT, lindane, chlordane,

aldrin, deldrin, endrin, mireks, endosulfan, heptachlor

Penggunaan kebanyakannya telah dibatalkan

Sebatian OrganikSebatian Organik3. Organofosforus (OP) Ester asid fosforik Bertindak ke atas sistem saraf Banyak digunakan sebagai racun kawalan

anai-anai Lebih toksik terhadap vertebrata Bau kuat Contoh: malathion, fenitrothion,

trichlorfon, fenamiphos, fenthion, phentoate

chlorpyrifos,temefos, diazinon, quinalphos

Sebatian Organik Sebatian Organik 4. Karbamat (Carb) Menyerupai aktiviti biologi OP Bertindak ke atas sistem saraf –

rencat enzim kolinesterase Biasanya spektrum luas Contoh: propoxur, bendiokarb

Sebatian OrganikSebatian Organik5. Piretroid Sebatian sintetik menyerupai struktur

kimia piretrin Efektif pada paras rendah Terdapat 4 generasi Contoh: tetramethrin, permethrin,

bifenthrin, lamda-cyhalothrin, cypermethrin, cyfluthrin,deltamethrin, enfenvalerate

Berkesan terhadap lipas, lalat & nyamuk Toksisiti mamalian rendah Toksik terhadap ikan dan lebah

Sebatian OrganikSebatian Organik6. NicotinoidsKelas baru, mencontohi nikotina

semulajadiContoh: imidaclopridRacun serangga sistemikCiri sistemik-akar yang baikKawal perosak pertanian,

serangga tanah, anai-anai dan serangga rumput

Sebatian OrganikSebatian OrganikSpinosinKelas terbaruContoh: spinosadDigunakan dalam bidang

pertanian

Sebatian OrganikSebatian OrganikFiprol Sistemik Contoh: fipronil Diguna dalam bidang kesihatan awam

dan sektor pertanian Dalam bentuk umpan terhadap lipas,

anai- anai dan semut Berkesan terhadap serangga yang toleran terhadap pyrethroid, OP, Carb

Sebatian OrganikSebatian Organik9. Piridazinon Contoh: pyridaben Kesan residu sangat panjang Serangga cepat mati Bersifat memilih Racun serangga dan racun tungau

sentuh Banyak digunakan dalam sektor

pertanian

Bahan PewasapBahan Pewasap Molekul organik kecil Mudah meruap dan meresap Penembusan kuat Sangat toksik Metil bromida (MB) paling banyak

digunakan untuk rawatan tanah dan tujuan kuarantin

Sebagai pengawet terhadap anai-anai kayu kering

MB akan dihenti guna di negara membangun pada

tahun 2015 kecuali untuk rawatan kuarantin

Bahan PewasapBahan Pewasap Alternatif MB untuk kawal SPI – Fosfin (PH3) Fosfin dibebaskan apabila until aluminium atau magnesium fosfida terkena kelembapan udara Merosakkan makanan segar dan mudah

diserap oleh minyak Tidak boleh digunakan untuk pewasapan tanah Fumigan lain - hidrogen sianida, sulfuril

fluorida, karbonil sulfida, naftalena, paradiklorobenzena

Bahan PewasapBahan PewasapKebaikan Toksik terhadap banyak perosak Kuasa penembusan tinggi Rawatan tunggal boleh membunuh kebanyakan perosakKeburukan Mesti digunakan di tempat tertutup Sangat toksik terhadap manusia

AntibiotikAntibiotik Dihasilkan oleh mikroorganisma yang mempunyai aktiviti fungisid dan

bakteriosid Mempunyai sifat racun serangga dan

hamama Digunakan dalam sektor pertanian dan verterinar Mempunyai ciri sistemik setempatWalaupun hanya permukaan daun dirawat, tungau di bahagian bawah turut dibunuh

BiokimiaBiokimia Pengawalaturan pertumbuhan dan gangguan

pengawanan Disintesis mengikut struktur kimia s/jadi Feromon – bahan penarik seks (metil eugenol) Alomon – penghalau (Citronella) IGR / hormon juvenil Meniru hormon serangga yang kawal persalinan

kulit dan perubahan perkembangan Biasanya mencegah serangga daripada menjadi

dewasa Digunakan dengan meluas dalam IPM Contoh: diflubenzuron, fenoksikarb,

metoprena, hexaflumuron

Racun Serangga Racun Serangga MikrobMikrob Khusus-perumah Cara tindakan sentuh Contoh - Mikrob bakteria - Mikrob virus - Nematoda

Cara-cara Racun Cara-cara Racun BertindakBertindakRacun Perut - Terkena semasa makanRacun Sentuh - Terkena semasa racun

bersentuh dengan bahagian luar badanSistemik - Memasuki tumbuhan

melalui akar, batang atau daunFumigan - Melalui sistem pernafasanPengawalatur pertumbuhan (IGR) -

Menjejaskan perkembangan serangga pada peringkat larva

* Sesetengah racun serangga mungkin bertindak dalam beberapa cara

RACUN RODENRACUN RODEN Racun Roden

Akut Kronik (acute) (chronic)

Racun RodenRacun RodenAkut Sangat BAHAYA Mati dalam beberapa jam Bertindak dengan

asid perut,

membebaskan gas fosfin Rasa loya, muntah, mati Contoh: zink fosfida

Kronik Bertindak lambat Perlu beberapa

dos Pengantikendal (anticoagulant) Roden tidak

menolak umpan Terdapat 2

generasi

Racun Roden – jenis Racun Roden – jenis formulasiformulasiSerbuk PengesanDigunakan dalam bangunan / strukturDitabur di perimeter sarang tikusSerbuk akan

melekat pada bulu roden semasa ia melaluiContoh: warfarin

UmpanDalam bentuk blok, until (pelet), bijianai + bijirin / pes berperisaLebih umum

digunakanSerbagunaDigunakan

dalaman dan luar

Racun RumpaiRacun Rumpai Membunuh tumbuhan yang

tidak diingini / merencat pertumbuhan biasa

Pengkelasan Sifat KimiaPengkelasan Sifat Kimiaa. Racun rumpai tak organikBiasanya dalam bentuk garam

seperti Natrium kloratb. Racun rumpai organikMerencatkan proses metabolik

dlm tumbuh-tumbuhan. Cth: DSMA dan MSMA

Pengkelasan Sifat KimiaPengkelasan Sifat Kimiac. Acid alifatik fenoksiSangat larut dlm air – khusus utk

daun lebarRumput sangat toleran terhadap

bahan kimia ini. Cth: 2,4-D dan MCPAd. AnilidKetoksikan rendah terhadap

mamaliaDigunakan sebagai pra-cambah. Cth:

alachlor, metalachlor

Pengkelasan Sifat KimiaPengkelasan Sifat Kimiae. Urea tukargantianRacun pra-cambah bersifat

memilih dan dijerap oleh tanah dgn cepat. Cth: diuron

f. TriazinesKurang larut dalam airDibubuh pada tanah, diserap

melalui akar dan ditranslokasiCth: atrazine, ametryn

Pengkelasan Sifat KimiaPengkelasan Sifat Kimiag. PyridinesPembunuh belukar dan sangat

berkesan terhadap rumpai berakar dalam dan pokok renek berkayu

Cth: Pikloram dan triklopir (triclopyr)h. Acid alifatikTindakan secara sistemikMengawal rumput tahunan dan sakaCth: Dalapon

Pengkelasan Sifat KimiaPengkelasan Sifat Kimiai. Pelbagai racun rumpai Racun rumpai yg tidak boleh

dikelaskan dalam mana-mana kumpulan yg dinyatakan di atas.

Cth: glyphosate, glufosinat-ammonium, kuizalofop-etil, fluazifop-butil, bentazone dan setoksidim

Cara TindakanCara TindakanMemilih-Sangat khusus kepada

rumpai tertentu sahaja. Cth: daun lebar, rumput atau rusiga sahaja

Tak memilih-Membunuh kebanyakan jenis tumbuhan

Sentuhan-Membunuh bahagian tumbuhan yg bersentuhan dengannnya

Sistemik-Diserap oleh akar atau bahagian atas tumbuhan dan ditranslokasi ke semua bahagian tisu

Cara TindakanCara TindakanPracambah-Berkesan terhadap biji

benih rumpai sebelum ia bercambah

Pascacambah-Berkesan terhadap rumpai yang sudah bercambah

*Sesetengah racun rumpai mempunyai lebih daripada satu sifat yg dinyatakan di atas

Racun KulatRacun Kulat Mencegah atau mengawal

penyakit disebabkan oleh kulat

Pengkelasan Racun KulatPengkelasan Racun Kulata. Racun kulat tak organikDiperolehi daripada garam sulfur/logam dantidak mengandungi karbon. Cth:

i) Sulfur: bentuk racun kulat paling lama diketahui

ii) Racun kulat kuprum: Racun kulat lama digunakan sebagai ‘Campuran Bordeaux’. Cth: copper oxychloride, copper hydroxide, copper sulphate dan copper oxide

iii) Borat & Acid Borik: Digunakan sbg bahan

pengawet

Pengkelasan Racun KulatPengkelasan Racun Kulatb. Racun kulat organik Berkesan pada dosej yang rendah dan mempunyai aktiviti residu yang lama. Cth:

i) Dithiocarbamate : bahan terbitan sulfur dan

mengandungi acid dithiocarbamate. Cth: maneb, mancozeb, propineb, thiran dan zineb

ii) Aromatik tukargantian: bahan terbitan benzena yang mana atom hidrogen

digantikan oleh atom klorin, nitrogen atau oksigen. Cth: chlorothalonil dan etridiazol

Pengkelasan Racun KulatPengkelasan Racun Kulatiii) Phtalamides: terdiri daripada racun

kulat tak sistemik yang menunjukkan

aktiviti yang lebih luas menentang

penyakit dedaun. Cth: captain dan

folpet

Cara TindakanCara TindakanRacun kulat pelindung-Membentuk

satu lapisan di atas permukaan tumbuhan/biji yang membunuh spora kulat semasa percambahan. Cth: kuprum, kaptan dan maneb

Racun kulat kuratif-Hanya beberapa cth: benomyl, metalaxyl, propikonazol dan triadimefon

Racun kulat sistemik-Diserap oleh tumbuhan melalui kutikel daun atau akar dan diambil masuk ke dalam vaskular

Perumusan RMPPerumusan RMPPemprosesan sebatian kimia

yang dapat memperbaik sifat-sifat dari

aspek penyimpanan, pengendalian, penggunaan, keberkesanan dan keselamatan

Komponen FormulasiKomponen FormulasiBahan-bahan digunakan dalam proses

formulasiBahan teknikal (a.i)PelarutPembawaAgen aktif permukaan atau surfaktanPenambahSesetengah formulasi adalah sedia

digunakan,ada yang mesti dicampur dengan bahan lain

Komponen formulasi

Komponen formulasiKomponen formulasiPerawis aktifKandungan paling aktifMenyebabkan aktivitinya seperti

racun serangga, racun kulat dan racun

rumpai

Komponen formulasiKomponen formulasiPelarutPilihan Pelarut berdasarkan:Keterlarutan a.iKefitotoksikan pelarut yg

digunakanToksikologi dan kemudahbakaran

pelarutKemeruapan pelarutKos

Komponen formulasiKomponen formulasiPembawaBahan kandungan pepejal lengai

yg diguna utk mencairkan bahan teknikal

Contoh: profilit, sejenis tanah liat yg lengai

Komponen formulasiKomponen formulasiAgen aktif permukaan (Surfactant)

Sebatian kimia seperti agen pembasah, penyebar, perebak dan agen pembusa

Komponen formulasiKomponen formulasiPenambahDigunakan utk tujuan khas:Penstabil-menstabil formulasiPensinergi-bergabung dgn bahan lain

akan meningkatkan suatu aktiviti. Cth: piperonil butoksida

Pembasah-meningkatkan kuasa pembasahan

Penyahbusa-mencegah pembusahanPemekat-kelikatan cecair semburanAgen pewarnaan-mengurangkan

kemalangan

Komponen formulasiKomponen formulasiPemilihan formulasi:Objek yang hendak dilindungiAlat aplikasi yang sedia adaBahaya aliran dan larianKeselamatanTabiat atau pola pertumbuhan

perosakJenis persekitaran

Jenis-jenis Formulasi Jenis-jenis Formulasi (perlu dicairkan)(perlu dicairkan)a. Pekatan Teremulsi (EC)Larutan bahan kandungan aktif

dalam pelarut yang boleh campur dengan bahan bukan air

Bersifat bendalir, homogen, boleh dilarutkan oleh air

Pekatan Teremulsi (EC)Pekatan Teremulsi (EC)KelebihanMudah dikendali,

diangkut dan disimpan

Dikocak sedikit sahaja

Sedikit residu

KelemahanKepekatan tinggiMudah diserap

oleh kulitPelarut – hakis

bahagian penyembur

Kesan lubang / nyahwarna permukaan dicat

Menghakis

Jenis-jenis Formulasi Jenis-jenis Formulasi (perlu dicairkan)(perlu dicairkan)b. Pekatan Ampaian (SC) Ampaian bahan kandungan aktif

yang stabil dalam bendalir. Perlu dicairkan dengan air

Pekatan Ampaian (SC)Pekatan Ampaian (SC)KelebihanTidak perlu

dikocak

KelemahanSedikit produk

formulasi ini

Jenis-jenis Formulasi Jenis-jenis Formulasi (perlu dicairkan)(perlu dicairkan)c. Granul

termikrokapsul(MG)

GranulMempunyai satu

lapisan perlindungan dan pengawalan

pelepasanPelepasan

beransur-ansur

d. Pekatan yang boleh dilarut (WSC)

Formulasi cecairPerlu dicairkan

dalam airMudah disimpan,

diangkut dan mengandungi

bahan kandungan aktif

tinggi

Jenis-jenis Formulasi Jenis-jenis Formulasi (perlu dicairkan)(perlu dicairkan)e. Serbuk bancuh (WP)Dikisar halus yang kering seperti

debuDibubuh sebagai ampaian

selepas disebar dalam air

Serbuk bancuh (WP)Serbuk bancuh (WP)KelebihanMudah dikendali, diangkut dan

disimpanMudah disukat

dan dicampurkanKurang diserap

oleh kulit dan mata

KelemahanBahaya

penyedutanSentiasa dikocakMelelaskan

banyak pam dan muncung

Jenis-jenis Formulasi Jenis-jenis Formulasi (perlu dicairkan)(perlu dicairkan)f. Butir terserak

air (WG)Untilan kecil

bergranulTidak bersifat

debuTidak bentuk

ketulan semasa

penyimpanan

g. Larutan berair

Formulasi cecair di mana pelarutnya ialah air

Kebanyakan racun

rumpai

Jenis-jenis Formulasi (tak Jenis-jenis Formulasi (tak perlu dicairkan)perlu dicairkan)a. Butir (GR) Pepejal, mudah ditabur Kebanyakan racun serangga dan

kepekatan < 10%

Butir (GR)Butir (GR)KelebihanMudah dan sedia

digunakanBahaya

berterbangan kurang

Kurang bahaya kepada

penggunaPeralatan aplikasi

yang mudah

KelemahanTidak melekat

pada daunMungkin perlu

digabungkan di dalam tanahMungkin perlukan

kelembapan untuk

mencetuskan tindakan racun serangga

Jenis-jenis Formulasi (tak Jenis-jenis Formulasi (tak perlu dicairkan)perlu dicairkan)b. Debu (D)Serbuk yang

mudah berterbanganSedia digunakanKepekatan a.i

rendahBerterbangan - pencemaran

c. Isipadu yang tersangat

rendah (ULV)Cecair homogen

pekatPerlu

menggunakan peralatan ULVBerpekatan tinggiPenggunaan di luar rumah

Formulasi LainFormulasi LainUmpanBahan kandungan aktif + makananPengawalan lipas, semut, penyengat

dan anai-anaiSerangga sosial akan berkongsi

umpanSesetengah lipas menyebabkan

keracunan sekunder – koprofagi (makan tinja) dan nekrofagi (makan karkas haiwan)

UmpanUmpan

KelebihanSedia digunakanKawasan terlibat

kecilBoleh kawal

serangga perosak yang bergerak masuk dan

keluar

KelemahanKanak-kanak dan

haiwan peliharaan tertarik kepadanya

Membunuh haiwan bukan sasaran

Formulasi LainFormulasi LainAerosolSatu atau lebih a.i dengan

peratusan rendahTerdiri daripada unit serba

lengkap, kecilSedia digunakan

AerosolAerosol

KelebihanSedia digunakanMudah disimpan

KelemahanMahalPenggunaan terhadRisiko penyedutanBahaya jika bocor,

dipanaskan,digunakan

berdekatan nyalaan api

KeserasianKeserasian 2 atau lebih racun serangga yang boleh

dicampurbersama untuk mengawal lebih jenis seranggadengan sekali penggunaan dikatakan saling

serasi. Bukan semua racun serangga berfungsi

dengan baik apabila dicampurRacun serangga yang tidak serasi boleh:Mengurangkan keberkesananMerosakkan permukaan dirawatMenyebabkan pengasingan bahan-bahan

kandungan kepada lapisan

TERIMA KASIHTERIMA KASIH