KAJIAN AWALANKE ATAS HUBUNGAN ANTARA KEPIMPINAN BERKUALITI DAN KUALITI PENGAJARAN DI SEKOLAH MENENGAH

Tesis ini diserahkan kepada Sekolah Siswazah untuk memenuhi sebahagian daripada keperluan Ijazah Sarjana Sains ( Pengurusan ) Universiti Utara Malaysia

Oleh NORHAYATI BINTI SIDEK

0 Norhayati Sidek, 1996. Hakcipta terpelihara.

Sekolah(Graduate

SiswazahSchool)

Universiti Utara Malaysia

PERAKUAN KERJA TESIS (Certification Of Thesis Work)Kami, yang bertandatangan, memperakukan bahawa (We, tiuz understgned, certify that) mxHAYAT1 calon untuk ijazah (candidate for tile degree ofi BT. SIDEK

Sarjana Sains.(Pengurusan)

telah mengemukakan tesisnya yang bertajuk &as presented Itis/iler tAmis of tA.e following title) Kajian Awalan Ke Atas Hubungan Antara Kepimpinan Berkualiti Dan Kualiti Pengajaran Di Sekolah Menengah

seperti yang tercatat di muka surat tajuk dan kulit tesis (as it appears on lile title page and front cover of &.esis) bahawa tesis tersebut boleh diterima dari segi bentuk serta kandungan, dan meliputi bidang ilmu dengan memuaskan. (tlLat tlte timis is acceptable in form and content, and tlmt a satisfixtmy knowkdge of the field is coverd by tJw tlmis). AJK Tesis (TIlesis Conmittee) Nama (Nan&e) P.M.Dr. Rushami Zien Yusoff(Penyelia iJl5tna/Principal Super&or)

Nama (Name) Nama (hanre)

Pn -

l

Hartini &rnad

Tandatangan (Signature) Tandatangan (Signature) Tarikh (Date)

KEBENARAN MENGGUNAKAN TESIS

Dalam penyerahan tesis ini sebagai keperluan pengajian lepasan ijazah Universiti Utara Malaysia (UUM), saya bersetuju supaya pihak perpustakaan UUM mengadakan tesis ini bagi tujuan rujukan. Saya juga bersetuju bahawa

kebenaran untuk membuat salinan keseluruhan atau sebahagian daripadanya, bagi tujuan akademik mestilah mendapat kebenaran daripada penyelia saya atau semasa ketiadaan beliau, kebenaran tersebut boleh diperolehi daripada Dekan Sekolah Siswazah. Sebarang penyalinan, penerbitan atau penggunaan ke atas keseluruhan atau sebahagian daripada tesis ini, untuk pemerolehan kewangan tidak dibenarkan tanpa kebenaran daripada saya. Di samping itu pengiktirafan kepada saya dan UUM seharusnya diberikan dalam kegunaan bahan-bahan yang terdapat dalam tesis ini.

Permohonan untuk kebenaran membuat salinan atau lain kegunaan, sama ada secara keseluruhan atau sebahagiannya, boleh dibuat dengan menulis kepada:

DEKAN SEKOLAH SISWAZAH UNIVERSITI UTARA MALAYSIA 060 10 SINTOK KEDAH DARUL AMAN

Abstrak

Tujuan kajian ini ialah untuk mengenalpasti hubungan antara kepimpinan berkualiti dan kualiti pengajaran di sekolah-sekolah menengah.Kajim

ini

mengambilkira kepimpinan pengetua sebagai dimensi ukuran terhadap pengajaran berkualiti. Kriteria bagi kepimpinan pengetua meliputi aq.x& pengurusan, kerja berpasukan, komunikasi dan penambahbaikkan berterusan. Sebanyak 360 soal selidik telah diedarkan kepada responden yang terdiri daripada guru-guru di kesemua 20 buah sekolah menengah di Negeri Perlis. 91 % daripada responden telah memberikan kerjasama yang baik. 328 set soal selidik telah dikembalikan. Data yang diperolehi dianalisis dengan statistik diskriptif Penganalisisan dilakukan dengan menggunakan perisian komputer SPSS Windows 6.0. Kaedah korelasi digunakan untuk mengesan hubungan di antara kepimpinan pengetua dan kualiti pengajaran guru. Tahap kebolehpercayaan instrumen diukur menggunakanCronbach Alpha.

Hasil kajian menunjukkan bahawa soal selidik yang dibina mempunyai kebolehpercayaan yang tinggi. Secara keseluruhannya, kebanyakkan sekolah

memperlihatkan pengaruh kepimpinan pengetua yang sederhana menghasilkan kualiti pengajaran yang sederhana. Terdapat empat buah sekolah menunjukkan pengaruh kepimpinan pengetua yang kuat turut menghasilkan kualiti pengajaran yang tinggi. Penambahbaikkan berterusan pengetua didapati mempunyai pengaruh yang dominan terhadap kualiti pengajaran di kalangan guru-guru sekolah menengah.

ii

Abstract

This research is undertaken to identity the relation between quality leadership of secondary school principals and teaching quality. The quality leadership criteria under investigation that might affect the teachers teaching quality covered several aspects namely management, teamwork, communication and continuous improvements.

A total of 360 questionnaires were distributed to the secondary school teachers in the whole state of Perlis. 328 questionnaires were returned from 91 % of the respondence.

The data obtained were analysed by using descriptive statistics. Analysis was done by using the SPSS Windows version 6.0. The reliability of the instrument was measured by using the Cronbach Alpha. Correlation was used to indentify the relationship between principals leadership quality and the teaching quality among the school teachers.

The overall finding indicates that moderate principal leadership quality has moderate influence towards the teachers teaching quality. Among the 20 secondary schools, 4 of them show high quality teaching as a result of strong leadership quality of the school principals. Continuous improvement seems to have prominent effect towards teaching quality.

.. .

111

PENGHARGAAN Dengan Nama Allah Yang Maha Pemurah Lagi Maha Penyayang. Setinggi tinggi penghargaan dirakamkan untuk penyelia kajian ini, Prof Madya Dr. Rushami Zein Yussoff , Pengarah Institut Pengurusan Kualiti dan Puan Hartini Ahmad daripada Sekolah Pengurusan, Universiti Utara Malaysia di atas segala nasihat, bimbingan dan tunjukajar yang amat bemilai hingga membolehkan kajian ini disempurnakan.

Ucapan ribuan terima kasih kepada Dr. Tbrahim Ahmad Bajunid, Pengarah Institut Aminuddin Baki (IAB) dan Prof. Madya Dr. Ibrahim Abdul Hamid, D&an Sekolah Siswazah, Universiti Utara Malaysia, yang member-i peluang kepada saya untuk meneruskan pengajian di peringkat ijazah.

Penghargaan yang tidak terhingga ditujukan kepada ayah saya, Sidek bin Sab dan ibu saya Rahmah binti Abdullah yang sentiasa mendoakan kejayaan saya.

Saya merasa terhutang budi kepada Noraini Sidek dan Aminah Othman yang banyak memberikan perangsang dan semangat.Terima kasih juga kepada rakan-rakan Kohort III yang turut membantu dalam kerja-kerja teknikal, berkongsi ide dan pengalaman di sepanjang kajian ini dibuat, terutamanya kepada Normahani Muhamad, Rahmah Yusak, Nuraihan Ahmad dan Saham Ahmad. Sekian. Terima kasih.

iv

JADUAL KANDUNGAN KEBENARAN MENGGUNA ABSTRAK ABSTRACT PENGHARGAAN JADUAL KANDUNGAN SENARAI JADUAL SENARAI RAJAH BAB I. PENGENALAN Latar Belakang Pernyataan Masalah Objektif Kajian Kepentigan Kajian Batasan Kajian Definisi Istilah SOROTAN LITERATUR Definisi Kualiti Produktiviti Produktiviti Dan Kualiti Kualiti Dalam Pendidikan Produktiviti Dalam Pendidikan Sekolah Berkualiti Sekolah Efektif Ciri Ciri Sekolah Efektif Kecemerlangan Sekolah Konsep Pengurusan Kualiti Menyeluruh (TQM) Pengurusan Kualiti Menyeluruh (TQM) Dan Pendidikan Pelanggan Dalam Pendidikan Sekolah Sebagai Sebuah Sistem Sekolah Berkualiti Menyeluruh Kepimpinan Pengetua Dalam Sekolah Berkualiti 1 1 4 8 8 10 11 13 14 16 20 20 24 27 29 29 31 35 41 43 46 48 52 i ii111

...

ivV

viiVlll

...

II.

III

METODOLOGI KAJIAN Kerangka Konseptual Kajian Kepimpinan Dalam Organisasi Kepimpinan Dalam Islam Kepimpinan Berkualiti Kepimpinan Pengetua Lokasi Kajian Responden Kajian Atau Persampelan Soal Selidik Penganalisisan Data HASIL KAJIAN DAN PERBINCANGAN Pendahuluan Taburan Skor Pembolehubah Kajian Kebolehpercayaan soal selidik Kajian Hubungan Di Antara Pengurusan Dengan Pengajaran Berkualiti Hubungan Di Antara Komunikasi Dengan Pengajaran Berkualiti Hubungan Di Antara Pengurusan Dengan Pengajaran Berkualiti Hubungan Di Antara Pengurusan Dengan Pengajaran Berkualiti Analisis Skor Min Pembolehubah Kajian Bagi Setiap Sekolah RINGKASAN DAN KESIMPULAN Ringkasan Objektif Kajian Kerangka Konseptual Metodologi Kaj ian Kesimpulan Implikasi Kajian Cadangan Kajian Akan Datang BIBLIOGRAFI LAMPIRAN Surat Kebenaran Soal Selidik Sekolah-Sekolah Menengah Di Perlis BIODATA

54 54 64 66 67 71 80 81 81 84 85 85 86 88 90 91 92 93 94 97 97 99

IV

V

100 101102 103 104 106

vi

SENAFtAI JADUAL

Jadual 4.1 Analisis Kekerapan Dan Skor Min Pembolehubah Kajian

Mukasurat a7 89 90 91 92 93 94

4.2 Analisis Kebolehpercayaan Pembolehubah Kajian 4.3 4.4 4.5 4.6 Hubungan Di Antara Pengurusan Dengan Pengajaran Berkualiti Hubungan Di Antara Komunikasi Dengan Pengajaran Berkualiti Hubungan Di Antara Kerja Berpasukan Dengan Pengajaran Berkualiti Hubungan Di Antara Penambahbaikkan Berterusan Dengan Pengajaran Berkualiti

4.7 Analisis Skor Min Pembolehubah Kajian Bagi Setiap Sekolah

vii

SENARAI

RAJAH

Rajah 3.1 3.2 Kerangka Konseptual Menunjukkan Dimensi Prestasi Sekolah Berkualiti. Kerangka Konseptual Hubungan Di Antara Kepimpinan Pengetua Berkualiti Dengan Pengajaran Berkualiti

Mukasurat 79 80

. .. VW

BAB I PENGENALAN

Latar Belakang

Pendidikan merupakan suatu proses yang dinamik. Justeru itu, pendidikan akan sentiasa mengalami perubahan demi perubahan bagi terus menjamin

keutuhannya untuk bersaing dan memenuhi aspirasi sesebuah negara bagi membekalkan sumber tenaga manusia mahir serta melahirkan insan yang berwibawa pada masa depan.

Perlaksanaan Akta Pendidikan 1995, kelulusan pindaan Akta Universiti kolej 1971 (UUCA), kebenaran pembinaan universiti swasta dan kampus cawangan universiti luar negara telah membuka banyak peluang kepada rakyat khususnya kaum pendidik untuk melanjutkan pelajaran ke Institusi Pengajian Tinggi. Cadangan bagi menwujudkan Lembaga Akreditasi Negara (LAN) yang dibentangkan rang undang-undangnya pada Julai 1996 juga adalah di antara contoh-contoh reformasi pendidikan yang bertujuan untuk meningkatkan dan memantau kualiti pendidikan negara.

Daripada laporan Rancangan Malaysia ke-7, yang menyebut penmtukan sebanyakRMlO. 1

billion di dalam bidang pendidikan dan latihan, telah

1

membuktikan kerajaan memandang berat aspek pendidikan khususnya dalam pembangunan sumber manusia. (BackBench, September 1996). Ini sejajar dengan wawasan negara dan gagasan pendidikan yang dinyatakan dalam Laporan Jawatankuasa kabinet 1990 (Para 452, hlm 227) Untuk kepentingan pembangunan negara tenaga rakyat yang diperlukan bukan sahaja perlu dilihat dari segi bilangan, jenis pengetahuan dan kemahiran yang dimiliki bahkan perlu dilihat juga dari segi nilai-nilai disiplin yang perlu diterima. Dari segi sikap, mereka perlu jujur dan dedikasi terhadap kerja. Mereka bukan sahaja perlu cekap bahkan perlu boleh berfikir dan bertindak dengan baik sama ada secara sendiri mahupun secara beramai-ramai dengan berpandukan punca-punca akhlak mulia.Tegasnya, individu yang dilahirkan daripada sistem persekolahan negara perlu selaras dengan tujuan pembangunan manusia. Sekolah merupakan entiti penting dalam sistem pendidikan. Di sekolahlah berlakunya pembudayaan dan pembinaan Insan secara formal di peringkat awal (Mohamed Nor, 1990) . Sekolah juga boleh dianggap sebagai sebuah industri yang mengalami persekitaran yang sentiasa bersaing. Murgatryod (1989) yang

mengambilkira sekolah sebahagian daripada sebuah industri yang luas, dikenali sebagai industri pengetahuan dan latihan.

Keadaan sekolah yang semakin mencabar telah menuntut kepada kebijaksanaan pihak pimpinan atasan sekolah iaitu pengetua untuk menangani segala bentuk persoalan yang mungkin timbul dalam menjamin prod& pelajar berkualiti dengan mengawal kualiti proses pendidikan. Kajian daripada Sekolah Efektif dan pembaikkan sekolah mendapati bahawa pengetua memainkan peranan penting bagi memastikan keberkesanan sekolah. Pengetua juga memainkan peranan penting bagi memastikan matlamat dan objektif persekolah tercapai ( Saat, 1989).

2

Kemunculan Pengurusan Kualiti Menyeluruh (TQM) sebuah falsafah pengurusan kontemporari pada awal tahun 198Oaq telah membukti kemampuannya dengan menanggani pelbagai cabaran, perubahan dan persaingan dalam bidang industri dan perniagaan khususnya di Jepun dan Amerika Syarikat. Arcaro (1995) menegaskan keyakinannya dalam pengamalan stail kepimpinan berteraskan TQM yang lebih terbuka dalam pengurusan sekolah.

Kesimpulamrya, dunia sent&a mengalami perubahan begitu juga dengan sistem pendidikan. Perubahan-perubahan yang berlaku dan akan tents berlaku bertujuan untuk menggalakkan pembaikkan berterusan sesebuah sistem atau organisasi ke arah pencapaian kesempurnaan (Kaufman dan Zahn, 1993). Sekiranya, ahli-ahli organisasi pasif terhadap gegaran perubahan yang berlaku, maka mereka akan jauh ketinggalan, akan lenyaplah daya-saing di kalangan mereka dan wujudnya suatu keadaan yang jumud yang merugikan organisasi tersebut. Falsafah Pengurusan Kualiti Menyeluruh (Total Quality Management - TQM) telah memberikan nafas bar-u dalam bidang pengurusan. TQM dilihat oleh ahli-ahli akademik sebagai suatu konsep pengurusan yang berpotensi untuk diterima-pakai serta membantu pihak pengurusan sekolah ke arah pembaikkan dan peningkatan prestasi sekolah (Morgan dan Murgatroyd ,1994).

3

Pernyataan Masalah

Pengalaman seseorang dianggap sebagai sesuatu yang amat berharga di samping ilmu pengetahuannya. Pengalaman menjadikan seseorang lebih matang dan berkemampuan menyesuaikan diri dengan persekitaran yang sukar diramalkan. Pendidikan yang ditakritkan sebagai pengalaman yang dialami oleh seseorang di sepanjang hayatnya untuk menyesuaikan diri dengan persekitaran fizikal dan berinteraksi dengan manusia dan beberapa institusi pendidikan (Mohamed Nor ,199O). Pendidikan diumpamakan sebagai pakaian yang menggambarkan suasana sekelilingnya di mana ia hidup dan peradaban yang diwarisi. Tujuan pendidikan ialah untuk mengeluarkan potensi insan sepenuhnya dari aspek jasmani, emosi, rohani dan intelektual. Sepertimana yang dinyatakan oleh Mohamed Nor (1990) bahawa pendidikan bermatlamatkan untuk membimbing individu mengembangkan diri sendiri serta menyebabkan individu mampu hidup dalam keadaan yang lebih baik dalam masyarakat yang bersesuaian dengan keadaan persekitaran masingmasing. Proses ini selaras dengan konsep membangunkan manusia sebagai sebaikbaik kejadian (Ibrahim, 1993). Firman Allah di dalam surah At-Tiin, ayat 4 yang

bermaksud : Sesungguhnya Kami telah menciptakan manusia dalam bentuk yang sebaik-baiknya.

Pengalaman berinteraksi secara formal dan tidak formal bagi seseorang dengan masyarakat bermula di alam persekolahan. Ia menjadi lebih kritikal dan menggambarkan kejayaan pemindahan ilmu dan pendidikan yang diterima, pada

4

peringkat sekolah menengah. Maka tidaklah keterlaluan jika ditegaskan bahawa sekolah dilihat sebagai unit yang paling penting sekali dalam proses pendidikan (Hussein ,1993 dan Mohamad Nor, 1990) walaupun ianya bukan penyumbang pendidikan yang menyeluruh (Mohamad Nor, 1990).

Persekolahan. dilihat oleh masyarakat sebagai sebuah institusi yang bertanggungjawab dalam membentuk barisan pelapis yang berketrampilan, berkeyakinan diri, berkemampuan untuk tents bersaing dan melakukan pembaikkan berterusan. Harapan masyarakat yang tinggi terhadap sekolah telah menuntut sekolah menjadi lebih dinamik dan progresif. (Ramlaq1995).

Sekolah merupakan sebuah institusi formal yang kompleks yang terdiri daripada sekumpulan individu yang mempunyai matlamat yang tertentu, serta cenderung mengalami perubahan dari aspek orientasi matlamat, struktur hieraki, struktur organisasi dan interaksi antara anggotanya (&at, 1989) . Beliau menyamakan sekolah dengan organisasi kompleks yang lain seperti organisasi perniagaan. Atan (1984) pula berpendapat: Persekolahan adalah satu proses yang kompleks, berterusan dan perkembangannya sentiasa dipengaruhi oleh sejarah dan alam sekeliling, Oleh itu tidak ada satu faktor keberkesanan sekolah dapat dipertimbangkan secara bersendirian atau berasingan dengan yang lain , prinsip-prinsip keberkesanan sekolah boleh jadi tidak berubah dan serupa tetapi tiap-tiap sekolah mesti melaksanakannya dengan cara yang tersendiri dan unik.

Keperluan untuk menilai

keberkesanan pendidikan dan kejayaan

pesekolahan menjadi semakin mendesak. Komuniti yang terdiri daripada ibubapa

dan penjaga para pelajar, berhak mendapatkan maklum balas daripada pihak pengurusan sekolah tentang prestasi anak-anak di bawah jagaan mereka, yang dianggap sebagai aset masa hadapan. Pihak Kementerian Pendidikan Malaysia, sebagai pemegang amanah, badan bertanggungjawab menggubal polisi pendidikan dan memantau proses pendidikan, sudah semestinya ingin mengetahui sejauh mana keberkesanan perlaksanaan proses pengajaran dan pembelajaran ke arah pencapaian objektif pendidikan dart Falsafah Pendidikan Negara. Perubahan pendidikan yang tidak berpenghujung itu, menuntut kepada suatu pembaikkan berterusan sekolah khasnya dan sistem pendidikan amnya.

Di Amerika Syarikat, Ibubapa diberi kebebasan untuk memilih sekolah untuk anak-anak mereka menimba ilmu. Kajian berdasarkan persepsi para ibubapa dan pelajar terhadap sekolah yang memenuhi citarasa dan pilihan mereka dapat menggambarkan ciri-ciri sekolah pilihan mereka. Hasil kajian ini sedikit sebanyak boleh dijadikan kayu pengukur untuk menilai prestasi sesebuah sekolah. Sekolah yang menjadi pilihan ibubapa dan pelajar yang diiktiraf sebagai konsumer perkhidmatan pendidikan yang agung, dianggap sebagai penunjuk sebuah sekolah yang berjaya (Dennison, 1990). Beliau menegaskan bahawa persepsi ibubapa dan pelajar perlu diambilkira disamping pandangan pegawai-pegawai profesional yang terlibat dalam membuat penilaian prestasi sesebuah sekolah. Glover (1992) dalam kajiannya menentukan kriteria yang digunakan oleh ibubapa dalam menilai sekolah berkualiti, memetik pendapat Williams (1987) yang telah mendapati hasil kajiannya menunjukkan bahawa reputasi perlakuan, organisasi yang baik dan keputusan peperiksaan yang baik adalah ketara. West et al (199 l), mendapati hampir kesemua

6

pelajar yang terlibat dalam kajiannya mengenai persepsi pelajar terhadap sekolah pilihan mereka menyuarakan persepsi positif tentang sekolah pilihan yang mencapai keputusan peperiksaan yang baik dan mempunyai kemudahan pembelajaran yang baik.

Di Malaysia, pemilihan untuk ke sekolah-sekolah tidak diamalkan kerana implikasinya yang meluaskan jurang perbezaan status sosio-ekonomi dan mengelakkan tercetusnya sekolah elit dan sekolah biasa, sekali gus menafikan kebebasan hak untuk mendapatkan pendidikan yang sama rata. Jelaslah, sekolah boleh dinilai dalam pelbagai aspek dan bidang serta bergantung kepada siapakah penilai dan tujuan penilaian dibuat. Keadaan ini dijelaskan oleh Alder et al (1989), berdasarkan kajian sekolah pilihan yang dibuat oleh ibubapa di Scotland.

Sekolah yang terdiri daripada sistem pelbagai aspek (facet) yang menawarkan perkhidmatan tertentu kepada komuniti, merumitkan lagi penilaian untuk dibuat. Pendidikan dilihat sebagai suatu bentuk perkhidmatan. Perkhidmatan yang bersifat subjektif, sukar untuk dinilai dan diukur ( Ibrahim, 1993). Tambahan pula, setiap sekolah menawarkan perkhidmatan yang berbeza berdasarkan sumbersumber yang terhad.

Walau apa pun kriteria yang digunakan untuk mengukur kualiti sesebuah sekolah, segala-galanya terletak kepada gelagat kepimpinan pengetua sekolah tersebut. Kajian daripada Sekolah Efektif telah mendapati bahawa kepimpinan pengetua memainkan peranan utama dan penting dalam pendidikan berkualiti di

peringkat sekolah. Ini ditegaskan oleh Ibrahim (1993) yang berpendapat bahawa kemajuan sesebuah sekolah bergantung pada kebijaksanaan pengetua, serta keberkesanan kepimpinannya dan disokong oleh Hussein (1993). Holt dan Murphy (1993) tidak menyangkal sama sekali, kepimpinan yang berkesan merupakan input penting bagi persekolahan berkualiti. Kepentingan kepimpinan pengetua juga turut dikongsikan bersama oleh Timer dan Kirp (19SS), yang menyatakan bahawa kepimpinan biasanya dihubungkaitkan dengan organisasi bagi menggalakkan iklim perpaduan dan konsistensi.

Tujuan kajian ini dibuat ialah untuk mengenalpasti perhubungan antara kepimpinan berkualiti dan kualiti pengajaran di sekolah-sekolah menengah. Satu set instrumen yang merupakan soal-selidik yang merangkumi kriteria-kriteria instrumen yang telah digunakan oleh Jemaah Nazir Sekolah, Kementerian Pendidikan Malaysia tentang pemimpin dan kepimpinan, dibina untuk tujuan ini. Kriteria yang dipilih adalah bersandarkan falsafah Pengurusan Kualiti Menyeluruh. Falsafah pengurusan tersebut yang mengutamakan pengagihan kuasa pihak pengurusan atasan bagi menggalakkan penglibatan ahli secara aktif dalam aktiviti organisasi dilihat berkemampuan untuk meningkatkan keberkesanan sesebuah organisasi. Konsep yang sama difikirkan dapat membantu pihak pengurusan sekolah khasnya pengetua, untuk menggembeleng tenaga guru-guru dan berkerjasama rapat dengan mereka untuk menjayakan usaha-usaha ke arah memajukan sekolah.

Objektif

Kajian

Objektif kajian ini ialah untuk mengenalpasti sama ada kriteria kepimpinan pengetua menurut falsafah TQM iaitu pengurusan, komunikasi, kerja berpasukan dan pembaikkan berterusan adalah penunjuk bagi pengajaran berkualiti yang mana secara tidak langsung menjadi penunjuk bagi kualiti dan produktiviti sesebuah sekolah.

Kepentingan

Kajian

1.

Hasil kajian ini diharapkan dapat dijadikan maklum balas kepada pihak

pentadbir sekolah untuk mengenalpasti aspek-aspek pengurusan yang perlu diberi penekanan untuk meningkatkan prestasi sekolah.

2.

Diharapkan, hasil kajian ini dapat membantu pihak pentadbir sekolah dalam

membimbing dan berkerjasama dengan pihak guru untuk memperbaiki proses pengajaran dan pembelajaran.

3.

Hasil kajian ini kelak akan digrmakan sebagai penunjuk dalam membuat

penilaian terhadap sekolah khususnya terhadap kepimpinan pengetua. Seterusnya menjadi garis panduan kepada pihak Kementerian Pendidikan untuk merangka latihan dan kursus untuk para pentadbir dan guru sekolah.

9

4.

Hasil kajian ini juga diharapkan dapat membantu pihak Kementerian

Pendidikan untuk mengambilkira aspek kepimpinan pengetua sebelum memberikan penganugerahan sekolah cemerlang dan memperbaiki perkhidmatan penyeliaannya.

Batasan

Kajian

1.

Responden kajian dibataskan kepada guru di sekolah-sekolah menengah di

Perlis disebabkan Perlis adalah sebuah negeri terpilih untuk melaksanakan projek perintis Pengurusan Kualiti Menyeluruh dalam pendidikan. Oleh itu Warga pendidikan di Perlis lebih terdedah kepada TQM secara perbandingan.

2.

Pengkaji telah membataskan perbincangan kepimpinan pengetua berkualiti iaitu pengurusan, komunikasi, kerja berpasukan dan

menurut proses TQM

pembaikan berterusan sebagai kriteria untuk mengukur kualiti dan produktiviti sekolah. Walaupun aspek-aspek lain yang mempengaruhi kualiti sekolah perlu diambil-kira secara menyeluruh.

3.

Kajian ini hanya berpusat pada proses pengajaran dan pembelajaran di

dalam bidang akademik walaupun tidak dinafikan bidang ko-kurikulum dan sukan juga merupakan pencapaian yang tidak kurang penting.

4.

Pengalaman dan jangka masa responden berkerja dengan pengetua tidak

diambil kira dan boleh mempengaruhi kajian.

10

5.

Kajian ini juga tidak mengambilkira stail kepimpinan pengetua , iklim

sekolah sebelumnya dan jangka masa pengetua berkhidmat .

Definisi Istilah

Kualiti adalah keselarasan dengan keperluan (Crosby, 1979), Kesesuaian untuk penggunaan (Juran, 1979), pengurangan dalam variasi (Deming, 1982), kecacatan sifar (Crosby, 1979), memenuhi kehendak pelanggan ( Feigenbaum, 1983).

Kualiti dalam pendidikan ditakrifkan sesuatu yang memenuhi spesifikasi misi dan matlamat pencapaian yang mana piawaian pertanggungjawaban dan kesahihannya diterima umum.

Pengurusan Kualiti Menyeluruh (Total Quality Management, TQM) merupakan sistem pengurusan yang memberikan tumpuan kepada manusia, yang bertujuan untuk meningkatkan kepuasan dan kegembiraan pelanggan, dan merendahkan kos secara berterusan.

TQM adalah sebuah sistem pendekatan yang menyeluruh dan sebahagian daripada penyatuan strategi bertahap tinggi yang melibatkan kesemua ahli

organisasi dari semua tahap yang merangkumi rantaian pembekal dan pelanggan. TQM member-i penekanan kepada pembelajaran dan penyesuaian kepada perubahan yang berterusan sebagai kunci kejayaan organisasi (Bounds et al, 1995).

11

Produktiviti adalah ukuran bagaimana sumber tertentu diuruskan secara berkesan bagi mencapai objektif semasa, yang dinyatakan supaya mengujudkan perkhidmatan yang baik. (LeBoeuf, 1983)

Keberkesanan (Baykul, 1993).

ialah tahap yang mana sesbuah sistem mencapai objektifnya

Dalam kajian Sekolah Efektif, keberkesanan teknikal ditekankan daripada kecekapan ekonomi (Razik dan Swanson, 1995).

Kepimpinan ialah proses yang mempengaruhi aktiviti individu atau kumpulan ke arah pencapaian matlamat. Dalam kajian ini, gelagat kepimpinan pihak pengurusan atasan sesebuah organisasi dilihat sebagai input bagi sesuatu sistem.

Kepimpinan dilihat sebagai satu set hubungan, pengaruh, perubahan, motivasi, komunikasi, konflik, perkembangan dan pembangunan ( Knezevich, 1989 )

Menurut Kohut (1990), pengetua sekolah yang berjaya sentiasa profesional, demokratik, mudah ditemui, berorientasikan kerja, aktif dalam perkembangan kurikulum dan penyelesai masalah.

12

BAB II

SOROTAN LITERATUR

Pendahuluan

Tahun 2020 telah menjadi sasaran seluruh lapisan masyarakat untuk menggembeleng tenaga bagi merealisasikan pencapaian sepenuhnya cabarancabaran yang telah digariskan dalam wawasan negara, Wawasan 2020. Warga Kementerian Pendidikan khususnya para pendidik memikul beban yang maha berat ini kerana hala tuju dan arah pembangunan serta kemajuan yang dicitakan turut ditempa melalui bidang pendidikan. Ketelitian yang rapi hams diberikan terhadap corak dan kecemerlangan pendidikan, harapan utama negara terletak pada pendidikan yang sewajamya kepada para remaja supaya mereka tidak muncul sebagai penghalang kepada pencapaian kejayaan Wawasan 2020.

Pergerakkan untuk meningkatkan kecemerlangan pendidikan bukanlah suatu persoalan yang bat-u di negara-negara seperti di Jepun, Amerika Syarikat, United Kingdom, Amerika Utara dan Australia. Kajian tentang sekolah efektif telah dijalankan secara intensif sejak pada tahun 1970an lagi. Has&hasil kajian yang telah dijalankan oleh Lezotte (1979), Felsenthal (1982), Mackenzie (1983), Coleman (1991), dan ramai lagi, telah mendorong beberapa ahli akademik seperti Abdul Karim (1993) dan menjalankan kajian yang seumpamanya di Malaysia.

13

Berlandaskan kajian sekolah efektif ini, berlaku pelbagai penerokaan ilmiah oleh para ahli akademik yang sentiasa melakukan pembaharuan demi pembaharuan bagi memantapkan lagi sistem pendidikan melalui reformasi pendidikan.

Seperti mana yang sering diperkatakan bahawa perkara yang pasti berlaku adalah perubahan. Keseluruhan sesebuah Sekolah itu dilihat oleh Rutter (1979) sebagai elemen perubahan. Oleh itu, penumpuan kepada faktor-faktor yang menambah nilai dalam proses persekolahan amat penting serta menuntut kepada pengubahsuaian bagi memenuhui kehendak semasa negara dan masyarakat.

Satu alat pengukuran yang akan dijadikan piawaian di peringkat kebangsaan perlu dibina, bagi menilai sejauh mana keberkesanan perlaksanaan dan penyerapan Falsafah Pendidikan Negara di peringkat sekolah dan sekali gus menilai mutu persekolahan. Keadaan ini akan memudahkan semua pihak yang terbabit untuk memperbaiki dan merangka program-program baru bagi meningkatkan lagi martabat pendidikan negara.

Definisi Kualiti

Kualiti tidak mempunyai batasan. Kualiti menjadi relatif apabila ia digunakan untuk menerangkan sesuatu sifat dan menjadi lebih khusus apabila ia bergantung kepada jenis perkhidmatan atau produk serta pelanggan yang rnemvima dan memerlukan perkhidmatan, dan menggunakan produk tersebut.

14

Kualiti bagi sesuatu produk atau perkbidmatan ialah yang menurut piawaian yang telah ditetapkan (Eriksen, 1995). Martin (1993) menegaskan bahawa kualiti mempunyai beberapa dimensi dan menurut hiraiki sebagaimana yang dikenalpasti oleh Institut Kualiti Persekutuan ( Federal Quality Institute, FQI ). Kebolehpercayaan merupakan dimensi yang paling penting bagi pelanggan. Pelanggan mengharapkan perkhidmatan atau produk yang mempunyai kualiti yang sama pada masa yang akan datang. Variasi dalarn perkhidmatan atau produk yang diterima menggambarkan berlakunya masalah kualiti.

Kualiti juga dikenali sebagai mutu sesuatu produk atau perkhidmatan diukur daripada peringkat awal sehingga ia diterima-pakai oleh pelanggan. Kualiti

merangkumi aspek sifat dan ciri produk atau perkhimatan yang ditawarkan, kos yang berpatutan dan setanding dengan organisasi lain, menurut piawaian yang ditetapkan, dan semangat, keyakinan serta kesungguhan anggota organisasi yang mengeluar produk atau memberikan perkhidmatan (Tembun et al, 1985).

Kualiti turut dikaitkan dengan kecemerlangan. Menurut Rego (1986) pula, kualiti melibatkan kesempurnaan atau pengekalan piawaian kecemerlangan pencapaian, produktiviti dan kreativiti. Oakland (1989) berpendapat kualiti adalah proses yang berterusan untuk meningkatkan pengurusan sesebuah organisasi.

Kualiti mempunyai unsur-unsur objektif dan subjektif. Bagi perkhidmatan, unsur objektif termasuklah perkhidmatan yang diberikan mengikut ketepatan masa

15

mar&ala unsur subjektif meliputi aspek perkhidmatan yang menjamin keselesaan (Barrett, 1994).

Thomas (1994) menegaskan bahawa kejayaan menghasilkan sesuatu yang berkualiti bergantung kepada sejauh mana kepuasan pelanggan telah dipenuhi atau yang terbaik ialah menyediakan sesuatu yang menjangkau keperluan pelanggan.

Daripada perbincangan diatas, bolehlah dirumuskan bahawa kualiti penting bagi menggambarkan sesuatu sifat dan ciri bagi sesuatu produk atau perkhidmatan yang ditawarkan kepada pelanggan. Kualiti merangkumi segenap proses penghasilan produk dan perkhidmatan, diperingkat penyediaan bahan permulaan hinggalah produk dan perkhidmatan dinikmati oleh pelanggan. Bagi memenuhi kehendak dan keperluan pelanggan, perubaban dan pembaikkan berterusan terhadap produk dan perkhidmatan sentiasa dilakukan. Kepelbagaian citarasa dan ragam pelanggan sesebuah organisasi menu.ntut kepada perjuangan kualiti yang tidak berkesudahan bagi menjamin kesinambungan dan daya saing sesebuah organisasi.

Produktiviti

Produktiviti ialah suatu tahap produktif. Pelbagai slogan digunakan untuk menggambarkan produktiviti, di antaranya ialah melakukan lebih dengan sumber yang sedikit, berkerja dengan bijaksana, menyedari kita melakukan sebaik mungkin,

16

berusaha dengan gigih dan menyenangi keadaan tersebut, melakukan sesuatu secara berkesan, dan menjadikan esok lebih baik daripada hari ini.

Produktiviti merupakan ukuran bagaimana sumber-sumber yang ditetapkan diuruskan untuk mencapai objektif semasa yang dinyatakan dalam bentuk kuantiti dan kualiti. Produktiviti sering dirumuskan sebagai nisbah hasil (output) yang diinginkan sama ada barangan dan perkhidmatan kepada kesemua input yang digunakan untuk menghasilkan barangan dan memberikan perkhidmatan (LeBouef, 1983; Werther et al, 1986; Thor, 1994 dan Zairi, 1992).

Peranan pengurusan dalam meningkatkan produktiviti ialah menjuruskan bakat manusia bagi menafaat sepenuhnya sumber-sumber fizikal bagi menghasilkan produk dan perkhidmatan menurut kadar yang ditetapkan pada tahap kualiti yang ditentukan oleh organisasi. Produktiviti wujud di dalam minda seseorang. Sekiranya produktiviti diyakini akan membawa perubahan kepada kualiti kehidupan dan secara ikhlas berusaha untuk meningkatkannya maka tidak mustahil setiap anggota organisasi mampu merealisasikannya dalam bentuk material. Seperti mana yang dinyatakan oleh Roshidi Hassan (1992) bahawa produktiviti merupakan sebuah sikap mental yang meyakini mutu kehidupan hari ini lebih baik daripada semalam. Contohnya, mutu kehidupan harian seorang suri rumah tangga bertambah apabila beliau dapat menghasilkan kuih yang lebih banyak menggunakan sumber iaitu bahan dan masa, yang sama daripada semalam. Dalam perkhidmatan, urnpamakan sebuah kolej jururawat swasta yang berjaya melatih jururawat, bukan sahaja dalam

17

kadar yang lebih tinggi daripada jangka masa sebelumnya tetapi jururawat yang lebih mahir lagi cekap, menggambarkan sebuah pusat latihan yang produktif.

Produktiviti mudah diperkatakan dan dirumuskan tetapi untuk meningkatkan produktiviti bukanlah suatu perkerjaan yang mudah. Terdapat pelbagai faktor yang mempengaruhi produktiviti sesebuah organisasi. Dengan melakukan perubahan positif kepada faktor-faktor tersebut peingkatan terhadap produktiviti dapat dinikmati oleh seluruh warga organisasi. Roshidi Hassan (1992) berpendapat peningkatan produktiviti boleh diperbaiki melalui pendidikan dan latihan serta pemberian insentif kepada pekerja-pekerja sesebuah organisasi. Pendidikan dan latihan berhubungkait dengan pengetahuan dan kemahiran seseorang pekerja. Pengetahuan yang tinggi dan pendedahan latihan dalam sesuatu bidang akan menambahkan lagi produktivi pekerja dan organisasi tersebut. Pemberian insentif dalam bentuk material menjadi pendorong kuat untuk berkerja dengan lebih rajin dan sebagai pengiktirafan majikan terhadap segala usaha pekerja. Persekitaran yang menggalakkan ini, melahirkan pekerja yang mempunyai tahap kepuasan berkerja yang tinggi dan menyumbang ke arah peningkatan produktiviti individu dan organisasi.

Teoh (1985) mencadangkan tiga kaedah bagi meningkatkan produktiviti iaitu melalui (i) peningkatan kn o 1ogi bermaksud dengan penggunaan peralatan yang te

canggih akan membantu kecekapan pengeluaran dan perkhidmatan dan secara tidak langsung akan meningkatkan produktiviti,

18

(ii)

meningkatan

penglibatan

para

pekerja.

Keadaan ini membantu

menggalakkan peningkatan kualiti, kerja berpasukan, dan keberkesan dan kecekapan melalui perkongsian ide, pendapat dan cadangan para pekerja, dan

(iii)

peningkatan pengurusan. Setiap pekerja diberi peluang untuk menggunakan

keupayaan mereka semaksima mungkin. Dengan cara ini keseronokan bekerja dapat dirasai seterusnya menggalakkan pengeluaran dan mengurangkan sebarang pembaziran

Ringkasnya, produktiviti adalah hubungan di antara output sesuatu proses dan input bagi proses tersebut. Peningkatan produktiviti dicapai dengan mengubah nisbah output kepada input iaitu sama ada dengan menambah output atau mengurangkan input atau menambah output dan mengurangkan input. Produktiviti menaungi segala kebaikkan dalam sesebuah organisasi. Dengan bantuan teknologi canggih dan pengamalan pengurusan sumber yang berkesan, pembaikkan dalam setiap tahap aktiviti dalam sesebuah organisasi mampu meningkatkan produktiviti pekeja dan organisasi tersebut.

19

Produktiviti dan Kualiti

Produktiviti mempunyai huhungan yang amat rapat dengan kualiti sehingga kadangkala, produktiviti dianggap sebagai kualiti. Produktiviti lebih mudah difahami dan digunakan sebagai pengukuran keberkesanan dan kecekapan sesebuah organ&i. Kualiti pula yang dikira sebagai ftmgsi persepsi pelanggan menjadikan pengukurannya lebih subjektif

Produktiviti menyebabkan sesebuah organisasi mampu bersaing dan berjaya tetapi kualiti merupakan pendekatan yang terbaik menjurus kepada pencapaian produktiviti. Dengan member-i penumpuan kepada kualiti input yang digunakan dan pembaikkan berterusan semua tahap proses dalam sistem sesebuah organisasi menjamin pemerolehan output yang berkualiti. Keadan ini dipersetujui oleh Roshidi Hassan (1992), Thor (1994), dan Skitty dan Buchner (1987) yang menekankan bahawa peningkatan kualiti dalam sesebuah organisasi akan secara langsung mengakibatkan peningkatan produktiviti.

Kualiti Dalam Pendidikan

Pendidikan diberikan penekanan yang penting dalam TQM. Deming sendiri merangkumkan aspek pendidikan sebagai salah sebuah prinsip untuk melakukan perubahan. Beliau menegaskan aspek pendidikan dengan memberikan saranan

20

berikut : Galakan pendidikan dan peningkatan kendiri pada setiap orang. Apa yang diperlukan oleh sesebuah organisasi bukanlah semata mata surnber manusia yang baik tetapi manusia yang memajukan diri melalui pendidikan (Deming,1986). Peningkatan kualiti dalam bidang pendidikan secara langsung membuka ruang-ruang ke arah kecemerlangan sesebuah organisasi.

Kualiti dalam pendidikan menurut Mortimore dan Stone (1990) tidak mempunyai satu dimensi yang mudah. Keadaan ini disebabkan banyak faktor yang menyumbangkan kepada kualiti pendidikan yang pelbagai dimensi. Contohnya pelajar dan latar belakangnya, staf clan kemahiran mereka, sekolah dengan struktur dan etosnya, kurikulum dan pengharapan masyarakat. Mereka berpendapat komponen-komponen proses pendidikan yang boleh diukur untuk mencapai kualiti pendidikan ialah sumber dan bangunan, pedagogi (pengajaran dan pembelajaran), pencapaian akademik, pencapaian lanjutan pelajar selepas tamat pengajian.

Pendidikan lebih mudah digambarkan sebagai perkhidmatan daripada prod& Pengukuran kualiti dalam pendidikan melibatkan proses yang rumit dan memakan masa yang lama. Kesukaran untuk mengukur proses-proses yang terlibat dan kualiti hasilnya adalah mirip ciri-ciri perkhidmatan (Sallis, 1993). Kesukaran untuk mengukur kualiti dalam pendidikan dinyatakan oleh Psacharapoulos (1985) dan Beeby (1986) menambah bahawa sebarang kemajuan yang dijangkakan dalam meningkatkan kualiti pendidikan di peringkat kebangsaan adalah lambat dan pemerhati perlu berada di sepanjang proses yang mengambil masa yang lama untuk melihat kemajuan tersebut dengan mata kasar.

21

Murgatrroyd dan Morgan (1993) mengutarakan tiga asas kualiti yang perlu wujud dalam pendidikan iaitu 0 Jaminan kualiti (Quality assurance): Rujukan kualiti berpandukan kepada

ketetapan piawaian, pendekatan yang bersesuaian dan kehendak kualiti yang dibina oleh sekumpulan pakar serta disusuli dengan penyeliaan atau penilaian sejauh mana pencapaian berdasarkan piawaian telah dipenuhi. Contohnya, IS0 9000 dalam pendidikan dan intrumen pengukuran bagi pengajaran yang berkesan..

ii)

Perjanjian kesetiaan (Contract conformance): Suatu pengakuan untuk

melaksanakan tugasan mengikuti kehendak dan ketetapan yang dipersetujui bersama dengan pihak berwajib. Misalnya, ikatan perjanjian untuk mematuhi etika

profession perguruan dengan pihak Kementerian Pendidikan Malaysia.

iii)

Kualiti berasaskan pclanggan (Customer-driven quality): Membawa maksud

bahawa kualiti mengutamakan pandangan, keperluan dan kepuasan pelanggan sebagai pengguna produk atau perkhidmatan yang diberikan. Contohnya, pengajaran dan pembelajaran menjadi aktiviti yang perlu diberikan penekanan bagi menjamin kecemerlangan pencapaian pelajar.

Dalam konteks pendidikan di Malaysia, Mohd Zin (1987) berpendapat bahawa kualiti pcndidikan merujuk kepada kualiti intrinsik (dalaman) dan ekstrinsik (luaran). Kriteria luaran bagi kualiti diperolehi daripada keperluan masyarakat

22

manakala kriteria dalaman berdasarkan objektif pendidikan dan pencapaian.

piawaian

Kerajaan Malaysia melihat kualiti dan hubungannya dengan pendidikan berdasarkan kelemahan pencapaian pelajar di pelbagai per&&at. Di antara faktor yang didapati mempengaruhi kualiti pendidikan termasuklah amalan pengajaran dan kurikulum yang tidak sesuai, kekurangan bahan pendidikan dan keperluan lain yang menggalakkan pengajaran dan pembelajaran, halangan-halangan yang dialami oleh guru, kekurangan keupayaan proses pemantauan dan penilaian guru, persoalanpersoalan yang berkait rapat dengan pengagihan yang tidak sama rata keperluan akademik serta penempatan para pelajar dan staf ( Mohd. Zin, 1987). Dalam ha1 ini, beliau merasakan bahawa menjadi tanggung jawab dan kebijaksanaan setiap pentadbir pendidikan untuk memanfaatkan sumber yang terbatas itu.

Kesimpulannya, pendidikan sukar digambarkan sebagai penghasilan produk semata-mata. Kawalan bahan permulaan dan pengagihan sumber manusia,

kewangan dan lain-lain keperluan pendidikan melibatkan proses yang kompleks. Contohnya, pemilihan dan pengagihan pelajar, guru dan kewangan agak mustahil dilakukan secara adil.. Interaksi di antara pihak institusi pendidikan khususnya sekolah dan komunitinya turut menambah kerumitan pendidikan. Keberkesanan penggunaan segala sumber sama ada manusia dan sumber bukan manusia serta kecemerlangan pencapaian pelajar dikaitkan dengan kualiti pendidikan. Bagi mengurangkan bebanan pengukuran kualiti, pihak yang menetapkan dasar seperti Kementerian Pendidikan Malaysia, perlu menyedialcan panduan bertulis sebagai

23

garis panduan dan piawaian kepada para perlaksana dasar terutamanya guru-guru. Di samping itu, komitmen, penglibatan yang serius dan kerjasama semua warga pendidikan khususnya kepekaan para pentadbir pendidikan amat penting dalam meningkatkan kualiti dalam pendidikan.

Produktiviti Dalam Pendidikan

Di peringkat intitusi pendidikan khususnya sekolah, pengagihan sumber yang terhad lagi kompleks menuntut kepada suatu budaya kerja yang dapat mengelakkan pembaziran berlaku. Konsep produktiviti yang diterapkan di sekolah-sekolah dipercayai mampu menanggani permasalahan bagi menjamin kecekapan dan keberkesanan perkhidmatan pendidikan yang ditawarkan kepada masyarakat.

Dalam pendidikan, input yang paling utarna ialah tenaga buruh yang meliputi semua kategori staf pendidikan, manakala output yang diberi penekanan ialah pencapaian pelajar. Iklim pekerjaan yang selesa tidak dinafikan dapat menyumbang kepada peningkatan produktiviti organisasi. Sekolah-sekolah yang menunjukkan taraf pembelajaran dan pencapaian yang tinggi mengamalkan pendekatan

pengurusan yang menggalakkan penglibatan staf, stail kepimpinan yang tidak memusat, mewujudkan suasana pekerjaan yang profesional dan kumpulan sokongan di kalangan guru, dan pemberian insentif kepada kumpulan sepcrti pemberian anugerah berdasarkan prestasi sekolah. Keadaan tersebut dinyatakan oleh Odden

24

(1992) sebagai sebahagian daripada hasil rumusan sebuah Simposium Produktiviti dalam Pendidikan.

Produktiviti dalam pendidikan mementingkan output. Pentadbir pendidikan yang perlu mengenalpasti faktor-faktor yang mempengaruhi produktiviti terlebih dahulu sebelum merancang strategi perlaksanaan untuk memperbaiki produktiviti pendidikan. Marginson (199 1) menyenaraikan faktor-faktor tersebut. Di antaranya ialah peningkatan latihan, penggunaan teknologi maklumat, perancangan yang baik khususnya dalam mendefinisikan matlamat, pemantauan output serta penyeliaan, dan yang paling utama ialah iltizam (commitment) untuk berkerjasama.

Zaidatul (1990) melihat produktiviti dalam pendidikan dalam dua sudut iaitu sudut pelaburan dan sudut tujuan penggunaan. Produktiviti dari sudut pelaburan bermaksud mengharapkan pulangan sebaik mungkin dalam jangka masa yang panjang dan dari sudut tujuan penggunaan pula penghasilan perkhidmatan yang terbaik dengan perbelanjaan yang minimum. Beliau memetik ucapan yang amat berhormat Menteri Pendidikan Malaysia, Encik Anuar Ibrahim( 1986) berkaitan dengan produktiviti yang berbunyi: Pendidikan mempunyai kesan langsung ke atas ekonomi. Dengan meningkatkan tahap dan stok ilmu pengetahuan yang ada pada seseorang individu akan menjadikarmya seorang tenaga kerja yang prod&if dan boleh memberi sumbangan terhadap tambahan nilai keluaran.Oleh yang demikian konsep produktiviti dalam sektor pendidikan adalah dilihat dari segi kecekapan jentera perlaksanaan sistem pelajaran mengeluarkan tenaga kerja yang prod&if sesuai dengan keperluan pembangunan sektor ekonomi lain dalam meningkatkan hasil keluaran negara.

25

Pengurusan masa dan persoalan penempatan guru merupakan dua contoh isu yang sering dikaitkan dengan produktiviti pengajaran dan pembelajaran. Keberkesanan sesebuah pengajaran diukur sejauh mana masa yang diperuntukkan kepada guru digunakan sepenuhnya di dalam kelas bagi memastikan objektif pengajaran dan pembelajaran tercapai.

Zaidatul (1990) merujuk pengurusan masa sebagai indikator produktiviti dalam sesebuah sekolah dan mencadangkan supaya guru mencatatkan masa yang digunakan untuk menjalankan aktiviti-aktiviti utama (pengajaran), kerja-kerja rasmi contohnya menghadiri mesyuarat, dan urusan peribadi dalam waktu persekolahan.

Penempatan guru-guru sebagai sumber manusia juga tidak kurang pentingnya dalam memperkatakan produktiviti sekolah. Jais (1992) seorang pegawai di Jabatan Pendidikan Sarawak, berpendapat bahawa produktiviti sesebuah organisasi menjadi rendah disebabkan salah penempatan ahli-ahlinya untuk melakukan pekerjaan sesuai dengan pendidikan dan kemampuannya. Keadaan ini berlaku di sekolah di mana guru-guru diarahkan mengajar mata pelajaran yang di luar bidangnya, dibebankan dengan tugas-tugas pengkeranian, dan melakukan pekerjaan yang tidak memerlukan pendidikan dan kepakaran yang sejajar dengan kelulusannya. Beliau turut menegaskan kecekapan sesebuah organisasi boleh ditingkatkan melalui sistem pendidikan yang seimbang, latihan dalam perkhidmatan, dan bimbingan dan kepimpinan.

26

Kesimpulannya,

keseluruhan proses

pendidikan

pada dasamya

mementingkan produktiviti. Keprihatinan dan usaha guru memastikan para pelajar berdisiplin tinggi, berakhlak mulia, keteltian dalam merancang kurikulum dan perlaksanaannya di dalam kelas, dan pemantauan yang berterusan oleh pihak pengurusan pendidikan terhadap pengajaran dan pembelajaran cukup membuktikan kesungguhan untuk menyediakan suatu sistem pendidikan yang seimbang lagi produktif. Pembudayaan ilmu pengetahuan dengan mengambil kira f&or-faktor yang mempengaruhi produktiviti di kalangan semua warga pendidikan merupakan pelaburan jangka masa panjang dengan harapan untuk melahirkan generasi yang berketerampilan sebagaimana yang digariskan dalam Falsafah Pendidikan Negara.

Sekolah Berkualiti

Sistem pendidikan dirangka untuk memenuhi kehendak dan keperluan masyarakat pada sesuatu jangka masa yang tertentu. Perubahan dan pengubahsuaian perlu dilakukan selaras dengan pemintaan global.

Sekolah berfungsi untuk membantu para pelajar menguasai pelbagai kemahiran untuk keperluan masa akan datang. Dalam era ledakan teknologi

maklumat, pelajar haruslah mampu berdikari untuk mendapatkan maklurnat dan menggunakannya dengan bijaksana daripada menghafal sahaja. Keadaan ini penting untuk membentuk warga negara yang produktif yang mampu berfikir secara kreatif,

27

menyelesaikan masalah secara efisien dan berkomunikasi secara berkesan hingga ke peringkat antarabangsa serta menonjolkan kepimpinan yang berketerampilan.

Rangkaian Munsyi urnpamanya adalah projek perintis Kementerian Pendidikan yang menelan belanja berjuta-juta ringgit untuk membawa pembaharuan kepada sistem pendidikan. Projek ini membolehkan para pelajar daripada 14 buah sekolah di Malaysia menikmati penggunaan komputer melalui rangkaian Pusat Sumber Elektronik (PSE) di seluruh negara (Khairul Anuar, 1996). Rancangan untuk membina Cyberjaya yang menumpukan kepada aktiviti penyelidikan dan

pembangunan teknologi Maklumat dalam pendidikan di Halaman Super Multimedia (Multimedia Super Corridor, MSC) juga adalah sebahagian daripada usaha Kerajaan Malaysia untuk meningkatkan kualiti pendidikan negara ke taraf dunia.

Peranan yang dimainkan oleh sekolah amat kritikal sekali dalam menjayakan wawasan sesebuah negara. Sehubungan dengan itu, pelbagai penyelidikan di peringkat kebangsaan dan antarabangsa telah dibuat untuk mengujudkan sekolah yang berkualiti. Di antaranya ialah penyelidikan Sekolah Efektif, Sekolah Cemerlang dan Sekolah Berkualiti Menyeluruh.

28

Sekolah

Efektif

Hasil kajian yang lalu daripada negara-negara seperti Britain, Amerika Latin, Amerika Syarikat dan Australia menunjukkan bahawa sekolah yang efektif

mempunyai ciri-ciri yang tertentu. Mcgaw et al (1992) dan Lezotte (1979) menjelaskan bahawa sebuah sekolah yang efektif mencapai kadar pembelajaran yang tinggi daripada pelunjuran yang ditetapkan. Mcgaw (1992) memetik kenyataan Chapman (1991) yang melihat Sekolah Efektif daripada perspektif yang berbeza. beliau melihat pencapaian pelajar dalam konteks yang lebih luas termasuklah sosial dan emosi. An effevtive school is one that promotes the progress of its students in a broad range of intellectual, social and emotional outcomes, taking into account sosio-economic status, family background and prior learning

Ciri Ciri Sekolah Efektif

Kajian tentang sekolah efektif telah dipulopori pada 3 July 1966 apabila tersiarnya rencana yang ditulis oleh James Coleman (1966) mengenai kajian kesamaan peluang untuk belajar. Ekoran dari kajian Coleman, ramai yang berminat dan mendalami kajian tersebut yang lebih mengutamakan pencapaian akademik sebagai ukuran keberkesanan. Timbullah pelbagai resipi yang telah dirumuskan daripada penyelidikan sekolah efektif sebagai usaha dalarn memajukan sekolah.

29

Penyelidikan yang dijalankan oleh Lezotte sering dipetik dalam rencana ilmiah. Lezotte( 1979) menggariskan enam ciri-ciri sekolah yang efektif dalam APolicy Prospectus For Improving Urban Education iaitu sekolah yang mempunyai

misi yang jelas, tingkah laku pengajaran guru, kepimpinan dalam pengajaran (instructional leadership), pemantauan yang berterusan prestasi pelajar, penglibatan ibu bapa, dan penyediaan masa yang mencukupi untuk pembelajaran.

Di Malaysia, dua belas ciri-ciri telah dikenalpasti oleh Abdul I&rim (1993) bagi membezakan sekolah yang berkesan dan kurang berkesan di sekolah menengah luar bandar yang berdasarkan pencapaian dalam peperiksaan Sijil Rendah Pelajaran.

Kajian sekolah menengah efektor luar bandar di Malaysia telah menunjukkan ciriciri berikut:

1) 2)

Kepimpinan pengetua yang mantap dan berketrampilan. Persepsi pengetua tentang pentingnya peranan mereka ke arah memajukan sekolah.

3) 4)

Lebih banyak strategi diguna dan dijalankan untuk memajukan sekolah. Guru mempunyai harapan yang tinggi terhadap kemajuan murid, dan member-i bantuan dan bimbingan ke arah ini.

5) 6) 7) 8) 9)

Guru mempunyai sikap positif terhadap murid. Guru mempunyaipandangan tinggi terhadap sekolah mereka. Pengetua yang berpengalaman. Disiplin sekolahkelas yang baik. Penggunaan sepenuhnya sumber dan kemudahan-kemudahan.

30

10)

Persepsi guru bahawa segala laporan, arahan dan sebagainya dari pihak atasan (Kementerian, Jabatan Pendidikan) sebagai berguna membantu memajukan sekolah.

11)

Guru berpuas hati tentang kerja rumah yang dibuat oleh murid.

Kajian Sekolah Efektif dikira sebagai perjuangan awal dalam pergerakkan kemajuan yang berasaskan sekolah. Kepentingannya tidak dapat disangkal walau pun terdapat percanggahan, sehinggakan hasil kajiannya dijadikan asas kepada kajian-kajian terkemudian daripadanya. Pada umumnya persepsi kepimpinan pengetua, persepsi dan harapan guru terhadap pencapaian pelajar menjadi ciri-ciri utama keberkesanan sesebuah sekolah.

Kecemerlangan

Sekolah

Penyelidikan tentang kecemerlangan sekolah merupakan penyelidikan yang didasarkan daripada kajian sekolah efektif. Kecemerlangan yang dimaksudkan ialah kejayaan berkualiti yang dicapai oleh sesebuah sekolah Hussein (1993). Beliau merumuskan kecemerlangan seperti berikut: Konsep kecemerlangan bermakna sekolah perlu memastikan bahawa semua pelajarnya mendapat pendidikan sewajarnya dan tidak ada pelajar yang gagal, atau berhenti dari sekolah semata mata kerana tidak berjaya dalam pelajaran atau kerana dia takut pergi ke sekolah . Kecemerlangan sekolah dihubungkan dengan pemberian peluang yang sama rata kepada setiap pelajar khususnya dalam pencapaian akademik.

31

Hussein (1993) turut mengutarakan sepuluh prinsip kecemerlangan sekolah iaitu :

1)

Mempercayai dan mengakui bahawa semua pelajar boleh belajar, diajar dan boleh mencapai kemajuan.

2)

Mempercayai dart mengakui bahawa sekolah adalah kunci utarna bagi kejayaan para pelajarnya.

3)

Pembangunan kemajuan sekolah memerlukan falsafah, matlamat, objektif dan dasar sekolah yang berkesan.

4)

Pembangunan kemajuan

dalam sekolah merupakan usaha untuk

mengujudkan satu budaya sekolah yang positif.

Kelolaan dan pengurusan bilik darjah yang berkesan ialah aspek yang penting untuk meningkatkan lagi pencapaian prestasi akademik sekolah.

6)

Penyelesaian masalah sekolah harus ditumpukan kepada punca-punca yang menyebabkan timbulnya masalah tersebut, dan bukan kepada gejala-gejala nya.

7)

Pembangunan kemajuan sekolah perlu dilaksanakan atas dasar usaha sama dan bukanlah semata-mata usaha pengetua seorang.

32

8)

Maklurnbalas yang berterusan merupakan mekanisma penting ke arah perlaksanaan kemajuan pembangunan sekolah.

9)

Mempercayai dan mengakui bahawa ibu bapa dan masyarakat sekitar mempunyai pelbagai kemahiran dan sumber tenaga yang dapat membantu ke arah pembangunan sekolah.

10)

Kemajuan sesebuah sekolah memerlukan pengetua yang mempunyai kepimpinan yang berkesan.

Kementerian Pendidikan Malaysia telah menganjurkan suatu program tahunan di peringkat kebangsaan yang dikenali sebagai Anugerah Sekolah Harapan Negara bagi merealisasikan kecemerlangan sekolah. dengan pengaugerahan ini satu model sekolah contoh dapat dihasilkan. Insentif seperti penganugerahan sijil kepada pengetuaguru-guru dan kakitangan sekolah, Wang tunai, kemudahan-kemudahan

untuk meningkatkan pengajaran dan pembelajaran, dan penghormatan melaksanakan sesuatu inovasi pendidikan. kritreria penilaian bagi penganugerahan Sekolah Harapan Negara termasuklah tatasusila profesion perguruan Malaysia yang

mengukur tanggung jawab guru-guru terhadap warga sekolah, etika kepimpinan, pentadbiran dan pengurusan sekolah, aspek pengajaran dan pembelajaran, kegiatan kokurikulum, komitmen di antara sekolah dengan pelajar dan ibubapa. Kualiti kecemerlangan pula diukur berdasarkan kecekapan dan keberkesanannya, rasa tanggtmg jawab yang tinggi, dedikasi, kesetiaan kepada tujuan dan peraturan kerja, penghayatan etika kerja, dan pengorbanan untuk menjalankan tugas.

33

Isu kecemerlangan sekolah dibincangkan dengan meluas dalarn Persidangan pendidikan Nasional anjuran Kementerian Pendidikan Malaysia. Mat Nor Bin Supaat (1996) telah memetik ciri-ciri kecemerlangan yang dikenalpasti oleh Kementerian Pendidikan Malaysia yang disampaikan oleh Pengarah pendidikan Malaysia, Wan Zahid (1995).

Ciri-ciri kecemerlangan yang dimaksudkan merangkumi seluruh domain kehidupan insan yang bermatlamatkan bagi melahirkan insan seimbang dalam semua sapek selaras dengan Falsafah Pendidikan Negara. Ciri-ciri tersebut ialah

1)

Kepimpinan ikhtisas iaitu kepimpinan yang dapat menangani pelbagai masalah di semua peringkat.

2) 3)4) 5) 6) 7) 8) 9

Perkongsian wawasan dan matlamat. Suasana pembelajaran yang unggul. Tumpuan terhadap pengajaran dan pembelajaran. Pengajaran yang ada hala tuju yang jelas. Pengharapan yang tinggi kepada pelajar. Sekolah yang sentiasa memberi galakkan yang positif kepada pelajar. Ada kemaj uan pemantauan. Penyerahan tanggung jawab kepada pelajar untuk mempertingkatkan imej kendiri.

10)

Ada permuafakatan dengan pihak ibu bapa.

34

11)

Mewujudkan organisasi pembelajaran yang baik yang menghasilkan kolaborasi dan pa&an yang bersatu untuk berjaya.

Garis panduan ini yang disarankan oleh Kementerian Pendidikan Malaysia ini menjadi tumpuan utama pihak sekolah untuk mengujudkan budaya kecemerlangan dalam organisasi mereka.

Konsep Pengurusan Kualiti Menyeluruh (TQM)

Pengurusan Kualiti Menyeluruh atau lebih dikenali sebagai TQM ( Total Quality Management ) merupakan sebuah falsafah yang menjanakan konsep, sikap, kepercayaan dan ide-ide sekumpulan pakar kualiti terutamanya Deming, Crosby, Juran, dan Feigenbaum.

Deming terkenal dengan konsep pembaikkan berterusan yang menekankan ketiadaan kesudahan dan penghujung bagi kualiti. Crosby pula dikenali dengan laungan slogan kecacatan sifar yang bermaksud bahawa sebarang proses boleh diperbaiki. Crosby juga memberikan kefahaman tentang melakukan sesuatu perkara dengan betul buat pertama kali dan setiap kali. Juran percaya bahawa pengurusan kualiti tidak memerlukan revolusi menyeluruh sesebuah organisasi dan menyumbangkan tiga pendekatan penting dalam TQM iaitu perancangan kualiti, kawalan kualiti, dan pembaikkan kualiti. Juran melihat bahawa progam TQM terbuktikan berjaya dengan adanya iltizam dan pertanggung jawaban yang tinggi pihak pengurusan atasan tentang kualiti. Feigenbaum pula merupakan tokoh yang

35

membawa ide kos kepada kualiti. Beliau mendapati bahawa penekanan kepada kualiti pada produk dan perkhidmatan adalah lebih murah dalam jangka panjang daripada mengadakan pembaikan terhadap kesilapan kemudiannya.

TQM dikatakan telah dipelopori oleh W. E. Deming (1900- 1993). Di antara pakar-pakar kualiti yang tersebut, Deming dan Juran dilihat sebagai wira yang memperjuangkan tentang kualiti. Deming pula mempunyai pengaruh yang paling kuat dan ide idenya sering menjadi rujukan dalam perbincangan-perbincangan mengenai kualiti.

Martin (1993) telah merumuskan enam unsur yang disepakati oleh keempat empat pakar kualiti itu yang dibuat berdasarkan analisis dan sintesis hasil tulisantulisan mereka dalam tujuh penyelidikan terkini (Carr dan Litman,l990; Dobyans dan Crawford-Mason, 199 1; Gabor, 1990; Kronenberg dan Loeffler, 1991; Milakovich, 1990; Swiss, 1992; Watson dan Hopp, 1992).

Enam unsur penting yang menjadi dasar kefahaman TQM yang dimaksudkan itu ialah: Pertama: Kualiti merupakan matlamat utarna sesebuah organisasi. Kedua: Kualiti ditentukan oleh pelanggan organisasi tersebut. Ketiga: Kepuasan pelanggan menjadi penggerak utama sesebuah organisasi. Keempat: Penyelidikan dan pengurangan variasi dalam proses-proses. Kelima: Perubahan dilakukan secara berterusan dan dicapai dalam pasukan kerja dan secara berpasukan.

36

Keenam: Tanggung jawab pihak pengurusan atasan untuk menjayakan budaya kualiti, pengagihan-kuasa pekerja dan pespektif jangka panjang.

Bounds et al (1995) pula mengutarakan tujuh prinsip TQM. Prinsip-prinsip yang saling bersandar di antara satu dengan lain ini perlu dilaksanakan secara bersama bagi memudahkan pengurusan sesebuah sistem. Tujuh prinsip tersebut ialah:

Prinsip pertama: Menumpukan perhatian kepada pemberian nilai pelanggan. Keadaan ini dapat membantu pihak pengurusan mengutamakan kualiti di peringkat awal sebagaimana yang disarankan oleh Deming. Ia menjadi kayu pengukur sesebuah organisasi terhadap sejauh mana keberkesanan perkhidmatan yang

diberikan kepada pelanggan dan membantu mereka membuat pembaikkan untuk tents kekal bersaing.

Prinsip kedua: Memperbaiki secara berterusan sistem dan prosesnya. Persekitaran yang sentiasa mengalami perubahan menuntut kepada pembaikkan yang berterusan agar mampu terus bersaing.

Prinsip ketiga: Mengurus proses dan bukan semata mata manusia kerana proses yang menentukan sesuatu kerja dilaksanakan dalam sesebuah organisasi.

37

Prinsip keempat: Merujuk kepada penyebab utama dalam menyelesaikan dan mencegah sebarang masalah. Pengesanan kepada punca masalah diberikan penekanan supaya masalah tidak berulang.

Prinsip kelima: Mengumpul data dan menggunakan kaedah saintitik dalam penganalisaan. Pendekatan ini membantu pemahaman tentang variasi yang

mempengaruhi kualiti.

Prinsip keenam: Manusia adalah sumber primer kepada sesebuah organisasi. sekiranya sesebuah organisasi ingin terus maju, ia mestilah memastikan semua pekerjanya mendapat peluang pendidikan dan latihan yang berterusan.

Prinsip ketujuh: Berkerja dalam pasukan bagi menghasilkan proses yang efektif dan efisien. Kerja berpasukan memudahkan kerjasama dalam organisasi.

Falsafah Kualiti Menyeluruh menyalurkan keberkesanan pencapaian objektif sesebuah organisasi dengan menggunakan segala sumber yang ada, dalam

memastikan kepuasan pelanggan tercapai dan memaksimumkan kepentingan pemegang-pemegang amanah (stakeholder) dalam sesebuah orgamsasi. Pelbagai definisi TQM telah diutarakan. Tiada suatu definisi pun yang dipersetujui umum sebagai suatu definisi yang boleh diterima-pakai oleh semua organisasi. Lazimnya, TQM didefinisikan bersesuaian dengan sesebuah organisasi.

38

TQM didefinisikan sebagai

aplikasi keadah kualitatif dan sumber

kemanusiaan untuk meningkatkan material dan perkhidmatan yang dibekalkan kepada sesebuah organisasi dan tahap di mana keperluan pelanggan dipenuhi pada masa kini dan pada masa akan datang. ( Mossard, 1991).

Terdapat perbezaan yang ketara di antara TQM dan falsafah pengurusan sebelumnya. Prinsip TQM termasuklah kualiti menjadi daya penggerak sesebuah organisasi, mengutamakan kerjasama daripada persaingan, percaya bahawa

perubahan berlaku secara berterusan dan berperingkat peringkat, mengutamakan kerja berpasukan daripada individualisma, dan kualiti dicapai dengan melakukan pembaikkan berterusan ke atas sistem-sistem dan proses-proses utama sesebuah organisasi (Martin,1993).

TQM merupaka sebuah pendekatan yang sistematik yang menjamin semua aktiviti berlaku sebagaimana yang dirancangkan. Eriksen (1995), menegaskan TQM merupakan falsafah yang mudah tetapi mempunyai pengaruh yang kuat kerana mengamalkan sikap pengurusan mencegah lebih baik daripada membiarkan

masalah timbul dan mencari jalan penyelesaian berdasarkan kesilapan yang berlaku dan boleh dielakkan. Beliau menggariskan strategi mudah TQM seperti berikut : 9 ii) iii) Bagi setiap masalah atau kegagalan , pasti ada penyebab utama. Penyebab - penyebab kepada masalah dan kegagalan boleh dielakkan. Pencegahan sentiasa lebih murah.

39

TQM dilihat juga sebagai kesinambungan daripada model sistem terbuka. Sistem terbuka turut merujuk pelanggan sebagai sumber utama dan penting bagi memberikan timbal-balik tentang prestasi sesebuah organisasi dan menilai keberkesanan perkhidmatan yang ditawarkan oleh organisasi tersebut. Bounds et al (1995), merumuskan bahawa TQM telah menyumbangkan tiga unsur kritikal kepada pandangan sistem terbuka iaitu pelanggan merupakan pemegang amanah yang utama, para pengurus dan semua pekerja bertanggung jawab dalam menguruskan semua sistem dan proses sesebuah organisasi, dan memperbaiki secara berterusan semua aspek organisasi supaya dapat memberikan nilai perkhidmatan yang lebih baik kepada pelanggan.

Kesimpulannya, TQM sebuah falsafah yang mengagungkan pelanggan kerana kehadiran pelanggan menyebabkan wujudnya sesebuah organisasi. TQM memperbudayakan sikap, kepimpinan dan cara menjalankan tugas seluruh anggota organisasinya untuk memastikan produk dan perkhidmatan yang diberikan menjangkau keperluan dan kehendak pelanggan melalui pembaikkan berterusan proses dalam sistemnya.

40

Pengurusan Kualiti Menyeluruh (TQM) dan Pendidikan

Dr. W. Edward Deming (1900 - 1993), merupakan salah seorang guru dan pengasas Pengurusan Kualiti Menyeluruh ( Total Quality Management, TQM ) telah menghalusi kemerosotan ekonomi, politik dan sosial negara-negara maju seperti Amerika dan Jepun, dan mendapati bahawa segala-galanya berpunca daripada kelemahan pengurusan. Konsep yang dicetuskan, dibina dan disarankan oleh Deming ini telah menjadi asas kepada TQM (Cook 199 1; Idhammar 1992; Kline 1992; Walker 1993 dipetik oleh Scott dan Palmer, 1994)

Dalam konteks pendidikan, Murgatroyd dan Morgan (1993), merujulc TQM sebagai sebuah pengurusan yang sistematik hubungan pelanggan dan pembekal bagi sesebuah organisasi untuk memastikan pengekalan dan kemajuan yang berterusan dalam kualiti pencapaian.

Dalam sistem pendidikan, penggembelengan tenaga pengetua, guru-guru, para ibubapa dan penjaga pelajar dalam program pembaikan sekolah dapat direalisasikan melalui TQM. Berasaskan kepada falsafah tersebut, yang menyediakan proses yang boleh disesuaikan dalam apa jenis organisasi sekali pun, untuk mengawal kedua-dua pengaruh dalaman dan luaran supaya produk yang berkualiti dihasilkan ( Weller dan Hartley, 1994). Di peringkat sekolah, pelajar merupakan produk proses pendidikan. TQM dilihat sebagai sebuah falsafah yang baik dan mampu diserapkan dalam bidang pendidikan atas beberapa alasan.

41

Di antara pandangan yang dikemukan oleh Morgan dan Murgatroyd (1994) dalam konteks pendidikan di Amerika Syarikat , ialah 1. Konsep pengagihan kuasa dan demokrasi dalam TQM, yang selaras dengan

etos pendidikan, 2. TQM dapat meningkatkan identiti profesiolisma para guru melalui program

latihan yang terancang lagi tersusun, dan

3.

TQM memberikan penumpuan kepada penilaian semua proses yang terlibat,

sekali gus meletakkan penilaian yang lebih terperinci dibuat oleh pihak professional bagi memastikan jaminan kualiti.

Kualiti yang sentiasa menjadi sasaran ke arah kesungguhan usaha melalui pembaikkan berterusan keseluruhan organisasi dianggap sesuatu yang lazim bagi mana-mana organisasi. Tambahan pula, pendekatan holistik model Deming yang memenuhi keperluan persekitaran kerja yang menyeluruh adalah konsisten dengan nilai asas, kepercayaan, dan hasil kajian berkaitan dengan gelagat manusia dan bidang pembangunan seperti teori motivasi dan organisasi yang telah sedia ada, menjadikannya mudah diterima dalam bidang pendidikan, pengurusan mahupun dalam bidang gelagat manusia ( Weller dan Hartley, 1994).

Kejayaan perlaksanaan TQM di sektor-sektor awam dan agensi kerajaan di Malaysia khususnya organisasi yang menawarkan perkhidmatan kepada mayarakat, seperti Jabatan Penilaian dan Perkhidmatan Harta (JPPH) yang dengan bangganya meraih Anugerah Kualiti Ketua Pengarah MAMPU bagi tahun 1993, membuktikan

42

kemampuan falsafah ini untuk meningkatkan produktiviti pekerja dan kualiti perkhidmatan dengan mengambil kira komitmen yang tinggi dan penglibatan keseluruhan ahli organisasi tersebut (Laporan daripada Buletin Produktiviti dan Kualiti, 1995). Bukan suatu perkara yang mustahil, sekiranya kejayaan yang sama turut dikecapi dalam bidang pendidikan di Malaysia, khasnya di peringkat sekolah. Pada peringkat permulaan, Kementerian Pendidikan Malaysia telah melancarkan projek perintis perlaksanaan TQM di peringkat sekolah di Perlis pada tahun 1995, di mana salah sebuah sekolah tersebut iaitu Sekolah Menengah Derma, Kangar telah dipilih untuk perlaksanaan TQM.

Pelanggan Dalam Perkhidmatan Pendidikan

Kewujudan dan keutuhan sesebuah organisasi adalah berpunca daripada pelanggan yang memerlukan perkhidmatan. Pelanggan diumpamakan sebagai itik angsa yang mengeluarkan telur emas setiap hari dan selamanya. Segala cadangan, sungutan dan aduan mereka sungguh berharga bagi membantu pihak pengurusan organisasi memperbaiki perkhidmatan mereka supaya mampu terus bersaing.

Penggerak utama dalam usaha meningkat kualiti perkhidmatan pendidikan ialah penekanan terhadap pelanggan dan pencapaian keperluan dan harapan mereka. Pentingnya penumpuan terhadap pelanggan diutarakan oleh Lewis dan Smith (1994) dalam bukunya Total Quality in Higher Education. Menurut mereka, bagi menjayakan TQM dalam mana-mana organisasi, perlu wujudlcan empat unsur utama

43

yang menjadi asas kepada kejayan perlaksaanan TQM

iaitu perkhidmatan

pelanggan, pembaikan berterusan, pemerosesan dan fakta, menghormati sesama insan. Intitusi pendidikan yang berjaya ialah yang telah mengenal pasti pelanggan mereka dan beriltizam untuk terus melayan dan memenuhi kepuasan pelanggan mereka.

Dalam perkhidmatan pendidikan, pelanggan dikategorikan kepada dua iaitu pelanggan dalaman dan pelanggan luaran. Pelanggan luaran merupakan kumpulan yang menerima perkhidmatan secara langsung dan mempunyai pengaruh dalam perkhidmatan ma&ala pelanggan dalaman merupakan kumpulan yang memberikan perkhidmatan dan yang menonjolkan imej organisasi. Sallis (1993) telah mengenalpasti pelanggan dalam perkhidmatan seperti berikut: 0 Pelanggan luaran primer: Golongan ini terdiri daripada para pelajar yang

menjadi penumpuan utarna perkhidmatan pendidikan.

ii)

Pelanggan luaran sekunder: Merupakan para Kementerian Pendidikan,

ibubapa, penjaga dan angggota lembaga sekolah.

iii)

Pelanggan luaran peringkat ketiga: Termasuklah pihak kerajaan, Kerajaan

dan masyarakat. iv) Pelanggan dalaman: Merangkumi kakitangan yang memberikan

perkhidmatan iaitu staf akademik khususnya dan staf bukan akademik amnya.

44

Secara ringkasnya, pelanggan dalam pendidikan merangkumi para pelajar, para pendidik, para pekerja, kerajaan dan para pembayar cukai termasuklah para ibubapa dan penjaga kepada pelajar (Borgers dan Thompson, 1994).

Sekolah turut dilihat sebagai rangkaian hubungan di antara pelanggan dan pembekal. Guru memberikan perkhidmatan kepada para pelajar dan ibubapapelajar,

staf sokongan memberi perkhidmatan kepada guru, pentadbir sekolah pula merupakan pembekal perkhidmatan kepada guru manakala para guru memberikan perkhidmatan sesama mereka. Murgatroyd dan Morgan (1994) berpendapat bahawa sekolah adalah sebuah organisasi yang menguruskan rangkaian pelanggan yang boleh diringkaskan sebagai pelanggan luaran iaitu mereka yang berkhidmat dengan sekolah manakala sebuah lagi golongan pelanggan digelar sebagai pelanggan dalaman iaitu mereka yang menuntut perkhidmatan daripada sekolah. Pendapat ini turut dipersetujui oleh Arcaro (1995). Dalam memperkatakan tentang sekolah berkualiti menyeluruh, beliau menegaskan bahawa pelanggan primer sesebuah sekolah ialah para pelajar dan ibubapa mereka. Setiap langkah untuk memperbaiki kualiti pendidikan haruslah mengutamakan pencapaian akademik pelajar dan merapatkan hubungan di antara para ibubapa dan sekolah.

Dalam usaha mengujudkan sebuah sekolah yang berkualiti, individu atau golongan yang terbabit dalam perkhidmatan pendidikan boleh bersifat sebagai pembekal dan juga pelanggan. Ibubapa umpamanya merupakan golongan yang membekalkan pelajar dan pada masa yang sama perkhidmatan pendidikan. mereka turut memanfaatkan

45

Ringkasnya, pelanggan dalaman ialah mereka yang di dalam sistem pendidikan termasuklah para pelajar, ibubapa, guru, pentadbir dan lembaga sekolah. Pelanggan luaran yang berupa masyarakat, majikan, komuniti, institusi pendidikan dan ketenteraan yang berada di luar sistem pendidikan tetapi mempunyai keperluan tertentu terhadap sekolah. Bagi mencernakan TQM dalam pendidikan, warga pendidikan haruslah mengetahui pelanggan mereka dan peranan mereka dalam memenuhi dan melewati kepuasan pelanggan. Perkara ini penting kerana dalam paradigma pendidikan masa kini, para pelajar khususnya tidak lagi dianggap sebagai hasil pendidikan tetapi sebagai pelanggan utama dalam sesebuah sekolah. Penggunaan konsep ini terbukti berkesan dan diamalkan oleh organisasi yang berjaya (Lewis dan Smith ,1994).

Sekolah Sebagai Sebuah Sistem

Organisasi didefinisikan oleh Robbins (1993), sebagai sebuah unit sosial yang saling berkerjasama, terdiri daripada sekurang kurangnya dua orang atau sekelompok manusia yang sentiasa berusaha ke arah pencapaian matlamat yang sama. Organisasi sering dilihat oleh kebanyakan ahli pengurusan sebagai sebuah sistem. Menurut Turban dan Meredith (1994), sesebuah sistem ialah sekumpulan manusia, sumber, konsep dan prosedur yang bertujuan untuk melaksanakan fungsi yang jelas. Sistem memptmyai beberapa elemen. Asas bagi sebuah sistem terdiri daripada elemen input, elemen proses dan elemen output. Ketiga-tiga elemen ini dirangkumi oleh persekitaran dan biasanya dihubungi dengan mekanisma timbal-

46

balik. Input adalah apa sahaja yang dimasukkan ke dalam sistem dan boleh mempengaruhi proses dan operasi sesebuah organisasi dan hasil yang diharapkan atau untuk mencapai sesuatu matlamat (Wilkinson dan Cave, 1987). Bagi mendapatkan output, input perlu terlebih dahulu mengalami proses pertukaran. Sumber input ditukarkan kepada sumber output melalui proses transformasi (McLeod, 1995). Sistem terbuka pula mempunyai interaksi dengan persekitaran mar&ala sistem yang bercirikan keadaan yang sebaliknya dikenali sebagai sistem tertutup. Sistem yang terbuka mempunyai hubungan yang dinamik dengan persekitarannya, menerima pelbagai input dan menukarkannya kepada hasil atau output, keadaan ini berterusan sehingga suatu tahap malar berlaku dan di mana keseimbangan (stabil) telah dicapai. ( Kast dan Rosenzweig, 1974).

Menurut pendapat Wilkinson dan Cave (1987), berdasarkan teori sistem terbuka, sekolah hat-us mengambilkira sumber input yang terdiri daripada manusia, kebendaan, kewangan dan tidak ketinggalan nilai, kepercayaan, sikap dan harapan komuniti dan juga masyarakat, sekolah diberi kuasa untuk mengawal prosesnya manakala outputnya pula bergantung kepada harapan dan matlamat yang diharapkan daripada sistem tersebut.

Di Malaysia, sekolah mempunyai hak dan kuasa dalam mengawal proses pengajaran dan pembelajaran melalui aktiviti-aktiviti yang dijalankan ke arah pencapaian matlamat, ma&ala outputnya lebih menekankan kepada pencapaian akademik.

47

Dalam mana-mana organisasi yang inginkan hasil yang berkualiti, sumber atau input yang berkualiti mestilah dikenalpasti pada peringkat awal, sebelum diproses ke dalam sesuatu sistem. Demikianlah juga keadaannya dalam sistem pendidikan, yang turut melibatkan elemen yang sama iaitu input, proses dan output. Sekolah sebagai subsistem dalam sistem pendidikan merupakan sebuah sistem yang mana salah satu sumber inputnya ialah guru, pengajaran dan pembelajaran merupakan proses yang bertanggung jawab menukarkan sumber input bagi menghasilkan pelajar yang berketrampilan. Ibrahim (1994) menegaskan bahawa unsur-unsur yang terdapat dalam pendidikan berkualiti yang dilihat secara

menyeluruh terdiri daripada kualiti tenaga (guru), kualiti proses ( pengajaran dan pembelajaran) dan kualiti hasil, manusia yang dikeluarkan yakni para pelajar.

Sekolah

Berkualiti

Menyeluruh

Sekolah sebagai sebuah institusi penting dalam pendidikan formal turut mengalami perubahan sejajar dengan perubahan yang berlaku kepada

persekitarannya. Keghairahan untuk melaksanakan falsafah pengurusan TQM, yang dianggap sebagai suatu kebiasaan (common sense), turut diserap dalam sistem pendidikan khususnya diperingkat sekolah. Keberkesanan dan kecekapan dalam pengurusan sumber-sumber sekolah terutamanya sumber tenaga manusia dikaitkan dengan kecemerlangan sekolah.

48

Perlaksanaan prinsip-prinsip TQM di peringkat sekolah sama ada di luar negara dan di Malaysia, masih lagi di dalam kajian dan di tahap percubaan. Dalam melaksanakan kecemerlangan dan peningkatan berterusan, beberapa garis panduan telah disarankan. Scott dan Palmer (1994) mengutarakan lapan prinsip bagi melahirkan Sekolah Berkualiti Menyeluruh (Total Quality School) iaitu

1)

Digerakkan oleh pelanggan. Penglibatan pelajar, ibubapa dan komuniti

digalakkan. Guru bertindak sebagai pemudah cara mar&ala pengetua berfungsi sebagai pemimpin pengajaran dan pemimpin yang memberikan sokongan.

2)

Penglibatan dan iltizam pihak pengurusan atasan. Sistem mentor dan master

digunakan bagi memudahkan interaksi para guru dan pihak pengurusan.

3)

Pengupayaan pasukan (team empowerment). Para guru dan ibu bapa

berkerjasama dalam satu pasukan dalam membuat keputusan yang berkaitan dengan pengajaran dan pembelajaran bagi memastikan perubahan yang dilakukan adalah kekal.

4)

Latihan dalam peningkatan kualiti. Guru merupakan kunci kepada kualiti.

latihan dan kursus perkembangan staf perlu disusun dan dilaksanakan dengan baik bagi memajukan kendiri guru dan pembelajaran pelajar.

5)

Peningkatan

proses, hasil dan perkhidmatan. Penekanan diberi kepada

peningkatan pencapaian akademik pelajar.

49

6)

Kesahan pengukuran kecemerlangan (Valid measure of success). Piawaian

haruslah berdasarkan prestasi para guru dan pentadbir sekolah yang mempengaruhi pembelajaran pelajar.

7)

Pengurangan laju dan kitaran masa (Speed and cycle-time reduction).

Memberikan keutamaan masa pelajar kepada kerja-kerja yang sepatutnya perlu diambilkira kerana penggunaan masa guru memberi kesan kepada prestasi pelajar.

8)

Permudahkan sistem. Ini bermaksud untuk meningkatkan kualiti pendidikan,

unsur-unsur asas pendidikan perlu diberi penekanan. Pengharapan yang tinggi oleh para guru mampu mengurangkan masa pengajaran yang terbazir seterusnya meningkatkan produktiviti.

Usaha untuk meningkatkan kualiti institusi pendidikan memerlukan iltizam dan rasa terpanggil untuk memenuhi kepuasan pelanggan, dan mengujudkan iklim yang menggalakkan para guru, kakitangan sekolah dan pelajar memaksimumkan keupayaan mereka untuk melaksanakan kerja yang terbaik mungkin. Arcaro (1995) berpendapat bahawa sekolah berkualiti mempunyai lima ciri-ciri asas yang

disebutkan sebagai tiang kualiti. Lima tiang kualiti yang dimaksudklan oleh Arcaro ialah:

50

1)

Fokus pelanggan. Pihak sekolah dan ibubapa seharusnya berkerjasama bagi

melaksanakan aktiviti-aktiviti yang boleh memanfaatkan proses pembelajaran pelajar.

2)

Penglibatan yang menyeluruh (Total involvement). Setiap individu yang

mempunyai kepentingan dalam sekolah perlu memainkan peranan masing-masing dan berkerjasama dengan pihak sekolah sebagai sumbangan dalam usaha meningkatkan kualiti.

3)

Pengukuran (Mearsurement). Sekolah seharusnya mempunyai suatu alat

untuk mengukur prestasinya dalam mencapai piawaian yang ditetapkan, sebagaimana pelajar menggunakan markah yang diperolehi untuk mengukur keupayaannya dalam kelas.

4)

Iltizam (Commitment). Pihak pengurusan bertanggung jawab untuk

menyedia semua jenis prasarana untuk menjayakan dan mempromosikan kualiti.

5)

Penambahbaikkan yang berterusan (Continuous improvement). Ini bermakna

pihak pengurusan sekolah khususnya perlu menggelakkan permasalahan daripada timbul, sentiasa memperbaiki pembelajaran. dan meningkatkan proses pengajaran dan

Prinsip - prinsip TQM yang

disesuaikan dengan enviromen sekolah

bertujuan untuk memantapkan lagi kualiti pengurusan sekolah dan secara lansung

51

menjayakan Budaya Kecemerlangan Sekolah sebagaimana yang diwarwarkan oleh pihak Kementerian Pendidikan Malaysia. Kriteria-kriteria yang disebutkan menjadi pra syarat bagi mencapai tahap sekolah berkualiti mar&ala Sekolah Berkualiti Menyeluruh memiliki kesemua kriteria tersebut.

Kepimpinan Pengetua Dalam

Sekolah Berkualiti

Pendidikan adalah suatu proses yang kompleks, tindakan bersifat pemililihan perlu dibuat dengan teliti untuk melakukan perubahan (Abdul Shukor, 1994). Keadaan ini dipersetujui oleh Gray (1990) yang menekankan penumpuan kepada aspek asas pendidikan iaitu pengajaran dan pembelajaran dalam memilih indikator pendidikan.

Hasil kajian daripada Sekolah Efektif, Sekolah Cemerlang dan Sekolah Berkualiti Menyeluruh menyebut tentang kepimpinan pengetua atau pihak pengurusan atasan di sekolah sebagai salah satu kriteria kecemerlangan sekolah. Kepimpinan berkesan pengetua merupakan unsur kekuatan untuk meningkatkan prestasi pelajar (Sagor dan Barnett, 1994).

Hussein (1993) merumuskan

bahawa faktor kepimpinan pengetua sesebuah sekolah.

mempunyai hubungan yang rapat dengan kecemerlangan

Kejayaan sekolah sering dilihat sebagai usaha dinamik pengetuanya. Glenn (1994) berpendapat keberkesanan sesebuah sekolah mencerminkan prestasi yang baik pengetua sekolah tersebut.

52

Untuk melaksanakan sesuatu dasar dalam sesebuah organisasi, seseorang memerlukan pengagihan kuasa atau pengupayaan. Pengetua sebagai pemimpin primer bagi sekolah memerlukan kuasa untuk melaksanakan tanggung jawab dan memantapkan organisasinya. Pengetua dilihat sebagai pemimpin yang berpengaruh dan paling berkuasa dalam sesebuah sekolah (Omar dan Robiah, 1993). Dengan kuasa yang diperolehi daripada jawatan yang disandang membolehkan pengetua melakukan perubahan di dalam bidang kuasanya untuk memajukan sekolah.

Pemimpin yang dihormati kerana kepimpinannya dan bukan kedudukarmya, memainkan peranan untuk menyampaikan matlamat dan wawasan sesebuah organisasi. Kepimpinan berkesan dilihat sebagai berkemampuan untuk melakukan perubahan dan mengekalkan kemajuan di dalam sesebuah institusi (Sallis, 1993).

Kesimpulannya, peningkatan kualiti sekolah banyak bergantung kepada kepimpinan pengetuanya kerana pengetua mempunyai pengaruh yang besar dalam melaksanakan sesuatu program untuk memajukan sekolah. Dalam sesebuah sekolah, manusia (guru) adalah sumber utama dan mudah dirangsang oleh persekitarannya. Keberkesanan kepimpinan pengetua menggalakkan kerjasama di kalangan guru, menyediakan suasana kerja yang ceria dan secara tidak langsung meningkatkan lagi kualiti pengajaran dan pembelajaran.Tegasnya, kepimpinan pengetua merupakan komponen utama dalam merealisasikan dan menjayakan budaya kecemerlangan sekolah.

53

BAB III METODOLOGI KAJIAN Kerangka Konseptual Kajian

Kajian ini merupakan kajian jenis diskriptif Kajian ini melibatkan penerangan tentang sifat-sifat individu atau kumpulan tertentu. Ia mempunyai ramalan-ramalan yang spesifik dan disertai dengan fakta-fakta yang menerangkan sifat-sifat individu atau kumpulan yang dikaji (Kothari,1985). Kajian diskriptif turut dilakukan ke atas sesebuah organisasi yang melalui amalan yang sama (Sekanq1992). Kajian populasi ini melibatkan kumpulan yang besar. Dalam kes ini, kesemua sekolah menengah di negeri Perlis terpilih untuk mengambil bahagian bagi menjayakan kajian ini. Bagi kajian populasi, ia tidak melibatkan pengujian hipotesis.

Peningkatan kualiti pendidikan banyak bergantung kepada perubahan yang berlaku di sekolah. Tambahan pula, sekolah dianggap sebagai elemen perubahan (Rutter, 1979). Pendekatan yang melihat sesebuah organisasi sebagai sebuah sistem terbuka amat sesuai bagi sekolah. Mekanisma penyesuaian kepada perubahan persekitaran yang ditekankan dalam sistem ini membolehkan sekolah menggunakan pelbagai kaedah bagi menanggani masalah dart mencegah kemungkinan

menghadapi kegagalan. Dengan cara ini, sekolah dapat mengekalkan kestabilamrya

54

dan pada masa yang sama menyesuaikan diri pada perubahan persekitaran bagi tents meningkatkan prestasinya.

Dalam kajian ini, berdasarkan sekolah dianggap sebagai sebuah sistem dan merupakan sebuah masyarakat mini, model input-proses-output digunakan dalam perbincangan. Ini bermakna input yang dibekalkan oleh sesebuah komuniti

diproses untuk membentuk hasil yang akan dijanakan semula bagi dimanfaatkan komuniti tersebut. Penekanan diberikan kepada input dan proses sistem persekolahan iaitu kepimpinan pengetua berkualiti dan pengajaran berkualiti masing-masing. Penggunaan model merupakan salah satu pendekatan untuk pembinaan indikator pendidikan seperti yang disarankan oleh Nuttall (1994). Model yang dibentuk adalah hasil gabungan dan penyesuaian daripada model sistem pendidikan Shavelson et al (1987) dan Porter (1991), dan model sistem sekolah yang dibentuk oleh Wilkinson dan Cave (1987).

Dalam revolusi kualiti, penumpuan untuk mengenalpasti dan memenuhi kepuasan pelanggan menjadi keutamaan. Borgers dan Thompson (1994) memberikan maksud umum pelanggan iaitu terdiri daripada para pelajar, para pendidik, para pekerja, kerajaan dan para pembayar cukai termasuklah para ibu bapa dan penjaga kepada pelajar. Pelanggan boleh dikategorikan kepada pelynggan dalaman dan pelanggan luaran, bergantung kepada hubungan langsung atau tidak langsung dengan sekolah. Walau apa pun kupasan definisi pelanggan, yang penting warga sekolah berusaha memberikan layanan terbaik dan melewati kepuasan pelanggan utama mereka iaitu para pelajar.

55

Pencapaian kepuasan dan dan pengekalan ketaatan pelanggan pada organisasi dijadikan fokus bagi sesebuah organisasi. Fokus kepada kehendakkehandak pelanggan dalam erti kata yang luas, iaitu memenuhi kepuasan pelanggan dalaman dan luarannya menjadi faktor penentu kepada kejayaan jangka masa Padang bagi sesebuah organisasi (Prescott, 1995). Bagi sesebuah sekolah,

pencapaian cemerlang dalam bidang akademik khasnya dan di bidang lain termasuk ko-kurikulum secara tidak langsung mewartakan reputasi kecemerlangannya

kepada masyarakat.

Beberapa garis panduan telah dirumuskan untuk membantu organisasi mencetuskan budaya fokus kepada pelanggan. Goetsch dan Davis (1994) berkeyakinan bahawa organisasi yang menekankan ciriciri berikut telah mengujudkan fokus pelanggan, iaitu:

1)

Visi, iltizam dan iklim. Organisasi tersebut menyediakan iklim yang memberangsangkan untuk mengekalkan pelanggan dengan memenuhi kehendak mereka. Iltizam mereka untuk menggembirakan pelanggan terserlah melalui perkataan dan tindakan.

2)

Penjajaran dengan pelanggan. Pelanggan diambil kira dalam segala keputusan yang dibuat dan perlaksanaan sesuatu program.

56

3)

Bersedia untuk mengenal pasti dan menyelesaikan masalah pelanggan. Dengan menerima maklum balas pelanggan dan menganalisis secara berterusan, masalah pelanggan boleh diselesaikan.

4)

Penggunaan maklumat pelanggan. Ini membawa pengertian bahawa per&pat, aduan dan keresahan pelanggan dianalisis dan maklum balas pelanggan digunakan untuk meningkatkan perkhidmatan.

5)

Mendekati pelanggan. Memudahkan pelanggan mendapatkan perkhidrnatan tanpa mengira batas masa dan memudahkan pelanggan membuat aduan.

6)

Berkemampuan, berkeupayaan dan pengupayaan (Competence, capability and empowerment). Para warga organisasi diberi mandat, segala keperluan dan sumber, dan sokongan untuk memuaskan kehendak pelanggan.

7)

Penambahbaikkan berterusan terhadap hasil dan proses. Keadaan ini dicapai dengan menjalankan penyelidikan dan pembangunan secara berterusan dan kerjasama yang padu para warga organisasi untuk mencapai perkongsian matlamat.

Sekolah sebagai sebuah organisasi yang terkawal pengumsarm ya, memiliki kebanyakan ciri-ciri di atas. Tahap kematangan pelajar sebagai pelanggan utama sekolah, dalam membuat penilaian masih boleh dipertikaikan. Pelajar tidak digalakkan untuk mengadu terus kepada pihak sekolah. Sebagai altematif,

Persatuan Ibu bapa dan Guru-guru digunakan untuk menyalurkan pengaduan dan ketidakpuasan hati pelajar tentang aktiviti persekolahan. Dengan cara ini, pihak sekolah dan ibu bapa akan lebih bertanggung jawab dan berkerjasama dalam meningkatkan pencapaian pelajar.

Sekolah tidak ketinggalan dalam ha1 ini. Fokus terhadap pelanggan tern-&tub dalam Falsafah Pendidikan Negara. Falsafah (1990) ini menjadi tunggak dan sumber segala usaha meningkatkan kualiti dalam bidang pendidikan, yang menyatakan: Pendidikan di Malaysia adalah suatu berterusan ke arah memperkembangkan lagi potensi individu secara menyeluruh dan bersepadu untuk mengujudkan insan yang seimbang dan harmonis dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani berdasarkan kepercayaan dan kepatuhan kepada Tuhan. Usaha ini adalah bagi melahirkan rakyat Malaysia yang berilmu pengetahuan, berketrampilan, berakhlak mulia, bertanggung jawab dan berkeupayaan mencapai kesejahteraan diri serta memberi sumbangan terhadap keharmonian dan kemakmuran masyarakat dan negara. Segala program yang dirangka dan dilaksanakan adalah sejajar dengan falsafah ini iaitu mementingkan dan member-i manfat kepada masa depan pelajar. Mohd Dahalan (1989) menyebut peranan falsafah dan matlamat pendidikan menyumbang ke arah sejahteraan insan.

Dalam era teknologi maklumat yang mengutamakan kecanggihan prasarana organisasi, manusia bukan sahaja salah satu sumber malah merupakan aset bagi sesebuah organisasi. Dengan menguruskan sumber manusia dengan berkesan, sumber-sumber lain termasuk sumber maklumat, dengan tersendirinya diuruskan dengan baik. Konsep ini dicanangkan dalam Pengurusan Sumber Manusia (HRM). Seperti mana yang dinyatakan oleh Maimunah Aminuddin (1992), organisasi tidak

58

boleh dipisahkan dengan manusia. Beliau menambah bahawa Pengurusan Sumber Manusia bertujuan untuk memastikan para pekerja dimanfaatkan sepenuhnya dan berkeupayaan untuk memberikan sumbangan ke arab pencapaian matlamat organisasi tersebut.

Deming (1986) yang dianggap sebagai bapa TQM, mengulangi penekanannya terhadap keberkesanan organisasi bahawa sistem dalam organisasi merupakan masalah tetapi bukannya manusia. Beliau menegaskan 85 % daripada masalah organisasi berpunca daripada masalah sistem manakala pekerja hanya menyumbang 15 % daripada keseluruhan masalah. Manusia pula dikira sebagai sebahagian daripada penyelesaian kerana manusia memahami dan berkemampuan untuk mengubah sistem.

Dalam sistem persekolahan, sumber manusia termasuklah pelajar, guru-gur