Penilaian murid untuk guru

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

PANDUAN PELAKSANAANPSIKOSOSIAL DAN KESEJAHTERAAN MENTAL1. PENGENALANDalam menjalani kehidupan dan pembelajaran seharian di sekolah, kanak-kanak dan remaja warga sekolah tidak akan terlepas daripada mengalami kecelaruan emosi (stres). Justeru, persekitaran sosial sekolah amat penting bagi melahirkan individu yang sihat serta suasana yang ceria bagi merangsang kecemerlangan pembelajaran murid. Sekolah merupakan institusi yang berpotensi untuk menggalakkan perkembangan psikososial yang sihat dan kesihatan mental yang baik bagi menyediakan kesejahteraan mental.Situasi di mana individu itu berupaya menyedari potensinya, boleh berdaya saing terhadap stres kehidupan sehari-hari, boleh bekerja dengan produktif dan boleh menyumbang kepada kesejahteraan masyarakat.

2. KONSEPPelaksanaan awal Kesejahteraan Mental dapat mengatasi sebahagian masalah Kesihatan Mental yang semakin meningkat dalam kalangan kanak-kanak dan remaja dewasa ini. Kesihatan Mental bermakna pendidikan pengurusan stres, keresahan dan kemurungan dalam kalangan murid dan warga sekolah. Kesedaran untuk mengenalpasti murid-murid yang mempunyai masalah kesihatan mental (tekanan perasaan berterusan, kemurungan dan masalah emosi dan tingkah laku) akan dapat membentuk kesejahteraan murid. Oleh itu, memperkasakan pelajar menangani stres, cabaran kehidupan sehari-hari dengan berkesan melalui kemahiran daya tindak (coping skills) dan teknik relaksasi akan membantu sekolah menangani gangguan perasaan dan kecelaruan minda, termasuk kes histeria dan kemurungan dalam kalangan murid.3. OBJEKTIF PROGRAM KESEJAHTERAAN MENTAL3.1 Mengesan gejala awal minda tidak sihat dalam kalangan murid.3.2 Mengenalpasti tanda-tanda dan punca stres.3.3 Mengurangkan tahap stres dalam kalangan murid dan melaksanakan intervensi stres.3.4 Merujuk murid yang mengalami masalah emosi, psikologi dan mental kepada pihak yang bertanggungjawab dengan prosedur yang betul.

4. PELAKSANAAN PROGRAM MINDA SIHAT4.1 Program

Program utama yang dilaksanakan dalam Program Kesejahteraan Mental melalui

Program Minda Sihat iaitu;

a. Saringan DASS dan Saringan Gaya Daya Tindak

b. Intervensi

c. Program Pengukuhan

4.2 BidangPendekatan Program Kesihatan Mental yang dilaksanakan melalui pendekatan perkhidmatan bimbingan dan kaunseling di sekolah adalah:

a. Pendekatan Pencegahan

b. Pendekatan Perkembagan

c. Pendekatan Pemulihan

d. Pendekatan Krisis

4.3 SasaranSemua murid sekolah.4.4 Tempoh pelaksanaan

Sepanjang Tahun

KAEDAH PELAKSANAAN PROGRAM MINDA SIHATa. STRATEGI 1 : SEBARAN MAKLUMATSTRATEGIAKTIVITIPERSONALIAMASASASARANINDIKATOR

1. Ceramah

2. Taklimat 1. Ceramah dan taklimat:

Perhimpunan

Dalam bilik darjah

Perjumpaan kokurikulum

-GBKSM

-Penceramah

Jemputan

-Pegawai

kesihatan

daerah

1. Minggu pertama Februari.Semua murid 1.Semua sekolah melaksanakan ceramah / taklimat.

2.Brosur dan Modul Minda Sihat KKM ada di sekolah

b. STRATEGI 2 : SARINGAN (Mengesan gejala awal minda tidak sihat dalam kalangan murid).STRATEGIAKTIVITIPERSONALIAMASASASARANINDIKATOR

1. Mengesan gejala awal stres

1. Saringan DASS

2. Saringan Gaya Daya Tindak

3. Laporan saringan GBKSM

Guru tingkatan

Saringan 1 (Januari)

Saringan 2 (minggu 1, Mac)

Laporan / rujukan saringan

(minggu2, Mac) Semua murid tingkatan 2 dan 41. Setiap murid sekolah disaring 2 kali sepanjang persekolahan tingkatan 1-5.

2. Laporan ke KPM (format disediakan)

3. Senarai murid rujukan kepada pegawai perubatan (PKD)

c. STRATEGI 3 : INTERVENSI (Mengurangkan tahap stres dalam kalangan murid dan melaksanakan intervensi stress)STRATEGIAKTIVITIPERSONALIAMASASASARANINDIKATOR

1. Ceramah

2. Taklimat

3. Modul

4. Simulasi

5. Main peranan

6. Sesi kaunseling individu dan kelompok

7. Latihan dalam kumpulan

8. Sesi bimbingan individu dan kelompok.1. Kawal marah

2. Teknik relaksasi

3. Berfikir secara positif

4. Penyelesaian masalah

5. Komunikasi interpersonal berkesan

6. Tegas diri (asertif)

7. Kemahiran keibubapaan

8. Katakan TIDAK kepada perbuatan negatif

9. Sayangi Nyawa Hidupkan Harapan

GBKSM

Pencera-mah jemputan Pegawai kesihatan daerah

1. Minggu kedua, ketiga dan keempat Februari.Semua murid

PIBG Semua sekolah melaksanakan aktiviti yang dinyatakan.

d. STRATEGI 4: PENGUKUHAN (Memastikan program minda sihat tersebar dalam kalangan murid sekolah)STRATEGIAKTIVITIPERSONALIAMASASASARANINDIKATOR

1. Pameran

2. Pertandingan

3. Kuiz

4. Ceramah

5. Taklimat

1. Sudut minda sihat

2. Hari minda sihat

3. Ceramah

4. Duta minda sihat

5. 5 minit saja

6. Lawatan

Pentadbir

GBKSM

Guru-guru persatuan

Guru kelas

Guru matapelajaran Sepanjang tahun persekolahanSemua muridSetiap sekolah melaksanakan sekurang-kurangnya dalam 3 aktiviti yang dirancang

CARTA ALIRAN PELAKSANAAN SARINGAN 2012

PROGRAM MINDA SIHAT

CARTA ALIRAN PELAKSANAAN SARINGANPROGRAM MINDA SIHAT

CARTA ALIRAN TATACARA MURID BAGI KES GANGGUAN EMOSI

CARTA ALIRAN KERJA MENANGANI KES BUNUH DIRI

LAMPIRANSENARAI SEMAK MENANGANI KES BUNUH DIRIBILPROSES KERJATANDAKAN

(/)CATATAN

1Mengenal pasti klien yang mempunyai tanda-tanda awal gejala bunuh diri melalui tingkah laku, ekspresi muka, kecederaan fizikal dan perubahan emosi luar biasa ataupun maklumat rakan-rakan klien dan warga sekolah

2Berjumpa dengan klien berkenaan dan menjalankan Ujian Saringan Minda Sihat untuk mengkategorikan tahap kes klien.

3Guru bimbingan dan kaunseling menjalankan intervensi terhadap klien mengikut tahap yang telah dikategorikan.

(i)NORMAL

Melaksanakan program pendidikan kesihatan dan tindakan susulan.

(ii)RINGAN

Meningkatkan kemahiran klien dengan Kemahiran Daya Tindak melalui sesi kaunselingTangani Stres 10B, Kawal Marah Penyelesaian masalah Asertif Berfikiran Positif Komunikasi Berkesan

(iii)SEDERHANA

Mendedahkan teknik relaksasi kepada klien melalui sesi kaunseling

Latihan Pernafasan Senaman Bahu dan Leher Urutan Bahu dan Leher Terapi Muzik Terapi Aroma

(iv)SERIUS

Perbincangan dengan pengetua sekolah berdasarkan analisa yang diperoleh dan memaklumkan kepada ibu bapa untuk dirujuk kepada psikaitri di hospital.

4Merekod hasil bimbingan dan kaunseling dengan klien dan laporan difailkan.

6. PENUTUP Pengetahuan mengurus stres dalam kalangan murid dilihat sebagai cara untuk meningkatkan kebolehan daya tindak dalam menghadapi permasalahan. Justeru , kemahiran mengurus stres wajar diketahui dan dipelajari oleh murid untuk mewujudkan iklim pembelajaran yang kondusif di sekolah. Maka, program minda sihat dilaksanakan di sekolah untuk menghadapi situasi ini.

SARINGAN MINDA SIHAT

NAMA: _________________________________KAD PENGENALAN : _________________________UMUR: _________________________________JANTINA :

BANGSA:

TINGKATAN/KELAS : ___________________________NO. TELEFON : _______________________SOAL SELIDIK DASS

SMS 1a

BAHAGIAN 1

Sila baca setiap kenyataan dan bulatkan jawapan (skala markah 0, 1, 2, 3) yang menggambarkan keadaan anda SEMINGGU YANG LEPAS. Tidak ada jawapan betul atau salah. JANGAN guna terlalu banyak masa untuk mana-mana kenyataan.

Skala markah adalah seperti berikut:

0 = Tidak pernah sama sekali 1 = Jarang 2 = Kerap 3 = Sangat Kerap

STidak Pernah JarangKerapSangat Kerap

1.Saya rasa susah untuk bertenang0123

2.Saya sedar mulut saya rasa kering0123

3.Saya seola-olah tidak dapat mengalami perasaan positif sama sekali0123

4.Saya mengalami kesukaran bernafas (contohnya, bernafas terlalu cepat, tercungap-cungap walaupun tidak melakukan aktiviti fizikal)0123

5.Saya rasa tidak bersemangat untuk memulakan sesuatu keadaan.0123

6.Saya cenderung bertindak secara berlebihan kepada sesuatu keadaan.0123

7.Saya pernah menggeletar (contohnya tangan)0123

8.Saya rasa saya terlalu gelisah0123

9.Saya risau akan berlaku keadaan di mana panik dan berkelakuan bodoh.0123

10.Saya rasa tidak ada apa yang saya harapkan (putus harapan)0123

11.Saya dapati saya mudah resah0123

12.Saya merasa sukar untuk relaks0123

13.Saya rasa muram dan sedih0123

14.Saya tidak boleh terima apa jua yang menghalangi saya daripada meneruskan apa yang saya sedang lakukan.0123

15.Saya rasa hampir panic0123

16.Saya tidak bersemangat langsung0123

17.Saya rasa diri saya tidak berharga0123

18.Saya mudah tersinggung0123

19.Walaupun saya tidak melakukan aktiviti fizikal, saya sedar akan debaran jantung saya (contoh degupan jantung lebih cepat)0123

20.Saya rasa takut tanpa sebab0123

21.Saya rasa hidup ini tidak bererti lagi0123

SOAL SELIDIK: JENIS PERSONALITI

SMS 2aBAHAGIAN 2

Sila baca setiap kenyataan dan Bulatkan jawapan (skala markah 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6)

SSangat Tidak

Kerap pernah

6543210

1.Adakah anda sentiasa merasa terburu-buru?6543210

2.Adakah anda berjalan dengan pantas?6543210

3.Adakah anda jenis bersaing?6543210

4.Adakah anda kurang sabar6543210

5.Adakah anda melakukan sesuatu tugas dengan bersungguh-sungguh?6543210

6.Adakah anda mempunyai minat lain selain dari pekerjaan anda?6543210

7.Adakah anda menyembunyikan perasaan anda?6543210

8.Adakah anda bercakap dengan cepat6543210

9.Adakah anda cuba melakukan lebih dari satu perkara pada satu masa?6543210

10.Adakah anda seorang yang mendesak?6543210

11.Adakah anda sering mencelah percakapan orang lain?6543210

12.Adakah percakapan anda mengambil kira perasaan orang lain?6543210

13.Adakah anda mahu pengiktirafan daripada orang lain6543210

14.Adakah anda makan dengan cepat?6543210

15.Adakah anda bercita-cita tinggi?6543210

16.Adakah anda bersedia untuk tugasan seterusnya?6543210

SOAL SELIDIK : GAYA DAYA TINDAK

SMS 3BAHAGIAN 3

Sila baca setiap kenyataan dan bulatkan jawapan (skala markah 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6)

STidak selalu guna guna

0123456

1.Merujuk kepada orang lain (kawan, ahli keluarga, dsd) untuk membincangkan masalah.0123456

2.Mendapatkan seseorang untuk mengadu nasib dan juga mendapat sokongan emosi dan keselesaan.0123456

3.Cuba melihat kepada perkara yang paling baik dalam situasi.0123456

4.Tidak melakukan sesuatu secara terus untuk mengubah situasi, mengundurkan diri dan melihat kepada situasi daripada sudut lain untuk menjadikannya kelihatan baik.0123456

5.Menyedari bahawa sesuatu dapat dilakukan untuk mengubah situasi lalu melaksanakannya.0123456

6.Samada merokok, minum alkohol, mendengar muzik yang kuat, menonton TV, makan atau hanya duduk-duduk sahaja, tetapi tidak berhadapan dengan masalah secara terus.0123456

7.Menggunakan teknik-teknik relaksasi dan meditasi (seperti meditasi dan latihan pernafasan) untuk menenangkan diri.0123456

8.Membuatkan diri sibuk supaya tidak memikirkan masalah yang dihadapi.0123456

9.Melibatkan diri dalam aktiviti-aktiviti lain yang anda mahir (seperti sukan, melukis, memasak, dll) dalam usaha untuk membuatkan dirinya merasa baik sebelum cuba menangani masalah yang dihadapi.0123456

10.Mengambil masa untuk membuat rancangan untuk menyelesaikan masalah yang dihadapi (ini termasuk meninjau balik pengalaman lepas)0123456

11.Bercakap dengan diri sendiri untuk memberi semangat bagi menghadapi situasi.0123456

12.Enggan mempercayai bahawa perkara itu telah berlaku.0123456

13.Melepaskan kemarahan dan perasaan (seperti menjerit dan memusnahkan barang)0123456

14.Merujuk kepada orang yang lebih mahir (seperti pensyarah, tokoh agama, doktor, peguam, dll) untuk nasihat terperinci mengenai cara menangani masalah. 0123456

15.Melihat kepada sudut yang baik iaitu mempercayai perkara akan menjadi lebih baik dan akan dapat diselesaikan pada masa depan.0123456

16.Mengabaikan gangguan lain dan hanya menumpukan pada masalah yang dihadapi.0123456

17.Membandingkan diri dengan seseorang, samada secara nyata atau bayangan.0123456

18.Beralih kepada agama dan pengalaman agama untuk membantu dalam memahami dan menghadapi situasi.0123456

19.Mengasingkan diri dari orang lain.0123456

20.Mengasingkan diri (meninggalkan situasi bermasalah)0123456

21.Menerima situasi seperti mana yang terjadi dan tidak melakukan sesuatu untuk mengubatnya.0123456

22.Tidak melakukan apa-apa berkenaan dengan masalah dengan segera, tetapi menunggu untuk masa yang lebih sesuai untuk bertindak.0123456

23.Hanya terikut-ikut dengan apa yang terjadi.0123456

24.Meninjau balik tindakan dan prosedur sebelumnya untuk melihat samada kesilapan telah dilakukan.0123456

Bahagian 1

Panduan Mengira Skor:-

Masukkan skala markah jawapan bagi soalan (S) bagi setiap kategori.

STRES

SoalanS1S6S8S11S12S14S18Jumlah

Markah

ANZIETI

SoalanS2S4S7S9S15S19S20Jumlah

Markah

KEMURUNGAN (DEPRESSION)

SoalanS3S5S10S13S16S17S21Jumlah

Markah

UJIANTAHAP

STRES

ANZIETI

KEMURUNGAN

Bahagian 2

KEPUTUSAN

Jumlah Keseluruhan skor

: ____________________

Jenis Personaliti

: ____________________

Bahagian 3

SKOR SARIGAN

Teruk 18

Ringan 19-72

Sederhana73-96

Baik 97

KEPUTUSAN

Jumlah Keseluruhan skor: __________________________

Gaya Daya Tindak: __________________________

Proses Kerja

AktivitiMelaksanakan Pembangunan Sahsiah Diri

SubaktivitiPsikososial dan Kesejahteraan Mental

Muka surat ini1

Proses KerjaAktiviti

1.

2.

3.

4.

5.

6.

Menyediakan kertas konsep

Mengadakan perbincangan atau mesyuarat bersama Pengetua / pentadbiran

Menjalankan aktiviti berkaitan Menjalankan ujian-ujian berkenaan serta merujuk kepada pihak atas.Membuat penilaian / melaporkan kepada pihak Pengetua / Guru BesarMenyediakan laporan lengkap berkaitan.

Menyediakan alat ujian

Menjalankan ujian-ujian kepada semua pelajar

Merumus hasil penilaian

Melaporkan kepada Pengetua

- Bekerjasama dengan

agensi berkaitan- Kempen Cara Hidup sihat

- Program Sosialisasi

(Minggu Orientasi,

Hari-hari Perayaan)

- Ceramah Menangani Stres

Mula

Guru mengambil tindakan

Mengisi borang

Tamat

Merujuk kes kepada guru bimbingan dan kaunseling

Luahkan perasaan

Berjumpa dengan orang yang dipercayai.

Mengenal pasti tanda-tanda awal

fizikal

emosi

tingkah laku

Saringan Minda Sihat

TIDAK

Tindakan susulan guru bimbingan dan kaunseling

SERIUS

Normal

Tahap Ringan

Tahap Sederhana

Memaklumkan kepada pengetua

Intervensi

KAUNSELING

Kemahiran daya tindak

Tangani Stres 10B

Kawal Marah

Penyelesaian masalah

Asertif

Berfikiran Positif

Komunikasi Berkesan

KAUNSELING

Teknik Relaksasi

Latihan Pernafasan

Senaman Bahu dan Leher

Urutan Bahu dan Leher

Terapi Muzik

Terapi Aroma

Pendidikan kesihatan

Tindakan susulan

Memaklumkan kepada ibu bapa /penjaga

Dirujuk kepada psikiatri di hospital

Merekod hasil bimbingan dan kaunseling dan laporan.

Tamat

L

P

L

I

C

M

KEPUTUSAN UJIAN DASS

SKOR SOAL SELIDIK

JENIS PERSONALITI

SKALA SKOR SARINGAN

96 84 72 60 48 36 24 12 0

Jenis A Jenis B

SKOR SOAL SELIDIK

GAYA DAYA TINDAK

MULA

Saringan 1

( minggu 2, Ogos )

Intervensi

( minggu 2-4, September)

Saringan 2

( minggu 1, Oktober)

Senarai nama murid rujukan

Klinik Kesihatan/

Hospital

Pelaporan

( minggu 2, Oktober)

Murid sihat minda

TAMAT

MULA

Saringan 1

( minggu 1, Januari )

Intervensi

( minggu 1-4, Februari)

Saringan 2

( minggu 1, Mac)

Senarai nama murid rujukan

Klinik Kesihatan/

Hospital

Pelaporan

( minggu 2, Mac)

Murid sihat minda

TAMAT