Abstrak

Sistem pendidikan merupakan asas yang penting dalam

membangunkan masyarakat dan negara ke arah yang lebih baik.

Malaysia merupakan sebuah negara yang terdiri daripada rakyat yang

berbilang bangsa dan latar belakang sosio budaya yang berbeza. Oleh

itu, setiap dasar yang dilaksanakan perlualah selari dengan keperluan

masyarakat. Dasar pendidikan yang dilaksanakan bukan sahaja

bertujuan untuk memberi pendidikan semata-mata, tetapi juga sebagai

alat untuk merealisasikan perpaduan dan memupuk integrasi antara

kaum. Namun, dengan wujudnya sekolah sistem pelbagai aliran seperti

Sekolah Kebangsaan, Sekolah Jenis Kebangsaan Cina dan sekolah

Jenis Kebangsaan Tamil, didapati usaha untuk memupuk integrasi

kaum tidak akan dapat dicapai keberkesanannya. Justeru itu, kerajaan

perlu memberikan perhatian yang serius dalam memikirkan jalan yang

terbaik untuk menggalakkan integrasi kaum dan mengukuhkan lagi

perpaduan yang sedia terjalin pada hari ini.

Definisi

Perpaduan:

Perpaduan menurut Kamus Dewan ialah penggabungan,persesuaian,perihal

berpadu (bergabung menjadi satu)1.Perpaduan juga merupakan satu proses yang

menyatupadukan anggota masyarakat dan negara seluruhnya melalui ideologi

negara supaya tiap-tiap anggota masyarakat dapat membentuk satu identiti dan

nilai bersama serta satu perasaan kebangsaan bersama di kalangan mereka.

Perpaduan merupakan satu komponen yang penting dalam membangunkan

negara.

Integrasi:

Integrasi merupakan satu proses bagi menunjukkan satu identiti nasional di

kalangan kumpulan-kumpulan yang terpisah dari segi kebudayaan, sosial dan

lokasi dalam sesebuah unit politik. Menurut Sufean Hussein ( 1996) pula,

integrasi bermaksud menyatupadukan etnik-etnik atau kelompok-kelompok yang

terasing pada asalnya kepada satu bentuk lain yang tersendiri2. Mengikut Mohd.

Salleh Lebar (1998), integrasi yang diterima atau yang biasa dikehendaki ramai

adalah satu proses yang cuba menyatupadukan masyarakat majmuk atau pelbagai

kaum dan mewujudkan pula pembentukan kebudayaan kebangsaan atau nasional

yang tersendiri dikalangan mereka3.

1 Kamus Dewan Edisi Empat, DBP Kuala Lumpur2 Sufean Hussein 1996,Pendidikan Di Malaysia:Sejarah , Sistem dan Falsafah3 Mohd. Salleh Lebar 1998, Pengenalan Ringkas Sosiologi Sekolah dan Pendidikan, Thinker’s Library Sdn. Bhd. Selangor.

Pengenalan

“…membentuk sebuah negara yang bersatu padu serta menyanjung masa

hadapan yang dikongsi bersama. Bangsa itu mestilah sejahtera, berintegrasi

wilayah-wilayah dan kelompok-kelompoknya menikmati kehidupan bersama yang

sepenuhnya berasaskan persamaan hak dan keadilan, membentuk sebuah Bangsa

Malaysia dengan rasa taat setia dan pengabdian yang tidak berbelah bagi

terhadap bangsa tersebut.”4

(Tun Dr. Mahathir Mohamad

Melangkah Ke Hadapan 1991)

Perpaduan adalah amat penting untuk sesebuah negara yang mempunyai

rakyat yang berbilang kaum dan agama seperti Malaysia. Seperti yang

dihasratkan oleh bekas Perdana Menteri kita Tun Dr. Mahathir Mohamad,

perpaduan rakyat merupakan satu aspek penting dalam pembangunan negara.

Kemajuan yang kita nikmati hari ini juga adalah hasil daripada perpaduan erat

antara rakyat pelbagai kaum di negara kita. Namun, sumbangan bidang

pendidikan dalam mencapai hasrat ini tidak harus kita lupai. Khasnya Dasar

Pendidikan Kebangsaan kita.

Perenggan 12 Penyata Razak ada menyatakan:”Tujuan dasar pelajaran ini

ialah bermaksud hendak menyatukan budak-budak daripada semua bangsa dalam

negeri ini dengan memakai satu peraturan pelajaran yang meliputi semua bahasa

pengantar yang meluas, walaupun perkara ini tidak dapat diperbuat dengan

beransur-ansur.”5

4 petikan ucapan Tun Dr. Mahathir Mohamad, Malaysia: Melangkah Ke Hadapan5 Legasi Razak,http://www.mkn.gov.my/mkn/default/download2.php?mod=4&fokus=11

Di sini jelas menunjukkan bahawa dasar Laporan Razak 1956 ini

mengutamakan perpaduan negara dan unsur serta nilai perpaduan yang menjadi

teras bagi menjamin kesejahteraan dan kepentingan masyarakat Malaysia yang

mempunyai pelbagai kaum. Penyata Razak telah menggariskan aspirasi ini di

dalam penggubalan Dasar Pendidikan Kebangsaan. Aliran Pendidikan

Kebangsaan adalah saluran berkesan yang dapat membina warga Malaysia yang

kukuh dan bersatu padu.

Akta pelajaran 1961 turut memandatkan perwujudan satu sistem pendidikan

yang bercorak kebangsaan yang memberi penekanan kepada penggunaan bahasa

Melayu sebagai bahasa pengantar utama, penggunaan kurikulum yang sama bagi

semua sekolah dan pengambilan peperiksaan awam yang sama oleh semua murid

atau pelajar. Sistem Pendidikan Kebangsaan yang menekankan perkara tersebut

dengan tujuan untuk mewujudkan satu identiti kebangsaan dan justeru dapat

menyumbang kepada perpaduan rakyat di negara ini. Bahasa Melayu atau bahasa

Inggeris telah dijadikan matapelajaran wajib bagi sekolah dan turut mengekalkan

penggunaan bahasa-bahasa etnik Cina dan Tamil sebagai bahasa ibunda is

sekolah senis kebangsaan (SJK), dan juga menggalakkan pembelajaran bahasa

ketiga seperti Bahasa Arab,Jepun dan Perancis. Diharap dengan usaha ini,

matlamat mewujudkan perpaduan dan integrasi kaum dapat dicapai.

Sejarah Awal Pendidikan Kebangsaan Di Malaysia

Jika kita imbau kembali sejarah pendidikan sebelum merdeka, senarionya

amatlah berbeza dengan apa yang dapat kita lihat pada hari ini. Sistem pendidikan

pada zaman sebelum kemerdekaan banyak berpandukan sistem pentadbiran

British. Pihak British pada waktu itu banyak memberi keutamaan kepada

pendidikan Melayu dan Inggeris. Sementara itu, pendidikan Cina dan Tamil

dibiarkan berkembang secara bersendirian. Bagi pihak British, yang penting

adalah memberi pelajaran kepada segolongan rakyat untuk membolehkan

sebahagian mereka memenuhi keperluan tenaga dan ekonomi.

Sebelum pembentukan Malaysia, negara ini dikenali dengan nama Tanah

Melayu. Pendidikan di Tanah Melayu pada ketika itu bermula dengan pendidikan

agama di masjid, surau dan pondok dengan bimbingan tokoh- tokoh agama yang

digelar tok guru. Selain itu, masyarakat pada ketika itu juga mendapat pendidikan

tidak formal daripada ibubapa dan keluarga seperti bertani, menagkap ikan,

menjahit, melakukan kerja-kerja rumah, menjaga adik dan lain-lain agar mereka

dapat meneruskan perkerjaan tradisi ini apabila dewasa. Kedatangan British yang

mengamalkan dasar “ pecah dan perintah” relah mewujudkan sekolah-sekolah

vernakular Melayu, Cina, Tamil dan Inggeris.6

Walaupun sekolah vernakular Melayu ditubuhkan, tetapi pihak British kurang

mengambil berat kerana bimbang kedudukan mereka tergugat jika pihak rakyat

tempatan mendapat pendidikan tinggi. Pendidikan ini diwujudkan hanya untuk

memenuhi keperluan politik penjajah di samping mengambil hati pembesar

Melayu. Pendidikan bagi masyarakat Melayu hanya sekadar menjadi tanaga

6 Rujukan Ujian PTK Kompetensi Umum

buruh atau petani. Antara matapelajaran yang diajar ialah bacaan, mengarang,

ejaan, menulis, ilmu hisab, latihan jasmani dan ilmu alam. Pemilihan bahan

Kurikulum adalah tidak penting terutamanya buku. Kebanyakkan orang Melayu

hanya bersekolah setakat Darjah 4 pada ketika itu. Pada mulanya, penerimaan

orang Melayu terhadap sekolah vernakular adalah dingin. Namun, pihak British

telah mengambil langkah memberi arahan memaksa anak-anak Melayu ke

sekolah berdekatan, mewujudkan jawatan guru pelawat bumiputera bagi

kepentingan kemajuan sekolah Melayu, mengenakan denda kepada ibubapa yang

tidak menghantar anak ke sekolah, mendapatkan bantuan ketua-ketua masyarakat

dan memberi hadiah kepada murid yanhg rajin ke sekolah.7

Sementara itu, sekolah vernakular Cina pula dibuka oleh mubaligh, individu

Cina, persatuan Cina ataupun persatuan suku kaum. Biasanya sekolahvernakular

Cina mengimport guru-guru mereka dari negara China. Kurikulum yang

dijalankan di sekolah vernakular Cina ialah hafalan klasik lama, ilmu hisab,

lukisan, nyanyian, latihan jasmani, sejarah, ilmu alam dan moral. kerajaan

Manchu mula memberi bantuan kewangan kepada pendidikan orang Cina si

Tanah Melayu untuk menyebarkan ideologi kepada pelajar-pelajar. Pada tahun

1919, redormasi di negeri China telah memberi pengaruh kepada pentadbiran

sekolah-sekolah vernakular Cina. Pelajarnya diajar mata pelajaran etika, lukisan,

geografi, sejarah dan pendidikan jasmani. Pihak British berasa bimbang lalu

meluluskan Enakmen Pendaftaran Sekolah pada 1920 untuk membendung

penyebaran ideologi ini. Tujuannya adalah untuk memberi kuasa kepada Jabatan

Pelajaran untuk menutup sekolah yang tidak menurut syarat. Pada 1924, British

mula memberi bantuan kewangan.8

7 Rujukan PTK Ujian Kompetensi Umum8 Rujukan PTK Ujian Kompetensi Umum

Dalam pada itu, sekolah vernakular Tamil mula dibina di estet-estet dan setiap

estet yang mempunyai sekurang-kurangnya 10 orang kanak-kanak yang berusia di

antara 7 hingga 10 tahun diwajibkan untuk menyediakan sekolah dan guru (KOd

Buruh 1952). Sekolah-sekolah ini juga dibina oleh mubaligh dan orang

perseorangan. Seperti sekolah vernakular Cina, sekolah vernakular Tamil juga

mendapat kurikulum dan guru dari India. Sekolah vernakular Tamil juga

menggunakan bahasa Tamil, Gujerat, Hindi dan Malayalam. Pihak British telah

mengarahkan seorang nazir sekolah Tamil yang berbangsa Eropah dilantik pada

tahun 1930 untuk mengendalikan pengurusan sekolah-sekolah bvernakular Tamil.

KAedah ini telah dimansuhkan pada tahun 1932 tetapi diwujudkan semula pada

tahun 1938.9

Sekolah Inggeris pula mempunyai 2 jenis iaitu free school dan sekolah

Inggeris separa bantuan.Sekolah Inggeris biasanya mempunyai kemudahan yang

lebih baik kerana mendapat sokongan kewangan daripada pihak gereja dan

bantuan pemerintah. tidak ramai anak Melayu yang berkesempatan untuk belajar

di sekolah Inggeris kerana sekolah ini terletak di bandar sahaja. Kurikulum

sekolah Inggeris pula memperlihatkan bahawa pihak Inggeris amat

mementingkan akademik dan menyediakan pelajarnya untuk peperiksaaan

Cambrige Overseas School Certificate. Sekolah Inggeris menawarkan

matapelajaran Sains, Ilmu Alam, Pendidikan Jasmani, Bahasa Inggeris, Sejarah

Eropah dan Matematik.10

Sebenarnya, pihak British mempunyai tujuan lain di sebalik memberikan

pendidikan. Antaranya ialah memastikan penjajahan Inggeris berterusan,

mengekalkan eksploitasi ekonomi Negara, memastikan bekalan tenaga buruh

untuk memenuhi keperluan penjajah dan mengawal semangat nasionalisme di

9 Rujukan Ujian PTK Kompetensi Umum10 Rujukan Ujian PTK Kompetensi Umum

kalangan penduduk . Anara sedar atau tidak, sekolah vernacular telah banyak

menjejaskan perpaduan rakyat kerana setiap sekolah adalah khusus untuk satu-

satu kaum sahaja. Ini beerti tiada interaksi antara melayu, Cina dan India. Selain

itu, bahasa, lokasi dan kurikulum juga adalah berbeza antara satu sama lain.

Disebabkan oleh sistem pendidikan yang berbeza-beza inilah maka

wujudnya jurang diantara kaum. Perbezaannya bukan sahaja dari segi bahasa

pengantar, tetapi juga terdapat perbezaan sukatan pelajaran antara sekolah

Melayu,sekolah Inggeris, sekolah Cina dan sekolah Tamil. Ini jelas menunjukkan

bahawa system pendidikan pada zaman sebelum merdeka memainkan peranan

dalam mengekalkan keperibadian satu-satu golongan etnik di samping

mewujudkan dua golongan terdidik. Golongan ini ialah golongan yang

berpelajaran Inggeris dan berpelajaran vernakular yang mempunyai pandangan

dunia (world view) yang berbeza. Ini menjadi satu cabaran yang amat besar

kepada pemimpin ketika itu untuk mewujudkan perpaduan di antara kaum di

negara kita.. di sinilah pendidikan memainkan peranannya dalam menyatukan

semuala rakyat berbilang kaum di Malaysia.

Isu-Isu dan Permasalahan Dalam Sistem Pendidikan

Sistem Persekolahan Pelbagai Aliran

Meskipun sistem pendidikan di Malaysia memasuki era globalisasinya

seiring dengan kehendak dan perkembangan dunia, namun, sehingga kini kita

masih dapat melihat Malaysia masih meneruskan kesinambungan sistem

persekolahan lama dengan mengekalkan sekolah kebangsaan, sekolah jenis

kebangsaan Cina dan sekolah jenis kebangsaan Tamil. Kerap juga kita mendengar

isu-isu sekolah- sekolah ini deperdebatkan , namun sehingga kini masuh belum

ada penyelesaian yang terbaik. Isu-isu ini kurang mendapat kerjasama daripada

masyarakat Malaysia yang mempunyai pelbagai kepentingan serta pandangan

yyang berbeza. Disebabkan ia merupakan satu isu yang sensitif, usaha mencari

jalan penyelesaian masih tiada penghujungnya.11

Sudah menjadi kebiasaan setiap keputusan yang dibuat seringkali

dipengaruhi oleh politik tanah air yang berlaku semenjak zaman penjajah lagi.

Kita semua sedia maklum bahawa pelbagai usaha telah dilaksanakan oleh pihak

kerajaan bagi menaikkan mutu pendidikan kebangsaan. Tetapi setakat ini,

hasilnya masihkurang memuaskan. rakyat Malaysia seharusnya sedar akan

kepentingan sekolah sebagai tempat untuk membina asas hubungan yang

baik ,beramah mesra serta bergaul dengan rakan-rakan daripada pelbagai latar

belakang bangsa dan agama.

Namun, usaha ini seakan-akan terbantut disebabkan kewujudan sekolah

pelbagai aliran yang menjarakkan lagi jurang integrasi di antara kaum. Di

sekolah-sekolah jenis kebangsaan Cina dan Tamil, bilangan murid-murid

berbangsa lain amatlah kurang. Masalah bahasa yang menjadi faktor utama ibu

bapa kaum lain tidak menghantar anak-anak mereka ke sekolah jenis kebangsaan.

11 Portal Pendidikan Utusan, http://www.tutor.com.my/tutor/cetakarkib2002.asp?e=STPM&s=P

begitu juga di sekolah kebangsaan, bahasa ibunda kaum lain tidak diterapkan di

dalam matapelajaran di sekolah. Maka, wujudlah sistem aliran yang berbeza-beza.

Pengisian Kurikulum dan Ko-Kurikulum

Pengisian kurikulum dan kokurikulum turut menjadi masalah dalam

memupuk perpaduan dan integrasi kaum di Negara kita. Seperti yang kit asedia

maklum, kurikulum bertindak sebagai hala penentu kepada perkembangan murid-

murid dan pelajar-pelajar. Hal ini penting kerana, ia memberi kesan sama ada

positif atau negatif kepada masyarakat dalam membentuk jati diri dan disiplin.

Adalah amat penting agar perkembangan kurikulum dan kokurikulum mengikut

perkembangan rakyat. Namun, wujud beberapa kelemahan di dalam pengisian

kurikulum dan ko-kurikulum. Sebagai contoh, sekolah kebangsaan tidak

menjadikan bahasa ibunda kaum Cina dan India sebagai sunjek wajib. Ini telah

menyebabkan ibu bapa Cinadan Tamil menjauhi sekolah kebangsaan. Ini kerana

bagi mereka bahasa ibunda merupakan identiti mereka yang harus dipelihara.12

Terdapat juga cadangan dan pandangan agar diwujudkan satu sistem

persekolahan yang menerapkan bahasa Mandarin dan Tamil sebagai subjek yang

wajib diambil oleh murid-murid Cina dan India. Manakala murid-murid Melayu

boleh mengambil subjek ini sebagai subjek pilihan. Ini secara tidak langsung

dapat merapatkan jurang perbezaan bahasa seterusnya meningkatkan lagi

perpaduan kaum di kalangan rakyat.

Justeru itu, Masyarakat Malaysia perlu memahami bahawa objektif

penggubalan dasar pendidikan adalah berlandaskan keperluan pembentukan

negara Malaysia sebagai sebuah negara demokrasi yang mempunyai masyarakat

yang berbilang bangsa, agama, bagi membolehkan Malaysia maju ke hadapan.

Kurikulum Bersepadu Sekolah Rendah (KBSR) serta Kurikulum Bersepadu

12 Portal Pendidikan Utusan, http://www.tutor.com.my/tutor/cetakarkib2002.asp?e=STPM&s=P

Sekolah Menengah (KBSM) yang diperkenalkan untuk meningkatkan pendidikan

dan perpaduan masyarakat masih memerlukan penambah baikan bagi memastikan

keberkesanannya dalam usaha menyatupadukan rakyat.

Dasar Pendidikan Kebangsaan

Latar Belakang:

Sistem pendidikan pada zaman penjajah telah berkembang tanpa mengambil

kira kepada keperluan pembangunan, pembentukan identiti kebangsaan dan

perpaduan negara. Sistem pendidikan berkenaan lebih mengekalkan tumpuan taat

setia rakyat pendatang dan keturunan mereka kepada negara asal mereka serta

menekankan semangat pembangunan rakyat tempatan.

Justeru, dalam menuju kemerdekaan, telah timbul kesedaran di kalangan

pemimpin dan rakyat bahawa sistem sedemikian sudah tidak relevan lagi dengan

adanya rakyat berbilang kaum di negara kita. maka, lahirlah satu Dasar

Pendidikan (Pelajaran) Kebangsaan melalui Penyata Razak, 1956 dan

dimaktubkan dalam Ordinan Pelajaran, 1957. Dasar pendidikan ini telah disemak

semula pada tahun 1960 yang menghasilkan Laporan Rahman Talib. Laporan

Rahman Talib ini kemudian dimaktubkan dalam Akta Pelajaran,1961.

Penyata Razak dan Penyata Rahman Talib telah menggariskan 3 asas utama

bagi memastikan matlamat perpaduan tercapai. Tiga asas utama tersebut ialah

mewujudkan sistem persekolahan yang sama bagi semua,menjadikan Bahasa

Malaysia sebagai bahasa pengantar utama di semua peringkat persekolahan dan

mewujudkan sistem peperiksaaan serta kurikulum yang sama yang bercorak

kebangsaan.

Kemudian, sebuah Jawatankuasa Kabinet telah ditubuhkan dalam tahun 1974

untuk mengkaji semula Dasar Pendidikan dengan tujuan untuk memperbaiki

pelaksanaanya supaya matlamat untuk melahirkan satu masyarakat yang bersatu

padu dan berdisiplin serta memenuhi keperluan tenaga rakyat yang terlatih bagi

memastikan pembangunan negara dapat dicapai.

Rasional:

Sistem pendidikan di zaman penjajah telah berkembang tanpa mengambil kira

kepada keperluan pembanguanan, pembentukan identiti kebangsaan dan

perpaduan negara. Sistem pendidikan berkenaan mengekalkan tumpuan taat setia

pendatang dan keturunan mereka kepada negara asal mereka dan menekan

semangat pembangunan rakyat tempatan. Sistem ini mungkin secocok dengan

Tanah Melayu yangg dijajah tetapi apabila Tanah Melayu sudah mencapai

kemerdekaannya, ia didapati tidak relevan lagi dengan keperluan pendidikan

masa kini. Oleh itu, langkah-langkah diambil bagi menggubal satu sistem

pendidikan kebangsaan yang sesuai untuk negara yang merdeka dan mempunyai

matlamat-matlamatnya yang tersendiri.13

Objektif:

Objektif dasar ini dintatakan dalam pendahuluan Akta Pelajaran 1961, iaitu:

“ BAHAWASANYA dasar pelajaran seperti yang diisytiharkan dalam Ordinan

Pelajaran, 1957 ialah untuk menubuhkan satu sistem pendidikan yanga kan dapat

memenuhi keperluan negara dan menggalakkan perkembangan kebudayaan,

sosial, ekonomi dan politiknya…”

Objektif ini dinyatakan secara am, tetapi dalam melaksanakannya,

Kementerian pelajaran telah berpandukan kepada Penyata Razak 1956 dan

Laporan Rahman Talib 1960, telah mentafsirkannya sebagai menyatupadukan

kanak-kanak sekolah berbilang kaum dan menyediakan tenaga kerja (“tenaga

rakyat”istilah yang digunakan oleh Laporan Jawatankuasa Kabinet) bagi

keperluan ekonomi.

Seterusnya, objektif-objektis ini diperkhususkan lagi apabila JAwatankuasa

Kabinet ditubuhkan dan bidang tugasnya ditetapkan. Ini menunjukkan bahawa

13 www.pmo.gov.my/.../Dasar/09DASAR_PENDIDIKAN_KEBANGSAAN.

Dasar Pendidikan negar akita mengharapkan agar keperluan tenaga rakyat negara

ini dalam jangka panjang dan jangka pendek akan dapat dipenuhi dengan lahirnya

masyarakat yang bersatu padu, berdisiplin dan terlatih.

Falsafah Pendidikan Negara yang berasaskan kepada hasrat serta aspirasi

negara ada menyatakan bahawa penekanan kepada usaha melahirkan insan yang

berilmu dan berakhlak, seimbang dan harmonis, boleh mencapai kesejahteraan

diri dan memberi sumbangan kepada keharmonian dan kemakmuran masyarakat

dan negara. Maka, falsafah ini turut bertindak sebagai satu matlamat penting

dalam sistem pendidikan kebangsaan.

Peranan Dasar Pendidikan Kebangsaan dalam Pembentukan Perpaduan

Persoalan besar yang dihadapi para pemimpin dan pendidik selepas Perang

Dunia Kedua ialah untuk mencari formula bagi melahirkan masyarakat Malaysia

yang bersatupadu, yakni masyarakat majmuk yang mempunyai keazaman,

kesanggupan dan kesediaan untuk hidup bersama dalam keadaan rukun damai

serta mempunyai kesedaran, keperibadian dan nilai-nilai sebagai rakyat Malaysia.

Peranan pendidikan penting dalam memupuk integrasi dan perpaduan kaum.

Dalam konteks Malaysia, hakikat bahawa pendidikan merupakan faktor unggul

dalam membina kerakyatan yang tunggal telah lama disedari. Oleh itu, menerusi

Dasar Pendidikan Kebangsaan,beberapa langkah telah diambil dalam usaha ke

arah mencapai matlamat ini. Untuk mencapai matlamat tersebut, beberapa strategi

telah disusun dan dilaksanakan dalam membentuk perpaduan di negara kita.

Antara strategi-strategi pelaksanaan ialah menjadi bahasa kebangsaan sebagai

bahasa pengantar utama, mewujudkan kurikulum yang sama dan berorientasikan

Malaysia bagi semua jenis sekolah, memastikan sukatan pelajaran yang seragam

dan sistem peperiksaan yang seragam,mewujudkan Sekolah Wawasan serta

pelbagai program pendidikan yang menggalakkan integrasi kaum.

Bahasa Kebangsaan Sebagai Bahasa Pengantar Utama

Kedudukan serta peranan Bahasa Kebangsaan dalam sistem pentadbiran dan

sistem pendidikan ini dinyatakan dalam beberapa dokumen penting kerajaan.

Artikel 152 Perlembagaan Persekutuan telah mewujudkan satu Bahasa

Kebangsaan iaitu Bahasa Melayu. Akta Bahasa kebangsaan 1967 telah

menetapkan Bahasa Kebangsaan sebagai bahasa rasmi negara ini. Akta Pelajaran

1961 dan Rancangan Lima Tahun Malaysia telah menyatakan hasrat untuk

menjadikan Bahasa Kebangsaan sebagai bahasa pengantar utama adalah satu

prinsip Dasar Pendidikan Kebangsaan. Rakyat Malaysia perlu menerima hakikat

bahawa Bahasa Kebangsaan bertindak sebagai tali penghubung terpenting dalam

usaha memupuk perpaduan rakyat kerana ia boleh berperanan sebagai bahasa

pengantaraan antara masyarakat kita yang berbilang kaum. Malah, Bahasa

Melayu juga diwajibkan penggunaannya sebagai bahasa rasmi di negara kita.

Selaras dengan kedudukan serta peranannya, Bahasa Melayu merupakan sebagai

salah satu matapelajaran wajib yang perlu diajar di semua peringkat serta jenis

sekolah di Malaysia. Dalam Akta Pendidikan 1996, telah menjelaskan bahawa

kedudukan Bahasa Kebangsaan sebagai bahasa pengantar utama hanya untuk

sekolah kebangsaan sahaja dan sekolah jenis kebangsaan dibenarkan

menggunakan bahasa ibunda sebagai bahasa pengantar sekolah.14

Meskipun sekolah jenis kebangsaan diwajibkan untuk mengajar Bahasa

Kebangsaan sebagai subjek utama, namun, perbezaan bahasa pengantar ini

sebenarnya masih menambahkan jurang antara kaum kerana kurangnya interaksi

pelajar dengan kaum yang lain. Masyarakat Malaysia seharusnya sedar bahawa

usaha untuk membangunkan negara ini adalah usaha bersama iaitu

tanggungjawab setiap kaum yang merupakan rakyat Malaysia. Kesedaran tentang

kepentingan bahasa amat penting kerana melalui perkongsian satu bahasa, kita

dapat berkomunikasi dengan lebuh berkesan .Penggunaan bahasa yang seragam

jugacmampu membantu menghilangkan perasaan prasangka dan menigkatkan

kefahaman budaya sesuatu kaum tentang budaya kaum yang lain. Sikap saling

memahami ini akan mewujudkan sikap hormat menghormati yang seterusnya

akan membantu memupuk integrasi kaum dan juga perpaduan.

14 http://jpt.mohe.gov.my/RUJUKAN/akta/akta%20pendidikan%201996.pdf

Mewujudkan Kurikulum Yang Sama

“ The Minister shall prescribe a curriculum to be known as the national

Curriculum which subject to subsection (3) shall be used by all schools in the

National education system (Education Act 1996,Sec. 18)”.15 Penyataan ini, jelas

menunjukkan bahawa kurikulum merupakan satu rancangan pendidikan yang

terkandung di dalamnya segala pengetahuan, kemahiran, nilai-nilai dan norma,

unsur-unsur kebudayaan dan kepercayaan yang telah menjadi pilihan masyarakat

untuk diperturunkan kepada ahli-ahlinya. Peranan kurikulum dalam pendidikan

adalah untuk membina perkembangan pelajar yang lengkap dari segi jasmani,

rohani, emosi dan intelek.

Isu mewajibkan penggunaan kurikulum kebangsaan sebenarnya telah

diperakukan oleh Jawatankuasa Kabinet pada tahun 1979: “ Dengan tujuan untuk

mewujudkan keperibadian kebangsaan, maka adalah diperakukan supaya

pendidikan yang diberi kepada semua murid hingga ke tingkatan V di sekolah-

sekolah hendaklah menggunakan sukatan pelajaran yang sama. (Perakuan 33)”

Di Malaysia, penggunaan kurikulum di sekolah adalah sama iaitu berdasarkan

Kurikulum Kebangsaan. Kurikulum Kebangsaan merupakan satu lagi ciri Dasar

Pendidikan Kebangsaan yang bertujuan untuk mewujudkan keperibadian ke arah

pembentukkan perpaduan kaum di negara kita. Kurikulum Bersepadu Sekolah

Rendah (KBSR) dan yang terbaru Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR)

digubal dengan bertujuan untuk membangunkan modal insan yang berilmu

pengetahuan disamping menerapkan nilai-nilai murni seperti semangat patriotik

dan sikap saling menghormati. Bagi pendidikan sekolah menengah yang masih

menggunakan Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah (KBSM) pula, ia

merupakan kesinambungan kurikulum sekolah rendah yang menekankan

15 http://www.agc.gov.my/Akta/Vol.%2011/Act%20550.pdf

pendidikan yang seimbang dan bersepadu. Melalui kurikulum yang sama, asas

perpaduan dapat dipupuk semenjak dari alam persekolahan lagi. Pendedahan awal

ini mampu memupuk semangat patriotisme yang tinggi terutamanya melalui

subjek Sejarah ataupun Sivik/Kewarganegaraan. Dari keseluruhannya, analisis

terhadap kandungan kurikulum setiap peringkat menyimpulkan bahawa setiap

aspek perpaduan sangat di utamakan. Kurikulum juga tidak menunjukkan unsur

bias atau memihak kepada setiap etnik. Budaya setiap etnik perlu diterima sebagai

budaya Malaysia. Oleh karena itu, dirumuskan bahwa kurikulum pendidikan

Sivik dan Kewarganegaraan membayangkan konsep bangsa Malaysia yang

diharapkan wujud pada masa depan yang akan datang. Dalam konsep ini tidak

ada budaya etnik yang akan dipinggirkan malahan semuanya perlu ditonjolkan.

Melalui pendidikan civic dan kewarganegaraan kemungkinan suatu hari nanti

rakyat Malaysia akan lebih liberal atau bersifat terbuka, termasuk dalam hal-hal

berkaitan dengan agama.

Melaksanakan Sistem Peperiksaan yang Seragam

Rancangan kerajaan untuk menyeragamkan kurikulum di sekolah-sekolah

telah diperkukuhkan lagi dengan mewujudkan satu sistem peperiksaan yang

seragam. Dengan adanya sekatan pelajaran dan peperiksaan yang seragam,

pelajaran para pelajar tidaklah terganggu apabila terpaksa berpindah sekolah.

Langkah ini boleh menolong proses untuk menyatupadukan pelajar berbilang

kaum di samping mewujudkan keperibadian yang sama.

Pendemokrasian Pendidikan

Pendemokrasian pendidikan merupakan satu langkah yang diperkenalkan oleh

pihak kerajaan dalam mendemokrasikan pendidikan dari segi peluang dan mutu

dengan mengagihkan peruntukan secara adil dan memberi perhatian khas kepada

kumpulan yang kurang bernasib baik dari kawasan luar bandar ataupun

pedalaman tanpa mengira bangsa. Dengan itu, diharap semua kaum akan

mendapat menikmati kemudahan yang sama dalam pendidikan. Di samping itu,

alat-alat serta kemudahan yang dibekalkan di sekolah-sekolah juga adalah

seragam tanpa mengira jenis sekolah iaitu sama ada sekolah kebangsaan ataupun

sekolah jenis kebangsaan. Dengan ini, tidak timbul perbezaan kemudahan

diantara jenis-jenis sekolah.

Selain itu, pelajar-pelajar dari kalangan pelbagai kaum tidak disekat untuk

bersekolah di mana-mana sekolah di negara kita. Mereka diberi kebebasan untuk

membuat pilihan masing-masing. Ini kerana walaupun sekolah- sekolah ini

berbeza dari segi bahasa pengantar , namun sukatan, buku teks, peperiksaan dan

jadual waktu diselaraskan secara berpusat.

Hak-hak kebudayaan kaum-kaum lain untuk mempelajari bahasa dan

kebudayaan kaum masing-masing tetap dihormati dan diberi perlindungan

sewajarnya. Diharap dengan semangat toleransi dan hormat-menghormati ini,

usaha memupuk perpaduan dapat dicapai sepenuhnya.

Memperkenalkan Konsep Sekolah Wawasan

Tujuan penubuhan Sekolah Wawasan adalah untuk mengeratkan perpaduan

yangsudah sedia terjalin kukuh di kalangan rakyat Malaysia. Penekanan semangat

perpaduan dan integrasi antara kaum sejak kecil lagi iaitu dibangku sekolah

rendah akan lebih memudahkan kerana kanak-kanak ibarat kain putih yang bebas

daripada sebarang pemikiran negatif. Selain itu, tujuan penubuhan Sekolah

Wawasan juga adalah untuk menghayati tujuan Penyata Razak 1956 yang di

antaranya hendak menyatukan murid-murid daripada semua bangsa di dalam

negeri ini dengan memakai satu peraturan pelajaran.

Sekolah Wawasan menempatkan tiga aliran sekolah yang berbeza di dalam

sebuah kawasan akan membolehkan pelajar-pelajar SRJK menguasai Bahasa

Melayu. Ini kerana penguasaan murid-murid SJKC masih lagi lemah akibat

kurangnya peluang untuk berinteraksi dalam Bahasa Melayu di sekolah dan di

rumah. Oleh itu, melalui perkongsian kawasan dan kemudahan seperti kantin,

perpustakaan dan pelbagai kemudahan lagi, pelajar-pelajar akan berpeluang untuk

berinteraksi dengan kaum yang lain16.

Namun, pelaksanaan Sekolah Wawasan ini kurang mendapat sokongan

daripada masyarakat Cina khasnya kerana bimbang identiti sekolah Cina akan

terhakis. Pemikiran sebegini merupakan faktor yang boleh menggagalkan usaha

memupuk perpaduan. Justeru itu, rakyat Malaysia seharusnya tidak terlalu

memikirkan kepentingan diri dan mula berfikir untuk kebaikan semua dalam

mencapai matlamat negara untuk mewujudkan masyarakat yang harmoni dan

bersatu padu.

Menggerakkan Semula Program RIMUP

Rancangan Integrasi Murid untuk Perpaduan (RIMUP) adalah hasil ilham

bekas Perdana Menteri, Tun Abdullah Hj Ahmad Badawi pada tahun 1986, ketika

beliau menjadi Menteri Pelajaran Malaysia. Pada peringkat awal, pelaksanaan

RIMUP tertumpu pada peringkat sekolah rendah dan merangkumi pelaksanaan

aktiviti kokurikulum serta sukan secara bersama oleh pelajar pelbagai kaum.

Namun, penekanan tidak diberikan tentang kefahaman konsep aktiviti yang

dilaksanakan. Oleh itu, di dalam Pelan Induk Pembangunan Pendidikan (PIPP

2003-2010), Kementerian Pelajaran Malaysia telah menggerakkan semula

RIMUP dan memberikannya pendekatan yang lebih segar sebagai salah satu

langkah untuk membolehkan pelajar dari sekolah yang terdiri daripada satu kaum

untuk berinteraksi dengan pelajar kaum yang lain dari sekolah yang lain.

Penglibatan masyarakat setempat, pentadbiran sekolah,guru dan pelajar sekolah

dalam kegiatan khas bersama telah memperkukuhkan lagi konsep RIMUP.

Program RIMUP mempunyai 3 komponen utama iaitu akademik,kokurikulum 16 Pelan Induk Pembangunan Pendidikan (2006-1010),Teras Ke- 4Membina Negara Bangsa

dan sukan, serta e- integrasi dan akan dilaksanakan melalui kegiatan dalam enam

bidang berikut :aktiviti kecemerlangan akademik, aktiviti kesukanan dan

permainan, aktiviti kokurikulum ,aktiviti khidmat masyarakat, aktiviti

meningkatkan patriotisme serta aktiviti virtual melalui e- integrasi.17

Memperkasakan Sekolah Kebangsaan

Hasrat Wawasan 2020 adalah untuk melahirkan masyarakat Bangsa Malaysia

yang bersatu padu. Justeru, Kementerian Pelajaran Malaysia telah melaksanakan

pelbagai usaha bagi memastikan matlamat perpaduan kaum dan integrasi nasional

dapat dicapai. Salah satunya ialah Pelan Induk Pembangunan Pendidikan (PIPP)

Kementerian Pelajaran Malaysia 2006-2010.Salah satu fokusnya ialah

meperkasakan Sekolah Kebangsaan.Tujuan pelaksanaan program ini adalah agar

Sekolah Kebangsaan dapat menjadi salah satu teras pelaksanaan RMKe-9 bagi

merealisasikan Sekolah Kebangsaan sebagai tempat memupuk perpaduan kaum

dan pusat kecermelangan pendidikan dalam bidang akademik dan bukan

akademik.Dasar Memperkasakan SK bertujuan supaya SK kekal sebagai pilihan

utama masyarakat Malaysia. Ini kerana dengan Memperkasakan Sekolah

Kebangsaan, diharap rakyat Malaysia yang terdiri daripada berbilang bangsa

dapat memilih untuk menempatkan anak mereka di satu sekolah di mana

pelajarnya dapat berinteraksi dan bergaul dengan kaum yang lain. Usaha ini

diharap dapat memupuk integrasi dan menjalin perpaduan kaum di peringkat

persekolahan lagi.18

Namun, usaha ini akan menjadi sia-sia sekiranya sekolah-sekolah yang

terdapat di negara ini iaitu Sekolah Kebangsaan yang sedia ada ataupun Sekolah

Jenis Kebangsaan masih lagi berpegang kepada kepentingan kaum masing-

masing. Ini kerana masih terdapat sekolah-sekolah yang masih mengekalkan

17 Pelan Induk Pembangunan Pendidikan (2006-1010),Teras Ke- 4Membina Negara Bangsa18 Pelan Induk Pembangunan Pendidikan (2006-1010),Teras Ke-6 Memperkasakan Sekolah Kebangsaan

identiti vernakular seperti yang terdapat pada zaman penjajahan British dahulu.

Pemikiran sebegini seharusnya dibuang, kerana di era teknologi maklumat dan

globalisasi ini, pendidikan lebih bersifat global. Pelajar-pelajar harus didedahkan

dengan kemahiran untuk berinteraksi dan bekerja sama dengan kaum yang terdiri

daripda pelbagai latar belakang agar dapat menyiapkan diri mereka untuk

menghadapi alam pekerjaan suatu hari nanti. Cabaran bagi menapai Wawasan

2020 sebenarnya terletak di tangan masyarakat Malaysia khasnya ibubapa dan

pendidik untuk mencorak pemikiran pelajar bagi memenuhi aspirasi nasional

untuk mencapai perpaduan kaum.

Oleh itu, adalah penting untuk kita semua membuka minda dan lebih terbuka

dalam isu yang membabitkan pendidikan anak-anak agar dapat melahirkan

generasi yang mempunyai jati diri,nilai-nilai serta semangat toleransi yang tinggi.

Hala Tuju Pendidikan

Perundangan Pendidikan

1957 - The Education Ordinance, 1957

1961 - Education Act, 1961

1963 - Akta Bahasa Kebangsaan 1963/67 (Disemak - 1971)

1971 - Akta Universiti dan Kolej Universiti

1974 - Akta Politeknik Ungku Omar

1980 - Akta Majlis Peperiksaan Malaysia

Laporan-Laporan Penting

1956 - Report of the Education Committee, 1956 (Penyata Razak)

1960 - Report of the Education Review Committee, 1960 (Penyata Rahman Talib)

1967 - Penyata Jawatankuasa Perancang Pelajaran Tinggi

1973 - Laporan Jawatankuasa di atas Kajian Pendapat mengenai Pelajaran

          dan Masyarakat (Laporan Keciciran)

1979 - Laporan Jawatankuasa Kabinet mengkaji Pelaksanaan Dasar Pelajaran

(Penyata Mahathir)

1991 - Laporan Jawatankuasa Kabinet Mengenai Latihan

Bahasa Melayu Dalam Sistem Pendidikan

1957 - Mata pelajaran wajib sekolah rendah dan menengah

1970 - Bahasa pengantar darjah 1

1975 - Semua Sekolah Rendah Inggeris selesai ditukar menjadi Sekolah Rendah

Kebangsaan

1976 - Bahasa pengantar Tingkatan 1

1979 - Bahasa pengantar Tingkatan VI aliran sastera

1980 - Bahasa pengantar jurusan sastera tahun 1 di universiti

1981 - Bahasa pengantar tingkatan VI aliran sains

1982 - Bahasa pengantar semua peringkat persekolahan

1983 - Bahasa pengantar semua kursus di universiti

Peperiksaan Sekolah Rendah

1957 - MSSEE (Malayan Sec. Sch. Entrance Exam) dimulakan

1963 - MSSEE dimansuhkan

1967 - PDL (Penilaian Darjah 5) dimulakan

1973 - UDT (Ujian Darjah 3) dimulakan

1982 - UDT dimansuhkan

1988 - PDL dimansuhkan

1988 - UPSR (Ujian Penilaian Sekolah Rendah) dimulakan

Peperiksaan Sekolah Menengah

1957 - LCE (Lower Certificate of Education) dimulakan

1957 - OSC (Overseas Cambridge Sch Certificate) dimulakan

1957 - FMC ( Federation of Malaya Certificate) dimulakan

1957 - QT ( Qualifying Test) dimulakan

1960 - SRP (Sijil Rendah Pelajaran) dimulakan

1961 - UK (Ujian Kelayakan) dimulakan

1962 - SPPTM (Sijil Pel. Persekutuan Tanah Melayu) dimulakan

1964 - SPPTM dimansuhkan

1964 - FMC dimansuhkan

1964 - MCE (Malaysian Certificate of Education) dimulakan

1964 - SPM (Sijil Pelajaran Malaysia) dimulakan

1967 - SRP/LCE soalan objektif mula digunakan

1968 - OSC dimansuhkan di Semenanjung Malaysia.

1969 - SPVM (Sijil Pelajaran Vokasional Malaysia) dimulakan

1976 - Peperiksaan Bahasa Melayu (Julai) dimulakan

1976 - MCE diambilalih oleh Lembaga Peperiksaan

1982 - HSC (Higher School Certificate Cambridge) dimansuhkan

1982 - STPM (Sijil Tinggi Persekolahan Malaysia) diambilalih oleh Majlis

Peperiksaan Malaysia dimulakan

1983 - LCE ujian Lisan Bahasa Melayu dimansuhkan

1983 - SRP Ujian Lisan Bahasa Inggeris dimansuhkan

1987 - Sijil SPVM ditukar kepada SPM(V)

1987 - SPM di seluruh Malaysia dimulakan

1991 - KHPP (Kemahiran Hidup Program Peralihan) SRP dimulakan

1992 - Tahun terakhir bagi SRP

1993 - PMR (Penilaian Menengah Rendah) dimulakan

1993 - SPM berdasarkan KBSM (Kurikulum Baru Sek. Menengah) dimulakan

Kurikulum

1956 - General Syllabuses and Timetable Committee ditubuhkan

1964 - General Syllabuses and Review Committee ditubuhkan

1965 - Pendidikan Komprehensif dimulakan

1967 - Report of the Committee on Curriculum Planning and Development

1973 - Pusat Perkembangan Kurikulum (PPK) ditubuhkan

1982 - KBSR dilaksanakan di 302 buah sekolah rendah sebagai percubaan

1983 - KBSR dilaksanakan di semua sekolah rendah

1988 - Pelaksanaan KBSR sepenuhnya dicapai

1988 - Pelaksanaan KBSM bermula untuk mata pelajaran bahasa

1989 - Pelaksanaan KBSM bermula untuk mata pelajaran lain

1989 - Kemahiran Hidup Program Peralihan dimulakan di tingkatan 1

1989 - Pelaksanaan PKBS di tahun 1 hingga tahun 6 di semua sekolah rendah

1989 - Mata pelajaran Kemahiran Manipulatif dilancarkan di 100 buah sekolah

rendah

1991 - Mata pelajaran Kemahiran Manipulatif dilaksanakan di 1000 buah sekolah

rendah

1991 - Kemahiran Hidup bersepadu dimulakan di Tingkatan 1

1992 - Mata pelajaran Kemahiran Hidup Manipulatif dilaksanakan di 3000 buah

sekolah rendah

1993 - Kemahiran Hidup mula dilaksanakan di Tahun 4 di semua sekolahrendah.

Sekolah yang

          telah melaksanakan Kemahiran Manipulatifmeneruskannya di Tahun 5 dan

6 sekolah rendah

Peperiksaan Khas

1964 - Penubuhan Unit Pendidikan Khas

1978 - Penubuhan Jawatankuasa Kebangsaan Komunikasi Seluruh

1981 - Jawatankuasa Antara Kementerian-Kementerian mengenai Pendidikan

Khas

          (Kementerian Kebajikan Masyarakat/ Kementerian Kesihatan,Kementerian

Buruh

          dan Tenaga Rakyat serta Kementerian Pendidikansebagai Pengerusi dan

setiausaha)

1984 - Jawatankuasa Pendaftaran dan Penempatan Kanak-kanak cacat antara

Kementerian-Kementerian.

1984 - Penubuhan Jawatankuasa Penempatan Kanak-Kanak Negeri

1984 - Jawatankuasa Kebangsaan Kurikulum Sekolah Menengah Pendidikan

Khas Vokasional Shah Alam ditubuhkan

1985 - Penubuhan Unit Perintis Penerbitan dan Percetakan Braille Kementerian

Pelajaran Malaysia

1985 - Penubuhan Mesyuarat Majlis Perkhidmatan Kebajikan Negara

1985 - Jawatankuasa Kerja Penyelarasan Komunikasi Seluruh Kementerian

Pendidikan

1987 - Penubuhan Sekolah Menengah Pendidikan Khas Shah Alam

1987 - Jawatankuasa Pelaksana Pendidikan Kanak-Kanak Bermasalah

Pembelajaran

1988 - Arahan Y.B.Menteri Pendidikan mengkaji memberi bantuan penuh kepada

Kanak-kanak dengan Perlakuan Autisme Ringan

1989 - Majlis Perundingan Pembangunan Masyarakat Negara

1991 - Lembaga Penasihat Kebangsaan bagi Pendidikan Kanak-kanak dengan

keperluan-keperluan Pendidikan Khas

1993 - Jawatankuasa mengkaji Dasar, Perancangan, Penyelarasan danPelaksanaan

Pendidikan bagi kanak-kanak dengan keperluan-keperluanPendidikan Khas.

Rumusan

Sejarah pendidikan negara kita membuktikan bahawa untuk mencapai

perpaduan yang kita kecapi hari ini bukanlah sesuatu perkara yang mudah.

Pelbagai cabaran terpaksa dihadapi oleh rakyat negara ini bermula dari zaman

penjajahan sehinggalah selepas negara mencapai kemerdekaannya. Dalam

konteks Malaysia pada hari ini, cabaran globalisasi dan liberisasi menuntut

perubahan yang dinamik dalam sistem pendidikan. Sistem pendidikan pada hari

ini perlu melahirkan masyarakat yang glokal yang mampu bertindak bijak untuk

menghadapi ancaman globalisasi dan liberisasi.

Peranan pendidikan adalah untuk melahirkan masyarakat yang mampu berfikir

secara global dan bertindak secara local untuk kepentingan Negara dan bangsa.

Justeru, nilai budaya Malaysia harus menjadi asas kepada kemajuan negara dan

bangsa.mDengan berlandaskan Dasar Pendidikan Kebangsaan , diharap dapat

negara melahirkan rakyat yang bersatu padu serta menyanjungi masa hadapan

yang dikongsi bersama sejajar dengan hasrat Wawasan 2020 untuk melahirkan

Bangsa malaysia yang bersatu padu.

.

Kesimpulannya,pendidikan merupakan pemangkin Negara Bangsa. Usaha

menyemai semangat perpaduan di kalangan rakyat hendaklah dilakukan di peringkat

seawal usia lagi. Ini kerana kanak-kanak ibarat kain putih, adalah menjadi

tanggungjawab kita yang dewasa untuk mencorakkannya. Semangat bersatu

padu,cinta dan kesetiaan kepada negara,patriotisme,berorientasikan glokal,

keharmonian dan toleransi,berbudi bahasa serta beradab dan memahami, menyanjung

budaya dan seni bangsa bukan sahaja haris difahami tetapi diamalkan sepenuhnya.