islam dan hak pewarisan harta wanitaeprints.utm.my/id/...islamhakpewarisanhartawanita.pdf · antara...

20
ISLAM DAN HAK PEWARISAN HARTA WANITA Nurul Farhain Ali Akhbar Siti Nur Asma Mat Keri Kamarul Azmi Jasmi Faculty of Islamic Civilization, Universiti Teknologi Malaysia Suggested Citation: Ali Akhbar, N. F., Mat Keri, S. N. A., & Jasmi, K. A.(2012). Islam dan Hak Pewarisan Harta Wanita in Prosiding Seminar Tamadun 2012 at Marbawy Hall, Faculty of Islamic Civilization, Universiti Teknologi Malaysia on 21 April 2012, pp. 89-107. ISBN 978- 967-0194-19-6. Abstrak Kertas kerja kami memperihalkan isu-isu mengenai pembahagian harta pusaka atau hak wanita dalam mewarisi harta pusaka. Antara perkara yang terdapat dalam kertas kerja ini adalah pebezaan martabat wanita ketika zaman jahiliah (sebelum kedatangan islam) dan selepas kedatangan Islam. Selain itu pembahasan harta pusaka antara anak lelaki dan perempuan, keadaan dimana wanita berhak mendapat lebih atau sama dengan jumlah pewarisan harta lelaki, pembahagian harta kepada isteri dan anak-anak serta pembahagian harta bagi wanita yang diceraikan oleh suami ketika masih dalam iddah. Dalam kertas kerja ini juga disertakan dengan keadaan tertentu dalam pembahagian harta serta sebab mengapa pembahagi harta menjadi sedemikian.

Upload: others

Post on 11-Jun-2020

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ISLAM DAN HAK PEWARISAN HARTA WANITAeprints.utm.my/id/...IslamHakPewarisanHartaWanita.pdf · Antara perkara yang terdapat dalam kertas kerja ini adalah pebezaan martabat wanita ketika

ISLAM DAN HAK PEWARISAN HARTA WANITA

Nurul Farhain Ali Akhbar Siti Nur Asma Mat Keri

Kamarul Azmi Jasmi

Faculty of Islamic Civilization, Universiti Teknologi Malaysia

Suggested Citation:

Ali Akhbar, N. F., Mat Keri, S. N. A., & Jasmi, K. A.(2012). Islam dan Hak Pewarisan Harta Wanita in Prosiding Seminar Tamadun 2012 at Marbawy Hall, Faculty of Islamic Civilization, Universiti Teknologi Malaysia on 21 April 2012, pp. 89-107. ISBN 978-967-0194-19-6.

Abstrak Kertas kerja kami memperihalkan isu-isu mengenai pembahagian harta pusaka atau hak wanita dalam mewarisi harta pusaka. Antara perkara yang terdapat dalam kertas kerja ini adalah pebezaan martabat wanita ketika zaman jahiliah (sebelum kedatangan islam) dan selepas kedatangan Islam. Selain itu pembahasan harta pusaka antara anak lelaki dan perempuan, keadaan dimana wanita berhak mendapat lebih atau sama dengan jumlah pewarisan harta lelaki, pembahagian harta kepada isteri dan anak-anak serta pembahagian harta bagi wanita yang diceraikan oleh suami ketika masih dalam iddah. Dalam kertas kerja ini juga disertakan dengan keadaan tertentu dalam pembahagian harta serta sebab mengapa pembahagi harta menjadi sedemikian.

Page 2: ISLAM DAN HAK PEWARISAN HARTA WANITAeprints.utm.my/id/...IslamHakPewarisanHartaWanita.pdf · Antara perkara yang terdapat dalam kertas kerja ini adalah pebezaan martabat wanita ketika

���������������� ������� ������������������������������������������������������������������������������������� !"#$%�&!"'$�&$()�(!(*!")+$,&$-�)%./)%.�(!-0!-$)�*!(1$+$0)$-�+$"#$�*.%$&$�$#$.�+$&�2$-)#$�3$,$(�(!2$")%)�+$"#$�*.%$&$4�5-#$"$�*!"&$"$�6$-0�#!"3$*$#�3$,$(�&!"#$%�&!"'$�)-)�$3$,$+�*!1!7$$-�($"#$1$#�2$-)#$�&!#)&$�7$($-�'$+),)$+�8%!1!,.(�&!3$#$-0$-�)%,$(9�3$-�%!,!*$%�&!3$#$-0$-�:%,$(4�;!,$)-�)#.�*!(1$+$0)$-�+$"#$�*.%$&$�$-#$"$�$-$&�,!,$&)�3$-�*!"!(*.$-<�&!$3$$-�3)($-$�2$-)#$�1!"+$&�(!-3$*$#�,!1)+�$#$.�%$($�3!-0$-�'.(,$+�*!2$")%$-�+$"#$�,!,$&)<�*!(1$+$0)$-�+$"#$�&!*$3$�)%#!")�3$-�$-$&/$-$&�%!"#$�*!(1$+$0)$-�+$"#$�1$0)�2$-)#$�6$-0�3)=!"$)&$-�>,!+�%.$()�&!#)&$�($%)+�3$,$(�)33$+4�?$,$(�&!"#$%�&!"'$�)-)�'.0$�3)%!"#$&$-�3!-0$-�&!$3$$-�#!"#!-#.�3$,$(�*!(1$+$0)$-�+$"#$�%!"#$�%!1$1�(!-0$*$�*!(1$+$0)�+$"#$�(!-'$3)�%!3!()&)$-4�����@�������ABCDEDFGBHDFIJKLMFNOCLIBPFCLIDHDOFQDCODPFDPDBFRLSOSHHDKDSTFUDVOFCLHOFIDMDCDWFRLVEDPDDSFQDCODPFILVDCDKFNDVORDNDFRLVEDPDDSFXQDCCDYFZDSHF[L[IDQDF[DECBNFCDPBFILSPBEFRLVOSPDMWFSDCOMDPWFRLVGDSGODSFDPDBFRL[ILVODSFMDVPDFNDVORDNDFCLCLJVDSHFZDSHF[LSOSHHDKFNBSODTF\D[IDMDSFRBKDWF[LSBVBPFDMKO]DMKOFO_DMF[DMDIFaZDOLWFQDCODPFILVDCDKFNDVORDNDFEDPDFCODPFXQDCCDYWFODOPBF[LSHMBIBSHEDSFDPDBF[LSZD[RDOEDSTFbDSDEDKDFNDVOFCLHOFOCPOKDMFRBKDWFQDCODPFILVLVPOFCB[IDSHDSFDPDBFRL[ILVODSFJKLMFCLCLJVDSHFELRDNDFROMDEFZDSHFKDOSFCLPLKDMFJVDSHFOPBF[LSOSHHDKFNBSODFCD[DFDNDFRLVEDPDDSFQDCODPFOPBFNOBcDREDSFDPDBFPONDETFaLKDOSFOPBWF[LSBVBPF

Page 3: ISLAM DAN HAK PEWARISAN HARTA WANITAeprints.utm.my/id/...IslamHakPewarisanHartaWanita.pdf · Antara perkara yang terdapat dalam kertas kerja ini adalah pebezaan martabat wanita ketika

������������� �� � ������������������������ �!�"��#���$%&�'�(�&����$��(�"�"%�#%���'�)*���"�"�)$�(+���(+�,�*�'%'�(�"�*�&�"���$*�'%(���'���#��(�&�!�"��#�"�����,��&�!�"��#���(++%(�'�(�*������#�%&%(�#�,�'-�.�(�'�*����(%$%#�/�,%*�0�$���1��,�( �!�"��#�2%+�������!����'"%,������$��"�"%�#%���(+�,���*�'��)*���"�"�)$�(+�"�3�$��"%'�$�*��'�&�,��&���'�*��(���(+�,�*�'%'�(�"�*�&�"�'���#��(�&�!�"��#�"�����,��,�$��"�+��!�(+�$�(++�# ���$#����(,� ��%#�(+�,�(�"���(+��(���"�����,����(��������$����(���#��#�%�"���*�'(��-�4*�%�&%"�'��,�*�������"��/$���&%*��,�'�(�*��,�(+�(�(����5�*�%���$��,�6��#�%�5�*�%���$�#�6���(+������!����'"%,�&�$&�(,���(��#�%�&�(+�*���(�"�"%�#%�,�$�&�,��"�"�)$�(+��(,�7�,%�'�&�,��&���'���(+�*��(��#�%�'�%����(+�*��(-�8�$&�(,���(��(����*�&%#����$#���#�%��*�%��#�%�'���"�$�(��#�%&%(�'��%*���(�9:)$�%*��*��.)�,�;����*� �<==>?-�@�*��(��,��%'#�'�(�,�(+�(�"��,��A�"%*%**���"-�-!-���(+���$��'"%,B��C D� � � E���F ���G �H � �I � E�G ����� ����J � K �H����� �L��������J�M ����G ��F ���G ��I��NO��� ����� �E�I�I��M ����F �� KG ���������J�M �� ���� �E�IE J �� �M ��E �M GPN�� .�(�'�*����'"%,���$��,��#�%���$�#��,�$��"%,%#��"#�*���&%*����*����*�%���(+�,���*�'����+����(�(#%'�(�#��&Q#��&���'�,�$��&%"�'��,�(���$%&�'�(�"�#%���(#%'�&������+��(��#�%�&�$'�$��(���(+�,�#�#�&'�(�)*���"��$�'�,�*���&������+��(���$#��&�(�(++�*�(�"����#��'�&�,��!�$�"Q!�$�"���(+�*���'���(�$���(���9:)$�%*��*��.)�,�;����*� �<==>?-�����(#�$��!�"��#��#�%�&%"�'����(%$%#�0��%"�R�!�(���*���"�+�*����$#����(,����(+�,�#�(++�*'�(�,�(�,�!�"��'�(�)*���"�")$�(+���(+���(�(++�*�,%(��-�90��%"�R�!�( �<==<B�S=TU?-���VWXYZY[\Y]Y\_W]YZVYa\VWbWcd\VYd\����*%��'�,�#�(+�(�4"*���&�,������(�e�&���$�A)� �,�*���"�"��%���&�$'��!�(�(�"%�����)*�����(��*�����"#�$�(���'�$�(��&���'���$'%�"�������$�'�(�"%����'%�"��%(#%'���(+�%'%���"#�$�(���,�(+�(�3�$����$�'��"�(,�$�-���*�&�"�'�,�#�(+�(�4"*�� �%(,�(+Q%(,�(+�A)����(2�,���,�*�'�$�(��4"*���"�(+�#���(�'�('�(�&$�("�&�'��,�*�(�,�*�����*�'%'�(�

Page 4: ISLAM DAN HAK PEWARISAN HARTA WANITAeprints.utm.my/id/...IslamHakPewarisanHartaWanita.pdf · Antara perkara yang terdapat dalam kertas kerja ini adalah pebezaan martabat wanita ketika

�������������� �������������������� ������������������������� �!������"���#�$��$�" �����%�"�#�����&�"!��'��#�( ��%���� � %�(�� ���'��"!� "( ) (��%�*�(�� "( ) (��&�"!��� "�+�����,��-��.#�����/�01203�� 4���!� ���"��&�"!�% ���%���#� �(�"���� "!�%�� �% �����"(�"!����"!%�*�"���#�$��$�" ���( �"!!�*�����"!� �%����&�"!�����#�(�"���� "!�( � "(����5�� #6��� #���! �%�� %��7���"�8�# � �#/� � ���7���"���������%�(���"!�"��������9�" ������ "!�( *�"(�"!�# "��(�"�( �"!!�*������$��� ���(�����%�����!���.�� %�� ���(�" ����"!�"!!�*�����% ��������!���(�"�%��������% ���"( ('� "�� �(�" ��%�� %�� ����:��#�%���"�� ���!'�'"!�"�����% ���"8�( %�"�$�" �����"!���( �%� � "�� �(�"���� "!�( *����%�%�"�(�"!�"�*�������"�&�"!�%�8����;������"(�"!6�"(�"!�<'���(����"&�����%����$�" ����*�� ���( %�#$ " ���!����#�����(�"�( � �����%����"8�( �#�%����� �(�"� ���� �8�!��( �"!!�*�����!� �#�����&�"!�( ��� ����� �+=�����,��>�(�$ /�2?@13��A"(�"!6�"(�"!��"!!�� ��*������"& B��%�"���#�$������������%�#$ "�������#�������"(�� ���� ���"8�( �#�%����� �(�"����� ����#�%���"!����%�"���!����#���������������C���"�%�(���"!�"�����������"!� ��!����&�"!���D �(�"��&�������"!�"!%������������(�"�%�(�(�%�"�%����$�" �����������"� %%�"������������%������"!� � ���%�*�(������������% �+4#����" ����� �/�01213��E����#�"�*���/��&�� ��������������� �#�%�(�"���� ���%�"�$�" ���(�����������#�*�%�#$ "�"/�*�"D��� �"/�*�$�� ��"�#����/�*�"( ( %�"�(�"�����"!� "&���:��#� ���%������%��8�� " ����� "D�"!%�"���"��"!�����#������#�%�$�" ��/� � ���#�%�(�� ���! �*�$�� ��"�#�����*���%��%�*�(��$�" ������FGHIJKLMNOPMNIQMORMSMNOTMHIUIMHOA������"!���#� ���#�$��%�(���"!�"���������"�%�����8���#�%�# (�*�"�$�" ��/�C���"���������%���"D���"������/� � ���%�� %��7���"�8�# � �#�$�" ������ "!�( �"!!�*�����"!� �!'�'"!�"�&�"!�# "��(�"��������B���"(�#��E����#�"�*����" �� �(�"�#��!��( � ���'��"!�$�" ���( * 8�%�(�"���"!�����"(�#�(�����%�����!����#�*�"����&���%�����# "!!�%�"�%���# ��"���& �$�" ��������( ��"D �'��#����&���%���(�"�(�"!�"���"*������������%��(�"!�"���(�#������"�#���& 6��& �*����*��"���8�%�%�D ����! ��.����$�" ���8�!����%�"���#�8��� (�%�

Page 5: ISLAM DAN HAK PEWARISAN HARTA WANITAeprints.utm.my/id/...IslamHakPewarisanHartaWanita.pdf · Antara perkara yang terdapat dalam kertas kerja ini adalah pebezaan martabat wanita ketika

������������� �� � ������������������������������� !���"#"����!�$���%!%#"�����������%!&!���$'&!���$�(���!�$��� !�"����(��$�"!)��*�+!�������#,���(�����(��$����!�������!��"�#��&������)#$��%��$����!�#"�����"!)��,�"�#��&��������%#�#������"#"��� !�-�$��� !�"����(��$�����"�%! ��#��(��%! �����-!"!�)��"!��%�#��#"��!�(����"!�#��$�������!�$����#����"�#���!��"��-��!���!�.�� #����!�!"���!�$���%!%#"������*�/!��"��0�����)��������)#$��&����������"��!��� �����"������� !&���%��������� #%�"�*�+!-��$���.�����,����"� !�!� #���"!��"����#�����"�-!���"��!&���%��&���#�%!��"��� #�������� !���$$�����������"!�#��$�*�1!$��#�)#$��"! ����%!����$��%�!��,��!�!"������"�-!���"��!&���%��&���# #�����(��%!��"������� ���������� #%�"��%#����(�*�2�������"!�����"!��"����#�&����������$$� �%!-�$���$����$���(��$�����"� !����$�����-!�$#�����������%(���"��*�3!�� ��%!)�"�4%�����#�.#�������-���"�#��&����������$"������$$����������"���$��������,������������%!$�� !&���%��������� #%�"��&����������"����� !�$!.#������������&������-!���"��!&���%�������� !���$$�����"!�#��$����%�� ��$�-!���"��!&���%������������ ����%#���*�+!��������� ���� !&���%���������4%����)#$���!������$����$$���!����� �&������������%!%!-#���"!�#��$�,�%!-�$���.�������#-#�$�������������"������-#�-� ���!�!"�*�5�%#�#�����%*�*&*��!�(#�#�����"'���"��!�#���"��������!�$���������-#�(�����#�#�%!���$$�"����!��� �������%�(��$��!�(���"���-���&��%(#�$��-!��������-�&����!�� �"�"�"���-#*�1!�-���"�"! �����%#� !&���%��������,�4%����)#$���!�!�� "���-���&��� ��)#��"!�����,�&�������!�� �-!���"������ ���-���$���������� #%�"��(��67#�"�8���9����,�:;<:=*���>?@ABCDAECFGHAI>?AECJAIKACLAM>CHAE>KAC+!�! �%�"!�����$���4%���,�-��(�"� !�#-�����(��$����-�&��-�$���!��%��"���4%�������!�������!��%!�#���� �%�����%(���"��*�9������ !�#-�����(��$���-�&����!��4%���������� ���%� ���"�#��#"�&���������#-#�"���-�$���!��%��"�����"�&�������!�)����*�N!�"���������!�"���#�$���������'O#����%#������'P�%��(��$��!�)!��%"���.���'.���� !�-���$���������� #%�"��%!.�����������������!��"������ !�!� #��*�1!���%��"���"���#�$����(�����'O#������#�&����������"���$������8�"�����"��!�!"��#��#"� !�-���$���������� #%�"�*�N!�-���$���������� #%�"����������!��"������ !�!� #����!�$�"#��#����$'#����$�(��$����!�� "��*�+!-!�#��

Page 6: ISLAM DAN HAK PEWARISAN HARTA WANITAeprints.utm.my/id/...IslamHakPewarisanHartaWanita.pdf · Antara perkara yang terdapat dalam kertas kerja ini adalah pebezaan martabat wanita ketika

�������������� �������������������� ����������������������������� !�"��������#��$ ����%�&#�'�(���������(�!�$��'������ ���� '�$�' )#� $�����$�����$�&#&)#�����! )�&#�#$��'���&�(#&)���% ����������(�!�$�*�+#�#$��,�%��' ! ! �$���-�#��$#����%��'���!��'����&����!#)#����( ��$�!��& �&#�#$��./���'*�0*�1"�23345�� 6#&�!��7�&���,�� � ��"��(�) ���!#-���%��#��$ �$#� ���%������ �$#����%�����'���&#�#$��&#� �%%��$���)���"��#��$ ��#�!#)���&#�%�&) ��$#!#&(�����&#��&(�!�&�!�$��� ��'����$���(#�% �$#���&���)�����#�!#)���'���&#�#$��&#�'�$���&#&(���� ���$�����$�&#�%��� � ���� ����#�!#)��*�8#�$���� � �&#&)#� �$#7�� &���$#(�'����� ���$#�������$�&#�#$��� '�$�' )#���-�#��&�!����$���(�'��7�&��� ��*�+#�#$��,�%���$���' ��9 $�����$���$�&#�#$��, $��&#�#$���#��#) ��'������!�&(� �$#���&���$#����%��&#�#$��!#)#��&�(#��� !�'��������� ����$���)#�( ��$�$#(�'���#��$ *�8#��)�������'��%���'��%����%�&#&)#�����! )���� ���&#��#)�)$���$��&��#��$ ���!���#�:�)���'���&�(#&)���% ���������(�!�$�*�8#�$���� � �&#��#)�)$�����,�'�(#��!����� '�$�(��!���� �'���&�$����%����#��$ �$#�����&#�#$��)#��!���#���:�&�'���&#&(#�� $� $���$#!�� �����#���'�(�(#&)���% ���������(�!�$��$#(�'����� ��*�0��� � �&#��#)�)$���&#�#$��� '�$�)-�#��&#�#� &����'��%���'��%����%�' ��)��$��� � �'���&#�%�&) ��$#(���!�������$�� '�$�&#�#� &���#��( ��$����#��(�&#�#��!$����'�)�&#�#$�*�1$ )���(#� !� ��� � �;�)�!���) �� �+�<���&#�%�'��$#(�'��=�!��������'#�%���&#�%���$�����'��%���'��%����%�' (#�$#���$���� '�$��#�'�(���'���&��&�����&#�#$��$#�����' ��' ! ! �$���'���&�(#&)���% �������(�!�$��!��& ����./���'*�0*�1"�23345�� >�% �&�!����$���?���� )"�!#:�������-&�� $����$��$���&#��� ! � )��� � �����(�) ���)�(�����&#� �%%��*�@����(���' ��� '�$�)#�!#��,��'#�%�����'��%���'��%� � ��#��( �' ��� '�$�&#&(���� ���$�����$�&#�-��$*�A ��(#����&#�%��� � � )��� � ����'���)-�#��&#&(���� ���)��%����#��( �, $��' ��� '�$�&����' ��)-�#��&#� �%%��$�����*�B� �&#&)#� �$#7�� &���$#(�'����� ���$#�������! )�&#�#$��� '�$��#�)#��������(���&#�#$��$#&�� ���!��& *�A����#) ��&����%�, $����� !� ���� '�$���% �&����%�����$�&#&)����$#(���!���!�&���'��&#�#� &�� )��� � �&#�#$�������� '�$"� )��� � ����(#����&#���%%%�*�8#�$���� � �� '�$��' ��$#�����, $����� !�� '�$�&����&#�#� &��&#�#$��&�$��! ��! ��&�!�����%�&#�#$����) !$��*�C�'��%���'��%� � �&#���,�$$������ !��#��$ �

Page 7: ISLAM DAN HAK PEWARISAN HARTA WANITAeprints.utm.my/id/...IslamHakPewarisanHartaWanita.pdf · Antara perkara yang terdapat dalam kertas kerja ini adalah pebezaan martabat wanita ketika

������������� �� � ������������������������ �!��" ���#������$������%�#�$�"���$���&���'(�#��)�*)�+,�-../0)�� 1��2�!��,����3��#��� ��3��%� �$%4�4�%�������%4�4�%����&�����!�����!��#�������%���"�"�4$��%�����!�)�5� ����6�!������!�� �$"��& � ���!���%�����3�3��%���" �$����$�!�,���$�!���4���������%%��!����" �$�� �$"��& ������!�����$���!�"��&���"�����"�������� ��%����!4� $�!)�7� �!��������� ��%����!4� $�!� �$"��& ,�����!�����!���!��������#��"�!"�8"�!"����%�����%�"��!����"��!���&�%�����$6��6���� �$"��& )�9�$!�$���������&�6&!!���"&��������&�3���!&�"������������&� �!��& &"��� �$��������$!��#�������$�!�)�1���6�!��"�"�4$��%�����!���������%������%��#������!�"��" �$������!������,������&���$�&�������� �!�����$�����$��������!�"�"&����#��� �� �$"��& �����6��!����!�"�"&���� ���!���%�:��!��,�����!�� �$"��& � ���!�����&�3�����!� �$������#��� �� �$"��& )�1��2�!��� �$���� �#��� ��3��%���$!��#������6�������%"��!��������;�������������$�"���&%& �4��������<��&�����)�*����������&�6&!!������"������$����&�%��� �$������#��� �� ���!��� � �!���$� !���4��������<��&�3��%���$ ��%%&�%6�#��)�*��������4�������%��;����3�#����$�!�������!������3����!�����$�!�����&��������!� �!& ���"�&�&$����&�)�=&!���"���6��#��� ��3��%���$!��#���"�6��3��%����6�������%"�� � �������!8���!�%���"�3��%� �$��$����$���������!8���!�3� ��)�>�"�����$�!��"��%� � ���!� �$������������&�6&!!��� �$�?����&��#��� �����"����"��%� �$�����������������%�����"3�$�!� �2�!��)�9����������%�����"3�$�!� �+$����$��@"���,����!8���!�3� ��� ���!�����&�3�����!� �$��������#�$�"�����$ ������3��%������� �$&!���%�,����!8���!��&�����6���!���4�6�!������$����"�!"&��)�A���%���;4� 4�,������������6�%������&� �!��& &"���&� &!����%��#����#��� �8#��� ��;�� �!��!���������� �?������'(�#��)�*)�+,�-../0,���� &B���'-0�2�$�!������ ����%�#���#�$�"���#��� �� �$"��& �'C0�2�$�!��6&%������ ����%���!���$�����������3�$���"�!��#���!������#��� �� �$"��& )�2�$�!�� ���!���$�&������$������%��������%����!���������!�3� ���%���"�6�!��$&�����$�!�����6�����4�4�)��'D0�(�!�����!�3� ��� �$"��& ������%%��,����6�%���!���������� ���!� �$��������$ ����$�!�)��

Page 8: ISLAM DAN HAK PEWARISAN HARTA WANITAeprints.utm.my/id/...IslamHakPewarisanHartaWanita.pdf · Antara perkara yang terdapat dalam kertas kerja ini adalah pebezaan martabat wanita ketika

�������������� �������������������� ����� ����������������������������� �!"����#����#�$�%&!�'(���!)!�(�$�&�*�#�$������!��%)�*�����+��&�����(��#��!)�)#��#)������� �!�!)�)#��#�����&��&��#)��& ����� �!�!��$���#�%�����,)�%� �#����(���� �!��)!(���)�#���-���&��&��&�&��)��%(%�$���&'��&#����('(#���� )*�!��$���#�%����!�� �&��������)!(�����#����#�$�%&!�%)�,) �����&,�!)�)#�-��)�%&���,��&�#&%���),���&�(!�%��� �!�(�%(#�!)��*&����&��!� ���$�����&,)�.&�� )*�/ �*�����%)�*&��������&�����!)�����%��0�,�#(,(���)�����!)!,�.������!)!�*�!&��$�%��$�%�%)��),(%�12�+���3-�/-"�45567�� 8)!,)�&����#����#�$�%&!�*��%��!)�)#�-�2�������)�)#� &�#�!(�%(#���*��%��,)�*�����!)�)#���)�����*��%��$����%&��#�!)!�(�$�&��& �&�����!)���!,& �*��%��$�����)��%(%�$��!)�'��&�*�#�!)�)#�"�����!)���!,& �$���),���&�*�#������#)�����&�&�,� )*�!)�'��&������,)����#)�����&��&9&�(�$����!)���!,& �*�#������� �&�-�/��#����#�$�%&!��&,)�&#���('&����)*&�����!)�)#��!)�.���&�(!(��(�%(#�,)�#�*+&�-�:)#&���$��!)�)#��!�!�(�,)�;&#&����!�%��������!)!�(�$�&�#)!�!�(��-�����&9&�(�$����!)���!,& �*��%�����#����#�$�%&!��).������#������#����&%) ����)�(%�!)�)#��� )*���&��)��#�-�/!� ����)�)#�*�#&%���#����&#�%�#��������*��&��)�*&%(������!� ���#&%�����%&-�:)�)�%&�;&�!���/ �*�:-<-=-�>��� ? @A@@BC@D @@E @@F@@G@@H @I@J@ K @L@M @NO@P@Q @R@S@T@U@V@W @X@�8�#�(�>�Y�����Z�����[���\��[��]�\������Z����_����ab�������c� �c���Y c�����d�a������������[��]��������e��c����������\��]���\���������Z�Z�\������������Z��f�����[������������g��h�i���c����]���c����]�����������[��]������_���h��1:(��*���jk�l���cf�m>m4n7��� 8)�)�(�&��$�%�&�&"�/ �*�!)!)�&�%�*#���*�!,��o$��,)�&!�������,)�%�#+���)�����!) �#(#����!� ���$����,�&#�#)������)!(���!� ���$�����& �#(#����#����&,)�&�,� ������ )*�/ �*���!������#)�����#&%���%�(��������&�)#) & &���#&%�-�/ �*�:-<-=-�,)�;&�!��>�

Page 9: ISLAM DAN HAK PEWARISAN HARTA WANITAeprints.utm.my/id/...IslamHakPewarisanHartaWanita.pdf · Antara perkara yang terdapat dalam kertas kerja ini adalah pebezaan martabat wanita ketika

������������� �� � ����������� �� ������������ ���������������� �������� ��� �!���" #$��%�& �' �( �)*+,-./0123 �4 �� �5 67 ������6 �8���6 �9 � 7: 9����5 ��7 �3��� �; � < ��= �7>��9�7���� ? 5� �������= ��7 ��: @A��6���� � = 5��6>��? � A���9 5 : 7��������6 �9 �: ���� ��������@B� ����8��� 7 �5 68��4 �4� �>���� �C55 6� ����� �� ���� @A�������6�: 8��4 �4� ��9� 7 ���9 �: DEF/G,H2 5IJ�� KL2MN1OPQ222 +RSRG/.T2,U,V2TSTL2WXX,H2YRYRGTSV,H-,S2H,YZ,[\U,2,],G2ZRGX,-/2,0TX20,X,Y2RYZ,H,T,S2H,GV,2/.,-,20,S2VT0,-2YRS,_T-,S2H,-2,STV,20,S2,S,-2U,VTYa2b2 c,]T2YRS]H,X,S]2/.,H,2U,S]20TX,-/-,S2dXRH2dG,S][dG,S]2Y/S,_T-2,0,2Y,.,2,-,S20,V,S]2U,S]2YRS,_T-,S2H,-2,STV,2VRGH,0,2H,GV,2,GT.,SL20TV/G/S-,S2,U,V2-R,0,2e,./X/XX,H2.a,aa2Z,]T2YRSU,Y,T-,S2YR.Rf2U,S]2.,Y,20,S2YRSRG,S]-,S2.Rg,G,2VRGRGTSgT2g,G,2RYZ,H,]T,S2H,GV,20,X,Y2,,2f/,2.TV/,.T2Eh,,0a2ia2WL2MjjkQ22 FR,G/H20,GT,0,2H,GV,2.T2./,YT2,-,S20T,GT.T2dXRH2T.VRGT[T.VRGT2fT-,2ZRXT,/2VT0,-2YRY /SU,T2,S,-2,,ZTX,2YRSTS]],X20/ST,a2lRV,T2fT-,2.T2./,YT2YRSTS]],X-,S2,S,-[,S,-2YRGR-,2Y,-,2.,V/2RGRY ,V20,GT,0,2H,GV,2YRGR-,2,-,S2YRSf,0T2H,-2T.VRGT2.RXR,.2.R],X,2H/V,S]2./,YT20TX,S].,T-,Sa2FRZ,],T2T.VRGTL2YRGR-,2,-,S2YR,GT.T2.,V/2RGRY,V20,GT,0,2,,2U,S]20TVTS]],X-,S2dXRH2.T2./,YT2fT-,2.T2./,YT2VT0,-2YRY /SU,T2,S,-2VRV,2fT-,2.T2./,YT2YRSTS]],X-,S2,S,-[,S,-L2T.VRGT2,-,S2YR,GT.T2.,V/2RGX,,S2.RXR,.2H/V,S]2.T2./,YT20TfRX,.-,ST2,S0,2T.VRGT[T.VRGTa2W,ZTX,2.RdG,S]2XRX,-T2,V,/2RGRY /,S2YRSTS]],X-,S2Z/-,S2-,S,-[-,S,-L2TZ/2Z,,20,S2.,/0,G,[.,/0,G,2YRGR-,2.,Y,2,0,2XRX,-T2,V,/2RGRY /,SL2TS0TmT0/2U,S]20TVTS]],X-,S2,-,S2YRS0,,V2.,V/2RG2RS,Y20,GT,0,2H,GV,2RYTXT-2H,GV,2VRG.RZ/Va2FR-TG,SU,2VRG0,,V2H,GV,2U,S]2XRZTH2.RXR,.2RYZ,H,]T,S2VRG.RZ/VL2YRGR-,2ZdXRH2ZRG-dS].T2Z,U,G,S2RGVT],20,GT,0,2H,GV,2VRG.RZ/V2.RXR,.2H/V,S]2.T2Y,VT20TX,S].,T-,Sa222 n,X,//S2o.X,Y2-/-/H20,S2H,-2/S0,S][/S0,S]2,STV,2VRGf,YTS2VRV,T2VRV,2,0,2./,G,2U,S]2VT0,-2ZRG/,.2H,VT20RS],S2g,G,2RYZ,H,]T,S2H,GV,2,SV,G,2XRX,-T20,S2,STV,a2oS0TmT0/2U,S]2VT0,-2ZRG/,.2H,VT20RS],S2

Page 10: ISLAM DAN HAK PEWARISAN HARTA WANITAeprints.utm.my/id/...IslamHakPewarisanHartaWanita.pdf · Antara perkara yang terdapat dalam kertas kerja ini adalah pebezaan martabat wanita ketika

�������������� �������������������� ������������������������ ���!"�#�����$�%�#����&� �&������������#���"�!%����!� !#���������'�%!��#�'�����%����� ��&����%�(���"��)'���"�!%����������!�������#��"��������!$!#��*���� !�+"!����,-./0����#�����������&����#������!���(��� ��%����%�������%���)'�����"&���#� 1�2��!�! �����#��$�#��(��� ��%������"����!�����������'�'�#���#�����������#�"���&�������$�'�"#���(��� ��'��������%���%�����%��'�'�#�1�3��#��������%��!���)'���)�����4"'���%����!#���4"'��1�5�# )��")"��'*��#)�)���%���$�� �������������!���"���'���"!� �� ������� ���!"�#��+6�(�%�71�81*�.99:01��� 8''������$�'�"#�������(����#�"�)��������#�'�'�#���%�'���"����%��������#�%!�����#�������!��� � ����"�#����&��'�����%�����%��%!��������!��*�����#���#�������'�#��%!����� ����%�����%����� ��&����%� �����'#���%��������'�� ��%��� �"� !�"���$����#��%����#�������'�#��"����!����� �� ��"��! 1�;�#����&��"���� ������!�&���#���#<#���#*���!�������#���%�(���"��)'���"� ����=� � ���������"���� ��&���� �%�#�����!�&������#�%�����!������&��"�������(���"���#����� ��� !��#���%�(���"��)'�����!�&��"���&�#�"� !���� ���1�4�!�"���� ���#�������'�#��#������"�#����&����'��!�����!�&����%�#<����%�#�"�'���"��! ����"���� ��%�'���"��#���%������"����!��&��)'���(���"1��� >��%��� �#��%!����� �� ������#�(���"��� ����%����)')�����(��� ��%�'����'<�?!���*���� !�(��� ���!#���"���$�����%��� ���� ��(���"���"����������#<���#�������!��� � ����"���������!�%����" ���1�;�'����� !*�(��� ��$!���%������"����!�������������(���"�'�'�#�1�@�'����$�����4"'��*�(�'�!�!��(��� ��� !� ���)')���%�'����)')�����&����#�&�� � ����"!������" �����$�����" ����%����"������A#��1�2���#��$!��� �%�#�%�(�$��#���!� !#��������!���"���'����� ��&��&���� ��%��� �%���!��������#�1�B� �#���#�%���#��*������� ���������!������������(����&����"���� ���"���%�����%����#�'�"!��������#��&����%�������'�"���������"�#��(���� �!�������&�����#������$�%����'�#�����#��"���$�1�B�!����(���)'��������!��#���� �!������'��$�#���(���� ��"��! ������#! �����#���������#�1�;�)������" ����$!��������������� ��"����������#�������!��� ��������'!����!$!#�#���%��!�%���<!�%����"�������")#)����� ����%�����'��!�%���$!������#<���#1�C���#! ��%�'����&� �&����%�#� �#���)'����� �'�# !�'�4"'���&���� ��#��!#�*���� !�4#�(����'<;�A�-��

Page 11: ISLAM DAN HAK PEWARISAN HARTA WANITAeprints.utm.my/id/...IslamHakPewarisanHartaWanita.pdf · Antara perkara yang terdapat dalam kertas kerja ini adalah pebezaan martabat wanita ketika

������������� �� � ������������ ����������������� !��� "�#$���#��� !�����%�&�'��� �%�()�%�*�)�(���)�����'���� !'�+���� �� !�, �� !-$ �� !�.(�*���� ����#� �� !'� ����� !� ������� !���%�'��'� �/(�*�����'��)� �������(�($��'��� ���� �����'�0�1�(���)�'�+�� ���$�����'������)�'� �'�#� ��'� ��)��'� �$ !� �, �� !-$ �� !�.(�*��#��"� !!�*��� !� �'�#� ��� 2�'�+$+$�� ��� �'����(� 0�3 �����"/ �/*2�+�'����4���)�(�(�'���� �������$��'�(��!� ���#�*�!�� �������$� 2�����'���� !� !!���� ������'�#��$(�'��� ��#�!������'��4���)�������$� ��� !�)����$� ����� �������$��'�(��!� ���*������$)�'�����)�#$��#��#� �� !�(�(�'�0�. ��#��(�'$�'��� ��!/(/ !� �� ��(�'�$�(�� ������'��� !���*$���� �����*�������*������)��'� �$ !� �, �� !-$ �� !�.(�*�0�1�#�!���"/ �/*2����#�(�����'�������$� ���4���)��*���������������#$�#��������'��5666����*��2��� �'�'�'�������$� ��� !�(�� ��� ������766����*����������+(�)����'�*4� � ��2������'� ��� ������766����*���(�!��)�#�!�����)�'�*4� ��� ��� +���'� ���5666����*��2�����������#�(�����'�������$� ��� !�#��'�*4� 2�����'���'� ����#���'� �766����*��)�#�!�����*����� !����#�&�'� ���*������'�������$� ��� !� �'�'�'�������$� ���)�#� ��'�766����*��0�8�!���� ������'�#� ��� ��� �'�+$+$�� �'�������($����$+$'�'�������)��'� �$ !� �, �� !-$ �� !�.(�*����)�#�#'� ���(���$ �� !-$ �� !����)�#$���� !� �$ !��*�)�(��� !���'�*� ��'�0�8�!�����#����'�#��'� ��� �'�+$+$�� �'������)��$��$ �$'�)�'��� !��� ���)������ �, �� !-$ �� !�9��#���������'� �('� 0��� :�4� !� ��� !�����(�'��/(�*�'�$��4� ������+��� ���(���+� !'����)���� +� !�4�(�$�$ �����'���� ������*� ���)����$*����������4���)�(�(�'�0�9��'����� ��#��(�'$���)�#�#'� �����'����#���'� �*�'�$ �$'����� �����*����� !���'�*� ��'���� �#/(�*��� $ �$����*������)�#$���� ������($����$+$'�$ �� !-$ �� !0�3((�*������� ��*'� �/�� !�(�(�'����(� �$ !��)�$�����������$� ����� ����� $(��)�!�(��'����($� ��������)�!�(���)��'0�;�)���� !���$2���*�'�#��'$�)��+$!�����($����#$���$ �� !-$ �� !��� !�#/(�*���(� �$ !��*�'�4� ���0�<� ;�(���$ �� !-$ �� !.)(��2�'��$�$'� �4� ����.)(�����(����� $ �$��*�'�4���)� ����(�*����+��� 0����������#�#������%�"�/���� !������ !��$*���� � �$� �*�'�4���)� �$ �$'���4���)2�����$��/(���'2�)/)��(2�'�#$����� ��� ��'/ /��0�3��#�(��)�)�/�� !�4� ��������(�*�

Page 12: ISLAM DAN HAK PEWARISAN HARTA WANITAeprints.utm.my/id/...IslamHakPewarisanHartaWanita.pdf · Antara perkara yang terdapat dalam kertas kerja ini adalah pebezaan martabat wanita ketika

�������������� �������������������� ����������������������������� !����"�"����#����$�$%��#���������������&�!����� $�����$�!���������������"�'�!��$����"��!���%�����"�"���(�)�!����*����%�!"��$���!�$����������#����$�!�������������������������$�$������������!�������!�+�������'���������*���'+�������'�!��$'����!����������$���*����$�!�����������������"�'�!��$����"��!������$��$�!���(�,�!��!������'�!"��������"�!���������-�"�$���%�!���.���$�!�/0���,�������(�1�!��%���'�'�!�%������#����'�!"���+������2�34����(�5(�/+�67789(�� .���62�/%�'�"���� !���'�%��#������#��#����'�!��$��/'��""��+�8:�$�������"�����������'�"����$�������"�������� !���������%�!�$%���������� !���������"�"���(�;�'�"�$�'�"����$�������"+�/'��""���������$�$'����������(�/���<�����%�!�$%����/'��""���'�!�����������$�!����������"����$��������'��������$�������!����%���!���%�����(��� .���=2�,�����������$������!��#����$�$%��#���%����������#����������+�������-'!���$�����>���$��#����$������"�����������%��-'!���$�$�������"�����"����'�"�$�����!��#�(�?�"����$�������"������!�����%��������!����������<�����#��#������!��!����!�%���������"�"���������� !����%�!�$%���(�/����%�!�$%����%������������$����$'�"���%�������������������$������������#��������!���%�������#���#������'�'����'�!����2���369�@���������$������"����!����� !$�������&������'����#��*��������$����������!���%��������!��'�����!����������<�������#����������%���(��3=9�@���'�!A���!�#��������������$�$%��#���$���"������������*��������$�!�������������$�$�!"�������!�����!��'��(���� .���B2�%�����������$������!��#����$�$%��#������$� !��������+�����������"�"���������$%���%�!�$%���(�/%�'�"��>�0�"�$�������"�����!����������<�����#��$����"�$��������������!����$�!����������$�$%��#�����!���%������#������������"���� "������$�������#���$�!����$�"���������'������������#����������"����������������������$%������!��������"���������'���!*������������%�#����%���$���$%������"��!��(��C

Page 13: ISLAM DAN HAK PEWARISAN HARTA WANITAeprints.utm.my/id/...IslamHakPewarisanHartaWanita.pdf · Antara perkara yang terdapat dalam kertas kerja ini adalah pebezaan martabat wanita ketika

������������� �� � ����������������������������� !��"�#�����"���������#$"�����%��#��&�'()*+,+-./0*1*2,*3*+*,4*23,*56),(-76233*1*2,6(/,0-8*.6(*2,7*.9*,:*36,1*/+,8*269*,;/3*,9-.5*0*9,5*)*+,7*56(,5*2,*)<=/.*2>,?-.0*25/1*2,2*(,*)<=/.*2,5*2,7*56(@,'()*+,+-2(4*.6*91*2,(-.9*,+-233*.6(1*2,(-2*.*6,8*.6(,8*269*,4*23,:-.7*1,+-8*.6(6,7*.9*,0/(*1*,5*)*+,1-)/*.3*,*9*/,(6,+*96>,A-.-1*,6*)*7,6(9-.6@,6:/@,2-2-1,(-:-)*7,6:/,5*2,:*0*@,*561,:-.*561,0-.-+0/*2,(-6:/,(-:*0*@,*561,:-.*561,0-.-+0/*2,(-:*0*@,*561,:-.*561,0-.-+0/*2,(-6:/@,B/B/,0-.-+0/*2,5*.60*5*,*2*1,)-)*16,5*2,*2*1,0-.-+0/*2>,C-)*62,69/@,9-.5*0*9,;/3*,0-2;-)*(*2,+-23-2*6,0-8*.6(*2,7*.9*,:*36,1*/+,8*269*,5*)*+,(/.*7,*)<D6(*@,E))*7,C>F>G>,+-2;-)*(1*2,5*)*+,(/.*7,626,0*5*,*4*9,H,4*23,:-.+*1(/5I,,J KLKKKMKKKNKKKOKKKPKKKQKKKRKKKSKKKTKKUK VKWKXKYKZK[K\]KK_KKaA*1(/5I,bc ��d ��e�e d�f g �� �h�� d i ��f��g d����e�dd� � e g� ��h � h������ e ��f�f h �i � �d ��d�� f j�i k� � d e f ��d ��l ��j h�e ����d f��g d����e�d�f g �� �h�� d � ��h � h������ e ��f�f h � �d ��d�� f j�i mnoC/.*7, epq�� r@,sIHt,,, E4*9,626,;/3*,+-+:*8*,-.96,:*7*8*,0-8*.6(,5*.6,067*1,0-.-+0/*2,(*+*,*5*,5*.6,067*1,6:/,:*0*24*,5*2,1*/+,1-.*:*924*,*5*)*7,56*1/6,:*7*36*2,+*(623<+*(623,5*)*+,0-+:*7*36*2,7*.9*,0/(*1*>,'()*+,;/3*,+-2-9*01*2,5*)*+,0-+:*7*36*2,7*.9*,0/(*1*,1*5*.,*367*2,*9*/,0-+<:*7*36*2,7*.9*,0/(*1*,:-.5*(*.1*2,1-0*5*,1-0-.)/*2,5*2,9*233/23;*8*:,4*23,:*1*),56061/),u)-7,0-8*.6(>,v)-7,4*23,5-+616*2,;/+)*7,*9*/,1*5*.,7*.9*,4*23,56:*7*36*1*2,1-0*5*,0-8*.6(,965*1)*7,(*+*,.*9*>,C-0-.96,4*23,169*,(-56*,+*1)/+@,9*233/23;*8*:,1*/+,)-)*16,9-./9*+*,3u)u23*2,(/*+6,*+*9)*7,:-.*9,:-.:*25623,1*/+,8*269*@,;/(9-./,69/,0-+:*7*36*2,7*.9*,0/(*1*,:*36,1*/+,)-)*16,569-9*01*2,5-23*2,1*5*.,

Page 14: ISLAM DAN HAK PEWARISAN HARTA WANITAeprints.utm.my/id/...IslamHakPewarisanHartaWanita.pdf · Antara perkara yang terdapat dalam kertas kerja ini adalah pebezaan martabat wanita ketika

�������������� �������������������� ����������������������������� �����������!"�#���$�%�&������� �'���(������� �(������)��"���*�����+%,%-%.��� / 01 02034�5��(! .�67�8�9����:;������<���9�������������:������;��=�8�9����:;����:����:;��>� ?+!������@A�(�B�C.DDE��F�����$!G� �H�$���$������$�"����!�����$�����)���� �(�I������������������ �����(�"�� ���������������)���� � !�������H���"H!��%�-�� �H�$�������H��(�������!"��������"�� �H�$���������������������������������� ����#���$��?AI�J!������5I� �K��J���G�LMMNE���$������������.���?OE�P�!"��������H���!�"�"������"�(���#�����H� ��#���$��(��$��"������H���!�"���� ������$�"H�$�$������G�"������� �����H���!����(�(��������H� ���($���� �������@�����"�����%���?QE�P�!"��������"�"���!����#���������������������"���"H!����I(����� !H���(�����������!����G�(�H��$���I(�!��$@!��$��G�H�������'����H�� � ���������@����� ���(���������G�"����������!"�#���$��H!���$� ���H���!�"������!��� ���"�����!��������)����!�$!�����!�������%�&��������������#���$������� �$����!���I������H���$�!�#�������'����"�(������!"�������#��� ���(���������(! ���������#���(�"!��H�������'���� �$����!���I����(!�"�%���5�����$���H� ��(����@(��������G�����'���(�"��!�'!�������� �����(�����$�R(��"� ���"�H�"������������$�%�+�����$�R(��"�$� �������������$�(�������"������������� ��������� ����� ���$� ���(�"��(������"�� �(���"���(�����"���@"����H����%�P�$��'!���"����$��!��*��������(�)�$�"����H����(��� ���H��������� ���S���$� ��������(�(������"��J���"����"�����%�,���!H!��'���� �����$�(�T������(�����!"�#���$��"�� �H�$���������������(� ���$������� ������!"��������$�$�H��H!(�����������!"�#���$��#���(���$�!�H��I������ �����"�����"������

Page 15: ISLAM DAN HAK PEWARISAN HARTA WANITAeprints.utm.my/id/...IslamHakPewarisanHartaWanita.pdf · Antara perkara yang terdapat dalam kertas kerja ini adalah pebezaan martabat wanita ketika

������������� �� � ����������������������������������� �!�"#$��� %�&������&�������������!�'� ��������� �!$�(������&&$�&)�*�+������&&$�&�����%"��&,�-�+�#� �(�� �$��#�#� ����+�+�������&������&&$�&)�*�+� �*��&���(��&�+��(� �����+�"�����"$�������#�!��������"� ���"$��'���&&������+�"&�#�"���%�"��&��$��������+�!�,�.$���"$���$�*�)�"#�'�)� �� �$��#�#� �������!������$���*�"����+�'�&����!$�� ��(��&�#�+�'�+�"+�����&� �$��*�����,�/�&������!$�� ���"�(��&�������! �����#����������!��+�'�&����!$�� ��0�#�������+%#�'�+�"$+�'���������'�+%#�'��� ���!� ���)� ������!�"���$)$������� �"�#����!�'� ��'#��*�"���$��$ ����+�"�����$�����$���+�'�&����'�"���!$�� �� �!�����������������$�!�*�"���(��&�!��$����+�"��!�"'����������!��+�#����(��&�#�+�',���123425234678796:254;2<294679=212>?254128@24A�#���!�*�"�����'�"���!$�� ��+�&�� �$��*��������"��!�����&�� ���"�!$�� ��(��&���&�"�� ���%#�'�0�#���+�&����� �!�"��!$��B�����$����$�!�"�$�B��$��!�"��&��������*�"����'�"���!$�� �����&���C�"��!�" %�&����,��� /�&����� �!�"��!$���(��&�#�+�'���"�!�����$��%"��&���#�������+$�'� �#$�"&�� ���"�!��+�'�&����'�"������&�' �������"$����(�����+�*�'D��� EFEEEGEEEHEEEI EEEJ EEEKEEEL EEEMEEENEOEEEP EEEQ EEER S ETU�V� �$�D�WX �Y�Z � Z�[����� �\ ]����]� ��_�� ���� a� Z _ ������Z �� ]��[�� � �� �[ \ ����[���� Z �a��_ �Z�\ Y�Z � Z]����]� ��[����� ��� Y a� Z �� ���]������] �� �[ � ��]������ �Wb c-$"�'� de�� fgDhhi�j(�����������"��& ���+�'�*��)� ����#�������+$�'� �#$�"&����"��!���#�+�'���"�!������%"��&�!�"��!$����� ����"� ��+�"'� ���*�"����klm���"�!����'�"���!����&&�#�������)� ����"��!�����%"��&���'�)��!�"��!$����� ������+�"'� ���*�"������!�"$'���"�!����'�"���!����&&�#��,��

Page 16: ISLAM DAN HAK PEWARISAN HARTA WANITAeprints.utm.my/id/...IslamHakPewarisanHartaWanita.pdf · Antara perkara yang terdapat dalam kertas kerja ini adalah pebezaan martabat wanita ketika

�������������� �������������������� ������ ������������������ �!����������!�"� �#��#������ $���%� ��������&&�����'����������'��(��$��&���'�'� ����#(� ��)����� ��(�*���+,-�.���!������ &����$���!�!�����������������/��+0-�1� $�����%��(��$���#�2 ��&�#�%�3��$�����$���!�!���(����$��4'� �$����� �!�����(��&�����/���� 5������ �!�����3�&�������!��� �!�������!�"� �#��%� �����#����$��&���6� ���� �2�&#����3����$���!������ &��!� ����!�!�������$���'� �$���������)�3��������'� �����%� ��������$�'�%�&����$��&���6� ���$���'� �$���������������!��$�����$���'�%�&����!��������������� �!�����!��$�����#����'�%�&���/�����������)�6�6���� �!�����3�&��!�!���(���'�%�&����$���!���"� �#���%� ��/�7��������� ����6�6���� �!����������!��&�!'������%���!����������� �!�����#��� ��(��������� �!�������"�#�������$�/�.� ��#�&����������)���$� ���!'�%�&����%� ����$���%�#�!��#��� �����$� ���!'�%�&����%� �����#������ %�$���������� �!����)�������#������ $��)�$����� ��&���������"� �#���!��� �#���� �2�&#���/��� 8����������$� ���!'�%�&����%� �����#���������#����!��'�������$�����$���%���!��� �#��9� !���5���%*��� :;;<;;=;;>;;?;;@;;A ;;B ;;C ;;D;;EF;;G;;H;;I; J ;K ;L;M ;N;OP;Q ;R ;S ;T;U;VW;X8��#�$*�YZ���[��[���[�\�[��]�����_[_��a�_��������\���������[�������������b�����c�������� ����a�d���]����c�������� ������[�c�������ed���]����c�������� �����������[�c���������������� ������]��b��_[_��c��f��b�d�ga������_[�c�����������������e�d���]����c�������� �����[����[�c���_�_�������[����a������_[�c������������������Yh�� +�� �%���\i���j�k*,,-��� 8��� �#���(�������3���#��%�'�%�"����$� ���"� �#�����#�������!��'���� '�%�&������$��$��)�������,lm�$���,ln/�o��!�"�����������!��$�����,ln�$� ���$��%� ��������&&�����$��&���#(� ��*��

Page 17: ISLAM DAN HAK PEWARISAN HARTA WANITAeprints.utm.my/id/...IslamHakPewarisanHartaWanita.pdf · Antara perkara yang terdapat dalam kertas kerja ini adalah pebezaan martabat wanita ketika

������������� �� � ���������������������������� ��!�"#$%����$� ����#�&#&#�'��������"!(!�"#�$����#�)!)� �*���+�������������� ��!�"#$%����#��,(�$-����#�)!.�/���� �.!(��� �)!)� �����#�"!(!�"#�$�'!�.#�'!.�"�����#�'!.�"�����#�'!�.#*���� 0�$� �)�� ���("!�.�/�-��$�.�-���12�� �$����!(����,)!/��.#�'���������)����#�� !���$3��������! �(�$%��'��������!�"#$%����$� ����#�&#&#�'��������"!(!�"#�$����#�)!)� ���+��4� ��'��������!�"#$%����#��,(�$-����#�)!.�/���� �.!(��� �)!)� �����#�"!(!�"#�$�'!�.#�'!.�"�����#�'!.�"�����#�'!�.#*��56789:7;<=79>7?7@9ABC7879CDE7F7<@7;79>7?7@9CBG7697?H;<C77I9J�)����%����+�'#(�/��)KL�'�M�N))�/�.!(O�(��$��!(��"����#��/# #��%�$-�.!( ����$��!$-�$�/� �P�$������)���"#'� �*�J�)����%����$���!$%��� �$�/# #��%�$-�"!(�������)�/�/� ��'�!(���!(/���"�/�(���"!$�$--�)�$�'#������$� �)�� !�#��!(#"� �$�/� ���� K.!(��� �"!(!�"#�$�'!�.#� !����'�"#'� ��'������*��Q���(�"!�.�/�-��$�/�(���"#'� �� !"����"�/� ��'�!(����"������!$�# �$��!$!(#'���%��3��� RSRRRT RRU RVRWRX RYRZ RR[R\RRR] RRR R_ RRRRRRa RRRb RRRcRRRdReRRRf RRRgRRRh iRjRkRlmRn0� '#�3�op � ��q������p���r�s���p����p qs �q t ��u ��q���� ru �v�u u ��q�� u���p��t � � uwx�u u �����p��t � � uy� u p � ��q������p���r�s��p��r p �� ��s �q t ��u ��q���� ru ������ s��p���s�z �� qt ��u ��{� q q �|� �}����� s��{ t �s�q ��~s�q ����o ��#(�/� r~��� �y�3����

Page 18: ISLAM DAN HAK PEWARISAN HARTA WANITAeprints.utm.my/id/...IslamHakPewarisanHartaWanita.pdf · Antara perkara yang terdapat dalam kertas kerja ini adalah pebezaan martabat wanita ketika

�������������� �������������������� ��������������������� !���"�#�$��%�&��� ��&���!������'�%���(�#�&���%) �!����!����&�!����'�!�%)��������!*���!+�,���!������!����&�!�����%)��������!-���!��� ��&��"�&#�!����'�%���./0�'�&�%�'��#�&���%����11����� )���� �����#�'�"���&�#)���1*#)���1���+��2345678694:673;<=6>7?;9@6A6:75;34=76:6B7C6?67>6@6<7=6<:67ABC6>673;<369@49D75;56>47E�������1���#)��!�"�� �����������!��"�&#�!����'�%�����"�#��)���#�#�&���%) �!��"�&"��'��1�$�����-����)��'����� � ����1�#�!��'����$������"�&#�!����'�%�����"�#����)� ����"�#�1����'��1���!�)������!�+�����&��!��'�������1����1����"F��#!���$���������'�%���#�&���%����11�������"�#�'�&�%�'��!�)������!���'���#G���H.I�E�')���")"�%��"�&#�!����'�%���./J�#�&���%) �!����!�� ��%�$� �������%)��������!+�,���!�����'�!*"�&�'�!� ��")����'�%���!�'�&����1� ������'�!�!�&������!�����)�%�&��%)��+���HKI�,����)��#�"�#����1�"�&��! )'�%��"�&����#�&��� �L�&�� )!�&����!�%�'��F&��1������'��1����)�)���"��!�HE��) �M�$��-�KNNKG�OPQI+�R�"�1���LF��F#� �F&��1�����!�������11���')����'��������11��!���� ��&�-� �F&��1����!�%�&��%)���'��� �F&��1�����!�+�S���%�� �"��)�������11���')���� ����������1#�'��!���"�"�&�%��#�&���!�%�'�����!�%�&��%)�����-���!��'��1����������!�%�&��%)�����& �")��"�&#�!����1��"���#�"�#����1�'�$� ���!���!�%�'����� ������'�&�%�'�����'�%���#�&���%) �!��'��1���L�&��%�&!F�1 ����'��1����'�!�"�&�'�!�����!�+���H.I�,����)����!#�&)�-�����)� ��)��$�&� ����)� �F&��1�$�&� �"�& ��)�)�)��)!�����&�!�'�&��'�&�%�'�����1��"���#�!����'�����%) �!��'�����&�!��"�& ��)�)�)��)!�����&���� � )��)� �"��1���1����� �����'��'�&�%�'��#�&���%����11��������)�%)����'�!�HTF&U)������,F#'�V#�U���-�KNNWI+�,����)��L�&������$�������)1��"F��#����'�%���#�&���%) �!����"�#�'�&�%�'���%�����1�'�����%!���F��#� ��&�!+��

Page 19: ISLAM DAN HAK PEWARISAN HARTA WANITAeprints.utm.my/id/...IslamHakPewarisanHartaWanita.pdf · Antara perkara yang terdapat dalam kertas kerja ini adalah pebezaan martabat wanita ketika

������������� �� � ������������� ��������������� ��!�"#$#�!�%�&����������'�����(�� �"�'����"�&�����(�!���)��&��*��'�!�%�&������)#����!���)#���������''�$�!#����)���)���)��&����)�"�!�$����!!�"+�!�&�,�*������ �"�,��- !#$�.�"���� ���-#/����(#�*�����(���0&��'��)��&�1�������� �$��#�)����������� �$��#����%�&������)�$�"�)�0&��'��)��&��*�1�����#�2���!�&� ������$3�) �'"�!��� �$��#������''�$�!#�����������2���!�&���)�"�!�$����!!�"+�4$�"���&����2���!�&���)�"�!�$����!!�"������!���$�*�������&����"�&���(����''�$���- !#$�.�"����)� ��*���567�89 ��2�*�*�"+�:;;;<+�=�(���!�)��(#$������)��(#���)��&��!�%�&���������#����)�"�$�'�����(#�*���"���#��#����,�&�)��"�&���)#����!��'���)*�&�����&����#+���>?@?ABCDE��!��'��� �&)�&���%0��0"���� �&���"#������ �"�,��9)$������ �,���0�)�(�*��'�)����)�&���������� �&�������� �F�����#����*�����(����'�� �$���&��������'�(��'���1����#&#����!���F������+�G�)*�&�����!#������!��� 0$�"�����/�����"���'0$0�'���,��������&"�!�(�#�!��'3#�!��'�������'�(�� �"�'����"�&�����&������!#!#����,������!���$�$�����!�$�"�)����!�)�)��-$$�"+��H>?I?JBCD-$3K#&���!�����&F���"���*�+�:;;L+��#�$��M#�(#&N�E�&%�������O�/�&�P!�+�Q"!+�E#)�����=�&#$�9���+��9 ��2�*�*�"+�:;;;<+�R ST ��UV��W��X����+�5)���!+�Y'*(���$3G��)0#&�N�-$3G���&�"�/0&��&��)$���0�1�(# $�)"��'�Z�!�)�&� #��0�+��9����-+�G��"���� +�:;5:+�[�X����\]� WS�V ����S_SSabccTTTde ��W f]�� �dg�d�hc��T�W� �c�e��h�c[�i��X�� �i��\]� Wi����i��V �i��j�i���Sda�Uk8:5+l+:;5:<m���$�-+�Q�!�,�+�5n7;+���S S���UX����[�[�W �+�GP-�0/�o+�P+���!�p���!�N�-��)�-"��!1�=�&�%�0&�=�(�+�0/�Y!#%���0����!�2&�����'+��m�,�!1�q+�-+�5nn7+���r��S�UX����[�[�W �b�s�s�S��S�gsaa��gdQ&�����N�G�%G�$$���E&�))�M2=+�����#)�=�,���Y!�)��t+�:;;:+��#�$��M#�(#&+�=�,���Q�"�)��!���E#)����+��

Page 20: ISLAM DAN HAK PEWARISAN HARTA WANITAeprints.utm.my/id/...IslamHakPewarisanHartaWanita.pdf · Antara perkara yang terdapat dalam kertas kerja ini adalah pebezaan martabat wanita ketika

�������������� �������������������� ������������������� �!������"�#$$%"����������&������'����(����'���)*���++,�+-�.+-/��������'��0���12����3�456787#$$%"�9:;���<=><�<�?�=�@A<�<@�B�B<�"��>>BC�77 D?"�?�D"< �"DE7��@ �<7�5#8FGH6I%7688�>>BC77 D?"�?�D"< �"DE7J�>?>�<�D7��@ �<75#8FGH6I%76887KLMN#$OL�;PLN#$QLRL�N#$S9:LMLN#$�T�TU9:;N#$LVLPN#$55N#=N#$5#N#$N#$QL�N#$56HN#$:9ULKN#$LRW�;:LNT#NI$N%%"B AX?<Y�<@=<Z5�:�����@��;?D���"�#$5$"�������[��������������\��]��������� �"��>>BC77^ "�J�����@"=�D"DE7J�����@7��>�=�<?7;?��D��<>�_��@�>�� ��><DB�>��?>�D<�7L�>�=�<7B��@>�>D�a�4#$5$7$F75Hb"�c��_�A���L�D� "�#$5#"����d�0�e�����'����f�]����������"��>>BC77^ "D< ��g�E�"J��7h87�@ <i"B�BX�B>��@�Z=�D �=�@><@>�j�h�<�Z��>�=�<j� ZG8CB<DJ���k��@WB�?�_�W_<B� �W�@�>�j=�>� Z�8GC��>�_<�W�D�Dj;><D� ZGH�45$7$87#$5#b"��