Sce 3114SAINS, TEKNOLOGI DAN MASYARAKATCIKTATIPEMULIHARAAN Istilah pemuliharaan membawa maksud kerja-kerja baikpulih menggunakan pelbagai pendekatan yang bersesuaian seperti pencegahan, pengekalan, pengukuhan, pengembalian semula, pemulihan, pengeluaran semula, pembinaan semula dan lain-lain lagi. PEMULIHARAAN AIRDefinisi Pencemaranyang berlaku disungai,tasikdanlaut. Lokasi ini sering disalah anggap sebagai tempat pembuangan sampah terutama daripada aktiviti manusia. Berpunca daripada kurang perancangan dan pengawalan rapi ke atas sumber-sumber air.

Jenis-jenis pencemaran air Sumber terus Bahan yang bahaya dipancarkan kepada sumber air Contoh: Limpahan minyak ke dalam laut, sisa buangan dari kilang, pengaliran bahan buangan dari kilang Sumber tidak terus Menyumbang pencemaran dari segi perubahan alam sekitar Contoh: Racun serangga di ladang yang kemudian mengalir ke tempat lain menerusi hujan Kesan Kesihatan Manusia Terjejas Penyakit berpunca dari keracunan air: Disenteri, Salmonella, Cryptosporidium dan Hepatitis DDT(racun serangga) adalah toksik kepada manusia dan boleh mengubah kromosom Sodium boleh memberi kesan kepada masalah jantung. Nitrat mampu menyebabkan masalah darah. Merkuri dan plumbum boleh mengakibatkan masalah saraf Kesan-kesan lain Kesan tanah basah Catuan air Banjir kilat Menjejaskan keindahan alam semulajadi Mengancam Hidupan Akuatik Kandungan toksik di dalam air yang tercemar akan menyebabkan ancaman kepada haiwan akuatik.Teknologi rawatan air di malaysia Rawatan kapal Rawatan Kapal atau bot pencuci yang diberi nama EFC-TL20 (UTMM) Sebagai satu daya tarikan pelancong untuk bersiar-siar disamping menjadi loji pencuci sungai dan tasik tanpa disedari oleh pelancong yang menjadi penumpang bot ini. Pepejal terlarut dirawat menggunakan peralatan pengudaraan yang boleh menghasilkan pemindahan oksigen yang tinggi ke dalam jasad air. Oksigen akan membantu bakteria mempercepatkan pengoksidaan dan memendapkan unsur pencemaran ini di dasar air sama ada secara pembentukan garam termendap atau menjadi sebahagian dari jasad bakteria yang mati lalu mendap ke dasar air. Mesra alam Boleh memotong sampah yang lembut kepada saiz lebih kecil untuk disedut dan diproses Mempunyai jaringan rak besi tahan karat yang memisahkan antara sampah sarap terapung yang besar dan yang bersaiz boleh disedut dan diproses Sistem penghantaran sisa terproses yang cekap dan boleh harap dengan penggunaan pengalih skru Mampu menanggung beban mendadak yang besar

Lagun pengudaraan Tasik/lagoon rawatan yang mengandungi pengudaraan tiruan. Air sisa dioksidakan secara biologikal. Udara dan tindakan mikrob digunakan untuk merawat air yang tercemar.

Pengaktifan enapcemar Kaedah rawatan untuk sisa kumbahan dan industri. Menggunakan air dan bakteria sebagai medium rawatan. Proses-proses dalam rawatan ini: Pengoksidaan bahan berkarbon. Pengoksidaan bahan bernitrogen. Penyingkiran fosfat. Penyingkiran gas seperti karbon dioksida, ammonia dan nitrogen. Penghasilan flok biologi yang mudah untuk diuraikan.

Pengstabilan kolam Kaedah rawatan sisa secara semulajadi 3 peringkat rawatan: Tasik anaerobik Tasik fakultatif Tasik pematangan

Teknologi EM EffectiveMicroorganismasatauEMadalahTeknologiMicrobayang paling popular,kini digunakan dikebanyakanNegara. EMmula-muladitemuiolehProfDrTeruoHiga,seorang professorhorticulturediUniversitiRyukus,Okinawa,Jepun.Produkinitelahdikomersialkansejaktahun1983. KiniEMdikeluarkandilebih160negaradanmengandungimicorooganismaaktifyangmesradanbermenafaat.Microorganismainibolehdiklasifikasikepadatigakumpulanutamaiaitulactic acid bacteria(kebanyakanditemuidalambahantenusu), Yeast(yangterdapatdalamroti)danphototropicbacteria. PenggunaanTeknologiEffective Microorganismsbegituberleluasansejakduaabadyanglaludaribidangpertanianhinggalahkepadarawatanairkumbahan,kawalanbau,pengurusanternakan,kesihatanmaanusiadanjugapelbagaibidangindustri. EMdisahkantidakberbahayadanselamatuntukdigunakan. EM adalahdarikategorimembiak.IanyabolehMembantutprosesdekomposisidanmengekalkantahapkesegaranpadaorganismadanalamsekitar. RawatanSeptik&Kumbahan-Perkembanganindustriyangbegitupesattelahmembawakesanyangnegatifterhadapalamsekitar. Kebanyakanmasaalahpencemaranalamsekitaradalhberkaitan"bahanbuangan", yangmanaselamainikitamembiarkandilupussecarasemulajadi. DenganmengaplikasikanteknologiEMini, prosesrawatanseptikdankumbahandilaksanakandenganlebihsistematik,mesraalamdanpenjimatankosoperasi.Produk EM-1 boleh diguna secara terus atau melalui proses penggandaan bagi menjimatkan kos.Proses "gandaan" ini ialah kaedah pengaktifan EM.1. EM.1 mengandungi beberapa jenis microorganisms yang mempunyai sifat penggandaan semulajadi, apabila dicampurkan bahan pengkatif. Proses ini banyak bergantung kepada suasana sekitar seperti suhu dan cuaca.Proses pengaktifan EM.1 ini sememangnya mudah dan boleh dilakukan oleh semua orang.Antara produk yang dihasilkan dari EM.1 adalah: EM Bokashi EM-FPE (Fermented Plant Exstract) EM-5 (Sotouchu) EM- A (Activated Solution) kawasan Parit Dalam, di mana mengaplikasikan teknologi EM untuk membersihkan parit tersebut untuk menghapuskan lapisan lumpur (sludge) dan mewujudkan suasana yang bersih dan segar. Di bandar Machang mempromosikan aplikasi Teknologi EM untuk membersihkan kawasan pasar Machang bagi menghilangkan bau busuk, menghindarkan lalat, tikus, lipas dan lain-lain serangga.Langkah meningkatkan kualiti air Pentadbir khusus kawasan empangan -Sudah sampai masanya kawasan empangan diurus oleh suatu badan khas yang bertanggungjawab penuh dengan pengoperasian dan senggaraannya termasuk pemantauan kualiti air dalam empangan serta menjadi pemberi maklumat kepada agensi kerajaan berkaitan mengenai sumber-sumber dan pesalah-pesalah pencemaran untuk tindakan undang-undang. Penguatkuasaan undang-undang -Tindakan tegas oleh pihak-pihak berkuasa tempatan dan agensi-agensi kerajaan yang berkaitan mengikut bidang kuasa masing-masing secara berterusan di sekeliling kawasan empangan. Juga membincangkan secara bersama sebarang pertindihan atau 'grey area' bidang kuasa masing-masing. Kawalan secara kejuruteraan -Memasang suatu mekanisma yang mudah di muka sauk yang boleh menghalang kemasukan alge dalam kuantiti yang banyak ke dalam loji dan dalam masa sama memudahkan kerja-kerja senggaraan mekanisma tersebut dilakukan secara berjadual. Kawalan secara biologi -Penternakan ikan jenis herbivour secara besar-besaran di empangan yang akan memakan alge dan seterusnya mengurangkan populasi alge dalam tasik sebelum disedut masuk ke dalam loji. Ini termasuk juga kawalan penangkapan ikan secara sistematik dan larangan peralatan yang digunakan hingga membunuh anak-anak ikan. Kawalan secara kimia -Penggunaan effective microorganisma (EM) pada laluan air buangan yang masuk ke empangan (masih dalam peringkat percubaan utuk menguji keberkesanannya) atau penggunaan bahan-bahan kimia tertentu yang mesra alam untuk mematikan alge-alge yang terkumpul di muka sauk loji. Kesedaran orang ramai -Perlu diwujudkan peluang untuk orang ramai mengetahui apa kesan mereka terhadap sumber air jika air kumbahan dan sampah-sarap mengalir masuk ke tasik/empangan serta pentingnya penjimatan penggunaan air di rumah-rumah.Sekiranya ada tindakan bersepadu begini dan berterusan, sudah pasti masalah kualiti air mentah yang membelenggu pihak perawat-perawat air dan pengguna-pengguna air dapat diatasi dengan lebih berkesan dan cepat.Terdapat tiga proses utama yang digunakan untuk menghasilkan Newater iaitu Penurasan mikro (Microfiltration), Osmosis Songsang (Reverse Osmosis) dan teknologi Sinaran Ultra-violet Penyahjangkitan (Ultraviolet light disinfection technologies). Secara ringkas ketiga-tiga proses ini beroperasi adalah seperti berikut:Penurasan Mikro (Microfiltration)Proses pertama ini dinamakan Penurasan Mikro di mana kaedah penyulingan air sisa kumbahan dengan menggunakan penapis-penapis yang berfungsi sebagai agen penuras microscopic. Setiap penapis mampu menapis semua sisa sehingga sekecil saiz 0.2 mikron. Proses pertama ini yang menggunakan penapisan yang berperingkat dan telah terbukti boleh mengasingkan semua sisa pepejal sehingga sekecil-kecilzarah dan menghilangkan kekeruhan air mencapai nilai 3-6 NTU hingga < 0.1 NTU. Nilai ini menjamin kualiti air yang dihasilkan kekal untuk mengelakkan berlakunya rintangan (clogging) semasa melalui proses yang kedua iaitu memberan dalam proses Osmosis songsang. Proses ini juga mengasingkan bacteria dan protozoa.

Osmosis Songsang (Reverse Osmosis)Proses seterusnya setelah penurasan di peringkat MF selesai, air disalurkan untuk melalui proses yang dipanggil Osmosis Songsang (Reverse Osmosis). RO ini melibatkan proses penggunaan tekanan kepada air untuk mengalir dari bahagian pemusatan ke bahagian pemusatan yang lain seterusnya melalui memberan yang separa-serap untuk menuras bendabenda bukan organic seperti nitrat, klorid, sulfat dan sebagainya. Penurasan juga melibatkan benda-benda organic yang dinyahjangkitan, hidrokarbon yang mempunyai bau, pesticide dan sebagainya.Proses RO ini menggunakan memberan sehalus 0.0001 mikron yang mampu menuras 95 peratus jumlah pepejal yang larut (Total Dissolved Solids [TSD]).Selain itu memberan RO juga menapis virus-virus.

Teknologisinaran Ultra-violetPenyahjangkitan (Ultra-violet Light Disinfection technologies).Penyahjangkitan dengan sinaran Ultra-Violet adalah proses sokongan untuk menjamin pembasmian bakteria dan virus walaupun bakteria dan virus ini diakui telah diasingkan dengan proses Osmosis Songsang (RO) semasa melalui memberan halus proses tersebut.Di bawah proses ini, antara lain air baru (Newater) dituras untuk menyaring partikel atau benda-benda halus dan kemudian didedahkan kepada cahaya UV untuk menghapuskan bakteria dan virus.

PEMULIHARAAN TANAHDefinisi Perbuatan yang berlaku kepada sesuatu kawasan sehingga terjadinya pertukaran warna, kesuburan dan hakisan. Ianya disebabkan oleh bahan buangan dalam bentuk cecair atau pepejal.Punca Aktiviti perlombongan Penebangan hutan Kawasan hutan ditebang untuk mendapatkan hasil balak yang mempunyai keuntungan lumayan. Penebangan hutan ini akan menyebabkan struktur tanah menjadilonggar.Hal ini disebabkanketiadaan akarpokok untuk mencengkam tanah Kesannya,tanah runtuh akan terjadi dan akan membahayakan nyawa penduduk yang tinggal berhampiran kawasan itu. Pembuangan sampah sarap Kaedah penimbusan dan kaedah pembakaran. Pengurusan E-waste (sisa buangan barangan elektronik) juga perlu terancang Pembuangan kumbahan yang tidak terkawal Pembuangan sisa toksik dan sisa nuclear Tanah yang terdedah dengan sisa-sisa toksik menyebabkan: Organisma tanah terancam Kualiti tanah merosot Mencemarkan sumber air bawah tanah Tumpahan minyak Pertanian Penggunaan tanah secara maksimum untuk tujuan pertanian. Pestisid Penggunaan racun pestisid juga boleh menyebabkan tanah rosak dan terbiodegrasi.KESAN-KESAN Penyebaran kuman-kuman penyakit merupakan salah kesan yang akan timbul kesan daripada pencemaran tanah. Haiwan-haiwan perosak seperti tikus,lipas dan lalat akan tertumpu di kawasan itu dan menyebarkan kuman-kuman penyakit ke tempat lain. Kerosakan tanah dan kualitinya Sisa-sisa industri dan hasil tumpahan dari kenderaan pengangkut menjadikan tanah rosak dan kurang kualiti. Tumbuh-tumbuhan atau sayur-sayuran yang ditanam hidup dengan tidak sihat dan kurang subur. Hakisan tanah. Aktiviti-aktiviti manusia yang boleh menyebabkan hakisan tanah dan menyebabkan tanah runtuh. Ia mengancam keselamatan dan nyawa manusia.

KAEDAH PENYELESAIAN1.Pendidikan alam sekitar. Pendidikan alam sekitar dapat membentuk sikap positif diri terhadap alam. KEKAS, PAS(Penddikan Alam Sekitar), Ecosystem & Biodiversity. (Peringkat sekolah menengah dan IPTA) Subjek Sains dan Kajian Tempatan (Peringkat sekolah rendah)2. Kempen kesedaran Kempen kitar semula Kempen pengurusan sampah secara terancang.3. Pendedahan media masa Sebagai sumber informasi Maklumat tambahan kepada orang awam. Contohnya, melalui Internet, Youtube, radio dan televisyen. 4. Bioremediasi Proses pembersihan pencemaran tanah dengan menggunakan mikroorganisme (bakteria). 5. Pertanian bergilir Bertujuan untuk mengembalikan kesuburan tanah dengan menanam tumbuhan yang berlainan mengikut masa yang sesuai. Tanaman bervariasi.6. Penggunaan baja organik Lebih mesra alam dan tidak mempunyai kesan sampingan kepada alam sekitar. Pertanian secara organik atau semulajadi7. Usaha Kerajaan Rancangan Malaysia Kesembilan(RM ke-9) pula, keseimbangan antara keperluan pembangunan dengan alam sekitar diambil berat Instrument perancangan alam sekitar banyak digunakan. Contohnya: penilaian impak alam sekitar (EIA), penilaian strategik alam sekitar (SEA) Penyelidikan dan pembangunan (R&D)8. Jabatan Pertanian Menyediakan khidmat pemuliharaan tanah dan kesuburan tanah kepada petani/usahawan. Akta Pemuliharaan Tanah 1960 (Akta 385)9. Penanaman semula(penghijauan) Dilaksanakan oleh agensi KK Wetland. Contohnya, penanaman semula pokok bakau untuk mengelakkan hakisan tanah, memperbaiki struktur tanah dan menjadi benteng kepada bencana alam seperti tsunami. 10. Pelupusan sampah tanpa melibatkan tanah. Bangunan khas untuk perlupusan sampah seperti di Jepun Contohnya; Incinerator PEMULIHARAAN HUTAN PEMULIHARAAN HIDUPAN LIARDEFINISIDalam Undang-undang Malaysia Akta 76, Akta Perlindungan Hidupan Liar 1972 menyatakan bahawa Hidupan Liarertinya mamalia, reptilia dan serangga (sama ada yang diperlindungi atau diperlindungi sepenuhnya) yang diperihalkan dalam Jadual Satu, Dua dan Lima sama ada ia matang atau tidak matang tidak kira yang ianya boleh dijinakkan atau dibiakkan dalam kurungan. PUNCA KEPUPUSAN Pembalakan Haram Pembakaran Hutan Pencemaran Alam Pembuangan sampah sarap Tumpahan minyak Pembangunan Kawasan pertanian Kawasan perumahan Pemburuan Haram Daging Kulit Makanan Peningkatan Suhu Dunia Paya kering Pencairan kutub utara dan kutub selatan Fenomena Alam Banjir Kemarau Tanah runtuh Letusan gunung berapiKESAN ANCAMAN HIDUPAN LIAR Kitaran kehidupan akan terjejas. Tidak dapat mengawal populasi haiwan perosak Kekurangan sumber makanan kepada spesies tertentu Kepupusan spesies hidupan liar.LANGKAH-LANGKAH MEMBENDUNG MASALAHFlora dan fauna mempunyai hak untuk hidup di bumi hijau ini.Walau bagaimanapun, tindak-tanduk manusia telah mengakibatkan hidupan-hidupan liar semakin dinafikan haknya untuk hidup.Pembangunan dijadikan alasan untuk merasionalkan tindakan manusia ini. Langkah-langkah segera harus diambil agar hidupan liar juga dapat meneruskan kehidupan mereka di bumi ini Mengazetkan Hutan Simpan Agar tiada sebarang tindakan pembalakan dijalankan untuk merosakkan atau menghapuskan habitat haiwan. Tempat pembiakan haiwan-haiwan dapat dijamin sumber makanan mereka juga akan berkekalan Penggazetan hutan simpan di Taman Negara Endau-Rompin di Pahang

Penguatkuasaan Undang-Undang Akta Perlindungan Hidupan Liar 1972 perlu dikuatkuasakan agar kawalan pembalakan dan jaminan hidupan liar dapat ditingkatkan Tindakan pemulihan seperti penanaman semula hutan untuk menjamin habitat hidupan liar juga perlu ditingkatkan Kawalan pemberian lesen pemburuan serta tindakan tegas dan berat ke atas pemburu-pemburu haram perlu diambil

Kawalan Tindakan Orang Asli Penempatan orang-orang asli dan kawalan pergerakan mereka dalam usaha memastikan mereka tidak mengganggu habitat haiwan perlu diberi perhatian serius Pertanian pindah dan pembakaran hutan untuk membersihkan kawasan hutan merupakan tindakan biasa Mengakibatkan habitat hidupan liar hilang dan berlaku pemupusan hidupan liar. Pertingkatkan Usaha Penyelidikan Dan Pembangunan Kajian dan penyelidikan perlu dijalankan agar haiwan-haiwan ini terus membiak dan mempunyai ketahanan dalam menyesuaikan diri dengan perubahan-perubahan persekitaran Usaha-usaha dijalankan untuk mewujudkan habitat melalui kajian. Contohnya: penempatan orang Utan di Sepilok, Sabah Aktiviti pembangunan yang melibatkan habitat hidupan liar seperti Pembinaan Empangan, Perumahan dan Pertanian perlu dikaji kesannya ke atas ekosistem serta fauna dan flora

Pengenalan Pendidikan Alam Sekitar Kurikulum Bersepadu Sekolah Rendah ( KBSR ) dalam mata pelajaran Alam dan Manusia. Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah ( KBSM ), khususnya dalam mata pelajaran Sains seperti Biologi. Pengajian tinggi melalui kursus Sains Alam Sekitar dan Biologi Persekitaran Pendidikan alam sekitar kepada masyarakat umum pula disampaikan melalui media massa. Contohnya: Surat khabar, majalah, televisyen dan radio. Selain itu, terdapat juga agensi kerajaan dan swasta yang mengadakan kempen dan ceramah Memupuk kesedaran tentang betapa pentingnya memelihara alam sekitar dan kesannya kepada habitat fauna kepada masyarakat.ISU-ISU Orang utan Hanya terdapat di dua buah negara iaitu Malaysia (Sabah) dan Indonesia (Sumatra). Menghadapi masalah yang sama dengan kebanyakan haiwan lain di Malaysia iaitu perubahan atau kehilangan habitat semula jadi mereka. Hal ini kerana banyak kawasan-kawasan telah dibuka untuk tujuan pembalakan, pertanian dan pertempatan manusia. Adalah diharapkan orang utan yang masih ada akan terus kekal hidup untuk beberapa generasi akan datang dan tidak hanya tinggal sebagai maskot semata-mata.

Gajah Gajah berhadapan dengan pelbagai ancaman semulajadi dan daripada manusia sepanjang kehidupan mereka. Pemburuan haram untuk gading dan daging mengancam gajah Afrika dan Asia dengan teruknya. Disebabkan hanya gajah jantan Asia yang memiliki gading, ancaman terhadap gajah Afrika adalah lebih teruk. Perniagaan gading gajah antarabangsa bernilai berjuta-juta ringgit, satu jumlah yang teramat besar bagi negara-negara miskin di mana gajah di dapati. Disebabkan ini, pemburuan haram berleluasa dengan pemburu-pemburu haram dilengkapi dengan senjata canggih untuk memburu gajah.

Dugong Kebanyakannya tinggal di perairan utara Australia. Bergantung kepada rumpai laut sebagai sumber makanan Maka taburannya terhad kepada habitat pantai di mana ia dibesarkan, dengan tumpuan utama dugong lazimnya di kawasan yang luas, cetek serta terlindung. Dugong diburu selama beribu tahun kerana daging dan minyaknya. Kawasan taburan semasa dugong semakin berkurangan, dan populasinya semakin menghampiri kepupusan. Kadar pembiakan dugong agak rendah dan dugong beranak setiap 2 atau 5 tahun sekali.

Panda Namanya Panda atau nama saintifiknya Ailuropoda melanoleuca. Diancam kepupusan kerana : Masalah kekurangan makanan. Panda hanya memakan buluh dari genera Fargesia spp sahaja dan dia perlu mengunyah sekurang-kurangnya 18 kg daun dan stem buluh itu setiap hari. Panda memerlukan jumlah buluh yang besar untuk dimakan. Sistem tubuh panda hanya akan mencerna 17% daripada buluh yang dimakan. Cuba bayangkan kalau dia hanya makan 1kg buluh, dia hanya mencerna 170g sahaja dan selebihnya akan dibuang sebagai sisa Menambahkan malang kepada spesies ini, jenis buluh ini akan berbunga, berbiji benih dan mati semuanya pada masa yang sama. Kitaran untuk berbunga bagi spesies buluh itu mengambil masa 40 hingga 120 tahun. Oleh sebab itu panda semakin mengalami kepupusan di sebabkan masalah kekurangan makanan dan Negara China mengambil langkah yang serius untuk memulihara spesies ini daripada pupus. Panda dikatakan sedang mengalami proses evolusi secara perlahan-lahan dan cuba untuk memakan buluh jenis lain.

Serigala merah Para pengkaji menganggarkan hanya ada 250 ekor sahaja yang masih hidup pada masa kini. Haiwan ini diburu selama berabad kerana dianggap sebagai perosak. Haiwan ini merupakan pemangsa yang amat buas dan melihat haiwan lain sebagai sumber makanan utamanya.

TENAGA DALAM BIOSPERA ALIRAN TENAGA Matahari merupakan punca tenaga dan aliran tenaga dalam rantaian makanan dan siratan makanan

6% digunakan bagi proses metabolisme, transpirasi dan pertumbuhan52%

2% sahaja diserap oleh siratan makanan

48% sampai ke bumi 8% digunakan oleh tumbuhan hijau

Tidak semua tenaga di dalam pengeluar dipindahkan ke badan pengguna.Sebahagiannya telah hilang dalam bentuk tenaga haba semasa proses respirasi, pergerakan dan pembiakan. Perpindahan dan kehilangan tenaga dalam siratan makan adalah penting untuk mengekallkan kewujudan hidupan di bumi ini. Hal ini boleh dijelaskan dengan melihat kepada piramid tenaga dalam sesuatu ekosistem

Piramid tenaga memberi gambaran tentang aliran tenaga dalam satu ekosistem mengikut aras trofik, iaitu kelompok organisma yang terlibat dalam rantaian makanan .Rantai makan biasanya memiliki empat tingkat trofik sahaja. Sebagai contoh ekosistem hutan Peringkat pertama-pengeluar: Pokok-pokok Peringkat kedua-pengguna primer: Belalang Peringkat ketiga-pengguna sekunder: Burung pipit Peringkat keempat-pengguna tertier: Helang Piramid tenaga menjelaskan bahawa semkin tinggi peringkat rantaian makanan, semakin berkurang tenaga. Apabila tenaga menghampiri sifar, rantaian makanan akan terhenti. Oleh itu, aras trofik dalam piramid tenaga mempunyai had tertentu dan bilangan tenaga yang didapati dari persekitarannya supaya tidak berlaku kepupusan pada spesis berkenaan dalam rantaian makanan tersebut.

RANTAI MAKANAN DAN SIRATAN MAKANAN Rantai makanan Rantai Makanan adalah perhubungan antara pemakanan dengan organisma.

Siratan makanan Siratan Makanan ialah gabungan beberapa rantai makanan. Pengeluar Tumbuhan melakukan proses fotosintesis dan mendapat tenaga daripada matahari Membuat makanan seperti glukosa dan kanji Ia disimpan dalam buah, biji, daun, madu dan akar pokok. Pengguna Primer Kumpulan haiwan herbivor memakan pengeluar Hanya 10% tenaga dipindahkan dan disimpan dalam badan 90% tenaga hilang dalam pergerakan, perkumuhan dan pembiakan. Pengguna Sekunder Kumpulan haiwan karnivor memakan pengguna primer Hanya 10% tenaga dipindahkan dan disimpan dalam badan 90% tenaga hilang dalam pergerakan, perkumuhan dan pembiakan Pengguna Tertier Umumnya terdiri daripada kumpulan haiwan omnivor memakan pengguna sekunder Hanya 10% tenaga dipindahkan dan disimpan dalam badan 90% tenaga hilang dalam pergerakan, perkumuhan dan pembiakan. Pengurai Terdiri daripada bakteria dan kulat yang mengurai bahan-bahan organik yang mati Tenaga haba dibebaskan.

Daripada 100% tenaga yang dipindahkan hanya 10% yang digunakan oleh pengguna untuk dijadikan tisu daging. 90% lagi tenaga hilang semasa proses respirasi, metabolisme dan pertumbuhan. Tenaga dipindahkan dari satu aras trofik ke aras-aras yang lebih tinggi melalui pemakanan. Bilangan organisma pada setiap trofik berkurang mengikut ketinggian Kehilangan tenaga juga merujuk kepada penurunan tenaga secara berturut-turut di setiap aras trofik disebabkan terdapat pembebasan tenaga dalam bentuk tenaga haba di setiap aras trofik. Antara faktor yang menyebabkan kehilangan tenaga ini ialah : Hanya sejumlah makanan tertentu sahaja yang dimakan di setiap aras trofik. Tidak semua makanan yang dimakan dicernakan. Makanan yang dicernakan digunakan untuk tumbesarab organisma Lebihan makanan yang dicernakan digunakan sebagai tenaga.

KEMAPANAN SUMBERKonsep Sumber Alam- Sumber ialah bahan yag bermanfaat kepada manusia dan berguna kepada manusia untuk meneruskan hidupnya.- Sudut ekonomi : sesuatu benda yang bernilai dan berfaedah seperti tanah, manusia, pasaran.

TENAGA YG BOLEH DIPERBAHARUI Sumber yang boleh digunakan secara berterusan dan tidak akan mengalami kepupusan seperti air, udara, suria, ombak dan lain. Sumber boleh diganti apabila habis atau berkurangan seperti sumber hutan, tanah pertanian, padang rumput dan lain-lain. Sumber tenaga pula seperti suria, hidro, geoterma dan biomass.Kelebihan tenaga yang boleh diperbaharui - bekalan yang berterusan - tidak mencemarkan alam sekitar - menjimatkan kos - diperbaharui secara percuma bersih

TENAGA YANG TIDAK BOLEH DIPERBAHARUI Sumber akan pupus apabila digunakan secara berterusan, tidak boleh diganti atau diwujudkan semula seperti arang batu, petroleum dan gas asli. sumber yang boleh dikitar semula seperti mineral emas, bijih timah, besi, tembaga, kaolin , granit marmar dan perak bagi melambatkan kehabisan sumber. Sumber yang tidak boleh dikitar semula seperti arang batu, petroleum dan gas asli. Ia akan habis apabila digunakan secara berterusan dan tidak boleh diganti.Faktor yang mempengaruhi perbezaan makna sumber1. taraf pembangunan masyarakat berkaitan dengan ilmu pengetahuan dan teknologi2. Sistem politik, ekonomi dan sosial3. Habitat atau tempat tinggal4. Kepercayaan dan anutan agama yang berbeza

Faktor yang mempengaruhi dan penerokaan dan penerokaan sumber1. nilai ekonomi yang dimili oleh sumber2. pasaran3. keupayaan sumber tersebut dalam membekalkan tenaga atau sumber4. sifat yang dimiliki oleh sumber seperti tidak habis, mudah diperolehi, murah dll5. modal6. teknologi dan kepakaran7. keupayaan sumber memenuhi kepeluan tenaga kerja8. mengerakan sektor ekonomi dan perkembangan industri perkhidmatan

Kepentingan sumber Kepada Manusia1. Air- kegunaan domestik- pertanian- perindustrian- menjana kuasa elektrik- pengangkutan- sumber makanan dan protin2. Hutan- sumber yang berasaskan kayu balak- hasil hutan- ekopelancongan- mengekalkan kawasan tadahan air dan menstabilkan paras air bawah tanah- keseimbangan ekosistem- mengawal hakisan tanah dan gerakan jisism- menyederhanakan suhu dan mengekalkan kelembapan udara- habitat flora dan fauna3. Padang rumput- membekalkan makanan kepada ternakan- kawasan penanaman dan pengeluaran bijiran- habitat hidupan liar4. Mineral- membekalkan bahan api dan kuasa- industri logam5. Udara dan atmosfera- membekalkan gas sperti oksigen- angin6. laut dan sumber marin- sumber makanan- bahan mentah mentah- perlancongan- tenaga- pengangkutan7. Tanah tanih- tanah pertanian- tapak

Faktor yang mempengaruhi Kemerosotan Kualiti sumber Air ( STPM 2001)1. pembangunan tanah secara besar-besaran2. pembangunan kawasan pertanian3. pembangunan sektor penternakan4. pembangunan perindustrian5. pembangunan sektor perlancongan6. pembangunan sektor pengangkutan7. pembangunan pesat pembandaran8. pembangunan sumber tenaga9. pemabangunan sektor perlombongan

Langkah mengatasi kemerosotan sumber air1. langkah perundangan seperti penguatkuasaan undang-undang2. mengawal selia aktiviti pembalakan dan penyahutanan3. merawat air yang tercemar4. meningkatkan kerja sama serantau5. melaksanakan kempen dan pendidikan alam sekitarKesan pembaziran tenaga.a. Kehabisan sumber tenaga Petroleum.b. Pembaziran kos.c. Pencemaran haba.Definisi Kecekapan TenagaKecekapan tenaga bermaksud menggunakan tenaga elektrik dengan bijak dalam menjayakan tugas yang sama, sama ada di rumah atau di tempat kerja. Jika kita menggunakan tenaga dengan cekap, maka kita dapat mengurangkan kos dan sememangnya ini amat menjimatkan!Apa yang perlu kita lakukan? (Langkah-langkah amalan mesra alam di rumah)Amalan mesra alam Jimat elektrik Guna pengangkutan awam Gunakan kuali yang sesuai saiznya dan tutuplah periuk ketika memasak untuk menjimatkan tenaga. Anda boleh menjimatkan tenaga sehingga 70% jika menggunakan periuk tekanan dan pengukus. Gunakan mesin basuh pakaian yang menjimatkan tenaga. Bacalah label kecekapan penjimatan tenaga mesin basuh pakaian sebelum membelinya. Penggunaan elektik dapat dikurangkan sehingga 50% jika anda berjaya memilih mesin basuh yang tinggi penjimatan tenaganya. Pilihlah peralatan elektrik yang jimat tenaga. Selepas menggunakan peralatan elektrik, padam dan buka plaknya. Jimatkan tenaga dan lindungi penglihatan daripada rosak dengan mengurangkan kadar keamatan cahaya skrin televisyen. Apabila kadar keamatan cahaya skrin terlalu tinggi, lebih banyak tenaga diperlukan dan jangka hayat televisyen juga akan berkurang. Gunalah mentol berpendaflour padat (CFL) untuk menggantikan mentol bercahaya pijar biasa. CFL dapat menjimatkan tenaga sehingga 60% berbanding mentol bercahaya pijar. Letakkan peti sejuk anda jauh daripada sumber haba untuk mengelakkan penggunaan tenaga yang banyak. Pilih pemanas air berkuasa solar untuk menjimatkan tenaga elektrik dan gas. Gunakan langsir atau bidai berwarna putih untuk memantulkan haba dan mengurangkan pemanasan. Penggunaan pendingin hawa akan menyumbang kepada pemanasan global. Jemur pakaian di bawah cahaya matahari daripada menggunakan mesin pengering. Ia dapat mengurangkan tenaga yang diperlukan oleh mesin pembasuh untuk mengeringkan pakaian dan menjimatkan sebanayk 700 paun karbon dioksida dalam tempoh 6 bulan. Gunakan bateri yang boleh dicaj semula dan tanpa kadmium untuk lampu suluh, alat permainan dan peralatan rumah lain.

PENCEMARAN DAN KESANNYA TERHADAP BUMI. PENCEMARAN UDARADefinisi Pencemaran udara dikatakan berlaku apabila sesuatu bahan ataupun kumpulan bahan-bahan dimasukkan ke udara sehinggakan ia dapat mempengaruhi manusia, haiwan, tumbuh-tumbuhan atau bahan lainKlasifikasi pencemaran Pencemaran primer pencemaran yang dihasilkan sulfur monoksida dan karbon monoksida hasil daripada pembakaran tidak lengkap. Ia menyebabkan zarah-zarah halus terampai di udara. Cth : asap ekzos, asap kilang, dapur arang kayu Pencemaran Sekunder Hasil daripada tindak balas sulfur dioksida yang bergabung dengan wap-wap air di udaraFAKTOR- FAKTOR PERTAMBAHAN MASALAH PENCEMARAN UDARA. Pertambahan Penduduk. Pertambahan penduduk menyebabkan lebih banyak permintaan terhadap barang-barang keperluan dan kemudahan perkhidmatan Perkembangan Industri Dan Teknologi Perkembangan Industri dan teknologi meningkat sejajar dengan pertambahan penduduk dan menimbulkan pencemaran di dalam udara Perubahan Sosial Ini adalah seperti proses perbandaran dan peningkatan taraf hidup masyarakatPUNCA PENCEMARAN UDARA Pencemaran semula jadi Termasuklah debu, mikro organisma, letupan gunung berapi, debunga pokok Aktiviti manusia Aktiviti-aktiviti manusia termasuklah pembakaran terbuka, asap kenderaan bermotor, kegiatan pertanian daripada perindustrian Asap gunung berapi Asap kenderaan Pembakaran terbuka Kebakaran hutan Aktiviti pembangunan

KESAN-KESAN Kesan utama pencemaran udara kepada manusia adalah sistem pernafasan. Gas-gas seperti karbon monoksida akan meracuni sistem pengangkutan oksigen dalam darah akan melambatkan tindak balas manusia dan kesan seterusnya menyebabkan mengantuk, penyakit lelah dan mengurangkan fungsi paru-paru. Bahan tercemar seperti nitrogen oksida boleh menyebabkan edema dan pendarahan pulmonari Bahan tercemar seperti gas ozon boleh menimbulkan kerengsaan menyebabkan inflamasi paru-paru dan keupayaan bergerak. Habuk, asap, kabus, wap atau bahan-bahan lain juga menghalang penglihatan mata dan juga menjejaskan mata manusia Bumi kekurangan sumber disebabkan tumbuhan dan haiwan turut mengalami kesan pencemaran udara. Hujan asid-Membunuh tumbuh-tumbuhan dan juga hidupan air. Ia juga boleh menghakis pakaian, kertas dan bahan binaan bangunan serta meresap ke dalam tanah dan menyebabkan kualiti tanah berkurang dan menjadikannya tidak subur. Bangunan-bangunan akan rapuh, terurai, lemah, pudar dan kotor. Perbelanjaan yang besar diperlukan untuk membaiki dan memulihkannya Penyusutan lapisan ozon-Bahan pencemar CFC bertindak balas dengan lapisan ozon sehingga menguraikan oksigen yang membentuknya. Ini mengakibatkan lapisan ozon nipis dan kandungan karbon dioksida dalam udara meningkat serta memberi kesan rumah hijau dan kepanasan bumi akan meningkat. LANGKAH LANGKAH MENGURANGKAN PENCEMARAN UDARA Menghijaukan kawasan Penanaman pokok seperti pokok buah-buahan di persekitaran taman perumahan dapat mengurangkan masalah peningkatan suhu! kandungan karbon dioksida dalam udara dapat dikurangkan dan meningkatkan kandungan gas oksigen melalui proses fotosintesisnya. Petrol tanpa plumbum Penggunaan petrol tanpa plumbum dapat mengurangkan kandungan plumbum dalam pelepasan asap kenderaan. Langkah ini dapat mengurangkan masalah jerebu yang sering berlaku di waktu pagi dan juga dapat mengelakkan masalah kesihatan seperti batuk dan selsema daripada berlarutan. Program kitar semula Elak buang barang-barang terpakai dan kitar semula untuk mengurangkan pembakaran terbuka berlaluasa. Meninggikan serombong asap dan memasang penapis asap Pihak berkuasa mesti mewajibkan pihak kilang meninggikan serombong asap 30 meter ke udara. Disamping itu, serombong asap itu hendaklah dipasang alat penapis asap agar asap yang dilepaskan adalah asap bersih yang telah dirawat dan tidak mencemarkan udara Wet scrubber merupakan penapis asap kilang dengan menyembur air dan batu kapur pada asap. Proses ini dapat mengurangkan sulfur dioksida sampai 90%. Penguatkuasaan undang-undang Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) diberi kuasa untuk mengawasi mana-mana kilang di negeri masing-masing. Kempen Kempen mencintai alam sekitar yang disiarkan dalam TV dan radio hendaklah dihayati supaya alam sekitar kita terpelihara. Rasa tanggungjawab perlu disemai dalam diri setiap individu agar alam sekitar bersih dan selamat untuk generasi akan datang. Penampalan ozon Bahagian ozon yang berlubang ditampal dengan mengionkan oksigen di atmosfera melalui penggunaan belon helium. Selain itu, penampalan ozon juga boleh dilakukan dengan menembak peluru ozon dengan menggunakan kapal terbang yang mampu menampal ozon

PENCEMARAN AIRDEFINISI Pencemaran air berlaku apabila perubahan berlaku dari segi kandungan, keadaan dan warna sehingga tidak sesuai dan memberi kesan apabila digunakan.JENIS-JENIS PENCEMARAN AIR Pencemaran bahan toksik Pencemaran organik Pencemaran bahan bukan organik Pencemaran terma Pencemaran ekologikal PUNCA Biodegradable waste Sisa-sisa dalam air menghasilkan sumber tenaga (organic carbon) untuk bakteria. Organic carbon ditukarkan kpd CO2 menyebabkan pencemaran atmosfera & hujan asid. Kandungan bhn organik yg tinggi dalam air menyebabkan bakteria aerobik membiak dgn cepat & membunuh hidupan akuatik.

Nutrien tumbuhan Fosfat & nitrat mengalir melalui kumbahan air, binatang ternak &fertilizer runoff. Kandungan N dan P yg berlebihan menyebabkan pertumbuhan alga. Air menjadi keruh, busuk, pekat. Rumpair tumbuh dan menyebarkan bakteria yg akan menggunakan oksigen dlm air. Kemusnahan hidupan akuatik (Proses Eutrophication) Suhu Suhu air meningkat, penyerapan 02 berkurang. Ikan & tumbuhan perlukan suhu dan oksigen yg tertentu untuk terus hidup. Pencemaran terma mengurangkan biodiversiti hidupan akuatik. Sedimen Mengandungi mineral/bahan organik pejal dr darat. Daripada pembinaan, pembalakan, banjir, penerokaan hutan, dll. Mendakan sedimen mencetekkan air sungai/ kolam menyebabkan hidupan air tidak dapat hidup. Bahan kimia toksik Bahan buatan manusia yg tidak dilupuskan dengan betul. Contoh- Bahan pencuci, dye, cat, solvents, etc Sisa radioaktif Sisa dr kilang, hospital dan lombong uranium. Merbahaya kepada manusia dan alam. Ubat-ubatan & kebersihan peribadi Ubat-ubat, losyen, sabun yang dibuang/dicuci dalam air. Penerokaan & penggondolan hutan Kumbahan najisKESAN Sumber protein berkurangan Krisis kekurangan bekalan air bersih Kemusnahan hidupan akuatik. Bau busuk di sekitar Kesihatan manusia terjejas Kolera, Taun, dll Menjejaskan imej negara

CARA MENGATASI Gunakan air secara berhemah, JANGAN MEMBAZIR. Kurangkan penggunaan racun serangga / tumbuhan. Sentiasa pastikan kenderaan dalam keadaan yg baik. Gunakan pembersih semulajadi cth cuka & baking soda. Pembersihan tumpahan minyak dengan menggunakan bahan organik seperti bakteria. Memperketatkan undang-undang alam sekitar. Melarang penerokaan tanah di kawasan tadahan air. Menggunakan kaedah melombong yang lebih mesra alam. Pendidikan alam sekitar

CARA MERAWAT AIR TERCEMAR Mud ball. Teknologi-teknologi rawatan air:- Lagun pengudaraan- Pengaktifan enapcemar- Pengstabilan kolam

PENCEMARAN BUNYIDEFINISI Pencemaran bunyi (atau bunyi persekitaran) merupakan hasil daripada mesin, haiwan atau manusia yang mengganggu aktiviti atau keseimbangan kehidupan manusia atau haiwan. Pencemaran bunyi biasanya melebihi 80 dB

Punca Pencemaran BunyiDua sumber utama: Sumber semulajadi: guruh, cengkerik, hujan Kegiatan manusia: punca utama Contoh-contoh: 1. Bunyi kenderaan dan jet 2. Bunyi dari kawasan binaan dan kuari 3. Kerja-kerja menghentam cerucuk, jack hammer 4. Kilang-kilang

JENIS PENCEMARAN BUNYIKebisingan selenjarIni adalah kebisingan yang selar dan kurang daripada 3 desibel (dB). Ini berlaku apabila seseorang sedang berbisik kerana gelombang bunyi bergetar dengan lebih perlahan.Kebisingan fluktasiKebisingan yang terletak antara puncak gelombang yang tinggi dan rendah. gelombang adalah sekitar 3 dB sahaja. Contoh : bunyi enjin kenderaan, orang sedang bercakap.Hentakan impulsIni merupakan bunyi yang lebih intensiti dalam tempoh yang lebih singkat. Contoh : tembakan, ketukan atau lagaan daripada benda yang keras. Pada tahap ini intensiti bunyi adalah melebihi 80 dB kemudian gelombang bunyi akan menurun. Kebisingan selang-seliKebisingan ini berlaku secara berselang-seli. Ianya dihasilkan apabila bunyi bising menjadi perlahan dan kuat dalam jangka masa yang pendek. Contoh : Ketika menggergaji kayu.KESAN PENCEMARAN BUNYI Kesan ke atas ekonomi Nilai harta bendaMenjatuhkan nilai harta benda yang terletak berhampiran puncanya. Penyebab utama kepada kejatuhan nilai harta benda biasanya adalah berpunca daripada bunyi bising kenderaan. Kesan Biologikal dan Psikologi Gangguan komunikasi dan PsikologikalMengganggu komunikasi misalnya percakapan secara langsung atau melalui telefon. Ia juga mengganggu kenikmatan mendengar radio, televisyen, waktu pembelajaran serta waktu rehat seseorang.

KesihatanKesan yang nyata adalah seperti pekak dan pengurangan keupayaan pendengaran. Bunyi bising mengganggu pertumbuhan kanak-kanak misalnya kulit menjadi pucat, usus kejang dan kerosakan buah pinggang. HabitalitiPerasaan terganggu, gangguan tidur dan pekerjaan. Terjadinya sakit jiwa akibat bunyi bising.Kerja yang memerlukan daya kreativiti, percakapan atau kerja rutin mudah dipengaruhi & terjadi banyak kesilapan.LANGKAH MENGAWAL PENCEMARAN BUNYI Kerajaan diharapkan dapat mewujudkan lebih banyak lagi kawasan dan taman industri yang jauh dari kediaman. Ertinya zon pencemaran bunyi hanya berlaku di kawasan itu sahaja sementara itu mewajibkan pengusaha kilang menyediakan alat penghadang bunyi kepada pekerja yang sentiasa berada di kawasan bunyi bising Masyarakat boleh membantu pengurangan kadar bunyi bising walaupun tidak secara keseluruhannya dengan memperlahankan bunyi radio, muzik karaoke dan bunyi motorsikal yang telah diubah suai. Perkongsian kereta merupakan strategi serampang tiga mata iaitu mengurangkan kesesakan lalulintas, mengurangkan kos dan mengurangkan pencemaran bunyi Kempen kesedaran berkenaan anti pencemaran bunyi juga sangat wajar dianjurkan oleh Kementerian Sains, Teknologi dan Alam Sekitar. Masyarakat terutama golongan sasar perlu diingatkan tentang nilai sepasang telinga Bahan penyerap bunyi- Menyediakan alat alat yang dapat menyerap bunyi seperti melingkungi sumber dengan bahan penyerap bunyi Kawalan ke atas laluan bunyiJika laluan dan penyebarannya dihalang, bunyi boleh dikurangkan.Rintangan seperti tembok, tambakan tanah dsb. Bunyi tersebut diserap atau ditapis dan diserakkan.Pembinaan tembok berupaya mengurangkan bunyi sebanyak 10 15 dBA. Amat sesuai digunakan dalam perancangan bandar bagi mengurangkan bunyi.Faktor ketinggian, tebal dan jenis tembok yang digunakan menentukan paras bunyi yang boleh dikurangkan. Teknologi- Tembok Sound Fighter LSE Walls Panels Mudah dikendalikan Tatacara pemasangan mudah Menjimatkan Tidak memerlukan tenaga buruh yang ramai Ciri-ciri Penyerapan bunyi mempunyai ciri-ciri dinding penyerap bunyi Nipis - Panel nipis (5lbs setiap kaki persegi) Ketahanlasakan - Tahanlasak terhadap tindakbalas kimia akibat lelasan cat dan bahan pencuci tanpa rosakan panel Binaan bermodul - Mudah dipasang dan mudah dikendalikan Ujian UV - Jenis tahan lama terhadap sinaran matahari namun mudah berkarat / mudah nampak kekotoran Rintangan angin - Berupaya menahan angin pada kelajuan 200 mph Ketinggian - Ketinggian boleh mencapai 35 kaki untuk mengurangkan bunyi bising.Penyediaan halangan-penanaman dan kawasn lapang 4 6 dBA Pokok yang berbentuk menegak Berdaun tajam serta kecil Ranting yang menegak ke atas 6 8 dBA. Pokok yang tinggi membulat dan menegak serta mendatar Ukuran panjang daun kirakira 7.5 cm (3 inci) 8 12 dBA, Pokok yang tinggi dan membulat dengan daun berukuran antara 10 15 cm (4 6 inci)

RADIASIDEFINISIRadiasi ialah proses di mana zarah-zarah bertenaga bergerak dan tersebar bebas dalam medium atau ruang apabila dilepaskanJENIS RADIASI sinar Ultraviolet (UV) dari matahari Infrared (sinar infra merah) gelombang mikro Tindakbalas tenaga yang tidak dapat membebaskan elektron namun memberikan getaran. radiasi pengion Radiasi pengion adalah apabila zarah memiliki tenaga yang cukup tinggi sehingga menyebabkan terkeluarnya elektron daripada atom iaitu ion. Alpha particle, Beta particle, sinar x dan sinar gamma adalah contoh radiasi pengion.SUMBER

KEGUNAAN Perubatan x-ray, CT scan, mammografi dan PET scan Mengenalpasti penyakit & lokasi sebenar penyakit Membunuh sel-sel kanser (Rawatan Radiotheraphy) PUNCA-PUNCA Letupan nuklear Pembuatan senjata nuklear Penggendalian bahan buangan radioaktif Melombong bahan radioaktif Kemalangan nuklear Loji tenaga nuklear Perubatan (X-Rays) dan KajianRADIASI BERPUNCA DARIPADA CIPTAAN MANUSIA Radiasi Awam Rokok, televisien, komputer, radio, mesin x-ray, bangunan, telefon bimbit, tablet, ketuhar mikro, peti sejuk, jam tangan, kesesakan orang ramai atau lalu lintas, kamera dan lain-lain. Radiasi Pekerjaan Pekerja di pusat janakuasa nuklear, kilang kimia, pelombong arang batu, pelombong bijih besi, pembuatan barangan elektrik, kajian nuklear dan sebagainya.KESAN-KESAN Menyerang sel-sel yang membahagi dengan cepat seperti kulit, sel-sel usus, sum-sum tulang dan sel gonad. Jangka masa pendek Keguguran rambut dan kuku, pendarahan dalaman, perubahan kadar metabolisme, perubahan bilangan sel Jangka masa panjang (bulan / tahun) perubahan genetik, mutasi, jangka hayat pendek, barah / kanser Akut Apabila terdedah kepada dos yang tinggi dalam tempoh masa yang singkat. Dos tinggi berupaya membunuh sel. Kronik Apabila terdedah kepada dos yang rendah dalam tempoh masa yang lama. Dos rendah merosakkan / mengubah sel High Dose Effects LD 50/60 ialah Lethal Dose di mana 50% orang yang terdedah kepada dos ini akan mati dalam tempoh 60 hari. Pada tahap 100 rad (Radiation Absorbed Dose) ke atas boleh mengakibatkan keguguran rambut, kulit terbakar dan masalah penglihatan. Low Dose Effects Genetik Kesan yang dialami oleh anak-anak kepada individu yang terdedah kepada radiasi. Sperma atau ovum yang terdedah kepada radiasi boleh mengalami mutasi. Somatik Kesan yang dialami oleh individu yang terdedah kepada radiasi. Kesan utama adalah kanser. In-Utero Kesan yang dialami oleh bayi dalam kandungan yang terdedah kepada radiasi. Kesan utama adalah bayi dilahirkan tidak sempurna atau cacat. Pripyat, Ukraine kota mati kesan radiasi nuklear di Chernobyl Kesan daripada letupan reaktor nuklear di Chernobyl pada April 1986.LANGKAH-LANGKAH MENGATASI Penguatkuasaan undang-undang Lesen untuk mengendali bahan radioaktif perlu ada. Peraturan dan standard dalam mengenali bahan radioaktif. Pemantauan-pemantauan daripada pihak-pihak berkuasa. Lesen untuk mengendalikan bahan radioaktif Mengikut peraturan dan standard dalam mengendali bahan radioaktif Mengurangkan penggunaan alat elektronik PENGAMBILAN POTTASIUM Penggambilan pottasium iodin untuk mengelak kanser. Kejadian di loji nuklear Fukushima, Jepun. 16 Mac 2011 (Kebocoran radiasi reaktor nuklear lalu meningkatkan suhu yang melampua)

Kempen tingkatkan kesedaran tentang bahaya radiasi terhadap kesihatan Mengedar risalah, mempamerkan slaid-slaid, mengadakan kuiz. Mendedahkan tentang punca dan kesan pencemaran radioaktif terhadap alam sekitar serta manusia Dapat menyedarkan masyarakat serta mengajar masyarakat melindungi alam sekitar Untuk meningkatkan pengetahuan masyarakat mengenai alam sekitar terutamanya di peringkat sekolah. PENDEDAHAN MEDIA MASSA Penyiaran isu-isu berkaitan alam sekitar supaya masyarakat peka dan berhati-hati untuk melindungi alam sekitar daripada tercemar dan untuk meningkatkan pengetahuan masyarakat Cth : surat khabar, majalah, iklan TENAGA KERJA MANUSIA Menambahbaik mekanisma tindakbalas kecemasan sekiranya berlaku insiden. Cth: loji nuklear Fukushima (17 April 2011). menyejukkan reaktor dan menaikkan paras air kolam penyejuk bagi mencegah kecairan rod tenaga nuklear. Kecekapan dan kepantasan pekerja. Kelayakan pekerja. PEMBINAAN TAPAK NUKLEAR Hendaklah jauh dari kawasan berpenduduk padat. Pilih kawasan strategik - meminimumkan kebocoran radioaktif Penggunaan bahan pembinaan dan rekacipta yang lebih canggih Mengikut standard drpd International Atomic Energy Agency. Tanaman Radiasi Tanaman ini konon mampu menyerap kandungan uranium and stronium-90, yang berada dalam genetik tubuh manusia. Upaya pemulihan ini oleh Dr. Ilya Raskin, seorang ahli bioteknologi dari Rutgers University, disebut phytoremediation. bunga matahari, jagung, tembakau, sesawi India dan bahkan cannabis (marijuana) terbukti mampu menyerap unsur krom, timah, tembaga, dan nikel yang terkontaminasi radiasi dari dalam tanah. MasyarakatBulgaria yang wilayahnya dekat dengan Ukraina, melaksanakan kaedah ini di negaranya selepas 15 tahun selepas tragedi Chernobyl. Penggunaan Bakteria Deinococcus radiodurans dapat bertahan dalam 1,5 juta rads ribuan kali lebih kuat daripada semua makhluk hidup yang ada di bumi dan 300 kali lebih kuat daripada ketahanan manusia. Bakteri ini memiliki ketahanan terhadap radiasi karena memiliki salinan ganda dari genomnya dan mekanisme perbaikan DNA yang cepat Bakteri ini biasanya memperbaiki kerusakan kromosom dalam 12-24 jam melalui proses dua tahap. Pertama,D. radioduransmenyambungkan ulang fragmen-fragmen kromosom melalui proses yang disebut penempelan untai-tunggal. DNA memperbaiki diri di dalam ring yang telah disebut. Pada tahap kedua, protein memperbaiki kerusakan untai-ganda melalui rekombinasi homolog.

BAHAN TAMBAH DALAM MAKANANDEFINISI apa-apa bahan yang dimasukkan dengan sengaja ke dalam atau pada makanan dalam kuantiti kecil untuk mempengaruhi kualiti penyimpanan, tekstur, konsistensi, rupa, bau rasa, kealkalian atau keasidan makanan tersebut, atau bagi maksud tujuan teknonogi lain dalam pengilangan, pemprosesan, pengangkutan atau penstoran makanan ituPeraturan-peraturan Makanan 1985Fungsi Bahan Tambahan Buatan dalam Makanan Dalam industri pemprosesan makanan, bahan tambah makanan buatan ditambahkan kepada makanan untuk menjadikan makanan:(a)lebih bermutu(b)lebih tahan lama(c)kelihatan lebih menarik(d)lebih mudah dicerna(e)lebih sedap dimakan

BAHAN TAMBAH SEMULAJADI DAN KESANNYA TERHADAP KESIHATAN MANUSIA BAHAN TAMBAH KIMIA DAN KESANNYA KEPADA KESIHATAN MANUSIATujuan Penggunaan Bahan Kimia Mengawet makanan Mengekalkan kualiti makanan Menambahkan rasa makanan Menambahkan nutrisi makanan Menjadikan makanan lebih menarik

Jenis bahan kimiaContohFungsi

Bahan awetAsid benzoikSulfur dioksidaNatrium nitritNatrium benzoatMenganggu pertumbuhan danpembiakan mikrob dalam bahanmakanan

PewarnaSunset yellowcarmoisineMakanan kelihatan lebih cantikdan menarik

PelunturBenzoil peroksidaKlorinMelunturkan warna supayamakanan lebih menarik

PerisaVanilinMononatriumglutamatMenambahkan rasa dan baubahan makanan

PenstabilGelatinKanjiAgar-agarMenghalang proses pemendapancecair dan memekatkan makanan

PemanisSorbitolAspartamMenambahkan rasa manis padamakanan

PengantioksidaAsid askorbikTokoferolAsid sitrikAsid sorbikMelambatkan pengoksidaanlemak dalam makanan danmencegah ketengikan minyak

PengemulsiPektinlesitinMembaurkan dua bahan yangtidak terlarutcampur seperti lemakdan air.Memberi hasil yang sekata,lembut dan bertekstur

Kesan Penggunaan Bahan Kimia Yang Berlebihan Terhadap Kesihatan ManusiaBahan kimiakesan

1Bahan awetKeracunan makanan, gangguan saraf dan alergi

2Perisa Menjadi punca rambut gugur, denyutan jantung meningkatdan sesak nafas

3Pemanis Mungkin menyebabkan penyakit kanser pada pundikencing

4Pewarna Jangka masa panjang menyebabkan kanser dan keracunanmakanan

5Pengantioksida Menjadi punca rambut gugur, merosakkan hati, ginjal danotak dan mengganggu pertumbuhan

Kesan Tiada Bahan Tambah Makanan BuatanKepada Kehidupan Makanan menjadi rosak. Masalah bagi penghantaran makanan ke tempat jauh. Bekalan makanan tidak dapat disediakan sepanjang masa.Sumbangan Teknologi Dalam Pengeluaran Makanan1. Penyelidikan pengeluaran makanana dijalankan oleh MARDI,MPOB dan JabatanPertanian.2. Penyelidikan meningkatkan teknologi pengeluaran makanan seimbang denganpertambahan penduduk.3. Ketidakseimbangan pertambahan penduduk dengan pengeluaran makananmenyebabkan:(a) Masalah kekurangan makanan(b) Malnutrisi(c) Kebuluran(d) Ketenteraman sosial tergangguLangkah Berjaga-jaga Jika boleh dapatkan bahan makanan segar kerana ia tidak mengandungi bahan tambahan atau pengawet. Apabila membeli produk yang diproses, pastikan kandungan bahan tambahan yang terdapat di dalamnya. Dan pastikan bahan tersebut adalah dalam sukatan yang dibenarkan. Pastikan tarikh luput makanan. Ikut cara penyimpanan makanan yang betul.

Pemilihan Makanan Yang DiprosesAkta Makanan 1983 digubal bertujuan untuk melindungi orang ramai daripadaancaman kepada kesihatan serta penipuan yang berkaitan dengan pembuatan,penjualan, pengedaran dan penggunaan makanan. Peraturan Makanan 1985 mewajibkan pengeluar melabelkan makanan Label Makanan mesti mengandungi: Nama Makanan Kandungan makanan/Ramuan Tarikh luput Nama dan alamat pengilang/pengimpot/pembungkus makanan Kuantiti/Berat bersih Cara penyimpananIsipadu yang digunakan untuk menyahwarnakan 1cm3 DCPIP (cm3/ml)Kandungan vitamin C dalam jus (mg/ml)Peratusan vitamin C dalam jus buah (%)

0.30.3/0.3 x 100 = 1000.3/0.3 x 0.1 = 0.1

0.60.3/0.6 x 100 = 500.3/0.6 x 0.1 = 0.05

VITAMIN C Vitamin C atau asid askorbik merupakan sejenis zat nutrien terpenting yang diperlukan oleh manusia dan beberapa spesies haiwan tertentu, dan juga merupakan salah satu dari jenis-jenis vitamin utama. Vitamin yang larut air amat diperlukan kerana ianya tidak dapat dibina secara semula jadi oleh tubuh badan manusia. Oleh yang demikian ianya perlu diambil secara pemakanan atau suntikan DCPIP ialah dichlorophenol-indophenol ialah pewarna biru yang akan dinyahwarnakan oleh asid askorbik, bertepatan dengan fungsi penurunannya. Asid di dalam jus buah-buahan mungkin akan menukarkan warna DCPIP daripada biru kepada merah tetapi perkara yang diambilkira ialahsehingga pewarna tersebut menjadi tidak berwarna.Kebaikan Vitamin C Membantu tubuh badan menghasilkan kolagen Mencegah penyakit darah tinggi,sakit jantung, stroke (angin ahmar),kerosakan buah pinggang. Mencegah penyakit barah kerana fungsinya sebagai antioksida yang meneutralkan radikal bebas dan mencegah kerosakan sel-sel badan. Membantu dalam penyerapan zat besi yang diperlukan oleh badan. Membantu detoksifikasi bahan pencemar di dalam tubuh badan seperti (plumbum dan raksa). Membantu metabolisme kolesterol di dalam badan justeru mengelakan penyakit batu karang pada hempedu dan mengurangkan kolesterol dalam darah. Mengurangkan tahap penyakit (severity) demam, batuk dan selesema.Kekurangan Vitamin C Menyebabkan penyakit Scurvi iaitu melemahkan otot, gusi berdarah, kehilangan gigi, Kulit berdarah Mudah keletihan Tekanan melampau. Mengakibatkan luka lambat sembuh.Kesan Terlebih Penyakit batu karang Cirit-birit Loya-loyaPengiraan

ASID BORIK Merupakan antiseptik, pesticide (perencat serangga) dan sebagai fungicide (perencat kulat). Selalu digunakan untuk mengawal serangga, pengawet untuk industri perabut, industri pembuatan kaca dan juga didalam bidang perubatan. Asid borik digunakan oleh pengusaha makanan ini sebagai untuk memanjangkan jangka hayat dan kesegarannya. Mee kuning, kueh teow, laksa, loh se fun, mee wantan, mee hokien, bee hoon, dan kulit popia. Kehadiran asid borik dalam makanan diuji dengan kertas kunyit. Jika ada asid borik, kertas kunyit bertukar warna menjadi warna merah jambu atau merah ceri. Namun, dalam pemprosesan mi, penambahan air soda (natrium bikarbonat) digunakan untuk mendapatkan tekstur yang diingini. Air soda dalam mi ini juga akanbertindakbalas dengan kunyit yang menyebabkan perubahan warna kepada mi iaitu warna kuning kepada warna merah. pertukaran warna kepada warna merah tidak membuktikan kehadiran asid borik dalam makanan tersebut. Kehadiran asid borik hanya boleh disahkan melalui analisis di makmal.

Isu-Isu Penggunaan Asid Borik Penggunaan asid borik dalam makanan adalah dilarang di bawah Akta Makanan 1983 dan pesalah akan didenda sehingga RM5,000 atau dipenjara sehingga 2 tahun. Walaupun peraturan ini telah dikuatkuasakan, tetapi kehadiran asid borik masih lagi dikesan dalam mi kuning, bebola ikan, kek ikan dan kue teow. Pengilang makanan yang masih tidak bertanggungjawab telah menggunakan bahan tersebut untuk mengawet makanan yang segar yang bertujuan bagi memanjangkan tempoh hayat sesuatu makanan.Kesan Pengambilan Berlebihan Asid Borik Hilang selera makan masalah loya dan muntah ceret-beret kegagalan sistem peredaran darah radang gastrousus (keracunan pada perut) dermatitis(radangan kulit) keracunan pada buah pinggang kerana asid borik sangat beracun biarpun dimakan dalam jumlah yang kecil. boleh membawa maut.

15