kay 1043 merancang program pakk

7/23/2019 KAY 1043 Merancang Program PAKK

1/39

KAY 1043: Perancangan , Pelaksanaan , Pengajaran & Pembelajaran PAKK

1.0 Pengenalan

Dalam tugasan kumpulan kertas kerja ini, kami dikehendakimembincangkan perkara yang berkaitan dengan merancang program pendidikan

awal kanak-kanak (PAKK). Oleh itu, kami akan membincangkan dan menerangkan

tentang topik yang diberi oleh pensyarah kami. Maklumat yang akan kami

membincangkan adalah seperti teori-teori dalam Program PAKK, Program PAKK

yang terawal, Program PAKK di Malaysia, prinsip-prinsip dalam merancang program,

pendekatan dan strategi dalam PAKK serta teknik pengajaran dalam PAKK.

Maklumat yang kami perlu cari adalah seperti yang dinyatakan diatas dan ia

juga perlu mengaitkannya dengan merancang program PAKK semasa huraian dibuat.

Manakala, di sini kami juga ingin memohon minta maaf kepada pembaca kertas kerja

ini atas segala maklumat-maklumat yang diterangkan dalam tugasan kumpulan kertas

kerja ini mungkin tidak mencukupi dan mungkin dirasa tidak berkualiti.

TUGASAN KUMPULAN Mukasurat 1 dari 39


2/39


1.1 Objektif Kerja Kursus Pengkhususan

Pengurusan dan PentadbiranObjektif bagi kursus pengkhususan ini adalah bertujuan menyediakan

pelajar dengan pemahaman tentang kurikulum asuhan dan cara pelaksanaannya

denganmenggunakan pelbagai pendekatan seperti Pendekatan Pendidikan Belajar

Melalui Bermain, Pendekatan Bertema, Pendekatan Bersepadu, dan Pendekatan

Penggunaan ICT Dalam Pembelajaran.

Di samping itu, pendidik-pendidik juga dibimbing untuk menyediakan

rancangan pengajaran dan pembelajaran yang sesuai dengan mengambil kira

perkembangan diri, kebolehan, keupayaan, bakat serta latar belakang terhadap

seseorang kanak-kanak.



3/39


1.2 Definisi Merancang Program Pendidikan Awal Kanak-Kanak

Apakah itu perancangan? Adakah terdapat cara untuk mendefinisikan atau

memberi tafsiran yang tepat tentang perancangan? Perancangan berkait rapat dengan

masalah semasa sesuatu tempat pada satu jangka masa tertentu. Secara umumnya

perancangan adalah merupakan satu proses yang berterusan yang bukan hanya

terlibat dengan penyediaan pelan tetapi juga merumuskan cara-cara dan peringkat-

peringkat ke arah penyelesaian masalah. Dengan kata lain perancangan adalah

menentukan apa yang perlu dibuat pada satu masa oleh seseorang. Dan ini melibatkan

beberapa peringkat kerja.

Walaubagaimanapun, bagi menjayakan perancangan sesuatu program

pendidikan awal kanak-kanak, pendidik perlu mempunyai pengetahuan berkenaan

psikologi dan keperluan kanak-kanak. Keperluan kanak-kanak merangkumi enam

aspek yang asas iaitu fizikal, intelektual, bahasa, emosi, sosial dan personaliti, nilai dan

moral. Setiap aspek sama penting dan hendaklah diambil kira ketika merancang aktiviti

atau program pendidikan awal kanak-kanak. Seterusnya, bagi memastikan aktiviti

program pendidikan awal kanak-kanak yang dirancang berjaya dalam meningkatkan

potensi kanak-kanak, rancangan tersebut juga hendaklah mengambil kira-kira cirri-ciri

semula jadi kanak-kanak. Secara semula jadi, kanak-kanak di peringkat awal penuh

dengan perasaan ingin tahu.

Selain itu, perancangan aktiviti atau program pendidikan awal kanak-kanak

yang sesuai juga perlu berpandu kepada beberapa soalan, seperti berikut:

1. Apakah kebolehan kanak-kanak pada peringkat perkembangan ini?

2. Apakah cara yang paling sesuai bagi menggalakkan penerokaan dan

pembelajaran mereka?

3. Bagaimanakah menyusun program pendidikan awal kanak-kanak ini supaya

setiap kanak-kanak boleh mendapat faedah darinya?

4. Apakah aktiviti program dan bahan pembelajaran yang paling sesuai bagi

memudahkan pembelajaran supaya ia menjadi seronok dan bermakna untuk

setiap kanak-kanak?



4/39


2.0 Teori - Teori Dalam Program Pendidikan Awal Kanak-Kanak

Terdapat banyak teori dalam pembelajaran dan pengajaran pendidikan

awal kanak-kanak. Antaranya ialah Teori Konstruktivisme, Teori Behaviourisme dan

Teori Learning Through Play. Teori-teori ini telah dihasilkan oleh para sarjana dan

intelektual yang membuat kajian tentang pendidikan awal kanak-kanak. Ia sangat

berguna dan penting dan dijadikan sebagai rujukan dan bahan ilmiah terutamanya

kepada bidang pendidik awal kanak-kanak.

Teori Konstruktivisme merupakan salah satu teori yang berkaitan pendidikan

awal kanak-kanak. Ia juga dikenali sebagai Teori Konstruktivisme Sosial. Ia telah

diperkenalkan oleh Lev Semenovich Vygotsky. Beliau merupakan antara pelopor dalam

kajian awal kanak-kanak dan merupakan ahli psikologi yang berasal dari Rusia. Pada

mulanya, beliau mendalami ilmu perubatan tetapi kemudian mempelajari bidang

kesusasteraan dan undang-undang. Vygotsky memberi fokus kepada peranan sosial

dan budaya dalam perkembangan kanak-kanak. Beliau berpendapat, banyak

kemahiran kognitif diperolehi daripada interaksi sosial.

Vygotsky telah membuat beberapa andaian asas dalam Teori

Konstruktivisme. Pertama, beliau mengandaikan orang dewasa mendidik kanak-kanak

melalui kaedah formal dan informal. Kedua, beliau mengandaikan setiap budaya

mempunyai alat-alat dalam budaya untuk mendidik. Ketiga, beliau mengandaikan

pemikiran dan bahasa saling mempengaruhi. Keempat, beliau mengandaikan kanak-

kanak atau individu memimpin diri melalui self talk (inner speech).

Seterusnya, beliau mengandaikan kanak-kanak boleh melakukan perkarayang lebih sukar jika dibimbing. Kemudian, beliau mengandaikan tugas yang mencabar

akan menggalakkan perkembangan minda. Akhirnya, beliau mengandaikan bermain

merupakan satu cara kanak-kanak untuk belajar. Dengan buktinya, Vygotsky telah

menyumbangkan dua perkara dalam Teori Konstruktivisme iaitu Zone of Proximal

Development (ZPD) dan Scaffolding.



5/39


Scaffolding bermaksud bantuan sementara orang dewasa kepada kanak-

kanak untuk membuat sesuatu yang lebih sukar manakala Zone of Proximal

Development (ZPD) pula bermaksud saat dan ketika bantuan tersebut diberikan.

Justeru, Teori Behaviourisme merupakan salah satu teori dalam pendidikan

awal kanak-kanak. Ia melibatkan tiga teori pelaziman. Teori-teori pelaziman tersebut

ialah Teori Pelaziman Klasik dan Teori Pelaziman Operan. Teori Pelaziman Klasik telah

dihasilkan oleh Pavlov manakala Teori Pelaziman Operan terbahagi kepada dua. Ini

kerana ianya dihasilkan oleh dua individu yang berbeza iaitu Thorndike dan Skinner.

Teori Pelaziman Klasik merupakan salah satu teori dalam Teori

Behaviourisme. Ia dihasilkan oleh salah seorang individu penting dalam pendidikan

awal kanak-kanak iaitu Pavlov. Teori ini menekankan konsep ransangan dan gerak

balas. Tiga konsep penting dalam pengajaran dan pembelajaran telah dihasilkan dalam

teori ini. Konsep-konsep tersebut ialah Generalisasi, Diskriminasi dan Penghapusan.

Generalisasi bermaksud rangsangan yang serupa akan memberikan tindak balas yang

serupa. Contohnya, Saiful akan menjadi risau setiap kali ujian kimia yang akan

diadakan. Saiful juga risau satiap kali ujian biologi dijalankan kerana kedua-dua subjek

tersebut mempunyai perkaitan. Jadi kerisauan dalam subjek kimia telah

digeneralisasikan kepada satu subjek lain iaitu biologi. Diskriminasi pula berlaku

apabila individu bertindak balas terhadap sesuatu rangsangan yang tertentu sahaja dan

tidak pada rangsangan yang lain. Dalam kajian terhadap anjing, didapati anjing tersebut

hanya bertindak balas apabila mendengar bunyi loceng sahaja, tetapi tidak pada bunyi

selain daripada loceng. Penghapusan pula berlaku apabila rangsangan terlazim yang

tidak disertai dengan rangsangan tidak terlazim. Dalam kajian Pavlov, bunyi loceng

tidak disertakan dengan ransangan tidak terlazim (daging). Dalam hal ini, lama-

kelamaan bunyi loceng tadi tidak akan merangsang anjing tersebut untuk

mengeluarkan air liur. Tindak balas akhir akan terhapus.



6/39


Manakala, keterangan bagi Teori Pelaziman Operan (Thorndike) pula. Pada

tarikh 29 Ogos 1900, Thorndike telah berkahwin dengan Elizabeth Moulton dan mereka

dikurniakan lima orang cahaya mata. Beliau berkelulusan Sekolah Latin Roxbury pada

tahun 1891 di West Roxbury, Massachusetts. Kemudian, beliau berkelulusan Wesleyan

University pada tahun 1895. Seterusnya, beliau berkelulusan Harvard University pada

tahun 1897 dan Columbia University pada tahun 1898. Setelah lulus, Thorndike kembali

pada minat awalnya iaitu Pendidikan Psikologi. Pada tahun 1898, beliau telah

menyelesaikan PhD di Columbia University di bawah pengawasan James McKeen

Cattell, salah seorang pengasas psikometri. Pada tahun 1899, beliau menjadi pengajar

psikologi di Teachers College di Columbia University, di mana beliau mempelajari

bagaimana manusia belajar, pendidikan dan ujian mental. Pada tahun 1937, Thorndike

menjadi Presiden Kedua Society Psikometri, mengikuti jejak Louis Leon Thurstone

yang membentuk masyarakat dan syarikat jurnal Psychometrika tahun sebelumnya.

Teori Pelaziman Operan Thorndike juga dikenali sebagai teori cuba-ralat.

Teori ini telah dikemukakan oleh Edward L. Thorndike pada tahun 1911. Beliau

menggunakan seekor kucing untuk membuat kajian. Dalam eksperimen ini, Thorndike

membuktikan bahawa haiwan dan juga manusia belajar melalui proses cuba jaya, iaitu

kaedah cuba dan ralat. Selain itu, terdapat tiga hukum dalam Teori Pelaziman Operan

Thorndike iaitu Hukum Kesediaan, Hukum Latihan dan Hukum Kesan. Hukum

Kesediaan merupakan keupayaan seseorang individu di dalam kendirinya untuk

memulakan sesuatu aktiviti pembelajaran. Mengikut Thorndike, terdapat tiga keadaan

yang berlaku dalam proses pembelajaran. Pertama, apabila seseorang pelajar bersedia

untuk belajar, maka pembelajaran yang dijalankannya akan menghasilkan kepuasan.

Kedua, apabila seseorang pelajar bersedia untuk belajar, tetapi tidak dapat

dilakukannya, maka ia akan menghasilkan perasaan kecewa ataupun kesakitan.

Ketiga, apabila seseorang pelajar tidak bersedia untuk belajar, tetapi dipaksa untuk

belajar, maka ia akan juga menghasilkan perasaan kecewa ataupun kesakitan.



7/39


Hukum Latihan pula menyatakan bahawa semakin banyak latihan yang

tertentu dijalankan, semakin bertambah kukuh ikatan yang tertentu dengan rangsangan

yang berkaitan. Maksudnya, jika pasangan rangsangan-gerak balas (stimulus-

response) wujud berkali-kali, maka ikatannya akan bertambah kukuh dan tinggi.

Kemungkinan untuk gerak balas tersebut wujud lagi pada masa akan datang juga

adalah tinggi. Hukum Kesan menyatakan bahawa ikatan rangsangan dengan gerak

balas akan bertambah kukuh sekiranya individu memperolehi kesan yang memuaskan

selepas gerak balasnya dihasilkan. Gerak balas yang tidak mendatangkan hasil yang

berkesan akan kian menjadi lemah, khasnya apabila sesuatu gerak balas yang

membawa kesan yang menyakitkan atau kurang menyeronokkan.

B.F Skinner adalah seorang ahli psikologi Amerika Syarikat, pelopor dalam

bidang kajian pelaziman operan, dan mendapat ijazah kedoktorannya (Ph.D) dalam

bidang psikologi dari Universiti Harvard. Pada tahun 1938, beliau menerbitkan buku

berjudul Behaviour of Organism yang terkandung huraian prinsip-prinsip utama

pelaziman operan, berdasarkan kajian-kajian beliau yang telah dijalankan dalam tahun

1930-an. Beliau terkenal kerana kajian beliau ke atas tikus dengan menggunakan

Kotak Skinner. Walaupun tikus jauh berbeza dengan manusia, namun Skinner telah

mengandaikan bahawa segala konsep berkaitan dengan tingkah laku tikus boleh

diaplikasi ke atas manusia. Justeru, tidak menghairankan apabila Skinner bercadang

untuk membesarkan anaknya di dalam Kotak Skinner.

Terdapat empat perkara penting dalam Teori Pelaziman Operan Skinner iaitu

Peneguhan dan Jenis Peneguhan, Dendaan dan Jenis Dendaan, Prinsip Premack dan

Pelupusan. Peneguhan ialah perkara yang dilakukan untuk mengalakkan sesuatu

perlakuan itu diulangi. Menurut Rachlin (1991), pengukuhan diberikan, pertamanya

untuk memuaskan kehendak individu. Keduanya, untuk mengurangkan tekanan dan

merangsang otak. Skinner membahagikan pengukuhan kepada dua jenis, iaitu

peneguhan positif dan peneguhan negatif. Terdapat lima jenis proses dalam teori

pelaziman operan Skinner iaitu pengukuhan positif, pengukuhan negatif, dendaan,

prinsip Premack dan pelupusan.



8/39


Peneguhan positif ialah memberikan sesuatu ganjaran setelah perlakuan itu

ditunjukkan, yang menyebabkan perlakuan itu diulangi atau diperkuatkan lagi. Dalam

bilik darjah, peneguhan positif ini diberikan sebagai salah satu bentuk motivasi dalam

aktiviti pengajaran dan pembelajaran. Contoh-contoh peneguhan positif yang boleh

diberikan dalam bilik darjah ialah seperti memberikan kata-kata pujian selepas kanak-

kanak melakukan sesuatu kerja atau menjawab soalan, memberikan senyuman,

menepuk bahu kanak-kanak, memberi hadiah dan sebagainya. Peneguhan positif yang

diberikan oleh guru dapat mendorong kanak-kanak menghasilkan kerja yang bermutu

tinggi. Peneguhan yang diberi juga mestilah jelas dan bersistematik. Hanya tingkah

laku yang spesifik sahaja yang perlu diberi peneguhan. Guru juga mestilah ikhlas ketika

memberi peneguhan.

Manakala, peneguhan negatif ialah rangsangan serta-merta yang tidak

selesa atau menyakitkan yang diberikan selepas sesuatu tingkah laku ditunjukkan.

Contohnya, seorang bapa memarahi anaknya kerana tidak membuat kerja rumah yang

diberikan oleh guru. Oleh kerana jemu dengan leteran bapanya, maka si anak tadi pun

menyiapkan kerja sekolahnya. Tindakan anak (membuat kerja rumah) dapat mengelak

daripada rangsangan yang tidak diingini (leteran bapa). Peneguhan boleh

dilaksanakan secara berterusan atau berkala. Dendaan adalah satu proses atau

tatacara untuk melemahkan atau mengurangkan berulangnya tingkah laku yang tidak

diingini. Dendaan adalah kesan negatif yang membawa kepada pengurangan dalam

kekerapan berlakunya tingkah laku tersebut.

Di samping itu, konsep utama prinsip Premack ialah mengaitkan aktiviti yang

kurang diminati dengan aktiviti yang lebih diminati untuk mengukuhkan tingkah laku

terhadap aktiviti yang kurang diminati. Prinsip Premack juga dikenali sebagai

Grandmas Rule yang berasaskan kenyataan kamu boleh keluar bermain selepas

kamu habis memakan sayur-sayuran ini. Sebagai guru, kita boleh menyelang-selikan

aktiviti yang menarik dengan aktiviti yang kurang menarik dalam bilik darjah untuk

meningkatkan kadar pembelajaran murid. Contohnya, selepas mengakhiri mata

pelajaran matematik, satu aktiviti bermain komputer akan diadakan. Di sebaliknya,

pelupusan bermaksud perlakuan yang tidak diberi peneguhan akan lupus dengan

sendirinya.



9/39


Keadaan ini dapat di atasi jika peneguhan untuk sesuatu perlakuan itu

dapat dikenal pasti, peneguhan itu tidak lagi digunakan dan guru sanggup bersabar

dalam menghadapi proses pelupusan kerana hasilnya tidak datang dengan serta

merta.

Teori yang seterusnya ialah Learning Through Play yang akan ditearangkan.

Main atau bermain secara amnya boleh didefinisikan sebagai sebarang aktiviti yang

memberikan kegembiraan dan kepuasan kepada kanak-kanak tanpa menimbangkan

apakah hasil aktiviti itu. Bermain dianggap sebagai satu pekerjaan bagi kanak-kanak,

tetapi bukanlah pekerjaan yang memerlukan hasil akhiran atau tujuan tertentu. Bermain

juga bukanlah satu aktiviti yang dipaksa malah merupakan keinginan semulajadi kanak-

kanak (Kraus, 1990).

Lazimnya apabila sesuatu tugasan itu dianggap mudah, tugasan tersebut

sering dirujuk sebagai mainan kanak-kanak memandangkan tidak wujudnya komplikasi

dan merupakan nilai yang paling berharga buat perkembangan kanak-kanak. Mengikut

Vygotsky (1967) bermain dapat membantu perkembangan bahasa dan pemikiran.

Struktur otak akan terbentuk melalui penggunaan simbol dan alat. Main juga memberi

kebebasan kepada kanak-kanak untuk meluahkan tekanan dalam menghadapi dunia

sebenar. Dalam cara ini, kanak-kanak dapat mengawal situasi dan menyesuaikannya

dalam dunia sebenar. Mereka dibenarkan untuk memperolehi proses pemikiran yang

tinggi melalui bermain, (Spodek et al. 1987, p. 181).

Carr dalam teorinya menyatakan, main adalah penting kepada kanak-kanak

kerana main menyediakan peluang kepada kanak-kanak untuk meluahkan pendapat

masing-masing (Kraus, 1990). Mengikut Carr, main merupakan pengalaman katartik,

memberi peluang kepada kanak-kanak untuk meluahkan emosi yang negatif. Sebagai

contoh kanak-kanak yang berusia 4 tahun yang baru sahaja mendapat adik baru akan

mengalami pengalaman negatif seperti penolakan kasih sayang dan perasaan

permusuhan terhadap adik tersebut. Untuk perihal ini, main dikatakan dapat

menyuarakan perasaan kecewa tersebut.



10/39


Menurut Caplan dan Caplan (1973), main sebagai penentu penting bagi

perkembangan kekuatan sahsiah, daya cipta, kestabilan emosi, perkembangan sosial

dan intelek di samping dapat memperkembangkan kekuatan fizikal, koordinasi dan

ketangkasan seseorang kanak-kanak. Dari aspek psikoanalisis, mengikut Freud pula,

main memberi peluang kepada kanak-kanak untuk memperolehi perasaan dapat

mengawal keadaan yang dikatakan dapat membantu kanak-kanak untuk berurusan

dengan realiti sebenar (Kraus, 1990). Manakala menurut Almy (1984, Fagen) yang

menyatakan kanak-kanak bermain dengan diarah oleh diri mereka sendiri tanpa

mengambilkira tujuan bermain. Semasa bermain, mereka, bebas dari segala peraturan.

Melalui permainan, kanak-kanak mendapat tingkah laku yang baru. Kanak-kanak

melibatkan diri dalam permainan secara aktif. Apa yang dikemukakan oleh Almy adalah

bersesuaian dengan pandangan Rubin, Fein, dan Vendenberg (1983).

Permainan juga dapat memberi pengalaman tentang keadilan, peraturan-

peraturan dan kesamaan serta memperkuatkan kebolehan berfikir dalam pelbagai cara.

Di antara permainan lazim yang dimainkan dalam bilik darjah ialah teka-teki, kad-kad

nombor, kad-kad bergambar dan sebagainya. Selain itu, bermain adalah satu bentuk

kesenian kanak-kanak. Ia merupakan saluran untuk melahirkan perasaan dan punca

untuk mendapatkan kegembiraan dan keseronokan.



11/39


2.1 Program Pendidikan Awal Kanak-Kanak Yang TerawalDidapati bahawa terdapat Program Pendidikan Awal Kanak-Kanak (PAKK)

yang terawal, terutamanya di luar negara. Program-program yang disediakan dan

dirancangkan kepada kanak-kanak seperti program Head-Start (US), Sure-Start(UK),

Model Montessori, Model Reggio Emila, Under Threes, Early Learning Goals, Te

Whariki (New Zealand) dan sebagainya. Setiap program tersebut mempunyai latar

belakangnya, objektif merancangkan program tersebut, ciri-ciri program dan konsepnya

secara masing-masing.

Prasekolah yang pertama didirikan pada tahun 1850 adalah bertempat diAmerika Syarikat. Ketika pada masa tersebut, pendidikan prasekolah hanya memberi

tumpuan kepada kanak-kanak yang bergolongan berada sahaja manakala kanak-kanak

yang miskin diabaikan dan dibiarkan sahaja dan menyebabkan mereka tidak dapat

pendidikan awal kanak-kanak semasa waktu kecil lagi. Oleh itu, program Head-Start

(US) telah dirancang untuk memberi bantuan kepada kanak-kanak yang datang dari

kawasan yang mundur dan latar belakang keluarganya adalah miskin. Dalam program

Head-Start ini kanak-kanak ditempatkan di satu kawasan dan diberi kemudahan

pembelajaran kepada mereka agar kanak-kanak dapat memenuhi kesihatan emosional,sosial, gizi dan keperluan psikologi anak-anak yang berasal dari keluarga miskin.

Konsep Head-Startadalah meningkatkan perkembangan bahasa dan sosio-

emosi kanak-kanak dan juga menekankan konsep pengalaman hands-on. Manakala,

ciri-ciri program Head-Start adalah ibu bapa dilibatkan dalam pengajaran dan

pembelajaran, perancangan program dan pengurusan prasekolah. Tambahan pula,

program Head-Start juga menyediakan program kesihatan yang meliputi perubatan,

pergigian, kesihatan mental dan perkhidmatan makanan bagi kanak-kanak prasekolah.

Justeru, pusat program Head-Start juga mengajar kanak-kanak tentang cara-cara untuk

menjaga kesihatan diri dan kepentingan makan makanan yang berkhasiat dan cara

menjaga gigi sendiri.



12/39


Manakala, setiap orang kanak-kanak berhak menerima pelbagai

pengalaman individu untuk memupuk perkembangan sosial, intelek, fizikal dan emosi.

Di samping itu, perancangan program ini juga dapat membantu keluarga berusaha

secara diri sendiri untuk meningkatkan kualiti kehidupannya. Namun begitu, terdapat

sekurang-kurangnya 10 peratus daripada pengambilan kanak-kanak adalah kanak-

kanak kurang upaya atau keperluan khas. Ahli professional kesihatan mental juga

memberi kerjasama dengan pihak prasekolah dan pihak ibu bapa untuk meningkatkan

kesedaran masalah khas kanak-kanak. Sebagai contoh aktiviti program Head-Start

ialah kanak-kanak bermain bersama tanpa mengira kaum.

Program yang seterusnya bagi Pendidikan Awal Kanak-Kanak ialah program

Sure-Start(UK) yang ditubuhkan pada tahun 1998. Program ini memberi fokus kepada

keluarga yang tinggal di kawasan pendalaman dan sekitarnya dan mengalakkan

kerjasama daripada pihak keluarga, sekolah dan masyarakat untuk melibatkan dirinya

dalam segala aktiviti program yang dijalankan. Manakala, program Sure-Startini adalah

untuk kanak-kanak yang berumur 0 hingga 4 tahun sahaja dan ia juga mempunyai

sedikit persamaan dengan program Head-Start di Amerika Syarikat dan Oritario Early

Years.

Objektif bagi program Sure-Start ini adalah bertujuan memberi permulaan

kehidupan yang terbaik kepada kanak-kanak melalui penambahbaikan dalam asuhan,

pendidikan awal, kesihatan dan sokongan keluarga dengan memberi penekanan

kepada perkembangan masyarakat. Manakala, ia juga meningkatkan perkembangan

sosial dan emosi kanak-kanak dan meningkatkan kesihatan kanak-kanak serta

keupayaan kanak-kanak untuk belajar serta menguatkan hubungan antara keluarga

dan komuniti.

Justeru, falsafah program ini adalah berpotensi pembelajaran kanak-

kanak dipengaruhi oleh budaya, fizikal, sosial, emosi, bahasa, kreativiti dan

pengalaman kognitif manakala ia berkonsep memberi pendidikan, penjagaan,

sokongan keluarga dan kesihatan secara holistik kepada kanak-kanak.



13/39


Antara syarat kelayakan bagi kanak-kanak yang ingin mendaftar di program

Sure-Startialah kanak-kanak berumur 4 tahun ke bawah dan pihak ibu bapa yang tidak

mempunyai sijil dalam pendidikan menengah serta merupakan seorang remaja ketika

anak pertama dilahirkan. Manakala, berat anak semasa lahir adalah rendah dan pihak

ibu atau bapa atau kedua-duanya bertutur dalam bahasa selain daripada Bahasa

Inggeris sebagai bahasa utama. Tambahan pula, empat atau lebih anak mempunyai

jarak umur yang rapat, tinggal dalam satu rumah juga merupakan kelayakan mendaftar

di program Sure-Startini.

Selain itu, Model Montessori juga merupakan salah satu program yang

dirancang bagi pihak kanak-kanak. Antara objektif Model Montessori ialah

mengembangkan kemahiran koordinasi kanak-kanak, pentingkan konsep matematik

dan bahasa serta medidik kanak-kanak mahir dari aspek menulis dan membaca serta

berkreativiti dalam seni dan sebagainya. Kaedah Model Montessori adalah terdiri

daripada tiga aspek iaitu practical life (perkembangan motor kasar), sensory material

(untuk melatih deria) dan academic material (untuk mengajar menulis, membaca dan

mahir dalam matematik). Justeru, 3 konsep yang ada pada Maria Montessori iaitu

minda mudah menyerap (absorbed mind), persekitaran yang tersedia (prepare

environment) dan didikan diri (self-correcting). Dalam konsep minda mudah menyerap

ialah kanak-kanak dapat menyerap sesuatu maklumat yang diterima melalui deria

mereka manakala konsep persekitaran yang tersedia ialah menyediakan persekitaran

yang menggalakkan dan dapat membentuk pengetahuan seseorang kanak-kanak.

Justeru, konsep didikan diri ialah kanak-kanak berkebolehan menyusun pengetahuan

mereka apabila terlibat dalam aktiviti pembelajaran.

Seterusnya, program Model Reggio Emilia adalah merupakan salah satu

program yang terawal di luar negara dan model ini lebih bersifat atau berdasarkan

kepada teori tokoh Piaget dan Vygotsky. Antara objektif model tersebut adalah

termasuk menimbulkan daya tarikan dan keseronokan kanak-kanak dan wujudkan

hubungan kemanusiaan serta menggalakkan pembelajaran mereka. Tambahan pula, ia

juga menggalakkan komunikasi, penerokaan, penemuan dan penyelesian masalah bagi

seseorang kanak-kanak.



14/39


Model Reggio Emilia juga memberi peluang kepada kanak-kanak untuk

membuat pilihan sendiri dan menggalakkan mereka berkerja secara sendiri. Didapati

bahawa beberapa aspek yang ditekankan dalam konsep pembelajaran Model Reggio

Emilia iaitu atelier. Ia merupakan studio khas atau bengkel untuk kanak-kanak

melahirkan pengalaman dan ia juga mementingkan minat dan kecenderungan

seseorang kanak-kanak. Manakala, kurikulum Reggio Emilia adalah berasaskan projek

untuk menerokai konsep atau tajuk. Tambahan pula, konsep pembelajaran tersebut

juga mengikut teori dari tokoh Malaguzzi iaitu pendidikan perlu melibatkan tiga unsur

iaitu kanak-kanak, pendidik dan keluarga.

Seterusnya, program Under Threes juga merupakan salah satu program

yang terawal dilaksanakan di luar negara untuk memperkembangkan perkembangan

kanak-kanak secara holistik. Program Under Threes adalah bertujuan mengembangkan

diri kanak-kanak melalui hubungan dekat. Dari perspektif ini, perkembangan kanak-

kanak secara peribadi, soisal dan emosional adalah yang terpenting dalam rancangan

untuk pengalaman bermain kanak-kanak. Tambahan pula, program ini juga bertindak

sebagai pemandu anak-anak, penyokong dan fasilitator semasa bermain dan bertindak

balas terhadap emosional kanak-kanak, sosial, komunikasi, fizikal dan keperluan

kognitif semasa mereka memilih permainan. Manakala, ia juga mendorong kerjasama

daripada pihak ibu bapa dalam perspektif berkongsi dalam permainan anak-anak

mereka. Justeru, konsep pembelajaran yang diterapkan dalam program ini adalah

menyokong rawatan dan perkembangan bayi dengan berkerjasama dengan pihak ibu

bapa mereka dan mengamalkan lebihan amalan dalam bekerja dengan bayi.

Program Early Learning Goals dalam bidang pendidikan awal kanak-kanak

adalah merupakan program yang memberi peluang kepada kanak-kanak untuk

meneroka pelbagai sudut yang mereka lihat, dengar, sentuh,, bergerak dan berfikir

dalam setiap aktiviti yang dijalankan. Ia juga mendorong kanak-kanak untuk berfikir

secara kreatif, imaginatif dan kritis.



15/39


Malahan, program ini adalah bertujuan untuk menenuhi keperluan kanak-

kanak kurang upaya dan dapat mengembangkan pengalaman belajar yang dapat

membantu mereka memahami dunia. Manakala ia juga mengamalkan amalan untuk

membina idea, konsep dan kemahiran seseorang kanak-kanak supaya mereka dapat

berkomunikasi dengan orang lain dan dapat menggalakkan pertumbuhan fizikal,

kognitif dan sosial dengan cara yang kreatif.

Dengan ini kurikulum Early Learning Goals terbahagi kepada 6 aspek iaitu

kreatif pembangunan, pembangunan fizikal, pengetahuan dan pemahaman dunia,

matematik pembangunan, komunikasi bahasa dan keaksaraan dan peribadi

perkembangan sosial dan emosional. Konsep pembelajaran yang diterapkan dalam

program ini adalah menggunakan pendekatan hands-on supaya dapat menghasilkan

pengalaman dan mengembangkan deria kanak-kanak. Melalui konsep belajar menerusi

aktiviti dan bermain, kanak-kanak akan berasa lebih seronok dan bersedia melakukan

aktiviti.

Program Te Whariki adalah kurikulum kebangsaan pertama untuk sector

anak usia di negara New Zealand. Rangka kerja dalam program ini adalah untuk

menyediakan kanak-kanak awal belajar dan pembangunan dalam konteks sosial

budaya. Manakala ia juga menekankan kerjasama belajar antara pendidik, orang tua

dan keluarga. Pendidik membentuk dan merancang kurikulum yang holistik dalam

menghadapi kanak-kanak belajar dan perkembangan dalam kanak-kanak usia awal

dan konteks yang lebih luas di dunia kanak-kanak. Justeru, program pendidikan awal

kanak-kanak Te Whariki juga menekankan kepada pendidikan yang berkonsepkan.

Antara objektif dalam program ini adalah termasuk pemberdayaan (empowerment),

pembangunan holistik (holistic development), keluarga dan masyarakat (family and

community) dan hubungan (relationship).



16/39


2.2 Program Pendidikan Awal Kanak-Kanak (PAKK) Di Malaysia

Awal kanak-kanak ialah istilah yang merujuk kepada tempoh masa kanak-

kanak dari masa lahir hingga ke umur lapan tahun. Mengikut The National Association

for The Education of Young Children (NAEYC) atau Pertubuhan Kebangsaan bagi

Pendidikan Kanak-Kanak Muda, pendidikan awal kanak-kanak merujuk kepada segala

program pendidikan yang memberi layanan, asuhan dan bimbingan kepada kanak-

kanak dari lahir hingga ke umur lapan tahun.

Justeru, pada zaman sebelum merdeka iaitu pada tahun 1940an prasekolah

mula dibuka oleh missionari Kristian dengan pendidikan berpengaruhkan Britishdengan mengenakan yuran yang sangat mahal dan anak-anak orang berada sahaja

belajar di prasekolah itu. Guru-guru prasekolah pula terdiri daripada bekas guru

sekolah rendah yang tidak ada latihan dan pengalaman mengajar di prasekolah.

Manakala, zaman selepas merdeka iaitu pada tahun 1969, Yayasan Asia telah

menyumbangkan wang kepada Pertubuhan Pekerja-Pekerja Malaysia bagi mendirikan

prasekolah yang mirip kepada projek Head Start di Amerika Syarikat. Tadika ini telah

ditubuhkan di Negeri Selangor iaitu di Kampung Muniady, Kg. Manggis dan Kg.

Sentosa. Kumpulan sasaran terdiri daripada kanak-kanak yang kurang beruntung dari

keturunan Melayu, Cina dan India.

Pada tahun 1970 pula, KEMAS membuka 10 buah prasekolah contoh di

kawasan luar bandar yang dikenali Tabika untuk membantu rakyat yang miskin di luar

bandar. Diikuti dengan penubuhan prasekolah oleh FELDA, Risda (1980) dan Majlis

Perhubungan Masyarakat (1976). Pada tahun 1972, Pusat Perkembangan Kurikulum

telah menerbitkan Buku Panduan Pendidikan Prasekolah dan telah membuka 12 buah

prasekolah percubaan di seluruh Malaysia. Manakala, pada tahun 1972, Maktab

Perguruan Ilmu Khas, Cheras telah melatih seramai 137 orang guru-guru sekolah

rendah dan guru-guru KEMAS dalam pendidikan prasekolah untuk mengajar di

prasekolah. Tambahan pula, KEMAS telah membuka Falsafah Baru Pembangunan

Luar Bandar. Program ini memberi perkhidmatan kepada masyarakat luar bandar,

bandar dan pinggir bandar bagi golongan berpendapatan rendah dan miskin.



17/39


Pada tahun 1981, Yayasan Sabah telah menubuhkan Institut Guru-Guru

Tadika di Pusat Perkembangan Kanak-Kanak dan mendapatkan khidmat nasihat

daripada Universiti Malaya. Pada 18 Disember 1991, Jemaah Menteri telah

bermesyuarat untuk membincangkan mengenai program prasekolah di Malaysia dan

pada 27 Januari 1992, Kementerian Pelajaran Malaysia telah mula bermesyuarat untuk

membincangkan mengenai peluasan prasekolah. Kesan daripada mesyuarat di atas,

maka Akta Pendidikan 1996, telah menyuarakan mengenai pendidikan prasekolah

dalam sistem Pendidikan Kebangsaan. Kesan daripada akta pendidikan prasekolah,

maka pada 6 Jun 2001, Jemaah Menteri bermesyuarat khusus untuk program peluasan

prasekolah. Selain daripada pertambahan bilangan prasekolah dari tahun ke tahun,

bilangan peluasan prasekolah di bawah Kementerian Pendidikan Malaysia mengikut

negeri juga bertambah dari setahun ke setahun.

Namun begitu, Program pendidikan awal kanak-kanak pada masa ini telah

diusahakan oleh pelbagai badan agensi sama ada kerajaan, swasta, persendirian dan

sukarela. Setiap agensi memainkan peranan penting untuk memenuhi keperluan

pembelajaran kanak-kanak dan dapat menjamin perlindungan kanak-kanak.

Seterusnya, Pendidikan pra-persekolahan ini kebiasaannya bermula ketika

kanak-kanak berusia dari empat sehingga ke enam tahun. Walaubagaimanapun,

terdapat ibu bapa yang mula menghantar anak mereka pada usia yang lebih muda.

Selain daripada pendidikan akademik, kemahiran berinteraksi kanak-kanak pada tahap

ini dapat membantu pembangunan sosial, emosi dan mental sebagai persiapan

sebelum melangkah ke alam pendidikan formal. Sebelum mendaftarkan anak anda di

mana-mana pra-sekolah atau tadika, anda perlu memastikan bahawa pra-sekolah

tersebut telah berdaftar dengan Jabatan Pendidikan Negeri. Ini adalah untuk

memastikan pra-sekolah tersebut beroperasi secara sah di sisi undang-undang dan

diiktiraf sebagai pusat pembelajaran.



18/39


Justeru, Program pendidikan awal kanak-kanak yang dianjurkan oleh

KEMAS dikenali sebagai Taman Bimbingan Kanak-kanak (Tabika) merupakan program

yang memberi peluang pendidikan awal bagi kanak-kanak yang berumur 4 hingga 6

tahun. Konsep Tabika KEMAS ialah Belajar Melalui Bermain yang diselaraskan

dengan sifat semulajadi kanak-kanak iaitu bermain, ingin tahu dan mencuba. Konsep

tersebut kemudiannya diperluaskan kepada menguasai kemahiran 4M iaitu membaca,

menulis, mengira dan menaakul dan ini adalah bertujuan untuk memberi peluang dan

galakan kepada kanak-kanak menguasai kemahiran asas dan pengalaman yang akan

memudahkan mereka menerima pendidikan formal di sekolah rendah kelak.

Disamping itu, ia juga bagi meningkatkan kecemerlangan potensi individu

kanak-kanak secara menyeluruh, seimbang dan bersepadu. Pengetahuan dan

kemahiran kanak-kanak ditingkatkan dengan pemupukan dan pengukuhan kepada

amalan nilai-nilai murni melalui usaha-usaha dan program yang terancang dan

berstruktur. Usaha ini bertujuan melahirkan pewaris cemerlang negara yang dibimbing

dan dididik dalam suasana dan persekitaran yang sihat, ceria dan selamat di samping

kerjasama erat dengan ibu bapa.

Justeru, Tadika pula merupakan singkatan daripada Taman Didikan Kanak-

Kanak. Takrif tadika tidak dinyatakan dengan jelas dalam Akta Pendidikan 1961.

Walaubagaimanapun pengurusan tadika boleh difahamkan sebagai mana-mana premis

yang menerima masuk lebih dari 4 orang kanak-kanak berumur 5 hingga 6 tahun untuk

tujuan menerima pendidikan dengan upah. Matlamat utama pendidikan di peringkat

tadika ialah sebagai persediaan awal ke alam persekolahan formal apabila kanak-

kanak tersebut berumur 7 tahun. Malahan, pendidikan prasekolah juga adalah satu

program yang menyediakan pengalaman pembelajaran kepada kanak-kanak yang

berumur 4 hingga 6 tahun dalam jangka masa satu tahun atau lebih sebelum masuk ke

Tahun Satu di sekolah formal. Pembelajaran tadika bukan merupakan pembelajaran

wajib dalam Pendidikan Malaysia.



19/39


Namun begitu, penubuhan tadika oleh pihak swasta amat digalakkan oleh

pihak kerajaan. Konsep yang digunakan ialah "Belajar Sambil Bermain" dengan

menekankan "Pembelajaran Bertema". Kaedah pembelajaran ialah meliputi aktiviti

kelas, aktiviti kumpulan dan aktiviti individu. Keunikan prasekolah yang dianjurkan oleh

Kementerian Pelajaran Malaysia ialah aktiviti kumpulan yang berupaya

meningkatkan kualiti kawalan emosi dan intelektual. Pendedahan terhadap aktiviti ini

dapat menyediakan asas yang kukuh bagi pembelajaran berkonsepkan sekolah bestari.

Seterusnya, Program pengasuhan kanak-kanak KEMAS atau dikenali

dengan nama Taman Asuhan Kanak-Kanak (TASKA) adalah selaras dengan Falsafah

Baru Pembangunan Luar Bandar. Program ini memberi perkhidmatan kepada

masyarakat luar bandar, bandar dan pinggir bandar bagi golongan berpendapatan

rendah dan miskin. Perkhidmatan TASKA termasuk di bawah Program Kesejahteraan

Rakyat (PKR) atau Program Pembangunan Rakyat Termiskin (PPRT), Kementerian

Pembangunan Luar Bandar. Tujuannya untuk memberi peluang kepada ibu-ibu bergiat

di bidang ekonomi bagi meningkatkan taraf hidup keluarga. Di samping itu juga melalui

TASKA, program pendidikan keibubapaan dapat dilaksanakan untuk ibu bapa dan

masyarakat.

Antara objektifnya ialah menyediakan kemudahan dan perkhidmatan

pengasuhan kanak-kanak dalam suasana yang selamat, ceria dan selesa dan

menggalakkan pertumbuhan dan perkembangan kanak-kanak yang menyeluruh,

seimbang dan bersepadu serta menyediakan makanan seimbang dan berkhasiat bagi

membantu pertumbuhan dan perkembangan kanak-kanak dan mengamalkan gaya

hidup sihat. Tambahan pula, ia juga menerapkan nilai-nilai murni supaya kanak-kanak

dapat menghayati dan mengamalkannya sejak dari waktu kecil. Menggalakkan

kecerdasan dan kemahiran fizikal serta amalan kesihatan, kebersihan dan keselamatan

yang baik melalui aktiviti fizikal juga merupakakn salah satu daripada objektifnya.



20/39


2.3 Prinsip-Prinsip Dalam Merancang Program PAKK

Pengetahuan dan pemahaman terhadap prinsip-prinsip pengajaran dan

pembelajaran prasekolah adalah amat penting kepada pengasuh kanak-kanak dan

guru prasekolah. Hal ini demikian kerana perkara ini berkaitan dengan kurikulum

prasekolah dalam melaksanakan aktiviti secara optimum dan berkesan.

Memandangkan terdapat prasekolah yang menjalankan kelas persekolahan dua sesi,

iaitu pagi dan petang, maka perlulah guru tersebut merancang terlebih dahulu apakah

aktiviti yang sesuai untuk kanak-kanak bagi setiap peringkat umur dengan memgambil

berat beberapa prinsip dalam merancang sesebuah aktiviti.

Antara prinsip yang perlu dititikberatkan apabila kita merancang aktiviti untuk

kanak-kanak ialah latar belakang kanak-kanak. Latar belakang kanak-kanak adalah

berbeza dari segi latar belakang peribadi dan kecenderungan pembelajaran. Aktiviti

yang dirancang di prasekolah perlulah sesuai mengikut umur mereka di samping

keupayaan mereka yang berbeza. Ini kerana walaupun umur mereka lebih kurang

sama tetapi umur akal mereka adalah berbeza sama sekali.

Prinsip yang kedua pula boleh dilihat melalui perbezaan individu. Prinsip ini

menentukan masa yang sesuai untuk belajar dan kemampuan memperolehi ilmu

terhadap kanak-kanak. Dengan erti kata lain, jangka masa seseorang kanak-kanak itu

mampu bertahan dalam aktiviti yang dijalankan serta kadar kemampuannya

memperoleh ilmu pada waktu itu samada dalam jangka masa panjang atau jangka

masa yang pendek. Seterusnya, guru juga perlu mengambil berat dengan prinsip

merancang aktiviti iaitu semua deria kanak-kanak untuk digunakan dalam aktiviti yang

dijalankan dengan berkesan. Berdasarkan kurikulum PERMATA, penggunaan lima

deria ini iaitu mata, hidung, telinga, mulut dan kulit bermatlamat bagi merangsang

perkembangan kelima-lima deria ini. Ia juga bertujuan menanamkan sifat keprihatinan

atau kepekaan kanak-kanak tersebut persekitaran di sekeliling mereka. Prinsip ini juga

mampu mewujudkan kecintaan terhadap alam sekitar dan dapat meningkatkan daya

tumpuan, kemahiran menghubungkait, kemahiran berfikir, mengenali dan memahami

persekitaran melalui pemerhatian, penerokaan, ramalan dan pemahaman sebab-akibat.



21/39


Selain itu, pengalaman menggunakan bahan maujud juga menjadi salah

satu prinsip dalam merancang aktiviti di prasekolah. Guru hendaklah menekankan

pembelajaran melalui pengalaman yang menggunakan bahan maujud kerana ianya

mampu merangsang pengajaran dan pembelajaran yang menarik serta membantu

perkembangan kanak-kanak dengan lebih berkesan. Dengan cara ini, kanak-kanak

akan belajar daripada pengalamannya serta membantu meningkatkan keupayaan

berfikir yang luas. Prinsip dalam merancang aktiviti yang seterusnya ialah belajar

melalui bermain. Prinsip ini perlu diwujudkan dalam suasana yang riang. Menurut

Froebel (1782 1852), bermain adalah suatu keadaan semulajadi yang dapat

membantu kanak-kanak belajar dan berkembang. Walaupun Montessori tidak bersetuju

dengan perkataan permainan bagi menggambarkan tingkah laku kanak kanak

ketika meneroka dan memahami persekitaran, beliau bersetuju bahawa keadaan

bermain memberi kanak-kanak peluang meneroka dan mencuba sesuatu aktiviti.

Dalam proses mencuba, mereka menemui pengetahuan yang baru.

Di samping itu, guru hendakalah peka dengan prinsip pembelajaran secara

bersepadu. Maksudnya di sini wujudnya aktivti yang membenarkan kanak-kanak

mendalami pengalaman mereka dan menjadi matang dalam perkembangan mereka

melalui aktiviti pembelajaran secara bersepadu. Ianya perlu dalam suasana terbuka

dan pelbagai bagi menbentukkan kemahiran berfikir yang kritis dan kreatif. Sebagai

contoh merangkumi pelbagai aktivti yang sibuk seperti menyanyi ataupun menari dan

tenang seperti mendengar lagu atau puisi klasik sambil berehat. Selain itu, aktiviti yang

dirancang juga perlulah merangsang inisiatif, imaginatif dan kreativiti kanak-kanak. Hal

ini kerana kebolehan berbahasa dan berfikir kanak-kanak secara logik boleh

dikembangkan melalui aktiviti yang dirancang.

Seterusnya interaksi mesra. Aktiviti yang dirancang perlulah menggalakkan

interaksi yang mesra antara murid dengan guru, pengasuh, rakan sebaya dan

masyarakat sekitar. Dengan cara ini, ianya membantu dengan berkesan dan

menggalakkan perkembangan optimum kanak-kanak, orang dewasa harus peka

kepada keperluan, isyarat dan perkembangan semasa kanak-kanak tersebut.



22/39


Manakala, prinsip yang lain seperti pembelajaran yang dipengaruhi oleh sifat

semulajadi dan pengalaman di peringkat awal serta pengetahuan sedia ada harus

dititikberatkan dalam prinsip merancang aktiviti di prasekolah. Setiap kanak-kanak ini

mempunyai pengalaman dan pengetahuan yang berbeza. Pengalaman dan

pengetahuan mereka juga bergantung kepada keadaan persekitaran, latar belakang

keluarga dan kedudukan ekonomi keluarga mereka. Sebagai contoh, ada kanak-kanak

yang suka bermain dengan kawan dan ada pula kanak-kanak yang suka bermain

secara bersendirian. Jadi seboleh-bolehnya, guru perlulah merancang aktiviti yang

dapat memenuhi kehendak kanak-kanak yang berbeza.

Prinsip yang terakhir sekali ialah kecerdasan pelbagai. Prinsip ini

merupakan pendekatan yang dijana oleh Howard Gardner (1988). Menurutnya,

kecerdasan adalah kekuatan intelektual yang istimewa bagi seseorang. Terdapat

sembilan jenis kecerdasan pelbagai yang diutarakan adalah pintar bahasa iaitu mahir

menggunakan perkataan secara berpantun, menulis karya dan berbahas manakala

pintar logikmatematik adalah mahir menaakul, berfikir secara saintifik dan

menggunakan nombor atau pola dalam penyelesaian masalah. Justeru, pintar bunyi

ialah mahir menghasilkan bunyi yang berirama seperti menyanyi dan bermain muzik

dan pintar ruang pula ialah mahir menguruskan ruang secara berkesan seperti lukis

peta dan corak. Seterusnya, pintar kinestetik adalah mahir mengawal pergerakan

seperti manari dan bersukan dan pintar pergaulan ialah mahir bergaul dan mengetuai

kumpulan sosial manakala pintar diri adalah memahami perasaan, kelemahan,

kekuatan dan potensi diri. Pintar bumi dan alam adalah mengetahui bumi dan

kehidupan semula jadi dan pintar kewujudan adalah peka pada nilai, moral dan

kewujudan manusia (dunia dan akhirat).

Sebagai maklumat tambahan, kami juga ada mengkaji buku Pendidikan

Awal Kanak-Kanak Amali Dan Teori karya Azizah Lebai Nordin. Bahawa terdapat

beberapa maklumat yang boleh dijadikan sebagai prinsip merancang aktiviti di

prasekolah. Antaranya ialah jangka masa aktiviti yang dijalankan bersama kanak-

kanak. Benarkan dan berikan masa yang mencukupi kepada kanak-kanak untuk

meneroka, mencuba, menyoal, mencari jawapan dan berbincang dengan rakan sebaya

atau gurunya sendiri sewaktu menjalankan aktiviti.



23/39


Selain itu, ruang yang ada juga memainkan peranan penting dalam

merancang sesebuah aktiviti kepada kanak-kanak di prasekolah. Luas atau sempit

ruang yang disediakan akan mempengaruhi proses aktiviti itu. Contohnya, aktiviti

bermain air dan melukis boleh dijalankan di dalam atau di luar kelas mengikut

keselesaan ruang yang ada. Di samping itu, bilangan kanak-kanak yang didaftarkan di

prasekolah tersebut perlu diambilkira dalam merancang aktiviti. Biasanya bilangan

kanak-kanak dalam bilik darjah tidak melebihi 25 orang. Sekiranya bilangan kanak-

kanak kecil, mereka berpeluang membuat aktiviti individu dan mendapat layanan yang

lebih daripada guru. Jika disebaliknya, aktiviti kumpulan perlu diutamakan dalam

perancangan lebih daripada aktiviti individu.

Bukan bilangan kanak-kanak sahaja yang perlu dititikberatkan, malah nisbah

guru dengan kanak-kanak juga perlu dalam merancang aktiviti di prasekolah. Kanak-

kanak yang bilangannya seramai 25 orang atau lebih, dalam aktiviti tersebut perlu ada

sekurang-kurangnya seorang guru dan seorang pembantu. Lebih ramai pembantu lebih

baik kerana guru dapat merancang aktiviti yang dilaksanakan oleh kanak-kanak dengan

lebih sistematik atau secara individu. Aktiviti di dalam dan di luar kelas juga menjadi

prinsip dalam merancang aktiviti. Hal ini kerana perancangannya bergantung kepada

objektif pembelajaran yang hendak dicapai. Sekiranya guru ingin merancang aktiviti

berobjektifkan perkembangan motor kaasar, ianya boleh dilaksanakan secara aktiviti di

luar kelas. Jika aktivitinya melibatkan perkembangan bahasa, guru perlu memilih

aktivitinya dijalankan di dalam kelas.

Terakhir sekali aktiviti yang aktif dan sebaliknya. Perancangan aktiviti di

prasekolah hendaklah diseimbangkan di antara altiviti yang aktif dan aktiviti yang

kurang aktif. Aktiviti yang aktif ialah bermain blok, bermain air dan sebagainya

manakala aktiviti yang kurang aktif pula ialah mendengar cerita, mendengar muzik dan

lain-lain lagi.

Amalan bersesuaian dengan perkembangan kanak-kanak (ABP) adalah

untuk memastikan sesebuah aktiviti itu berjalan dengan lancar. Oleh itu, terdapat

beberapa amalan yang bersesuaian dengan perkembangan kanak-kanak terhadap

aktiviti yang dirancangkan.



24/39


Antaranya ialah perkembangan saling berkaitan dan mempengaruhi

antara satu iaitu sesuatu domain seperti kognitif, afektif, dan psikomotor. Guru perlu

merancang pengalaman pembelajaran yang menggalakkan perkembangan murid

secara optimum, bermakna, dan bersepadu.

Selain itu, guru juga boleh mengamalkan sesuatu aktiviti itu berdasarkan

perkembangan yang berlaku mengikut urutan. Guru harus menyediakan persekitaran

pembelajaran yang sesuai untuk memupuk kemahiran, pengetahuan, dan kebolehan

murid dari yang mudah kepada yang mencabar. Di samping itu, kadar perkembangan

kanak-kanak berbeza dari segi minat, keperluan, kekuatan, personaliti, emosi, daya

pembelajaran, pengalaman dan latar belakang keluarga. Guru menerima keadaan

murid ini seadanya dan menyediakan aktiviti yang sesuai dengan mereka. Amalan

bersesuaian dengan perkembangan kanak-kanak yang keempat ialah perkembangan

adalah berterusan. Guru peka akan pengalaman sedia ada murid dan merancang

aktiviti yang boleh menggalakkan pengalaman pembelajaran yang bermakna.

Seterusnya, perkembangan adalah berperingkat-peringkat. Guru perlu

menyediakan aktiviti untuk meningkatkan pengetahuan dan kemahiran melalui

pengalaman yang sebenar menggunakan pelbagai media kepada yang lebih kompleks.

Namun begitu, amalan bersesuaian yang lain ialah perkembangan dipengaruhi faktor

baka dan persekitaran. Guru harus mempelajari dan memahami sosio-budaya yang

memberi kesan kepada perkembangan dan pengalaman pembelajaran murid dan

menyediakan aktiviti yang menyuburkan potensi murid ke peringkat optimum. Terdapat

juga amalan yang bersesuaian dengan perkembangan kanak-kanak di mana kanak-

kanak adalah pelajar aktif. Guru harus menggalakkan kemahiran sosial dan

pengalaman sebenar untuk membantu murid memahami dunia mereka. Malahan,

konsep main juga penting kepada murid. Guru hendaklah memberi peluang kepada

murid untuk menjalankan pelbagai aktiviti berasaskan konsep belajar melalui bermain

sambil untuk meningkatkan perkembangan ke peringkat optimum. Selain itu, proses

perkembangan meningkat melalui aktiviti yang mencabar. Guru harus menyediakan

aktiviti-aktiviti yang mencabar dan meransang minda murid untuk meningkatkan tahap

perkembangan dan pengalaman pembelajarannya.



25/39


Justeru, amalan bersesuaian dengan perkembangan kanak-kanak juga

dapat dilihat terhadap murid yang mempunyai pelbagai gaya pembelajaran. Guru perlu

membantu murid dengan memberi peluang mereka menunjukkan kemahiran dan

pengalaman yang telah dikuasai atau dilalui. Amalan yang terakhir sekali ialah

penglibatan komuniti penting dalam perkembangan pembelajaran kanak-kanak. Mereka

rasa selamat, dihargai apabila keperluan dipenuhi. Guru harus memastikan dan

mengambil berat tentang aspek pemakanan, kesihatan dan keselamatan murid. Guru

perlu mempunyai hubungan rapat dengan ibu bapa.

Di sini kami ingin berkongsi beberapa tips atau langkah-lanagkah sebelum,

semasa dan selepas anda melaksanakan sesebuah aktiviti di prasekolah. Sebelum

guru melaksanakan sesebuah aktiviti di prasekolah bersama-sama kanak-kanak, guru

perlu tahu beberapa perkara penting ialah seperti berikut yang dinyatakan:

Murid yang diajar?

Kandungan kurikulum dan apa yang perlu diajar?

Bila hendak mengajar atau melaksanakan aktiviti?

Cara menilai perkembangan kanak-kanak?

Menyesuaikan kurikulum dengan kebolehan murid ?

Apakah keperluan dan minat kanak-kanak?

Bagaimana dengan latar belakang dan sosio-budaya murid?

Bahan-bahan untuk aktiviti mencukupi?

Pastikan kanak-kanak dalam keadaan bersedia.

Apabila guru telah melihat beberapa perkara yang dinyatakan seperti di atas

sebelum melaksanakan aktiviti, maka guru bolehlah menjalankan aktiviti dengan kanak-

kanak dengan lancar dan jayanya. Tetapi perlu diingatkan juga, beberapa perkara perlu

dititikberatkan semasa menjalankan aktiviti bersama kanak-kanak di prasekolah adalah

seperti berikut yang dinyatakan:

Guru perlu fleksibel dari segi masa, aktiviti dan sebagainya. Guru tidak

perlu terikat dengan masa yang ditentukan bagi sesuatu aktiviti yang

dijalankan. Guru juga boleh mengubah aktiviti sekiranya kanak-kanak

didapati kurang berminat dengan apa yang diajar.



26/39


Sentiasa pastikan keselamatan kanak-kanak, alatan yang digunakan serta

ruang yang digunakan untuk menjalankan aktiviti. Bimbang jikalau

berlaku perkara yang tidak diingini berlaku.

Guru juga boleh meneruskan pengajaran sekiranya kanak-kanak berminat

dengan sesuatu aktiviti walaupun masa sudah tamat.

Elakkan aktiviti yang melibatkan mendengar selama 10 minit kerana

tumpuan mereka selalunya tidak lama dan mungkin juga boleh

menyebabkan kanak-kanak cepat bosan.

Gunakan arahan yang mudah dan jelas agar kanak-kanak boleh

memahami dan melaksanakannya.

Setelah aktiviti dijalankan dengan jayanya, guru juga perlu memastikan

beberapa perkara ini dilakukan selepas tamatnya aktiviti. Antara perkara

yang perlu dilakukan selepas aktiviti ialah seperti berikut yang dinyatakan:

Membuat refleksi keseluruhan sepanjang aktiviti. Maksudnya di

sini guru dan kanak-kanak saling meluahkan idea atau perasaan

selepas menjalankan aktiviti ini.

Guru hendaklah catatkan aktiviti yang tidak terlaksana seperti

yang dirancangkan.

Guru juga haruslah merancang aktiviti pengukuhan & pengayaan

sebagai penambahbaikan untuk proses pengajaran dan

pembelajaran yang akan datang supaya lebih teratur dan

sistematik.

Guru perlu membuat penilaian ke atas kanak-kanak selepas

menjalankan aktiviti bagi mengetahui sejauh mana kemampuan

kanak-kanak tersebut dalam aktiviti yang dijalankan.

Guru dan kanak-kanak bersama-sama menyimpan bahan-bahan

yang digunakan agar tidak hilang dan masih boleh digunakan

untuk akan datang.

Guru hendaklah memastikan kelas berada dalam keadaan

kemas dan bersih sebelum pulang atau menutup prasekolah

tersebut.



27/39


2.4 Pendekatan Dan Strategi Dalam Pendidikan Awal Kanak-Kanak

Pada masa kini suatu pendekatan baru mula muncul menyahut cabaran

masyarakat moden yang progresif. Pendekatan Behavioris, Pendekatan kecerdasan

Pelbagai, Pendekatan Sosial Budaya dan Pendekatan Reggio Emilia yang meresap

masuk dalam pengajaran dan pembelajaran Pendidikan Awal kanak-Kanak.

Pendekatan Tingkah laku (behavioris) menumpukan perhatian kepada

pemilikan kandungan mata pelajaran. Ia muncul dari aplikasi psikologi operan (operant

psychology) yang dipelopori oleh Skinner (1974). Pendekatan ini menggunakan

penguasaan isi kandungan mata pelajaran sebagai pengukur kejayaan pengajaran.Skinner (1974) mencadangkan tiga perkara untuk interaksi antara tingkah laku dan

persekitaran iaitu ketika bila tingkah laku berlaku, tingkah laku itu sendiri dan aktiviti

pengukuhan. Matlamat pendekatan ini ialah untuk membentuk tingkah laku terakhir

yang boleh diperhati dan dinilai. Aplikasi prinsip psikologi operan ini mencipta suatu alat

untuk Pendidikan Jasmani mencapai matlamat bertanggungjawab.

Di samping itu, pendekatan kecerdasan pelbagai ada dalam penerangan

teori Kecerdasan Pelbagai yang telah diperkenalkan oleh Howard Gardner pada tahun1983. Beliau telah membuat kajian terhadap pelbagai lapisan masyarakat termasuk

kanak-kanak biasa dan istimewa serta kelompok penduduk yang mempunyai kriteria

yang istimewa. Mengikut Gardner, kecerdasan yang terdapat pada seseorang bukanlah

hanya diwarisi semata-mata. Pada pandangan beliau, jika kedua-dua ibu bapa

dikategorikan sebagai tidak cerdas mengikut ukuran ujian IQ tidak semestinya anak-

anak mereka juga tidak cerdas. Kajian yang dijalankan oleh beliau terhadap kanak-

kanak istimewa mendapati ada di antara murid-murid yang lemah daya ingatannya

adalah dilahirkan oleh ibu bapa yang kedua-duanya adalah professional (Suppiah

Nachiappan et al., 2008).

Menurut Gardner lagi, teori kecerdasan pelbagai adalah berdasarkan

pemikiran bahawa kemampuan intelektual yang diukur melalui ukuran ujian IQ adalah

sangat terbatas. Ini kerana ukuran ujian IQ menekankan kepada kemampuan logikal-

matematik dan bahasa sahaja. Sebenarnya, setiap orang mempunyai caranya

tersendiri dan unik untuk menyelesaikan persoalan atau masalah yang dihadapi

mereka.



28/39


Tambahan lagi, kecerdasan bukan hanya dilihat dari nilai yang diperolehi

seseorang. Hal ini disebabkan kecerdasan merupakan kemampuan yang dimiliki

seseorang untuk melihat sesuatu masalah dan seterusnya berupaya menyelesaikan

masalah tersebut atau membuat sesuatu yang berguna kepada orang lain. Kecerdasan

pelbagai mencakupi sembilan kecerdasan pada dasarnya merupakan pengembangan

dari kecerdasan otak (IQ), kecerdasan emosional (EQ) dan kecerdasan spiritual (SQ)

(Suppiah Nachiappan et al., 2008).

Pendekatan Sosiobudaya adalah hasil gabungan daripada pendekatan

behaviorisme dengan kognitivisme. Pendekatan behaviorisme adalah kesan atau hasil

suatu tingkah laku manakala pendekatan kognitivisme ialah impak hasil daripada

kepercayaan serta harapan seseorang. Pendekatan ini boleh diringkaskan sebagai

teori pengharapan nilai. Ini bermakna bahawa motivasi adalah gabungan antara dua

kekuatan, iaitu pengharapan seseorang itu untuk sampai ke matlamat yang ditujunya,

dan nilai matlamat itu untuk dirinya. Teori ini berkait rapat dengan Bandura (1997) dan

teori yang digunakan ialah teori Efikasi Kendiri. Bandura (1977) menyarankan betapa

penting pemerhatian, peniruan dan peneguhan vikarious (mengharapkan peneguhan

yang sama apabila memerhati orang lain mendapat ganjaran apabila melakukan

sesuatu tingkah laku). Peneguhan vikarious dan peneguhan lansung amat penting

dalam meningkatkan efeksi kendiri individu.

Albert Bandura (1963) telah menggabungkan teori psikologi tingkah laku dan

psikologi kemanusiaan ke dalam kerangka Model Efikasi Kendiri. Bandura

mengemukakan peranan kepercayaan efikasi kendiri dalam konteks di mana "peoples

level of motivation, affective states, and actions are based move on what they believe

than on what is objectively true". Efeksi kendiri merujuk kepada kepercayaan tentang

kompetensi peribadi kita dalam suatu bidang. Efeksi kendiri dipengaruhi oleh

pengalaman lampau, pengalaman vikarious, input lisan daripada pihak luar terhadap

kepercayaan kebolahan individu menyempurnakan tugasan dan gerak hati fisiologi dan

emosi.



29/39


Seperti yang telah diketahui, Pendekatan Reggio Emilia adalah berasaskan

falsafah Loris Malaguzzi iaitu orang yang menubuhkan pengurusan komuniti sekolah

dan pusat asuhan di Bandar Reggio Emilia dalam daerah Utara Itali di Emilia Romagna

selepas perang dunia kedua. Falsafah Malaguzzi dibina oleh John Dewey yang terjadi

lebih dahulu dalam kerja Pestalozzi dan Proebel. Gardner (1993) dalam Leonie

ARTHUR et al. (2005) menyatakan, walaupun begitu Reggio Emilia mempunyai

pendekatan yang lebih, tetapi telah mempertimbangkan di sini dalam tempoh waktu

pendekatannya kepada kurikulum, nota itu adalah penggodaan kepada sifat romantik

Reggio, Reggio adalah berkaitan dengan kawasan khusus di Itali dan tidak boleh

diambil dan dipindahkan ke negara lain. Walaubagaimanapun, kebanyakan idea dasar

dalam pendekatan Reggio ke kurikulum boleh berhubung dalam konteks yang berbeza.

Rinaldi (1993) dalam Leonie ARTHUR et al. (2005) menyatakan, imej kanak-

kanak dalam pendekatan Reggio adalah seperti kaya, kuat, berkuasa. Kesemua

kanak-kanak tidak mengira sama ada yang terlalu muda adalah dijangkakan bersosial

dan kanak-kanak juga dilihat sebagai perantaraan aktif dalam mendirikan pembelajaran

mereka sendiri. Melalui pendekatan Reggio, pemikiran kanak-kanak, idea-idea dan

persoalan-persoalan perlu diambil serius. Gardner (1993) dalam Leonie ARTHUR et al.

(2005) menyatakan, model pendidik dalam pendekatan Reggio ialah mendengar kanak-

kanak, memajukan kanak-kanak dengan mengambil inisiatif dan membimbing

pembelajaran mereka. Manakala, Malaguzzi (1993) dalam Leonie ARTHUR et al.

(2005) menerangkan, pendidik berpusatkan model ialah untuk mengaktifkan ia adalah

bermaksud membuat mengikut kemampuan kanak-kanak.

Menurut Edwards, Gandini & Forman (1993) dalam Leonie ARTHUR et al.

(2005) menyatakan, pendekatan Reggio dalam kurikulum ialah berdasarkan

kecemerlangan intelektual kanak-kanak yang dididik melalui fokus sistematik yang

diwakili oleh simbolik. Kanak-kanak digalakkan untuk mewakili idea-idea mereka dan

memahami melalui (100 bahasa) mereka atau menunjukkan mod-mod, termasuklah

bercakap, menulis, melukis, mewarna, membina dan mengukir sebagaimana seperti

permainan bayang-bayang, menari, kolaj, permainan drama dan muzik.



30/39


Kekuatan fokus dalam seni visual bermaksud meneroka dunia dan

menunjukkan sifat memahami pendidik di sekolah-sekolah Reggio dan pusat

asuhan, memberi perhatian bahawa banyak cara yang membolehkan kanak-kanak

menonjolkan diri mereka dan mencadangkan banyak pendekatan tradisional untuk

meremehkan kemampuan kanak-kanak.

Pendekatan Reggio adalah berpusatkan kurikulum. Pendekatan kolaboratif

memfokuskan kepada pembelajaran, dengan kekuatan pasangan antara pendidik,

kanak-kanak, keluarga dan komuniti tempatan, penekanan dan mengambil hati kanak-

kanak dalam menyelesaikan masalah dan projek-projek dalam kumpulan kecil

berpasangan. Spaggiari (1993) dalam Leonie ARTHUR et al. (2005) menyatakan,

pengurusan berasaskan komuniti mempromosikan interaksi yang kuat dan

komunikasi antara pendidik-pendidik, keluarga kanak-kanak dan komuniti. Kerja

pendidik dalam pasangan mengajar dan berjumpa sebagai satu pasukan dengan

pendidik yang lain seperti satu keluarga. Katz (1993) dalam Leonie ARTHUR et al.

(2005) menyatakan, persekitaran-persekitaran adalah seperti di rumah dan atmosfera

kehidupan bersifat kumpulan. Edward Gandini & Forman (1993) dalam Leonie

ARTHUR et al. (2005) menyatakan, kunci lain yang diperkenalkan ialah kelancaran

dengan kanak-kanak kumpulan yang sama dan tinggal bersama dengan pendidik untuk

dua hingga tiga tahun.

Pendekatan Reggio Emilia juga adalah satu falsafah pendidikan pra-sekolah

dan berfokuskan kepada dasar pendidikan. Ia bermula daripada Loris Malaguzzi dan

ibu bapa dari desa-desa sekitar Reggio Emilia di Itali selepas Perang Dunia II.

Kehancuran daripada perang menyebabkan ibu bapa percaya mereka memerlukan

sesuatu yang baru dan pendekatan yang cepat untuk mengajar anak-anak mereka.

Mereka berasa bahawa dalam tahun-tahun awal perkembangan anak-anak yang

membentuk siapa penting bagi mereka sebagai individu. Hal ini menyebabkan

penciptaan program berdasarkan prinsip-prinsip rasa hormat, tanggungjawab, dan

masyarakat melalui penerokaan dan penemuan dalam menyokong dan

memperkembangkan persekitaran berdasarkan kepentingan anak-anak melalui

kurikulum berpandukan diri.



31/39


Dalam pendekatan Reggio Emilia ia mengajar kanak-kanak kecil dengan

menempatkan perkembangan yang dialami oleh kanak-kanak serta hubungan rapat

yang membolehkan mereka berkongsi dengan persekitaran mereka di pusat asuhan.

Program kanak-kanak pada usia ini telah berjaya disesuaikan dengan falsafah

pendidikan dan mereka tertarik kepada Reggio kerana cara pandangan dan

menghormati kanak-kanak. Kebanyakan ibu bapa yang memilih untuk menghantar

anak-anak mereka ke program Reggio Emilia yang menggabungkan banyak prinsip

dalam mengasuh anak mereka dan kehidupan rumah. Bahkan dengan hubungan

antara sekolah dan rumah, kebanyakan orang tertanya-tanya apa yang terjadi kepada

anak-anak Reggio ketika mereka melakukan peralihan daripada gaya ini untuk

pendidikan yang bukan di sekolah Reggio Emilia. Jawapannya ialah bahawa ada

beberapa penyesuaian yang harus terjadi. Dalam kebanyakan persekitaran sekolah,

sifat ingin tahu intelektual dihargai, sehingga siswa terus mendapat keuntungan dari

Reggio selepas mereka telah meninggalkan program.

Ibu bapa 'cermin peranan masyarakat, sama ada di seluruh sekolah dan

tingkat kelas. Ibu bapa diharapkan untuk mengambil bahagian dalam perbincangan

tentang dasar sekolah, keprihatinan perkembangan anak, dan kurikulum perancangan

dan taksiran. Hal ini disebabkan oleh kebanyakan ibu bapa termasuk ibu bapa yang

bekerja juga menghadiri pertemuan yang diadakan pada malam hari sehingga semua

yang ingin menyertai boleh melakukannya. Dalam pendekatan Reggio, guru dianggap

bukan hanya sebagai jurulatih. Guru digalakkan untuk memudahkan kanak-kanak

belajar melalui kegiatan perancangan dan pelajaran berdasarkan kepentingan kanak-

kanak, mengajukan soalan untuk lebih memahami, dan secara aktif terlibat dalam

kegiatan bersama kanak-kanak, bukannya duduk kembali dan mengamati kanak-kanak

belajar. "Sebagai rakan kepada kanak-kanak, guru dalam situasi belajar" (Hewett,

2001). Ketika bekerja pada projek-projek dengan kanak-kanak, guru juga boleh

memperkembangkan kanak-kanak dengan belajar mengumpul data seperti foto, nota,

video, dan perbualan yang boleh dirakam.



32/39


2.5 Teknik Pengajaran Dan Pendidikan Awal Kanak-Kanak

Teknik adalah pendapat atau tanggapan mengenai sesuatu. Teknik

prasekolah bermaksud pendapat atau tanggapan berkenaan pengajaran dan

pembelajaran kanak-kanak yang berumur 4 hingga 6 tahun. Pengajaran ialah semua

yang dipelajari oleh kanak-kanak. Teknik pengajaran dalam pendidikan awal kanak-

kanak adalah berasaskan aktiviti, pengalaman bersepadu, pengalaman deria, mengikut

situasi, meneroka dan menjelajah, belajar sambil bermain, bimbingan guru, unsur

motivasi dan mencabar, fleksibel manakala teknik pembelajaran adalah berasaskan

minat murid, berasaskan bahan dan aktiviti, relevan dengan kanak-kanak, belajar

melalui deria, belajar melalui pengalaman, belajar melalui bermain dan mengambil kira

perbezaan individu.

Penggunaan teknik pengajaran belajar melalui bermain adalah satu

rancangan yang berstruktur bagi memberi peluang kepada murid belajar dalam

suasana yang bebas dan selamat menggembirakan dan bermakna. Kepentingan

belajar melalui bermain adalah bermain menjadi fitrah murid di mana dalam proses ini

mereka akan meneroka, membuat inkuiri penemuan dan memperolehi pengalaman

langsung secara semulajadi. Belajar melalui bermain memberi peluang kepada muridbelajar dalam suasana yang fleksibel tanpa kongkongan daripada guru. Aktiviti

bermain membantu perkembangan murid secara menyeluruh kerana aktivti bermain

dapat memenuhi keperluan kognitif, psikomotor dan efektif.

Antara jenis-jenis main adalah termasuk main sosial (Social Play). Main

sosial berlaku apabila kanak-kanak bermain bersama dalam kumpulan. Antara jenis-

jenis main sosial ialah main occupied, main solitary, main onlooker, main parallel,

main associative dan main cooperative. Main kognitif (Cognitive Play) ialah murid

menggunakan bahan maujud untuk memperolehi pengetahuan untuk meningkatkan

perkembangan dan pertumbuhan dari segi kognitif psikomotor, sosioemosi dan

kreativiti. Antaranya jenis main kognitif ialah main simbolik. Main simbolik memberi

peluang kepada kanak-kanak mempamerkan kreativiti, kebolehan fizikal dan kesedaran

sosial dengan berpura-pura menjadikan satu objek lain seperti bongkah sebagai rama-

rama, ibu atau sekuntum bunga.



33/39


Selain itu, main games and rules merupakan salah satu main kognitif. Main

games and rules adalah murid bermain mengikut peraturan yang telah ditentukan.

Tingkah laku mereka semasa bermain adalah dalam had atau peraturan permainan

tersebut. Jenis yang lain adalah main konstruktif. Murid bermain untuk membina

pengetahuan mereka mengenali dunia mereka.murid menggunakan bahan atau alatan

mainan untuk membina bahan lain seperti istana pasir, bangunan kenderaan dan

sebagainya mengikut daya kreativiti masing-masing.

Seterusnya, main bebas (Informal Play) adalah melibatkan aktiviti main yang

spontan dan tidak berstruktur di pusat pembelajaran. Semasa menjalankan aktiviti

murid berinteraksi dengan bahan yang disediakan rakan sebaya dan orang dewasa.

Manakala, main sosiodrama atau main peranan (Sociodramatic Play) adalah memberi

peluang kepada murid melakonkan pelbagai watak. Sebagai contoh, main sosiodrama

yang boleh dijalankan adalah main sosiodramatik melibatkan peristiwa harian yang

benar dan realistik. Selain itu, main fantasi melibatkan perkara yang tidak realistik dan

fantasi kepada kanak-kanak tersebut.

Di antara alat permainan luar (outdoor play) yang disediakan iaitu bekas

main pasir, bekas main air, terowong, jongkang-jongket, buaian, rangka besi dan

gelungsur adalah untuk membantu perkembangan fizikal kanak-kanak dalam keadaan

riang dan menggembirakan. Permainan luar juga dapat memperkembangkan motor

halus, motor kasar, koordinasi sosial dan kreativiti. Penerapan nilai murni berlaku

seperti bersabar mengikut giliran, bekerjasama, tolong-menolong, bersikap sederhana

dan hormat menghormati.

Pendekatan bertema adalah pengurusan pengajaran dan pembelajaran

melalui satu tema atau topik yang dipilih bersesuaian dengan masa, tempat, minat, dan

latar belakang murid. Tujuan dan kepentingan ialah tema yang dipilih dijadikan alat atau

wahana untuk menggabung jalinkan komponen dan hasil pembelajaran. Pemilihan

tema membantu guru merancang, mengurus aktiviti dan menyediakan bahan-bahan

pengajaran dan pembelajaran. Ia juga dapat membantu guru mencetus idea yang lebih

menarik pembelajaran lebih meluas kerana aktiviti pembelajaran berfokus kepada

tema.



34/39


Pelbagai aktiviti pembelajaran boleh dijalankan bersesuaian dengan tema

yang dipilih. Tema yang dipilih dijadikan alat untuk menguasai sesuatu kemahiran

bertutur, membaca, menulis, asas matematik dan berfikir. Malahan, semua aktiviti

dikaitkan dengan tema membolehkan kanak-kanak mengikuti dengan mudah.

Faktor-faktor pemilihan tema ialah satu tajuk yang boleh merentas semua

komponen. Tema berkaitan dan bersesuaian dengan pengalaman sedia ada,

pengalaman yang akan diperolehi dalam kehidupan murid. Seterusnya, tema

hendaklah berkaitan dengan kehidupan dan persekitaran murid. Pemilihan tema juga

bersesuaian dengan situasi, masa dan peristiwa. Memberi peluang kepada murid untuk

mendapat pengalaman sebenar (hand on experience) melalui aktiviti pembelajaran dan

kemudahan mendapat sumber yang akan digunakan dalam proses pengajaran dan

pembelajaran.

Justeru, pendekatan bersepadu pula adalah membantu murid memahami

hakikat kehidupan sebenar. Tujuan pendekatan bersepadu adalah mendalami atau

meneroka sesuatu topik dalam skop yang lebih menyeluruh. Ia juga mempunyai lebih

banyak pilihan aktiviti yang sesuai dengan minat dan keupayaannya dan menimbulkan

kepuasan belajar. Pembelajaran lebih aktif, menggembirakan dan bermakna akan

memberi manfaat kepada setiap kanak-kanak. Selain itu, dapat meningkatkan daya

imaginasi dan kreativiti serta mengembangkan kemahiran berbahasa dan

berkomunikasi kepada kanak-kanak. Akhirnya, kanak-kanak juga akan mengamalkan

nilai murni seperti bekerjasama, tolak ansur dan rajin.

Pendekatan Projek pula adalah bertujuan untuk menggalakkan murid-murid

mempelajari sesuatu melalui pengalaman konkrit. Murid-murid akan dibimbing untuk

menemui kesimpulan dan seterusnya memahami konsep-konsep tertentu. Selain itu,

mementingkan cara atau kaedah mengajar yang lebih berkesan dengan tujuan supaya

murid-murid menaruh lebih perhatian dan minat terhadap aspek-aspek pembelajaran.

Kepentingan pendekatan projek adalah murid berpeluang memilih projek tanpa

paksaan.



35/39


Seterusnya, melatih murid berfikir dan mengembangkan kreativiti

berdasarkan minat. Pendekatan projek juga dapat memupuk kerjasama dikalangan

murid dan murid dapat melatih murid menilai hasil kerja mereka dan akhirnya hasil

projek boleh dijadikan sebagai bahan bantu mengajar (BBM).

Selain itu, pendekatan-pendekatan yang lain ialah pembelajaran

berpusatkan murid. Iaitu pembelajaran digerakan atas minat dan dorongan murid. Guru

sebagai pemudah cara atau pembimbing manakala murid mencari jawapan sendiri

menerusi penerokaan dan pengalaman yang dibina sendiri. Oleh itu, guru perlu

menyediakan persekitaran pembelajaran dengan berpandukan kepada teori

konstruktivis iaitu menekankan pembelajaran berlaku apabila terdapat perubahan

tingkah laku hasil daripada pembelajaran yang dibina sendiri menerusi pengalaman

baru.

Antara kebaikan aktiviti berpusatkan murid adalah mendorong minat

meneroka dan menggalakkan murid berdikari. Seterusnya dapat membina keyakinan

diri dan membina pengetahuan menerusi cuba jaya dan memahami sendiri sesuatu

konsep. Pada masa yang sama ia juga dapat menyelesaikan masalah ingin tahu dan

memberi peluang memilih bidang yang diminati. Kebaikan seterusnya adalah dapat

memupuk minat kepada penyelidikan saintifik dan menerima kegagalan sebagai satu

pengalaman pembelajaran agar dapat mewujudkan suasana ceria dalam

pembelajaran.

Sebagai contohnya, aktiviti kelas ialah bercerita, circle time, nyanyian,

lawatan luar, bersoal jawab, eksperimen manakala aktiviti kumpulan yang boleh

dijalankan adalah cantuman puzzle, berkebun, penerokaan, permainan bahasa, kolaj.

Tambahan pula, contoh aktiviti individu adalah melukis gambar, menyusun gambar

bersiri, menggunting, membaca buku kecil.

Teknik ialah merupakan suatu kemahiran guru dalam pengelolaan dan

pelaksanaan kaedah mengajar dalam sesuatu aktiviti pengajaran dan pembelajaran.

Contohnya, teknik bercerita, bersyarah, perbincangan, demonstrasi, latih tubi, main

peranan, simulasi, sumbang saran dan lain-lain.



36/39


Untuk menentukan keberkesanan pengajaran di tahap optimum ianya

berteraskan kepada kriteria pencapaian objektif berikut umur, kebolehan, kecerdasan

dan minat.

Teknik simulasi merupakan satu situasi yang diwujudkan untuk menyerupai

keadaan sebenar dengan cara menggunakan masalah atau kejadian atau peristiwa

yang benar wujud dalam kehidupan seharian untuk diselesaikan di dalam keadaan

terkawal dan selamat. Simulasi membolehkan seorang guru menyampaikan secara

olok-olok mengenai sesuatu pengalaman yang benar jika sebenarnya dilakukan akan

menelan belanja yang besar, memakan masa, merbahaya atau rumit. Salah satu

kaedah yang baik untuk menjalankan simulasi ialah dengan menggunakan komputer.

Manakala, terdapat salah satu teknik pengajaran dan pembelajaran yang melibatkan

lakonan spontan mengenai sesuatu situasi atau masalah oleh sekumpulan murid yang

dipilih. Melalui aktiviti ini murid boleh mendapat gambaran dan pengalaman yang baru.

Lakonan ini dilakukan tanpa menggunakan sebarang skrip dan ia boleh dilakukan

secara berstruktur atau tidak berstruktur.

Selain itu, teknik latih tubi merupakan sejenis aktiviti yang memerlukan

murid melakukan sesuatu aktiviti secara berulang-ulang sehingga mereka menguasai

sesuatu kemahiran atau konsep baru dengan lancar. Aktiviti ini boleh dilakukan secara

lisan, amali dan bertulis. Latihan seperti ini boleh memperkukuhkan fakta, konsep dan

kemahiran pendidikan jasmani yang dipelajari.

Justeru, teknik demonstrasi adalah merupakan satu teknik pengajaran yang

memusatkan guru atau aktiviti di mana seseorang menunjukkan cara melakukan atau

menghasilkan sesuatu di hadapan murid dalam sesi pengajaran. Murid lain akan

memerhati dan mengenalpasti prosedur dan cara untuk melakukan sesuatu aktiviti

tersebut. Dengan cara ini diharapkan murid dapat melakukan aktiviti ini dengan sendiri

secara sistematik, teratur, kemas dan berkesan. Manakala, guru mesti mengetahui

dengan jelas demonstrasi yang hendak ditunjukkan serta segala alat kelengkapan yang

diperlukan. Demonstrasi boleh dilakukan dengan menggunakan model hidup, model

simbolik dan model persepsi. Sebagai contohnya, guru boleh mendemonstrasikan

cara menendang bola mengikut teknik yang betul di padang.



37/39


Di samping itu, teknik sumbangsaran adalah satu kaedah untuk

mendapatkan alternatif penyelesaian masalah. Ia juga dikenali sebagai percambahan

fikiran di mana semua orang dalam kumpulan dapat menyumbangkan fikiran dan

pendapat terhadap sesuatu topik yang dibincangkan. Untuk membolehkan aktiviti

sumbangsaran dijalankan dengan berkesan prinsip asas sumbangsaran harus dipatuhi

iaitu topik perbincangan hendaklah sesuai dengan kebolehan murid. Oleh itu, kumpulan

terdiri daripada murid yang pelbagai kebolehan. Pengerusi dan pelapor kumpulan

memainkan peranan untuk memastikan perjalanan aktiviti berjalan lancar. Setiap ahli

diberi giliran untuk memberi pendapat atau cadangan. Semua cadangan hendaklah

dicatat untuk dibincangkan secara umum. Cadangan yang kurang baik atau salah tidak

boleh dikritik.

Teknik mengajar kemahiran asas adalah merupakan cara bagaimana

melakukan sesuatu kemahiran dengan betul. Lazimnya apabila teknik lakuannya betul

maka hasilnya pastilah betul. Contohnya dalam permainan hoki; kemahiran yang dipilih

adalah memukul. Bagaimanakah lakuan memukul dilakukan? Ia melibatkan butiran

mengajar bagaimana perlakuan memukul itu dilaksanakan berasaskan kepada cara-

cara memegang kayu; iaitu pegangan rapat, kedudukan kaki, kedudukan bola,

hayunan, ikut lajak, sentuh bola , dan sebagainya.



38/39


3.0 Refleksi

Semasa melaksanakan tugasan kumpulan kerja kursus pengkhususan

Kursus Perancangan, Pelaksanaan, Pengajaran Dan Pembelajaran Pendidikan Awal

Kanak-Kanak (KAY1043) ini, kami telah menerima banyak faedah yang berguna dan

baik untuk diri sendiri yang menjadi sebagai bakal guru pada masa yang akan datang.

Antara faedahnya yang kami dapati adalah kami lebih mengenali serta

memahami tentang kurikulum asuhan dan cara pelaksanaannya dengan menggunakan

pelbagai pendekatan seperti Pendekatan Pendidikan Belajar Melalui Bermain,

Pendekatan Bertema, Pendekatan Bersepadu, dan Pendekatan Penggunaan ICTDalam Pembelajaran. Di samping itu, kumpulan kami juga dibimbing untuk

menyediakan rancangan pengajaran dan pembelajaran yang sesuai dengan

mengambil kira perkembangan diri, kebolehan, keupayaan, bakat serta latar belakang

terhadap seseorang kanak-kanak yang diajar oleh pensyarah kami iaitu Encik

Muhammad Safar Bin Abdurahman. Manakala, melalui proses menyiapkan tugasan

kerja kursus pengkhususan kumpulan ini dapat menjalinkan hubungan silaturrahim

antara kami dengan rakan-rakan yang saling bekerjasama memperkongsikan

maklumat. Pengalaman berinteraksi bersama pensyarah Encik Muhammad Safar danrakan-rakan kumpulan bagi melaksanakan tugasan ini membolehkan kami

memperbaiki dan meningkatkan cara kami berkomunikasi. Justeru itu, tunjuk ajar yang

diberikan oleh pensyarah dalam proses menyiapkan tugasan kerja kursus

pengkhususan kumpulan ini membolehkan kami memperbaiki kelemahan yang

terdapat pada diri sendiri dan tidak akan mengulanginya lagi pada masa hadapan.

Kesimpulannya, kami juga lebih mencintai profesion yang mulia ini serta

menambahkan semangat kami untuk menjadi seorang guru yang berkualiti bagi

melahirkan modal insan yang seimbang dan sanggup berkorban demi agama bangsa

dan negara.



39/39


Bibliografi

Azizah Lebai Nordin & Zainun Ishak (1999). Pendidikan Prasekolah Untuk Guru. Kuala

Lumpur: Utusan Publication & Distributors Sdn Bhd.

Azizah Lebai Nordin(2002). Pendidikan Awal Kanak-Kanak Teori Dan Amali. Kuala Lumpur:

Penerbit Universiti Malaya

Prof. Madya Dr. Rohani Abdullah, Nani Menon & Mohd. Sharani Ahmad (2007). Panduan

Kurikulum Prasekolah. Selangor: PTS Professional Publishing Sdn. Bhd.

Prof. Dato Dr.Aminah Ayob, Prof. Madya Dr. Mastura Badzis, Prof. Madya Dr. Rohani

Abdullah, Dr.Azizah Lebai Nordin & Dr.Mahani Razali (2008). Kurikulum Permata

Negara (Asuhan Dan Didikan Awal Kanak-Kanak 0-4 Tahun). Hak Cipta NCDRC,

UPSI, Perak.

http://bobezani.tripod.com/sastera.htm

file:///C:/Users/User/Documents/Konsep%20Pengajaran%20dan

%20Pembelajaran%20Prasekolah.htm

http://perancangbandar.mbi.gov.my/index.php?

option=com_content&view=article&id=4:apa-itu-

perancangan&catid=3:info&Itemid=59
http://bobezani.tripod.com/sastera.htmhttp://c/Users/User/Documents/Konsep%20Pengajaran%20dan%20Pembelajaran%20Prasekolah.htmhttp://c/Users/User/Documents/Konsep%20Pengajaran%20dan%20Pembelajaran%20Prasekolah.htmhttp://perancangbandar.mbi.gov.my/index.php?option=com_content&view=article&id=4:apa-itu-perancangan&catid=3:info&Itemid=59http://perancangbandar.mbi.gov.my/index.php?option=com_content&view=article&id=4:apa-itu-perancangan&catid=3:info&Itemid=59http://perancangbandar.mbi.gov.my/index.php?option=com_content&view=article&id=4:apa-itu-perancangan&catid=3:info&Itemid=59http://c/Users/User/Documents/Konsep%20Pengajaran%20dan%20Pembelajaran%20Prasekolah.htmhttp://c/Users/User/Documents/Konsep%20Pengajaran%20dan%20Pembelajaran%20Prasekolah.htmhttp://perancangbandar.mbi.gov.my/index.php?option=com_