Kajian ini bertujuan untuk mengenalpasti bagaimanakah persepsi pentadbir sekolah dan guru-guru terhadap pelaksanaan perkhidmatan bimbingan dan kaunseling di sekolah- sekolah menengah di Bahaigan Kuching dan Samarahan. Kajian ini rnemfokuskan kepada (1) pengetahuan dan Pengalaman pentadbir sekoiah dm guru-guru tentang perkhidmatan bimbingan d m kaunseling yang wujud di sekolah; (2) persepsi pentadbir sekolah d m guru-gum terhadap 10 perkhidmatan di dalam perkhidmatan bimbingan d m kaunseling; (3) persepsi pentadbir sekolah dan guru-guru terhadap pelaksanaan 1 0 perkhidmatan di dalam perkhidmatan bimbingan d m kaunseting dan (4) Persepsi pentadbir sekolah dm guru-guru terhadap pelaksanaan aktiviti bimbingan d m kaunseling kerjaya di sekolah. Sampel kajian ini terdiri daripada 140 orang: 40 orang pentadbir sekofah dm 100 orang guru daripada 10 buah sekolah menengah. Soal selidik digunakan untuk mendapatkan data-data. Data-data yang diperolehi dianalisis dengan menggu~~akan perisian SPSS. Alat statistik yang digunakan ialah statistik deskriptif (min, frekuensi dan peratusan) dan statistik inferensi (ujian-t). Dapatan kajian secara keseluruhannya ~nenunjukkan 92.7 peratus daripada pentadbir sekolah dm guru mempunyai pengetahuan tentang perkhidmatan bimbingan dm kaunseling . Mereka juga mempunyai persepsi positif terhadap 1 0 perkhidmatan di dal am perkhidn3atan b i d i n g an d m kaunseEng, serta peiaksanaan perkhidmatan-perkhidmataz tersebut. Skor-skor yang diperolehi adalah di antara 3.14 hingga 4.23 iaitu di tahap agak berkesan dan sapgat berkesan. Namun begitu, terdapat juga pentadbir sekolah dan guru yang ~netnpunyai persepsi negati f terhadap beberapa pekhidmatan di dalam perkhidmatan bimbingan dan kaunseling di mana min skurnya adalah di antara 2.8 6 hingga 2.96 iaitu perkhidmat an tersebut tidak dilaksanakan dengan berkesan. Analisis ujian-t rnenunjukkan tidak wujud perbezaan persepsi yang signifikan di mars pentadbir sekolah dan guru terhadap pelaksanaan 10 perkhidinatan dan aktiviti-aktiviti berkenm~. Beberapa cadangan telah dikemukakan kepada semua pihak yaug terlibat untuk diambil perhatian dm tindakan bagi mempertingkatkan keberkesaz~an pelaksanaan 10 perkhidmatan di dalam perkhidmatan bimbingan dan kaunseling di sekolah.

This study identifies the perceptions of school administrators and teachers towards the iniplenzentation of guidance and counseling services in secondary schools in Kuching and Samarahan Division, Sarawak. It focuses on ( I ) the knowledge and experiences of school administrators and teachers on guidance and counseling sewices in schools; (2) the perceptions of scJ2ool administrators and ieachers to wards ten guidance and counseling services; (3) the perceptions of school admin istrators and teachers towards the implemm~ltation of I 0 grdidance and counselitzg services; and (4) the perceptions of scltool administrators and teachers towards implementation of career guidarjce and coul~seling activities in schoo Es. Research samples comprise I40 people, of which 40 are school administrators and 100 are teachers, from 10 secondary schools. Questionnaires were used to coflect data from the samples. The data were ana&xed using SPSS. Statistical procedures used were descriptive statistics (mean, frequency and percentage) and if ferential statistics (t-tests). 272e findings show that 92.7 percent of samples possess knowledge of guidance and counseling services. They were also found to have positive perceptions towards the 10 services of guidance and cormselbzg, implementatiort of tlzc 10 guidances and counseling services and implementation of career guidance and counseling activities where the mean scores are between 3. J4 a~jd 4.23, which is ill fhe quite effective stage. However, some school administrators and teachers were found to have negative perceptiotu towards sel~eral guidance and counseting sewices where fhe meat1 SCOWS are hetweerz 2.86 and 2.96, which indicates that those were not implemented eflectively. T-test shows that there is no sigtrrjicant riifererlce in perceptions bet ween school adminisbrators cznd teaclzers ro'utards the tsn services arrd activities. Several recommendations a3.e proposed to aN relevatlt parties to take note of the situatio~ and irritiate appropriate actions to improve effectiveness in implementing the I O guidance and cauitselilzg services in schools.

Penyefidik telh rfiifahirkrrn pa& 31 flisenrnbef 1953 di

SzawA. Bdiau mendapat pendidikm renMz d m m a g a h d3 Sageng cif

a t Secondary School, S k ~ m j m . Pcsda

menenagah zetas di Dragon Sewndary ~dhoizl, KucEling sehingga a m . 1974. SetcPEal~

amat 'Kh&atm 5, hliau befiugs sebagai

set&un d m kemudh memsuki Wktab Linmg K u c h g Pada

tahm 1978 &Gau tefah ditempatkm bertugas sebagi tef.tat& di Sckufah

Menmgal~ Kwajm Simuzjm No.1, Simmja& Sasawak. Pa& auna 1983 beliau

tefah dipllh mtuk mngiht i kursus tarnbahm Erhas selaraza se&u &kna b i h g

Bidingasl dan G m e h g di NaLlla, Per h u

Pa& b&n 3dai 11984 F l > e h rnm&pat pelumg mebjulk;Par pelajztx;mya di

(Bimbin~a dm Kaunfielhg) p& Mu11 1988. Belku d i t m p a t h b a u g a s e ~ ~ u l a

di SekolA Mcnengaltx Kerajaaa Shpun3m No. 1, Sirtlunjm pad" bulara Jdai 1988.

Sepmjmg tempoh k m u h dari tahun I988 sehings tahm 1 9 2 , sefain daripdn

scbagai PenoBong b a n

Kokusikaluan d a ~ kernudh sebaei P@nolo~g Pentzdbkm. Mernmh*

~ F M u ~ ~ beliau. sangat dipwlukan, p d a Nawvrttbm 1992 befiau tel&

&tcartpatk~~n berRrgras di i;abatm PmcKi&km Negcri Sarawak sebapi fZeaassEong

AS.

ALhmddiilah, dengan pen& rasa syukur ke hadrat Allah S.W.T kerana limpah kurnianya saya dapat menyiapkan tesis ini dengan sempurna sebagai memenuhi sebahagian daripada syarat penganugerahan Ijazah Sarjana Saks (Pembangu~~an Sumber Manwia).

Saya ingin merakamkan ucapm jutaan terima kasih dm setinggi-tinai pengbargaasl kepada Dr Gabriel Tonga Noweg Pensyarah dari Fakulti Saim Sssial, T-JNIMAS, selaku penyelia di atas bimbingan, tmjuk ajar, banturn dan dorongan yang telah diberikan kepada saya dalam waha menyiapkan tesis ini. Ucapan t e h a kasih dan penghagaan jugs dirakarnkan kepada kedua-dua prneriksa dari dalam dm lum, iaitu Dr Haji Abang h a d Ridzuan Abang Awit dan Prof Dr Subahan Mohd Merah.

Terima kasih dan penghargaan diucapkan kepada Pengarah IAB, Dr Ibrahim Ahmd Bajunid, Dekan Fakufti Sains Kognitif dm Pembangunan Manusia, Prof T)a R a d i Axof, Penyelaras-penyelaras program ini dan rakan-rakan sekohort di atas birnbingan, kejasama dm dorongan yang Wman sehingga beqaya menyiapkan tesis khususnya d m menyempumakan pengajian ini secwa keselunihannya.

Saya juga mengucapkan terima kasih dail penghargaan kepada Bahagian Biasiswa, Kementerian Pendidikan Malaysia kerana memberi bantuan kewangan dan Cuti Belajar Bergaji Penuh untuk membolehkan saya meianjutkan pelaj arm di peringkat sarjana hi.

Kerjasama dm sokongan &aripada Jabatan Pendidikan Negeri Sarawak rnemberi kebenaran kepada saya rnenggmakan sekolah-sekolah menmgah di Bahagian Kuching dan Samarahan sebagai sampel kajian; pentadbir-pentadbir sekolah dm guru-guru kerana secara ikhtas dan sukarela rnenjadi responden daiam kajian ini amat dihargai dan diucapkan jutaan teirma kasih.

Akhir sekali, saya ingin rnelahirkan rasa penghargaan dan terima kasih kepada isteri dm anak-anak saya kerana peworbanan, kesabaran dan sokongan dalam usaha menyiapkan tesis khususnya dm menyempurnakan pengajian hi secara kesefuruhannya.

KANDUNGAN

Mukasurat

PERAKUAN ABSTRhK SKETSA BXOGRAFI PENGHAWAAN KANDUNGAN S E N A R . JADUAL DAN RAJAH SENARAI SJXGKATAN

BAB 1 PENGENALAN 1.0 Pengenalan 1.1 Latarbelakang Masalah 1.2 Pernyataan Masalah 1 .3 Tujuan Kajian 1.4 Hipotesis Kajian 1.5 Definisi Operasional

1.5.1 Persepsi 1.5.2 Pentadbir Sekolah 1 .5.3 Guru-guru 1.5.4 Perkliidmatan Bimbingan

Kaunseling 1.5.5 Sekolah Menengah

1.6 Kepentingan Kajian 1.7 Batasan Kajian 1 .S Ringkasan

BAB I1 TINJAUAN KAJIAN 2.0 Pengenalan 2.1 Persepsi

2.1.1 Konsep Persepsi 2.1.2 Kerangka Teori Persepsi

2.2 Bimbingan dan Kaunseling 2.2.1 Bimbingan 2.2.2 Kaunseling

2.3 1Cajia11-ltajian Yang Berkaitan 2.4 Ringkasan

B AB 111 METODOLOGI ICAJIAN 3.0 Pengenalan 3.1 Rekabentuk K2j ian 3.2 Te~ilpat Kajiail 3.3 SuhjekKajian 3.4 Alat Kajian

. . 11 ... 111

iv vii . . . Vlll

1 1 ., 5 %<*

7 t / 8 9 9

*lo 10

dan 10

3.5 Kajian Rintis 3.6 Tatacara Kajian 3.7 Penganalisisan Data 3.8 Ringkasan

BAE3 IV DAPATAN U J I A N DAN PERBINCANGAN 4.0 Pengenalan 4.1 DapatanKajian

4.1.1 Maklumat Demografi Respondell 4.1.2 Pengethum dan Pengalaman Responden

tentang Perkhidmatan Bimbingan dan Kaunseling

4.1.3 Persepsi Responden Terhadap 10 Perklxdmatan Di Dalam Perkliidmatan Bimbingan dan Kaunseling

4.1.4 Persepsi Responden Terhadap Pelaksanaan 10 Perkhidmatan Di Dalam Perkhidmatan Bimbingan Dan Kaunseling.

4.1.5 Persepsi Responden Terhadap Pelaksanaan Aktiviti Bimbingan dan Kaunseling Kerjaya

4.1.6 Perbezaan Pengetaflum Dan Pengalaman Pentadbir Sekolah Dan Guru Tentang Perkhidmatan Bimbingan Dan Kaunseling

4.1.7 Perbezaan Persepsi Pentadbir Sekolah Dan Guru Terhadap 10 Perkhidmatan Di Dalam Perkhidmatan Bimbingan Dan Kaunseling

4.1.8 Perbezaan Persepsi Pentadbir Sekolah Dan Guru Terhadap Pelaksanaan 10 Perkhidmatan Di Dalam Perkhidmatan Bimbingan dan Kaunseling

4.1.9 Perbezaan Persepsi Pentadbir Sekolah dan Guru Terhadap Pelaksanaan Aktiviti Bimbingan dan Kaunsefing Kerjaya

4.2 Perbincangan 4.3 Ringkasan

BAB V KESIMPULAN DAN CRDA.NGAN

5.0 Pengenalan 5.1 Kesimpulan 5.2 Cadangan-cadangan 5.3 Cadangan Kajian Lanjufan

BlBL1OCRRFI

LAMPIRAN A - SOAL SELIDIK

LAMPIRAN 13 - SURAT KEBENARAN

Jaduai 4 .1 .2~

Jadual 4.1 .Sa

SENARAf JADUAL DAN RAJAH

Saiz Sampel Berasaskan Persampelan Secara Rakvak

Nilai Ketekalan Alat Ujian Bagi Ujian Rintis

Taburan Icelterapan Maklumat Dernografi Responden

Pengetahuan Dan Pengalaman Keseluruhan Responden Tentang Perkhidmatan Bimbingan Dan Kaunseling

Pengetahuan Dan Pengalaman Pentadbir Sekolah Tentang Perkhidmatan Bimbingan Dan Kaunseling

Pengetahuan Dan Pengalaman Guru Tentang Perkhidmatan Biinbingan Dan Kaunseliilg

Persepsi Keseluruhan Responden Terhadap 10 Perkhidmatan Di Dalam Perkhidmatan Bimbingan Dan Kaunseling

Persepsi Pentadbir Sekolah Dan Guru Terhadap 10 Perkhidmatan Di Dalam Perkhidmatan Biinbingan Dan Kaunseling

Persepsi Keseluruhan Responden Terhadap Pelaksaraan 10 PerMlidmatan Di Dalam Perkiiidmatan Bimbingan Dan Kaunseling

Persepsi Peiztadbir Sekolah Dan Guru Terhadap Pelaksanaan 10 Perkhidmatan Di Dalam Perkhidinatan Bimbingan Dan Kaunseling

Persepsi Keseluruhan Responden Terhadap Pelaksanaan '4ktiviti Bimbingan Dan Kaunseling Kerjaya

Mukasurat 3 0

. I .5b Persepsi Pentadbir Sekolah Dan Guru Terhadap 54 Pelaksanaan Aktiviti Bimbingan Dan Kaunseling Kerj aya

.I .6 Keputusan Analisis Ujian-T Tentang Perbezaan 56 Pengetahuan Dan Pengalaman Pentadbir Sekolah Dan Guru Dalam Perkhidmatan Bimbingan Dan Kaunseling

Jadua14.1.7 Keputusa~i Ujian-T Tentang Perbezaan Persepsi 58 Pentadbir Sekolah Dan Gum Terhadap 10 Perkhidmatan Di Dalarn Perlthidmatan Bimbingan Dan Kaunseling

Keputusan Analisis Ujian-T Tentang Perbezaan 59 Persepsi Pentadbir Sekolali Dan Guru Terhadap Pelaksanaan 10 Perkhidmatan Di Dalam Perlchidmatan Bimbingan Dan Kaunseling

Jadua14.1.9 Keputusan Analisis Ujian-T Tentang Perbezaan 60 Persepsi Pentadbir Sekolah Dan Guru Terhadap Pelaksanaan Aktiviti Bimblngan Dan Kaunseling Kerj aya

SENARAI RrlJAIi

Rajah 2.1.2 Proses Persepsi Ivlanusia

SENARAI SINGKATAN

B & K -Bimb ing an dan Kaunseling

KPM -Kementerian Pendidikan Malaysia

N -Jumiah Responden (Populasi)

SPSS -The Statistical Package for the Social Sciences

SMK -S clcolali Menengall Keraj aan

BAB 1

Di dalam bab ini, perkara-perkara yang akan dibincangkan adalah merangkumi

tatarbelakang rnasalah, pen yataan rnasaiah, tujuan kajian, hipotesis kajian, definisi kajian,

kepentingan kajian , s kop dan bat asan kaj ian.

sistern pendidikan di Malaysia, perkhidmatan birnbingan dan kaunseling

fenornena barn. ia lnula diperkenalkan di Malaysia sejak tahun 1960-an lagi.

Sekoiah-sekolah menengah di negeri Sarawak seperti juga sekolah menengah di negeri-

negeri lain di Malaysia, telah diperkenalkan kepada perkhidmatan birnbingan dan

kaunseling sej ak tahun 1964 lagi apabila Kementerian Pendidikan Malaysia

mengetuarkan Surat Pekelil ing KP/5209/351(4), yang menghendaki guru-guru besar di

setiap sekolat: rendahlmenengah rnelantik seorang guru birnbi~gan di sekolah masing-

masing. Sehubungan dengan . itu, Laporan Jawatankuasa Kabinet, Kementerian

Pendidikan Malaysia ( 1978) mernperakukan bahawa perkhidmatan panduan dan kerjaya

di sekolah hendakiah dilnksanakan sepenuhnya. Perkhidmatan ini hendaklah

menitikberatkan kegiatan bim bi ngan dan t idak sernata-mata kegiatan panduan ke jaya

dmatan ini

dijalankan secara "ad hoe " sahaj a. Menuntt Menon (1 9831, proses

dan kaunseling menghadapi berbagai rintangan

bidang berkenaan, masalah kekurangan

kekurangan masa. Kewuj udan stigma- stigma sosial yang tertentu

ipertukan oleh mereka yang sakit otak

ang, 1983) turut menyulitkan lagi proses peiaksanaan

ikan Malaysia telah rnenukarkan nanla Unit

Panduan Pelajaran dm Kejaya kepada Utlit Birnbingan dan Kaunseling. Semenjak itu,

bersungguh-sungguh telah diberikan untuk memperbaiki

dan setentsnya untuk meningkatkan status dan pelaksanaan perkhidmatan

Pada zaman sains dan teknoiogi ini, kernajuan dan pernbangunan adalah amat pesat,

ih dan kompleks. Tidak sernua pelajar dapat memahami dan rnengikuti

an ini dan mereka inilah yang akan rnengl~adapi rnasalah penyesuaian diri

ahli keluarga, guru, rakan sebaya, pembelajaran, perancangan masa depan dm

persekitaran. Perkhidmatan bilnbitlgan dan kaunseling memainkan peranan yang

3

i rnenlbantu pelajar menghadapi kemajuan yang kompieks dengan

ada pada rnereka secara optimum. Ini

melalui perancangan program perkhidmatan bimbingan dan kaunseling

yang berkesan.

, Kementerian Pendidikan Malaysia telah mengeiuarkan sebuah buku

dmatan Bimbingan dan Kaunseling di Sekolah Menengah'

duan dan rujukan pentadbir sekolah dan guru-guru khususnya guru-guru

Di dalannya terkatdung segala paltduan yang meliputi

preskripsi fungsi perkhidmatan bimbingan dan kaunseling.

ada~ya buku panduan ini, Kernenterian Pendidikan berharap semua pihak yang

nakan perkhidnlatan bimbingan dan kaunseling di sekolah

t memahami konsep, falsafah dan objektif bimbingan dm kaunseling *

tepat dan jelas tetapi juga dapat menunaikan kewajipan yang diamanabkan

endidikan Malaysia

hun 1984 telah n~enu~ijukkan adanj~a perkernbangan yang menggalakkan dalam

anaan program ini. Laporan itu mencatatkan:

". . .pads sepanjang tahun 1984, input bimbingatl

dan kaunseling di sekolab-sekolah telah

bertan~bah maj u. Jumlah guru himbingan telah

bertambah dan aktiviti-aktiviti bimbingan dan

kaunseling juga bertambah. Kalau tahun-tahun

sebelumnya aktiviti birnbingan dan kaunseiing

banyak ditumpukan kepada aktiviti-aktiviti yang

berkaitan dengan memberi nasi hat tentang

pada pel ajar-petaj ar telah

bertambah. Perkhidmatan kaunseling muia

popular di kalangan pelajar sekolah."

(Kementerian Pendidikan Malaysia, 1984:

ana sama ada di Maktab Pergurusan IImu Khas, Universiti

, Universiti Malaya, Universiti Pertanian Malaysia dan juga di luar

rolehi daripada Kementerian Pendidikan, sehingga tahun

ai 1,309 orang guru yang terlatih dalam bidang bimbingan dan

hampir semua sekolah nlenengah rnenlpunyai sekurang-kurangnya

atau lebih guru yang dilantik oieh pengetua untulr menjalankan tugas scbagai

y ang sebi langaz~ besarnya di peringkat kursus

lebih kurang 1/3 daripada 143 buah sekolah menengah yang dikaji

Perkhidmatan B imbingan dan Kuanseling di Sekolah

Selain daripada konsep, falsafah dan etika, buku panduan ini juga

yang rnesti disediakan di sekolalr. seperti berikut :

tori Individu dan Rekod; 2) Perkhidmatan Mengurnpul dan

eliny ; 5 ) Perkl~idmat an Penernpat an; 6 ) Pekllidrnatan hlcncegah

9) Pcrkhidlnatan Konfcrel-is Denyan Ibubapa dru~ 10)

6

sehingga kini ialah adakah 10 jenis perkhdmatan tersebut

esan di sekolah? Sejauh rnanakah pentadbir

bd~awa perkhidmatan-perkhidmatan tersebut wuj ud di

kajian dijalankan untuk

Kuching dan Samarahan. Secara khususnya

kajian ini dij alankan adalah untuk:

.1 Mengenafpasti sejauh mana pentadbir sekolah dan guru-guru mengetahui

tentang jenis perkhidmatan bimbingan dan kaunseling yang wujud di

Mengenalpasti persepsi pentadbir sekolah dan gum-guru terhadap 1 0

perkhidmat an bimbingan dan kaunseling

yang disediakan di sekolah.

persepsi pentadbir sekolah dan gum-guru terhadap

pelaksanaan 10 perkhdmatan di dalam perkhidmatan bimbingan dan

kaunseling di sekolah.

1 .3.4 Mengenalpasti persepsi pentadbir sekolah dan guru-guru terhadap

pelaksanaan aktiviti-aktiviti bimbingan d m kaunseling kejaya di sekolah.

Mengenalpasti perbezaan pengetahuan dan pengalaman pentadbir sekolat~

dm guru-guru tentang perkhidmatan bimbi~~gan d m kaunseling yang

Wujud perbezaan rnin skor persepsi yang signifikan daripada segi persepsi

pentadbir sekolal~ dan guru-guru terhadap pelaksanaan 10 pekhidrnatan di

dalam perkhidmatan birnbingan dan kaunseling di sekolah.

Wujud perbezaan mi n skor persepsi yang signifi kan dariapda segi persepsi

pentadbir sekolah dan guru-guru terhadap pelaksanaan aktiviti-aktiviti

bimbingan dan kaunseling kerjaya di sekolah.

0 perasional

Perspesi

Di daiarn kajian ini pcrsepsi memjuk kepada pendapat, tanggapan atau apa

yang difikirkan oleh ir~dividu terhadap suatu perkara yang diala~ni oleh

individu itu sendiri. Perspesi pentadbir sekolah dan guru-guru terhadap

pelaksanaan bimbingan dan kuanseling di sekolah menengah mungkin

dipengaru hi oieh pengalaman dan pernerbatian sendi ri dalam kehidupan

sebagai pentadbir dan gum-gum di sekolah masing-masing. Persepsi

lnereka rnungkin berbentuk posit if, neutral ataupun negatif. Penen tuannya

berdasarkan rnin skor terendah dait tertinggi yang diperolehi melalui soak

selidik.

fnventori Individu dan Rekod; 2) Perkhidmatan Met~gumpul dan

Mcnyebar Maklumat; 3) Perkhidmatan Biinbingan dan Kaunsleing

Kelornpok; 4) Perkhidmatan Kaunseling; 5 ) Perkhidmatan Penempatan;

6) Perkhidmatan Mencegah Penyalahgunaan Dadah; 7) Perkhidmatan

Konsultasi dan Rujukan; 8) Perkhidmatan Penyelerasan Resos; 9)

Perkhidmatan Konferens Dengan Ibubapa dan 10) Perkhidmatan

Penilaian.

Sekolah Menengah

Sekolah menengah yang dimaksudkan dalarn kajian ini ialai~ sekolah-

sekolah menengah kerajaan dan sekolah-sekolah menengah bantuan

kerajaan di Bahagian Kuching dan Samarahan. Ia terdiri daripada sekolah-

sekolah menengah asrama dan harian di kawasan bandar dan luar bandar.

i,b Kepentingan Kajian

Kajian ini penting untuk mengenalpsati bagaimanakah persepsi pentadbir sekolah dan

guru-guru terhadap pelaksanaan perkhidmatan bimbingan dan kaunseling di sekolah.

Sejauh rnanakah mereka mengetal~ui perkhidmatan bimbingan dan kaunseling yang

wujud di sekolah dan bagaimanakah persepsi mereka khususnya terhadap pelaksanaan 10

perkhidmatan di dalam perkhidmatan bimbingan dan kaunseling dan aktiviti-aktiviti

birnbingan dan kaurlseling kerjaya di sekolah menengah.

gambaran sebenar telltang persepsi dan