SOALAN 1

Menghuraikan tentang asal usul,ciri-ciri dan fungsi bahasa Melayu.

i)Asal usul Bahasa Melayu

Beberapa teori telah dikemukakan oleh para penyelidik. Kini, terdapat dua teori

utama. Pertama ialah teori seperti yang dihuraikan di atas yang berkaitan dengan

perpindahan manusia dari Asia Tengah dan yang kedua mengatakan bahawa orang

Melayu memang penduduk asal di Nusantara. Teori pertama, yang lebih popular;

mengatakan bahawa orang Melayu berasal dari Yunan yang datang ke Nusantara

dalam dua kumpulan: kumpulan pertama dikenali sebagai Melayu Proto dan

Kumpulan kedua dikenali sebagai Melayu Deutro. Teori ini disokong oleh ahli

sejarah, ahli budaya, dan ahli bahasa. Seorang ahli sejarah, Von Heine Geldern,

mendapati beliung batu yang ditemui di hulu sungai Irrawady, sungai Salween,

sungai Yabgtze dan sungai Hwang Ho serupa dengan beliung batu yang ditemui di

Nusantara. Artifak ini menunjukkan pertalian antara penduduk di Nusantara dengan

penduduk di tanah besar Asia. Beberapa orang ahli bahasa seperti Hendrik Casper

Kern mendapati beberapa perkataan di Nusantara juga terdapat di Madagascar,

Taiwan dan Filipina. Beliau membuat kesimpulan bahasa asal yang sama. W.

Marsden pula mendapati persamaan antara bahasa Melayu dengan bahasa

Polinesia. John Reinhold Foster membuat kesimpulan yang sama dengan Marsden

setelah mengkaji pembentukan kata Bahasa Melayu dengan bahasa Polinesia.

Seorang lagi ahli bahasa Melayu, A.H. Keane, mendapati struktur bahasa Melayu

serupa dengan struktur bahasa Kampuchea. Keane, seorang ahli antropologi,

menyelidik pertalian antara dua bahasa di Indo-China dengan bangsa-bangsa

Austronesia dan mendapati bahawa bahasa Melayu yang menggunakan campuran

kata-kata ekasuku dan dwisuku. Beliau menyimpulkan bahawa bahasa Melayu

merangkumi bangsa di daerah bahasa dwisuku di Indo-China. Van der Tuuk

mengkaji keserumpunan bahasa Astronesia. Usaha beliau dilanjutkan oleh J.L.

Brandes yang mengkaji perbandingan fonetik bahasa-bahasa Austronesia untuk

menunjukkan keserumpunannya. Beberapa orang ahli budaya seperti J.R.Logan,

R.M. Clark, dan G.K. Nieman mengatakan asal usul orang Melayu ialah dari

bahagian tengah Asia setelah mereka mengkaji adat resam orang Melayu dengan

adat resam kaum Naga di Burma. Teori yang kedua dikemukakan oleh J. Crawfod,

sarjana Inggeris yang mengkaji bahasa di Sumatera, Jawa, dan Kalimantan. Beliau

berpendapat bahawa bahasa Melayu dan bahasa Jawa menjadi bahasa induk yang

tersebar di Nusantara. Beliau membuat kesimpulan daripada kebudayaan bangsa

Melayu dan bangsa Jawa yang tinggi pada abad kesembilan belas yang pastinya

berkembang beberapa abad sebelum itu. Pendapat ini disokong oleh Isidore Dyen

yang menyimpulkan bahawa nenek moyang orang di Nusantara berasal dari

Formosa atau New Guinea. Kajian purba mungkin menyokong pendapat ini kerana

penemuan tengkorak di Nusantara membuktikan bahawa manusia telah lama tinggal

di bahagian dunia di Nusantara. Contohnya: (i) Pithicanthropus Mojokerta yang

ditemui di Jawa berusia kira-kira 670,000 tahun dan (ii) Pithicanthropus Trinil yang

ditemui di Jawa berusia kira-kira 600,000 tahun, manakala (iii) Sinanthropus

Pekinesis yang ditemui di China berusia kira-kira 550,000 tahun. Sungguhpun

terdapat ketidakpastian tentang asal usal bahasa Melayu kerana kekurangan bukti

yang nyata, yang jelas ialah bahasa Melayu merupakan bahasa yang besar dan luas

sebarannya. Persamaan perkataan, pembetulan kata, dan struktur sudah cukup

membuktikan bahawa bahasa Melayu mempunyai perkaitan dengan bahasa-bahsa

yang telah dikaji. Dengan latar ini, nyatalah bahawa bahasa Melayu sudah wujud

sejak kedatangan kumpulan pertama (Melayu Proto) dan diperteguhkan oleh

kumpulan kedua (Melayu Detro). Bahasa yang sama asalnya berkembang secara

bersendirian di daerah masing-masing yang terpisah-pisah. Bahasa Melayu dalam

golongan Sumatera merupakan bahasa dalam cabang Nusantara dalam rumpun

bahasa Austronesia. Bahasa Melayu mempunyai pertalian dengan ratusan bahasa

lain di Kepulauan Melayu dan tersebar antara Madagascar di barat hingga ke New

Guinea di timur, dan Formosa di utara hingga ke New Zealand di selatan.

FRM :BRYAN

ii)Ciri-ciri bahasa Melayu

Bahasa Melayu telah berkembang secara berperingkat dan dibahagikan

kepada tiga fasa yang utama iaitu bahasa Melayu kuno,klasik dan moden.Setiap

peringkat ini mempunyai ciri-cirinya yang tersendiri.

a)Bahasa Melayu kuno

Bahasa Melayu kuno menggunakan ayat yang ringkas dan perkataan yang

digunakan bercampuraduk dengan ayat bahasa Sanskrit.Dalam pembentukan atau

penyebutan perkataan,terdapat bunyi konsonan yang diaspirasikan seperti

‘bh’,’th’,dan ‘kh’.Sebagai contoh ‘sukhashita’ yang dalam bahasa Melayu moden

ditulis sebagai ‘sukacita’.

Terdapat juga perbezaan yang ketara dalam penggunaan awalan ber- dan

di-.Dalam bahasa melayu kuno,di- adalah ni- dan ber- adalah mer-.Sebagai

contoh,’diperbuat’ ditulis sebagai ‘niperwat’ dan ‘berlepas’ sebagai ‘marlapas’

b)Bahasa Melayu klasik

Satu sifat yang jelas terdapat dalm bahasa Melayu klasik ialah meluasnya

penggunaan pangkal ayat yang agak ‘klise’ atau usang dan kini tidak digunakan

lagi.Antaranya seperti ‘syahadan’,’maka’,’alkisah’,’arakian’ dan’adapun’.

Bahasa Melayu klasik juga memperlihatkan pengaruh bahasa Arab yang

menghasilkan ayat yang panjang dan merupakan gabungan beberapa ayat tunggal

yang dicantumkan dengan menggunakan kata-kata hubung yang tertentu

terutamanya ‘dan’,dan ‘atau’ ataupun menggunakan tanda koma dan tanda titik

bertindih sahaja.

Bahasa Melayu Klasik juga menggunakan ayat yang lebih lumrah iaitu bentuk

ayat pasif yang mengutamakan objek.Bahasa Melayu juga lebih bersifat bahasa

istana terutamanya dari segi penggunaan perkataan dan sistem panggilannya.

Selain itu,dari segi perbendaharaan kata umum, bahasa Melayu klasik lebih

memperlihatkan pengaruh bahasa Arab dan bahasa Sanskrit serta penggunaan

bentuk kiasan dan perbandingan yang meluas serta penggunaan laras bahasa puisi

seperti pantun,gurindam dan syair.

c)Bahasa Melayu Moden

Bahasa Melayu moden adalah kesinambungan bahasa melayu

klasik.Walaubagaimanapun,terdapat pengubahsuaian dalam bahasa Melayu

moden.Sebagai contoh,penanda wacana seperti ‘maka’,’alkisah’,’arakian’ dan

sebagainya sudah kurang digunakan dan jia digunakan ianya hanya pada kes-kes

tertentu.

Ayat-ayat yng digunakan juga lebih ringkas,padat dan tepat sesuai dengan

peranannya untuk mengungkapkn konsep,idea serta buah fikiran yang absrak dan

kompleks yang melibatkan pelbagai ilmu pengetahuan umum.

Bahasa Melayu moden juga lebih kerap menggunakan ayat aktif berbanding

ayat pasif sesuai dengan masyarakat moden yanglebih cenderung untuk

menonjolkan subjek sebagai pelaku .Bahasa Melayu moden juga banyak

memperlihatkan penggunaan bahasa biasa yang pelbagai laras sesuai dengan

peranannya sebagai bahasa ilmu.Oleh yang demikian,bahasa Melayu moden amat

kurang menggunakan laras bahasa istana kecuali keperluan yang tertentu.

Bahasa moden masih lagi dipengaruhi oleh bahasa Arab dan bahasa Sanskrit

tetapi pengaruh bahasa Inggeris dan bahasa Indonesia lebih banyak mempengaruhi

bahasa Melayu moden terutamanya dari segi perbendaharaan kata

umum,istilah,sistem morfolgi dan struktur ayat.

Daripada ketiga-tiga peralihan bahasa, dapatlah dirumuskan bahawa bahasa

Melayu mempunyai ciri-ciri seperti berikut;

a) Mempunyai sistem- Mempunyai susunan tertentu sama ada dalam bentuk

perkataan,nahu ataupun sintaksis.

b) Mempunyai makna- Setiap pertuturan mempunyai erti bagi setiap penutur dan

pendengar kerana bahasa bertujuan menerangkan dan menyatakan sesuatu.

c) Mengalami perubahan- Pergaulan dan interaksi manusia menyebabkan bahasa

mengalami perubahan dan perkembangan.Pertembungan manusia dan budaya

menyebabkan pertambahan dan pengurangan kosa kata tetapi sistemnya tidak

berubah.Ini Menunjukkan bahaw bahasa bersifat fleksibel.

d) Bersifat arbitrari- Hubungan bunyi yang dilafazkan dengan benda tidak

semestinya sama.Oleh itu,bahasa mempunyai kata-kata yang berlainan bagi benda

yag sama.

e)Mampunyai bunyi- Bahasa terhasil oleh alat-alat sebutan manusia seperti bibir

dan pita suara

f)Bersifat linear- Bunyi bahasa dihasilka satu demi satu iaitu satu lambing

mewakili satu bunyi.contohnya,leka.Bunyi yang dihasilkan adalah l,e,k dan a.

iii)Fungsi bahasa Melayu

Sejak mencapai kemerdekaan pada tahun 1957, bahasa Melayu telah

berkembang dengan pesat. Bahasa Melayu mengalami proses pemodenan daripada

segi peristilahan, pengekodan dan penyeragaman. Ini memungkinkan bahasa

Melayu dapat menjalankan berbagai-bagai tugas baru sesuai dengan tarafnya

sebagai bahasa kebangsaan, bahasa pengantar, bahasa rasmi dan bahasa ilmu.

Setelah hampir empat dekad berlalu, bahasa Melayu kini dapat menjalankan

berbagai-bagai fungsi. Antara fungsi itu ialah bahasa kebangsaan. Bahasa

Kebangsaan Bahasa Malaysia ialah bahasa Malaysia. Selepas tercapainya

kemerdekaan, Persekutuan Tanah Melayu memilih bahasa Melayu sebagai bahasa

kebangsaan. Pemilihan satu bahasa kebangsaan bertujuan mencari suatu lambang

penyatuan. Tugas bahasa sebagai fungsi penyatuan akan disalurkan melalui sistem

pelajaran kebangsaan sebagaimana termaktub dalam bab permulaan Akta Pelajaran

1961 yang antara lain menegaskan peranan bahasa Melayu sebagai bahasa

pengantar utama di sekolah. Sebelum 1969, bahasa kebangsaan ini dikenali

sebagai bahasa Melayu tetapi selepas peristiwa 13 Mei 1969, bahasa ini diberikan

nama baru iaitu bahasa Malaysia. Walaupun diberikan nama baru namun taraf

bahasa itu tidak berubah seperti yang termaktub dalam Artikel 152 Per-lembagaan

Persekutuan Tanah Melayu yang menyebut bahawa, "Bahasa kebangsaan negara

ini adalah bahasa Melayu.

Sebagai sebuah bahasa kebangsaan, bahasa Melayu dikehendaki memikul tugas

baru. Bahasa Melayu menjadi bahasa rasmi negara, bahasa pentadbiran, pengajian

tinggi. Semua fungsi ini dijalankan oleh bahasa Melayu selepas 1957. Bahasa

Melayu juga telah dijadikan bahasa ilmu kerana mempunyai ciri-ciri keintelektualan

bahasa. Keintelektualan bahasa bermaksud keupayaan bahasa dalam

menyampaikan buah fikiran, hujah, pendapat dan sebagainya dengan tepat.

Keintelektualan bahasa ini dapat dicapai melalui pengembangan kosa kata ataupun

penukaran bentuk kata. Bahasa Melayu juga boleh menjadi bahasa ilmu kerana

mempunyai ciri-ciri kesempurnaan bahasa.

Sesudah dipilih sebagai bahasa kebangsaan, bahasa Melayu juga berfungsi

sebagai bahasa rasmi negara kita. Ini bermaksud, bahasa ini digunakan bagi

menjadikannya sebagai bahasa utama dalam apa-apa sahaja acara yang bersifat

rasmi. Ini termasuklah mesyuarat-mesyuarat persekutuan dan negeri, di

persidangan-persidangan dan seminar-seminar, dalam pidato-pidato, di parlimen

dan dalam perbicaraan di mahkamah. Penggunaan bahasa selain bahasa Melayu

menyalahi Artikel 152, Perlembagaan Malaysia. Bahasa Pengantar Oleh kerana

Malaysia mempunyai masyarakat yang berbilang bangsa, dasar pendidikan negara

Malaysia berusaha menjadikan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar utama di

pusat-pusat pengajian. Dasar Pelajaran Kebangsaan, sebagaimana yang termaktub

dalam Penyata Razak telah dilaksanakan pada tahun 1957, dan dasar ini disokong

pula oleh Penyata Rahman Talib pada tahun 1961. Antara tahap-tahap penting

dalam proses pelaksanaan ini ialah penubuhan sekolah-sekolah yang mengunakan

bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar (1963), pelaksanaan bahasa Melayu

sebagai bahasa pengantar bagi mata pelajaran khusus di sekolah-sekolah rendah

jenis kebangsaan (1968) dan permulaan pelaksanaan berperingkat bahasa Melayu

(BM) sebagai bahasa pengantar tunggal di sekolah-sekolah rendah jenis

kebangsaan (1971). Pada peringkat sekolah menengah, bahasa Melayu menjadi

satu mata pelajaran pada tahun 1957 dan tidak lama kemudian menjadi satu mata

pelajaran dalam Sijil Peperiksaan Seberang Laut. Pada tahun 1970, dengan

pengambilalihan Sijil Seberang Laut oleh Sijil Pelajaran Malaysia (SPM), bahasa

Melayu dijadikan mata pelajaran wajib bagi semua calon yang mengambil

peperiksaan tersebut. Pelaksanaan sepenuhnya penggunaan bahasa Melayu

sebagai bahasa pengantar bermula pada tahun 1983. Sehingga kini, semua sekolah

jenis kebangsaan menggunakan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar bagi

kebanyakan mata pelajaran. Pada tahun 2002, timbul desakan banyak pihak yang

memberi penekanan kepada penggunaan Bahasa Inggeris (BI) sebagai bahasa

pengantar di sekolah-sekolah. Daripada desakan ini, kabinet memutuskan

penggunaan bahasa Inggeris (BI) dalam mata pelajaran sains dan matematik

bermula pada tahun 2002. Walau bagaimanapun, menurut Datuk Seri Abdullah

Ahmad Badawi, Timbalan Perdana Menteri Malaysia, bahasa Melayu kekal sebagai

bahasa pengantar di sekolah.

Selain fungsi di atas, bahasa Melayu juga berfungsi sebagai penggambar

akal budi masyarakat Melayu. Ini kerana terdapat pelbagai unsur dalam bahasa

Melayu yang dapat menggambarkan dengan jelas kehidupan masyarakat Melayu.

Antara unsur itu ialah pantun Melayu dan pepatah Melayu. Antara pantun yang

terkenal ialah: Pulau Pandan jauh ke tengah, Gunung Daik bercabang tiga, Hancur

badan di kandung tanah, Budi yang baik dikenang jua. Pisang emas dibawa belayar,

Masak sebiji di atas peti, Hutang emas boleh dibayar, Hutang budi dibawa mati.

Pantun di atas menggambarkan dalam masyarakat Melayu, budi pekerti adalah

aspek yang amat ditekankan. Sejak kecil sehingga dewasa, anak-anak diasuh agar

mengenang budi dan jasa orang. Selain pantun, pepatah Melayu juga dapat

menggambarkan pemikiran Melayu. Cuba kita tinjau pepatah-pepatah berikut: Orang

berbudi kita berbahasa, orang memberi kita merasa. Hidup dikandung adat, mati

dikandung tanah. Air dicincang tidak akan putus. Di mana bumi dipijak, di situ langit

dijunjung. Hujan emas di negeri orang, hujan batu di negeri sendiri, lebih baik di

negeri sendiri.

Kesimpulannya, penerangan di atas sudah cukup menggambarkan fungsi

bahasa Melayu yang pelbagai. Hari ini, bahasa Melayu boleh menjadi bahasa

kebangsaan, bahasa pengantar, bahasa ilmu, bahasa perpaduan dan bahasa

komunikasi.

Soalan 2

Menyatakan bunyi-bunyi yang terdapat dalam bahasa Melayu dan menghuraikan

dengan jelas fungsi-fungsi alat artikulasi dan kedudukan daerahnya.

Bahasa Melayu mempunyai sistem bunyi yang tersendiri dan untuk

menguasai kemahiran bertutur dalam bahasa Melayu dengan baik dan berkesan,

seseorang pengguna bahasa perlulah mempunyai pengetahuan yang mendalam

terhadapnya. Kajian bunyi lazimnya terbahagi kepada dua bidang, iaitu fonetik dan

fonologi.

Kajian Bunyi

FonologiFonetik

Dari Segi penyebutan dan pendengaran atau sifatnya.

Kajjian bunyi-bunyi yang berfungsi dalam bahasa

i)Bunyi dalam bahasa Melayu

Bunyi dalam bahasa Melayu dibahagikan kepada tiga jenis iaitu vokal,konsonan dan

diftong.

a)Vokal

Terdapat beberapa jenis vokal dalam bahasa Melayu iaitu

Vokal Depan Sempit (i),

Vokal Depan Separuh Sempit (e),

Vokal Depan Luas ( a),

Vokal Belakang Sempit (u) Vokal Depan Separuh Luas ,

Vokal Separuh Sempit ( o )

Vokal Depan Sempit(i), terhasil apabila depan lidah dinaikkan hingga hampir

menyentuh lelangit keras, sementara hujung lidah didekatkan pada gusi.Lelangit

lembut diangkat untuk menutup rongga hidung. Udara dari paru-paru melalui rongga

mulut sambil menggetarkan pita suara tanpa sekatan, halangan atau himpitan yang

boleh menyebabkan geseran kedengaran. Bibir berada dalam keadaan terhampat.

Contoh perkataan bagi bunyi vokal ini ialah, bilik, titik, ipar, jari, dan cari. Bagi Vokal

Depan Separuh Sempit (e), berlaku apabila depan lidah dinaikkan, tetapi tidaklah

setinggi membunyikan vokal (i). Contohnya ialah perkataan kole, tauge, bendi, dan

elok. Vokal Depan Luas ( a), terhasil apabila depan lidah diturunkan serendah-

rendahnya. Lelangit lembut berkeadaan terangkat rapat ke belakang tekak dan

menutup rongga hidung. Kedudukan alat pertuturan lain adalah sama seperti

menghasilkan vokal (i), dan (e).

Contohnya ialah perkataan

anak, pandai, landai, anting, siapa, takat.

Vokal Belakang Sempit (u), dihasilkan dengan mengangkat belakang lidah setinggi

mungkin ke atas, tetapi tidak menutup ruang aliran udara. Bentuk bibir dibundarkan.

Contohnya dalam perkataan ubat, ulat, undang, udang, dan ulang. Vokal Separuh

Sempit ( o ), Dihasilkan dengan menurunkan belakang lidah 1/3 di antara tempat

yang paling tinggi dan tempat yang paling rendah. Keadaan bibir pula dibundarkan.

Contohnya ialah obor, solo, polo, toko, dan orang. Vokal Tengah dihasilkan dengan

meletakkan lidah seperti biasa di lantai rongga mulut. Bahagian tepi lidah

dilengkungkan sedikit, manakala rongga mulut berkeadaan sederhana luasnya.

Contohnya ialah enam, empat, kenduri, dan gerai.

b)Konsonan

. Konsonan ialah bunyi yang dihasilkan oleh aliran udara yang tersekat atau

terhalang oleh salah satu alat sebutan seperti bibir, gusi, lelangit lembut,  dan

sebagainya dan udara dilepaskan melalui rongga mulut atau rongga hidung.

Dalam bahasa Melayu terdapat 18 bunyi konsonan asli dan sembilan bunyi

konsonan pinjaman.Sembilan konsonan asli dapat hadir pada awal, tengah dan

akhir perkataan iaitu p, t, m, n, /ng/, s, h, r dan l.Konsonan b, d, g, c dan j hanya

hadir pada akhir perkataan pinjaman seperti bab, had, beg, koc dan kolej. Huruf

konosnan /ny/, w dan y tidak pernah terdapat pada akhir perkataan. Contoh-contoh

bunyi konsonan ialah konsonan letupan, konsonan letusan, konsonan sengauan,

konsonan getaran, konsonan sisian, dan konsonan separuh vokal. Konsonan

letupan dihasilkan dengan menutup aliran udara melalui rongga hidung dengan

menaikkan lelangit lembut bagi menyekat rongga hidung. Aliran udara tertahan

dalam rongga mulut. Bunyi ini berlaku apabila alat artikulasi menyentuh titik-titik

artikulasi yang tertentu dalam mulut danjuga pada bibir. Pada masa yang sama

semasa berlakunya sentuhan pada titik artikulasi ini, udara dari peparu terkumpul

dan dilepaskan secara tiba-tiba menyebabkan udara yang terlepas keluar itu

menghasilkan letupan. Konsonan sengauan dihasilkan apabila lelangit lembut

diturunkan bagi membolehkan udara keluar mlalui rongga hidung. Dengan

menghubungkan alat artikulasi lidah pada titik artikulasi yang tertentu di dalam

mulut,bunyi sengau dihasilkan. Kesemua bunyi sengau di dalam bahasa Melayu

dihasilkan dengan pita suara bergetar. Semua bunyi sengau adalah bersuara.

Konsonan getaran dihasilkan apabila lidah digetarkan dalam dalam rongga mulut.

Dalam keadaan begini lidah diangkat ke arah gusi. Udara yang dilepaskan dari

peparu menggetarkan hujung lidah dan pita suara. Ini menghasilkan bunyi getaran

[r]. Konsonan sisian dihasilkan apabila udara dilepaskan melalui kiri dan kanan lidah.

Dalam keadaan ini hujung lidah diangkat ke arah tengah gusi. Lelangit lembut

dirapatkan ke belakang rongga tekak. Udara yang dilepaskan dari peparu melalui

sisi kanan dan kiri lidah dan menggetarkan pita suara. Bunyi yang terhasil adalah [l].

Konsonan separuh vokal dihasilkan iaitu semasa pengucapannya,kedudukan lidah

sama seperti ketika melafazkan bunyi vokal tetapi keadaan ini hanya berlaku

separuh jalan sahaja. Kedudukan lidah berubah selepas itu. Keadaan bibir

dibundarkan semasa melafazkan [w]. Manakala semasa melafazkan [y] keadaan

bibir dihamparkan.

c)Diftong

Diftong ialah gabungan dua bunyi vokal. Diftong terbentuk apabila berlaku

pengeluncuran bunyi-bunyi vokal. Satu vokal mengeluncur dari satu vokal kepada

vokal yang lain. Terdapat 3 jenis diftong iaitu, [ai], [au], dan [oi]. Diftong [ai]

dihasilkan dengan kedudukan lidah secara anggarannya pada posisi semasa

menghasilkan bunyi vokal depan [a] dan secepatnya beralih kepada bunyi vokal

depan tertutup [i]. Walau bagaimanapun, bahagian depan lidah yang dinaikkan ini

tidak sebenar-benar sampai kepada posisi seperti melafazkan bunyi [i]. Hujung lidah

menyentuh gigi depan pada bahagian bawahnya. Kedudukan lelangit lembut

dinaikkan dengan pita suara bergetar. Bentuk bibir dalam keadaan neutral dan

pembukaan rahang dalam keadaan sederhana dan luas. Antara perkataan diftong

[ai] ialah sampai, salai, gulai, sungai, cuai, dan landai. Diftong [au] dihasilkan

dengan kedudukan lidah secara anggarannya pada posisi seperti melafazkan bunyi

[a] dan secepatnya beralih kepada bunyi vokal belakang tertutup [u].Walau

bagaimanapun bahagian belakang lidah ini tidak benar-benar menaik seperti mana

melafazkan bunyi [u].bentuk bibir pada mulanya tidak dalam keadaan bundar tetapi

apabila hampir kepada selesainya lafaz bunyi ini bentuk bibir menjadi bundar.

Hujung lidah hampir-hampir menyentuh gigi depan bahagian bawah dan pembukaan

rahang antara sederhana dan luas.contohnya ialah perkataan lampau, silau, garau,

surau, dan pukau. Diftong [oi] dihasilkan dengan kedudukan lidah mula

menggeluncur pada posisi vokal belakang separuh tertutup [o] dan secepatnya

beralih lepada bunyi vokal depan tertutup [i]. Walau bagaimanapun tidak benar

sampai kepada kedudukan tinggi lidah seperti melafazkan bunyi vokal [i].Semasa

melafazkan bunyi ini,bentuk bibir adalah bundar pada geluncuran pertama tetapi

menghampar semasa hampir selesai melafazkannya. Pembukaan rahang semasa

lafaz ini adalah luas. Contoh perkataan bagi bunyi diftong ini ialah amboi, dodoi,

adoi, sepoi, dan boikot.

ii)Alat artikulasi dan kedudukan daerahnya

Alat artikulasi ialah ujaran yang boleh membuat penyempitan dan boleh

bergerak semasa menghasilkan bunyi bahasa.Daerah artikulasi pula merupakan

bahagian dalam rongga mulut yang dapat bergerak atau dapat digerakkan semasa

penghasilan bunyi.

RAJAH 1:Alat artikulasi

1. Bibir atas 11.

Tengah lidah

2. Bibir bawah 12.

Belakang lidah

3. Gigi atas 13.

Akar lidah

4. Gigi bawah 14.

Epiglotis

5. Gusi 15.

Pita suara

6. Lelangit keras 16.

Rongga tekak

7. Lelangit lembut 17.

Rongga Hidung

8. Anak tekak 18.

Rongga mulut

9. Hujung lidah 19.

Rahang

10. Hadapan lidah 20.

Tenggorok

Lidah

   Lidah ialah alat artikulasi yang terpenting dan paling aktif dalam pengeluaran bunyi bahasa. Lidah terbahagi kepada  empat bahagian, iaitu hujung lidah, tengah lidah, hadapan lidah, dan  belakang lidah.Bahagian hadapan lidah, tengah lidah dan belakang lidah penting dalam pengeluaran bunyi-bunyi vokal, iaitu bunyi vokal hadapan, tengah dan belakang. Hujung lidah merupakan bahagian paling aktif dan boleh digerakkan ke mana-mana bahagian mulut untuk membuat penyekatan.  

Gigi 

   Gigi juga berperanan dalam penghasilan bunyi bahasa tetapi peranannya tidaklah aktif. Kedudukannya yang statik dan sentiasa digunakan sebagai penampan aliran udara dalam penghasilan bunyi. Penampan aliran udara inilah yang menghasilkan bunyi. 

Bibir 

   Bibir adalah alat artikulasi yang terletak pada bahagian luar rongga mulut. Bibir terdiri daripada otot-otot kenyal yang boleh dihamparkan dan dibundarkan dan berperanan  mengeluarkan bunyi yang berbagai-bagai.Bibir juga berfungsi membuat sekatan kepada udara yang keluar daripada rongga mulut. 

Gusi

   Gusi merupakan bahagian yang embung dan menurun dari gigi ke bahagian dalam rongga mulut. Organ ini digunakan sebagai daerah sebutan dengan bantuan hujung lidah yang berfungsi membuat penyekatan. 

Lelangit 

   Lelangit dapat dibahagikan kepada dua bahagian, iaitu lelangit keras dan lelangit lembut.  Lelangit lembut menganjur dari sempadan lelangit keras hingga ke akhir rongga mulut. Lelangit keras bermula dari sempadan gusi di bahagian hadapan atas rongga mulut dapat diturunnaikkan untuk menutup atau membuka saluran rongga tekak terus ke rongga hidung..  

Rongga Hidung 

   Terletak di atas rongga mulut yang dipisahkan oleh lelangit. Rongga hidung boleh dibuka atau ditutup, bergantung kepada keadaan sama ada anak tekak dan lelangit lembut dinaikkan atau tidak.

Pita Suara

   Pita suara terletak dalam ruang tenggorok (halkum) dan amat penting dalam

penghasilan bunyi. Proses pengeluaran suara berlaku dengan cara memperluas dan

mempersempit lubang yang terdapat di antara dua keping selaput nipis berkenaan

LAMPIRAN

Kedudukan vokal-vokal dapat dilihat seperti berikut:

DIFTONG   

Gabungan bunyi vokal dinamakan diftong. Diftong terbentuk apabila berlaku

pengeluncuran bunyi-bunyi vokal. Satu vokal mengeluncur dari satu vokal kepada

vokal yang lain.

Proses pengeluaran suara berlaku dengan cara memperluas dan mempersempit

lubang yang terdapat di antara dua keping selaput nipis berkenaan.

Vokal

Terdapat enam vokal dalam Bahasa Melayu. Lihat jadual di bawah.

Lambang fonetik Contoh perkataan Nota

[a] anak, tanah, lada  

[è] ela, semak, sate  

[i] iring, kita, seri  

[ə] emak, betulTidak terdapat di hujung perkataan

[o] obor, botak, moto  

[u] ular, sultan, saku