PERUBAHAN PENTADBIRAN KE ARAH BERKERAJAAN SENDIRI DI SARAWAK DAN SABAHBAB 6 TINGKATAN 3

Charles Vyner Brooke telah memperkenalkan Perlembagaan 1941

Tidak dapat dilaksanakan kerana pendududkan Jepun di Sarawak (1941 1945) British memperkenalkan Pentadbiran Tentera British pada 10 Sept. 1945

British mengambil inisiatif untuk mengembalikan ketenteraman, pemulihan ekonomi dan mengemas kini pentadbiran

Sarawak berada di bawah pentadbiran Tentera British sehingga 1 Julai 1946

FAKTOR CHARLES MENYERAHKAN SARAWAKPertikaian keluargaCharles tidak mampu mentadbir dengan cekap kerana tua Mengambil keputusan bersaraTidak mempunyai waris lalu menyerahkan pentadbiran kepada anak saudaranya, Anthony Brooke

Masalah kewanganSarawak banyak kemusnahan kerana perangCharles tiada sumber wangDesakan kerajaan BritishSupaya pelaburan mereka lebih terjamin

Vyner Brooke akhirnya terpaksa menyerahkan Sarawak kepada British yang sentiasa mendesak agar Sarawak diserahkan kepada pihak British.

Hasil rundingan Charles & Kerajaan British pada Disember 1945Charles menghantar wakilnya, Gerard T.MacBryan mendapatkan tandatangan ketua-ketua bumiputera dan pemimpin tempatan dalam Majlis Tertinggi Sarawak.

Gerard menggunakan tipu muslihat untuk mendapatkan tandatangan pemimpin tempatanGerard berjaya mendapat persetujuan tersebut.8 Februari 1946, Charles mengisytiharkan keputusan persetujuan Majlis Tertinggi Sarawak untuk menyerahkan Sarawak kepada Kerajaan British

Reaksi?Orang Melayu dan Orang Iban membantah penyerahan Sarawak kepada Kerajaan British. Pejabat Tanah jajahan meminta Charles mendapatkan persetujuan penyerahan Sarawak secara perundangan dan demokrasi

Charles merujuk kepada Majlis Negeri

Setelah bersidang selama 3 hari

Majlis Negeri meluluskan Rang Undang-Undang Penyerahan sarawak atau Cession Bill dengan 18 undi menyokong dan 16 undi menentang.

Penyokong:Ahli bukan bumiputera1Julai 1946Kerajaan British mengisytiharkan Sarawak sebagai Jajahan mahkota British

Sir Charles Arden Clarke Gabenor Britis Pertama Sarawak

FAKTOR GERAKAN ANTI PENYERAHANPerlembagaan 1941- Menjanjikan kemedekaanTipu muslihat- Charles membuat keputusan sendiri tanpa berundingAnthony Brooke tidak dilantik menjadi Raja Sarawak- Memudahkan penduduk menuntut kemerdekaan

Gerakan Anti Penyerahan Sarawak

Orang Melayu dan Orang Iban membantah penyerahan Sarawak kepada Kerajaan British. Masyarakat Melayu diketuai oleh Datu patinggi Abang Haji Abdillah bin Datu patinggi Haji Mohamad Kassim, ketua datu-datu Masyarakat Melayu dan kaum melayu terpelajar.Persatuan Kebangsaan Melayu Sarawak (PKMS)Barisan Pemuda Melayu Sibu (BPM)Barisan Pemuda Sarawak ( BPS)Persatuan Dayak Sarawak (PDS)

Kaum Wanita turut menentang:

Cikgu Lily Eberwein Ketua PKMS ke kawasan pedalaman meminta simpati dan sokongan orang Iban

Pn. Sharifah Hajah Sipah Tuanku OthmanDayang fauziahCikgu Ajibah AbolMewakili kaum ibu BPM mengatur demonstrasi menentang penyerahan

PKMS mengadakan tunjuk perasaan menentang penyerahan Sarawak kepada British

Golongan antipenyerahan telah menghantar surat bantahan, kawat dan telegramTidak diendahkan oleh BritishPoster poster ditampal di merata tempat dan pelosok kampung.Setiap kampung dikerah membuat poster dan sepanduk Kami membantah sekeras-kerasnya atas tindakan Brooke menyerahkan Sarawak kepada Kolonial InggerisSarawak adalah hak kami, Leburkan koloni

Penentangan dan Reaksi British

Golongan antipenyerahan terdiri daripada Kakitangan kerajaan khususnya guru MelayuDisember 1946 British mengeluarkan notis Pekeliling No. 9 yang memberi amaran kepada kakitangan kerajaan agar tidak terlibat dalam gerakan tersebut.Menambahkan kemarahan mereka terhadap British2 April 1947, 388 kakitangan kerajaan meletakkan jawatan. ( khususnya Guru Melayu)22 buah sekolah kerajaan terpaksa ditutup3 April 1947 56 pelajar Maktab Perguruan Melayu sarawak meninggalkan pengajian mereka kerana membantah pekeliling tersebut.Tunjuk Perasaan di Kuching

Guru-guru sekolah Melayu meletakkan jawatan kerana menentang Pekeliling No.9

Golongan antipenyerahan terdiri daripada Kakitangan kerajaan khususnya guru MelayuDisember 1946 British mengeluarkan notis Pekeliling No. 9yang memberi amaran kepada kakitangan kerajaan agar tidak terlibat dalam gerakan tersebut.Menambahkan kemarahan mereka terhadap British2 April 1947, 388 kakitangan kerajaan meletakkan jawatan. ( khususnya Guru Melayu)22 buah sekolah kerajaan terpaksa ditutup3 April 1947 56 pelajar Maktab Perguruan Melayu sarawak meninggalkan pengajian mereka kerana membantah pekeliling tersebut.Tunjuk Perasaan di Kuching

Tunjuk Perasaan di Kuching1 Julai 1947Disertai PKMS, BPM dan PDSMembantah pelantikan Gabenor Sarawak

PERHIMPUNAN BPM SIBUDihadiri 250 perwakilan bumiputera dari seluruh cawangan BPM

REAKSI BRITISHMengeluarkan Pekeliling No. 9

Menggiatkan usaha untuk memecahbelahkan perpaduan kaumPenubuhan Young malay Association ((YMA)

YMA menyokong penyerahan Sarawak kepada kerajaan BritishMengancam golongan antipenyerahan dengan mengatakan anak-anak mereka tidak dapat belajar di sekolah kerajaan dan tidak boleh berkhidmat dalam perkhidmatan awam jika tidak menyokong YMA

Mengadu domba antara orang melayu dengan orang dayak supaya bergaduh

yang memberi amaran kepada kakitangan kerajaan agar tidak terlibat dalam gerakan tersebut.

Memburukkan pejuang gerakan antipenyerahanMenuduh perjuangan mereka hanya untuk orang Melayu Sarawak

Mempersenda, menghina dan mencemuh golongan antipenyerahan dalam majlis-majlis formal

Mengharamkan Persatuan Melayu sarawak dan menggantung 4 anggota PMS sampai mati

kEsAn TiNdAkAn BrItIsHGerakan antipenyerahan lemahBritish terus kekal berkuasa dan Sarawak menjadi tanah jajahan sehinga tahun 1963

Menjelang akhir 1947, gerakan antipenyerahan semakin lemah akibat propaganda British.Keadaan ini menyebabkan golongan muda dalam BPM Sibu bertemu secara sulit dan menubuhkan RUKUN 13Kumpulan ini dianggotai oleh ahli BPM yang radikalMereka bersumpah untuk menghapuskan pegawai Eropah dan pemimpin Melayu yang bersubahat menyokong penyerahan Sarawak kepada kerajaan British.

Rosli Dhobi ditugaskan membunuh Sir Duncan Stewart ( Gabenor Sarawak kedua) di Sibu.Rosli Dhobi merupakan anggota Rukun 13 yang sanggup mengorbankan diri untuk membebaskan tanah air daripada pejajahan British.Beliau telah menulis sajak dalam Utusan Sarawak menggunakan nama Lidros

Semangat menentang penjajah menyebabkan Roslie Dhobie membunuh Gabenor Duncan Steward

Pada 3 Disember 1949, Gabenor Sarawak kedua,Sir Duncan Stewart mengadakan lawatan rasmi ke Sibu

Seminggu kemudian, Sir Duncan Stewart meninggal dunia di hospital SingapuraHal ini digunakan British untuk menggunakan kekerasan bagi menumpaskan gerakan antipenyerahan

Sebaik beliau tiba, Rosli Dhobi telah menikamnya dengan sebilah pisau

Rosli Dhobi, Morshidi Sidek, Awang rambli dan Bujang Suntong didapati bersalah dan dihukum gantung sampai mati

Anggotanya yang lain di penjara .Persatuan Melayu Sarawak diharamkan.

LANGKAH KE ARAH BERKERAJAAN SENDIRI DI SARAWAK19411946Sarawak dibahagi kepada 5 bahagian Setiap bahagian diketuai oleh Residen Setiap bahagian dibahagikan kepada beberapa daerah Setiap daerah diketuai oleh Pegawai Daerah

Perlembagaan 1941 dibentuk

- Membentuk Majlis TempatanFungsi: menguruskan pelajaran rendahMenguruskan kemudahan awam seperti bekalan air, jalan raya dan kesihatanMengawal perbelanjaanMengutip cukai kepala dan cukai-cukai lain1956 Meminda jumlah keahlian Majlis Negeri dana hli Majlis Tertinggi Pindaan berkuat kuasa pada bulan April 1957 Ahli majlis Negeri dan ahli Malis Tertinggi ditambah menjadi 10 orang Mengadakan Pilihan Raya Majlis Perbandaran