Jenis-jenis

terjemahan Al-

qur’anDisediakan untuk :

DR. Maheram binti Ahmad

Disediakan oleh :

Ramadanti binti idrus ( A142324)

Terjemahan Arab-Melayu-Arab II

Jenis-jenis terjemahan al-Qur’an menurut

para sarjana islam

Menurut Al-zarqaniy.

I. Terjemahan harfiyyat atau lafziyyat

II. Terjemahan tafsiriyyat atau ma’nawiyah

al-Zarqaniy, 1988: 2: 111

Menurut mahmud syaltut selain daripada terjemahan

harfiyyat dan tafsiriyyat terdapat satu lagi terjemahan

Al-qur;an iaitu terjemahan uslub.

Defenisi terjemahan harfiyyat

Ibn taymiyyat

Semata-mata terjemahan lafaz,

seperti menterjemahkan sesuatu

lafaz yang seerti dengannya. Pada

terjemahan ini, penterjemah

hendaklah menggetahui makna

yang benar-benar dengan sesuatu

kalimat yang hendak

diterjemahkannya itu ( al-Hanbaliy,

)

Al-zarqaniy

Terjemahan kata demi kata, di

samping memelihara susunan dan

urutan kata-kata teks asal,sehinggalah

terjemahan itu sama seperti teks

asal.sesetangah orang menamakan

terjemahan ini dengan terjemahan

lafziyyat dan sebahagian pula

menamakn terjemahan muswiyat

(persamaan) (al-Zarqaniy,

)

Al-sabuniy

Menukilkan Al-qur’an dari segi lafaz,mufrodat (kosa kata), ungkapan kata

mahupun susunan ayat dan kata bahasa sumber, sebagai dasar

penterjemahannya kepada bahasa sasaran seperti bahasa inggeris, jerman,

atau perancis (al-Sabuniy, )

Al-Qattan

Memindahkan atau menukilkan lafaz-lafaz daripada bahasa sumber kepada

bahasa sasaran, dan pemindahan itu memyebabkan berlakunya persamaan

persamaan antara nuzum dengan nuzum dan susunan ayat dengan susunan

ayat (al-Qattan, )

Dalam defenisi al-Sabuniy dan al-Qattan mereka sependapat dalam bahasa

sasaran mestilah benar-benar menyamai struktur bahasa asal al-Qur’an

Muhammad Husayn al-Dhahabiy

Terjemahan al-Qur’an secara harfiyyat terbahagi kepada dua jenis

1. Terjemahan harfiyyat bi al-Mithl

Menterjemahkan ayat al-Qur’an (daripada bahasa asalnya) kepada bahasa

sasaran dengan mengekalkan susunan ayat bahasa asal iaitu mufradat

bahasa terjemahan menepati mufradat bahasa asal al-Qur’an, susunan

perkataan bahasa terjemahan menepati susunan perkataan bahasa asalnya

sehinggakan terjemahan ini dapat mendukung makna sebagai mana yang

terkandung dalam susunan ayat bahasa asal secara sempurna dari segi

balaghat dan hukum syara’ (al-Dhahabiy, )

2. Terjemahan harfiyyat bi dun al-Mithl

Menterjemah susunan ayat al-Qur’an (daripada bahasa

asalnya kepada bahasa sasaran, dengan mengekalkan atau

mengubah susunan ayat bahasa asalnya) berdasarkan

kemampuan penterjemah dan keluasan bahasanya (al-

dhahabiy, 1989: 1: 26)

Kesimpulan : terjemahan al-Qur’an secara harfiyyah

Penterjemah al-Qur’an secara harfiyyat hanya merupakan salinan al-

Qur’an dalam bahasa lain (sasaran) dengan mengekalkan setiap

kedudukan perkataan asalnya sama ada ada dari nuzum, uslub, dan

susunan ayatnya. Dalam erti kata lain bahasa terjemahan mengikuti

aturan atau susunan bahasa sumbernya. Oleh itu kerana itu untuk

mengekalkan susunan kata teks asal al-Qur’an sambil merangkumi

semua maknanya merupakan sesuatu yang mustahil dilakukan.

Kerana hukum bahasa bagi setiap bahasa itu berbeza daripada

bahasa-bahasa lain terutama pada susunan lafaz dan susunan ayat

Sebagai contoh dalam bahasa arab jumlah fi’liyyat (ayat yang

menunjukkan perkataan) dimulakan dengan fe’el kemudian fa’il

(al-Qattan, : ) tetapi struktur ayat dalam bahasa Melayu

dimulakan dengan pelaku terlebih dahul, kemudian perbuatan.

Secara jelasnya tidak ada persamaan pada hukum bahasa bagi

setiap bahasa. Muhammad al-Ghazaliy menjelaskan: jika

diperhatikan pada bahasa lain seperti bahasa inggeris dan

perancis, kedua bahasa ini meletakkan kata kerja to be

bersama-sama subjek dan prediket sedangkan b.Arab tidak

menggunakanya

Kesesuaian penterjemahan al-Qur’an secara harfiyyat

Terjemahan al-Qur’an secara harfiyyat ini akan

dibincangkan dalam dua bentuk

i. Terjemahan al-Qur’an secara harfiyyat bi al-

Mithl

ii. Terjemahan al-Qur’an secara harfiyyat bi dun al-

Mithl

Terjemahan al-Qur’an secara harfiyyat bi al-Mithl

Menurut Muhammad Husayn al-Dhahabiy, terjemahan al-Qur’an secara

Terjemahan al-Qur’an secara harfiyyat bi al-Mithl adalah sesuatu yang

mustahil dan tidak mungkin boleh digunakan terhadap kitab suci al-

Qur’an. Kerana terdapat beberapa tujuan pokok kitab suci al-Qur’an

diturunkan oleh Allah S.W.T. antaranya sebagai wahyu dan untuk

mebuktikan kebenaran nabi muhammad s.a.w. oleh itu tidak mungkin ia

disampaikan dengan menterjemahkan secara Terjemahan al-Qur’an

secara harfiyyat bi al-Mithl kerana al-Qur’an adalah mu’jiz

Seandainya al-Qur’an diterjemahkan secara Terjemahan al-Qur’an

secara harfiyyat bi al-Mithl, kekhususan ketinggian nilai sastera al-

Qur’an itu akan menjadi rendah dari kedudukannya yang mulia berupa

mu’jizat,malah akan sama dengan karangan manusia. Akhirya tujuan

al-Qur’an diturunkan tidak akan tercapai

Sebagai Contoh terjemahan al-Qur’an secaraTerjemahan al-Qur’an secara harfiyyat bi al-Mithl

jika ayat ini diterjemahkan secara harfiyyat bi al-Mithlmaka terjemahnnya adalah : dan janganlah membuatkantangan kamu terbelenggu pada leher kamu dan janganjuga menghulurkannya dengan segala huluran atau kamuakan dudduk tecela, menyesal ( Q.S Isra’ : ; OthmanAli : ). Ayat ini diterjemah secara harfiyyat bi al-Mithl, ia terlalu terikat dengan susunan lafaznya,mufradatnya, dan nuzumnya sehingga ia menjadi kakudan sukar untukk difahami dan makna yang terkandungdalam terjemahan seumpama ini memang tidak samadengan makna teks asal

Terjemahan al-Qur’an secara harfiyyat bi dun al-Mithl

Terjemahan al-Qur’an secara harfiyyat bi dun al-Mithlpula, merupakan suatu terjemahan yang mungkin bolehditerima pakai. Namun ia hanya terbatas pada kalammanusia sahaja dan tidak boleh diterapkan penggunaanyakepada kitab suci al-Qur’an yang mu’jiz. Kerana dalamterjemahan ini terdapat percubaan mengubah susunan ayat-ayat al-Qur’an yang akan merosakkan makna asalnya danboleh meghilangkan keindahan uslub dan nuzum al-Qur’an(al-Dhabiy, 1989:1:26)

Hujah diatas dikuatkan lagi oleh al-Sabuniy yangmenyatakan bahawa bahasa-bahasa bukan Arab yang tidakmempunyai lafaz mufradat dan damir-damir yang bolehmenyamai lafaz bahasa Arab. (al-Sabuniy, 1970: 230).

Misalnya, lafaz al-Ma’rifat dan al-’ilmu. Walaupun kedua-

dua lafaz ini mempunyai makna sama tetapi antara satu sama

lain mempunyai keistimewaan dan penggunaan yang berbeza.

Perkataan hanya memerlukan satu maf’ul sahaja seperti

ayat yang bermaksud :” aku mengenali zaid”.

Manakala perkataan pula memerlukan dua maf’ul seperti

ayat yang bemaksud : “aku mengenali zaid

seorang yang berjaya

Kesimpulan: terjemahan al-Qur’ansecara harfiyyat bi dun al-

Mithl tidak boleh diterima dan masih dibatasi juga, walaupun

pada awalnya menampakkan ia agak mudah dilakukan

berhubung dengan jenis penterjemahan inilah para ulama

islam beselisih pendapat dan tidak mencapai kata sepakat

’Abd al-Ghaniy, )

Defenisi terjemahan tafsiriyyat

Ibn taiymiyyat

Menterjemahkan makna dan menghuraikannya. Jenis terjemahan ini, hanyalah

sekadar dijelaskan makna yang difahami oleh seseorang penterjemah. Ia

melebihi terjemahan lafaz. (al-Hanbaliy, )

Muhammad Husayn al-Dhahabiy

Menerang atau menjelaskan makna sesuatu kalimat dengan menggunakan

bahasa lain, tanpa memelihara susunan dan urutan ayat bahasa asal. Begitu

juga tidak perlu mengungkapkan keseluruhan makna yang

dimaksudkannya,(yang dipentingkan ialah maksud atau pengertiannya

tercapai al-Dhahaiy, )

al-Qattan

Menerangkan makna kalimat dengan menggunakan bahasa

lain, tanpa terikat dengan susunan kalimat bahasa asal atau

memelihara nuzumnya (al-Qattan, )

Kesimpulan : terjemahan tafsiriyyat bermaksud menjelaskan

makna atau maksud al-Qur’an kepada bahasa lain tanpa

terikat dengan lafaz, nuzum dan uslubnya penekanan

hanyalah pada aspek makna sahaja

Kesesuaian penterjemahan Al-Qur’an secara tafsiriyyat.

Terjemahan al-Qur’an secara tafsiriyyat merupakan

sesuatu yang agak mudah diterapkan penggunaanya,

berbanding dengan terjemahan al-Qur’an secara

harfiyyat. Dalam pada itu ia mestilah mengikuti beberapa

syarat dan kaedah yang telah ditetapkan. Meskipun

begitu, perlu diingatkan bahawa masih juga terdapat

beberapa persoalan dalam terjemahan ini kerana

sesetengah perkataan al-Qur’an mempunyai lebih

daripada satu makna tetapi yang dapat diterjemahkan

hanyalah salah satu daripada makna-makna itu sahaja

Yang dimaksudkan dengan terjemahan al-Qur’an ialah

Memindahkan sesuatu perkataan atau ayat al-Qur’an daripadabahasa asalnya kepada bahasa sasaran tanpa diberi sebarangpenjelasan. Ini dilakukan dengan mengekalkan nuzum danuslub bahasa al-Qur’an tanpa mengubah maknanya.Terjemahan ini lebih dikenali terjemahan harfiyyat ( MohdShukri Hanapi,

Menukilkan makna sesuatu perkataan atau ayat al-Qur’anserta mentafsirkannya dengan menggunakan bahasa lain. Apayang penting makna dan tujuan yang hendak disampaikanoleh ayat al-Qur’an itu tercapai. Terjemahan ini lebih dikenalidengan terjemahan tafsiriyyat ( Mohd Shukri Hanapi,

)

Sebenarnya tidak ada jenis terjemahan al-Qur’an yang dapat

menjelaskan erti perkataan-perkataan al-Qur’an dengan lebih

meluas dan mendalam

Dengan hanya menggunakan perkataan yang terhad dalam

bahasa sasaran, kekayaan idea-idea, keindahan nuzum al-

Qur’an dan ketinggian uslubnya tidak mungkin dapat

diungkapkan dalam bentuk yang sama dan begitu juga dengan

hasil terjemahan yang dibuat secara tidak langsung daripada

teks asal al-Qur’an sudah tentu jauh daripada menepati

maksud asalnya