pengurusan bahan binaan

7/31/2019 pengurusan bahan binaan

1/26


2/26

BAB II

SISTEM PENGURUSAN BAHAN BINAAN

2.1 Pengenalan

Di dalam suatu pembinaan, hasil akhir yang dapat dilihat setelah pembinaan

tersebut siap ialah bangunan, struktur, jalan raya dan sebagainya. Hasil akhir ini

merupakan produk kepada pembinaan. Produk ini amat bergantung kepada kualiti, masa

dan harga bahan yang menghasilkan produk tersebut. Sekiranya bahan binaan yang

dibekalkan tidk mencukupi dari segi kualiti dan ketetapan masa, ini boleh menyebabkan

pembinaan terganggu dan berkemungkinan terhenti.

Sekiranya harga bahan binaan yang dibekalkan adalah terlalu tinggi atau kualiti

bahan binaan yang diterima tidak memuaskan, pihak kontraktor akan kerugian banyak

wang dan seterusnya produk yang dihasilkan juga tidak akan laku. Seperti yang diketahui

terdapat lima elemen penting yang mempengaruhi bidang pembinaan iaitu manusia,

wang, loji, bahan dan pengurusan. Bahan merupakan yang paling penting. Dengan kata

lain, bahan merupakan tulang belakang sesuatu projek.

Di dalam suatu kajian yang pernah dijalankan pada tahun-tahun sebelum ini,

didapati kebanyakkan wang yang dibelanjakan didalam sesuatu projek adalah untuk

membeli dan mendapatkan bahan binaan. Jika perbelanjaan ini ditambah pula dengan kos


3/26

pengurusan setor dan stok, ini akan menjadi tiga perlima daripada perbelanjaan

keseluruhan projek. Oleh itu, pengurusan bahan yang baik amatlah penting

memandangkan bahan binaan memainkan peranan yang penting dalam pemantauan kos

projek (Rama dan Sinha, 1983).

2.2 Definasi Pengurusan Bahan Binaan

Pengurusan adalah merupakan proses yang berkaitan dengan hal ehwal mengurus

atau melaksanakan sesuatu aktiviti dengan mengunakan teknik-teknik dan kemahiran

tertentu bagi mencapai objektif sesuatu kerja (Abdul Hakim, 1995).

Bahan pula boleh didefinasikan sebagai perkara yang digunakan didalam

pengeluaran barang bagi perkhidmatan termasuklah bahan mentah, komponen, proses

kerja, barangan siap pembalutan dan pembungkusan bahan, membekal dan peralatan.

(Stukhart, 1995)

Oleh itu, dapat disimpulkan bahawa pengurusan dan bahan binaan mempunyai

hubungkait antara satu sama lain, yang mana terlibat dalam pelbagai aspek samada dari

segi perancangan, pembelian, penyimpanan, penghantaran dan juga pengawalan bahan

(Lana Azmir, 1998).


4/26

2.3 Matlamat Pengurusan Bahan Binaan

Antara matlamat pengurusan bahan binaan adalah seperti berikut (Stukhart,

1995):-

a. Mendapatkan nilai yang terbaik bagi bahan yang dibeli

b. Memastikan bekalan sentiasa ada apabila dan dimana ia diperlukan

c. Mendapatkan kuantiti bahan yang paling optima diperlukan.d. Memastikan kualiti bahan yang dikehendaki dapat dicapai.

e. Menyediakan kecekapan dalam pergerakan bahan di tapak bina yangminima dan berdekatan kawasan penyimpangan.

2.3.1 Faktor-faktor Kelemahan Pengurusan Bahan Binaan

Di dalam pengurusan bahan binaan, masih lagi terdapat banyak kelemahan dan

kekurangan. Antara faktor utama yang menyebabkan berlakunya masalah ini adalah

seperti berikut (Stukhart, 1995).

a. Pihak atasan kurang memberi perhatian kepada kos berkesan bagisesuatu projek.


5/26

b. Individu yang bertanggungjawab tidak diberi latihan yangmencukupi mengenai cara menguruskan bahan binaan.

c. Tiada sistem yang lebih canggih seperti penggunaan komputerdilaksanakan bagi mengawal maklumat pengurusan bahan binaan.

2.3.2 Kelebihan Pengurusan Bahan Binaan Yang Baik

Perancangan dan kawalan yang lemah dapat disesuaikan dengan perolehan

setempat, penyalinan, pengangkutan tambahan, lebihan dan pengantiaan. Antara kesan

peningkatan sistem pengurusan bahan binaan adalah seperti berikut (Stukhart, 1995) :-

a. Peningkatan produktiviti atau pengeluaran

b. Lebihan dan pembaziran bahan pukal dapat dikurangkan

c. Prestasi peniaga dapat dipertingkatkan dari segi waktupenghantaran, kualiti dan penjimatan kos.

d. Senarai bahan, ruang simpanan, pengendalian, penyenggaraan danrisiko kerosakan dapat dikurangkan.

e. Kecekapan dapat dipertingkatkan untuk memenuhi jadual projek.

f. Mempertingkatkan aliran tunai.


6/26

2.4 Prinsip Pengurusan Bahan Binaan

Pengurusan bahan dilaksanakan bagi meminimumkan pergerakan dan kos bahan

binaan ke tapak dan di tapak bina. Pihak atasan pengurusan sesebuah syarikat perlu

merumuskan satu dasar bagi menguruskan bahan di tapak bina. Sebarang peraturan atau

kaedah yang tetap adalah tidak diperlukan tetapi prinsip asas mestilah dinyatakan dengan

parameter yang jelas. Parameter ini juga merupakan satu sistem yang di terima oleh

syarikat dalam mencapai objektif pengurusan bahan di tapak bina.

2.4.1 Pihak Yang Terlibat

Pengurusan bahan di dalam industri pembinaan melibatkan beberapa pihak.

Dalam menangani dan mengawal bahan binaan di tapak bina, adalah penting untuk

menyedari akan hubungan di antara pihak-pihak yang terlibat dalam proses pembinaan.

Tapak bina merupakan pusat sesuatu projek pembinaan. Oleh itu, sebarang keputusan

yang dibuat oleh mana-mana pihak mestilah merujuk kepada tapak bina. Rajah 2.1

menunjukkan hubungan antara pihak-pihak yang terlibat. Tanpa hubungan yang

berkesan, beberapa kemungkinan akan berlaku kepada tapak seperti berikut (Chandler,

1978) :-

a. Arkitek tidak boleh merekabentuk bangunan tanpamengetahui karakteristik, penyesuaian dan kedudukan

tapak.


7/26

b. Jurukur bahan sukar untuk menyediakan senarai kuantititanpa pengetahuan tentang bangunan dan keadaan

persekitarannya.

c. Perincian kejuruteraan struktur menjadi tidak bermaknasekiranya tidak dikaitkan dengan keadaan tanah di tapak.

Pihak kontraktor mestilah mengetahui keadaan tapak bina secara terperinci untuk

menentukan kos awalan dan langkah yang perlu diambil terhadap penyimpanan dan

pengurusan bahan. Segala proses perakaunan hanya boleh dilakukan berdasarkan kepada

keadaan sebenar tapak bina (Chandler, 1978).

MEMAJU

KOS REKABENTUK

MEMBINA

Rajah 2.1 : Hubungan di antara pihak-pihak yang terlibat dalam pembinaan

dengan tapak bina. (Chandler, 1978)

KLIEN

TAPAKBINA

ARKITEKJURUKURBAHAN

KONTRAKTOR


8/26

2.5 Fungsi Pengurusan Bahan Binaan

Pengurusan bahan merupakan lebih kepada suatu konsep atau falsafah daripada

bentuk organisasi. Aplikasi pengurusan bahan tidak terikat hanya pada sesuatu struktur

yang spesifik sahaja. Aplikasi ini adalah berorentasikan oleh sistem yang mengambil kira

fungsi pengurusan itu sendiri dengan struktur organisasi sebagai perhatian sekunder

(Tersine dan Campbell, 1977).

Di antara fungsi-fungsi pengurusan bahan binaan di tapak bina adalah berikut :-

a. Perancangan

b. Penjadualan bahan

c. Pembelian

2.5.1 Perancangan

Perancangan adalah sangat mustahak dan aktiviti ini amat penting untuk

memastikan sesuatu kejayaan tetapi seringkali diabaikan. Aktiviti perancangan boleh

dimulakan dengan kadar yang segera sejurus selepas penerimaan kontrak dan disiapkan

dalam jangkamasa 30 hingga 45 hari.


9/26

Perancangan aktiviti juga boleh menunjukkan sebarang pengurusan, pelaksanaan,

pengangkutan dan penjadualan bahan binaan. Perancangan bahan tidak akan sempurna

tanpa mengenalpasti susunan organisasi yang bertanggungjawab mengarah dan

melaksanakan pengurusan bahan binaan di tapak bina. Organisasi perlu menyatakan

tanggungjawab bagi setiap tugas dan panduan laporan yang perlu dibuat (Stukhart, 1995).

Perancangan boleh dinyatakan dalam bentuk graf, carta, helaian data, rajah,

tulisan atau secara lisan. Rekod kawalan seperti ini perlu diadakan oleh pihak pengurus

supaya dapat dijadikan sebagai rujukan pada masa akan datang. Walau bagaimanapun,

perlu ditekankan di sini bahawa perancangan ini hanyalah sebagai garis panduan dan

dorongan kepada pengurus. Tindakan yang lebih efektif perlu dilakukan apabila berada di

tapak bina, yang mana kerja-kerja pembinaan sedang dijalankan. Tindakan ini perlu

berterusan dengan mengemaskinikan perancangan yang telah dibuat.

Situasi yang sama pada masa akan datang, boleh diselaraskan dengan sempurna

jika analisis rekod yang baik dapat disediakan. Sebagai contoh, perancangan dan

anggaran data boleh dibuat dengan mengasingkan masa dan kewangan kepada kerja yang

spesifik dan dimasukkan ke dalam data yang terperinci. Proses-proses penentuan kerja

perlu untuk mengumpul data daripada operasi di tapak. Kerja yang tidak terlalu kompleks

boleh diselesaikan oleh pekerja tapak yang mempunyai asas pengetahuan tentang kerja

(walaupun mungkin mengalami masalah). Manakala kerja-kerja yang kompleks perlu

diberikan kepada pihak pengurusan professional (Chandler, 1978).


10/26

2.5.1.1Faktor-faktor Yang Mempengaruhi Perancangan

Terdapat beberapa faktor pesekitaran yang mempengaruhi perancangan

pengurusan bahan binaan sesuatu projek. Faktor-faktor ini perlu diambil kira secara

menyeluruh dalam sesuatu perancangan. Antara faktor-faktor tersebut adalah seperti

berikut (Stukhart, 1995) :-

a. Peranan bahan binaan dalam organisasi sama ada fungsi bahan itukukuh ataupun tidak.

b. Peranan dan tanggungjawab pihak kontraktor dan pemilik.Kebanyakkan organisasi pemilik bertanggungjawab untuk

membeli beberapa bahan seperti kelengkapan persendirian

pemilik.

c. Lokasi tapak, laluan masuk dan saiz tapak, kemudahanpenyimpanan yang ada, kemampuan memgangkat bahan dan

organisasi tapak.

d. Sumber pembekalan yang berpontensi membuat perkongsian atauperjanjian secara perseorangan dengan pihak pembekal.

e. Kewangan dan ekonomi keadaan pasaran keseluruhan sama adaekonomi atau tidak untuk membeli bahan dengan banyak untuk

mengatasi masalah kenaikan harga, kadar bunga yang dikenakan,

aliran tunai dan lain-lain lagi

f. Kehendak kerajaan seperti peraturan buruh, keperluanpersekitaran, pelaksanaan langkah-langkah keselamatan dan lain-

lain lagi.


11/26

g. Kaedah pembayaran projek jenis ikatan kontrak di antara pemilikdengan kontraktor utama dan kontraktor utama dengan

subkontraktor, sama ada pembayaran secara terus atau ansurans

dan insentif untuk projek yang disiapkan awal, penolakkan kos

atau gol peningkatan performance goals.

h. Faktor pengangkutan masa, kemampuan dan laluan penghantaranseperti kemudahan landasan, air, lebuh raya dan udara, permit dan

lesen jika diperlukan.

2.5.1.2Prosedur Perancangan Pengurusan Bahan

Perancangan mestilah diproses daripada himpunan fakta kepada turutan peristiwa

logik untuk mengambarkan kehendak pada masa hadapan. Fakta-fakta ini dihimpunkan

daripada maklumat yang dikehandaki seperti berikut :-

a. Bahan dan kuantiti yang diperlukan (daripada BQ).

b. Tempoh masa untuk pekerja buruh bekerja (rekod kajian bekerja).

c. Metodologi pembinaan (pengalaman).

Rajah 2.2 menunjukkan peringkat perancangan yang akan menghasilkan

pengurusan yang lengkap daripada garis panduan yang umum kepada keperluan yang

terperinci. Biasanya perancangan lebih menumpukan ke atas bahan-bahan input dalam


12/26

kandungan untuk menetapkan skala masa sesuatu aktiviti, terutamanya di peringkat pra-

tender.

Rajah 2.2 Peringkat-peringkat dalam perancangan. (Chandler, 1978)

BURUH

LOJI BAHAN

SUMBER-SUMBER

PROGRAM PRA-TENDER

PROGRAM

JANGKA PENDEK

PROGRAMKESELURUHAN


13/26

2.5.2 Penjadualan Bahan

Jadual bahan merupakan dokumen yang disediakan untuk membuat pesanan dan

mendatangkan bahan binaan. Dalam amalan pembinaan dokumen ini adalah penting

kepada program pembinaan terutamanya untuk tujuan kawalan pengurusan bahan binaan.

Namun masih berlaku juga percanggahan berkaitan dengan keperluan bahan yang

mana bahan binaan yang dipesan tidak mencukupi, jenis bahan yang dipesan tidak

memenuhi spesifikasi dan tertinggal dalam senarai pesanan. Bagi mengetahui kedudukan

bahan binaan dan mengatasi percanggahan pesanan, adalah dicadangkan supaya satu set

jadual disediakan dan disemak dengan teliti. Contohnya, bagi pesanan yang berlebihan,

peruntukan kerugian kewangan syarikat sebenar, pembaziran dan kerugian bahan di tapak

bina dapat dimasukkan ke dalam jadual bahan (Kamarudin, et.al, 1991).

2.5.2.1Teknik Penjadualan Bahan

Penjadualan merupakan suatu alat untuk mempersembahkan perancangan.

Beberapa kaedah untuk membuat penjadualan adalah seperti berikut (Chandler, 1978) :-

a. Carta bar


14/26

b. Gambarajah anak panah

c. Gambarajah duluan

d. Garis imbangan

Dalam keempat-empat kaedah penjadualan ini, carta bar merupakan kaedah

persembahan yang termudah. Carta ini mudah difahami dan masa untuk menyediakannya

juga tidak lama. Di sini, tarikh untuk maklumat dan pesanan boleh dikodkan dan

ditunjukkan dengan jelas seperti dalam Lampiran A. jika kaedah lain digunakan, maslah

akan timbul dalam gambarajah kerana kesukaran mempamerkan maklumat dan ia juga

akan menyebabkan penggunaan simbol yang terlampau banyak.

Jika jadual bahan ini digunakan untuk memesan dan membawa bahan ke hadapan,

pekerjaan yang berterusan tanpa penangguhan dapat dipertingkatkan. Jadual bahan yang

tidak digunakan pula bolehlah disamakan dengan amalan tidak membuat perancangan

langsung, sedangkan masa berjalan dan faedah kepada kontrak tidak dapat diperolehi.

Jadual bahan ini mestilah cukup fleksibel memandangkan kerja-kerja di tapak bina tidak

menantu, bergantung kepada keadaan tapak bina itu sendiri.


15/26

2.5.3 Pembelian

Pembelian merupakan tindakan (bertanggungjawab untuk) mendapatkan bahan,

bekalan dan perkhidmatan (Aljian, 1973). Melalui perhubungan, perbincangan dan

mengenali sesuatu masalah, maka agihan yang sempurna dan sistem pengolahaan dapat

diperbaiki.

Proses pembelian terbahagi kepada dua bahagian iaitu :-

a. Pesananb. Penerimaan

2.5.3.1Pesanan Bahan

Pesanan bahan merupakan proses menentukan bahan, siapa yang memerlukan

corak serta penentuan yang diperlukan. Selepas menetapkan harga, pembekal dipilih

berdasarkan keadaan dan syarat tertentu.

Pemesanan bahan-bahan boleh dibuat melalui dua peringkat. Jika bahan-bahan

yang diperlukan kuantitinya banyak maka pesanan boleh dibuat melalui ibu pejabat oleh

pengurus bahan atau pengurus pembelian. Selalunya yang memerlukan pembayaran

secara tunai adalah baik dikendalikan oleh ibu pejabat. Ini memandangkan pengurusan


16/26

dari aspek menyediakan pembayaran lebih senang. Tetapi jika syarikat telah ada

hubungan atau kemudahan kredit, pesanan boleh dibuat dari tapak bina secara terus.

Pihak pengurusan tapak bina selalunya akan membeli bahan-bahan yang mana

kuantitinya lebih kecil dan tidak memerlukan kos yang tinggi. Oleh itu, penyediaan Petty

Cash di tapak bina adalah mustahak.

2.5.3.2Penerimaan Bahan

Penerimaan bahan merupakan proses pengambilan pesanan bahan yang dihantar.

Ini melibatkan tindakan yang selanjutnya ke atas pesanan iaitu memastikan bahan yang

betul sampai pada masa yang tepat. Senarai bahan dan bahan yang dihantar oleh

pembekal perlu diperiksa, bahan-bahan yang mempunyai kualiti yang rendah terpaksa

ditolak dan pembayaran dilakukan selepas bahan diterima.

Proses penerimaan bahan bermula dengan perletakan bahan yang dipesan dan

secara umumnya selepas menandatangani perjanjian dengan pembekal yang dipilih dan

berakhir dengan resit bahan yang lengkap dan benar daripada pihak pembekal. Ia

melibatkan perhatian terhadap masa penghantaran bahan yang dipesan, membuat

pemeriksaan bahan agar ia mengikut kehendak pesanan, pemeriksaan rapi terhadap invois

dan bil daripada pihak pembekal dan membuat pembayaran terus berdasarkan perjanjian

yang dibuat dengan pihak pembekal. (Rama dan Sinha, 1983).


17/26

Rajah 2.3 Prosedur menerima bahan. (Rama dan Sinha, 1983)

Memberitahu

cawangan akaun

Terima tawaran

untuk pemeriksaan

Menyusun

pemeriksaan

Pemeriksaan kiraan

dari populasi bahan

Pemeriksaan sample

bahanMenerima

invois

Membuat

sebahagian

pembayaran

Menerima danmemeriksaan

bahan

Memasukkan ke

dalam senarai

bahan

Menjelaskan

pembayaran


18/26

2.5.3.3Objektif Pembelian

Objektif pembelian adalah untuk mendapatkan kualiti bahan yang baik dalam

kuantiti yang betul dan dari sumber yang baik dengan harga yang berpatutan serta pada

masa yang tepat apabila hendak digunakan. Pembelian bahan melibatkan perancangan,

organisasi, pengawalan dan pelaksanaan tugas pembelian. Ia memerlukan pengetahuan

mengenai apa, bila dan berapa banyak diperlukan; menentukan sumber, jenis kontrak dan

harga; pengurusan pesanan bahan bagi memastikan penghantaran tiba pada waktunya

dengan kualiti yang ditetapkan. (Stuhart, 1995).

2.5.4 Proses Pesanan Bahan

Pesanan bahan merupakan suatu proses menempatkan pesanan bahan yang mana

keperluan, keadaan dan spesifikasi bahan tersebut telah ditentukan selepas rundingan

harga dibuat ke atas sumber bekalan yang dipilih berdasarkan syarat-syarat tertentu.

Proses pesanan bahan bemula dengan penilaian terhadap keperluan dan berakhir dengan

menerima bahan yang dipesan yang memenuhi keperluan tersebut. (Rama dan Sinha,

1983).

Sebelum kerja-kerja pembinaan dijalankan adalah penting untuk memastikan

bahan yang diperlukan ada pada tarikh yang diperlukan. Ini adalah kerana bahan boleh

memberi kesan kepada keseluruhan projek sekiranya ia tidak sampai pada masa yang

ditetapkan.


19/26

2.5.4.1Sebut Harga

Sebut harga diperolehi sebelum pesanan dibuat. Melalui sebut harga, harga, tarikh

penghantaran, syarat dan perkhidmatan yang ditawarkan oleh pembekal dapat

dibandingkan.

Pembekal boleh dipilih berdasarkan kemampuan pembekal memberi

perkhidmatan yang memuaskan. Syarat-syarat dalam sebut harga seperti syarat pembekal,

diskaun, tarikh penghantaran dan perubahan harga mestilah berkaitan dengan kontrak.

Jika syarat ini tidak memenuhi keperluan tapak, perubahan yang dibuat mestilah

dipeersetujui oleh kedua-dua belah pihak sebelum membuat pesanan. Pihak pembekal

mestilah diberi cukup maklumat bagi menghasilkan sebut harga yang tepat. Maklumat

tersebut boleh dipeolehi daripada (Chandler, 1978):-

a. Senarai harga

b. Penentuan kerja

c. British Standard

d. Lukisan kontrak

e. Katalog pengeluar bahan


20/26

2.5.4.2Pemilihan Pembekal

Pemilihan pembekal yang sesuai perlu dipertimbangkan sebelum pesanan dibuat.

Pembekal yang baik akan menawarkan kualiti, kuantiti dan perkhidmatan yang baik

dengan harga yang berpatutan. Kesilapan memilih pembekal bagi bahan yang kurang

penting memberi kesan yang kecil ke atas keuntungan dan aktiviti kerja. Hal yang

sebaliknya akan berlaku bagi bahan yang penting pula.

Pembekal yang dipilih mesti mempunyai keupayaan dari segi teknikal, kewangan,

pengeluaran dan pengurusan. Kedudukan kewangan pembekal mesti stabil untuk

memastikan keupayaan membekal bahan yang dipesan. Pembekal harus menawarkan

harga yang sesuai dengan pembelian bahan secara kredit dan memberi diskaun bagi

pembelian yang banyak.

2.5.4.3Memesan Bahan

Sebelum pesanan dibuat, tarikh bahan yang diperlukan hendaklah ditetapkan

supaya penghantaran bahan ke tapak bina menjadi tidak terlalu awal atau lewat. Dalam

membuat pesanan, kuantiti bahan dengan harga yang berpatutan mesti ditetapkan terlebih

dahulu. Perkara ini boleh dilakukan setelah jenis bahan dan keperluan projek ditentukan.

Selepas membuat pesanan, lokasi penghantaran bahan mestilah disediakan untuk

mengelak sebarang kesilapan seperti tiada ruang untuk memunggah dan menyimpan

bahan yang diterima. Ketika pesanan tiba, orang yang bertanggungjawab membuat

pengesahan penerimaan bahan mesti berada di lokasi penghantaran.


21/26

2.5.4.4Penghantaran Bahan

Pihak kontraktor akan menilai penghantaran bahan-bahan binaan utama dan

komponennya dalam peringkat perancangan kontrak dan menghubungkannya dengan

aturan yang lebih dibuat dalam program pembinaan. Hal ini adalah beanar sama ada

bahan tersebut dihantar oleh pengilang, pembekal ataupun daripada bengkel kontraktor

itu sendiri. Jadual penghantaran adalah penting dalam melicinkan perjalanan pembinaan

dan jadual ini perlu dibuat ialah membuat persiapan rapi untuk menerima bahan yang

dipesan. Jika tidak, kemudahan penyimpanan yang tidak memuaskan akan wujud,

terutama sekali apabila bahan binaan dihantar secara pukal. (Johnston, 1981).

Cara dan kualiti penghantaran adalah berbeza-beza bergantung kepada

(Kamaruddin, et.al, 1991) :-

a. Kategori bahan yang terlibat.

b. Kenderaan penghantaran yang digunakan.

c. Kaedah menurunkan bahan.

Pemeriksaan bertanggungjawab untuk memeriksa terlebih dahulu semua bahan

yang dihantar ke tapak bina sebelum digunakan. (Fisk, 1978). Bahan dihantar ke tapak

bina dalam berbagai-bagai bentuk, sama ada bungkusan, kotak, dibalut, diikat ataupun


22/26

tidak diikat. Keadaan ini ternyata sekali akan mempengaruhi pengagihan dan

penyimpanan bahan di tapak. Kuantiti yang besar bagi sesuatu bahan dihantar dalam

bentuk pukal manakala kuantiti yang kecil di hantar dalam bentuk longgar. (Johnston,

1981). Bahan binaan boleh dikumpulkan berdasarkan nilai, risiko, kecurian atau

mengikut kaedah pengelolaan, simpanan dan penjagaan yang diperlukan di tapak bina.

(Kamaruddin, et.al, 1991).

Pihak pengurusan tapak biasanya menerimanya salinan penghantaran daripada

pihak pembekal dan ini akan memudahkan pihak pengurusan tapak untuk membuat

perubahan terhadap aturan kerja apabila terdapat penghantaran yang tidak dijangka akan

lewat. Walaupun kebanyakan pihak pembekal ada menyediakan kemudahan

pemunggahan pada kenderaan, kontrak tetap berjalan mengikut program. Jadual loji dan

pengagihan buruh tidak boleh diubah untuk mengatasi masalah penghantaran yang tidak

mengikut jadual. (Johnston, 1981)

2.5.4.5Penyemakan

Pihak pembekal akan membuat pemeriksaan terhadap bahan-bahan yang

dihantarnya semasa kerja memasukkan bahan-bahan tersebut ke dalam kenderaan di

kilang. Pihak pembekal sentiasa mengganggap bahawa bahan-bahan yang dibekalkan

adalah betul dan baik, melainkan terdapat kesilapan dalam lukisan atau spesifikasi bahan-

bahan itu sendiri. Walau bagaimanapun, kerosakan atau kerugian akan berlaku semasa

dalam perjalanan, oleh itu pihak kontraktor sering mengalami kerugian yang mana

mereka sendiri tidak sedar.


23/26

Komponen yang cacat, kuantiti yang tidak betul dan kerosakan bahan mungkin

akan tiba di tapak bina dan terima dengan begitu sahaja oleh pihak kontraktor. Hal ini

berlaku disebabkan oleh tiada semakkan di buat di tapak bina. Individu yang ditugaskan

untuk membuat semakkan mestilah mempunyai pengetahuan yang luas tentang kualiti

bahan yang dihantar.

Adalah penting supaya semua bahan binaan dan komponen diperiksa apabila ia

tiba di tapak bina dan hal ini mestilah dijelaskan kepada merreka yang akan

melaksanakan pemeriksaaan tesebut. Antara perkara yang perlu disemak ialah (Johnston,

1981) :-

a. Kualiti bahan sama ada mengikut kehendak atau keperluan pihakkontrak.

b. Kualiti bahan yang dipunggah sama ada cukup atau tidak,mengikut jumlah yang dinyatakan dalam nota penghantaran.

c. Bahan binanan yang dihantar mestilah bebas daripada kerosakanapabila dipunggah di tapak bina.


24/26

2.6 Faktor-faktor Yang Mempengaruhi Pembekalan Bahan Binaan

Untuk memperolehi serta mendapatkan bahan-bahan binaan, bergantung kepada

beberapa perkara yang boleh mempengaruhi pembekalan seperti berikut :-

a. Kuasa pembelian

b. Bahan-bahan yang tersedia ada

c. Pengangkutan yang adad. Syarat-syarat jual beli

2.6.1 Kuasa Pembelian

Kuasa pembelian bahan-bahan akan terletak pada imej syarikat. Jika syarikat yang

selalu membuat pembayaran yang lewat dari tempoh yang telah dijanjikan, ini akan

menjejaskan imej syarikat. Amalan ini kan memaksa pihak pembekal melewat- lewatkan

atau terus tidak mahu membuat pembekalan. Jika suatu syarikat menyediakan aliran tunai

yang secukupnya temasuk cara menghulurkan wang pendahuluan kepada pembekal, ini

boleh mengawal pembekalan dengan lebih sempurna.

Contohnya, jika satu projek perlukan pembekal papan lapis yang begitu banyak,

syarikat boleh memanggil beberapa syarikat pembekal yang berpontensi. Beritahu


25/26

mereka yang kita akan menyediakan wang pendahuluan dan bayaran dibuat secara

bulanan. Kita boleh mengenakan syarat-syarat mengikut situasi dan keperluan projek.

Mungkin kita hanya perlukan notis satu minggu bahan tersebut mesti berada di tapak dan

pesanan boleh dibuat pada bila-bila masa. Secara tidak langsung kita boleh mengawal

pembekal mengikut kehendak dan keperluan projek.

Contoh yang lebih praktik seperti pembekal konkrit yang telah siap di bancuh.

Mungkin kita mengenakan syarat hanya dengan beritahu notis setengah hari (8 jam)

sebelum kerja-kerja konkrit dan boleh dipesan walaupun kerja konkrit dibuat tengah

malam (jika ada kerja lebih masa).

2.6.2 Bahan-bahan Yang Sedia Ada

Kadangkala bahan-bahan di syarikat pembekal tidak ada ataupun tidak

mencukupi. Contohnya, alat-alat atau loji yang perlu dibuat pesanan berbulan-bulan

terlebih dahulu. Pastikan bahan-bahan yang diperlukan untuk projek boleh didapati di

pasaran negara kita. Jentera seperti lif, AHU memerlukan masa untuk keperluan projek

maka ini memerlukan masa yang panjang.


26/26

2.6.3 Pengangkutan Yang Ada

Pada tahun 1991 terdapat kekurangan bahan simen di pantai timur dan juga di

selatan semenanjung. Sebab utama hal ini berlaku ialah kerana kekurangan pengangkutan

dan permintaan yang tinggi. Pada masa ini syarikat-syarikat pengangkutan telah

mengenakan kos pengangkutan yang lebih jika pembekal atau pembeli menghendaki

simen dengan mengikut tempoh yang diperlukan. Jika tidak, permintaan tersebut akan

dilewatkan. Walaupun penjualan simen harganya telah dikawal tetapi kos lebih ini tidak

tertulis di mana-mana inbois. Oleh itu, pengangkutan boleh menimbulkan masalah ke

atas perjalanan projek.

2.6.4 Syarat-syarat Jual Beli

Apa yang perlu diambil perhatian di dalam syarat-syarat jual beli ialah tempoh

membuat pesanan pesanan dan cara pembayaran. Jika di dalam syarat-syarat tersebut

tertulis tempoh pesanan perlu dibuat dalam masa seminggu dari hari diperlukan, maka

syarat ini akan menentukan bila bahan tesebut boleh diperolehi. Oleh itu pastikan tempoh

membuat pesanan ditentukan terlebih dahulu. Jika bahan diperlukan dalam keadaan yang

segera (urgent), ini akan menimbulkan masalah kepada projek.

Bayaran secara tunai juga kadang-kadang boleh menimbulkan masalah kerana

proses mengeluarkan cek tunai bagi syarikat mungkin menimbulkan masalah yang mana

tandatangan perlu diperolehi dengan segera. Jika tidak, pembekalan bahan di tapak bina

akan menjadi lewat.

pengurusan bahan binaan

Documents