lejar modul 5 · 2020. 10. 25. · 19 cek yang diberi oleh farisha didapati cek tak laku 1 400 24...

LEJAR

149

Gambar berikut menunjukkan aksi pasukan beregu lelaki Malaysia dalam satu pertandingan badminton. Dalam perlawanan beregu, setiap pemain dikehendaki bekerjasama terutama dari segi pergerakan. Sebagai contoh, apabila seorang pemain bergerak ke kanan seorang lagi akan bergerak ke kiri. Begitu juga dengan catatan dalam lejar yang menggunakan Sistem Catatan Bergu. Setiap urus niaga akan direkodkan sekurang-kurangnya dalam dua akaun.

Satu akaun akan didebitkan dan satu lagi akaun akan dikreditkan. Penyediaan lejar perlu direkodkan dengan mematuhi Sistem Catatan Bergu untuk mengelakkan kesilapan dan ketinggalan catatan yang menyebabkan Imbangan Duga menjadi tidak tepat.

5STANDARD KANDUNGAN

Pengenalan Lejar

Sistem Catatan Bergu

Akaun Kawalan

Dalam satu pertandingan badminton pemain pasukan beregu perlu bekerjasama dalam setiap pergerakan.

Modul

Akaun_chap 05.indd new bbt latest 2.indd 149 10/10/2016 12:27:31 PM

150

5.1 LEJARPengenalan Buku akaun utama untuk merekodkan pelbagai jenis

urus niaga perniagaan. Akaun dalam lejar merupakan ringkasan urus niaga

perniagaan yang tepat dan sistematik. Perekodan dalam lejar menggunakan Sistem Catatan

Bergu.

Lejar Am (LA) Merekodkan semua akaun kecuali Akaun Belum

Terima dan Akaun Belum Bayar barang niaga. Contoh: Akaun Hasil, Akaun Belanja, Akaun Aset,

Akaun Liabiliti, Akaun Modal dan Akaun Ambilan.

Lejar Khas (Subsidiari) Merekodkan semua urus niaga dengan: • Akaun Belum Terima (a) Jualan barang niaga secara kredit. (b) Lejar Akaun Belum Terima dikenali sebagai Lejar

Jualan (LJ). • Akaun Belum Bayar (a) Belian barang niaga secara kredit. (b) Lejar Akaun Belum Bayar dikenali sebagai Lejar

Belian (LB).

Bentuk ‘T’Debit (Dt) Nama Akaun Kredit (Kt)Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

Murid boleh:• Menjelaskan tujuan

penyediaan lejar.• Menyatakan fungsi setiap

lejar.• Menerangkan format lejar

dalam bentuk ’T’ dan bentuk lajur.

• Mengklasifikasikan akaun-akaun mengikut kumpulan akaun.

STANDARD PEMBELAJARAN

Jenis Lejar

Lejar Am Lejar Khas (Subsidiari)

Lejar dalam bentuk ‘T’

Untuk merekodkan tarikh urus niaga

Rujukan catatan diperoleh

Nama akaun

Nilai wang

INFO

Tujuan pembahagian lejar:• Dapat memudahkan

kerja-kerja mencatat.• Kesilapan dapat

diminimumkan.• Kualiti dan kecekapan

perekodan dapat ditingkatkan.

• Mudah untuk membuat rujukan.

AKAUN BELUM TERIMA: Pelanggan yang berhutang dengan perniagaan kita. Ia berlaku apabila kita membenarkan jualan barang niaga secara kredit kepada pelanggan.

AKAUN BELUM BAYAR: Pembekal barang niaga. Ia berlaku apabila kita membeli barang niaga secara kredit daripada pembekal.

GLOSARI

Terdapat dua bahagian dalam setiap akaun lejar. Bahagian kiri dipanggil debit dan bahagian kanan dipanggil kredit.

Lejar

Bentuk ‘T’ Bentuk Lajur


Modul 5: LEJAR

151

Bentuk Lajur

Tarikh Butir Folio Debit Kredit BakiRM RM RM

Bahagian debit atau kredit bergantung kepada jenis akaun yang direkodkan.

Sebagai contoh, di bahagian debit Akaun Aset akan direkodkan dengan penambahan aset dan di bahagian kredit pula akan direkodkan dengan pengurangan aset.

Klasifikasi Akaun-akaun Akaun Nyata dan Akaun Nominal merupakan akaun untuk merekodkan urus niaga selain daripada Akaun Belum Terima dan Akaun Belum Bayar.

Akaun-akaun dalam Lejar

Akaun Nyata Akaun Nominal

Lejar bentuk lajur

Tarikh urus niaga

Baki akan dikemas kini selepas setiap urus niaga

Nama akaun

Akaun Nyata Akaun yang merekodkan semua aset perniagaan.

Sebagai contoh, Akaun Lengkapan, Akaun Perabot, Akaun Kenderaan, Akaun Bank, Akaun Tunai, Akaun Inventori dan Akaun Alatan Pejabat.

Akaun Nominal

Akaun yang merekodkan semua hasil dan belanja.

Sebagai contoh, Akaun Belian, Akaun Jualan, Akaun Belanja Am, Akaun Kadar Bayaran, Akaun Dividen, Akaun Sewa Diterima, Akaun Pulangan Belian dan Akaun Pulangan Jualan.

INFO

Banyak perisian perakaunan memudahkan kerja-kerja mencatat sehingga menyediakan penyata kewangan seperti UBS, MYOB, MyBiz Accounting, Century Software, Proline dan DKS.

Daya Fikir

Yang manakah antara berikut merupakan Akaun Nominal?A Akaun Kenderaan, Akaun

Belum Terima dan Akaun Belanja Am

B Akaun Gaji, Akaun Faedah atas Pinjaman dan Akaun Sewa Diterima

C Akaun Belum Bayar, Akaun Diskaun Diberi dan Akaun Pulangan Belian

D Akaun Perabot, Akaun Premis dan Akaun Alatan Pejabat

1 Nyatakan fungsi Lejar Am.

2 Sebutkan lima akaun yang direkodkan dalam Akaun Nominal.

LATIHAN MINDA 5.1


152

Akaun PerabotTarikh Butir Folio Amaun

2016 RM Jan 2 Akaun

Belum Bayar: Kilang Perabot SoSo

JA2 3 400

Akaun Belum Bayar: Kilang Perabot SoSoTarikh Butir Folio Amaun 2016 RMJan 2 Perabot JA1 3 400

5.2 SISTEM CATATAN BERGUSistem Catatan Bergu merekodkan setiap urus niaga sekurang-kurangnya dalam dua akaun yang berbeza iaitu satu akaun akan didebitkan dan satu akaun akan dikreditkan dengan amaun yang sama.

Nama Akaun

Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

Murid boleh:• Menerangkan maksud

Sistem Catatan Bergu.• Menunjukkan bahagian

debit dan kredit pada akaun lejar.

• Menerangkan peraturan mencatat dengan contoh urus niaga.

• Mengenal pasti akaun-akaun yang terlibat bagi sesuatu urus niaga.

• Merekodkan urus niaga berdasarkan pernyataan urus niaga.

• Mengimbangkan akaun-akaun dalam lejar.

• Menyatakan baki normal bagi aset, liabiliti, ekuiti pemilik, hasil dan belanja.

• Memindahkan catatan daripada Buku Catatan Pertama ke akaun-akaun dalam lejar am dan lejar khas secara manual atau dengan menggunakan aplikasi TMK.

• Membincangkan kesan dan akibat sekiranya Sistem Catatan Bergu tidak digunakan dalam merekodkan urus niaga perniagaan.


Bahagian debit lejar Bahagian kredit lejar

Cara Merekodkan Urus Niaga dalam Lejar

1 Kenal pasti akaun yang terlibat dalam dokumen sumber/pernyataan urus niaga.

2 Kenal pasti catatan akaun di bahagian debit atau kredit di kedua-dua akaun.

3 Rekodkan dalam akaun dengan lengkap iaitu mengandungi tarikh, butir dan nilai urus niaga dalam wang ringgit.

CONTOH 1

Rekodkan urus niaga berikut ke dalam akaun yang berkenaan mengikut Sistem Catatan Bergu dalam Perniagaan Alat Tulis Afiq:

2016 Jan 2 Afiq membeli 2 rak pameran secara kredit daripada

Kilang Perabot SoSo sebanyak RM3 400. Penyelesaian

Amaun yang sama

Daya Fikir

Rekodkan urus niaga berikut dalam lejar.(a) Mengambil barang niaga bernilai RM250 untuk tujuan promosi(b) Jualan barang niaga bernilai RM3 000 secara kredit kepada Wahyu.


Modul 5: LEJAR

153

CONTOH 2

2016 Apr 1 Memulakan perniagaan dengan wang tunai di bank RM30 000.Penyelesaian

Akaun yang didebit dan dikredit KeteranganDebit KreditBank Bank didebitkan kerana aset bertambah.

Modal Modal dikreditkan kerana ekuiti pemilik bertambah.

CONTOH 3

2016 Apr 4 Membeli barang niaga secara kredit daripada Pembekal SyaSya bernilai RM4 300.Penyelesaian

Akaun yang didebit dan dikredit KeteranganDebit KreditBelian Belian didebitkan kerana belanja bertambah.

Pembekal SyaSya Pembekal SyaSya dikreditkan kerana liabiliti bertambah.

CONTOH 4

2016 Apr 12 Menjelaskan hutang kepada Pembekal SyaSya dengan cek bernilai RM2 000.Penyelesaian

Akaun yang didebit dan dikredit KeteranganDebit KreditPembekal SyaSya Pembekal SyaSya didebitkan kerana liabiliti berkurang.

Bank Bank dikreditkan kerana aset berkurang.

Rekodkan urus niaga berikut dalam akaun yang berkenaan mengikut Sistem Catatan Bergu:

Akaun BankTarikh Butir Folio Amaun

2016 RM Apr 1 Modal JA1 30 000

Akaun BelianTarikh Butir Folio Amaun2016 RM Apr 4 Akaun Belum Bayar:

Pembekal SyaSya LB1 4 300

Akaun ModalTarikh Butir Folio Amaun 2016 RMApr 1 Bank BT1 30 000

Akaun Belum Bayar: Pembekal SyaSyaTarikh Butir Folio Amaun 2016 RMApr 4 Belian LA1 4 300

Akaun Bank Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RMApr 1 Modal JA1 30 000 Apr 12 Akaun Belum Bayar: Pembekal SyaSya LB1 2 000

Akaun Belum Bayar: Pembekal SyaSya Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RMApr 12 Bank BT1 2 000 Apr 4 Belian LA1 4 300


154

CONTOH 5

Maklumat berikut diperoleh daripada Kedai Tudung Rosidah pada bulan Mac 2016: 2016 RM Mac 1 Baki-baki akaun adalah seperti berikut: Tunai di bank 25 000 Tunai di tangan 2 500 Perabot 5 600 Akaun Belum Terima: Farisha 1 400 3 Membeli barang niaga daripada Amisyah Collection secara kredit 4 500 4 Memulangkan barang niaga kepada Amisyah Collection kerana rosak 150 6 Jual barang niaga kepada Nor Wani secara tunai 1 300 10 Beli barang niaga secara tunai 500 12 Farisha menyelesaikan baki hutangnya dengan cek 1 400 13 Jual barang niaga secara kredit kepada Intan Butik 2 000 16 Intan Butik memulangkan barang niaga kerana rosak 100 18 Pemilik membuat ambilan barang niaga untuk kegunaan sendiri 30 19 Cek yang diberi oleh Farisha didapati cek tak laku 1 400 24 Menjelaskan hutang sepenuhnya kepada Amisyah Collection dengan cek 4 350 25 Membayar kadar bayaran dengan tunai 200 28 Membayar sewa kedai dengan cek 1 500 30 Membayar gaji pekerja secara tunai 600Rekodkan urus niaga tersebut dalam lejar.Penyelesaian

Cara Merekodkan Urus Niaga berdasarkan Pernyataan Urus Niaga

Buku Tunai BT1

Tarikh Butir Folio Diskaun Diberi Tunai Bank Tarikh Butir Folio Diskaun

Diterima Tunai Bank

2016 RM RM RM 2016 RM RM RMMac 1 Baki b/b JA1 2 500 25 000 Mac 10 Belian LA2 500

6 Jualan LA4 1 300 19 Farisha (Cek tak laku)

LJ1 1 40012 Farisha LJ1 1 400

24 Amisyah Collection

LB1 4 350

25 Kadar Bayaran

LA7 200

28 Sewa LA8 1 50030 Gaji LA9 60031 Baki h/b 2 500 19 150

3 800 26 400 3 800 26 400Apr 1 Baki b/b 2 500 19 150

Lejar Am Akaun Perabot LA1

Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun2016 RM

Mac 1 Baki b/b JA1 5 600


Modul 5: LEJAR

155

Akaun Belian LA2Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RMMac 3 Akaun Belum

Bayar: Amisyah Collection

LB1 4 500 Mac 18 Ambilan LA6 30

10 Tunai BT1 500

Akaun Pulangan Belian LA3Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RMMac 4 Akaun Belum

Bayar: Amisyah Collection

LB1 150

Akaun Jualan LA4Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM Mac 6 Tunai BT1 1 300

13 Akaun Belum Terima: Intan Butik

LJ2 2 000

Akaun Pulangan Jualan LA5Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RMMac 16 Akaun Belum

Terima: Intan Butik

LJ2 100

Akaun Ambilan LA6Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM Mac 18 Belian LA2 30

Akaun Kadar Bayaran LA7Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM Mac 25 Tunai BT1 200

Akaun Sewa LA8Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM Mac 28 Bank BT1 1 500


156

Akaun Gaji LA9Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM Mac 30 Tunai BT1 600

Lejar Belian Akaun Belum Bayar: Amisyah Collection LB1Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RMMac 4 Pulangan Belian LA3 150 Mac 3 Belian LA2 4 500

24 Bank BT1 4 350

Lejar Jualan Akaun Belum Terima: Farisha LJ1

Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun2016 RM 2016 RM

Mac 1 Baki b/b 1 400 Mac 12 Bank BT1 1 40019 Bank BT1 1 400

Akaun Belum Terima: Intan Butik LJ2Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RMMac 13 Jualan LA4 2 000 Mac 16 Pulangan Jualan LA5 100

Mengimbangkan LejarSemua akaun dalam lejar perlu ditutup pada akhir bulan atau akhir tempoh perakaunan.

Mengimbangkan akaun bermaksud kedua-dua bahagian akaun perlu seimbang untuk mencari beza antara jumlah bahagian debit dan jumlah bahagian kredit akaun tersebut.

Berikut merupakan beberapa contoh untuk menutup dan mengimbangkan akaun:

Akaun yang hanya mempunyai satu catatan sahaja

Akaun Perabot LA1


2016 RM 2016 RM Mac 1

Apr 1

Baki b/b

Baki b/b

JA1 5 600

5 600

5 600

Mac 31 Baki h/b 5 600

5 6001

3

1

INFO

Nombor rujukan folio Buku Catatan Pertama tidak semestinya mengikut urutan. Nombor rujukan tersebut bergantung kepada pemilik perniagaan.


Modul 5: LEJAR

157157

Langkah-langkah mengimbang:

1 Mengimbangkan jumlah di bahagian debit dan di bahagian kredit.

2 Meletakkan dua garisan di kedua-dua jumlah.

3 Memindahkan baki akhir ke bulan hadapan.

Akaun yang mempunyai catatan di bahagian debit dan di bahagian kredit

Akaun Belum Terima: Intan Butik LJ2


2016 RM 2016 RMMac 13

Apr 1

Jualan

Baki b/b

LA4 2 000

2 000

1 900

Mac 1631

Pulangan JualanBaki h/b

LA5 1001 9002 000


1 Mengimbangkan jumlah di bahagian debit dan di bahagian kredit mengikut jumlah yang paling besar.

2 Mencari beza baki jumlah di bahagian debit dan di bahagian kredit dan jadikannya baki h/b.

3 Membawa baki h/b ke bulan hadapan. • Jika baki h/b di bahagian debit, maka baki

b/b di bahagian kredit. • Jika baki h/b di bahagian kredit, maka baki

b/b di bahagian debit.

1

3

2

INFO

Untuk mendapatkan langkah mengimbangkan akaun dalam lejar, sila imbas QR Code berikut:

https://www.youtube.com/watch?v=LJicWWRHs70(Diakses pada 9 September 2016)

Daya Fikir

Apakah yang dimaksudkan dengan mengimbangkan lejar?


158

Buku Tunai BT1

Tarikh Butir FolioDiskaun Diberi

Tunai Bank Tarikh Butir FolioDiskaun Diterima

Tunai Bank

2016 RM RM RM 2016 RM RM RM

Mac 1 Baki b/b JA1 2 500 25 000 Mac 10 Belian LA2 500

6 Jualan LA4 1 300 19 Farisha (Cek tak laku)

LJ1 1 400

12 Farisha LJ1 1 400

24 Amisyah Collection

LB1 4 350

25 Kadar Bayaran LA7 200

28 Sewa LA8 1 500

30 Gaji LA9 600

31 Baki h/b 2 500 19 150

3 800 26 400 3 800 26 400

Apr 1 Baki b/b 2 500 19 150

Akaun Belum Bayar: Amisyah Collection LB1


2016 RM 2016 RM Mac 4

24Pulangan BelianBank

LA3 BT1

1504 3504 500

Mac 3 Belian LA2 4 500

4 500


1 Jumlahkan kedua-dua bahagian debit dan bahagian kredit. Jumlahnya mesti sama di kedua-dua bahagian.

Mengimbangkan Buku Tunai


1 Jumlahkan di bahagian debit dan di bahagian kredit untuk lajur tunai dan bank dengan jumlah yang sama (jumlah yang paling besar).

2 Cari beza baki untuk lajur tunai dan bank dan jadikan ia baki h/b.

3 Bawa baki h/b ke bawah dan jadikan baki b/b.

1 1

Akaun yang di bahagian debit dan di bahagian kreditnya sama

Dalam Buku Tunai: Baki b/b tunai mesti di bahagian debit kerana Buku Tunai adalah aset.

Baki b/b bank boleh di bahagian debit atau di bahagian kredit kerana peniaga boleh membuat overdraf bank.

TIP


Modul 5: LEJAR

159

Nilai bertambah Nilai berkurang

INFO

Overdraf ialah pengeluaran wang lebih daripada baki yang terdapat dalam Akaun Bank dengan kelulusan pihak bank.

Nilai berkurang Nilai bertambah

Baki Akaun-akaun Lejar Akaun Aset Semua Akaun Aset mesti berbaki debit. Sebarang penambahan pada aset direkodkan di

bahagian debit dan pengurangan aset direkodkan di bahagian kredit.

Sebagai contoh, Akaun Perabot, Akaun Lengkapan, Akaun Kenderaan, Akaun Inventori, Akaun Belum Terima, Akaun Bank, Akaun Tunai, Akaun Hasil Belum Terima dan Akaun Belanja Prabayar.

Dt Akaun Aset Kt

Akaun Liabiliti Semua Akaun Liabiliti mesti berbaki kredit. Sebarang penambahan direkodkan di bahagian kredit

dan pengurangan direkodkan di bahagian debit. Sebagai contoh, Akaun Belum Bayar, Akaun Overdraf

Bank, Akaun Pinjaman dan Akaun Gadai Janji.

Dt Akaun Liabiliti Kt

Akaun Belanja Semua Akaun Belanja akan berbaki debit. Sebarang penambahan belanja akan direkodkan di

bahagian debit. Sebagai contoh, Akaun Belian, Akaun Gaji, Akaun

Belanja Am, Akaun Kadar Bayaran, Akaun Susut Nilai Aset Bukan Semasa dan Akaun Faedah Atas Pinjaman.

Dt Akaun Belanja Kt

Akaun Hasil Semua Akaun Hasil mesti berbaki kredit. Penambahan hasil akan direkodkan di bahagian kredit. Sebagai contoh, Akaun Jualan, Akaun Sewa Diterima,

Akaun Dividen, Akaun Faedah Atas Simpanan Tetap dan Akaun Komisen Diterima.Dt Akaun Hasil Kt

Nilai bertambah

Nilai bertambah

• Akaun Aset dan Liabiliti seperti Akaun Kenderaan, Akaun Belum Terima dan Akaun Belum Bayar akan ditutup dan bakinya akan dipindahkan ke dalam Penyata Kedudukan Kewangan. Baki akaun ini akan dibawa ke tempoh perakaunan akan datang.

• Semua Akaun Hasil dan Belanja seperti Akaun Gaji, Akaun Sewa dan Akaun Komisen akan ditutup dan dihantar ke Akaun Perdagangan dan Untung Rugi.

TIP

INFO

Untuk mendapatkan maklumat tentang langkah mengimbangkan akaun dalam lejar yang lebih lanjut, sila imbas QR Code berikut:

https://www.youtube.com/watch?v=cE6rxxYnFfY

(Diakses pada 9 September 2016)


160

Akaun Ekuiti Pemilik

Terdiri daripada Akaun Modal dan Akaun Ambilan.

Sebarang penambahan modal akan direkodkan di bahagian kredit Akaun Modal.

Sebarang penambahan ambilan akan direkodkan di bahagian debit Akaun Ambilan.

Dt Akaun Modal Kt

Dt Akaun Ambilan Kt

Nilai bertambah

Nilai bertambah

Memindahkan Catatan daripada Buku Catatan Pertama ke dalam Lejar

Daya Fikir

Nyatakan baki normal bagi akaun-akaun berikut:(a) Akaun Sewa Diterima(b) Akaun Kadar Bayaran(c) Akaun Gaji(d) Akaun Pinjaman

CONTOH 6

Maklumat berikut diambil daripada Perniagaan Maisarah pada bulan September 2016. Anda dikehendaki memindahkan catatan daripada Buku Catatan Pertama ke dalam lejar.

Jurnal Am JA1Tarikh Butir Folio Debit Kredit

2016 RM RMSept 1 Bank

PerabotAkaun Belum Terima: Perniagaan Firas Akaun Belum Bayar: Pembekal Theah Modal(Aset, liabiliti dan ekuiti pemilik pada tarikh ini)

BT6LA2LJ1LB1LA1

30 0005 0002 700

37 700

3 45034 25037 700

10 Ambilan Belian(Ambilan barang niaga untuk kegunaan sendiri)

LA3LA4

300300

12 Alatan Pejabat Kedai Komputer Mimi(Membeli komputer secara kredit)

LA5LA6

2 5002 500

Jurnal Belian JB2Tarikh Butir Folio No. Dokumen Jumlah

2016 RMSept 2

1621

Pembekal TheahPemborong AzizulPerniagaan Ramesh

LB1LB2LB3

INV7890INV6570INV4539

3 0002 7001 790

30 Akaun Belian (Dt) LA4 7 490


Modul 5: LEJAR

161

Jurnal Pulangan Belian JPB3Tarikh Butir Folio No. Dokumen Jumlah

2016 RM

Sept 3 Pembekal Theah LB1 NK345 300

30 Akaun Pulangan Belian (Kt) LA7 300

Jurnal Jualan JJ4Tarikh Butir Folio No. Dokumen Jumlah

2016 RM

Sept 5

13

14

Farhan Enterprise

Perniagaan Firas

Perniagaan Firas

LJ2

LJ1

LJ1

INV5467

INV5468

INV5469

3 200

4 270

270

30 Akaun Jualan (Kt) LA8 7 740

Jurnal Pulangan Jualan JPJ5Tarikh Butir Folio No. Dokumen Jumlah

2016 RM

Sept 6 Farhan Enterprise LJ2 NK240 200

30 Akaun Pulangan Jualan (Dt) LA9 200

Buku Tunai BT6


Diterima Tunai Bank

2016 RM RM RM 2016 RM RM RMSept 1 Baki b/b 30 000 Sept 2 Tunai Runcit BTR7 250

4 Bank K 3 000 4 Tunai K 3 0005 Jualan LA8 550 6 Pembekal

TheahLB1 150 3 300

8 Perniagaan Firas

LJ1 100 2 6009 Belian LA4 2 450

20 Ambilan LA3 50025 Gaji LA12 80028 Sewa LA13 1 20030 Kadar

BayaranLA14 450

Alat Tulis LA15 100 Baki h/b 1 700 22 400

100 3 550 32 600 150 3 550 32 600Okt 1 Baki b/b 1 700 22 400 LA11

LA10 Okt 1 Tunai Runcit BTR7 190


162

Buku Tunai Runcit BTR7

Tarikh Butir Folio No. Baucar

Penerimaan(Debit)

Pembayaran(Kredit)

Analisis BayaranAlat Tulis

BelanjaPejabat Pos Folio Pelbagai

2016 RM RM RM RM RM RM Sept 2 Bank BT6 250

4 Kertas dan Dakwat

V001 100 100

10 Alas Meja V002 40 4015 Baiki Lampu V003 20 2020 Setem dan Pos V004 15 1527 Kopi dan Teh

PejabatV005 15 15

250 190 100 75 1530 Baki h/b 60 LA15 LA16 LA17

250 250Okt 1 Baki b/b 60

Bank BT6 190

Penyelesaian

Lejar Am Akaun Modal LA1


Sept 30 Baki h/b 34 250 Sept 1 Baki b/b JA1 34 25034 250 34 250

Okt 1 Baki b/b 34 250

Akaun Perabot LA2Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RM Sept 1 Baki b/b JA1 5 000 Sept 30 Baki h/b 5 000

5 000 5 000 Okt 1 Baki b/b 5 000

Akaun Ambilan LA3Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RM Sept 10 Belian JA1 300 Sept 30 Baki h/b 800

20 Tunai BT6 500 800 800

Okt 1 Baki b/b 800


Modul 5: LEJAR

163


2016 RM 2016 RM Sept 9 Bank BT6 2 450 Sept 10 Ambilan JA1 300

30 Akaun Belum Bayar

JB2 7 490 30 Baki h/b 9 640

9 940 9 940Okt 1 Baki b/b 9 640

Akaun Alatan Pejabat LA5Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RM Sept 12 Akaun Belum

Bayar: Kedai Komputer Mimi

JA1 2 500 Sept 30 Baki h/b 2 500

2 500 2 500 Okt 1 Baki b/b 2 500

Akaun Belum Bayar: Kedai Komputer Mimi LA6Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RM Sept 30 Baki h/b 2 500 Sept 12 Alatan

PejabatJA1 2 500

2 500 2 500 Okt 1 Baki b/b 2 500


2016 RM 2016 RM Sept 30 Baki h/b 300 Sept 30 Akaun Belum

BayarJPB3 300

300 300Okt 1 Baki b/b 300


2016 RM 2016 RM Sept 30 Baki h/b 8 290 Sept 5 Tunai BT6 550

30 Akaun Belum Terima

JJ4 7 740

8 290 8 290Okt 1 Baki b/b 8 290


164



TerimaJPJ5 200 Sept 30 Baki h/b 200

200 200Okt 1 Baki b/b 200

Akaun Diskaun Diberi LA10Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun


TerimaBT6 100 Sept 30 Baki h/b 100

100 100Okt 1 Baki b/b 100

Akaun Diskaun Diterima LA11Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RM Sept 30 Baki h/b 150 Sept 30 Akaun Belum

BayarBT6 150

150 150Okt 1 Baki b/b 150


2016 RM 2016 RM Sept 25 Tunai BT6 800 Sept 30 Baki h/b 800

800 800Okt 1 Baki b/b 800

Akaun Sewa LA13Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RM Sept 28 Bank BT6 1 200 Sept 30 Baki h/b 1 200

1 200 1 200Okt 1 Baki b/b 1 200

Akaun Kadar Bayaran LA14Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun


450 450Okt 1 Baki b/b 450


Modul 5: LEJAR

165

Akaun Alat Tulis LA15Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun


Tunai Runcit BTR7 100200 200

Okt 1 Baki b/b 200

Akaun Belanja Pejabat LA16Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RM Sept 30 Tunai Runcit BTR7 75 Sept 30 Baki h/b 75

75 75Okt 1 Baki b/b 75

Akaun Pos LA17Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RM Sept 30 Tunai Runcit BTR7 15 Sept 30 Baki h/b 15

15 15Okt 1 Baki b/b 15

Lejar Jualan Akaun Belum Terima: Perniagaan Firas LJ1


Sept 1 Baki b/b JA1 2 700 Sept 8 Bank BT6 2 60013 Jualan JJ4 4 270 Diskaun Diberi BT6 10014 Jualan JJ4 270 30 Baki h/b 4 540

7 240 7 240Okt 1 Baki b/b 4 540

Akaun Belum Terima: Farhan Enterprise LJ2Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RM Sept 5 Jualan JJ4 3 200 Sept 6 Pulangan

JualanJPJ5 200

30 Baki h/b 3 0003 200 3 200



166

A B C D E F

1 Akaun2 Tarikh Butir Folio Debit Kredit Baki3 RM RM RM4

5

6

7

8

9

10

11

INFO

Akaun lejar mempunyai enam lajur iaitu tarikh, butir, folio, debit, kredit dan baki.

Lejar Belian Akaun Belum Bayar: Pembekal Theah LB1


Sept 3 Pulangan Belian JPB3 300 Sept 1 Baki b/b JA1 3 4506 Bank BT6 3 300 2 Belian JB2 3 000

Diskaun Diterima

BT6 150

30 Baki h/b 2 7006 450 6 450


Akaun Belum Bayar: Pemborong Azizul LB2Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RM Sept 30 Baki h/b 2 700 Sept 16 Belian JB2 2 700

2 700 2 700Okt 1 Baki b/b 2 700

Akaun Belum Bayar: Perniagaan Ramesh LB3Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RM Sept 30 Baki h/b 1 790 Sept 21 Belian JB2 1 790

1 790 1 790Okt 1 Baki b/b 1 790

Memindahkan Catatan daripada Buku Catatan Pertama ke dalam Lejar secara Berkomputer

Akaun lejar mempunyai enam lajur

Sediakan format akaun lejar dalam bentuk lajur.1


Modul 5: LEJAR

167

A B C D E F

1 Akaun Belian2 Tarikh Butir Folio Debit Kredit Baki3 2016 RM RM RM4 Sept 9 Bank BT6 24505 10 Ambilan JA1 3006 30 Akaun Belum Bayar JB2 749078 Akaun Jualan9 Tarikh Butir Folio Debit Kredit Baki

10 2016 RM RM RM11 Sept 5 Tunai BT6 55012 30 Akaun Belum Terima JJ4 77401314 Akaun Belum Terima: Perniagaan Firas15 Tarikh Butir Folio Debit Kredit Baki16 2016 RM RM RM17 Sept 1 Baki b/b JA1 270018 8 Bank BT6 260019 Diskaun Diberi BT6 10020 13 Jualan JJ4 4270

Data-data yang dimasukkan diambil daripada Buku Tunai dan Jurnal Khas

Masukkan teks dan data.

A B C D E F

1 Akaun Belian2 Tarikh Butir Folio Debit Kredit Baki3 2016 RM RM RM4 Sept 9 Bank BT6 2450 24505 10 Ambilan JA1 300 21506 30 Akaun Belum Bayar JB2 7490 964078 Akaun Jualan9 Tarikh Butir Folio Debit Kredit Baki

10 2016 RM RM RM11 Sept 5 Tunai BT6 550 55012 30 Akaun Belum Terima JJ4 7740 82901314 Akaun Belum Terima: Perniagaan Firas15 Tarikh Butir Folio Debit Kredit Baki16 2016 RM RM RM17 Sept 1 Baki b/b JA1 2700 270018 8 Bank BT6 2600 10019 Diskaun Diberi BT6 100 020 13 Jualan JJ4 4270 427021

3

Masukkan rumus untuk menghitung baki akaun.

= F4 – E5

= F5 + D6

= F11 + E12

= F18 – E19

= F19 + D20

= F17 – E18


168

Kesan dan Akibat Sistem Catatan Bergu Tidak Digunakan dalam Merekodkan Urus Niaga Akibat: Imbangan Duga tidak seimbang

Kesan: • Untung rugi yang diperoleh tidak tepat.• Kedudukan kewangan tidak dapat ditentukan

dengan tepat.• Perbandingan prestasi perniagaan antara tahun yang

disediakan kurang tepat.• Catatan tidak lengkap.

LATIHAN MINDA 5.2

1 Nyatakan maksud Sistem Catatan Bergu.

2 Lengkapkan jadual berikut dengan menyatakan nama akaun yang didebitkan dan dikreditkan bagi setiap urus niaga yang diberikan:

Bil Butiran urus niaga Debit Kredit

(a) Menjual barang niaga secara kredit bernilai RM3 400 kepada Ainur.

(b) Mengambil barang niaga RM250 untuk kegunaan sendiri.

(c) Belian tunai RM650.

(d) Membeli alat tulis secara tunai RM200.

(e) Membawa masuk kenderaan bernilai RM50 000 untuk kegunaan perniagaan.

(f) Membayar Akaun Belum Bayar dengan cek bernilai RM2 500.

(g) Membayar insurans RM2 400 secara tunai.

(h) Menerima cek tak laku daripada Akaun Belum Terima bernilai RM340.

(i) Jualan tunai RM560 dan dibankkan.

(j) Menerima tunai sebanyak RM300 daripada Akaun Belum Terima yang telah dihapuskan sebagai hutang lapuk.

CONTOH 7

Perniagaan Muthu hanya merekodkan jumlah wang yang diterima dan wang yang keluar untuk satu tempoh tertentu. Mereka juga mengabaikan konsep entiti berasingan yang mana perbelanjaan peribadi tidak dibezakan dengan perbelanjaan perniagaan. Oleh itu, Penyata Kewangan tidak dapat disediakan dengan tepat kerana maklumat yang diperlukan tidak mencukupi.

SISTEM CATATAN TUNGGAL: Dikenali juga sebagai rekod tidak lengkap iaitu urus niaga direkodkan sekali sahaja.

GLOSARI

Daya Fikir

Senarai dan bincangkan kelebihan Sistem Catatan Bergu berbanding dengan Sistem Catatan Tunggal.


Modul 5: LEJAR

169

5.3 AKAUN KAWALANPengenalan Ringkasan Akaun Belum Terima dalam Lejar Jualan

dan Akaun Belum Bayar dalam Lejar Belian.

Akaun Kawalan akan memudahkan syarikat untuk menentukan jumlah Akaun Belum Terima dan Akaun Belum Bayar.

Ringkasan Lejar Jualan dan Belian dapat ditunjukkan dalam Akaun Kawalan. Ini membolehkan Imbangan Duga disedia dan diimbangkan.

Tujuan Penyediaan Akaun Kawalan Memudahkan jumlah baki keseluruhan Akaun Belum

Terima dan Akaun Belum Bayar dihitung.

Untuk menyemak ketepatan catatan dalam Akaun Belum Terima dan Akaun Belum Bayar.

Untuk mengimbangkan Lejar Am.

Jenis-jenis Akaun Kawalan

Murid boleh:• Menerangkan tujuan

penyediaan Akaun Kawalan Belum Terima dan Akaun Kawalan Belum Bayar.

• Mengenal pasti Buku Catatan Pertama sebagai sumber maklumat kepada penyediaan Akaun Kawalan.

• Menyediakan Akaun Kawalan secara manual atau menggunakan aplikasi TMK.

• Menerangkan sebab-sebab Akaun Kawalan Belum Terima dan Akaun Kawalan Belum Bayar boleh berbaki minoriti.

• Menerangkan dengan contoh situasi di mana seorang penghutang juga merupakan seorang pemiutang bagi entiti perniagaan dan dihubungkaitkan dengan Catatan Kontra.

• Menerangkan implikasi sekiranya Akaun Kawalan tidak disediakan menggunakan contoh berkaitan.


Akaun Kawalan

Akaun Kawalan Belum Terima

Akaun Kawalan Belum Bayar

Daya Fikir

Nyatakan dua tujuan penyediaan Akaun Kawalan.

Akaun Kawalan Belum Terima

Berbaki debit kerana ia merupakan aset.

Berbaki kredit jika: • Pulangan barang niaga oleh Akaun Belum Terima

setelah hutang dijelaskan. • Akaun Belum Terima menerima diskaun daripada

peniaga setelah hutang dijelaskan.

169


170170

Format Akaun Kawalan Belum Terima LAXX


20XX RM 20XX RM

Baki b/b XX Baki b/b XX

Jualan JJXX XX Pulangan Jualan JPJXX XX

Faedah JAXX XX Bank BTXX XX

Bank (Cek tak laku)

BTXX XX Diskaun Diberi BTXX XX

Hutang Lapuk JAXX XX

Diskaun Diberi (dibatalkan)

JAXX XX Kontra BTXX XX

Baki h/b XX

Baki h/b XX

XXX XXX


Akaun Kawalan Belum Bayar

Berbaki kredit kerana ia merupakan liabiliti. Berbaki debit jika: • Pulangan barang niaga setelah hutang dijelaskan. • Peniaga menerima diskaun daripada Akaun Belum Bayar setelah hutang dijelaskan.

Format Akaun Kawalan Belum Bayar LAXX


20XX RM 20XX RM


Bank BTXX XX Belian JBXX XX

Diskaun Diterima

BTXX XX Angkutan Masuk

JAXX XX

Pulangan Belian JPBXX XX Faedah JAXX XX

Kontra BTXX XX Baki h/b XX

Baki h/b XX

XXX XXX



Modul 5: LEJAR

171

CONTOH 8

Berikut ialah Akaun Kawalan Belum Terima berdasarkan sumber maklumat dalam Buku Catatan Pertama.

Buku Tunai BT1


Diterima Tunai Bank

2016 RM RM RM 2016 RM RM RMJan 6 Irwayu LA2 40 560 Jan 19 Irwayu (Cek

tak laku)LA2 560

10 Imran LA4 200 940240 1 500


2016 RM RMJan 31 Irwayu LA2 40

Diskaun Diberi BT1 40

(Diskaun diberi dibatalkan)Hutang Lapuk LA9 350 Azri LA3 350(Hutang lapuk dihapuskan)


2016 RMJan 5 Imran LJ1 INV001 1 200

10 Ainur LJ2 INV002 1 30016 Farhan LJ3 INV003 1 00031 Akaun Jualan (Kt) LA6 3 500


2016 RMJan 11 Ainur LJ2 NK001 300


Akaun Kawalan Belum Terima LA19 Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RMJan 1 Baki b/b 950 Jan 31 Bank BT1 1 500

31 Jualan JJ3 3 500 Pulangan Jualan JPJ4 300Bank (Cek tak laku) BT1 560 Diskaun Diberi BT1 240Diskaun Diberi (Dibatalkan)

JA2 40 Hutang Lapuk JA2 350Baki h/b 2 660

5 050 5 050

Feb 1 Baki b/b 2 660

Baki pada 1 Januari: RMIrwayu 600Azri 350 950


172

Buku Tunai BT1


Diterima Tunai Bank

2016 RM RM RMJan 19 Pembekal

AcuLB1 150 2 300

150 2 300

Baki pada 1 Januari: RMPembekal Acu 1 300Pembekal Ju 1 400 2 700

CONTOH 9

Berikut ialah Akaun Kawalan Belum Bayar berdasarkan sumber maklumat dalam Buku Catatan Pertama.


2016 RM RMJan 31 Angkutan Masuk LA4 240

Pembekal Diyana LB2 240

(Angkutan dikenakan)Faedah LA5 29 Pembekal Diyana LB2 29(Faedah dikenakan)


2016 RMJan 2 Pembekal Acu LB1 INV092 2 450

11 Pembekal Diyana LB2 INV074 1 45031 Akaun Belian (Dt) 3 900


2016 RMJan 12 Pembekal Diyana LB2 NK275 300

31 Akaun Pulangan Belian (Kt) 300

Akaun Kawalan Belum Bayar LA20 Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RMJan 31 Pulangan Belian JPB4 300 Jan 1 Baki b/b 2 700

Bank BT1 2 300 31 Belian JB3 3 900Diskaun Diterima BT1 150 Angkutan Masuk JA2 240Baki h/b 4 119 Faedah JA2 29

6 869 6 869

Feb 1 Baki b/b 4 119


Modul 5: LEJAR

173

CONTOH 10

Akaun Kawalan Belum Terima disediakan untuk memastikan jumlah dalam Lejar Jualan adalah sama dengan jumlah dalam Akaun Kawalan Belum Terima. Lejar Jualan

Akaun Belum Terima: Perniagaan Firas LJ1Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RMSept 1 Baki b/b JA1 2 700 Sept 8 Bank BT6 2 600

13 Jualan JJ4 4 270 Diskaun Diberi BT6 10014 Jualan JJ4 270 30 Baki h/b 4 540

7 240 7 240Okt 1 Baki b/b 4 540

Akaun Belum Terima: Farhan Enterprise LJ2Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RMSept 5 Jualan JJ4 3 200 Sept 6 Pulangan Jualan JPJ5 200

30 Baki h/b 3 0003 200 3 200


Lejar Am Akaun Kawalan Belum Terima LA18


Sept 1 Baki b/b JA1 2 700 Sept 30 Bank BT6 2 60030 Jualan JJ4 7 740 Pulangan Jualan JPJ5 200

Diskaun Diberi BT6 100Baki h/b 7 540

10 440 10 440Okt 1 Baki b/b 7 540

Baki Akaun Belum Terima: Perniagaan Firas RM4 540Baki Akaun Belum Terima: Farhan Enterprise RM3 000 Baki Akaun Kawalan Belum Terima RM7 540

Akaun Kawalan Belum Bayar disediakan untuk memastikan jumlah dalam Lejar Belian adalah sama dengan jumlah dalam Akaun Kawalan Belum Bayar. Lejar Belian

Akaun Belum Bayar: Pembekal Theah LB1Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RMSept 3 Pulangan Belian JPB3 300 Sept 1 Baki b/b JA1 3 450

6 Bank BT6 3 300 2 Belian JB2 3 000Diskaun Diterima BT6 150

30 Baki h/b 2 7006 450 6 450



174174

Catatan Kontra Kontra merupakan pindahan daripada Lejar Jualan ke dalam Lejar Belian atau sebaliknya.

Kontra hanya akan berlaku jika sesebuah perniagaan menjual dan membeli secara kredit dengan peniaga yang sama.

Hutang yang wujud akan diselesaikan melalui Catatan Kontra.

Akaun Belum Bayar: Pemborong Azizul LB2Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RMSept 30 Baki h/b 2 700 Sept 16 Belian JB2 2 700

2 700 2 700 Okt 1 Baki b/b 2 700

Akaun Belum Bayar: Perniagaan Ramesh LB3Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RMSept 30 Baki h/b 1 790 Sept 21 Belian JB2 1 790

1 790 1 790 Okt 1 Baki b/b 1 790

Lejar Am Akaun Kawalan Belum Bayar LA19


Sept 30 Pulangan Belian JPB3 300 Sept 1 Baki b/b JA1 3 450Bank BT6 3 300 30 Belian JB2 7 490Diskaun Diterima BT6 150Baki h/b 7 190

10 940 10 940Okt 1 Baki b/b 7 190

Baki Akaun Belum Bayar: Pembekal Theah RM2 700Baki Akaun Belum Bayar: Pemborong Azizul RM2 700Baki Akaun Belum Bayar: Perniagaan Ramesh RM1 790 Baki Akaun Kawalan Belum Bayar RM7 190


Modul 5: LEJAR

175

CONTOH 11

Pada 3 Januari 2016, Perniagaan Wawan membeli barang niaga berjumlah RM1 500 daripada Pembekal Yani. Pada 5 Januari 2016, Perniagaan Wawan telah menjual barang niaga kepada Pembekal Yani bernilai RM450. Catatan dalam buku Perniagaan Wawan adalah seperti berikut:

Lejar Belian Akaun Belum Bayar: Pembekal Yani LB1


Jan 31 Kontra LJ1 450 Jan 3 Belian JB1 1 500

Lejar Jualan Akaun Belum Terima: Pembekal Yani LJ1

Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun2016 RM 2016 RMJan 5 Jualan JJ1 450 Jan 31 Kontra LB1 450

Pembekal Yani merupakan Akaun Belum Terima dan Akaun Belum Bayar bagi Perniagaan Wawan. Catatan Kontra dilakukan dengan memindahkan akaun yang lebih kecil ke dalam akaun yang lebih besar jumlahnya. Hutang Pembekal Yani kepada Perniagaan Wawan telah dapat diselesaikan melalui Catatan Kontra.

Implikasi Akaun KawalanSukar untuk mengesan kesilapan berikut:

• Kesilapan menjumlahkan Akaun Belum Terima dan Akaun Belum Bayar

• Kesilapan ketinggalan catatan

• Kesilapan memindahkan catatan

PINTASAN MINDA 2

Berdasarkan Pintasan Minda 1 dalam Modul 4 pada muka surat 132, pindahkan catatan daripada Buku Catatan Pertama ke dalam lejar yang berkenaan, tutup semua akaun dan sediakan Akaun Kawalan.

PenyelesaianLejar Jualan

Akaun Belum Terima: RSH Sdn. Bhd. LJ1Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2017 RM 2017 RMJun 4 Jualan JJ1 16 740 Jun 10 Bank BT1 8 000

30 Baki h/b 8 74016 740 16 740

Jul 1 Baki b/b 8 740

Daya Fikir

Apakah yang akan terjadi jika:• Baki dalam Akaun Kawalan

Belum Terima tidak sama dengan jumlah baki Akaun Belum Terima dalam Lejar Jualan.

• Baki dalam Akaun Kawalan Belum Bayar tidak sama dengan jumlah baki Akaun Belum Bayar dalam Lejar Belian.

Bincangkan.


176

Akaun Belum Terima: Kedai Reza LJ2Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2017 RM 2017 RMJun 20 Jualan JJ1 7 110 Jun 24 Pulangan Jualan JPJ1 270

25 Diskaun Diberi BT1 684Bank BT1 6 156

7 110 7 110

Lejar Belian Akaun Belum Bayar: Syarikat Moshimo Sdn. Bhd. LB1


Jun 6 Pulangan Belian JPB1 960 Jun 3 Belian JB1 21 12013 Diskaun Diterima BT1 2 016

Bank BT1 18 144 21 120 21 120

Akaun Belum Bayar: Perniagaan Elektrik Wah LB2Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2017 RM 2017 RMJun 30 Baki h/b 800 Jun 29 Belian JB1 800

800 800Jul 1 Baki b/b 800

Lejar Am Akaun Premis LA1


Jun 1 Modal JA1 60 000 Jun 30 Baki h/b 60 00060 000 60 000


Akaun Alatan Pejabat LA2Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2017 RM 2017 RMJun 1 Modal JA1 5 000 Jun 30 Baki h/b 5 000

5 000 5 000Jul 1 Baki b/b 5 000

Akaun Modal LA3Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2017 RM 2017 RMJun 30 Baki h/b 95 000 Jun 1 Premis JA1 60 000

Tunai JA1 2 000Bank JA1 28 000Alatan Pejabat JA1 5 000

95 000 95 000Jul 1 Baki b/b 95 000


Modul 5: LEJAR

177

Akaun Promosi LA4Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2017 RM 2017 RMJun 17 Belian JA1 100 Jun 30 Baki h/b 100

100 100 Jul 1 Baki b/b 100


2017 RM 2017 RMJun 15 Tunai BT1 1 200 Jun 17 Promosi JA1 100

30 Akaun Belum Bayar JB1 21 920 30 Baki h/b 23 02023 120 23 120



2017 RM 2017 RMJun 30 Baki h/b 25 350 Jun 8 Tunai BT1 1 500

30 Akaun Belum Terima JJ1 23 85025 350 25 350



2017 RM 2017 RMJun 30 Baki h/b 960 Jun 30 Akaun Belum Bayar JPB1 960

960 960Jul 1 Baki b/b 960


2017 RM 2017 RMJun 30 Akaun Belum Terima JPJ1 270 Jun 30 Baki h/b 270

270 270Jul 1 Baki b/b 270

Akaun Sewa Diterima LA9Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2017 RM 2017 RMJun 30 Baki h/b 3 500 Jun 22 Bank BT1 3 500

3 500 3 500Jul 1 Baki b/b 3 500

Akaun Perabot LA10Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2017 RM 2017 RMJun 2 Tunai BT1 850 Jun 30 Baki h/b 850

850 850Jul 1 Baki b/b 850


178


2017 RM 2017 RMJun 28 Tunai BT1 500 Jun 30 Baki h/b 500

500 500Jul 1 Baki b/b 500

Akaun Diskaun Diberi LA12Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2017 RM 2017 RMJun 30 Akaun Belum Terima BT1 684 Jun 30 Baki h/b 684

684 684Jul 1 Baki b/b 684

Akaun Diskaun Diterima LA13Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2017 RM 2017 RM Jun 30 Baki h/b 2 016 Jun 30 Akaun Belum Bayar BT1 2 016

2 016 2 016Jul 1 Baki b/b 2 016

Akaun Alat Tulis LA14Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2017 RM 2017 RM Jun 30 Tunai Runcit BTR1 55 Jun 30 Baki h/b 55

55 55Jul 1 Baki b/b 55

Akaun Belanja Pejabat LA15Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2017 RM 2017 RM

Jun 30 Tunai Runcit BTR1 110 Jun 30 Baki h/b 110

110 110

Jul 1 Baki b/b 110

Penyediaan Akaun Kawalan Akaun Kawalan Belum Terima LA16


2017 RM 2017 RM

Jun 30 Jualan JJ1 23 850 Jun 30 Bank BT1 14 156

Pulangan Jualan JPJ1 270

Diskaun Diberi BT1 684

Baki h/b 8 740

23 850 23 850



Modul 5: LEJAR

179

GERAK KERJA 1

Berdasarkan Gerak Kerja 1 dalam Modul 4 pada muka surat 137, pindahkan catatan daripada Buku Catatan Pertama ke dalam lejar yang berkenaan, tutup semua akaun dan sediakan Akaun Kawalan.

LATIHAN MINDA 5.3

1 (a) Nyatakan tujuan Akaun Kawalan disediakan. (b) Mengapakah Akaun Kawalan Belum Terima boleh berbaki kredit?

2 Maklumat berikut diambil daripada buku Perniagaan Aiman: RM Baki Akaun Belum Terima pada 1 September 2016 3 760 Jualan kredit 25 670 Diskaun Diberi 234 Pulangan Jualan 370 Penerimaan cek daripada Akaun Belum Terima 19 450 Cek tak laku 980 Diskaun diberi dibatalkan 75 Hutang lapuk 350

Anda dikehendaki menyediakan Akaun Kawalan Belum Terima.

3 Maklumat berikut diperoleh daripada buku Perniagaan Ravindran: RM Baki Akaun Belum Bayar pada 1 April 2016 4 300 Belian kredit 18 560 Diskaun Diterima 450 Pulangan Belian 230 Bayaran cek kepada pembekal 15 600 Caj angkutan dikenakan 370 Pindahan daripada lejar jualan ke dalam lejar belian 650

Anda dikehendaki menyediakan Akaun Kawalan Belum Bayar.

Akaun Kawalan Belum Bayar LA17Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2017 RM 2017 RM

Jun 30 Bank BT1 18 144 Jun 30 Belian JB1 21 920

Pulangan Belian JPB1 960

Diskaun Diterima BT1 2 016

Baki h/b 800

21 920 21 920

Jul 1 Baki b/b 800


180

Terma Perakaunan dalam LejarBaca petunjuk-petunjuk dengan teliti. Kemudian cari jawapan dengan terma perakaunan yang tepat.

Soalan1 Lejar yang merekodkan semua urus niaga kecuali Akaun Belum Terima dan Akaun

Belum Bayar.2 Jualan kredit3 Belian kredit4 Akaun yang merekodkan semua aset perniagaan.5 Sistem yang digunakan untuk merekodkan urus niaga dalam lejar.6 Pindahan daripada Lejar Jualan ke dalam Lejar Belian atau sebaliknya.7 Akaun aset dan belanja mempunyai baki di bahagian .8 Akaun merupakan ringkasan Akaun Belum Terima dan Akaun Belum Bayar.9 Akaun hasil, liabiliti dan mempunyai baki di bahagian kredit.10 Salah satu sumber catatan yang digunakan untuk menyediakan Akaun Kawalan Belum Terima.11 Daripada Akaun Kawalan Belum Bayar, jumlah akan dapat diketahui.12 Setiap akaun perlu ditutup dan di .13 Bentuk akaun14 Merekodkan semua Akaun Hasil dan Belanja.

R J K E K U I T I P E M I L I K P A D AU D K K I E D K I E W S W A S D P P A SB B R B E L I A N K R E D I T B E R K UE E M T T G B R C O R H C R O C N H A TR N D L L K T E M U I J D K H A G S U TP T E E L E J A R A M K E M E R H V N ZE U P P J J K S R W B T B G T T U R N MM K O O H A K I T T A E I D S T T G Y EI L S S M R O T I H H D T U D E A F A RU A T T Y R N G R G G U G G I R N E T AT J I U K B T G G I N A A H H B G R A HA U N Y A I R T I A A K L A G U H D T JN R G G N T A F A K B L A L R L U C E UG G A G B S R I L G U B K A W A L A N RL N O M I N A L D R G P I A Y A A H G LU H E W L O L S R U J G L H N M K Y Y AJ U R N A L P U L A N G A N J U A L A NU H H T N K S B U P G S H N G Y M J B KR G U U G T X U J S Y A G Y J R K G D HH S I S T E M C A T A T A N B E R G U AS N T I D I I M B A N G K A N R Z E B S

AKT

IVIT

I PEN

GAY

AA

N


Modul 5: LEJAR

181

Modul 5: LEJAR

181

LEJAR Lejar

•Bukuyangmengandungipelbagaijenisakaunyangdigunakanuntukmerekodkansemuaurusniaga.

•LejarterbahagikepadaduajenisiaituLejarAmdanLejarKhas (LejarSubsidiari).

•Akaunlejarbolehdisediakandalambentuk‘T’danbentuklajur. •Akaun-akaundalamlejardapatdikelaskankepadaduakategoriiaitu

AkaunNyatadanAkaunNominal. •Akaundalamlejarperluditutupdandiimbangkan.AkaunAsetdan

Belanjaakanmempunyaibakidibahagiandebitsementaraliabiliti,ekuitipemilikdanhasilakanmempunyaibakidibahagiankredit.

•Baki-bakiiniakandihantarkeImbanganDuga.

SistemCatatanBergu • Setiapurusniagadirekodkansekurang-kurangnyakedalamdua

akaunyangberbeza.

AkaunKawalan •AkaunKawalanBelumTerimadanAkaunKawalanBelumBayaradalah

sebahagiandaripadaLejarAm. •AkaunKawalanBelumTerima–dikenalisebagaiAkaunKawalan

LejarJualan. •AkaunKawalanBelumBayar–dikenalisebagaiAkaunKawalan

LejarBelian. •TujuanAkaunKawalan –MemudahkanjumlahbakikeseluruhanAkaunBelumTerimadan

AkaunBelumBayardihitung –MenyemakketepatancatatandalamAkaunBelumTerimadanAkaun

BelumBayar –MengimbangkanLejarAm •CatatanKontradibuatdenganmemindahkanbakidaripadaakaunLejar

JualankedalamLejarBelianatausebaliknya.


182

Soalan ObjektifArahan: Tiap-tiap soalan diikuti oleh empat pilihan jawapan iaitu A, B, C dan D. Bagi setiap soalan, pilih satu jawapan yang paling sesuai.

1 Apakah Lejar?A Buku yang merekodkan urus niaga secara tunai sahaja.B Buku yang merekodkan hasil dan belanja sepanjang tahun.C Buku yang merekodkan semua perbelanjaan untuk satu tempoh perakaunan.D Buku yang mengandungi pelbagai jenis akaun untuk merekodkan pelbagai urus niaga.

2 Nyatakan akaun yang terlibat dalam catatan bergu untuk urus niaga berikut: Membeli barang niaga secara kredit daripada Pembekal Shahrizan.

Debit KreditA Barang niaga Akaun Belum BayarB Belian Pembekal ShahrizanC Belian TunaiD Tunai Belian

3 Pindahkan catatan berikut ke dalam lejar.

Jurnal AmTarikh Butir Debit Kredit

Jan 7 Komputer 2 500

Kedai Komputer Bi 2 500

(Membeli komputer secara kredit)

A

B

C

D

Akaun BelianKomputer 2 500

Kedai Komputer Bi Belian 2 500

Akaun TunaiKomputer 2 500

Akaun Komputer Tunai 2 500

Kedai Komputer BiKomputer 2 500

Akaun Komputer Kedai Komputer Bi 2 500

Akaun KomputerKedai Komputer Bi 2 500

Kedai Komputer Bi Komputer 2 500

LATIHAN


Modul 5: LEJAR

183

4 Maklumat berikut diambil daripada Perniagaan Adik Manja:

Akaun Kawalan Belum TerimaTarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2017 RM 2017 RM Jun 30 Baki b/b 2 430 Jun 30 Baki b/b 256

Jualan JJ1 X Hutang Lapuk LA1 300 Pulangan Jualan LA2 540

Kontra BT1 400 Bank BT1 5 670Diskaun Diberi LA3 200

Baki h/b 1 520

Berapakah nilai X?A RM4 946 C RM6 200B RM6 456 D RM8 886

5 Pilih catatan bergu yang betul bagi urus niaga Kedai Perabot Cantik.

Urus niaga Debit KreditI Jualan perabot secara tunai Perabot TunaiII Mengambil perabot untuk kegunaan perniagaan Perabot BelianIII Belian kredit daripada Pembekal Aiman Belian Pembekal AimanIV Bayar sewa dengan cek Sewa Bank

A I, II dan III C II, III dan IVB I, II dan IV D I, III dan IV

6 Dalam keadaan manakah Akaun Kawalan Belum Terima mempunyai baki kredit?I Akaun Belum Terima memulangkan barang selepas menjelaskan hutang.II Akaun Belum Terima menerima diskaun selepas menjelaskan hutang.III Bayaran Akaun Belum Terima kurang daripada hutangnya.IV Akaun Belum Terima dikenakan faedah.A I dan II C I dan IVB II dan III D III dan IV

7 Akaun berikut diambil daripada Lejar Syarikat Amri:

Akaun AmbilanMei 12 Belian 320

Akaun BelianMei 12 Ambilan 320

Apakah maksud urus niaga di atas?A Mengambil barang niaga untuk kegunaan peribadi.B Mengambil barang niaga untuk dijual semula.C Membeli barang niaga untuk kegunaan pejabat.D Mengambil wang tunai perniagaan untuk kegunaan sendiri.


184

8 Puan Mahani telah mengambil barang niaga bernilai RM300 untuk tujuan derma. Apakah akaun yang akan dikreditkan? A Jualan C BelianB Ambilan D Promosi

9 Pilih pasangan yang betul.

Akaun Nyata Akaun NominalA Perabot Akaun Belum TerimaB Gaji Akaun Belum BayarC Kenderaan KomisenD Jualan Belian

10 Peniaga membayar sewa kediaman menggunakan wang perniagaannya. Apakah catatan lejar untuk urus niaga ini?

Debit KreditA Sewa TunaiB Kenderaan SewaC Ambilan TunaiD Tunai Ambilan

Soalan Struktur

1 Pada 1 April 2016, Aiman telah memulakan Perniagaan Kedai Alat Tulis di Kulai, Johor. Beliau telah membawa masuk wang tunai di bank sebanyak RM30 000 dan perabot bernilai RM2 500. Urus niaga berikut berlaku sepanjang April 2016:

2016 RM Apr 2 Membeli barang niaga daripada Pembekal Alat Tulis Geruda secara kredit 1 000 4 Membeli sebuah komputer riba dengan cek 2 500 5 Mengeluarkan wang di bank untuk kegunaan perniagaan 3 000 8 Belian tunai 800 12 Jualan tunai 520 15 Membeli barang niaga daripada Alaf 21 secara kredit 1 200 16 Memulangkan barang niaga kepada Alaf 21 kerana rosak 120 20 Menjual barang niaga secara kredit Kedai Buku Mimi 1 500 21 Menyelesaikan hutang kepada Pembekal Alat Tulis Geruda dengan cek 900 25 Mengambil alat tulis untuk kegunaan peribadi 100 29 Membayar sewa dengan cek. Separuh daripadanya merupakan

sewa kediaman 2 000 30 Membayar gaji pekerja dengan tunai 1 200

Anda dikehendaki: (a) Rekodkan urus niaga di atas ke dalam lejar dan Buku Tunai. (b) Tutup dan imbangkan lejar dan Buku Tunai tersebut.

(Jawapan: Baki Buku Tunai – Tunai RM1 520, Bank RM21 600)


Modul 5: LEJAR

185

2 Maklumat berikut diambil daripada Perniagaan Lokman yang menjual alatan pejabat. Berikut merupakan aset dan liabiliti perniagaan pada 1 Oktober 2016:


2016 RM RMOkt 1 Bank BT6 27 000

Lengkapan LA2 3 000Tunai BT6 2 500Akaun Belum Terima: Fahmi Enterprise LA1 2 400 Akaun Belum Bayar: Pemborong Alatan Pejabat Alia LB1 3 500 Modal LA1 31 400(Aset, liabiliti dan ekuiti pemilik pada tarikh ini) 34 900 34 900

10 Alatan Pejabat LA3 250 Belian LA4 250(Ambilan barang niaga untuk kegunaan pejabat)

12 Angkutan LA13 500 Akaun Belum Bayar: Kilang Pan Sinic LB2 500(Caj angkutan dikenakan)


2016 RMOkt 11 Kilang Pan Sinic LB2 INV6780 3 500

21 Pemborong Sonex LB3 INV3254 2 40031 Akaun Belian (Dt) LA4 5 900


2016 RMOkt 22 Pemborong Sonex LB3 NK543 400

31 Akaun Pulangan Belian (Kt) LA5 400


2016 RMOkt 8 Perniagaan Syahmi Deco Deco LJ2 INV4163 3 500

16 R&Z Enterprise LJ3 INV2362 2 800 31 Akaun Jualan (Kt) LA6 6 300


2016 RMOkt 9 Perniagaan Syahmi Deco Deco LJ2 NK120 500



186

Buku Tunai BT6


Diterima Tunai Bank

2016 RM RM RM 2016 RM RM RMOkt 1 Baki b/b JA1 2 500 27 000 Okt 4 Belian LA4 750

10 Jualan LA6 550 12 PemborongAlatan Pejabat Alia

LB1 1 35012 Fahmi Enterprise LJ1 100 2 300

15 Ambilan LA8 600 20 Kilang Pan Sinic LB2 100 3 40025 Gaji LA9 80030 Kadar Bayaran LA10 50031 Baki h/b 1 650 23 300

100 3 050 29 300 100 3 050 29 300Nov 1 Baki b/b 1 650 23 300

Anda dikehendaki: (a) Pindahkan catatan di atas ke dalam lejar. (b) Tutup dan imbangkan lejer-lejar tersebut.

3 Maklumat berikut diperoleh daripada Perniagaan Rubiah seorang pembekal jus buah-buahan: 2016 RM Jan 1 Baki debit Lejar Jualan 2 340 Baki kredit Lejar Jualan 240 Baki debit Lejar Belian 150 Baki kredit Lejar Belian 4 560 Jan 31 Jualan kredit 10 860 Jualan tunai 1 020 Belian kredit 5 460 Belian tunai 230 Pulangan masuk 230 Pulangan keluar 450 Menerima cek daripada Akaun Belum Terima 8 650 (termasuk hutang lapuk terpulih RM400) Kontra 540 Hutang lapuk 720 Diskaun diberi 240 Diskaun diterima 450 Caj angkutan dikenakan oleh pembekal 330 Faedah dikenakan kepada Akaun Belum Terima kerana lewat bayar 210 Cek yang diterima daripada Akaun Belum Terima tidak dilayan oleh bank 670 Diskaun diberi dibatalkan 60 Feb 1 Baki debit Lejar Belian 130 Baki kredit Lejar Jualan 256 Anda dikehendaki menyediakan: (a) Akaun Kawalan Belum Terima (b) Akaun Kawalan Belum Bayar

(Jawapan: Baki Akaun Kawalan Belum Terima RM4 176(Dt) RM256(Kt), Baki Akaun Kawalan Belum Bayar RM130(Dt) RM8 890(Kt))


lejar modul 5 · 2020. 10. 25. · 19 cek yang diberi oleh farisha didapati cek tak laku 1 400 24...

Documents