HAIRULLFAZLI MOHAMMAD SOM

Jabatan Syariah,Akademi Islam

Muqadimah

Khiyar Penyempurna Keredhaan Dalam Akad

Definisi Khiyar (Pilihan)

Satu hak yang diberi kepada pihak-pihakyang berkontrak samada hendakmeluluskan akad yang dibuat atau tidak

Tujuan Khiyar

memastikan adanya kerelaan hati keduapihak untuk menerus atau membatalkanakad

menjaga kepentingan pihak-pihak yangberakad

Khiyar Dikalangan Fuqaha

Hanafi : 17 jenis khiyar

Syafie : 16 jenis khiyar

Hanbali : 8 jenis khiyar

Maliki : 2 jenis khiyar

Empat (4) Khiyar Utama

Khiyar Syarat

Khiyar Ru’yah

Khiyar A’ib

Khiyar Majlis

Khiyar Syarat

Definisi

Satu atau dua pihak yang berkontrak mempunyaihak samada meneruskan akad yang dibuat ataumenfasakhkannya jika pilihan itu disyaratkandalam akad.

Contoh: dengan tempoh (3 hari)

Tujuan Khiyar Syarat

memastikan adanya kerelaan hati kedua pihak

menjaga kepentingan pihak-pihak yang berakad

Syarat Khiyar Syarat

ada tempoh

tidak lebih 3 hari

tempoh bermula sejurus selepas akad

Akad-Akad Yang Menerima Khiyar Syarat

akad lazim yang menerima fasakh sahaja

akad lazim yang tidak menerima fasakh tidakboleh khiyar

akad harus tidak menerima khiyar

Kesan Syarat Khiyar Pada Akad

akad yang masih terikat dengan syarat khiyar inidianggap sebagai akad tidak mengikat

dalam tempoh memilih-boleh terus atau fasakh

apabila tamat tempoh jadi akad lazim(mengikat)

Hukum Barangan Dalam Tempoh Khiyar

Hukum hak milik barang dalam tempoh khiyar

Hukumkerosakan barang dalam tempoh khiyar

Khiyar Syarat Tamat Apabila

pembeli terima/fasakh akad sewaktu dalam tempoh

tamat tempoh tanpa respons dan tindakan

kerosakan ditangan pihak yang punya hak khiyar

pemilik hak khiyar meninggal

(fuqaha berbeza pendapat samada turun ke warisatau tidak hak khiyar)

pemegang hak khiyar menggunakan barang tersebut

Khiyar Ru’yah

Definisi

hak kepada salah satu pihak yang berkontraksamada meluluskan akad atau fasakh setelahdia melihat subjek kontrak

Akad-Akad Yang Boleh Menerima

Khiyar Ru’yah (apabila ru’yah dijadikan syarat)

akad jualbeli

akad sewaan

perjanjian damai

Syarat Khiyar Ru’yah

belum melihat subjek sebelum/semasa akad

subjek tertentu

akad yang boleh menerima fasakh

Waktu Khiyar dan Tempoh Khiyar

mesti lepas tengok subjek

tidak ada tempoh tertentu

Perkara-Perkara Yang Menggugurkan

Hak Memilih Setelah Melihat Subjek

rela dengan akad

pemilik khiyar telah jual, hadiah atau sewakansubjek

subjek sudah rosak

pemilik khiyar meninggal dunia

Khiyar A’ib

Definisi

hak memilih untuk membatalkan akad atassebab-sebab kecacatan pada subjek kontrakberkenaan

hak ini boleh digunakan jika subjek kontrakditentukan haknya

dalam akad salam (tempahan), hak ini tidakboleh digunakan

Jenis A’ib (kecacatan) Yang Mengharuskan

Khiyar A’ib

kecacatan yang boleh mengurangkan nilai

(contoh: kes kambing cacat telinga)

kebiasaanya kecacatan itu tidak wujud

(contoh: kes tayar botak)

Syarat-Syarat Khiyar A’ib

kecacatan sebelum diterima pembeli

(contoh: air berkarat)

pembeli tidak tahu kecacatan wujud ketika akaddan tidak sedia terima

sekiranya sebelum ini ada syarat wajib tengokdahulu, tidak boleh khiyar

boleh dipulangkan kepada penjual sebaikkecacatan dikenal pasti dan tidak disyaratkantempoh tertentu

Kesan Khiyar A’ib Pada Akad

tidak beri kesan pada akad. Akad yang wujudtetap sah

akad boleh difasakhkan oleh pihak yang rugiwalaupun pihak yang satu lagi tidak setujudengan syarat fasakh itu dibuat didepannya

Perkara-Perkara Yang Menggugurkan

Hak Khiyar A’ib

pembeli setuju dengan kecacatan

kecacatan yang baru

berlaku pertambahan/perubahan pada subjek

sekiranya pertikaian tidak dapat diselesaikan dantiada siapa mahu mengalah, maka penyelesaianmestilah mengikut siapa yang cuba mengekalkanakad

Khiyar MajlisDefinisi

kedua-dua pihak yang berakad berhak menarikbalik akad walaupun akad tersebut sempurna,telah dipersetujui dan disahkan

dengan syarat ia dilakukan di majlis (sesi) yangsama secara fizikalnya dan mereka belumberpisah

apabila keduanya telah berpisah, khiyar tidakdibenarkan dan akad tersebut perludilaksanakan

berpisah boleh dirujuk kepada uruf

kalau dipasar atau dikawasan lapang, perpisahandianggap berlaku apabila salah satu pihakberpusing ke belakang dan melangkah beberapatapak

(contoh: perbuatan Ibnu Umar)

Kesimpulan Khiyar berperanan menjaga kemaslahatan umat

dalam bermuamalah

Khiyar sebagai alat mencegah penipuan penjual

Khiyar sebagai mekanisme menyempurnakankeredhaan dalam transaksi

Khiyar melindungi hak pengguna

Sekian …