bentuk-bentuk hubungan luar yang dijalinkan oleh kerajaan melayu melaka .docx

7/18/2019 BENTUK-BENTUK Hubungan Luar yang dijalinkan oleh kerajaan melayu melaka .docx

http://slidepdf.com/reader/full/bentuk-bentuk-hubungan-luar-yang-dijalinkan-oleh-kerajaan-melayu-melaka-docx 1/8



* isamping itu, 'hina cuba untuk memberi perlindungan dan menjaga keselamatan

bagikerajaan-kerajaan yang berlindung dibawah naungannya.+ Pada tahun ",

utusan rasmi dari 'hina yang diketuai oleh (in 'hing telah sampai ke Melaka.

*engan yang sedemikian, Parameswara telah mengambil kesempatan ini untukmendapatkan perlindungan terus daripada kerajaan 'hina. &al ini kerana pada masa

yang sama,Melaka telah menghadapi beberapa ancaman luar yang akan

mengancam dan menggugatkeselamatan Melaka iaitu ancaman dari Siam dan

Majapahit. Pada tahun "/, satu lagi utusanrasmi dari 'hina ke Melaka dan

rombongan tersebut telah memberi beberapa hadiah kepadaParameswara seperti

sebuah cap mohor, sepasang pakaian sutera dan payung kuning. &al

inimembuktikan bahawa Melaka mendapat pengikhtiraan rasmi daripada 'hina.

Pada tahun "0,)aksamana 'heng &o dari 'hina telah datang ke Melaka untuk

mengeratkan lagi hubunganantara kedua-dua belah pihak. Terdapat juga rombongan

balas yang dibuat oleh Parameswara ke'hina untuk merapatkan hubungan antara

kedua-dua kerajaan iaitu pada tahun """. Tetapi, pada abad ke-# hubungan dua

hala ini telah renggang kerana kerajaan 'hina mula mengubahdasar hubungan

luarnya. #

*engan adanya perhubungan baik antara 'hina dengan Melaka, membolehkan

parameswara menjaga keselamatan Melaka daripada ancaman luar iaitu Siam danMajapahit.$leh yang sedemikian, perhubungan ini telah membantu Melaka untuk

mengukuhkan kedudukanMelaka sebagai satu kerajaan yang berdaulat dan disegani

oleh beberapa kerajaan lain. Selain daripada mengukuhkan kedudukan Melaka

daripada ancaman luar, perhubungan ini juga pentingkerana Melaka ingin

menggalakkan lagi pedagang-pedagang dari 'hina untuk singgah berdagang di

Melaka. &al ini kerana barangan dari 'hina merupakan salah satu

barangandagangan yang terpenting di !sia Tenggara dan juga daripada benua lain.

2 Lot3 Is/a('$S#%ara& Ma'a!s(a 1044-1,$ K5a'a L5/65r* Ut5san

P5b'(+at(ons " D(str(b5tors$ 1,7$ &'/. 12-1.

8a(na' Ab((n Ab5' Wa&($S#%ara& Ma'a!s(a sa-6(ntas 'a'5$ K5a'a

L5/65r* D#9an Ba&asa " P5sta:a$ 1,71$&'/. 21.

0 Lot3 Is/a('$S#%ara& Ma'a!s(a 1044-1,$ &'/. 10.

; Ma'a!s(a K(ta$ K5a'a L5/65r* Inst(t5t Tab(r A9a/ N#)ara <INTAN=$ 1,,1$&'/. ,;

2



&ubungan persahabatan dengan Siam pula dapat dilihat semasa

pemerintahanParameswara. Pada mulanya, Parameswara telah tunduk dan akur

dengan kekuasaan Siam.Baginda telah membayar uti tahunan kepada Siamsebanyak tahil emas sehingga Melakamendapat perlindungan daripada 'hina.

&al yang sedemikian telah menyebabkan berlakunya persengketaan antara Melaka

dengan Siam. Siam telah gentar untuk mengancam Melaka, akibatadanya

perhubungan baik Melaka dengan 'hina."

Siam mula menyerang Melaka apabila 'hina tidak lagi memberi perlindungan

kepadaMelaka pada tahun ". Tetapi, serangan Siam itu dapat dipatahkan oleh

Melaka sendiri tanpaada batuan daripada 'hina. &al ini disebabkan kerana Melaka

sudah pun menjadi sebuahkerajaan yang kuat dan dapat mempertahankan

negerinya daripada serangan luar pada ketika itu.:alau bagaimanapun, terdapat

usaha Melaka untuk berbaik-baik semula dengan kerajaan Siam.&al ini kerana Siam

merupakan salah satu sumber pembekal beras kepada Melaka. Sumber beras

adalah penting bagi menampung jumlah pedagang yang datang dan singgah di

Melaka. *enganitu, mengukuhkan lagi Melaka sebagai satu pusat perdagangan

yang terpenting ketika itu.""

Hubungan Melalui Perahwinan

Bentuk hubungan luar Melaka melalui perkahwinan antara pemerintah Melaka

dengan puteri-puteri kerajaan lain merupakan salah satu bentuk yang dapat

mengukuhkan kedudukankerajaan Melaka sebagai pusat tumpuan para pedagang.

Bahkan, ianya merupakan salah satuaktor penting dalam mengeratkan lagi

hubungan antara kedua-dua belah pihak untuk kepentingan bersama. &al ini dapat

dilihat apabila wujudnya perkahwinan antara parameswaradengan Puteri Pasai pada

tahun "" Masihi. *apat diketahui bahawa Pasai merupakan sebuahkerajaan 8slam

dan juga salah satu pusat tumpuan bagi para pedagang 8slam yang datang dari8ndia

dan !rab. *engan wujudnya perkahwinan tadi, Melaka dapat menarik tumpuan para

14 Ib($ &'/. .

11 8a(na' Ab((n Ab5' Wa&($S#%ara& Ma'a!s(a sa-6(ntas 'a'5$ &'/. 27-2.

0



pedagang 8slam tersebut untuk tertumpu ke Melaka dan akhirnya Melaka dapat

berkembangdengan Maju melalui akti9iti perdagangan."+

&asil perkahwinan ini juga menjadi aktor yangmenyumbang ke arah perkembangan

8slam di Pahang, %elantan, %edah, Siak, %ampar,inderagiri dan ;ambi."

Selain hubungan perkahwinan dengan kerajaan Pasai. Pemerintah Melaka juga ada

yang berkahwin dengan puteri Majapahit iaitu antara Sultan Mansur Syah dengan

7aden 5aloh'endera %irana."&al ini dapat merapatkan lagi jurang persengketaan

yang pernah berlaku antara kedua-dua belah pihak pada akhir abad ke-"."#

*engan itu, membawa kepadakemakmuran dalam kerajaan Melaka. &al ini

disebabkan kerana telah berkurangnya kerajaan-kerajaan yang cuba mengancam

Melaka. *apat dikaitkan juga kemungkinan bahawa Melakamerapatkan hubungan

dengan Majapahit ini adalah kerana Melaka ingin menjadikannya sebagai

penampung pembekal beras, sekiranya Siam cuba tidak berkerjasama dengan

Melaka. $leh itu, bekalan makanan sudah pasti sentiasa mencukupi bagi

memudahkan lagi urusan perdagangan di Melaka."/

Hubungan Dengan Negeri-negeri Naungan

&ubungan Melaka dengan negeri-negeri naungan juga aktor penting dalam

membantu pengukuhan Melaka sebagai pusat laluan perdagangan antara timur dan

barat yang berpusat diSelat Melaka. &al ini berlaku semasa usaha perluasan kuasa

Melaka ke atas negara-negara jirandi Semenanjunga Tanah Melayu dan di timur

Sumatera adalah mengikut kepada kekuatan dankecekapan pemerintah-pemerintah

Melaka. &al ini bermula pada zaman pemerintahan SultanMuzaar Syah."4

12 Lot3 Is/a('$S#%ara& Ma'a!s(a 1044-1,$ &'/. 10-1;.

1 Mo&. Ja/(' B. M5:/(n$M#'a:a P5sat P#n!#baran Is'a/ D( N5santara$ &'/. -7.

10 A. Sa/a A&/a$ S5'a'at5s Sa'at(n$ &'/. 114-11.

1; Mo&. Ja/(' B. M5:/(n$M#'a:a P5sat P#n!#baran Is'a/ D( N5santara$

K5a'a L5/65r* N5r(n Ent#r6r(s#$ 1,,0$&'/. 0;.

1 Ma'a!s(a K(ta$ &'/. 10.

;



Terdapat tiga bentuk dalam perhubungan Melaka dengan negeri-negerinaungan

Melaka iaitu negeri-negeri yang menerima tara naungan, negeri-negeri takluk

dannegeri-negeri anugerah. <egeri-negeri yang menerima tara naungan Melaka

adalah seperti Patani, %edah danBeruas di Perak yang pernah datang ke Melaka

untuk bernaung di bawah kekuasaan Melaka.Manakala, negeri-negeri takluk pula

ialah seperti Siak, %ampar, Pahang, Terengganu, %elang, Sening &ujung, Selangor,

Muar, Temasik dan Bentan. <egeri-negeri ini terpaksa membayar utikepada Melaka.

Seterusnya pula ialah negeri-negeri anugerah seperti 8nderagiri dan Siantan. <egeri-

negeri ini adalah hadiah yang telah diberikan oleh Betara Majapahit kepada

SultanMansur Syah setelah berkahwin dengan puterinya."6

Sumbangan hubungan negeri-negeri naungan ke atas Melaka sangat penting dalam

aspek pertahanan terutamanya. 'ontonhnya, sekiranya Siam cuba untuk

melancarkan serangan keMelaka. Siam terpaksa menghadapi pertahanan Melaka di

negeri-negeri naungannya terlebihdahulu kerana dapat dijadikan sebagai penampan

daripada serangan tersebut. $leh itu,membawa kesukaran Siam untuk menyerang

Melaka. Selain itu, ianya juga sebahagian daripadahasil pendapatan tahunan

Melaka, melalui uti yang diberikan oleh negeri-negeri naungan tersebut."0

Melaka juga dapat memperolehi sumber-sumber asli seperti emas daripada

Pahang.

+

Bahkan daripada 8nderagiri dan %ampar.

+"

$leh yang sedemikian, Melakadapat mengukuhkankedudukannya lagi sebagai sebuah kerajaan yang besar dan

kuat di Selat Melaka.

Hubungan Per!agangan

%erajaan Melaka yang telah muncul sebagai satu kuasa besar dan kuat di Selat

Melakatelah membawa kepada keamanan dan kestabilan politik di pelabuhannya.

&al ini telahmenyumbang kepada pertambahan pedagang-pedagang islam dan

17 Barbara Watson Ana!a " L#onar Y. Ana!a$S#%ara& Ma'a!s(a$&'/. ;7

1 Ma'a!s(a K(ta$ &'/. 17.

1, 8a(na' Ab((n Ab5' Wa&( $ S#%ara& Ma'a!s(a sa-6(ntas 'a'5$ &'/. 22

24 Lot3 Is/a('$S#%ara& Ma'a!s(a 1044-1,$ &'/ 22.

21 Barbara Watson Ana!a " L#onar Y. Ana!a$S#%ara& Ma'a!s(a$&'/. ;7.



bukan islam dari 5ugerat,Bengala, 'oromandel, Burma, Siam, 'hina, 7yukyu,

=ilipina dan %epulauan Melayu itu sendiriyang datang untuk berkunjung dan

berdagang di pelabuhan Melaka. Seterusnya telahmenjadikan Melaka sebagai

sebuah pusat perdagangan !ntarabangsa yang terkenal antara timur dan barat.

>aman ini adalah zaman kegemilangan Melaka yang dipimpin oleh Sultan Mansur

Syah.++

Perkembangan perdagangan yang pesat di perlabuhan Melaka dan perkembangan

8slam di <usantara ini telah menarik minat pedagang-pedagang dari ?ropah untuk

datang terus berdagangdi Melaka. Terutamanya, pedagang-pedagang Portugis.

Tujuan kedatangan mereka adalahuntuk menguasai perdagangan rempah di rantau

!sia Tenggara, serta ingin menggugatkedudukan para pedagang 8slam yang telah

mendahului mereka.+

Pada tahun "#0, pedagangdari portugis telah sampai ke Melaka iaitu bertujuan

untuk berniaga di Melaka yang diketuai oleh *e Se@ueire.+ Portugis cuba untuk

berbaik-baik dengan pemerintah Melaka dengan memberihadiah kepada Sultan

Melaka iaitu sebuah rantai emas yang disaluti permata. Terdapat para pedagang dan

rakyat Melaka yang memperingatkan pemerintah Melaka supaya berhati-hatidengan

kedatangan Portugis tersebut. Maka segala orang hendak gusar akan Peringgi itu,

tiada diberi oleh Bendahara SeriMaharaja, katanya, 1 ;angan kamuturuti, kerana iaorang yang tiada tahu bahasa.2+#

Bagi mencapai tujuan portugis, mereka telah melancarkan beberapa serangan untuk

menewaskan Melaka. Serangan pertama portugis ke Melaka yang diketuai oleh

!lonso*A!lbu@uer@ue dan dapat dikalahkan oleh Melaka yang dipimpin oleh Tun

&assan.+/

22 Mo&. Ja/(' B. M5:/(n$M#'a:a P5sat P#n!#baran Is'a/ D( N5santara$

&'/. 7,-7.

2 Barbara Watson Ana!a " L#onar Y. Ana!a$S#%ara& Ma'a!s(a$&'/. .

20 Lot3 Is/a('$S#%ara& Ma'a!s(a 1044-1,$ &'/ 4.

2; A. Sa/a A&/a$S5'a'at5s Sa'at(n$ &'/. 24.

2 Ib(.

7



Padatahun "#"", portugis telah menyerang Melaka sekali lagi, sehinggakan Melaka

telah dapatdikalahkan. *apat dilihat bahawa bentuk hubungan luar Melaka dengan

portugis ini, secaratidak langsung telah membawa kepada kemerosotan kepada

kerajaan Melaka. Pada masa permerintahan Portugis di Melaka, ramai pedagang

yang telah beralih tempat ke tempat lainuntuk menjalankan kegiatan perdagangan.

&al ini kerana akibat daripada sistem yang digunakanoleh portugis adalah tidak

disukai oleh para pedagang lain.+4 $leh itu telah menyebabkan berlakunya

kemerosotan di pelabuhan Melaka.

KE"#MPULAN

Bentuk-bentuk hubungan luar yang pernah dijalinkan oleh Melaka seperti Melaka

pernahmembuat hubungan awal dengan kerajaan 'hina. &al ini telah mengukuhkan

kedudukan Melakakerana dapat berlindung dan menjaga keselamatan Melaka

daripada ancaman luar yang bermusuh dengan Melaka. Pengukuhan kerajaan

Melaka juga berlaku dalam bentuk hubungan persahabatan yang dijalinkan oleh

Melaka dengan kerajaan yang sama tara dengan Melaka.Selain itu, Melaka dapat

mengeratkan hubungan juga melalui jalinan perkahwinan pemerintahMelaka dengan

puteri-puteri kerajaan lain. Seterusnya, bagi menjamin dan sentiasa mengekalkan

pengukuhan Melaka, Melaka juga sangat mengambil berat tentang perhubungan

Melaka dengannegeri-negeri di bawah naungannya. Serta, Melaka cubaberhubungan baik dengan para pedagang yang singgah berdagang di Melaka.

Sehinggakan Melaka menjadi sebuah pusat perdagangan yang terpenting pada

masa itu. &al ini telah menarik minat pedagang dari ?ropah,iaitu portugis untuk

mengambil ahli pemerintahan Melaka bagi mencapai maksud dan tujuanMeleka

semata-mata. &al ini telah menyebabkan berlakunya kemerosotan kepada

Melakaapabila pemerintahan asal Melaka dapat dikalahkan oleh portugis pada tahun

"#"".

B8B)8$57!=8

!. Samad !hmad,Sulalatus Salatin, %uala )umpur *ewan Bahasa C Pustaka,

"040.B. !ndaya, Barbara :atson,Sejarah Malaysia,Petaling ;aya MacMillan, "06

27 8a(na' Ab((n Ab5' Wa&($S#%ara& Ma'a!s(a sa-6(ntas 'a'5$ &'/. 2

bentuk-bentuk hubungan luar yang dijalinkan oleh kerajaan melayu melaka .docx

Documents