7/29/2019 KEBERKESANAN STILISTIK

1/2

2.5 KEBERKESANAN STILISTIK DALAM BAHASA

Salah satu keberkesanan stilistik di dalam bahasa ialah pendedahan

kepada kepelbagaian gaya bahasa. Gaya ialah manipulasi penggunaan

bahasa seperti yang ingin dinyatakan penulisannya, sehingga menimbulkan

kesan tertentu kepada pembacanya (1985: 48).

Gaya bahasa ialah ragam bahasa yang digunakan di dalam penulisan atau lisan

ataupun cara pemakaian bahasa di dalam sesebuah karya atau susunan

kata, frasa dan ayat yang digunakan oleh pengarang dalam usaha melengkapkan tema

dan persoalan dan sebagainya di dalam karya yang dihasilkan. Gaya

dapat dikelompokkan kepada lima jenis, iaitu gaya bahasa pengulangan, gaya bahasa

penyirnaan, gaya bahasa perbandingan, gaya bahasa pertautan dan gaya bahasa

pertentangan (Nik Hassan Basri, 2007: 145).

Menerusi karya sastera, aspek gaya bahasa adalah amat penting bagi menjadikan

sesuatu karya lebih menarik dengan penggunaan gaya yang pelbagai.

Contoh gaya bahasa pengulangan adalah seperti aliterasi, anafora, asonansi, epifora

dan banyak lagi. Gaya bahasa pengulangan ialah gaya bahasa yang

mengandungi unsur-unsur pengulangan bunyi, suku kata, kata, frasa atau bahagian

ayat yang dianggap penting.

Gaya bahasa penyirnaan pula ialah bentuk bahasa yang mengalami

unsur pengguguran bunyi, suku kata, frasa atau bahagian ayat. Contoh gaya

bahasa penyirnaan termasuklah aferesis, afesis, akronim, apokop, elipsis, kata

singkatan dan sinkof.

Seterusnya, gaya bahasa perbandingan yang bermaksud bentuk bahasa

perbandingan yang indah untuk menambah kesan tertentu dengan cara

7/29/2019 KEBERKESANAN STILISTIK

2/2

membandingkan. Contohnya imejan, metafora, personifikasi, pleonasme

dan simile.

Gaya bahasa pertautan pula ialah gaya bahasa yang mengaitkan sesuatu perkara

dengan perkara yang lain. Antaranya termasuklah alusi, antonomasia dan lain-

lain. Seterusnya ialah gaya bahasa bertentangan, yang terdiri daripada tiga jenis iaitu

hiperbola, inversi dan paradoks (Nik Hassan Basri, 2007: 80-82).

Berdasarkan gaya bahasa yang digunakan, seseorang pengarang karya tidak

perlu bergantung kepada aspek tatabahasa sahaja. Beliau boleh

menggunakan gaya bahasa sebagai panduan dalam membentuk atau

menghasilkan sesuatu karya yang lebih kreatif dan dapat memberi kesan kepada

pembaca.

Gaya dari segi variasi bahasa juga banyak digunakan di dalam sesebuah karya;

khususnya novel, cerpen dan prosa Melayu klasik. Antara variasi bahasa

termasuklah seperti bahasa lisan, bahasa pasar, bahasa surat dan lain-lain.