naskhah percuma terbitan bahagian penyelidikan integrasi...

Bil. 61 (3)/Sep-Dis 2015 Warta Sawit • 1

Lembaga Minyak Sawit Malaysia • Kementerian Perusahaan Perladangan dan KomoditiPeti Surat 10620, 50720 Kuala Lumpur. Tel: 03-8769 4400, Teleks: MA31609 Faks: 03-8925 9446 www.mpob.gov.my

KANDUNGANi bawah Program Transformasi Ekonomi (ETP- Economic Transformation Programme), sawit merupakan salah satu daripada 12 bidang ekonomi utama negara (NKEA -

National Key Economic Area). Terdapat lapan Projek Permulaan (EPP - Entry Point Project) di bawah NKEA sawit. Di antaranya ialah EPP1- mempercepatkan tanam semula sawit yang terdiri daripada Skim Tanam Semula Sawit Pekebun Kecil (TSSPK) dan Skim Tanam Baru Sawit Pekebun Kecil (TBSPK). Peserta skim dibekalkan dengan anak benih, baja fosfat, insentif siap tanam, baja sebatian dan bahan kimia. Pembajaan antara faktor penting yang menyumbang kepada pencapaian hasil buah tandan segar (BTS) yang tinggi. Kebun yang dibaja secukupnya dapat meningkatkan hasil berbanding kebun yang tidak dibaja dengan sempurna. Dalam hal ini pekebun kecil persendirian yang telah menanam sawit tanpa menda-pat bantuan sama ada daripada Skim TSSPK atau TBSPK dipelawa untuk memohon bantuan baja di bawah Skim Bantuan Baja Sawit untuk Pekebun Kecil (SBSPK). Objektif SBSPK adalah untuk membantu pekebun kecil yang tidak tergolong dalam Skim TSSPK atau TBSPK untuk meningkatkan hasil BTS. Skop bantuan ialah bekalan baja untuk pokok sawit dengan nilai tidak melebihi RM 3000/ha untuk dua tahun. Had maksimum bantuan ialah 3 ha sahaja.

Bersambung ke muka surat 2

BAJA PERCUMA UNTUK PEKEBUN SAWIT

SKIM BANTUAN BAJA SAWIT PEKEBUN KECIL (SBSPK)

Naskhah PERcuMA terbitan Bahagian Penyelidikan Integrasi dan Pengembangan Bil. 61 (3)/Sep-Dis 2015

Produk dan perkhidmatan yang diiklankan dalam penerbitan ini tidak boleh dianggap dipersetujui

MPOB.

D

Boleh didapati on-line di http://palmoilis.mpob.gov.my/index.php/warta-sawit

l Baja Percuma untuk Pekebun Sawit: Skim Bantuan Baja Sawit Pekebun Kecil (SBSPK)

l Dari Meja Ketua Penyunting

l Kenalilah... Baktris dan potensinya

l Kuiz Sawit

l Sudut Teknologi - Kultur Tisu Bactris gasipaes Kaedah Kultur Cecair

l Sembang Sawit

l Sudut Kreatif Sawit

l Sedutan Akhbar

l Tahukah Anda?

l Diari & Peristiwa

l Berita Bergambar

l Sudut Ekonomi

l Peladang Jaya

l Direktori MPOB

l Kod Amalan Baik Tapak Semaian Sawit (coPN)

1

24

68

91011131518202224

28

2 • Warta Sawit Bil. 61 (3)/Sep-Dis 2015

Sidang Pengarang

Syarat permohonan untuk Skim SBSPK adalah seperti berikut:• Warganegara Malaysia berumur 18 tahun

dan ke atas pada tarikh permohonan.• Pekebun kecil persendirian dengan jumlah

pemilikan tanah tidak melebihi 40.46 ha (100 ekar). Had bantuan ialah 3 ha (7.41 ha) sahaja. • Telah menanam semula atau tanam baru sawit pada 2011 hingga 2014.• TidakmenerimabantuanTSSPKatauTBSPK

yang bermula dari tahun 2011. • Pemilikanataupenguasaantanahyangsah

mengikut undang-undang dan peraturan pihak berkuasa tanah negeri masing-masing.

• Syarat tanah adalah untuk tanaman sawitatau pertanian atau tiada sekatan untuk

tanaman sawit. • Kawasan tanaman adalah sesuai untuk tanaman sawit seperti kecerunan kurang

daripada 25°, bukan kawasan air bertakung dan mempunyai laluan untuk pengeluaran dan jualan hasil sawit.

DARI MEJA KETUA PENYUNTING

Rancangan Malaysia Kesepuluh (RMK-10) ber-akhir pada 31 Disember 2015 dan akan memasuki ke Rancangan Malaysia Kesebelas (RMK-11) untuk jangka masa lima tahun akan datang. Sepanjang tempoh pelaksanaan RMK-10, industri sawit di Malaysia telah melalui pelbagai peristiwa, isu dan cabaran terutama mengenai kejatuhan harga min-yak sawit mentah (MSM). Selain itu, sebahagian ka-wasan tanaman sawit termasuk milik pekebun kecil telah dilanda banjir besar pada penghujung tahun 2014 yang mana tidak diduga, walaupun kejadian banjir sering berlaku pada musim tengkujuh sama ada di Semenanjung, Sabah malah di Sarawak terutamanya di kawasan tanah rendah. Musibah ini bukan sahaja telah merosakkan sebahagian tanaman terutamanya di peringkat usia sawit masih muda menyebabkan kematian pokok, malah ia juga menjejaskan pelaksa-naan operasi di ladang termasuk aktiviti penuaian, pengangkutan buah tandan segar (BTS) dan sebagainya yang menyebabkan kekurangan hasil. Seperti tanaman lain, sawit turut mengalami situasi atau keadaan turun naik harga di pasaran. Harga BTS pernah mencapai lebih RM 700 setan pada awal tahun 2012 di mana para pengusaha tanaman sawit termasuk pekebun kecil merasa begitu mewah menikmati hasil jualan mereka. Manakala pada peng-hujung Ogos dan awal September 2015, harga pasaran BTS telah mengalami kejatuhan teruk sehingga kurang daripada RM 350 setan. Keadaan ini disebabkan beberapa faktor ekonomi global dan lain-lain keadaan yang tidak menentu yang kadang kala di luar kawa-lan, menyebabkan kurangnya permintaan terhadap MSM oleh negara pengimport utama seperti China dan India. Keadaan ini telah menimbulkan kebimbangan dan keresahan di kalangan pekebun kecil terutamanya yang bergantung penuh kepada sumber pendapatan daripada hasil tanaman sawit. Pihak kerajaan menyedari hal ini dan langkah telah dan sedang dilakukan dalam menangani masalah kejatuhan harga. Antaranya termasuklah dengan me-ngadakan dan mengukuhkan kerjasama antara negara-negara pengeluar minyak sawit termasuk Indonesia, melalui pelbagai rundingan dari semasa ke semasa. Selain itu, pihak kerajaan juga telah mengambil langkah dengan meningkatkan penggunaan minyak biodiesel di pasaran dengan meningkatkan adunan 5% (B5) kepada 7% (B7) dan seterusnya 10% (B10) bagi tujuan mengurangkan limpahan stok MSM negara. Seperti mana yang pernah dilakukan sebelum

Sambungan dari muka surat 1

Bersambung ke muka surat 3Bersambung ke muka surat 3

PENASIHATDatuk Dr Choo Yuen May

PENGERuSIDr Ahmad Kushairi Din

TIMBALAN PENGERuSIHj Wahid Omar

KETuA PENYuNTINGHj Hamdan Abu Bakar

PENYuNTINGDr Norman Kamarudin

Dr Siti Ramlah Ahmad AliDr Ahmad Tarmizi Hashim

Hj Zulkifli Abd Manaf Raja Zulkifli Raja Omar

Ab Aziz Md Yusof Noor Asmawati Abd SamadM Ayatollah K Ab Rahman

Abdullah Hashim

SETIAuSAHANur Hanani Mansor




ini ketika harga sawit jatuh, Skim Intensif Tanam Semula Sawit (SITS) telah diberikan kepada pihak estet yang menebang pokok melebihi 25 tahun dan ke atas. Pembayaran insentif adalah berjumlah RM 100 juta dengan kadar pemberian RM 1000/ha kepada pihak estet yang mengikuti skim. Hasilnya, terdapat pemulihan dari segi peningkatan harga BTS di pasaran walaupun dalam keadaan sederhana. Kesan daripada penurunan harga komoditi ini sedikit sebanyak telah menjejaskan pendapatan pekebun kecil sawit. Selain daripada langkah berjimat-cermat ketika mewah, pekebun kecil perlu membuat perancangan berhemah terutama bagi menyediakan bajet yang diperlukan untuk tanaman sawit sama ada untuk jangka masa pendek atau panjang terutama dari aspek keperluan pembajaan bagi mengekalkan pengeluaran hasil yang baik.

Pihak kerajaan juga amat menggalakkan pekebun kecil mengintegrasikan sawit dengan tanaman atau ternakan yang sesuai di kebun untuk menambah pen-dapatan mereka. Dalam tempoh lima tahun pelaksa-naan RMK-11, iaitu 2016-2020, pihak Kementerian Perusahaan Peladangan dan Komoditi (MPIC) melalui MPOB sebagai agensi pelaksana akan menyediakan beberapa insentif kepada pekebun kecil yang menjalan-kan aktiviti integrasi. Pekebun kecil disaran mengambil peluang dan kemudahan yang disediakan ini dengan mengusahakannya dengan baik demi kejayaan mereka.

Sumbangan:Hamdan Abu Bakar

([email protected])

Sumbangan:Shafirul Ab. Wahab([email protected])

Syarat pelaksanaan SBSPK seperti berikut:• Pemohontelahmenanamsawit.• Membaja dengan baja yang dibekalkan

di bawah skim ini dan mengikut Amalan Pertanian Baik (GAP). • Pemohon tidak boleh menggunakan kelulusan skim ini sebagai alasan untuk

menuntut hak milik Tanah Adat atau tanah tidak bergeran atau lain-lain tuntutan.

Peringatan: Sekiranya maklumat yang dinyata-kan oleh pemohon dalam mana-mana peringkat

pelaksanaan skim ini didapati tidak benar atau palsu, atau menyalahgunakan bantuan ini maka permohonan atau penyertaan dalam skim ini boleh ditolak atau kelulusan ditarik balik serta merta. Borang permohonan Skim SBSPK boleh dida-pati di laman web MPOB; www.mpob.gov.my atau Pejabat TuNAS MPOB yang berhampiran. Permohonan hendaklah dikemukakan kepada Pegawai TuNAS Kawasan (PTK) di Pejabat TuNAS berdekatan.


Bactris gasipaes, atau dikenali sebagai pejibaye atau peach palm merupakan salah satu tanaman makanan yang berasal dari Amerika Tengah dan Amerika Selatan. Pokoknya seperti pokok pinang merah (Rajah 1). Setiap pokok meng-hasilkan banyak sulur bagi menghasilkan umbut yang teksturnya halus. Buahnya mengandungi kadar protein, vitamin E, karbohidrat dan serat yang tinggi. Jabatan Pertanian Sabah, ada mengekalkan sebilangan kecil koleksi pokok baktris. MPOB juga turut menanam kedua-dua jenis baktris ber-duri dan juga tidak berduri di Stesen Penyelidi-kan MPOB Kluang, Johor. Baktris tidak berduri biasanya digunakan untuk pengeluaran umbut dan yang berduri untuk pengeluaran buah.


BAKTRIS DAN POTENSINYA

Rajah 1. Pokok Baktris di a) Ibu Pejabat MPOB, Bangi dan b) Stesen Penyelidikan MPOB Kluang, Johor.

(a)

(b)

Baktris dan Kegunaan

Pokok baktris mempunyai banyak kegunaan iaitu:

1. Kegunaan umbut dan buahnya sebagai sumber makanan kepada manusia;2. Bahan buangan dan daun sebagai sumber

makanan ternakan;

3. Buah diproses sebagai tepung untuk pembuatan kuih; dan4. Buah sebagai sumber minyak dengan kandungan vitamin A yang tinggi.

Di negara asalnya iaitu Amerika Tengah dan Amerika Selatan, umbut baktris atau lebih terkenal dengan nama palmito, telah ditinkan dan dieksport (Rajah 2). Manakala di Malaysia, penggunaan umbut baktris dan buahnya dalam industri makanan tempatan masih lagi secara kecil-kecilan. umbut pokok ini yang diper-oleh dari sulur, mengambil masa lebih kurang setahun tiga bulan untuk membolehkannya dituai dan rasanya hampir sama dengan pucuk rebung atau lebih enak berbanding umbut yang biasa dimakan oleh rakyat negara ini. Ia boleh dijerukkan atau dimakan mentah sebagai salad, ulam dan kerabu di samping amat enak dimasak bersama santan (Rajah 3).

Rajah 2. Umbut baktris.

Rajah 3. Umbut baktris dalam makanan.



Sudut Renungan“Dan tanah yang baik, tanaman-tanamannya tumbuh subur dengan izin Tuhan; tanah yang

buruk, tanaman-tanamannya tumbuh merana. Demikianlah Kami (Allah) menjelaskan berulang-ulang tanda-tanda (kebesaran Kami) bagi orang-orang yang bersyukur”

(Surah Al A’araf :58)

Buah baktris berbentuk seakan-akan buah pinang dengan lapisan kulit yang keras tetapi tidak bersabut dengan struktur isinya halus (Rajah 4). Buah tersebut juga mempunyai rasa yang enak seperti sukun atau nangka dan boleh diproses dengan pelbagai cara seperti untuk di-goreng, direbus atau dibuat kerepek sama seperti kerepek ubi dan kentang. Selain itu, kuih-muih tradisional seperti bingka juga dapat dihasilkan daripada baktris. Buahnya mempunyai kandun-gan lemak tidak tepu yang tinggi dan baik untuk kesihatan serta boleh menghindari risiko kanser.

daripada benih in vitro. Daripada aspek keuntu-ngan, pengeluaran baktris menelan kos sebanyak RM 10 000 dengan tanaman sejumlah 1250 pk/ha tetapi mampu mendatangkan pulangan RM 13 000 iaitu keuntungan bersih RM 3000 setahun. Lebih menarik lagi melalui hasil kajian MPOB, penanaman pokok baktris boleh diintegrasikan dengan tanaman sawit.

Pengkomersialan

Sesiapa yang berminat untuk mencuba penananaman baktris boleh menghubungi unit Pengurusan Perladangan dan Benih, MPOB.

Rajah 4. Buah baktris.

Pembiakan dan Penanaman Baktris

Baktris umumnya dibiakkan melalui biji benih. Pembiakan tampang adalah melalui sulur dan kultur tisu.Walaubagaimanapun,proses terse-but adalah sukar dan memakan masa yang agak lama. MPOB telah menghasilkan kaedah kultur tisu yang boleh dikomersial pembiakannya se-cara besar-besaran dengan menggunakan akar

Sumbangan:Samsul Kamal Rosli

([email protected])


???????? Kuiz Sawit ????????

Pembaca Warta Sawit berpeluang memenangi wang tunai berjumlah RM 100 sekiranya berjaya menjawab lima soalan yang diberikan dengan tepat. Hanya tiga penyertaan bertuah yang menjawab dengan tepat akan dipilih sebagai pemenang.

Syarat penyertaan• TerbukakepadapembacaWarta Sawit kecuali kakitangan dan ahli keluarga Lembaga Minyak Sawit Malaysia (MPOB);• Silabulatkanjawapanyangbetul;• Tarikhtutuppenyertaanialahpada30 MEI 2016; dan• Keputusanpengadiladalahmuktamad.

Hantar/faks/emel jawapan anda berserta nama, nombor kad pengenalan, nombor telefon dan alamat yang jelas kepada:

KuizWartaSawitIbu Pejabat MPOB, Peti Surat 10620

50720 Kuala Lumpuru/p: Unit Khidmat Pengembangan,

Bahagian Penyelidikan Integrasi dan PengembanganFaks:03-89202932

Emel: [email protected]

Sumber maklumat untuk menjawab Soalan kuiz ini adalah berdaSarkan artikel-artikel dalam warta Sawit bil. 61 (3)/September-diSember 2015.

1. Yang manakah antara berikut merupakan syarat permohonan bagi Skim SBSPK? i. TerbukakepadawarganegaraMalaysiaberumur18tahun. ii. Telah menanam semula atau tanam baru sawit pada 2011 hingga 2014. iii. Tidak menerima bantuan TSSPK atau TBSPK yang bermula dari tahun 2011.

iv. Pekebun kecil persendirian dengan jumlah pemilikan tanah tidak melebihi 100 ekar (40.46 ha).

a. i dan ii b. i, ii dan iii c. ii dan iv d. Semua di atas

2. Yang manakah antara berikut merupakan kegunaan Baktris? i. Buah diproses untuk dijadikan sumber minyak yang tinggi kandungan vitamin A. ii. Buah dan umbut digunakan sebagai sumber makanan. iii. Bahan buangan dan daun diproses untuk dijadikan minyak masak. iv. Buah diproses sebagai tepung untuk pembuatan kuih.


JANGAN LEPASKANPELUANG MEMENANGIRM 100


a. i dan ii b. ii dan iii c. i, ii dan iv d. ii, iii dan iv

3. Media induksi kalus dikenali sebagai: a. Auksin b. MS Basal c. Sitokinin d. Hormon

4. Manakah antara berikut merupakan ciri-ciri sapuan coklat berasaskan sawit? i. Boleh bertahan selama setahun tanpa mengeluarkan bau tengik. ii. Lembut dan mudah disapu ke atas roti pada suhu sejuk. iii. Produk masih stabil pada suhu tropika iaitu minyak tidak terpisah daripada bahan pepejal. iv. Mempunyai rasa enak, berkrim dan kurang manis.

a. i dan iii b. ii, iii dan iv c. i, ii dan iii d. Semua di atas

5. Berapakah hasil tertinggi BTS yang pernah dicapai oleh Peladang Jaya, En Azahari Aden? a. 30.54 t/ha/thn b. 37.00 t/ha/thn c. 42.23 t/ha/thn d. 45.48t/ha/thn

Nama : ________________________________________________

No. Kad Pengenalan : ________________________________________________

No. Telefon : ________________________________________________

Alamat : ________________________________________________

________________________________________________

________________________________________________

________________________________________________


JAWAPAN KUIZ SAWIT BIL. 60 (2)/ MEI-OGOS 2015

1. c2. D3. D4. D5. B


KULTUR TISU Bactris gasipaes KAEDAH KULTUR CECAIR


Pengenalan

Bactris gasipaes, atau dikenali sebagai pejibaye atau peach palm merupakan tanaman makanan yang berasal dari Amerika Tengah dan Amerika Selatan. Pokoknya sama seperti pokok pinang merah. Setiap pokok menghasilkan banyak sulur bagi menghasilkan umbut yang teksturnya ha-lus. Buahnya mengandungi kadar protein, vita-min E, karbohidrat dan serat yang tinggi. Pokok baktris menghasilkan buah yang banyak sehing-ga3.8t/ha/thn(Rajah 1). Buah baktris mengand-ungi amino asid penting seperti lisin, metionina, sisteina, treonina dan triptofan. Ia juga mengand-ungi minyak berkualiti tinggi dengan terdapa-tnya kandungan tinggi sterol pada 440 mg/kg dan vitamin E sejumlah 135 mg/kg. Tambahan pula, baktris amat sesuai untuk penanaman dan pengeluaran umbut. umbut pokok yang diper-oleh daripada sulur adalah hampir sama dengan pucuk rebung atau lebih enak berbanding umbut yang biasa dimakan oleh masyarakat negara ini. Ia boleh dijerukkan atau dimakan mentah se-bagai salad, ulam dan kerabu di samping amat enak dimasak bersama santan (Rajah 2).

dan kultur tisu. Satu kaedah pengklonan baktris melalui kultur tisu pepejal telah dibangunkan oleh MPOB. Walau bagaimanapun, proses iniadalah sukar dan mengambil masa dua tahun untuk menghasilkan anak klon baktris. untuk menangani isu ini, sistem kultur cecair telah dicipta untuk meningkatkan kecekapan pengelu-aran klon baktris. Akar baktris daripada anak benih in vitro digunakan sebagai permulaan eksplan. Segmen akar 1 cm panjang dipindahkan ke dalam media induksi kalus iaitu MS Basal, ditambah dengan hormon auksin dan sitokinin. Kalus mula mem-bentuk di hujung akar dan pada primordia akar selepas satu bulan dalam kultur. Ia kemudian-nya dipindahkan ke dalam media cecair. Selepas dua bulan, sel-sel matang dipindahkan ke me-dium pepejal untuk membolehkan pembentukan embroid dan pucuk (Rajah 3). Kaedah kultur

(a) (b)

Rajah 1. a) Pokok baktris b) Buah baktris.

Teknologi

Baktris boleh dibiakkan melalui biji benih. Pem-biakan tampang/vegetatif adalah melalui sulur

Rajah 2. Umbut baktris.

cecair mengambil masa setahun untuk meng-hasilkan anak klon. Kecekapan kultur cecair adalah 6.8 kali lebih berbanding kultur pepejal(Jadual 1).



Kau ni kebulur sangat ke, sampai nak makan umbut sawit?

Tu lah kau tak tahu. Yang ni umbut baktris. Banyak khasiatnya ni.

Rajah 3. Kultur cecair Bactris gasipaes.

Eksplan akar

Embroid

Pucuk/akar

Klon baktris

Kalus

KULTUR CECAIR Ulang Kultur

JADUAL 1. ANAK KLON POKOK Bactris gasipaes MELALUI PROSES KULTUR

CECAIR DAN PEPEJAL

Kaedah No. No. Anak klon Jumlah Nisbah ortet kultur selepas 12 anak cecair/ bulan klon pepejal

Cecair 0.378/230 5 424 6.8 0.426/946 8 1393 3 750 RS2 9 1051 RS5 5 882

Pepejal 0.378/230 12 119 0.426/946 16 268 553 RS2 8 128 RS5 26 38

Sumbangan:Samsul Kamal Rosli

([email protected])


PengumumanPara pembaca dipelawa untuk menghantar resipi, gubahan atau barangan kreatif berasas-kan bahan sawit atau menggunakan bahan buangan sawit. Setiap sumbangan hendaklah disertakan gambar dengan keterangan yang lengkap berserta nama penuh, alamat dan nombor telefon untuk dihubungi. Setiap sumbangan yang disiarkan dalam Warta Sawit akan menerima cenderamata khas daripada MPOB.

Sudut Kreatif Warta SawitIbu Pejabat MPOB, Peti Surat 10620

50720 Kuala Lumpuru/p: Unit Khidmat Pengembangan,

Bahagian Penyelidikan Integrasi dan Pengembangan

KARI DAGING TETEL DENGAN UMBUT BAKTRISBahan

500 g daging tetel (dipotong kecil)500 g umbut baktris (dibersihkan dan dipotong kecil)3 ulas bawang merah 2 ulas bawang putih 1 cm halia 50 g serbuk kari daging 1 paket cili giling (mengikut kesesuaian)1 sudu teh pes asam jawa250 ml santan sawit (Khalis®)3 cawan air3 tangkai daun kariGula dan garam secukup rasaSedikit rempah tumis - kulit kayu manis, bunga lawang, cengkih dan buah pelaga

Cara Penyediaan1. Panaskan minyak dan tumis bawang merah, bawang putih, kulit kayu manis, bunga lawang, cengkih, buah pelaga dan daun kari sehingga naik bau.2. Masukkan cili giling dan rempah kari. Tumis rempah hingga pecah minyak.3. Masukkan daging dan gaul sebati. Tambahkan sedikit air.4. Masukkan umbut baktris dan biarkan sehingga daging empuk. 5. Masukkan santan sawit dan terus masak dengan api perlahan. 6. Apabila umbut dan daging telah empuk, masukkan asam jawa, garam dan gula secukup rasa. 7. Sedia untuk dihidang.

Resipi disumbangkan oleh:

Nurul Mastura Romli(Unit Implementasi Projek, IRED)



Tajuk : BENIH KLON TINGKAT HASIL SAWITSumber : Harian Metro - 14 September 2015

KuALA LuMPuR - Lembaga Minyak Sawit Malaysia (MPOB) dan rakan penyelidikannya dari Amerika Syarikat mengenal pasti rahsia genetik untuk meningkatkan hasil minyak melalui penggunaan klon sawit. “Melalui penyelidikan ke atas genom sawit, kami mengenal pasti elemen yang dapat berpindah dikenali sebagai ‘Karma’, yang bertanggungjawab bagi buah mantel dengan hasil rendah.” “Penemuan ini membawa kepada pembangunan, ujian berasaskan daun yang dapat mengenal pasti Bad Karma dan menjangka mantel sebelum sawit ditanam di ladang,” kata MPOB dalam kenyataan, semalam. Katanya, ujian baru itu akan membolehkan penanaman klon sawit berprestasi tinggi dengan mengenal pasti hanya yang mempunyai sifat epigenetik Good Karma, mengoptimumkan lagi penggunaan sumber tanah yang sensitif kepada persekitaran.

Tajuk : PENDAFTARAN PERMOHONAN SKIM INSENTIF TANAM SEMULA SAWIT, 1 OKTOBER-31 DISEMBER

Sumber : Borneo Post - 28 September 2015

KucHING - Pendaftaran bagi permohonan untuk Skim Insentif Tanam Semula Sawit (SITS) 2015 dengan dana sebanyak RM 100 juta yang dilancarkan Lembaga Minyak Sawit Malaysia (MPOB) berkuat kuasa 1 Oktober hingga 31 Disember. Menteri Perusahaan Perladangan dan Komoditi, Datuk Amar Douglas uggah Embas berkata, skim yang diperkenalkan khusus untuk sektor perladangan itu menyasarkan penanaman semula pokok sawit yang telahtuadantidakproduktifbagikeluasan83000ha. “Permohonan ini adalah berdasarkan skim siapa cepat, dia dapat dengan insentif yang diperuntukkan adalah bagi dua fasa.” “Fasa yang pertama ialah insentif sebanyak RM 1500 sehektar bagi kelulusan seluas 33 000 ha dan fasa kedua dengan insentif sebanyak RM 1000 sehektar bagi kelulusan seluas 50 000 ha,” katanya.

Tajuk : DUA LANGKAH KURANGKAN STOK MSM Sumber : Utusan Malaysia - 13 November 2015

BINTuLu - Kementerian Perusahaan Perladangan dan Komoditi mengenal pasti dua langkah bagi mengu-rangkan stok minyak sawit mentah (MSM). Menteri Perusahaan Perladangan dan Komoditi, Datuk Amar DouglasUggahEmbasberkata,jumlahstokminyaksawitMalaysiapadaOktober2015ialah2.83jutatan. “Langkah pertama, kita akan bentangkan kepada Kabinet untuk meningkatkan peratusan penggunaan biodiesel daripada campuran B7 ketika ini kepada B10,” katanya kepada pemberita selepas merasmikan Program Transformasi Pekebun Kecil di Dewan Sebauh hari ini. uggah Embas berkata, langkah kedua yang akan diambil ialah melaksanakan Skim Insentif Tanam Semula Sawit (SITS 2015) menerusi dana sebanyak RM 100 juta.


Tajuk : CPOPC BAKAL TINGKATKAN TARAF HIDUP PEKEBUN KECIL MALAYSIA, INDONESIASumber : Malaysia Gazette - 23 November 2015

KuALA LuMPuR - Penubuhan Majlis Negara Pengeluar Minyak Sawit (cPOPc) yang dipelopori oleh Malaysia dan Indonesia akan meningkatkan taraf hidup pekebun kecil di kedua-dua negara tersebut. Menteri Penyelaras Hal Ehwal Maritim Indonesia, Rizal Ramli berkata, menerusi industri sawit yang mam-pan, para pekebun kecil perlu meningkatkan produktiviti dan dalam masa yang sama dapat mengurangkan kos mereka. “cPOPc akan mewakili 4 juta pekebun kecil di Indonesia dan 500 000 pekebun kecil di Malaysia.” “Kami berharap cPOPc dapat membantu kedua-dua kerajaan meningkatkan taraf hidup pekebun kecil,” katanya selepas majlis pelancaran majlis itu yang disempurnakan oleh Perdana Menteri, Datuk Seri Najib Tun RazakdanPresidenIndonesia,JokoWidodo. Penubuhan majlis tersebut bertujuan mempromosi, membangun dan memperkukuhkan kerjasama dalam industri minyak sawit antara Malaysia dan Indonesia.

Tajuk : MPOB HASILKAN 500 TEKNOLOGI BAHARU - DOUGLAS UGGAH EMBASSumber : Bernama Online - 11 Disember 2015

PuTRAJAYA - Pasukan penyelidik Lembaga Minyak Sawit Malaysia (MPOB) berjaya menghasilkan lebih 500 teknologi baharu untuk diguna pakai pihak industri dan lebih 30% daripadanya berjaya dikomersialkan, kata Menteri Perusahaan, Perladangan dan Komoditi Datuk Amar Douglas uggah Embas. Beliau berkata dalam meraikan kejayaan menghasilkan pelbagai teknologi, para penyelidik MPOB perlu memberi keutamaan kepada daya maju komersial hasil penyelidikan yang telah dijana. “Dalam konteks ini penyelidik dan penggiat industri wajar meningkatkan jaringan kerjasama untuk memastikan hasil penyelidikan memanfaatkan industri ke arah memperkukuh daya saing industri sawit negara dalam jangka masa panjang,” katanya dalam ucapan pada Majlis Anugerah Lembaga Minyak Sawit Malaysia (MPOB) di sini hari ini.

Tajuk : TPPA BERI KELEBIHAN KEPADA PRODUK KOMODITI MALAYSIA - UGGAHSumber : Berita Harian - 16 Disember 2015

PuTRAJAYA-PerjanjianPerkongsianTrans-Pasifik(TPPA)bakalmemberikelebihanperdagangankepadaproduk komoditi Malaysia berbanding negara saing di Asia Tenggara seperti Indonesia dan Thailand serta negara pengeluar produk kayu-kayan tropika yang tidak terbabit dalam perjanjian itu. Menteri Perusahaan Perladangan dan Komoditi, Datuk Amar Douglas uggah Embas, berkata analisis menunjukkan negara berkenaan tidak akan menikmati kemudahan yang ditawarkan oleh negara TPPA bagi pasaran produk yang setara atau sama seperti yang dihasilkan oleh Malaysia. “Di bawah perjanjian itu, Malaysia akan menikmati akses pasaran lebih baik terutama bagi produk sawit, kayu-kayan dan perabot di pasaran Amerika Syarikat, Mexico, Peru dan Kanada melalui penghapusan tarif yang akan berkuat kuasa serta-merta apabila perjanjian itu ditandatangani,” katanya pada perhimpunan bu-lanan kementerian di sini, hari ini. Sebanyak 12 negara terbabit dalam TPPA - Australia, Brunei, Kanada, chile, Jepun, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapura, Amerika Syarikat dan Vietnam, telah memuktamadkan rundingan di Atlanta, Amerika Syarikat pada 5 Oktober lalu.



Perkarayangmula-muladatangkedalamfikirankita apabila melihat produk sapuan coklat ialah, ia satu produk yang sedap, manis dan lemak dengan sedikit rasa pahit. Keinginan untuk men-colek dengan jari dan terus menjilatnya menjadi perkara yang lumrah dan menjadi sebahagian daripada kegemaran kanak-kanak dan mungkin juga orang dewasa. Menyapukan sapuan coklat ke atas roti atau biskut benar-benar menjadikan hidangan bertambah lazat. Namun dalam menikmati kelazatan sapuan coklat ini tidak ramai yang mengetahui bagaima-na produk ini dibuat. Mungkin akan menakjub-kan ramai orang bahawa sapuan coklat boleh dihasilkan daripada hasilan minyak sawit. Selain daripada hasilan minyak sawit yang merupakan bahan utama, bahan-bahan lain yang digunakan dalam produk ini ialah pemanis asli, serbuk koko sebagai perisa asli, serbuk susu, pes kacang hazel, penstabil makanan dan pengemulsi. Kandungan gulayangtinggi(38%-42%)dalamprodukcoklatkonvensional sangat membimbangkan pakar Nutrisi Makanan kerana mungkin menyebabkan implikasi kesihatan kepada penggunanya. Di MPOB, sapuan coklat rendah gula berjaya dihasilkan. Kandungan gula kini digantikan dengan pemanis asli yang rendah kalori.Kelebihan pemanis rendah kalori ini ialah ia tidak menyebabkan paras glukosa dalam darah naik secara mendadak seperti yang biasa diala-mi semasa pengambilan gula. Ini ialah kerana pemanis asli rendah kalori hanya mengandungi 2.4 kcal/g berbanding kalori dalam gula iaitu 4kcal/g.Walaubagaimanapun,rasasapuaninikurang manis berbanding dengan sapuan yang menggunakan gula keseluruhannya.

Ciri-ciri Sapuan Coklat Rendah Gula Berasaskan Minyak Sawit

Sungguhpun sapuan coklat ini menggunakan minyak sawit dan pemanis asli, ia mempunyai kualiti setanding dengan sapuan coklat yang berada di pasaran. Lembut dan mudah disapu

SAPUAN COKLAT BERASASKAN SAWIT

ke atas roti pada suhu sejuk adalah ciri yang sangat penting dan setanding dengan produk komersial. Yang menariknya apabila disimpan pada suhu bilik tropika, produk masih stabil, iaitu minyak tidak terpisah daripada bahan pepejal lain dan bertahan selama setahun tanpa tengik. Soalan yang selalu dibangkitkan dalam produk makanan ialah rasanya. ujian rasa yang dibuat secara saintifik telah menilaikualiti sapuan coklat ini. Panel sapara terlatih yang menilai kualiti sensori telah merumuskan bahawa ia mempunyai rasa enak dan berkrim seperti coklat susu dan kurang manis, tekstur-nya halus dan licin serta mudah lebur di dalam mulut tanpa rasa berlilin. Skor untuk penilaian sensori boleh dilihat dalam Rajah 1. Skor menun-jukkan bahawa kehalusan, rasa dan penerimaan keseluruhan di antara sapuan coklat rendah gula dan sapuan coklat kawalan adalah tidak ketara. Namun perbezaan bagi kemanisan adalah ketara.

Rajah 1. Skor penilaian sensori untuk sapuan coklat rendah gula berbanding dengan sapuan coklat tradisi.

Pemprosesan

Sapuan coklat rendah gula berasaskan min-yak sawit berjaya dihasilkan di MPOB dengan menggunakan mesin pembuatan coklat. Keha-lusan akan mempengaruhi kualiti utama sapuan coklat. Oleh itu, bahan-bahan mesti dimesin halus sehingga menghasilkan produk yang mempunyai saiz partikel kurang daripada 20 µm. Suhu produk semasa pemprosesan perlu



dikawal untuk mengelakkan produk menjadi ter-lampau pekat dan melekat sehingga mesin tidak boleh berfungsi. Produk yang siap dimasukkan


Rajah 2. Sapuan coklat semasa pemprosesan. Rajah 3. Sapuan coklat rendah gula dan produk bakeri.

ke dalam bekas dan distabilkan pada suhu 17ºc-20ºc sebelum digunakan. Rajah 2 menunjukkan sapuan coklat semasa pemprosesan dan Rajah 3 menunjukkan produk yang siap dihasilkan.

Sumbangan: Salmi Yati Shamsudin

([email protected])


JANUARI-APRIL 2016*


Program/Kursus Tarikh Tempat Sebarang pertanyaan, sila hubungi

SENARAI KURSUS UNTUK PEKEBUN KECIL ANJURAN TUNAS, MPOB

ZON UTARA

Penyelaras Tunas Zon Selatan 1

Pn Nursuhana Dahari Tel:07-7891133

[email protected]

Penyelaras TUNAS Zon Selatan 2

Pn Hasmiza DesaTel: 07-454 130

[email protected]

Penyelaras Tunas Zon Tengah

En Parthiban Kannan Tel:03-89261854

[email protected]

Penyelaras TUNAS Zon Timur

En Mohd Khairul Anwar IsninTel:09-2960580

[email protected]

Penyelaras TUNAS Zon Utara

En Tan Say PengTel : 05-6234 104

[email protected]

Penyelaras Tunas Zon Sabah 1

EnAmranArifinTel:088-493700

[email protected]

Kursus Sehari Sawit untuk Pekebun Kecil 29/4/16 Sg Manik, Perak

Kursus Sehari Sawit Bersama Ahli Kelab 30 Tan 24/3/16 Tapah, Perak

Program Latihan Pensijilan GAP/Promosi Koperasi/Mesyuarat Agung Tahunan (MAT) Koperasi

8/3/16 Selama, Perak /Baling, Kedah

Roadshow Bantuan MPOB (TBSPK/TSSPK/SBSPK)

25/2/1625/2/1615/3/16

Tapah, PerakTaiping, PerakSeberang Perai, Pulau Pinang

Roadshow Amalan Pertanian Baik (GAP)/MSPO 24/3/16 Bagan Datoh, Perak

Lawatan Sambil Belajar 31/5/16 Kilang united Plantation, Teluk Intan, Perak

ZON TENGAH

Kursus Sehari Sawit untuk Pekebun Kecil 7/4/16 Melaka

Lawatan Sambil Belajar 26/4/16 Negeri Sembilan

ZON TIMUR

Kursus Sehari Sawit untuk Pekebun Kecil 11/4/16 Kg Nibong, Hulu Tereng-

ganu, Terengganu

Program Latihan Pensijilan GAP/Promosi Koperasi/MAT Koperasi 26/4/16 Besut, Terengganu

ZON SELATAN 1

Kursus Sehari Sawit untuk Pekebun Kecil

28/2/1614/3/16

Mukim Sedili, Kota Tinggi, JohorMukim Benut, Pontian, Johor

ZON SELATAN 2


25/2/16

17/3/1621/4/16

Balai Raya Kg Sengkang LedangBatu Pahat, JohorKg Jawa, Segamat, Johor

Kursus Sehari Sawit Bersama Ahli Kelab 30 Tan 21/3/16 Buloh Kasap, Segamat,

Johor

Program Latihan Pensijilan GAP/Promosi Koperasi/MAT Koperasi

23/2/1626/4/16

KPSM Yong Peng, Johor KPSM Yong Peng, Johor




SENARAI KURSUS UNTUK PEKEBUN KECIL ANJURAN TUNAS, MPOB

ZON SABAH 1

Penyelaras TUNAS Zon Sabah 2ShakirAlid

Tel:[email protected]

Penyelaras TUNAS Zon Sarawak 1

Arfan JohariTel:083-436273

[email protected]

Penyelaras TUNAS Zon Sarawak 2 Khairul AbidinTel:085-427166

[email protected]

Program/Kursus Tarikh Tempat


23/2/16

22/3/1629/3/16

Dewan Masyarakat Kg Kuala SapiDewan Kg Solob, SipitangBalai Raya Kg Dudar, Kota Belud

Kursus Sehari Sawit Bersama Ahli Kelab 30 Tan

27/4/16

16/2/16

Dewan Mini Kg Rancangan KliasDewan Kg Bakong-bakong


26/4/1626/5/16

Dewan Masyarakat PaitanDewan Kg Bundu, Kuala Penyu

Lawatan Sambil Belajar11/2/1629/3/16

KKS MalsaKilang Beaufort Palm Oill Mill

ZON SABAH 2

Program/Kursus Tarikh Tempat


30/1/162/2/1614/3/1615/3/1616/3/1617/3/1618/3/1612/4/16

Kg Madai Kiulu, KunakKg Dandulit, SandakanKg Sanan, TongodKg Keramuak, TongodKg Menanam, TongodKg Tinanom, RanauKg Maringkan, RanauKg usaha Jaya, Kinabatangan


21/1/1630/1/16

3/3/16

Kg Linayukan, TongodKg Berjaya 2, KinabatanganKg Rancangan Sg Manila, Sandakan

Roadshow Bantuan MPOB (TBSPK/TSSPK/SBSPK)

10/2/16

11/2/16

Kg Sg Bergusong, Sebatik, TawauMount Pock, Semporna

Roadshow GAP/MSPO 23/3/16 Kg Perpaduan, Kinabatangan

Lawatan Sambil Belajar

15/2 /1623/2 /16

Stesen Penyelidikan MPOB Lahad DatuKilang Sawit Ladang Batu Putih, Kinabatangan

SENARAI KURSUS INDUSTRI ANJURAN MPOB

KURSUS KEMAHIRAN MENGGRED BUAH SAWIT

Zon Tarikh Tempat Sebarang pertanyaan, sila hubungi

WilayahUtaraWilayahTengahWilayahSabah

15-17/3/1612-14/4/1626-28/4/16

Akan dimaklumkan kemudian

Norazman Mohd Yob03-87694874

[email protected]



POB mempelawa syarikat-syarikat yang berminat untuk mengiklankan perniagaan, produk dan perkhidmatan yang berkaitan dengan sektor pekebun kecil sawit dalam Warta Sawit. KosuntukpengiklananbagisaizA4(halamandalamberwarna)adalahRM800manakalasaiz A4 (halaman belakang) adalah RM 1000. Diskaun 20% diberikan kepada syarikat yang membuat tempahan iklan untuk tiga keluaran berturut-turut. Semua cek adalah atas nama ‘Ketua Pengarah MPOB’. untuk keterangan lanjut, sila hubungi:

Nur Hanani Mansor Che Nurul Syuhadah Che Kamarudin (Tel: 03-8769 4257) atau (Tel: 03-8769 4650) [email protected] [email protected]

Faks: 03-8920 2932 Tarikh akhir pesanan iklan dalam Warta Sawit adalah seperti berikut:

Bilangan Keluaran Tarikh akhir tempahan dan penghantaran terbitan filem dan cek 62 (1)/2016 Jan – Apr 2016 31 Mac 2016 63 (2)/2016 Mei – Ogo 2016 30 Jul 2016 64 (3)/2016 Sep – Dis 2016 30 Nov 2016

Slip Tempahan

Ketua Pengarah MPOB 6, Persiaran Institusi Bandar Baru Bangi43000 Kajang, SelangorU/P: Che Nurul Syuhadah - Unit Khidmat PengembanganBahagian Penyelidikan Integrasi dan Pengembangan

Syarikat kami berminat untuk menempah iklan dalam Warta SawitMPOB. Sila tandakan (√)dalam kotak berkenaan:

(satu keluaran) (tiga keluaran) Halaman dalam (warna) RM 800 RM 1920 Kulit belakang (warna) RM 1000 RM 2400

Nama Syarikat:Alamat: No. Tel: No. Faks:Nama Pegawai:

E-mel: Warta Sawit Bil:

Tandatangan Tarikh

✁


Datuk Amar Douglas Uggah Embas, Menteri MPIC (tengah) dan Datuk Fatimah Abdullah, Menteri Kebajikan, Wanita dan Pembangunan Keluarga Sarawak (empat dari kiri) bergambar bersama pekebun kecil yang menerima anugerah sempena Karnival Balau Dalat Edisi ke-6 2015 pada 5 September 2015.

Datuk Patinggi Tan Sri Dr Alfred Jabu Anak Numpang, Timbalan Ketua Menteri Sarawak merangkap Menteri

Permodenan Pertanian dan Menteri Pembangunan Luar Bandar Sarawak melawat pameran MPOB sempena Mini

Hello Komoditi di Betong, Sarawak pada 11 Oktober 2015. Beliau diiringi oleh En Zainal Azman Abu Seman, Timbalan

Ketua Setiausaha Kementerian Perusahaan Perladangan dan Komoditi (MPIC) dan En Sulim Lumong, Ketua MPOB

Wilayah Sarawak.

Pekebun kecil diberi penerangan berkenaan kaedah menggred buah sawit oleh Pegawai TUNAS semasa

pertunjukan kaedah sempena Kursus Sehari Sawit dan Lawatan ke Plot Demo 2015 di Plot Demo MPOB

Sg Kerang, Perak pada 17 September 2015.

Pegawai pertanian dan pekebun kecil sawit dari Thailand yang mengadakan lawatan ke Ibu Pejabat MPOB, Bangi, Selangor pada 1 Oktober 2015.

Bil. 61 (3)/Sep-Dis 2015 Warta Sawit • 19Graduan Kursus Operator Mekanisasi Ladang (KOML) bergambar bersama-sama YB Dato’ Sri Maznah Mazlan, ADUN Muadzam Shah (lima dari kiri) dan Dr Ahmad Kushairi Din, Timbalan Ketua Pengarah (R&D) (tengah) serta pihak pengurusan MPOB sempena Majlis Penganugerahan Sijil KOML yang diadakan di PLASMA Keratong, Pahang pada 3 November 2015.

Datuk Amar Douglas Uggah Embas, Menteri MPIC, (tengah) bergambar bersama-sama pekebun kecil semasa Program

Transformasi Pekebun Kecil yang diadakan di Balai raya Sebauh, Bintulu, Sarawak pada

12 November 2015. Turut kelihatan, Datuk Dr Choo Yuen May, Ketua Pengarah MPOB.

YB Dato’ Basaruddin Sadali, Timbalan Ketua Setiausaha (Perdagangan Dalam

Negeri) KPDNKK (dua diri kanan) menerima cenderahati daripada Hj Hamdan Abu Bakar, Pegawai

Penyelidik Kanan MPOB semasa Karnival Produk dan Perkhidmatan Koperasi

Malaysia (MACCOPS) di MITC, Melaka pada 26 November 2015.

Pekebun kecil diberi penerangan berkenaan pembajaan pokok sawit muda dan tua oleh Pegawai TUNAS semasa Program Sehari Bersama Ahli Kelab 30 Tan di Beaufort, Sabah pada 12 November 2015.

Datuk Dr Choo Yuen May, Ketua Pengarah MPOB menyajikan ais krim berasaskan sawit kepada pengunjung di gerai pameran MPOB sempena Hari Peladang, Penternak dan Nelayan Kebangsaan yang diadakan di Kota Samarahan, Sarawak pada 27 November 2015.


Pengeluaran minyak sawit mentah (MSM) akan memasuki fasa penurunannya bermula suku tahunan keempat berbanding suku tahunan ketiga yang merupakan peringkat tertinggi dalam pengeluaran MSM pada setiap tahun. Ketibaan musim tengkujuh yang bermula pada November akan menyebabkan terdapat kawasan tanaman sawit yang rendah dilanda banjir. Apa-bila banjir berlaku ia akan mengganggu akti-viti penuaian, pengumpulan buah tandan segar (BTS) di ladang dan pemunggahan BTS ke kilang. Faktor ini menyumbang kepada penyusutan dalam pengeluaran MSM pada suku tahunan keempat pada setiap tahun. Diunjurkan pengeluaran MSM bagi tempoh September-Disember 2015 bagi Semenanjung adalah 3.68 juta tan, Sabah sebanyak 2.14 jutatan dan Sarawak sebanyak 1.42 juta tan. Penge-luaran MSM diunjurkan akan meningkat kepada 20.09 juta tan pada 2015 berbanding 19.67 jutatan pada 2014 atau meningkat sebanyak 0.42 juta tan (Rajah 1). Peningkatan dalam pengeluaran MSM pada 2015 disebabkan oleh pertambahan keluasan tanaman sawit matang terutamanya di Sarawak. Keluasan tanaman sawit Malaysia di-unjurkanpada5.55 jutahektardengan4.83 jutahektar daripadanya merupakan kawasan tana-man sawit matang pada 2015. Jadual 1 menunjukkan unjuran prestasi in-dustri sawit Malaysia bagi September-Disember

SEPTEMBER - DISEMBER 2015


2015 berbanding September-Disember 2014 dan prestasi keseluruhan pada 2015 berbanding 2014. Jumlah eksport produk sawit diunjurkan akan mengalami peningkatan kepada 9.41 juta tanpadaSeptember-Disember2015berbanding9.19juta tan pada September-Disember 2014. Diun-jurkan eksport keseluruhan produk sawit adalah sebanyak 25.43 juta tan pada 2015 atau pening-katan sebanyak 1.6% berbanding 2014. Namun begitu, nilai eksport produk sawit dijangka akan mengalami penyusutan kepada RM 60.42 bilion pada 2015 berbanding RM 63.51 bilion pada 2014 ataupenyusutansebanyak4.9%.Faktor inidis-ebabkan oleh unjuran harga produk sawit yang lebih rendah pada 2015 berbanding 2014. Purata harga MSM pada 2015 diunjurkan pada RM 2207 setanberbandingRM2384setanpada2014iaitumenyusut sebanyak 7.4%. Purata stok minyak sawit diunjurkan akan mengalami peningkatan kepada 2.79 juta tanpada September-Disember 2015 berbanding 2.14 juta tan pada September-Disember 2014 iaitu meningkat sebanyak 30.7%. Selari dengan pen-ingkatan dalam stok minyak sawit pada Septem-ber-Disember 2015, maka purata stok minyak sawit diunjurkan pada 2.32 juta tan pada 2015 berbanding1.90 jutatanpada2014ataumenin-gkat sebanyak 22.0%. Faktor utama yang meny-umbang kepada peningkatan stok minyak sawit ialah kesan daripada peningkatan dalam penge-

Sumber: MPOB (2014). Nota: * Nilai unjuran.

Rajah 1. Pengeluaran bulanan minyak sawit mentah 2015.



Sumbangan: Ayatollah K Ab Rahman ([email protected])

luaran MSM dan import minyak sawit yang lebih tinggi pada 2015 berbanding 2014. Terdapat tiga faktor utama yang menyumbang kepada kejatuhan harga MSM di pasaran pada 2015. Pertamanya ialah kesan daripada kejatu-han harga minyak kacang soya yang merupakan barang pengganti kepada minyak sawit di pasa-ran antarabangsa. Harga minyak kacang soya dan minyak sawit adalah bergerak seiringan di pasaran. Purata harga minyak kacang soya ada-lahUSD909setanpada2014dantelahmenyusutkepada uSD 742 setan pada Oktober 2015 atau berlakunya penyusutan sebanyak 18.4%. Selainitu, kejatuhan harga minyak mentah petroleum telah menyebabkan produk biodiesel berasaskan sawit tidak kompetitif berbanding minyak men-tah petroleum. Faktor ini menyumbang kepada pengurangan eksport produk biodiesel dan se-terusnya menyumbang kepada peningkatan stok minyak sawit dan kejatuhan harga MSM di pasa-ran. Purata harga minyak petroleum adalah uSD 99/tongpada2014dan telahmenyusutkepada

uSD 37/tong pada Disember 2015 atau penyusu-tan sebanyak 62.6%. Prestasi industri sawit bagi tahun 2016 di-jangka akan terus mencabar berbanding pada 2015. Harga MSM dan minyak mentah petrole-um yang rendah pada ketika ini dijangka akan terus berkekalan pada 2016. Pengenalan Skim Intensif Tanam Semula (SITS 2015) pada Okto-ber sehingga Disember 2015 dengan peruntukan dana sebanyak RM 100 juta dijangka menyum-bang kepada pengurangan stok minyak sawit yang ketara pada suku tahunan pertama 2016. Melalui skim ini dijangkakan sebanyak 83 000ha kawasan tanaman sawit tua akan ditebang bagi kerja penanaman semula dan menyumbang kepada pengurangan dalam pengeluaran MSM sebanyak 250 000 t. Faktor ini sedikit sebanyak akan membantu menstabilkan pergerakan harga minyak sawit di pasaran. Justeru itu, dijangka-kan harga MSM adalah di antara RM 2000 setan hingga RM 2300 setan pada 2016.

JADUAL 1. PRESTASI INDUSTRI SAWIT MALAYSIA (2014/2015)

Butiran Sep-Dis Beza* Jan-Dis Beza* 2014 2015* (%) 2014 2015* (%)

EksportMS(jutatan) 6.27 6.52 4.0 17.28 17.56 1.6EksportPS(jutatan) 9.19 9.41 2.3 25.03 25.43 1.6NilaieksportMS(RMbilion) 14.80 15.25 3.0 44.43 41.55 -6.5NilaieksportPS(RMbilion) 21.28 21.89 2.9 63.51 60.42 -4.9ImportMS(jutatan) 0.31 0.34 10.4 0.49 1.02 109.3PurataStokMS(jutatan) 2.14 2.79 30.7 1.90 2.32 22.0HargaMSM(RM/t) 2148 2142 -0.3 2384 2207 -7.4Hargaisirungsawit(RM/t) 1358 1585 16.7 1725 1592 -7.7HasilBTS(t/ha) 6.65 6.68 0.5 18.68 18.70 0.1KadarperahanMSM(%) 20.77 20.87 0.5 20.62 20.45 -0.9

Nota: MS = Minyak Sawit; PS = Produk Sawit; MSM = Minyak Sawit Mentah; * Nilai unjuran.


“BUAT KERJA BIAR BERSUNGGUH-SUNGGUH,

INSYAALLAH AKAN MENDAPAT HASILNYA”

Azahari Aden, 33, lebih dikenali sebagai Baktiar di kampungnya di Bekenu, Miri, Sarawak. Pen-duduk di sini juga mengenali bapa kepada tiga anak ini sebagai seorang Peladang Jaya muda. Namun kejayaan beliau kecapi sekarang dida-hului dengan penuh usaha gigih dan komitmen yang cekal. Minat terhadap tanaman sawit mula berputik semasa Azahari berusia 21 tahun. Berbekalkan sedikit modal yang ditabung berdikit-dikit hasil daripada kerja sebagai operator mesin kilang pa-pan, beliau memberanikan diri menyewa tanah terbiar untuk diusahakan dengan tanaman sa-wit. Tahun 2001 merupakan tahun bersejarah buat Azahari. Pada tahun itu beliau telah berjaya membuka kebun sawitnya yang pertama seluas 11.39ha. “Bagi saya, tanaman sawit lebih mudah diu-ruskan. Hasilnya juga cepat. Dalam masa tiga tahun sahaja kita akan dapat pulangan. Berband-ing dengan komoditi lain, sawit lebih mengun-tungkan,” kata Azahari, suami kepada Nuraini Adul, semasa ditemu bual mengapa beliau me-milih sawit.


Di awal pembabitan Azahari dalam pena-naman sawit, beliau menerima khidmat nasihat secara tidak formal berkaitan pengurusan ladang dari ladang swasta berhampiran. Namun kini dengan bantuan khidmat nasihat dan sokongan Pusat TuNAS (Tunjuk Ajar dan Nasihat Sawit) MPOB, adalah lebih mudah baginya untuk men-dapatkan nasihat dan informasi terkini. Beliau mengamalkan sistem tanaman tiga segi samasepertiyangdisyorkandenganjarak8.8mx8.8mx8.8mdengankepadatansebanyak148pk/ha. Kekerapan pembajaan sebanyak empat kali setahun menggunakan baja sebatian ccM44 dengan nisbah 12:6:22:3 pada kadar 12 kg/pk/thn. Beliau memastikan pertumbuhan rumpai terutama di bulatan pokok sawit dibersihkan terlebih dahulu sebelum kerja pembajaan dilaku-kan. Pengeluaran hasil buah tandan segar (BTS) beliau telah meningkat tahun demi tahun di mana pada 2010 hasil yang diperoleh ialah 30.54 t/ha/thn dan pada 2011 meningkat kepada 37.00 t/ha/thn. Hasil BTS pada 2014 adalah sebanyak 34 t/ha/thn. Pencapaian terbaik pengeluaran hasilBTSbeliauialah42.23t/ha/thnpada2008semasa umur sawit beliau tujuh tahun. Kerja meracun rumpai dilakukan dua ke tiga kali setahun bergantung kepada pertumbuhan rumpai di kebun. Memandangkan pokok sa-witnya yang sudah berumur 11 tahun, keadaan kebun telah naung sepenuhnya. Oleh itu masalah rumpai degil berkurangan. Biasanya beliau menggunakan campuran racun Glyphosate isopro-pylamine dan Metsulfuran-methyl untuk meracun rumpai di bulatan pokok dan lorong tuai. Ini da-pat memberi kawalan yang berkesan di samping murah. Bahan kimia ini disimpan di stor khas di kebun dan dijaga rapi oleh pekerja beliau yang tinggal di rumah pekerja yang disediakan di ke-bun. Bagi kerja pemangkasan pelepah, ia dilakukan selepas setiap kali menuai BTS iaitu dengan men-inggalkan dua pelepah di bawah tandan sawit yang terbawah dan pelepah yang telah dipang-kas disusun rapi antara barisan pokok sawit. Ini perlu bagi memudahkan kerja penyelenggaraan kebun dan mengekalkan kelembapan tanah. Ketika menuai, piawaian satu buah relai gu-gur dan warna buah oren kemerahan sentiasa diamalkan oleh pekerja beliau dan ia dilakukan selang 14 ke 15 hari sekali untuk menjamin kual-iti BTS yang baik. Buah relai dipastikan dikutip sepenuhnya bagi mendapatkan hasil jualan yang maksimum. Kilang sawit berhampiran adalah 14 km dari kebun. Beliau menghantar hasil tua-

En Azahari Aden


iannya ke situ dalam tempoh kurang daripada 12 jam dengan menggunakan lori sendiri bagi mengekalkan kualiti buah sawit beliau. Berkat kegigihan dan sikap jimat-cermat, kini beliau mempunyai jentera sendiri iaitu dua buah lori 3 t dan sebuah kereta pacuan empat roda.

Salah sebuah lori yang digunakan untuk mengangkut BTS dari kebun ke kilang.


Dengan jentera ini, beliau dapat melakukan kerja sampingan sebagai kontaktor di Ladang FELcRA Bhd, Sibuti, Miri. Antara tugas yang dilakukan adalah menuai BTS, mengangkut BTS dari ladang ke kilang dan kerja penyeleng-garaan ladang seperti membaja, merumpai dan sebagainya. Tugasan ini dilakukan oleh pekerja di bawah seliaan beliau. Berkat usaha yang di-lakukan dengan bersungguh-sungguh dan tan-pa mengenal erti putus asa, sekarang, beliau mampu tersenyum dengan pendapatan bulanan mencecah lima angka hasil dari perusahaan tana-man sawit dan menjadi kontraktor ladang. Pada masa akan datang, beliau merancang untuk me-nambah keluasan tanaman sawit sedia ada den-gan membeli tanah atau memajak kebun. Antara pencapaian beliau yang membang-gakan adalah menjadi ahli Kelab 30 Tan MPOB sejaktahun2008,AnugerahAhliKelompokBajaTerselia (KBT) Berpotensi (kategori pekebun ke-cil)2008danSijilAmalanPertanianBaik(GAP)mulai tahun 2012. Pencapaian beliau yang terba-haru adalah pemenang bagi Anugerah Industri Sawit Kategori Pekebun Kecil 2012 peringkat negeri Sarawak yang dianjurkan oleh MPOB pada setiap tahun. Beliau tidak jemu mendapatkan khidmat nasi-hat dan mendalami bidang sawit dengan mengi-kuti pelbagai kursus dan seminar yang dianjur-kan oleh MPOB. Selain tekun berusaha, beliau juga seorang yang ramah, murah hati dan dis-enangi ramai. Beliau sentiasa memberi kerjasama apabila Pegawai TuNAS MPOB melawat kebun-nya dan tidak segan silu untuk bertanya dan ber-tukar maklumat. Di akhir temuramah, beliau sempat ber-pesan, “Buat kerja biar bersungguh-sungguh, InsyaAllah akan mendapat hasilnya”. Semoga lebih ramai generasi muda Malaysia menceburi perusahaan tanaman sawit dan berjaya seperti beliau.

Keadaan kebun dan susunan pelepah yang betul.

Sumbangan:Khairul Abidin (PTZ Sarawak 2)

Syuriana Mohd Affendi (PPTZ Batu Niah)Sahari Edris (PTK Lambir)


Direktori M P O B Alamat No. Telefon dan Faks Ibu Pejabat LembagaMinyakSawitMalaysia Tel : 03-87694400 6,PersiaranInstitusi,BandarBaruBangi, Faks : 03-89259642 43000 Kajang, Selangor

Pejabat BahagianPelesenandanPenguatkuasaan, Tel : 03-78022800Wisma Sawit WismaSawit,Lot6,SS6,JalanPerbandaran, Faks : 03-78033533 47301 Kelana Jaya, Selangor

Stesen Stesen Penyelidikan MPOB Kluang Tel : 07-7891133/1134Penyelidikan KM11,JalanJohorTenggara,BegBerkunci532, Faks : 07-7892282 86009Kluang,Johor

Stesen Penyelidikan MPOB/UKM Tel : 03-89261862/1542/ JalanSekolah,PekanBangiLama 1855/1854 43000Kajang,Selangor Faks: 03-89261629/1855

Stesen Penyelidikan MPOB Teluk Intan Tel : 05-6411359/1855/2135 Lot 5267, Simpang Tiga Kg Kota, Faks : 05-6412 137 36400 Hutan Melintang, Perak

Stesen Penyelidikan MPOB Hulu Paka Tel : 09-8200142/0295 Lot2074,BandarKetengahJaya,BegBerkunciNo.4, Faks : 09-8200158 23300 Bandar Ketengah Jaya, Terengganu

Stesen Penyelidikan MPOB Keratong Tel : 09-4512000 KM137,LebuhrayaSegamat-Kuantan,PetiSuratNo.24, Faks : 09-4512029/2130 Pejabat Pos Bandar Tun Razak, 26900BandarMuadzamShah,Pahang

Stesen Penyelidikan MPOB Lahad Datu Tel : 089-897106/107/108 KM10,JalanTengahNipah,BegBerkunciNo.4 Faks: 089-897109 91109LahadDatu,Sabah Stesen Penyelidikan MPOB Sessang Tel : 083-436252/438102 KompleksMPOB,JalanSaratok/RobanLama Faks: 083-436254 PetiSurat69,95407Saratok,Sarawak

Stesen Penyelidikan MPOB Belaga Tel : 086-472024 KM2,JalanSgAsapBelaga,BakunResettlementScheme Faks : 086-472025 SgAsap,PetiSurat509,97000Bintulu,Sarawak Pejabat MPOB Wilayah Tengah Tel : 03-78022800Wilayah WismaSawit,Lot6,SS6JalanPerbandaran Faks : 03-78035051 47301 Kelana Jaya, Selangor MPOB Wilayah Timur Tel : 09-5729696 LotPT76928,BangunanMPOB, Faks: 09-5729876 Bandar Indera Mahkota, 25000 Kuantan, Pahang MPOB Wilayah Utara Tel : 04-3230490/0526 Suite11.02,Tingkat11,WismaPantai,JalanKgGajah Faks : 04-3230527 12200 Butterworth, Pulau Pinang MPOB Wilayah Selatan Tel : 07-2327 551/ 52/ 53 Tingkat 3, Bangunan Timjaya, No. 127, Batu 4 H, Faks : 07-2327 554 JalanSkudai,81200JohorBahru,Johor


MPOB Wilayah Sabah Tel :088-493700/702/ Pusat Maklumat dan Taman Sawit (OPPIc), Lot 1, Jalan A 1, 703/705 KKIPTimur,offJalanNorowot,88460KotaKinabalu,Sabah Faks:088-493706/709 MPOB Wilayah Sarawak Tel :082-342871/484051 Tingkat4,CrownTowers Faks:082-342876 88,JalanPending,93450Kuching,Sarawak Pejabat MPOB Cawangan Seremban Tel : 06-601 1127Cawangan 7,ArasBawah,JalanS2B1, Faks:06-6011289Zon Tengah Lake View Square, 70300 Seremban 2, Negeri Sembilan MPOB Cawangan Kuala Langat Tel :03-31804704 14,Tingkat1,JalanCemerlang2, Faks:03-31804703 Pusat Perniagaan Banting, 42700 Banting, Selangor MPOB Cawangan Kuala Selangor Tel : 03-32811537 Lot 5-03, Tingkat 5, Kompleks PKNS KualaSelangor, Faks:03-32811462 Jalan Perusahaan 1, 45000 Kuala Selangor, Selangor

MPOB Cawangan Melaka Tel :06-2322916/15 40-1,JalanKF4,KotaFesyen, Faks:06-2322925 MITc, Ayer Keroh, 75450, Melaka

Pejabat MPOB Cawangan Temerloh Tel :09-2960580/82/84Cawangan Tingkat2,BangunanTabungHaji, Faks:09-2969470Zon Timur Lot 2123 Jalan Ibrahim, 28000Temerloh,Pahang MPOB Cawangan Kuala Krai Tel :09-9606090/015 Lot4679,TingkatAtasLebuhrayaGuaMusang, Faks:09-9606306 Taman Teknik, 18000KualaKrai,Kelantan Pejabat MPOB Cawangan Taiping Tel :05-8470716/Cawangan 31A,Tingkat1,SusurSimpang, 8472631/8470691Zon Utara 34700Simpang,Taiping,Perak Faks:05-8470752 MPOB Cawangan Hilir Perak Tel : 05-6234 104/ 56&58G,JalanIntan6, 6227988 Bandar Baru Teluk Intan, Faks : 05-6237 562 36000 Teluk Intan, Perak MPOB Cawangan Tapah Tel : 05-4011 045/526 9A,PersiaranSeriKelana, Faks:05-4011043 Jalan Pahang, 35000 Tapah, Perak

MPOB Cawangan Seri Iskandar Tel :05-3711794/795/ 25A,JalanGemilang1,TamanGemilang 830 BandarBaruSeriIskandar, Faks:05-3711829 32610 Seri Iskandar, Perak Pejabat MPOB Cawangan Kota Tinggi Tel :07-8828714/715Cawangan 3,JalanIbrahim, Faks:07-8828717Zon Selatan 81900KotaTinggi,Johor

MPOB Cawangan Segamat Tel : 07-9436200/201 34,TingkatAtas, Faks:07-9433912 Jalan Genuang Perdana, 85000Segamat,Johor

Alamat No. Telefon dan Faks


MPOB Cawangan Parit Raja Tel : 07-4545119 11A, Jalan Susur Intan, Faks : 07-4545 110 Taman Intan, Parit Raja, 86400BatuPahat,Johor MPOB Cawangan Rengit Tel : 07-4243 100 Pusat Perkhidmatan Pertanian Bersepadu Rengit, Faks : 07-4241 550 SungaiDulang,Rengit,83100BatuPahat,Johor MPOB Cawangan Pontian Tel :07-6877107 56,Aras1,JalanDelima, Faks:07-6877106 Pusat Perdagangan Pontian, 82000Pontian,Johor MPOB Cawangan Simpang Renggam Tel : 07-7555 605 6, Tingkat 1, Jalan cemara, Faks : 07-7555 405 Simpang Renggam, 86200SimpangRenggam,Johor

MPOB Cawangan Muar Tel :06-9556889/ 9,Tingkat1, 6887/6890 JalanIndah1,TamanIndah, Faks:06-9556885 84000SungaiAbong, Muar, Johor

MPOB Cawangan Ledang Tel :06-9788227/237 Tingkat1,Lot1331, Faks:06-9788337 Jalan Paya Mas, 84900Tangkak,Johor

Pejabat MPOB Cawangan Tawau Tel :089-777611 Cawangan Lot3476&3477,Tingkat1, Faks:089-755622 Zon Sabah Lorong Abaca Jalan Masjid, Beg Berkunci No. 5, 91000Tawau,Sabah MPOB Cawangan Sandakan Tel :089-224248/ BlokC4,Tingkat1,Lot1,2&3, 220/843 BandarLabukJaya,Batu7, Faks:089-224245 90000Sandakan,Sabah

MPOB Cawangan Telupid Tel :089-521082/76/81 TingkatBawah,BlokJ, Faks:089-521085 P/S 130 Lot 6, Telupid, 89300Sandakan,Sabah

MPOB Cawangan Keningau Tel :087-332612/13 Tingkat1,Lot13, Faks:087-335616 Beriawa Shop House, Jalan Bank Bumiputra, 89008Keningau,Sabah

MPOB Cawangan Kota Marudu Tel :088-662511 36,Tingkat1, Faks:088-662513 Langkong commercial centre, Simpang Tiga, 89107KotaMarudu,Sabah

MPOB Cawangan Beaufort Tel :087-222921/23/20 BangunanCerahIndustrialLight,Tingkat1,Lot2, Faks:087-222924 89807Beaufort,Sabah



MPOB Cawangan Beluran Tel :089-511668/669 F1&F2,Tingkat1,PetiSurat5,KM2,JalanLama, Faks:089-511666 90107Beluran,Sabah

MPOB Cawangan Kinabatangan Tel :089-551386/88 BlokF,Lot12,Tingkat1, Faks:089-551387 Bangunan Perkasa Realty Sdn Bhd, 90200Kinabatangan,Sabah

Pejabat MPOB Cawangan Miri Tel :085-427166Cawangan Lot1177&1178,Tingkat4, Faks:085-437166Zon Sarawak MiriWaterFront,JalanPermaisuri, 98000Miri,Sarawak MPOB Cawangan Batu Niah Tel :085-733011/013 Tingkat1,SurveyLot1838(Sublot2), Faks:085-733014 Lot647,1223&1225,Blok8,Sepupok, 98200Niah,Sarawak MPOB Cawangan Mukah Tel :084-874311/312 Sublot83,Lot1219,Tingkat1, Faks:084-874309 Jalan Orang Kaya Setia Raja, 96400Mukah,Sarawak MPOB Cawangan Bintulu Tel :086-310027 Sublot71,PetiSurat3125,TamanSiongBoon,JalanSebiew, Faks:086-310037 97000Bintulu,Sarawak MPOB Cawangan Sibu Tel :084-324125 5,Tingkat1,Lorong11,JalanKgDatu, Faks:084-324124 96000Sibu,Sarawak

MPOB Cawangan Kota Samarahan Tel :082-872759 12,Lot537,BukarSadongLandDistrict, Faks:082-872768 94700Serian,Sarawak

MPOB Cawangan Sri Aman Lot571,Sublot6,Tingkat1,JalanDurian, Tel :083-321325 95000SriAman,Sarawak Faks:083-321330

MPOB Cawangan Saratok Tel :083-436273 Tingkat1&2,Lot774,TamanMuhibah Faks:083-436152 PetiSurat69, 95407Saratok,Sarawak

MPOB Cawangan Limbang Tel :085-210388 Lot1(2069),BangunanTabungHaji Faks:085-210387 Jalan Rickkets, 98700Limbang,Sarawak

MPOB Cawangan Betong Tel :083-477001/002 Tingkat 1 & 2, Sublot 56 Faks:083-472287 Lot1992,Blok9,BatuApiLandStrict 95700BandarBaruBetongPhase3,Sarawak

MPOB Cawangan Sarikei Tel :084-4644540 Lot 2172, Tingkat 1 & 2 Faks:084-4644531 Jalan Abdul Razak 96100Sarikei,Sarawak



KOD AMALAN BAIK TAPAK SEMAIAN SAWIT (CoPN)

NEGERI NAMA SYARIKAT

ALAMAT TELEFON TARIKH TAMAT SIJIL

JOHOR Achi Jaya Planta-tions Sdn Bhd

Oil Palm Nursery Johor Labis Estate, 85400Cha’ah,Johor

07-9263833/012-711 3656

18/12/2016

Advance Grower Enterprise

Lot65,Batu83/4,JalanMersing,Kota Tinggi, Johor

012-2782108/019-7762108

24/7/2016

Bukit Siput Re-sources Sdn Bhd

MLO 562, Batu 33 3/4, Jalan JB-Ayer Hi-tam,BukitBatu,81020Kulaijaya,Johor

07-6512492 18/12/2016

chan’s Farm Batu191/2,Sengkang,BukitGambir,84800Muar,Johor

013-335 5666 18/12/2016

FELDA Global Ventures Planta-tions (Malaysia) Sdn Bhd

Tapak Semaian Ladang FELDA Tenggaroh9,86810Mersing,Johor

019-3087544 16/4/2016


Ladang FELDA Inas Selatan,81000Kulai,Johor

07-8963729 18/3/2018

FELDA Planta-tions Sdn Bhd

Tapak Semaian Ladang FELDA Selancar9,WakilPosPerwiraJaya,85070Segamat, Johor

09-4381403 27/10/2018

Genting Planta-tions Berhad

GentingTanahMerah(Nursery),84907Tangkak, Johor

03-2161 5021 18/12/2016


GentingSriGadingEstate,83009BatuPahat, Johor

03-2161 5021 27/10/2018

Greenway Nursery Sdn Bhd

Lot4925,MukimLabis,85300Segamat,Johor

07-4674999 22/10/2017

Johor Plant Tech Sdn Bhd

Lot9092,PusatPertanianAyerHitam,Batu1,JalanKluang,86100AyerHitam,Johor

07-7582996 27/10/2018

Kim Ann Trading

MBP618,SungaiPulai,MukimSriMenantiKM24,84160Muar,Johor

012-6285057/06-9882851

29/4/2017

Koperasi Ladang Pekebun-Pekebun Kecil Malaysia Berhad

Ladang Koperasi Ladang Sungai Ambat,Lot3284MukimMersing,86810Mersing,Johor

07-7911990 27/10/2018

Kuala Lumpur Kepong Berhad

Ladang Fraser, Karung Berkunci No.102,81000Kulaijaya,Johor

07-6841133 22/10/2017

Kulim Nursery Sdn Bhd

Nurseri Ladang Mungka, Lot PTD 1354, Mukim Buloh Kasap, 85000Segamat,Johor

07-9371023 16/4/2016


Nursery Ladang Sedenak, Lot136,G237961,MukimSedenak,81000Kulai,Johor

07-662 6031 / 019-7722449

24/7/2016


Sindora Estate, KM 24, Jalan Kluang-Kota Tinggi,86009Johor

07-662 6031 / 019-7722449

24/7/2016


LadangPasak,Lot4399,MukimPasak,81900KotaTinggi,Johor

07-662 6031 / 019-7722449

18/12/2016


Ladang Tunjuk Laut, PTD 36, HS(D) 7747, MukimKambau,81900KotaTinggi,Johor

07-662 6031 / 019-7722449

18/12/2016


NurseriLadangBasirIsmail,LotNo.1419,MukimSgTiram,81800KotaTinggi,Johor

07-662 6031 / 019-7722449

18/12/2016

Linau Prima LinauPrima,No.19,KgLinauBesar,BukitPasir,83050BatuPahat,Johor

019-9150150 16/4/2016


MN & F Enterprise

Lot8265,NearKgMelayuRaya,Sagil,84020Muar,Johor

07-554 1317 24/7/2016

MZ Global Lestari PTD 134 KM 4.5, Jalan Tanah Abang, 86800Mersing,Johor

07-7551298/019-7468689 17/12/2018

Perniagaan Seraya Jaya

PTD12241,12163&14249MukimUluBenut,86200SimpangRenggam,Kluang,Johor

07-7551298/019-7468689 17/12/2018

Pertubuhan Pela-dang Negeri Johor

Tapak Semaian Bukit Bujang 85007Segamat,Johor

07-7892808 17/12/2018

Pertubuhan Pela-dang Negeri Johor

Tapak Semaian Machap, Batu 53 1/4, Jalan Ayer Hitam,84000AyerHitam,Johor

07-7892808 27/10/2018

RISDA Semaian dan Landskap Sdn Bhd

RISDA Semaian Negeri Johor, Ladang RISDA Kg Sekijang, BegBerkunci515,85009Segamat,Johor

012-3961573 16/4/2016

RS Green Enterprise Lot5550,MukimSriMenanti,84150Muar,Johor

012-722 0365 17/12/2017

Santex Agro Trading Lot1360,Batu3,JalanMawai,81910KotaTinggi, Johor

016-7106789 29/4/2017

Semaian Lima Gasing Sdn Bhd

DusunDamaiPagoh,84600Muar,Johor 019-9794929 18/3/2018

Sime Darby Seeds & Agricultural Services Sdn Bhd

Planting Material unit, Peti Surat 101, Ladang UluRemis,81850Layang-Layang,Johor

07-752 6733/07-752 7122

17/12/2017

Stesen Penyelidikan MPOB Kluang

Tapak Semaian Komersial, KM 11, Jalan Johor Tenggara,86009Kluang,Johor

07-7891133 22/10/2017

Tapak Semaian Hong Seng Sdn Bhd

Lot 2701, Jalan Labis, Mukim chaah Bahru, 83700YongPeng,BatuPahat,Johor

07-4846488 16/4/2016

T.K. Tani Enterprise Sdn Bhd

Lot3612,455,456,461,458&475,MukimTangkak,Ledang,84900Muar,Johor

019-3375570 17/12/2018

united Malaysian Pineapple Sdn Bhd

KM 12, Jalan Sawah, 81500PekanNenas,Johor

013-733 3402/07-6991917 17/12/2017

KEDAH Aeon Nursery (M) Sdn Bhd

KM 13.6, Jalan Lebuhraya, 06000 changlun, Kubang Pasu, Kedah

04-7335862/019-5577088

29/7/2018

Agriculture Net-work Sdn Bhd

Lot863B,JalanKualaKetil,Sungai Petani, Kedah

013-633 3334 29/7/2018

Ang chin Joo Rubber & Palm Oil Nursery

Lot3928,DepanSekolahKebangsaanBatu4,JalanJeniang,08300Gurun,Kedah

044681145/019-4455145

29/7/2018

Liman Plantation Sdn Bhd

Lot 2226, Kg Paya Mat Inson, Mukim Air Putih, Kota Setar, Kedah

04-4475586 24/7/2016

Padang Lembu Nursery Sdn Bhd

Lot2866,2867,3578,3579,3580,3581,3582,3583&3584,PadangLembu,08330Gurun,Kedah

019-9889557 23/7/2017

Pendang Nursery Sdn Bhd

Lot5951,5937,5954,5930,5950&125,SungaiRotan,MukimGurun,08800KualaMuda,Kedah

012-4125862 17/12/2017

Riwal Enterprise No.5024,KgBatu5,JalanJeniang,08300GurunKedah

04-741 2246/019-4422356

29/7/2018

Sime Darby Planta-tion Sdn Bhd

LadangBukitSelarong,09400PadangSerai,Kedah

04-403 5233 24/7/2016

TSH Greenview Nursery

118,KgBaruKejai,09300KualaKetil,Kedah 012-4771388 29/7/2018

KELANTAN Kesedar Dagang Sdn Bhd (KDSB)

Tapak Semaian Sawit KDSB, Jalan Jeram Tekoh, KampungSungaiAsap,18300GuaMusang,Kelantan

09-9123378 29/07/2018


Tapak Semaian RISDA Gading Galoh, KM 27, Jalan Kuala Krai, 16600 Pulai chondong, Machang, Kelantan

09-7878286 22/10/2017





Tapak Semaian RISDA Bukit Sireh, Kg Bukit Sireh,18000KualaKrai,Kelantan

09-7878286 22/10/2017

MELAKA Pembangunan Pertanian Melaka Sdn Bhd

LadangLembahKesang,Lot810,MukimSemujuk,Batu193/4,JalanJasin-Merlimau,Jasin, Melaka

06-263 3550/ 017-6789039

24/7/2016


RISDA Semaian Negeri Melaka, Tapak Semaian Kesang Pajak, Lot JA 314B, Batu19KesangTua,77000Jasin,Melaka

06-5295663 27/10/2018

NEGERI SEMBILAN


Ladang FELDA Palong Timur 05, 73460 Gemas, Negeri Sembilan

019-3087544 16/4/2016

IOI corporation Berhad

Bahau Estate (Nursery), company No-9027-W,72100Bahau,NegeriSembilan

03-89478888 16/4/2016

IOI Plantation Sdn Bhd

IOI Research centre73309BatangMelaka,NegeriSembilan

06-431 7323 17/12/2017

Jempol Green Plan-tations Sdn. Bhd.

Lot 40010, Mukim Serting ulu, 72200 Jempol, Negeri Sembilan

06-4541544/019-2101115 17/12/2018

Lee Kim Tze Enter-prise

H.S.(D) 335, PT 1601/1 dan H.S.(D) 336, PT 1601/2,HM2889,Lot110,HM2723,Lot111,HM2892,Lot112,HM2719,Lot113,Mukim ulu Serting, Jempol, Negeri Sembilan

06-4541380 17/12/2018

Nam Bee company Sdn Bhd

Nam Bee company Sdn BhdAir Kuning Selatan, 73200 Gemencheh, Negeri Sembilan

06-4778780 16/4/2016

PAHANG Boontong Estates Sdn Bhd

BentongEstate,Batu8,JalanTras,28709Bentong, Pahang

09-2379809 24/7/2016

Ditali Sdn Bhd No.80,JalanMaran-Jerantut,26400Jengka,Pahang

09-5161018 17/12/2017

FAR EAST Holdings Sdn Bhd

FAR EAST Holdings Sdn Bhd Ladang Kg Aur, Blok 4, Mukim Keratong, 27000 Rompin, Pahang

09-4532993 24/7/2016

FELDA Agricul-tural Services Sdn Bhd

FELDA Agricultural Services Sdn Bhd unit Bahan Tanaman FASSB,Tapak Semaian Pusat Pertanian Tun Razak, Sungai Tekam, 27000 Jerantut, Pahang

09-4719225 16/4/2016

FELDA Agricul-tural Services Sdn Bhd

Tapak Semaian Kota Gelanggi 6, 27000 Jerantut, Pahang

03-26987772 16/4/2016


Ladang FELDA Bukit Sagu 06, 25740 Kuantan, Pahang

019-3087544 22/10/2017


Tapak Semaian Ladang FELDA Lepar Hilir 05, 26300 Gambang, Pahang

019-3087544 29/4/2017


LadangFELDAKechau08,27200KualaLipis, Pahang

019-3087544 29/4/2017


Ladang FELDA Kechau 06, 27200 Kuala Lipis, Pahang

019-3087544 29/4/2017


Ladang FELDA Kechau 07, 27200 Kuala Lipis, Pahang

019-3087544 29/4/2017




Green Plantech Trading

Lot3458,SawillJalanPurun,SimpangKerayongTrian,28300Bera,Pahang

019-9879821 29/7/2018

Fong Shun Trad-ing

HS(D)7315,PT20880,MukimTriang,28300Bera,Pahang

09-2505897/019-6977905

18/12/2016

Kemayan Planta-tion Sdn Bhd

PTBera/3/B/234/88/06MukimBeraKemayan,28380Bera,Pahang

017-6655887 27/10/2018

Lembaga Minyak Sawit Malaysia (MPOB)

Stesen Penyelidikan MPOB Keratong, KM 137, Lebuhraya Segamat-Kuantan, 26900BandarMuadzamShah,Pahang

09-4512000 29/4/2017

Oriental Rubber & Palm Oil Sdn Bhd, Kuantan, Pahang

Oriental Rubber & Palm Oil Sdn BhdKuala Reman Estate, Peti Surat 115,26710, Kuantan, Pahang

09-5431281 27/10/2018

Pertubuhan Peladang Negeri Pahang (PASFA)

Ladang PASFA Gambang, Kg Jaya Gading, 25150 Kuantan, Pahang

09-5158314 16/4/2016

Pertubuhan Peladang Negeri Pahang (PASFA)

KM22, Gambang, Lebuh Raya Tun Razak, Gambang, 25150 Kuantan, Pahang (Pekan)

09-5723282/013-9508545 17/12/2018


RISDA Semaian Negeri Pahang, Ladang RISDA Kg Awah, PetiSurat04,28000Temerloh,Pahang

019-2280053 16/4/2016

Sawira Sdn Bhd PT 262, Mukim Keratong,27000 Rompin, Pahang

019-9526330 17/12/2017

Sawit Maju Enterprise

Kg Tasik Mentiga, Penyor, 26600 Pekan, Pahang

09-5496391/012-9003936

18/12/2016

Sime Darby Plan-tation Sdn Bhd

LadangKerdau,28010Temerloh,Pahang

09-2791681 24/7/2016

TMF Plantations Sdn Bhd

PT 670, Pulau Manis, Pekan, Pahang 09-5172829 23/7/2017

The china Engi-neers (Malaysia) Sdn Bhd

Ladang Bukit Puteri, Peti Surat 31, Sungai Koyan, 27650 Raub, Pahang

019-7129030 27/10/2018

PERAK Agripalm Sdn Bhd

Lot 7250, Jalan Sitiawan-Bruas, Batu 40, Kg Tengah, Bruas, Perak

012-2278077 23/7/2017

Edwinson Sdn Bhd

Lot 1225, Mukim Pengkalan Baharu, Man-jung, Perak

019-3371572 29/4/2017


Ladang FELDA Besout 06, 35600 Sungkai, Perak

019-3087544 18/12/2016

Greenland Planta-tion Enterprise

Lot2191,2186&2313,35000 Batang Padang, Perak

05-401 5567/017-553 3567

17/12/2017

Kuala Kangsar Nursery Sdn Bhd

Lot985&1505,Langkor,MukimLubokMerbau, 33010 Kuala Kangsar, Perak

019-3800927 23/7/2017

Ladang Melintang Maju Sdn Bhd

Ladang Melintang Maju Sdn Bhd PTNo.88,MukimHutanMelintang,36400 Hilir Perak, Perak

05-621 5355 16/4/2016

MHc Plantations Bhd

Ladang Batang Padang, Mukim Durian Sebatang, Hilir Perak, 36000 Teluk Intan, Perak

05-4590001/05-44590002

24/7/2016

Nadi Rumpun Sdn Bhd

LadangWinsor,Lot690,JalanBatuKurau,34010 Taiping, Perak

05-8836312/012-5590520

22/10/2017

Setia Awan Plan-tation Sdn Bhd

Setia Awan Plantation Sdn Bhd Simpang Tiga, 32010 Setiawan, Perak

05-6911117 27/10/2018




Perbadanan Pembangunan Pertanian Negeri Perak

Projek Tapak Semaian Sawit Sg Galah. D/A Ladang usahawan Tani B1 dan B2, Perumahan Tersusun A.A Tin, 31800TanjungTualang,Perak

05-2537924/05-2537928

18/12/2016

Perniagaan Sawit Maju

Lot1581,1577,1580,1578,1579,MukimBidor, Batang Padang, Perak

016-5963223 17/12/2018

Phang Trading Sdn Bhd

SebahagianLot5834,MukimSungkai,Batang Padang, Perak

016-5263920 23/7/2017

Pohlex Nursery Sdn Bhd

LotNo.3538&3616,MukimSungaiSiput(u), 33000 Kuala Kangsar, Perak

012-5500893 23/7/2017


RISDA Semaian cawangan Gunung Tunggal, Tapak Semaian RISDA Gunung Tunggal, changkat Kruing, 32500 Ayer Tawar, Perak

05-6751866 16/4/2016

Risda Semaian dan Landskap Sdn Bhd

Ladang Risda Kampung changkat Sulaiman, Pejabat Pos Sungkai, 35600 Sungkai, Perak

03-42701911 17/12/2018

Sentrdon Sdn Bhd Ladang Banopdane, Batu 4, Jalan Bidor, (GRN00106953),LotNo.005786,MukimBidor, Batang Padang, Perak

016-4116369 23/7/2017

Sime Darby Plan-tation Sdn Bhd

Ladang Kamuning, 31100 Sungai Siput (u), Perak

05-5981109 16/4/2016

SL Ziran Nursery Sdn Bhd

Lot 1360, Mukim Sungkai, Batang Padang, Batang Padang, Perak

016-5206982 23/7/2017

SL Ziran Nursery Sdn Bhd

Lot12769,PT4079(Y2-46A),ColdStream,Mukim Bidor, Batang Padang, Perak

016-5206982 23/7/2017

SLSB Nursery Sdn Bhd

SebahagianLot59387,Seluas10ekar,MukimTanjungTualang,31800Kinta,Perak

016-5263920 17/12/2017

SLSB Nursery Sdn Bhd

Lot3799&Lot4247,JalanKampar,36700Langkap, Perak

016-5263920 17/12/2017

Smart care Agri-culture Enterprise

Lot 3151, Mukim chenderiang, 35300 Batang Padang, Perak

019-5713981 29/4/2017

Stesen Penyelidi-kan MPOB Teluk Intan (Tapak Semaian)

Lot 5267, Simpang 3, Jalan Kampung Tel-uk Buluh, 36400 Hutan Melintang, Perak

05-641 2151 17/12/2018

PuLAu PINANG

Glenberry Agricultural (PG0239212A)

GlenberryAgricultural(PG0239212A),Lot 104, MK 5, 14200 Seberang Perai Sela-tan, Pulau Pinang

012-4862898 24/7/2016

SELANGOR Sime Darby Seeds & Agricultural Services Sdn Bhd

KM 10, Jalan Banting-Kelanang, 42700 Banting, Selangor

03-3120 2311 29/4/2017

SABAH Saplantco Sdn Bhd

Seed Production complex, Kompleks Balung,Batu24,JalanApas,91000Tawau,Sabah

089-951537 16/4/2016

cherish Vista Sdn Bhd

Kg Perpaduan, Kota Kinabatangan, BQ No.4242,90009Sandakan,Sabah

016-8335307 18/12/2016


Tapak Semaian Ladang FELDA Sahabat 25,91150LahadDatu,Sabah

019-3087544 16/4/2016


Genting Sabapalm Nursery, Sabah 03-2161 5021 18/12/2016


Genting Mewah Estate, Lokan Region of Kinabatangan District

03-2161 5021 27/10/2018




Green Project Mile9,JalanSilam,PetiSurat60954,91118Lahad Datu, Sabah

019-8093639 29/7/2018

IJM Plantations Berhad

Desa Talisai Sdn Bhd (Nursery),

Pre Nursery: Quality, Training & Research centre (QTRc), offKM13,JalanBeluran,90000Sandakan,Sabah

Main Nursery: Desa Talisai Estate, Mile 54, Jalan Sandakan-Telupid, Sabah

089-667721Samb.: 351

17/12/2018

Jaya Nursery co. (Ranau)

Kg Kandawayon, Batu 3 1/2, Jalan Ranau -Tambunan,89300Ranau,Sabah

010-9823189 18/3/2018

KL-Kepong (Sabah) Sdn Bhd

Ladang Pangeran Nursery, cL125317562, KM72,JalanTawau-Semporna,91308Semporna, Sabah

089-975111/222/333 18/12/2016

KL-Kepong (Sabah) Sdn Bhd

Ladang Pang Burong Nursery, CL105387782,KM61,JalanTawau-Sem-porna,91308Semporna,Sabah

089-975111/222/333 18/12/2016

Koperasi Kaki-tangan Jabatan Pertanian Sabah Bhd

GNNo791-62,Batu19,JalanBukitQuoin,91007Tawau,Sabah

089-774543/019-8999433

29/4/2017

Koperasi Pemban-gunan Desa

Korporasi Pembangunan Desa, Batu 2, JalanBubul,91300Semporna,Sabah

089-785023 16/4/2016

Koperasi Pembangunan Desa

Projek Nurseri KPD Telupid,KM 7, Jalan Telupid -Tongod89300Telupid,Sabah

089-521973 17/12/2017


135315347 Kg Biah Tengah (Jalan Biah Skim),KM4.5JalanNabawan,89008Ken-ingau, Sabah

013-7788352 17/12/2017

Mekar Bersatu Padu Sdn Bhd

Sg Koyah 2, Kinabatangan, KM 50 LahadDatuoffKM25Sandakan,High-way Sandakan - Lahad Datu, Sabah.

089-273998/010-9452511

29/7/2018

Nova Goldtree Sdn Bhd

CL075100365,JalanLintasSibuga,90000Sandakan, Sabah

013-8867796 18/12/2016

Peak Fruitful Sdn Bhd

Bt 34, Jalan Sandakan- Lahad Datu, Sabah 019-8697772 27/10/2018

Sabah Softwood Sdn Bhd

KM8,JalanSinSan,91019Tawau,Sabah 089-771333/089-754927

18/12/2016

Saplantco Sdn Bhd

LadangLumadan,89808Beaufort,Sabah 089-951537 18/03/2018

Saplantco Sdn Bhd

LadangLangkon,89108KotaMarudu,Sabah

013-35506380 23/7/2017

Seateknik Sdn Bhd

CL105094924,Batu31/2,JalanHotSpring, Tawau, Sabah

019-8835441 17/12/2017

Sime Darby Plantations Sabah Sdn Bhd

Sime Darby Plantation (Sabah) Sdn BhdLadangTable,PetiSurat135,91007Tawau,Sabah

089-750524 29/7/2018

Sime Darby Seeds & Agricultural Services Sdn Bhd

KM18,JalanMerotai-Bombalai,91007Tawau, Sabah

089-750866 16/4/2016

Stesen Penyelidi-kan MPOB Lahad Datu

KM 10, Jalan Tengah Nipah, 91109LahadDatu,Sabah

089-897107 18/3/2018




Syarikat Kretam Plantation Sdn Bhd

PasangEstate(Nursery),CL075145916,MukimBode,91116Sandakan,Sabah

089-502823 16/4/2016

Syarikat Kretam Plantation Sdn Bhd

SapagayaEstate(Nursery),CL07583596dan075380004,Batu60,JalanSukau,90700Sandakan, Sabah

089-502823 16/4/2016

Tapak Semaian Sawit Inodol

Tapak Semaian Sawit Inodol, Kg Inodol Minusoh, Tongod, Sabah

019-8131992 16/4/2016

Tapak Semaian Sawit Mampan, ulu Dusun

Batu 30, ulu Dusun, Sandakan, Sabah 089-226992/019-8131992

29/7/2018

Tanjung Jasa Sdn Bhd

CL105458526,OffBatu6,JalanApas,KM1,JalanTinagat,91000Tawau,Sabah

089-750120 17/12/2018

Valiant Vision Sdn Bhd

KM2,JalanPyonOff,KM28½,Jalan Labuk Sandakan, Sabah

089-275018/019-8339228 17/12/2018

Zung Zang Plan-tation Sdn Bhd

Tantelebun/TongodLocality,offKM130,Sandakan-Telupid Highway, Sabah

089-226088 22/10/2017

SARAWAK AA Nursery Sdn Bhd

Bintang Lease of crown Land, No. 50347 Bintangor, Sarikei, Sarawak

084-693178 29/4/2017

AA Plantations Sdn Bhd

Lot159,Blok12,MenyanLandDistrictKanowit,96700Sibu,Sarawak

013-7792333 24/7/2016

Besrichas Sdn Bhd

Lot 24, Samarahan Land District, Sarawak 082-572333 29/7/2018

Bright Link Sdn Bhd

Lot183,Blok59,MuaraTuangLandDistrict,94300KotaSamarahan,Sarawak

082-615606 17/12/2018

Dynamic Nature Agro Sdn Bhd

Tanah NcR, Kawasan Sungai Segan dan SungaiSilas,97000Bintulu,Sarawak

086-338768 18/3/2018

East Sasaran Sarawak & co

Lot94dan172,JalanPengkalanLobang,PetiSurat71,98000BatuNiah,Miri,Sarawak

085-737668 16/4/2016

East Sasaran Sarawak & co., Bintulu Sarawak

Lot7&8,Batu25,JalanBintulu-Miri,97000Bintulu,Sarawak

085-737668 17/12/2018

Esprit Rise Sdn Bhd

No.9,JalanKaiPeng,96000Sibu,Sarawak 085-412568 29/4/2017

Evergreen unity Sdn Bhd

Lot196,Suai,98000Miri,Sarawak 016-8379335/08-8231868

18/12/2016

Evergreen Planta-tion Nursery

Jalan chin Seefoh, Batu 12, Jalan Penris-sen,93250Kuching,Sarawak

082-381899 27/10/2018

FELcRA Agro Industry Sdn Bhd

Mutiara Kemena Sdn Bhd, Lot88,SgEmbuli,Batu4,JalanKJDBin-tangor, Maradong, Sarawak

019-8558809 16/4/2016

Hing and chan Enterprise

Lot No. 2, Blok 36, NcR RH James Salang, Sungai Semandang, Kuala Tatau,97000Bintulu,Sarawak

086-334318 18/12/2016

Jaya Nursery co. JayaNurseryCo.,Lot308,Blok90Sarikei,Sarawak

010-9823189 16/4/2016

Juara Beetuah Sdn Bhd

KM 21, Jalan Bintulu-Tatau, Bintulu, Sarawak

082-461757 29/4/2017

Juara Beetuah Sdn Bhd

Juara Beetuah Sdn Bhd, Stungkor Baru Oil Palm Plantation, Lundu, Sarawak

082-461757 16/4/2016

Kota Farmer Trad-ing & Engineering Sdn Bhd

Sublot38,(GLS3135)HakkaAvenue,6thMile,JalanPenrissen,93250Kuching,Sarawak

082-461966 23/7/2017




Mega Jutamas Sdn Bhd

Lot95,SawaiLandDistrict,Miri,Sarawak 016-566 2770 18/3/2018

Mekar Agrochem-ical Sdn Bhd

Lot 106, Blok 7, Sibuti Land District, Miri, Sarawak

085-417139/013-8361128

23/7/2017

Miri Best One Sdn Bhd

Lot 553, Kg Beraya Lama, Lambir Land District, Miri, Sarawak

016-8503999 18/3/2018

New Time Re-sources Sdn Bhd

Lot244,Blok8,MenyanLandDistrict,96000Sibu,Sarawak

013-8110620 23/7/2017

Sri Sarjoh Nursery Sdn Bhd

Tapak Semaian EntulangLot50&167,KlauhLandDistrict,95000Sri Aman, Sarawak

016-7369696 17/12/2018


Tapak Semaian LunduLot672,Blok9,GadingLunduLandDistrict, Kuching, Sarawak

016-7369696 17/12/2018


Tapak Semaian TekalongNcR Tekalong No. 12130, Simanggang, Sri Aman, Sarawak

016-7369696 17/12/2018

Sarawak Land consolidation and Rehabilitation Au-thority (SALcRA)

Roban South Oil Palm Estate (Nursery)KM 5, Jalan Saratok-Sri Aman, 95407SriAman,Sarawak

082-621903 17/12/2018

Pertubuhan Peladang Kawasan Subis

Stesen Pertanian Kabuloh, Bekenu, Miri, Sarawak

085-430216 17/12/2018

Smartake Sdn Bhd Lot185,KemenaLandDistrict,Batu14,JalanBintulu-Miri,97000Bintulu,Sarawak

086-334414 17/12/2018

INTENSIVE DIPLOMA IN OIL PALM MANAGEMENT AND TECHNOLOGY (IDOPMT)


Semester 1 Semester 2 Praktikal di Estet

7-24/3/1628/3-22/4/1624-29/4/16


Omar Kamal03-87694869

[email protected]

KURSUS OPERATOR MEKANISASI LADANG (KOML)


Tahap 2 April-Ogos 2016 PLASMA Keratong, Pahang

Mohd Solah Deraman / Siti Balqis Jaafar

09-4514 [email protected] / [email protected]

KURSUS PENGURUSAN DAN PENYELENGGARAAN NURSERI SAWIT

Zon Tarikh Tempat Sebarang pertanyaan, sila hubungi

Wilayah SarawakWilayah Sabah

29-30/3/1619-20/4/16


Mohd Hakeem Osman03-8769 4396

[email protected]

*Nota: Sebarang perubahan tarikh adalah tertakluk kepada penganjur. Sila hubungi pegawai terlibat untuk sebarang maklumat lanjut.




naskhah percuma terbitan bahagian penyelidikan integrasi...

Documents