perjanjian london

7/23/2019 Perjanjian London

http://slidepdf.com/reader/full/perjanjian-london 1/7

PENGENALAN

Perjanjian London adalah satu ikatan yang dibuat diantara British dan Belanda. Ia telahditandatangani oleh Hendrik Fagel dan Anton Reinhard Falck dari pihak Belanda,manakala eorge !anning dan !harles "atkins "illiams "ynn dari pihak British #.Perjanjian London ini dilaksanakan untuk menyelesaikan pertelingkahan di antara British

dan Belanda akibat daripada perselisihan $aham yang timbul semasa ingin meluaskan pengaruh masing%masing. &edua%dua kuasa ini terus bersaing untuk menunjukkankehebatan mereka, namun bagi menjaga kepentingan politik, ekonomi mereka terpaksamengubah pendirian. 'leh itu, bagi menamatkan segala spekulasi yang timbul, Britishdan Belanda telah bersetuju untuk berdamai dengan menandatangani satu perjanjian yangdikenali sebagai Perjanjian London pada #( )ac #*++.

KANDUNGAN PERJANJIAN LONDON 1824

a) Wilayah Pihak British

-alam hal berkaitan ingapura yang selama ini menjadi perebutan antara Britishdan Belanda telah berpihak kepada British. Belanda tidak boleh masuk campur dalam hal

eh/al ingapura lagi kerana /ilayah itu telah diiktira$ sebagai tanah jajahan British danhanya British sahaja yang berkuasa ke atas negeri itu0.

Bangkahulu diserahkan kepada Belanda dan pihak Belanda bersedia untuk berundur dari umatera yang menjadi penguasaannya semasa Belanda menghadapiPerang 1apoleon. British juga berundur dari yarikat Hindia 2imur. British juga tidak boleh membuka sebarang petempatan di umatera, Pulau &arimon, Riau%Lingga ataupundi pulau%pulau lain di elat ingapura dan tidak akan membuat sebarang perjanjian diumatera sama ada penghulu atau raja%raja3. Belanda membenarkan saudagar%saudagar British datang berdagang di Indonesia kecuali Pulau )aluku.

b) Wilayah Pihak Bla!"a

Belanda juga seperti British, terpaksa menyerahkan kesemua loji%lojinya di Indiadan melepaskan ke semua keistime/aannya kepada British serta pengecualian yang berkaitan dengannya. Belanda juga menarik balik tuntutannya terhadap ingapura dantidak lagi menimbulkan sebarang tuntutan kepada British selagi ia berada di ba/ah penguasaannya sahaja iaitu di &epulauan Indonesia.

)elaka yang selama ini menjadi naungan Belanda telah diserahkan kepada

# Anglo%-utch 2reaty o$ #*+, 4atas talian5, http677en./ikipedia.org7/iki7Anglo% -utch82reaty8o$8#*+,

4#9 9gos +9935.

+ Baker, :., 4#;;;5, Crossroads A Popular History Of Malaysia Singapore, ingapore6 2imes BookInternational, hlm6 ;%;3.0 2urnbull, !.)ary, 4#;*;5, A History Of Malaysia, Singapore And Brunei, Australia6 Allen < =n/in Pty.Ltd., hlm6 ;*. emasa Perang 1apoleon, Belanda dan British telah menandatangi satu perjanjian melalui &on>okesyen pada tahun #*#. Antara kandungan perjanjian itu, British telah bersetuju untuk menjaga jajahan Belandaiaitu di bahagian umatera dan British juga membiayai kos peperangan Belanda iaitu sebanyak #99,99sterling.3 Bastin, :. And ". "inks, R., 4#;(;5, Malaysia Selected Historical Readings, 1endeln6 &to Press, hlm6#03.

#



British serta jajahannya dan mereka mengaku tidak akan membuka petempatan diemenanjung )elaka dan tidak akan membuat sebarang ikatan dengan mana%mana yang berkaitan dengan 1egeri )elayu?.

elama Perang 1apoleon berlangsung, Belanda telah meminjam /ang daripada

British dan pada syarat perjanjian ini Belanda dikehendaki membayar #99,99 terling bagi melangsaikan hutangnya kepada British sebelum akhir tahun #*+3(.

#) K"$a%"$a K$asa &Bla!"a "a! British)

&edua%dua kuasa bersepakat untuk bekerjasama dalam menghapuskan kegiatanlanun yang yang berleluasa di Asia 2enggara. Ancaman lanun ini memba/a masalahkepada British dan Belanda kerana masing%masing mempunyai satu enterpot bagi pedagang%pedagang yang datang berdagang. eperti mana tujuan asal perjanjian inidimeterai adalah ingin menjaga kepentingan bersama*.

ekiranya, mana%mana pihak yang ingin keluar daripada jajahannya, mestilah

memaklumkan atau menyerahkan negara taklukan kepada pihak yang satu lagi

;

. Ini bagimengelakkan perebutan kuasa atau peluasan kuasa asing lain di Asia 2enggara. eboleh% bolehnya, mereka ingin menyeimbangkan kuasa peluasan mereka dan menganggapmerekalah yang paling hebat sekali di Asia 2enggara. elain itu, sebarang /ilayah jajahan mana%mana pihak tidak boleh diserahkan kepada kuasa asing lain pada bila%bilamasa sebelum memaklumkan kepada satu pihak yang lain sama ada British atau Belanda.ekiranya pega/ai British dan Belanda ingin membuka petempatan baru di mana%mana pulau laut 2imur perlulah mendapatkan kebenaran terlebih dahulu daripada kerajaanmasing%masing di @ropah#9.

Penyerahan /ilayah yang telah dipersetujui oleh kedua%dua pihak akan diserahkan pada tahun yang berikutnya iaitu * )ac #*+3##. Penduduk yang tinggal di kedua%dua/ilayah yang termaktub di dalam perjanjian ini telah diberi tempoh selama enam tahununtuk menguruskan harta benda dan memberi peluang untuk mereka memilih tempattinggal tetap di ka/asan yang mereka suka.

") Pr"a'a!'a!

&esepakatan persetujuan juga yang diambil bagi melicinkan perdagangan di antarakedua%dua pihak untuk mencapai keuntungan yang maksimum. -i antaranya ialah,Belanda membenarkan kapal kedua%dua pihak untuk berlabuh sekaligus berdagang diPulau Hindia 2imur. Belanda tidak boleh memonopoli perdagangan di &epulauan )elayukerana ini tidak adil kepada perdagangan British. "alaupun begitu, Belanda sudahdiiktira$ untuk memonopolikan perdagangan rempah di &epulauan )elayu namun bukan

? :oginder ingh :essy, 4#;(*5, Sejarah Tanah Melayu (!""#$%$&, &uala Lumpur6 -e/an Bahasa -anPustaka, hlm6 #9+.( ainal Abidin Bin Abdul "ahid et.al, 4#;;+5, Malaysia 'arisan an Per)e*+angan, &uala Lumpur6-e/an Bahasa -an Pustaka, hlm6*9.* )ills, L.A., 4#;??5, British Malaya -!#./ , )BRA Reprint 1o. ++, &uala Lumpur6 '$ord =ni>ersityPress, hlm6 **.; &ennedy, :., 4#;?+5, A History Of Malaya !""#$%$, t. )artinCs Press, hlm6 ;;.#9 Ibid## ainal Abidin Bin Abdul "ahid et.al, 4#;;+5, Malaysia 'arisan an Per)e*+angan, hlm6 *9.

+



semua 1egeri )elayu#+. Belanda akan mengekalkan monopoli di Pulau )aluku. 'leh itu,British tidak dibenarkan untuk berdagang di Pulau )aluku kecuali pulau%pulau yang lain.

ekiranya pihak Belanda atau British telah membuat sebarang persetiaan dengan

mana%mana pemerintah tempatan, haruslah memberi peluang dan hak untuk berniagakepada satu pihak yang lagi satu. &edua%dua pihak akan memberi kebenaran kepada penduduk tempatan untuk menjalankan perniagaan secara bebas di pelabuhan milik mereka.

Perjanjian monopoli bijih timah di antara Belanda dengan 1egeri%negeri )elayuakan dibatalkan#0. Ini kerana Belanda telah membuat satu perjanjian mengenai bijih timahdengan 1egeri )elayu seperti elangor dan Perak semasa pendudukannya di 1egeri)elayu. 'leh itu, semua perjanjian monopoli khusus akan berakhir.

Layanan yang terbaik patut diberikan kepada Belanda atau British apabila

berdagang di India, &epulauan )elayu, !eylon dan ri Langka dengan melaksanakansatu peraturan atau menguatkuasakan undang%undang bagi memberi keistime/aankepada kedua%dua pihak ini semasa berdagang#. Ini kerana, negara mereka diberikeutamaan terlebih dahulu berbanding kuasa asing lain.

Perkara yang paling utama ialah Belanda dan British haruslah menjalankan perdagangan secara adil di &epulauan )elayu. Belanda tidak boleh membeDakan apa jua perdagangan dengan British secara tidak adil begitu juga dengan British.

KE(AN%KE(AN PERJANJIAN LONDON 1824

ecara keseluruhannya, kandungan perjanjian bagi hak /ilayah di antara Britishdan Belanda masing%masing mendapat hak mereka kembali. Bila di$ikirkan semulakeuntungan lebih berpihak kepada Belanda kerana mendapat lebih banyak /ilayah sertamemonopoli perdagangan rempah yang pada itu merupakan pasaran terhangat. 1amun begitu, British tidak mengalami kerugian akibat daripada pertukaran pelabuhan antaraBangkahulu dan )elaka kerana pada masa itu pelabuhan ini mengalami kemerosotan#3.2ambahan pula, pengunduran Belanda dari )elaka telah membolehkan Britishmenjalankan imperialisme ke atas 1egeri )elayu tanpa sebarang bantahan. &elebihanBritish ialah dapat menguasai ingapura, di mana ingapura telah muncul sebagai sebuah pelabuhan yang sibuk dengan kapal%kapal. &emunculan ingapura juga telah memberikeuntungan kepada British kerana mampu membiayai kos negeri itu tanpa bantuanke/angan daripada kerajaan @ropah#?.

#+ Allen, R., 4#;?*5, Malaysia Prospect and Retrospect , London6 '$ord =ni>ersity Press, hlm6 0#0 Perjanjian London, 4atas talian5, http677///.geocities.com.punker+9+97tipsejarah.html, 4#9 'gos +9935.# :oginder ingh :essy, 4#;(+5, Malaysia, Singapore And Brunei !""#$.%, &uala Lumpur6 -e/anBahasa -an Pustaka, hlm6 #*(.#3 @merson, R., 4#;(5, Malaysia Satu Peng)ajian ala* Pe*erintahan Sechara 0angsung an Tida)

0angsung , 2erj. :ohn Bastin, &uala Lumpur6 -e/an Bahasa -an Pustaka, hlm6 ##+.#? Ibid, hlm #9;.

0

http://www.geocities.com.punker2020/tipsejarah.html




a) Bla!"a !'i!'kari (yarat Pr*a!*ia!

Belanda yang pada mulanya telah bersetuju untuk mengikuti segala syarat%syarat perjanjian telah berpaling tadah kerana enggan menuruti segala yang ditetapkan. Belandatelah meneruskan kutipan cukai yang tinggi dan mengenakan sekatan%sekatan kepada pedagang British ketika berdagang di pelabuhan milik Belanda#(. Ini berbeDa dengan

pedagang British yang patuh kepada syarat%syarat perjanjian dengan tidak mencampuri perdagangan Belanda di Hindia 2imur. &esannya telah melemahkan semangat berdagangBritish kerana baru sahaja berhubung dengan orang Acheh dan juga membantutkan perkembangan perniagaan mereka di umatera. Perselisihan $aham di antara British danBelanda berlarutan sehingga +3 tahun lamanya.

eterusnya, hasrat British untuk menakluk tanah jajahan di Pulau umateraterpaksa dilupakan dahulu kerana ingin mencapai pendamaian di antara Belanda. Britishtelah menukar dasarnya untuk berbaik%baik dengan Belanda bagi menyeimbangkankuasa%kuasa di @ropah, dengan cara Belanda mestilah dijadikan sahabat yang kukuh dan baik.

b) Pr$baha!%+r$baha! ya!' Brlak$ "i N'ri lay$ "a! I!",!sia

ugusan &epulauan )elayu terbahagi kepada dua bahagian, bahagian utaraingapura dikuasai oleh British manakala di bahagian selatan ingapura dikuasaiBelanda. Pembahagian ini telah membolehkan British menjalankan pentadbirannya di 1egeri )elayu tanpa gangguan Belanda. Begitu juga dengan Belanda, bebasmenjalankan pentadbirannya di Indonesia#*. )engikut syarat%syarat perjanjian yangdipersetujui, semua hak milik tanah di sebelah kanan yarikat Hindia 2imur Inggerisdalam perjalanan ke 1egeri !hina terletak diba/ah pengaruh Belanda. )anakala semuatanah yang terletak disebelah kiri perjalanan ke 1egeri !hina di ba/ah pengaruhBritish#;.

&edatangan British dan Belanda pada #*+ telah membahagikan bahasa dan bangsa serumpun ini kepada tiga sempadan geogra$i dan politik yang ketara+9. -isamping itu, keunggulan iam di rantau ini mula menjadi merosot. Ini telahmemungkinkan /ujudnya kerajaan baru iaitu Perlis 4#*05, Pahang 4#**#5 dan :ohor )oden 4#**35. Lanjutan daripada itu, menjelang akhir kurun )asihi ke%EIE terdapatsembilan buah kerajaan di emenanjung 2anah )elayu yang kekal hingga ke hari ini+#.

#) E-+ayar J,h,r%Ria$

:ohor yang begitu berkuasa selepas kemerosotan )elaka juga mengalamikejatuhan akibat daripada kesan Perjanjian London ini. @mpayar :ohor%Riau mengalaminasib yang sama seperti &epulauan )elayu juga terbahagi kepada dua bahagian iaitu&epulauan Riau%Lingga diba/ah pengaruh kuasa Belanda dan tanah besar :ohor di

#( Ibid, hlm ##+.#* Andaya, Barbara "atson, Leornard, ., 4#;*+5, A History Of Malaysia, London6 2he )cmillan Press

Ltd, hlm6 #++.#; Ibid+9 Perjanjian Inggeris%Belanda, 4atas talian5, http677dbp.go>.my7mab+9997sejarah.htm, 4#9 'gos +9935.+# @merson, R., 4#;(5, Malaysia Satu Peng)ajian ala* Pe*erintahan Sechara 0angsung an Tida)

0angsung , 2erj. :ohn Bastin, &uala Lumpur6 -e/an Bahasa -an Pustaka, hlm6 +#9.

http://dbp.gov.my/mab2000/sejarah.htm




ba/ah pengaruh British ++. ultan Hussain diiktira$ sebagai ultan :ohor dan memerintahdi tanah besar :ohor, manakala saudaranya 2emenggung Abdul Rahman meneruskan pemerintahannya di kerajaan Riau%Lingga. Ini bermakna empayar :ohor tua telah terpisahdan digantikan dengan :ohor baru pada tahun #**3.

British masih lagi ragu%ragu dengan kerajaan :ohor lalu Inggeris merasakan perluuntuk membuat satu perjanjian dengan ultan Hussain dan 2emenggung Abdul Rahman pada bulan 'gos #*++0. &andungan perjanjian itu, Pulau ingapura bersama%samadengan laut yang berhampiran, selat dan pulau%pulau kecil yang jaraknya dalam sepuluh batu daripada ingapura adalah hak yarikat British. ebagai balasan perjanjian ini,ultan Hussain akan diberi G00 +99 4epanyol5 dan pencen sebanyak G#099 4epanyolsebulan5 dan 2emenggung Abdul Rahman menerima G+3 *99 4epanyol5 dan pencen berjumalah G(99 4epanyol sebulan5+. :ajahan :ohor pada ketika itu ialah Pahang telahmengambil kesempatan untuk membebaskan diri daripada ka/alan :ohor%Riau+3. 'lehitu, Pahang telah diperintah oleh keluarga Bendahara. Pihak yang mendapat man$aatdaripada Perjanjian London ini ialah &eluarga 2emenggong iaitu 2emenggong Ibrahim

yang menjadi kaya raya serentak dengan kemajuan ingapura setelah kemangkatanultan Hussain+?.

") K-a*$a! (i!'a+$ra

ebelum dan selepas termeterainya Perjanjian London #*+, ingapura telahmengalami perkembangan yang mendadak dari pelbagai aspek. Buktinya adalah pertambahan bilangan penduduk di ingapura. Ini dapat dijelaskan melalui rajah di ba/ah6

2ahun Bilangan Penduduk

#*+9 3999

#*++ #9,999

#*0?%0( +;,;*Rajah #6 Pertambahan Penduduk ingapuraumber6 -iubahsuai daripada buku )ills, L.A., #;??.Pertambahan penduduk ini begitu menggalakkan dan menyebabkan British

sedaya%upaya mempertahankan ingapura daripada jatuh ke tangan Belanda. etelah perjanjian dilaksanakan, ingapura kekal sebagai kuasa British. 'leh itu, tam$ord tidak mensia%siakan peluang yang ada dengan memajukan ingapura sebagai sebuah enterpotyang unggul di &epulauan )elayu. &emajuan ingapura adalah di dorong kepada beberapa aspek iaitu sebagai satu pelabuhan bebas di mana, tidak dikenakan sebarangcukai import dan eksport, kedudukan ingapura itu yang terletak di tengah%tengah lautan perdagangan antara 2imur dan Barat dan akhir sekali ialah dasar kebebasan berniaga di

ingapura

+(

.

++ Perjanjian London, 4atas talian5, http677///.geocities.com.punker+9+97tipsejarah.html, 4#9 'gos +9935.+0 ainal Abidin Bin Abdul "ahid et.al, 4#;;+5, Malaysia 'arisan an Per)e*+angan, hlm6 *9.+ Ibid+3 Ibid+? Andaya, Barbara "atson, Leornard, ., 4#;*05, Sejarah Malaysia (1disi Bahasa Malaysia&, &ualaLumpur6 )cmillan Publishers 4)5 dn. Bhd, hlm6 #0.+( )ills, L.A., 4#;??5, British Malaya -!#./ , )BRA Reprint 1o. ++, hlm6 ;9.

3





KE(IPULAN

Rumusan yang dapat dilihat pada Perjanjian London ini adalah satu siri penutup penguasaan di 1egeri%negeri )elayu pada peringkat a/al. Ia juga mengesahkan penguasaan British di 1egeri )elayu dalam abad ke%#;, British mendapat hak daripada

Belanda untuk menguasai 1egeri%negeri )elayu dengan tiada siapa yang mena$ikannya.-engan itu, British mula rancak menguasai keseluruhan 1egeri%negeri )elayusehinggalah tertubuhnya 1egeri%negeri elat, 1egeri%negeri Bersekutu dan 1egeri%negeri2idak Bersekutu+*.

BIBLIOGRA.I

Allen, R., 4#;?*5, Malaysia Prospect and Retrospect , London6 '$ord =ni>ersity Press.

Andaya, Barbara "atson, Leornard, ., 4#;*+5, A History Of Malaysia, London6 2he)cmillan Press Ltd.

4#;*05, Sejarah Malaysia (1disi Bahasa Malaysia&, &uala Lumpur6 )cmillan Publishers 4)5 dn. Bhd,

Baker, :., 4#;;;5, Crossroads A Popular History Of Malaysia Singapore, ingapore62imes Book International.

Bastin, :. And ". "inks R., 4#;(;5, Malaysia Selected Historical Readings, 1endeln6&to Press.

@merson, R., 4#;(5, Malaysia Satu Peng)ajian ala* Pe*erintahan Sechara 0angsung an Tida) 0angsung , 2erj. :ohn Bastin, &uala Lumpur6 -e/an Bahasa -anPustaka.

:oginder ingh :essy, 4#;(*5, Sejarah Tanah Melayu (!""#$%$&, &uala Lumpur6-e/an Bahasa -an Pustaka.

4#;(+5, Malaysia, Singapore And Brunei !""#$.%, &ualaLumpur6 -e/an Bahasa -an Pustaka.

+* ainal Abidin Bin Abdul "ahid et.al, 4#;;+5, Malaysia 'arisan an Per)e*+angan, hlm6 *0.

?



&ennedy, :., 4#;?+5, A History Of Malaya !""#$%$, t. )artinCs Press.

)ills, L.A., 4#;??5, British Malaya -!#./ , )BRA Reprint 1o. ++, &uala Lumpur6'$ord =ni>ersity Press.

2urnbull, !.)ary 4#;*;5, A History Of Malaysia, Singapore And Brunei, Australia6 Allen< =n/in Pty. Ltd.

ainal Abidin Bin Abdul "ahid, et.al, 4#;;+5, Malaysia 'arisan an Per)e*+angan,&uala Lumpur6 -e/an Bahasa -an Pustaka.

IN/ERNE/

Anglo%-utch 2reaty o$ #*+, 4atas talian5, http677en./ikipedia.org7/iki7Anglo%-utch82reaty8o$8#*+, 4#9 9gos +9935.

Perjanjian Inggeris%Belanda, 4atas talian5, http677dbp.go>.my7mab+9997sejarah.htm, 4#9'gos +9935.

Perjanjian London, 4atas talian5, http677///.geocities.com.punker+9+97tipsejarah.html,4#9 'gos +9935.

(





perjanjian london

Documents