nota ringkas perlembagaan-malaysia

7/28/2019 Nota Ringkas Perlembagaan-Malaysia

1/7

Jelaskan proses pembentukan perlembagaan.

Pengenalan

Pada dasarnya Perlembagaan Persekutuan Malaysia ialah Perlembagaan Persekutuan

Tanah Melayu. Selepas kemenangan Parti Perikatan dalam Pilihanraya Persekutuanpertama pada tahun 1955, Tunku Abdul Rahman Putra telah dipilih sebagai Ketua

Menteri Pertama. Penggubalan Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu merupakan

langkah pertama ke arah membentuk kerajaan sendiri selepas Britain bersetuju untuk

memberikan kemerdekaan kepada Tanah Melayu pada 1956. Bagi melaksanakan

tugassan penggubalan Perlembagaan, Kerajaan British telah menubuhkan sebuah

Jawatankuasa kerja yang terdiri daripada wakil Kerajaan British sendiri, penasihat

Majlis Raja-Raja dan pemimpin-pemimpin parti lain yang ada pada masa itu.

Pada Januari 1956, Tunku Abdul Rahman sendiri telah mengetuai rombongan ke

London untuk membincangkan soal penggubalan Perlembagaan Persekutuan dan

membuat rundingan serta menentukan tarikh kemerdekaan untuk negara. Pada Mac

1956 satu Suruhanjaya Perlembagaan diketuai Lord Reid telah ditubuhkan untuk

merangka dan meneliti Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu.

Suruhanjaya tersebut telah mendapatkan pandangan parti-parti politik, persatuan-

persatuan bukan politik dan individu tentang bentuk negara dan bangsa bagi negara ini.

Dalam proses rundingcara itu, satu memorandum daripada parti Perikatan telah

mendapat keutamaan. Memorandum berkenaan, yang disebut sebagai Pakatan Murni,

iaitu persetujuan secara bertolak ansur demi kepentingan bersama serta persetujuan

menghormati hak-hak orang lain, menyentuh lima perkara utama iaitu kedudukan Raja-

Raja Melayu, kedudukan agama Islam, kedudukan bahasa Melayu, kedudukan

istimewa orang Melayu dan kerakyatan sama rata.

Profesor Dicey berpendapat bahawa undang-undang perlembagaan mengandungi dua

prinsip sahaja iaitu Prinsip Kedaulatan Parlimen dan Prinsip Kedaulatan Undang-

Undang. Walau bagaimanapun, seperti mana yang dijelaskan oleh Tun Mohamad

Salleh Abas (dalam Salleh Abbas, 1986), takrif yang diberikan tersebut tidak mencukupi


2/7

kerana apa yang terkandung dalam perlembagaan itu merangkumi sesuatu yang lebih

luas. Beliau juga telah menjelaskan bahawa perlembagaan itu ialah suatu surat atau

surat cara yang mengandungi semua undang-undang tertinggi yang difikirkan mustahak

bagi mewujudkan sebuah negara yang moden. Undang-undang tertinggi inilah yang

menjadi punca bagi kesemua undang-undang sama ada yang sudah atau akan dibuat.

Sejauh mana kebenaran pendapat yang dikemukakan oleh kedua-dua tokoh tersebut

belum dapat dipastikan memandangkan saya sendiri tidak memiliki ilmu yang tinggi

mengenai konsep yang dibincangkan itu. Jadi adalah diharapkan melalui kajian-kajian

keperpustakaan atau pembacaan saya berkaitan tajuk yang dibincangkan, saya bukan

sahaja dapat menjawab persoalan tersebut, malah dapat menjelaskan beberapa

konsep lain yang juga sinonim dengan tajuk yang dibincangkan ini.

Konsep Perlembagaan

Hasil daripada rujukan dan pembacaan daripada beberapa sumber yang relevan, saya

dapati agak banyak definisi yang dikemukakan oleh tokoh-tokoh berkaitan bagi konsep

perlembagaan itu, antaranya:

1. A. S. Hornby dalam Oxford Advanced Learners Dictionary.

Perlembagaan dimaksudkan sebagai satu sistem berkerajaan di mana undang-undang

dan prinsip-prinsip kerajaan tersebut berpandukan bagaimanakah sesebuah negara itu

diperintah.

2. Geoffrey Marshall dan Graeme C.Moodie dalam Some Problems of the Constitution.

Perlembagaan sebagai satu komposisi (gabungan) dan fungsi kepada prinsip bahagian-

bahagian tertentu sesebuah negara yang mengawal kerajaan atau badan yang dikenali

sebagai rakyat.

3. C.H. Pritchett dalam International Encyclopedia of Social Sciences.


3/7

Perlembagaan sesebuah negara itu sebagai satu rangka kerja peraturan perundangan

yang menjadikan atau membuatkan sistem pemerintahan negara itu.

4. C.A. Leeds dalam bukunya, Politics.

Perlembagaan sesebuah negara bermaksud sebagai prinsip-prinsip atau dasar-dasar

penting berpandukan kepada cara mana negara itu diperintah dan diisytiharkan, sama

ada dalam undang-undang, adapt kebudayaan atau Majlis Piagam Perjanjian.

5. C.F. Strong dalam bukunya Modern Political Constitution.

Perlembagaan sebagai koleksi prinsip-prinsip kuasa pemerintah, hak-hak memerintah

dan hubungan antara keduanya akan diubah.

6. R.N. Gilchrist dalam bukunya Principles of Political Science.

Perlembagaan mengandungi satu badan atau peraturan bertulis atau tidak bertulis yang

dapat mengenal pasti kerajaan yang dibentuk, satu pembentukan kuasa untuk pelbagai

organisasi kerajaan dan prinsip-prinsip umum yang akan menggunakan kuasa ini.

Pada asasnya, perlembagaan ditakrifkan sebagai prinsip asas yang mengasaskan

sesebuah negara dan memperkenalkan sistem pemerintahan seperti yang termaktub

sama ada dalam undang-undang atau adat perundangan. Perlembagaan adalah

sejenis undang-undang yang mengandungi peraturan-peraturan yang boleh

dikuatkuasakan. Beberapa konsep penting yang berkaitan dengan perlembagaan

adalah:

Perlembagaan merupakan undang-undang yang mengandungi peraturan serta

prinsip sebagai asas kepada pembentukan kerajaan dan juga panduan kepadakerajaan untuk melaksanakan kuasa dan mentadbir negara

Perlembagaan sesebuah negara boleh wujud dalam bentuk bertulis dan juga

tidak bertulis. Perlembagaan Malaysia adalah contoh perlembagaan bertulis.

Contoh perlembagaan tidak bertulis ialah perlembagaan United Kingdom.


4/7

Perlembagaan menjadi asas penting untuk menjamin kesinambungan

pentadbiran dan kestabilan politik. Ia menjamin pentadbiran yang cekap, jujur,

ikhlas, telus dan adil serta menjamin taat setia rakyat yang tidak berbelah bagi

kepada negara.

Unsur-Unsur Tradisi Dalam Perlembagaan Malaysia

Sebelum Perlembagaan Persekutuan digubal, Tanah Melayu semasa penjajahan

British pada masa itu telahpun mempunyai perlembagaannya. Perlembagaan tersebut

digubal berikutan penubuhan Malaysan Union 1946. Walau bagaimanapun Malayan

Union telah mendapat bantahan daripada penduduk Tanah Melayu memandangkan

perlembagaan yang dibentuk gagal memenuhi tuntutan dan kehendak rakyatnya. Ini

adalah kerana banyak perlembagaan tersebut lebih menguntungkan pihak British

berbanding rakyat negara ini. Bahkan perlembagaan tersebut juga dikatakan telah

mengetepikan nilai-nilai tradisi masyarakat Melayu yang telahpun diwarisi sejak zaman

Kesultanan Melaka lagi.

Bagi memenuhi tuntukan rakyat pada masa itu, pihak British telah menubuhkan satu

jawatankuasa khas bagi mengkaji dan seterusnya menggubal satu perlembagaan yang

dapat memenuhi tuntutan rakyat di negara ini, khususnya berkenaan dengan nilai-nilaitradisi masyarakat pribuminya. Nilai-nilai tradisi yang dimaksudkan adalah: Kedudukan

istimewa Raja-raja Melayu; Hak keistimewaan orang Melayu; Agama; dan Bahasa.

Perkara 153 telah mengamanahkan baginda tanggungjawab untuk memelihara

kedudukan istemewa orang-orang Melayu dan bumiputera Sabah dan Sarawak dan

kepentingan sah kaum lain.

Perkara 122B menjelaskan bahawa kuasa melantik semua hakim Mahkamah

Persekutuan dan Mahkamah Tinggi adalah ditangan baginda atas nasihat Perdana

Menteri dan setelah berunding dengan Majlis Raja-raja.


5/7

Berikut adalah penjelasan bagi keempat-empat nilai tradisi yang terkandung dalam

Perlembagaan Persekutuan itu.

1. Kedudukan Istimewa Raja-raja Melayu dan Yang Di-Pertuan Agong

Beberapa perkara yang terkandung dalam Perlembagaan Persekutuan dan mempunyai

kaitan dengan kedudukan istemewa Raja-raja Melayu ini termasuklah Perkara 32,

perkara 41, perkara 42, Perkara 44, Perkara153, dan Perkara 122B, perkara 41.

Tradisi pemerintahan beraja di Tanah Melayu pada masa itu sudahpun menjadi amlan

sejak zaman Kesultanan Melayu Melaka lagi. Kesultanan Melayu merupakan elemen

penting dalam masyarakat Melayu. Ianya mengekalkan simbol penting bagi survival

orang-orang Melayu. Oleh sebab itulah unsur tradisi ini dimasukkan dalam

Perlembagaan Persekutuan kerana sudah sekian lama orang Melayu diperintah

berdasarkan pemerintahan beraja. Tambahan pula, sistem pemerintahan beraja akan

dapat meningkatkan taat setia rakyat raja dan negara ini. Ketaatan kepada raja dan

negara akan dapat memupuk persefahaman ke arah perpaduan.

2. Agama Islam Perkara 3 Perlembagaan menjelaskan bahawa agama Islam ialah

agama rasmi bagi Persekutuan tetapi agama-agama lain boleh diamalkan dengan

bebas (Perkara 11). Namun begitu hak-hak seseorang untuk mengembangkan agamaboleh dikawal atau disekat oleh undang-undang negeri, atau undang-undang

Persekutuan bagi kes Wilayah Persekutuan, jika pengembangan itu dibuat di kalangan

mereka yang telah menganut agama Islam Perkara 11 (4).

Agama atau kepercayaan kepada Tuhan merupakan unsur penting dalam proses

pembangunan negara serta pembentukan rakyat yang bersatu padu. Berdasarkan

falsafah Islam membebaskan manusia daripada perhambaan sesama manusia, maka

perlembagaan yang baik pasti akan menghormati hak-hak rakyat dalam negara

tersebut, dan tidak cuba memaksa rakyat memperhambakan diri mereka kepada

ideologi pemerintah. Peruntukan undang-undang seperti ini menunjukkan bahawa

pemerintah amat bertoleransi dengan kaum-kaum lain yang mengamalkan agama yang

berbeza. Perkara ini diberikan perhatian supaya masyarakat lain tidak berasa


6/7

diketepikan atau ditindas dalam soal agama. Ini seterusnya akan dapat mewujudkan

persefahaman dan permuafakan ke arah perpaduan di kalangan pelbagai kaum dan

agama.

Perkara 3 Perlembagaan menjelaskan bahawa ugama Islam ialah ugama rasmi bagi

Persekutuan tetapi agama-agama lain boleh diamalkan dengan bebas (Perkara 11).

Namun begitu hak-hak seseorang untuk mengembangkan agama boleh dikawal atau

disekat oleh undang-undang negeri, atau undang-undang Persekutuan bagi kes

Wilayah Persekutuan, jika pengembangan itu dibuat di kalangan mereka yang telah

menganut agama Islam Perkara 11 (4).

3. Hak keistimewaan Orang-Orang Melayu

Dalam Perlembagaan Persekutuan, hak-hak orang Melayu dan bumiputera di Sabah

dan Sarawak ada dinyatakan dalam Perkara 153. Hak Istemewa Orang Melayu dan

bumiputera meliputi: Bidang Perkhidmatan Awam Perkara 153 (2, 3 dan 4); Bidang

Ekonomi Perkara 153 (6) dan Bidang Pelajaran Perkara 153 (2, 3 dan 4). Selain itu,

kedudukan istemewa orang Melayu dan bumiputera yang lain juga terdapat dalam

peruntukan Perkara 89 dan 90, iaitu berhubung dengan tanah rizab Melayu; dan

Perkara 8(5)(f) berkenaan kemasukan orang Melayu dalam Rejimen Askar Melayu

dengan pengecualian orang bukan Melayu sebagaimana dikuatkuasakan. Hak-hak ini

tidak boleh dipertikaikan dan ia dilindungi di bawah Akta Hasutan 1948 (Pindaan 1971).

Melihat dari sudut kepentingannya, kita sedar bahawa orang Melayu merupakan

penduduk asli atau pribumi negara ini. Justeru adalah wajar orang-orang Melayu

diberikan hak keistemewaan tersebut. Ini kerana sebelum ini orang Melayu lebih

banyak terlibat dalam bidang perikanan atau pertanian. Justeru adalah wajar orang-

orang Melayu diberi keutamaan dalam kesemua aspek yang dinyatakan di atas bagi

membolehkan mereka memperbaiki taraf hidup yang sebelum ini agak jauh ketinggalan

berbanding kaum lain.


7/7

4. Bahasa Melayu sebagai Bahasa Kebangsaan

Perkara 152 (1) menguatkuasakan Bahasa Melayu sebagai Bahasa Kebangsaan

Persekutuan. Bahasa ini secara automatiknya menjadi bahasa perantaraan untuk

digunakan dalam semua maksud rasmi. Maksud rasmi ditakrifkan oleh Perkara 152

(6) dengan makna apa-apa jua maksud kerajaan sama ada kerajaan Persekutuan atau

kerajaan negeri dan termasuklah apa-apa maksud sesuatu pihak berkuasa awam.

Jika melihat dari aspek rasional kenapa bahasa Melayu dipilih sebagai bahasa rasmi

negara, aspek sejarah perlu dipertimbangkan. Berdasarkan sejarah, bahasa Melayu

telahpun menjadi lingua franca sekian lamanya (Salleh Abbas, 1986). Jadi tujuan di

sebalik meluluskan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan adalah untuk

memenuhi keperluan menyatupadukan pelbagai kaum di negara ini ke arah menjadi

sebuah negara yang bersatu melalui satu bahasa yang sama.

nota ringkas perlembagaan-malaysia

Documents