2. Jelaskan faktor-faktor penyerahan Sabah dan Sarawak kepada British dan Reaksi penduduk tempatan terhadap penyerahan tersebut.

Disediakan oleh:Chew Min Shan

Jamie Lee Jia ChyiSia Yiik Siau

Faktor penyerahan Sarawak kepada British

• Tidak mempunyai pengganti yang berwibawa, iaitu waris lelaki untuk menggantikannya.

• Umur Charles Vyner Brooke sudah uzur dan ingin bersara.• Hal ini menyebabkan dia tidak dapat mentadbir Sarawak

dengan cekap. • Charles Vyner Brooke enggan meberi peluang kepada

Anthony Brooke mengambil alih pemerintahan Sarawak.

Pertikaian Keluarga Brooke

• Sarawak mengalami kemusnahan akibat peperangan.• Charles Vyner Brooke tidak mempunyai sumber kewangan

yang mencukupi untuk membangunkan Sarawak selepas perang.

Masalah kewangan

• Sebelum perang, Vyner Brooke enggan menyerahkan Sarawak kepada British.

• British mendesak Brooke menyerahkan Sarawak supaya pelaburan mereka terjamin.

Desakan kerajaan British

Reaksi Penduduk Sarawak Terhadap Penyerahan Sarawak Kepada British

Penyerahan Sarawak dibantah oleh Melayu dan Iban.

Masyarakat Melayu diketuai oleh Datu Patinggi dan Abang Haji Adbdillah (ketua datu Melayu dan kaum Melayu terpelajar).

Bantahan tersebut disertai oleh:

i. Persatuan Kebangsaan Melayu Sarawak (PKMS),

ii. Barisan Pemuda Melayu Sibu (BPM),

iii. Barisan Pemuda Sarawak (BPS)

iv. Persatuan Dayak Sarawak (PDS)

Golongan anti-penyerahan menghantar surat bantahan, kawat dan telegram kepada kerajaan British.

British tidak mengendahkan bantahan tersebut.

Setiap kampung dikerah membuat poster dan sepanduk.

Kaum wanita juga terlibat dalam demonstrasi.

i. Kaum ibu PKMS pimpinan Cikgu Lily Eberwein ke kawasan pedalaman untuk mendapatkan sokongan Iban.

ii. Puan Syarifah Hajah Sipah Tuanku Othman, Dayang Fauziah dan Cikgu Abol juga merupakan wakili kaum ibu BPM menentang penyerahan Sarawak .

British mendapati kebanyakkan pemimpin gerakan anti-penyerahan Sarawak terdiri daripada kakitangan kerajaan khususnya guru Melayu.

British mengeluarkan Notis Pekeliling No.9. untuk memberi amaran kepada kakitangan kerajaan supaya tidak melibatkan diri dalam gerakan anti-penyerahan.

Implikasi pengeluaran Notis Pekeliling No.9:

i. 338 kakitangan kerajaan meletakkan jawatan yang terdiri daripada sebilangan besar terdiri daripada guru Melayu.

ii. 22 sekolah kerajaan terpaksa ditutup.

iii. 56 orang pelajar Maktab Perguruan Melayu Sarawak meninggalkan pengajian mereka.

Tunjuk perasaan terbesar di Kuching untuk membantah perlantikan Gabenor Sarawak.

Gerakan penentangan semakin hebat apabila Barisan Pemuda Melayu (BPM) Sibu mengadakan perhimpunan.

British menggalakkan penubuhan Young Malay Association (YMA).

i. YMA menyokong penyerahan Sarawak kepada British.

ii. YMA ambil ahli baru daripada golongan anti-penyerahan.

iii. British melaga-lagakan orang Melayu dengan orang Dayak agar kedua-dua pihak bertelagah.

Golongan muda dalam BPM Sibu bertemu secara sulit dan telah menubuhkan Kumpulan Rukun 13.

i. Rukun 13 dianggotai ahli BPM yang radikal.

ii. Rosli Dhobi telah menulis sajak dalam Utusan Sarawak dengan menggunakan nama samaran Lidros.

iii. Semasa Gabenor Sarawak kedua, Sir Duncan Stewart mengadakan lawatan rasmi ke Sibu, Rosli Dhobi menikam Duncan Stewart.

iv. Rosli Dhobi, Morshidi Sidek, Awang Rambli dan Bujang Suntong telah dijatuhi hukuman gantung.

• British mengharamkan Persatuan Melayu Sarawak.

Faktor-faktor Penyerahan Sabah Kepada British Pada 15

Julai 1946

• Pelabur dan pemodal Eropah ini telah mendesak kerajaan British melindungi pelaburan mereka di Sabah.

• Pihak British merasakan bertanggungjawab menjaga kepentingan warganegara dan pelaburannya di Sabah.

Desakan pelabur dan pemodal

Eropah

• Sabah merupakan pembekal sumber bahan mentah seperti kayu balak, kelapa kering, tembakau dan hasil tradisional.

• Sabah telah menjadi tempat pasaran barangan keluaran Britain.

Mengeksploitasi sumber bahan

mentah

• Selepas pendudukan Jepun di Sabah, banyak kemusnahan yang telah berlaku sehingga menyebabkan SBUB memerlukan modal yang banyak bagi menampung kos pembaikpulihan Sabah.

• Oleh sebab masalah kewangan yang tidak mencukupi, SBUB telah bertindak dengan menyerahkan Sabah kepada kerajaan British pada 15 Julai 1946.

Kelumpuhan ekonomi selepas

Perang Dunia Kedua

Reaksi Penduduk Sabah Terhadap Penyerahan Tersebut

• Penyerahan Sabah kepada British tidak mendapat tentangan hebat daripada penduduk tempatan kecuali waris Sultan Sulu yang menganggap Sabah miliknya.

Kurang berpendidikan

• tidak memahami tujuan sebenar Sabah diserahkan.

Berpuas hati terhadap

pemerintahan British

• pihak British juga telah melakukan kemajuan dari segi sosial dan ekonomi yang membawa kesenangan kepada rakyat Sabah.

Golongan yang berada juga mempunyai

kewangan yang stabil

• menyebabkan mereka menyukai pentadbiran British di Sabah.

Faktor-faktor penyerahan Sabah tidak mendapat tentangan yang berkesan

Pertubuhan bercorak

sosio-politik

Persatuan Pemuda Labuan,

Persatuan Pemuda Jesselton yang pro-Indonesia

bertujuan meningkatkan taraf sosial, politik dan ekonomi masyarakat

peribumi Sabah

Persatuan Kebangsaan Melayu

Labuan (PKML)

berjuang untuk memperbaiki

keadaan politik dan ekonomi Sabah

Barisan Pemuda (BARIP)

adalah untuk menyatupadukan

semua anak negeri sebagai satu

bangsa Borneo.

BARIP dan PKML telah berkerjasama dalam pelbagai kegiatan sosial dan kebajikan bagi membela nasib Orang

Melayu Borneo. Tetapi perjuangan ini lemah akibat tekanan yang berterusan daripada pihak British.