Asal Usul Bahasa Melayu

Asal usul perkataan Melayu masih belum dapat disahkan oleh sejarawan.

Bagaimanapun terdapat beberapa bukti sejarah yang cuba mengaitkan asal-usul bahasa Melayu, seperti mana berikut:

1. Catatan orang China yang menyatakan bahawa sebuah kerajaan Mo-lo-yeu mempersembahkan hasil bumi kepada raja China sekitar 644-645 Masihi.

Dikatakan orang Mo-lo-yeu mengirimkan Utusan ke negara China untuk mempersembahkan hasil-hasil bumi kepada raja China.

2. Ada yang mempercayai kerajaan Mo-lo-yeu berpusat di daerah Jambi, Sumatera , daripada sebatang sungai yang deras alirannya, iitu Sungai Melayu.

3. Satu lagi catatan orang China ialah catatan rahib Buddha bernama I-Tsing yang menggunakan kata ma-lo-yu tentang dua buah kerajaan yang dilawatinya sekitar 675 Masihi.

4. Dalam bahasa Jawa Kuno, perkataan ``Mlayu'' bermaksud berlari atau mengembara. Hal ini boleh dipadankan dengan orang Indo-Melayu (Austonesia) yang bergerak dari Yunan.

Asal Usul Bangsa Melayu

Dipercayai berasal daripada golongan Austronesia di Yunan.

Kumpulan pertama dikenali sebagai Melayu Proto.

Berpindah ke Asia Tenggara pada Zaman Batu Baru (2500 Sebelum Masihi)

Keturunannya Orang Asli di Semenanjung Malaysia, Dayak di Sarawak dan Batak di Sumatera.

Kumpulan kedua dikenali sebagai Melayu Deutro

Berpindah ke Asia Tenggara pada Zaman Logam kira-kira 1500 Sebelum Massihi.

Keturunannya orang Melayu di Malaysia

Dikatakan lebih bijak dan dan mahir daripada Melayu Proto.

Bijak dalam bidang astronomi, pelayaran dan bercucuk tanam.

Bilangan lebih banyak daripada Melayu Proto.

Menduduki kawasan pantai dan lembah di Asia Tenggara.

Orang ini, kumpulan pertama dan kedua, dikenali sebagai Austronesia.

Bahasa-bahasa yang terdapat di Nusantara sekarang berpunca daripada bahasa Austronesia ini.

Nik Safiah Karim menerangkan bahawa bahasa Austronesia ialah satu rumpun bahasa dalam filum bahasa Austris bersama-sama dengan rumpun bahasa Austroasia dan Tibet-China (rujuk carta alir di atas).

Bahasa Melayu termasuk dalam bahasa-bahasa Golongan Sumatera bersama-sama dengan bahasa-bahasa Acheh, Batak, Minangkabau, Nias, Lampung dan Orang Laut.

Perkembangan Bahasa Melayu

Ahli bahasa membahagikan perkembangan bahasa Melayu kepada tiga tahap utama iaitu:

Bahasa Melayu Kuno, Bahasa Melayu Klasik dan Bahasa Melayu Moden.

Bahasa Melayu Kuno

Merupakan keluarga bahasa Nusantara

Kegemilangannya dari abad ke-7 hingga abad ke-13 pada zaman kerajaan Sriwijaya, sebagai lingua franca dan bahasa pentadbiran.

Penuturnya di Semenanjung, Kepulauan Riau dan Sumatera.

Ia menjadi lingua franca dan sebagai bahasa pentadbiran kerana:

Bersifat sederhana dan mudah menerima pengaruh luar. Tidak terikat kepada perbezaan susun lapis masyarakat Mempunyai sistem yang lebih mudah berbanding dengan bahasa Jawa.

Banyak dipengaruhi oleh sistem bahasa Sanskrit. Bahasa Sanskrit kemudian dikenal pasti menyumbang kepada pengkayaan kosa kata dan ciri-ciri keilmuaan (kesarjanaan) Bahasa Melayu.

Bahasa Melayu mudah dipengaruhi Sanskrit kerana:

Pengaruh agama Hindu Bahasa Sanskrit terletak dalam kelas bangsawan, dan dikatakan mempunyai hierarki

yang tinggi. Sifat bahasa Melayu yang mudah dilentur mengikut keadaan dan keperluan.

Bahasa Melayu kuno pada batu-batu bersurat abad ke-7 yang ditulis dengan huruf Pallawa:

Batu bersurat di Kedukan Bukit, Palembang (683 M) Batu bersurat di Talang Ruwo, dekat Palembang (684 M) Batu bersurat di Kota Kampur, Pulau Bangka (686 M) Batu bersurat di Karang Brahi, Meringin, daerah Hulu Jambi (686 M)

Bahasa Melayu kuno pada batu bersurat di Gandasuli, Jawa Tengah (832 M) ditulis dalam huruf Nagiri.

Ciri-ciri bahasa Melayu kuno:

Penuh dengan kata-kata pinjaman Sanskrit Susunan ayat bersifat Melayu Bunyi b ialah w dalam Melayu kuno (Contoh: bulan - wulan) bunyi e pepet tidak wujud (Contoh dengan - dngan atau dangan) Awalan ber- ialah mar- dalam Melayu kuno (contoh: berlepas-marlapas) Awalan di- ialah ni- dalam bahasa Melayu kuno (Contoh: diperbuat - niparwuat)

Ada bunyi konsonan yang diaspirasikan seperti bh, th, ph, dh, kh, h (Contoh: sukhatshitta)

Huruf h hilang dalam bahasa moden (Contoh: semua-samuha, saya: sahaya)

Peralihan Bahasa Melayu Kuno Ke Bahasa Melayu Klasik

Peralihan ini dikaitkan dengan pengaruh agama Islam yang semakin mantap di Asia Tenggara pada abad ke-13.

Selepas itu, bahasa Melayu mengalami banyak perubahan dari segi kosa kata, struktur ayat dan tulisan.

Terdapat tiga batu bersurat yang penting:

a. batu bersurat di Pagar Ruyung, Minangkabau (1356)

ditulis dalam huruf India mengandungi prosa melayu kuno dan beberapa baris sajakm Sanskrit. bahasanya berbeza sedikit daripada bahasa batu bersurat abad ke-7.

b. Batu bersurat di Minye Tujuh, Acheh (1380)

masih memakai abjad India buat pertama kalinya terdapat penggunaan kata-kata Arab seperti kalimat nabi, Allah

dan rahmat

c. batu bersurat di Kuala Berang, Terengganu (1303-1387)

ditulis dalam tulisan Jawi membuktikan tulisan Arab telah telah digunakan dalam bahasa Melayu pada abad

itu.

Ketiga-tiga batu bersurat ini merupakan bukti catatan terakhir perkembangan bahasa Melayu kerana selepas abad ke-14, muncul kesusasteraan Melayu dalam bentuk tulisan.

Bahasa Melayu Klasik

Kegemilangannya boleh dibahagikan kepada tiga zaman penting:

Zaman kerajaan Melaka Zaman kerajaab Acheh Zaman kerajaan Johor-Riau

Antara tokoh-tokoh penulis yang penting ialah Hamzah Fansuri, Syamsuddin al-Sumaterani, Syeikh Nuruddin al-Raniri dan Abdul Rauf al-Singkel.

Ciri-ciri bahasa klasik:

ayat: panjang, berulang, berbelit-belit. banyak ayat pasif menggunakan bahasa istana kosa kata klasik: ratna mutu manikam, edan kesmaran (mabuk asmara), sahaya,

masyghul (bersedih) banyak menggunakan perdu perkataan (kata pangkal ayat): sebermula, alkisah, hatta,

adapun. ayat songsang banyak menggunakan partikel ``pun'' dan `'lah''

Bahasa Melayu Moden

Bermula pada abad ke-19. Hasil karangan Munsyi Abdullah dianggap sebagai permulaan zaman bahasa Melayu moden.

Sebelum penjajahan Beritish, bahasa Melayu mencapai kedudukan yang tinggi, berfungsi sebagai bahasa perantaraan, pentadbiran, kesusasteraan, dan bahasa pengantar di pusat pendidikan Islam.

Selepas Perang Dunia Kedua, British merubah dasar menjadikan bahasa Inggeris sebagai pengantar dalam sistem pendidikan.

Semasa Malaysia mencapai kemerdekaan, Perlembagaan Persekutuan Perkara 152 menetapkan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan.

Akta Bahasa Kebangsaan 1963/1967 menetapkan bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi negara. Laporan Razak 1956 mencadangkan bahasa Melayu sebagai pengantar dalam sistem pendidikan negara.

.....................................................................................................................................................

..........

SEJARAH DAN PERKEMBANGAN BAHASA MELAYUAsal Usul Bahasa MelayuAsal usul perkataan Melayu masih belum dapat disahkan oleh sejarawan.Bagaimanapun terdapat beberapa bukti sejarah yang cuba mengaitkan asal-usul bahasa Melayu, seperti mana berikut:1. Catatan orang China yang menyatakan bahawa sebuah kerajaan Mo-lo-yeu mempersembahkan hasil bumi kepada raja China sekitar 644-645 Masihi.Dikatakan orang Mo-lo-yeu mengirimkan Utusan ke negara China untuk mempersembahkan hasil-hasil bumi kepada raja China.2. Ada yang mempercayai kerajaan Mo-lo-yeu berpusat di daerah Jambi, Sumatera , daripada sebatang sungai yang deras alirannya, iitu Sungai Melayu.3. Satu lagi catatan orang China ialah catatan rahib Buddha bernama I-Tsing yang menggunakan kata ma-lo-yu tentang dua buah kerajaan yang dilawatinya sekitar 675 Masihi.4. Dalam bahasa Jawa Kuno, perkataan ``Mlayu'' bermaksud berlari atau mengembara. Hal ini boleh dipadankan dengan orang Indo-Melayu (Austonesia) yang bergerak dari Yunan.

Asal Usul Bangsa MelayuDipercayai berasal daripada golongan Austronesia di Yunan.Kumpulan pertama dikenali sebagai Melayu Proto.Berpindah ke Asia Tenggara pada Zaman Batu Baru (2500 Sebelum Masihi)Keturunannya Orang Asli di Semenanjung Malaysia, Dayak di Sarawak dan Batak di Sumatera.Kumpulan kedua dikenali sebagai Melayu DeutroBerpindah ke Asia Tenggara pada Zaman Logam kira-kira 1500 Sebelum Massihi.Keturunannya orang Melayu di MalaysiaDikatakan lebih bijak dan dan mahir daripada Melayu Proto.Bijak dalam bidang astronomi, pelayaran dan bercucuk tanam.Bilangan lebih banyak daripada Melayu Proto.Menduduki kawasan pantai dan lembah di Asia Tenggara.Orang ini, kumpulan pertama dan kedua, dikenali sebagai Austronesia.Bahasa-bahasa yang terdapat di Nusantara sekarang berpunca daripada bahasa Austronesia ini.

Nik Safiah Karim menerangkan bahawa bahasa Austronesia ialah satu rumpun bahasa dalam filum bahasa Austris bersama-sama dengan rumpun bahasa Austroasia dan Tibet-China (rujuk carta alir di atas).Bahasa Melayu termasuk dalam bahasa-bahasa Golongan Sumatera bersama-sama dengan bahasa-bahasa Acheh, Batak, Minangkabau, Nias, Lampung dan Orang Laut.Perkembangan Bahasa MelayuAhli bahasa membahagikan perkembangan bahasa Melayu kepada tiga tahap utama iaitu:

Bahasa Melayu Kuno, Bahasa Melayu Klasik dan Bahasa Melayu Moden.

Bahasa Melayu Kuno

Merupakan keluarga bahasa NusantaraKegemilangannya dari abad ke-7 hingga abad ke-13 pada zaman kerajaan Sriwijaya, sebagai lingua franca dan bahasa pentadbiran.Penuturnya di Semenanjung, Kepulauan Riau dan Sumatera.Ia menjadi lingua franca dan sebagai bahasa pentadbiran kerana:

Bersifat sederhana dan mudah menerima pengaruh luar. Tidak terikat kepada perbezaan susun lapis masyarakat Mempunyai sistem yang lebih mudah berbanding dengan bahasa Jawa.

Banyak dipengaruhi oleh sistem bahasa Sanskrit. Bahasa Sanskrit kemudian dikenal pasti menyumbang kepada pengkayaan kosa kata dan ciri-ciri keilmuaan (kesarjanaan) Bahasa Melayu.Bahasa Melayu mudah dipengaruhi Sanskrit kerana:

Pengaruh agama Hindu Bahasa Sanskrit terletak dalam kelas bangsawan, dan dikatakan mempunyai hierarki

yang tinggi. Sifat bahasa Melayu yang mudah dilentur mengikut keadaan dan keperluan.

Bahasa Melayu kuno pada batu-batu bersurat abad ke-7 yang ditulis dengan huruf Pallawa:

Batu bersurat di Kedukan Bukit, Palembang (683 M) Batu bersurat di Talang Ruwo, dekat Palembang (684 M) Batu bersurat di Kota Kampur, Pulau Bangka (686 M) Batu bersurat di Karang Brahi, Meringin, daerah Hulu Jambi (686 M)

Bahasa Melayu kuno pada batu bersurat di Gandasuli, Jawa Tengah (832 M) ditulis dalam huruf Nagiri.Ciri-ciri bahasa Melayu kuno:

Penuh dengan kata-kata pinjaman Sanskrit Susunan ayat bersifat Melayu Bunyi b ialah w dalam Melayu kuno (Contoh: bulan - wulan) bunyi e pepet tidak wujud (Contoh dengan - dngan atau dangan) Awalan ber- ialah mar- dalam Melayu kuno (contoh: berlepas-marlapas) Awalan di- ialah ni- dalam bahasa Melayu kuno (Contoh: diperbuat - niparwuat) Ada bunyi konsonan yang diaspirasikan seperti bh, th, ph, dh, kh, h (Contoh:

sukhatshitta) Huruf h hilang dalam bahasa moden (Contoh: semua-samuha, saya: sahaya)

Peralihan Bahasa Melayu Kuno Ke Bahasa Melayu KlasikPeralihan ini dikaitkan dengan pengaruh agama Islam yang semakin mantap di Asia Tenggara pada abad ke-13.

Selepas itu, bahasa Melayu mengalami banyak perubahan dari segi kosa kata, struktur ayat dan tulisan.Terdapat tiga batu bersurat yang penting:a. batu bersurat di Pagar Ruyung, Minangkabau (1356)

ditulis dalam huruf India mengandungi prosa melayu kuno dan beberapa baris sajakm Sanskrit. bahasanya berbeza sedikit daripada bahasa batu bersurat abad ke-7.

b. Batu bersurat di Minye Tujuh, Acheh (1380)

masih memakai abjad India buat pertama kalinya terdapat penggunaan kata-kata Arab seperti kalimat nabi, Allah

dan rahmat

c. batu bersurat di Kuala Berang, Terengganu (1303-1387)

ditulis dalam tulisan Jawi membuktikan tulisan Arab telah telah digunakan dalam bahasa Melayu pada abad

itu.

Ketiga-tiga batu bersurat ini merupakan bukti catatan terakhir perkembangan bahasa Melayu kerana selepas abad ke-14, muncul kesusasteraan Melayu dalam bentuk tulisan.Bahasa Melayu KlasikKegemilangannya boleh dibahagikan kepada tiga zaman penting:

Zaman kerajaan Melaka Zaman kerajaab Acheh Zaman kerajaan Johor-Riau

Antara tokoh-tokoh penulis yang penting ialah Hamzah Fansuri, Syamsuddin al-Sumaterani, Syeikh Nuruddin al-Raniri dan Abdul Rauf al-Singkel.Ciri-ciri bahasa klasik:

ayat: panjang, berulang, berbelit-belit. banyak ayat pasif menggunakan bahasa istana kosa kata klasik: ratna mutu manikam, edan kesmaran (mabuk asmara), sahaya,

masyghul (bersedih) banyak menggunakan perdu perkataan (kata pangkal ayat): sebermula, alkisah, hatta,

adapun. ayat songsang banyak menggunakan partikel ``pun'' dan `'lah''

Bahasa Melayu Moden

Bermula pada abad ke-19. Hasil karangan Munsyi Abdullah dianggap sebagai permulaan zaman bahasa Melayu moden.Sebelum penjajahan Beritish, bahasa Melayu mencapai kedudukan yang tinggi, berfungsi sebagai bahasa perantaraan, pentadbiran, kesusasteraan, dan bahasa pengantar di pusat pendidikan Islam.Selepas Perang Dunia Kedua, British merubah dasar menjadikan bahasa Inggeris sebagai pengantar dalam sistem pendidikan.Semasa Malaysia mencapai kemerdekaan, Perlembagaan Persekutuan Perkara 152 menetapkan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan.Akta Bahasa Kebangsaan 1963/1967 menetapkan bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi negara. Laporan Razak 1956 mencadangkan bahasa Melayu sebagai pengantar dalam sistem pendidikan negara.

Unsur-unsur Asing Dalam Bahasa MelayuPeminjaman usur-unsur bahasa (terutamanya perkataan) bahasa asing merupakan kelaziman. Terdapat unsur-unsur asing dalam bahasa Melayu.a. Tiada perkataan dalam bahasa Melayu dan keperluan memebrikan nama am atau khsusu kepada benda, perkara (fenomena)b. Perkataan bahaas melayu belum ada yang dapat menepati maksud semantik bahasa asing.c. Kegemaran menggunakan bahasa asing.d. Perkataan asing sesuai dan kelihatan lebih bergaya berbanding bahasa Melayu sedia ada yang mungkin sudah lapuk, atau kerana sikap mengaggungkan bahasa asing .Misalnya matematik menggantikan ilmu hisab.Peminjaman unsur asing oleh bahasa Melayu dapat dilihat dari segi peminjaman:a. huruf atau sistem tulisanb. bunyi-bunyic. imbuhand. kosa kata sepertiperkataan, istilah, dan peribahasa asing, dane. struktur ayat.Jenis-jenis peminjamana. peminjaman tulen (matematik, bonus)b. peminjaman kacukan (kasut but)c. peminjaman pemerian (kapal selam, kapal terbang, peluru meriam)d, peminjaman dialek Igmpar (dialek Pulau Pinang).e. peminjaman kuno (purnama)f. peminjaman berpindah (vokal/vowel)Susur galur peminjaman kata-kata adalah seperti berikut:

Sanskrit - Arab - Indonesia - InggerisBunyi-bunyi AsingDaripada bunyi-bunyi yang ada dalam bahasa Melayu, memang terdapat pinjaman daripada bahasa-bahasa Arab, Inggeris dan sanskrit.Daripada bahasa Sanskrit, kita dapati bunyi seperti /sy/ dan /sw/ seperti dala perkataan syurga, swadaya, swasta, swalayan dan swasenyawa.

Daripada bahasa Arab dan Parsi terpahat pula, terdapat bunyi-bunyi seperti dalam jadual di bawah. Bunyi /sy/ yang dipinjam daripada bahasa Sanskrit diperteguh dengan meminjamnya daripada bahasa Arab dan Parsi pula.Bunyi Contoh Perkataan

/sy/ syarikat, syamsiah, syarak, isyarat, isyak

/kh/ khabar, khadam, khas, bakhil, tarikh

/gh/ ghairah, ghalib, ghazal, maghrib

/f/ fakir, fitrah, tafsir, tafahus, mualaf

/dh/ darab, darurat, kadi, fardu, haid (bunyi ini dilambangkan dengna huruf d)

/z/ zalim, zaman, wazir

/th/ sabit, selasa, isnin, misal, hadis (disebut sebagai `s')

/q/ qari, qadim, furqanDaripada bahasa Inggeris (atau bahasa-bahasa Eropah lain) bahasa Melayu telah meminjam bunyi-bunyi seperti berikut (lihat jadual):Bunyi Contoh Perkataan

/f/ fasa, fokus, kafe, sofa lif, staf

/v/ vaksin, vakum, novel, televisyen

/sy/ syampu, syif, televisyen, kusyen

/z/ zip, zon, dozen, gazetImbuhan AsingBahasa Melayu juga telah meminjam imbuhan asing daripada tiga sumber bahasa, iaitu bahasa Sanskrit, Arab-Parsi, dan Inggeris-Eropah.Imbuhan yang dipinjam terdiri daripada awalan dan akhiran. Lihat jadual di bawah.Sumber Jenis Imbuhan Imbuhan Contoh Perkataan

Sanskrit

awalan

maha-maharaja, mahaguru, mahasiswa

pra-prakata, prasangka, prauniversiti

tata-tatacara, tatarakyat, tatasusila

swa-swasta, swadaya, swalayan

eka-ekabahasa, ekafungsi, ekanada

dwi- dwibahasa

panca-pancaindera, pancalogam,.

akhiran -man seniman, budiman

-wan karyawan, hartawan

-nita biduanita

-wati seniwati, angkasawati

Arab-Parsi

Awalan bi-binomial, biadab, bimormal

Akhiran

-i abadai, insani, akhiri

-wi duniawi

-iah ilmiah

-in hadirin

-ah ustazah

-at hadirat

Inggeris-Eropah

Awalan

anti- antibiotik, anti-Yahudi

pro-prokerajaan, pro-Amerika

poli- poliklinik

auto- autonomi, autograf

sub-subgolongan, subbidang

supra-supranasional, suprakelas

Akhiran-al

klinikal, kritikal, praktikal

-ismeidealisme, nasionalisme

Pengaruh Bahasa InggerisAspek PinjamanKosa kata: lokap, komen, polis, saman, notis, doktor, warden, bas, lori, kelas, sarjan, lesen, tenis, elaun, aiskrim, opera, motokar, radio, reformasi, demokrasi, nepotisme, teknologi, sains, komputer.Pinjaman NahuKopula/kata pemeri: Ialah dan adalah (is)Pinjaman Peribahasa: Beban kerja (work load), bulan madu (honey moon), ulat buku (book worm), hitam putih (black and white), di mana ada kemahuan di situ ada jalan (where there's a will there's a way).

DINAMIKA BAHASA MELAYUVariasi BahasaBerikut adalah beberapa istilah yang mewujudkan variasi atau kepelbagaian bahasa Melayu.

Variasi bahasa Kepelbahagaian bahasa yang ditentukan oleh faktor teknikal bahasa iaitu sebutan, kosa kata dan tatabahasa.

Dialek Merupakan variasi bahasa apabila variasi bahasa itu masih difahami oleh

oleh pengguna dalams esuatau masyarakat bahasa walaupun ada pembahagian geografi . Variasi bahasa ii dikenali sebagai dialek.

Idiolek

Variasi bahasa yang khusus berkaitan dengan individu. merupakan kelainan penggunaan bahasa pada peringkat individu.Perbezaan paling ketara ialah dari segi sebutan dan lagu sebutan.Keadaan ini berlaku kerana perbezaan alat sebutan seperti kecacatan atau tabiat penyebutan kerana pengaruh rakan atau seisi keluarga.

Dialek kawasan

Variasi bahasa yang berkaitan dengan pengguna dalam sesuatu kawasan. Dikaitkan dengan rumpun banasa Austronesia, cabang Nusantara. Cabang Nusantara mempunyai 200 hingga 300 bahasa dalam 16 golongan seperti Filipina, Sumatera, jawa, Kalimantan dan sebagainya. Bahasa Melayu termasuk dalam golongan Sumatera bersama-sama dengan bahsa Batak, Acheh, Minangkabau, Nias, Lampung dan Orang Laut.Umumnya bahasa Melayu merangkumi Bahasa Malaysia di Malaysia, Bahasa Indonesia di Indonesia, Bahasa Melayu di Brunei dan Singapura. Walaupun namanya berbeza, ia merupakan dialek bagi bahasa Melayu.

Dialek sosial

Dikaitkan dari segi penggunaan, iaitu bahasa mungkinberbeza mengikut kumpulan sosial dan situasi yang digunakan. Misalnya, dalam majlis rasmi, orang akanmenggunakan bahasa-bahasa yang formal. Varisi-variasi ini yangbrkiatand enan dialek sosial, dikatakan sebagai dialek sosial.

Oleh itu, bahasa Melayu secara umumnya dapat dibahagikan kepada tiga jenis variasi, iaitu idiolek, dialek kawasan atau loghat, dialek sosial.Perhubungan antara ketiga-tiganya dapat digambaran melalui skema rajah yang berikut:

Berdasarkan konteks yang umum, pengunaan bahasa dapat dibahagikan kepada bahasa formal dan tak formal.Contoh bahasa formal - Bahasa Baku dan Bahasa Diraja atau Bahasa Istana.Contoh bahasa tak formal - Bahasa mesra, bahasa slanga, bahasa basahan, bahasa pasar, bahasa halus, bahasa kasar, bahasa dialek dan sebagainya.Bahasa formal dan bahasa tak formal dapat dibezakan dengan membandingkan ragam bahasa bebas dan bahasa terkawal, dan ragam bahasa mesra dan bahasa formal.Ragam Bahasa Bebas dan Bahasa TerkawalRagam Bahasa Bebas Bahasa Terkawal

Ayat yang tidak gramatis. Tidak mementingkan aspek sebutan, intonasi, pilihan perkataan, struktur ayat, dan

Ayat yang gramatis Mementingkan aspek-aspek sebutanm intonasi, pilihan perkataan, struktur ayat dan

tatabahasa.Contoh: You ni betullah degil sangat. I dah warning you banyak kali, tapi you masih hendak ke tempat tu.

tatabahasa.Contoh: Awak sangat degil. Saya telah berkali-kali memberi amaran supaya jangan pergi ke tempat itu, tetapi awak masih hendak ke sana.

Ragam Bahasa Mesra dan Bahasa FormalRagam Bahasa Mesra Ragam Bahasa Formal

Menggunakan ragam bahasa bebas, iaitu tidak memeningkan sebutan, intonasi, pilihan kata, nahu dan sebagainya. Ciri-ciri lain:a. Penggunaan gelaran yang tidak lengkapBahasa SlangaBahasa tidak rasmi, tidak baku.Dianggap lebih rendah tarafnya daripada bahasa standard.Menggunakan kata-kata remaja seperti brader, pakwe, mengancam, sekeh, boring.Bahasa BasahanJuga disebut sebagai bahasa kolokial.Za'aba menggelar bahasa ini sebagai bahasa cakap mulut.Merupakan bahasa pertuturan harian dalam konteks tidak rasmi.Terdapat tiga jenis perbezaan antara bahasa baku dengan bahasa basahan, iaitu:(a) perkataan berbeza untuk makna yang serupaBahasa Baku Bahasa Basahan

mengapa kenapa

bagaimana macam mana

sedang tengah(b) bentuk kependekanBahasa Baku Bahasa Basahan

hendak nak

tidak tak

sudah dah(c) perubahan bunyiBahasa Baku Bahasa Basahan

ambil ambik

kecil kecik

pula pulakBahasa PasarBahasa kacukan antara bahasa Melayu dengan bahasa-bahasa bukan MelayuPelat penyebutan dipengaruhi oleh pelat bahasa ibunda penutur.Tidak gramatis dengan mengabaikan hukum DM dan penggunaan penjodoh bilangan.

Contoh: Pengunaan Gua menggantikan saya (ganti diri orang pertama) dan `lu' (ganti diri nama kedua).Menggunakan banyaks ebagai kata penguat, contoh: banyak cantik.Kerap menggunakan perkataan `punya' , contoh: dia punya barang, apa punya budak.Bahasa HalusBahasa halus wujud kerana pertimbanag terhadap orang yang dilawan bertutur. Kedudukan, pangkat, umur dan keakraban orang yang dilawan bertutur mempengaruhi pemilihan perkataan dan kataganti nama.Bahasa halus juga ada kalanya digunakan dalam surat menyurat apabila kata-kata yang bersopan digunakan.Kata ganti nama diri merupakan ciri-ciri yang penting, seperti penggunaan anakanda, ayahanda, adinda, kekanda, bonda dan nenda.Bahasa kiasan dan peribahasa digunakan dengan meluas untuk menyatakan sesuatu secara halus atau tidak berterus terang.Contoh: Buang air besar, berbulan madu, berbadan dua.Berikut diturunkan beberapa contoh:Bahasa Basahan Bahasa Halus

kencing Buang air kecil

berak Buang air besar

mengandung/bunting Berbadan dua

kubur makamBahasa KasarBahasa yang dhamburkan dengan mengikut perasaan. Kata-kata esat ialah contoh bahasa kasar seperti bangang, bodoh, tak berotak dan sebagainya.Ada pihak yang mengatakan perkataan jantan dan betina, jika ditujukan kepada manusia juga tergolong dalam bahasa kasar.Bagaimanapun, kesannya kepada orang lain adalah subjektif, kerana adakalanya bahasa yang dianggap kasar di kawasan tertentu dianggap gurauan atau bahasa cakap mulut di kawasan yang lain. Misalnya perkataan celaka diaggap kesat di Selangor, tetapi dianggap biasa di Melaka.Dialekvariasi daripada sesuatu bahasa tertentu dan dituturkan oleh sekumpulan masyarakat bahasa tersebut.Dialek ditentukan oleh fakor geografi dan sosial.Dialek berbeza dari segi:a. SebutanContoh: Perkataan ``air'' disebut dalam pelbagai dialek seperti ayaq, ayo.b Gaya lagu bahasaContoh: Dialek Perak biasanya mempunyai sebutan yang lebih laju daripada Negeri Sembilan.c. TatabahasaContoh: penggunaaan imbuhan per- dan -kan.perbesar (dialek Kedah) dan besarkan (dialek Johor).

(d) Kosa kataContoh: bewoh (dialek Kelantan bermaksud kenduri)(e) kata ganti diriContoh ambo (dialek Kelantan bermaksud saya)Hang (dialek utara bermaksud kamu)

Laras Bahasa Dikaitkan dengan kesesuaian dengan bidang dan situasi bahasa atau konteks pengucapan.Laras bahasa boleh ditakrifkan sebagai ciri-ciri khusus penggunaan bahasa mengikut bidangs esuatu wacana digunakan.Contohnya, laras bahasa doa, khutbah dan upacara.Laras dipengaruhi oleh latar, penutur, peserta dan tujuan.Laras juga dipengaruhi oleh tatabahasa.Conoth: Ayat aktif dan ayat pasif, ayat bias dan ayat songsang, dan panjang pendek ayat akanmenghasilkan laras yangberbeza.Terdapat tokoh bahasa yang membahagikan laras kepada beberapa bahagian lagi. Misalnya Halliday melihat laras daripada tiga dimensi, iitu tajuk wacana, cara penyampaian, dan gaya penyampaian.Tiga Dimensi Laras (Halliday)

Tajuk wacana

merujuk kepada bidang yang diperkatakan seperti biologi, perubatan, suka, enidikan, matematik dan sebagainya. Bidang-bidang ini menentukan kosa kata dan istilah serta jenis ayat dan ragam ayat yang digunakan.JIka wacana merupaan wacana ilmiah, maka ragam ayat pasif banyak digunakan untuk memberikn fokus kepada perkara yang dibincangkan.Sebaliknya, jika wacana merupakan ulasan selariperlawanan bola sepak , rragam ayat aktif dengan ayat tunggal yang pendek-pendek banyak digunakan supaya sesuai dengan tempo perlawanan bola sepak berkenaan.

Cara penyampaian

Sama ada wacana berkenaan disampaiakns ecara lisan atau tulisan. Jika lisan, sama ada ia merupakan wacana syarahan atau ucapan, perbahasan dan khutbah atau doa?JIka tulisan sama ada ia esei, laporan, surat rasmi atau surat peribadi, memorandum atau iklan?

Gaya penyampaian

mengimbangi sama ada suatu ucapan berkenaan disampaikan dalam situasi formal atau tak formal. Misalnya, ucapan, adakah ucapan itu disampaiakn dalam majlis yang formal yang dihadiri oleh orang-orang kenamaan atau dif-dif?

Jenis dan Ciri Laras BahasaLaas bahasa dapat digolongkan kepada dua golongan besar, iaitu laras biasa dan laras khusus.Laras biasa ialah laras khusu yang digunakan untuk masyarakat umum seeprti bidang hiburan (laporan suskan, berita sukan), pengetahuan dan peneranagn (syarahan, rencana), maklumat dan pemujukan (rencana, iklam).Laras khusus pula merujuk kepada kegunaan untuk khalayak khusus seperti ahli-ahli atau peminat dalam bidang tertentu dan pelajar-pelajar (rencana, laporan, buku).Pembeza utama yang membezakan antara laras biasa dengan laras khsus ialah:

kosa katatatabahasagaya

Laras Bahasa BiasaTidak melibatkan bidang tertentu, mudah difahami, tiada istilah teknikal, kurang kata pinjaman.)Laras biasa ialah laras bahasa yang yang digunakan unuk khalayak umum tentang pelbagai bidang seperti bidang hiburan (laporan sukan, berita sukan), pengetahuand an penerangan (syarahan, encana) dan maklumat dan pemujukan (rencana, iklan).Gayat ayat sederahana, ringkas dan padat.Struktur ayat mudah, contohny: Di larang memijak rumput.Laras bahasa biasa terbahagi kepada formal dan tak formal.Laras Bahasa Biasa

Formal/Rasmi Tak Formal

Digunakan dalam majlis rasmi, surat kiriman dan sebagainya.

Berlaku proses pengguguran dalam ayat-ayat yang diucapkan sama ada pengguguran subjek, predikat, objek.

.Laras Bahasa PerniagaanMempengaruhi penguna untuk membentuk tanggapan tertentu , atau mengubah sikap dan melakukan tindkan.Digunakan dalam iklan, tender, laporan dan sebagainya , disokong pula oleh gambar, lukisan, grafik, ilustrasi dansebagainya.Iklan dapat dihasilkan dengan beberapa cara seperti berikut:(a) slogan: Kami Ada Cara(b) Kaedah Pernyataan: Rumah Untuk Dijual/Disewa(c) Perkaitan Konsep: Artis X dengan Tilam Jenama Y

(D) Perisytihran: Waja dengan Aksesori Lengkap(e) Kaedah Umpan: Beli Satu, Percuma Satu(f) Mesra: Keutamaan Kami Adalah Pelanggan.(g) Bandingan: Bateri X Lebih Berkuasa dan Tahan Lama(h) Gesaan: Cepat! Cepat! Datanglah Beramai-ramai(i) Pertanyaan: Sakit Pinggang? Sapulah Dengan Minyak Angin Z.Laras Bahasa AkademikMeliputi pelbagai bidang seperti sains, teknologi, komunikasi, matematik dan sebagainya yang terletak dalam ruang lingkup pendidikan.Bersifat teknikal.Dalam penulisan ilmiah, misalnya penulisan thesis, penulis perlu mengikut fornmati tertentu seperti perlu ada cattan bibiliografi (rujukan), nota kaki di bawah muka surat atau nota hujungan di penghujung setiap bab.Menggunaka istilah-istilah yang khusus kepada bidang, dan biasanya perlu dihafal. Contohnya ialah fotosintesis, pecutan, mengawan, pendebungaan dan sebagainya.Laras Bahasa Undang-UndangTiada gambar, graf, metafora, simili, peribahasa, kiasan dan sebagainya. mempunyai istilah sendiri seperti Argumantum ad baculum, habeas corpus dan sebagainya.Laras bahasa mediaBerita sebagai satu wacana mempunyais truktur teks yang tersnediri, laind aripada struktur teks cereka, dan lain pula daripada struktur teks esei dan karya ilmiah.Wartawan atau pengarang akhbar menggunakan bahasa untuk menjelaskan sesuatu menurut cara yang paling mudah diterima sesuai dengan selera sebilanganbesar pemvbaca akhbar.Tiga ciri penting yang harus ada dalam berita akhbar yang baikialah, pertama, baasa yang digunakan mudah. kedua, gaya tulisan yang jelas danketuiga, isi tulisan mestilah tepat. Oleh sebab akhbar diterbitkan untuk orang ramai, maka bahasa akhbar haruslah sesuai dengan bahasa kegunaan orangr amai.Ayat yang panjang, mengandungi beberapa klaausa, menggunakan petikan, metafora, kiasan, istilah teknik, dan sebagainya haruslah dielakkan.Laras Bahasa SasteraMemperlihatkan gaya bahasa yang menarik dan kreatif.Bahasanya boleh dalam bentuk naratif, deskriptif, preskriptif, dramatik dan puitis.Beberapa ciri bahasa sastera:a kreatif dan imaginatif: kabur mesejb. mementingkan penyusunan, pengulangan, pemilihan katac. puitis dan hidup,: monolog, dialog, bunga-bunga bahasadan sebagainya.d. menggunakan bahas tersirat: perlambangan, kisan, perbandingan, peribahasa, metafora, simile, personifikasi, ilusi, ambiguiti dan sebagainya.e. terdapat penyimpangan tatabahasa atau manipulasi bahasa.Laras Bahasa AgamaMengandungi istilah agama daripada bahasa ArabStruktur ayatnya banyak dipengaruhi struktur bahasa ArabDiselitkan dengan petikan daripada al-Quran dan hadis.

Kesimpulan: Golongan laras Bidang Situasi Contoh Bahan

Biasa

Hiburan PengetahuanMaklumatUpacara/.Majlis

Khalayak Umum

Berita, laporan. iklan, surat peribadi Ucapan syarahanAcara majlis umumDoa, khutbah

KhususDoa-khutbah TeknikalIlmiah

Khalayak Umum

Acara majlis rasmi Rencana, ekonomi, undang-unang, fizik, kimia, dan lain-lain.Tesis, rencana matematik, biologi, Fizik, Kimiz, Lukisan Kejuruteraan dan sebagainya.

Wacana

1. Semua perkara yang melibatkan bahasa ialah wacana. Retorik menjadi komponen yang penting bagi wacana.

2.

Fonologi merupakan kajian mengenai fonem sebagai unit bahasa. Sintaksis pula mengkaji ayat sebagai unit bahasa, binaan serta konstruksinya. Bagaimanapun kebolehan menguasai bidang-bidang ini hanya menjamin kebolehan menggunakan sistem dan peraturan-peraturan tatabahasa sahaja.

3. Tingkat-tingkat fonem, morfem, kata. frasa, klausa, dan ayat merupakan peringkat bentuk; manakala wacana merupakan peringkat fungsi.

4 Kamus Dewan mentakrifkan wacana sebagai: i. keseluruhan tutur yang merupakan suatu kesatuan, ucapan, pertuturan, percakapan'ii. kesatuan fikiran yang utuh, sama ada dalam bentuk lisan (seperti pidato, khutbah) atau tulisan (seperti surat, aartikel, novel, cerpen).

5. Wacana ialah satu unit bahasa yag lengkap . Ia melebihi tingkat ayat.

6.

Oleh kerana sifatnya yang lengkap wacana mempunyai tubuh teks seperti berikut: a. pendahuluanb. tubuh - isi, munasabah, logik, menarik, berkesan, usur-unsur paralinguistik (tanda bacaan, cetakan tebal, miring, garis tebal)c. penutupd. graf, jadual, peta dan statistik.

7. Ia dapat digambarkan seperti berikut:

8. Wcana boleh ditulis dalam pelbagai bentukpenulisan, iaitu sama ada naratif (pemerian), deskriptif (pengambaran), eksposisi (pendedahan) atau penghujahan.

9. Wacana mempunyai penanda, juga dikenali sebagai penanda wacana. Fungsi Contoh

1. Tambahandan, serta, lagi, tambahan lagi, tambahan pula, selanjutnya, seterusnya, di samping.

2. Urutanpertama, kedua, seterusnya, selepas itu, kemudian, kemudian daripada itu, akhirnya.

3. Penyataan semulaiaitu, yakni, dengan kata lain, seperti yang diterangkan.

4. Contohcontohnya, seperti, ibarat, laksana, macam, umpama, bagai, bak kata, sebagai.

5. Rumusanrumusannya, kesimpulannya, sebagai kesimpulan, akhir kata, sebagai penyimpul kata

6. Tempatberhampiran dengan, bersebelahan dengan, bertentangan dengan.

7. Waktuapabila, ketika, semasa, kemudian, selepas, pada mulanya, lama-kelamaan, lambat-laun, akhirnya.

8. Sebab dan kesanoleh itu, sebab itu, justeru itu, fasal, lantaran, jadi, dengan itu.

9. Bandinganseperti juga, serupa dengan, sesuai dengan, sama juga dengan.

10. Pertentangantetapi, sebaliknya, sungguhpun, walau bagaimanapun, namun begitu, bertentangan dengan.

11. Pengesahansebenarnya, sesungguhnya, sewajarnya, tentulah, pastilah, sememangnya.

RetorikSeni pemakaian bahasa dalam tulisan atau ucapan dikenali sebagai retorik, bertujuan untuk menyampaikan sesuatu maksud atau tujuan dengan lebih berkesan.Dalam penulisan pemujukan, penyampaian ideologi, atau berbentuk propaganda, retorik adalah alat-alat dalam penulisan untuk mempengaruhi, sikap, dan pendirian orang ramai.Secara umumnya, kemahiran retorik melibatkan:1. penguasaan tatabahsa2. penggunaan pelbagai ragam bahasa3. penyampaian pemikiran secara teratur dan sistematik4. penguasaan corak dan bentuk penulisan.Sama ada untuk memujuk atau mempengaruhi orang, maka wacana yang terhasil merupakan manifestasi ynag dipengaruhi oleh khalayak wacana berkenaan. Disamping itu struktur wacana pula dipengaruhi oleh niat dan hasrat wacana. Retorik dikembangkan dengan empat cara, iaitu naratif (penceritaan), deskriptif (pemerian), eksposisi (pendedahan), atau penghujahan.Di samping itu, penulisan boleh dibuat dengan teknik induktif atau deduktif atau analogi.

InduktifMengemukakan fakta dan maklumat yangberbentuk khsusu dan kemudian membuat kesimpulan atau rumusan.

DeduktifMengemukakan satu pernyataan yang umum dan dituruti oleh fakta dan maklumat yang khusus.

AnalogiMenggunakan kiasan atau perbandingan untuk menunjukkan persamaan atau perbezaan anttara dua perkara atau senario.

Naratif Deskriptif Eksposisi Penghujahan

- Gaya naratif boleh ditemui pada laporan akhbar, laporan aktiviti, minit mesyuarat atau ceramah syarahan yang menerangkan sesuatu.

- Menerangkan atau memerikan sesuatu. - Menggunakan pemerhatian dan pengamatannya untuk menerangkan sesuatu hal. Di tahap yang lebih halus, penulis ada kalanya menggunakan pancainderanya, di samping perasaan hati dan pandangannya.- Penulis menggambarkan peristiwa, contoh kiasan dan sebagainya.- Pengalaman

- Mendedahkan sesuatu isu, perkara. -Cara ini sesuai digunakan untuk menjelaskan konsep, pandangan, cadangan, proses, atau sejarah sesuatu, dengan menggunakan mana-mana teknik sama ada deduktif, induktif atau analogi.

- Cara penulis menunjukkan kebenaran pendapat sama ada menentang, menyookong atau menunjukjkan sikap berkecuali. -Kebenaran yang hendak ditunjukkan mestilh berasakan fakta atau bukti yang konkrit.-Kebenaran tidak berasaskan emosi sahaja.

seseorang, watak-watak dalam novel, drama dan sebagainya.- Dengan cara deksriptif ini, penulis boleh menggunakan teknik-teknik induktif, deduktif atau analogi.

Kesantunan Berbahasa

1.Cara sapaan lisan/bertulis menurut bahasa Melayu dengan sopan santun supaya tidak dianggap sebagai biadab atau tidak berbudi bahasa.

2.Kehalusan budi bahasa dalam memakai atau menggunakan bahasa atau kesopanan ketika menggunakan bahasa.

3.Dalam kesantunan berbahasa, bahasa Melayu mempunyai sistem sapaan dan panggilan yang tersendiri.

4. Sistem sapaan dan panggilan ini melibatkan penggabungan gelaran, rujukan hormat dan ganti nama.

5. Kesantunan berbahasa mempunyai ciri-ciri yang tertentu. Penggunaan kosa kata dan ganti nama diberi perhatian khusus agar sesuai dengan kedudukan, pangkat, umur, dan keakraban hubungan.

6. Bahasa halus mengikut Asmah Haji Omar ``disamakan dengan pendidikan yang penuh dengan adab tata tertib.''

7. Kesantunan berbahasa juga dikaitkan dengan penggunaan bahasa halus, termasuk di dalamnya ialah laras bahasa istana. Antara ungkapan berkenaan ialah patik, tuanku, berangkat, bersiram, bersemayam, junjung kasih, bercemar duli dan sebagainya.

8. Kata dan ungkapan bertatasusila banyak digunakan dalam keadaan biasa. Pemilihan kata dan ungkapan cuma bergantung kepada kedudukan, pangkat, umur dan keakraban hubungan.

9, Lihat contoh berikut:

PakDigunakan untuk orang lelaki yangs ama sebaya dengan ayah kendiri.

MakDigunaka utnuk orang perempuan yang kira-kira sebaya dengan emak kendiri

TokDigunakan untuk orang lelaki atau prempuan yang kira-kira sebaya dengan datuk atau nenek kendiri.

AbangDigunakan untuk orang lelaki yang tidak setua ayah kendiri dan juga tidak semua kendiri.

Kakak Digunakan untuk orang perempuan

yang tidak setua emak kendiri dan juga tidak semuda kendiri.

AdikDigunakan untuk orang lelaki atau permepuan yang lebih muda daripada kendiri.

10.Gelaran Pak atau Mak ketika berkomunikasi ditambah dengan Cik, menjadi Mak Cik atau Pak Cik

11. Jenama kekeluargaan terbahagi kepada: i. Jenama kekeluargaan pertalian darah (Pak Long, Mak Long, Pak Ngah, Mak Ngah, Pak Lang, Mak Lang, Pak Njang, Mak Njang, Pak Cik, Mak Cik, Pak Su, Mak Su. Gabungan nama kekeluargaan asas (Abang (bang) dan Kak dengan jenama kekeluargaan pertalian darah hanya terbatas kepada Long, Ngah dan Cik seperti Bang Long, Kak Long, Bang Ngah, Kak Ngah, Bang Cik dan Kak Cik.ii. Jenama kekeluargaan ikatan perkahwinanDiwakili oleh kata menantu, mentua dan ipar. (Pak Mentua, Mak Mentua dan Tok Mentua). Ipar digunakan untuk merujuk kepada ahli-ahli dalam keluarga suami atau isteri selain menantu danmentua. Contoh: abang ipar, kak ipar, adik ipar mak long ipar, mak ngah ipar dan sebagainya.

12. Gelaran Pergaulan Bebas Biasanya Cik digunakan untuk perempuan yang belum berkahwin, manakala Encik untuk lelaki sahaja.

13. Gelaran Pergaulan Tak Bersahaja (Formal) Tuan - digunakan untuk lelaki yang lebih tinggi pangkatnya daripada kendiri, dan orang lelaki bergelar Haji, Doktor, Profesor dan Syed.Encik, Cik - boleh digunakan untuk orang lelaki yag lebih tinggi pangkatnya, daripada kendiri seperti Encik Ahmad atau Cik Ahmad.Puan - untuk perempuan sahaj ayang pangkatnya lebih tinggi daripada kendiri, dan perempuan yang mempunyai gelaran Doktor, Profesor dan sebagainya.Saudara - digunakan untuk orang lelaki atau perempuan yang seumur dengankendiri atau lebih muda, dan hubungannya belum rapat dewngan kendiri atau digunakan dalam rujukan kepada ahli-ahli dalam mesyuarat,perbahasan dan sebagainya.Saudari - digunakan untuk perempuan sahaja dalam konteks yang sama dengan penggunaan gelaran saudara.Tetuan - hanya digunakan dalam surat rasmi yang ditujukan kepada para pemilik atau pentadbir syarikat perniagaan (termausk syarikat guaman) seperti: Tetuan Syarikat Sinaran Sdn. Bhd.)

14. Gelaran Warisan Contoh Raja (Perak, Selangor), Pangeran, Pangeran Anak, Pangeran Muda (Brunei Darussalam) Tengku (Kelantan, Pahang, Kedah, Terengganu).Gelaran keturunan orang-orang besar; Megat dan Puteri (Perak), Nik (Kelantan), Wan (Kelantan, Terengganu), Abang (Sarawak); Datu (Sabah), Awangku, Pangeran dan Dayangku (Brunei Darussalam), Tan (di Kedah) dan Tun

(Terengganu)Gelaran warisan kepada keturunan Nabi Muhammad s.a.w. seperti syed atau sayid bagi lelaki dan Syarifah bagi perempuan. Sesetengah pihak mengatakan bahawa gelaran Syarif, Syekh dan Siti juga tergolong ke dalam gelaran jenis ini.Gelaran warisan daripada keturunan yang berasal dari luar Malaysia seperti Raden (Jawa), Daeng (Bugis), Sidi, Sutan (Minangkabau), Teuku dan Teungku (Aceh).

15. Gelaran Kurniaan, Tun, Toh Puan, Puan Sri, Datuk (Datuk Seri, Datuk Paduka, Datuk Setia), Datuk (Satuk Patingi, Datuk Amar), Datin Paduka (gelaran yang dikurniakan oleh kerajaan negeri Selangor), Toh Puan (isteri kepada datuk di Terengganu) Pendeta Za'aba (gelaran kurniaan yahng diberikan oleh pertubuhan seperti Kongres Bahasa Melayu Ketiga (1956). Gelaran Bapa Kemerdekaan kepada Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj.

16. Gabungan Gelaran (a) kekeluargaan + keagamaan. - Pak Haji(b) Pergaulan Tak Bersahaja (kecuali saudara) + Keagamaan. - Tuan Haji(c) Kekeluargaan + warisan (hanya Ungku, Engku, Wan, Nik) - Pak Ungku, Mak Ungku, Mak Wan, Pak Nik.(d) Pergaulan Tak Bersahaja + Keagamaan + Warisan (hanya Nik). Contoh: Tuan Haji Nik(e) Warisan (Kecuali Nik) + Keagamaan. - Raja Haji(f) Kurniaan Kerajaan + Akademik/Ikhtisas + Warisan + Keagamaan. - Tan Sri Prof. Raja Haji Osman

17. Rujukan Hormat Orang Yang Disapa Rujukan Hormat

Yang di-Pertuan Agong dan Raja Permaisuri Agong

Kebawah Duli Yang Maha Mulia Seri Paduka Baginda

Sultan, Raja, Sultanah, Tengku Ampuan, Raja Permaisuri

Duli Yang Maha Mulia

Balu Raja Yang Maha Mulia

Raja Muda atau Tengku MahkotaDuli Yang Teramat Mulia atau Yang Teramat Mulia

Kerabat Diraja Karib Yang Amat Mulia

Bergelar warisan Yang Mulia

Perdana Menteri, Timbalan Perdana Menteri, Menteri Besar, Ketua Menteri

Yang Amat Berhormat

Menteri, Ahli Parlimen, Ahli Dewan Undangan Negeri (wakil rakyat)

Yang Berhormat

Wakil Rakyat yang mempunyai gelaran Tengku atau Raja

Yang Berhormat Mulia

Tun, Toh Puan Yang Amat Berbahagia

Yang mempunyai gelaran kurniaan kerajaan (selain Tun dan Toh Puan) atau/dan gelaran ikhtisas yang formal

Yang Berbahagia

Ketua Hakim Negara Yang Amat Arif

Ketua Polis Negara Yang Amat Setia

Hakim, Kadi Yang Arif

Mufti dan pemimpin Islam Sahibul Samahah

Ketua jabatan tanpa gelaran Yang Berusaha

...................................................................................................................................................

1.1 ASAL USUL BAHASA MELAYU1.1.1 Rumpun bahasa Melayu1.1.2 Bahasa Melayu sebagai Lingua franca

Asal usul perkataan Melayu masih belum dapat disahkan oleh sejarawan.Bagaimanapun terdapat beberapa bukti sejarah yang cuba mengaitkan asal-usul bahasa Melayu, seperti mana berikut:1. Catatan orang China yang menyatakan bahawa sebuah kerajaan Mo-lo-yeu mempersembahkan hasil bumi kepada raja China sekitar 644-645 Masihi.Dikatakan orang Mo-lo-yeu mengirimkan Utusan ke negara China untuk mempersembahkan hasil-hasil bumi kepada raja China.2. Ada yang mempercayai kerajaan Mo-lo-yeu berpusat di daerah Jambi, Sumatera , daripada sebatang sungai yang deras alirannya, iatu Sungai Melayu.3. Satu lagi catatan orang China ialah catatan rahib Buddha bernama I-Tsing yang menggunakan kata ma-lo-yu tentang dua buah kerajaan yang dilawatinya sekitar 675 Masihi.4. Dalam bahasa Jawa Kuno, perkataan ``Mlayu'' bermaksud berlari atau mengembara. Hal ini boleh dipadankan dengan orang Indo-Melayu (Austonesia) yang bergerak dari Yunan.

Asal Usul Bangsa MelayuDipercayai berasal daripada golongan Austronesia di Yunan.Kumpulan pertama dikenali sebagai Melayu Proto.Berpindah ke Asia Tenggara pada Zaman Batu Baru (2500 Sebelum Masihi)Keturunannya Orang Asli di Semenanjung Malaysia, Dayak di Sarawak dan Batak di Sumatera.Kumpulan kedua dikenali sebagai Melayu DeutroBerpindah ke Asia Tenggara pada Zaman Logam kira-kira 1500 Sebelum Massihi.Keturunannya orang Melayu di MalaysiaDikatakan lebih bijak dan dan mahir daripada Melayu Proto.Bijak dalam bidang astronomi, pelayaran dan bercucuk tanam.Bilangan lebih banyak daripada Melayu Proto.Menduduki kawasan pantai dan lembah di Asia Tenggara.Orang ini, kumpulan pertama dan kedua, dikenali sebagai Austronesia.Bahasa-bahasa yang terdapat di Nusantara sekarang berpunca daripada bahasa Austronesia ini.

Nik Safiah Karim menerangkan bahawa bahasa Austronesia ialah satu rumpun bahasa dalam filum bahasa Austris bersama-sama dengan rumpun bahasa Austroasia dan Tibet-China (rujuk carta alir di atas).Bahasa Melayu termasuk dalam bahasa-bahasa Golongan Sumatera bersama-sama dengan bahasa-bahasa Acheh, Batak, Minangkabau, Nias, Lampung dan Orang Laut.

Bahasa Melayu (Jawi: ماليو بهاس ) ialah sejenis bahasa Melayu-Polinesia di bawah keluarga bahasa Austronesia yang telah digunakan di wilayah Indonesia, Malaysia, dan persekitarannya sejak melebihi 1,000 tahun lagi.Walaupun asal usul bangsa Melayu (dalam pengertian yang khusus) yang paling asal belum diketahui secara pasti tetapi pertumbuhan bahasa Melayu dapatlah dikatakan berasal dari Sumatera Selatan di sekitar Jambi dan Palembang.Rekod terawal bahasa Melayu Kuno ialah sebuah batu bersurat bertarikh 682 Masihi yang dijumpai di Sumatera Selatan.

Bahasa Melayu adalah sebuah bahasa Austronesia dan mempunyai kaitan yang rapat dengan bahasa-bahasa etnik lain yang dituturkan di Nusantara.

Bahasa ini dituturkan di seluruh Kepulauan Melayu Nusantara yang antaranya di Indonesia, Malaysia, Brunei, Singapura, Selatan Thailand, Selatan Filipina malah sehingga Pulau Christmas di Australia.Bahasa Melayu juga pernah menjadi bahasa lingua franca pada kemuncak Kesultanan Melayu Melaka. Sejak kebelakangan ini kepentingan Bahasa Melayu semakin disedari oleh masyarakat di dunia.

Bahasa Melayu ialah bahasa kebangsaan Malaysia, Indonesia, dan Brunei, serta juga salah satu bahasa rasmi di Singapura.Di Indonesia, bahasa Melayu kini dipanggil bahasa Indonesia, dan di Malaysia, bahasa Melayu juga dipanggil bahasa Malaysia.Selain daripada keempat-empat negara tersebut, bahasa Melayu juga ditutur oleh penduduk-penduduk Melayu di Thailand Selatan, Filipina, Kemboja, Vietnam, Sri Lanka dan Afrika Selatan.

Menurut statistik penggunaan bahasa di dunia, penutur bahasa Melayu dianggarkan berjumlah lebih 300 juta (bersama penutur Bahasa Indonesia) dan merupakan bahasa keempat dalam turutan jumlah penutur terpenting bagi bahasa-bahasa di dunia selepas bahasa Mandarin, bahasa Inggeris dan bahasa Hindi/bahasa Urdu.Selain itu, dilaporkan sebanyak 70,000 orang mampu bertutur dalam bahasa Melayu di Sri Lanka, manakala di China, terdapat radio dalam bahasa Melayu.Bahasa Melayu juga diajar di universiti-universiti di United Kingdom, Amerika Syarikat, Australia, Belanda, China, Jerman, New Zealand dan beberapa tempat yang lain.

Perkembangan Bahasa Melayu:Ahli bahasa membahagikan perkembangan bahasa Melayu kepada tiga tahap utama iaituBahasa Melayu Kuno,Bahasa Melayu Klasik danBahasa Melayu Moden.

Bahasa Melayu Kuno:Merupakan keluarga bahasa NusantaraKegemilangannya dari abad ke-7 hingga abad ke-13 pada zaman kerajaan Sriwijaya, sebagai lingua franca dan bahasa pentadbiran.Penuturnya di Semenanjung, Kepulauan Riau dan Sumatera.Ia menjadi lingua franca dan sebagai bahasa pentadbiran kerana:Bersifat sederhana dan mudah menerima pengaruh luar.Tidak terikat kepada perbezaan susun lapis masyarakatMempunyai sistem yang lebih mudah berbanding dengan bahasa Jawa.

Banyak dipengaruhi oleh sistem bahasa Sanskrit. Bahasa Sanskrit kemudian dikenal pasti menyumbang kepada pengkayaan kosa kata dan ciri-ciri keilmuaan (kesarjanaan) Bahasa Melayu.Bahasa Melayu mudah dipengaruhi Sanskrit kerana:Pengaruh agama HinduBahasa Sanskrit terletak dalam kelas bangsawan, dan dikatakan mempunyai hierarki yang tinggi.

Sifat bahasa Melayu yang mudah dilentur mengikut keadaan dan keperluan.

Bahasa Melayu kuno pada batu-batu bersurat abad ke-7 yang ditulis dengan huruf Pallawa:Batu bersurat di Kedukan Bukit, Palembang (683 M)Batu bersurat di Talang Ruwo, dekat Palembang (684 M)Batu bersurat di Kota Kampur, Pulau Bangka (686 M)Batu bersurat di Karang Brahi, Meringin, daerah Hulu Jambi (686 M)

Bahasa Melayu kuno pada batu bersurat di Gandasuli, Jawa Tengah (832 M) ditulis dalam huruf Nagiri.Ciri-ciri bahasa Melayu kuno:Penuh dengan kata-kata pinjaman SanskritSusunan ayat bersifat MelayuBunyi b ialah w dalam Melayu kuno (Contoh: bulan - wulan)bunyi e pepet tidak wujud (Contoh dengan - dngan atau dangan)Awalan ber- ialah mar- dalam Melayu kuno (contoh: berlepas-marlapas)Awalan di- ialah ni- dalam bahasa Melayu kuno (Contoh: diperbuat - niparwuat)Ada bunyi konsonan yang diaspirasikan seperti bh, th, ph, dh, kh, h (Contoh: sukhatshitta)Huruf h hilang dalam bahasa moden (Contoh: semua-samuha, saya: sahaya)

Peralihan Bahasa Melayu Kuno Ke Bahasa Melayu Klasik:Peralihan ini dikaitkan dengan pengaruh agama Islam yang semakin mantap di Asia Tenggara pada abad ke-13.Selepas itu, bahasa Melayu mengalami banyak perubahan dari segi kosa kata, struktur ayat dan tulisan.Terdapat tiga batu bersurat yang penting:a. batu bersurat di Pagar Ruyung, Minangkabau (1356):ditulis dalam huruf Indiamengandungi prosa melayu kuno dan beberapa baris sajak Sanskrit.bahasanya berbeza sedikit daripada bahasa batu bersurat abad ke-7.

b. Batu bersurat di Minye Tujuh, Acheh (1380):masih memakai abjad Indiabuat pertama kalinya terdapat penggunaan kata-kata Arab seperti kalimat nabi, Allah dan rahmatc. batu bersurat di Kuala Berang, Terengganu (1303-1387):ditulis dalam tulisan Jawimembuktikan tulisan Arab telah telah digunakan dalam bahasa Melayu pada abad itu.Ketiga-tiga batu bersurat ini merupakan bukti catatan terakhir perkembangan bahasa Melayu kerana selepas abad ke-14, muncul kesusasteraan Melayu dalam bentuk tulisan.

Bahasa Melayu KlasikKegemilangannya boleh dibahagikan kepada tiga zaman penting:Zaman kerajaan MelakaZaman kerajaab AchehZaman kerajaan Johor-RiauAntara tokoh-tokoh penulis yang penting ialah Hamzah Fansuri, Syamsuddin al-Sumaterani, Syeikh Nuruddin al-Raniri dan Abdul Rauf al-Singkel.

Ciri-ciri bahasa klasik:ayat: panjang, berulang, berbelit-belit.banyak ayat pasifmenggunakan bahasa istanakosa kata klasik: ratna mutu manikam, edan kesmaran (mabuk asmara), sahaya, masyghul (bersedih)banyak menggunakan perdu perkataan (kata pangkal ayat): sebermula, alkisah, hatta, adapun.ayat songsangbanyak menggunakan partikel ``pun'' dan `'lah''

Bahasa Melayu Moden:Bermula pada abad ke-19. Hasil karangan Munsyi Abdullah dianggap sebagai permulaan zaman bahasa Melayu moden.Sebelum penjajahan Beritish, bahasa Melayu mencapai kedudukan yang tinggi, berfungsi sebagai bahasa perantaraan, pentadbiran, kesusasteraan, dan bahasa pengantar di pusat pendidikan Islam.Selepas Perang Dunia Kedua, British merubah dasar menjadikan bahasa Inggeris sebagai pengantar dalam sistem pendidikan.Semasa Malaysia mencapai kemerdekaan, Perlembagaan Persekutuan Perkara 152 menetapkan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan.Akta Bahasa Kebangsaan 1963/1967 menetapkan bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi negara. Laporan Razak 1956 mencadangkan bahasa Melayu sebagai pengantar dalam sistem pendidikan negara.

1.1.2 Bahasa Melayu sebagaiLingua franca

Bahasa Melayu adalah sebuah bahasa Austronesia dan mempunyai kaitan yang rapat dengan bahasa-bahasa etnik lain yang dituturkan di Nusantara.Bahasa ini dituturkan di seluruh Kepulauan Melayu Nusantara yang antaranya di Indonesia, Malaysia, Brunei, Singapura, Selatan Thailand, Selatan Filipina malah sehingga Pulau Christmas di Australia.Bahasa Melayu juga pernah menjadi bahasa lingua franca pada kemuncak Kesultanan Melayu Melaka.Sejak kebelakangan ini kepentingan Bahasa Melayu semakin disedari oleh masyarakat di dunia.

Sejarah telah membuktikan bahawa bahasa Melayu telah menjadi lingua franca atau bahasa perantaraan di daerah Kepulauan Melayu sejak zaman-berzaman.Hal ini dapat dibuktikan apabila seorang pengembara China bernama I-Tsing telah singgah di Sriwijaya pada tahun 672 Masihi.Dalam perjalanannya dari China ke India, beliau menyatakan bahawa bahasa Melayu digunakan dengan meluasnya di Palembang.

Francois Valentijn pernah meriwayatkan bahawa kerajaan Melaka menggunakan bahasa Melayu sebagai bahasa perhubungan antara orang-orang yang tinggal di Kepulauan Melayu dengan pedagang-pedagang dari Eropah dan Asia Barat.Natijahnya, bahasa Melayu berfungsi sebagai bahasa lingua franca di kepulauan Melayu disebabkan bahasa ini mudah dipelajari, bersifat sederhana, tidak terikat kepada susun lapis masyarakat dan mempunyai sistem yang lebih mudah berbanding bahasa Jawa.

Perkembangan Bahasa MelayuPerkembangan bahasa Melayu dapat dibahagikan kepada tiga tahap;i) Bahasa Melayu Kunoii) Bahasa Melayu Klasikiii) Bahasa Melayu Moden

Bahasa Melayu KunoTahap bahasa Melayu kuno dianggarkan bermula dengan kelahiran kerajaan Jambi dan kerajaan Srivijaya, kira-kira abad ke-7 hingga ke-11. Menurut catatan Cina, kerajaan Melayu pernah menghantar utusan ke negeri China pada tahun 644 Masihi.Sejak abad ke-7 Masihi, kerajaan Sriwijaya sudah terkenal sebagai pusat ilmu pengetahuan agama Buddha. Menurut I-Tsing bahasa Melayu Kuno digunakan sebagai bahasa penghantar untuk mengajar bahasa Sanskrit, agama Buddha dan menjadi alat pernyataan seni dan sastera.

Pada zaman ini sejak kurun ke-7 Masihi pengaruh Hindu dan Buddha banyak memberi kesan kepada bahasa Melayu , terutama sekali dalam bidang agama.Bahasa Melayu yang pada mulanya menjadi bahasa harian berubah fungsinya kepada bahasa agama dan falsafah. Bahasa Melayu mula menerima kosa kata bahasa Sanskrit seperti kepala, dosa, neraka dan lain-lain

Ciri Dan Bahan Bukti Bahasa Melayu KunoBahasa Melayu Kuno mengalami proses perubahan dengan menerima kata-kata daripada bahasa Sanskrit.Penerimaan kata-kata ini penting untuk mengungkapkan ide dan konsep yang baru. Ini dibuktikan dengan penemuan batu-batu bersurat seperti;I Batu Bersurat di Kedukan Bukit, Palembang (683 Masihi)II Batu Bersurat Talang Tuwo, Palembang (684 Masihi)IIIBatu Bersurat Kota Kapur, Bangka (686 Masihi)IVBatu Bersurat Karang Brahi, Jambi (680 Masihi)

Yang berikut merupakan tulisan pada Batu Bersurat Kedukan Bukit:Swasti SriShakawawarsatita 605 ekadshi Shuklapaksa wulan waishka dapunta Hilang naik disambau mengalap siddhayatra Di Saptami Shuklapaksa wulan Jyestha dapunta hiyang marlapas dari Minanga Tamvan(Tamwar?) Mamawa jang bala dua laksa Dangan……dua ratus Tsyara disambau dengan jalan Saribu tlu ratus sapuloh Dua banyaknya datang Di matajap (mataya?) Di pantshami shuklapaksa wulan ….laghu mudik datang Marwuat manua ….Sriwijaya Jayasiddhayatra subhiksa

Terjemahannya dalam bahasa Melayu:

Selamat dan bahagiaDalam syaka 605, pada sebelas Hari bulan terang dari bulan Waisyakha Baginda naik kapal Mencari untungnyaPada tujuh hari bulan terang dari bulan Jyesta Baginda berangkat Dari muara Tamuan (Tamwar?) Membawa bala dua laksa dengan …....dua ratus pawang di kapal dengan yang berjalan kaki seribu tiga ratus dua belas banyaknya batang di Matajab (matanya)sukacita pada lima hari bulan terang dari bulan…………..belayar mudik datang membuat benua….Sriwijaya kota yang jaya,yang bahagia, dan yang makmur.

Kata-kata yang bergaris menunjukkan penggunaan bahasa Melayu Kuno.Batu bersurat ini ditulis menggunakan huruf Pallawa, iaitu huruf Kawi dan Nagiri yang berasal daripada bahasa Dravida di India Selatan.

Ciri-Ciri Bahasa Melayu Kuno:1. Ayat yang digunakan pendek dan ringkas.2. Perkataan yang digunakan bercampur aduk antara kata-kata Bahasa Melayu Kuno dan kata-kata Sanskrit.3. Keselarasan vokal pada Bahasa Melayu kuno, contohnya; a-a, u-i, i-ia) bala laksa b) mudik tuwic) minimumnya4. Penggunaan geluncuran [w] atau letusan gigi [v] untuk letupan bibir [b].Wuat buatWulan bulan

Penggunaan awalan mar - bagi awalan ber- Marlapas berlepasMarwuat berbuat6.Pengunaan awalan ni- untuk awalan di-Niwunuh dibunuhNikenal dikenal7.Penggunaan vokal dengan luas [a] untuk vokal tengah [e] atau pengguguran vokal [a] seperti:Dgan denganSarivu seribu8.Dalam bahasa Melayu Kuno, terdapat kata pasif dan aktif. Kata-kata aktif ditandai oleh awalan ma-, mang- dan mem- manakala kata-kata pasif ditandai oleh awalan ni-.9. Bahasa Melayu Kuno mempunyai 4 vokal sempit iaitu / i /, / u / , / e / (vokal depan separuh sempit) dan / a /.

Daripada bahan bukti ini dapatlah disimpulkan bahawa bahasa Melayu Kuno sudah berkembang sebelum abad ke-7 kerana bahan-bahan ini menunjukkan bahawa pada abad inilah bahasa Melayu bertapak dan menerima pengaruh dari India.Selepas itu bahasa Melayu menerima evolusinya dengan meminjam perkataan daripada bahasa Sanskrit.Penemuan batu bersurat membuktikan bahawa bahasa Melayu Kuno menjadi bahasa rasmi dan bahasa pemerintahan di istana.Bahasa Melayu Kuno juga digunakan sebagai bahasa lingua franca dalam pelbagai aspek seperti pendidikan, perdagangan, agama, dan falsafah.

..................................................................................................................

Asal usul perkataan Melayu masih belum dapat disahkan oleh sejarawan.

Bagaimanapun terdapat beberapa bukti sejarah yang cuba mengaitkan asal-usul bahasa Melayu, seperti mana berikut:

1. Catatan orang China yang menyatakan bahawa sebuah kerajaan Mo-lo-yeu mempersembahkan hasil **i kepada raja China sekitar 644-645 Masihi.

Dikatakan orang Mo-lo-yeu mengirimkan Utusan ke negara China untuk mempersembahkan hasil-hasil **i kepada raja China.

2. Ada yang mempercayai kerajaan Mo-lo-yeu berpusat di daerah Jambi, Sumatera , daripada sebatang sungai yang deras alirannya, iitu Sungai Melayu.

3. Satu lagi catatan orang China ialah catatan rahib Buddha bernama I-Tsing yang menggunakan kata ma-lo-yu tentang dua buah kerajaan yang dilawatinya sekitar 675 Masihi.

4. Dalam bahasa Jawa Kuno, perkataan ``Mlayu'' bermaksud berlari atau mengembara. Hal ini boleh dipadankan dengan orang Indo-Melayu (Austonesia) yang bergerak dari Yunan.

Asal Usul Bangsa Melayu

Dipercayai berasal daripada golongan Austronesia di Yunan.

Kumpulan pertama dikenali sebagai Melayu Proto.

Berpindah ke Asia Tenggara pada Zaman Batu Baru (2500 Sebelum Masihi)

Keturunannya Orang Asli di Semenanjung Malaysia, Dayak di Sarawak dan Batak di Sumatera.

Kumpulan kedua dikenali sebagai Melayu Deutro

Berpindah ke Asia Tenggara pada Zaman Logam kira-kira 1500 Sebelum M**ihi.

Keturunannya orang Melayu di Malaysia

Dikatakan lebih bijak dan dan mahir daripada Melayu Proto.

Bijak dalam bidang astronomi, pelayaran dan bercucuk tanam.

Bilangan lebih banyak daripada Melayu Proto.

Menduduki kawasan pantai dan lembah di Asia Tenggara.

Orang ini, kumpulan pertama dan kedua, dikenali sebagai Austronesia.

Bahasa-bahasa yang terdapat di Nusantara sekarang berpunca daripada bahasa Austronesia ini.

rajah menerangkan bahawa bahasa Austronesia ialah satu rumpun bahasa dalam filum bahasa Austris bersama-sama dengan rumpun bahasa Austroasia dan Tibet-China (rujuk carta alir di atas).

Bahasa Melayu termasuk dalam bahasa-bahasa Golongan Sumatera bersama-sama dengan bahasa-bahasa Acheh, Batak, Minangkabau, Nias, Lampung dan Orang Laut.

Perkembangan Bahasa Melayu

Ahli bahasa membahagikan perkembangan bahasa Melayu kepada tiga tahap utama iaitu:

* Bahasa Melayu Kuno,* Bahasa Melayu Klasik dan* Bahasa Melayu Moden.

Bahasa Melayu Kuno

Merupakan keluarga bahasa Nusantara

Kegemilangannya dari abad ke-7 hingga abad ke-13 pada zaman kerajaan Sriwijaya, sebagai lingua franca dan bahasa pentadbiran.

Penuturnya di Semenanjung, Kepulauan Riau dan Sumatera.

Ia menjadi lingua franca dan sebagai bahasa pentadbiran kerana:

* Bersifat sederhana dan mudah menerima pengaruh luar.* Tidak terikat kepada perbezaan susun lapis masyarakat* Mempunyai sistem yang lebih mudah berbanding dengan bahasa Jawa.

Banyak dipengaruhi oleh sistem bahasa Sanskrit. Bahasa Sanskrit kemudian dikenal pasti menyumbang kepada pengkayaan kosa kata dan ciri-ciri keilmuaan (kesarjanaan) Bahasa Melayu.

Bahasa Melayu mudah dipengaruhi Sanskrit kerana:

* Pengaruh agama Hindu* Bahasa Sanskrit terletak dalam kelas bangsawan, dan dikatakan mempunyai hierarki yang tinggi.* Sifat bahasa Melayu yang mudah dilentur mengikut keadaan dan keperluan.

Bahasa Melayu kuno pada batu-batu bersurat abad ke-7 yang ditulis dengan huruf Pallawa:

* Batu bersurat di Kedukan Bukit, Palembang (683 M)* Batu bersurat di Talang Ruwo, dekat Palembang (684 M)* Batu bersurat di Kota Kampur, Pulau Bangka (686 M)* Batu bersurat di Karang Brahi, Meringin, daerah Hulu Jambi (686 M)

Bahasa Melayu kuno pada batu bersurat di Gandasuli, Jawa Tengah (832 M) ditulis dalam huruf Nagiri.

Ciri-ciri bahasa Melayu kuno:

* Penuh dengan kata-kata pinjaman Sanskrit* Susunan ayat bersifat Melayu* Bunyi b ialah w dalam Melayu kuno (Contoh: bulan - wulan)* bunyi e pepet tidak wujud (Contoh dengan - dngan atau dangan)* Awalan ber- ialah mar- dalam Melayu kuno (contoh: berlepas-marlapas)* Awalan di- ialah ni- dalam bahasa Melayu kuno (Contoh: diperbuat - niparwuat)* Ada bunyi konsonan yang diaspirasikan seperti bh, th, ph, dh, kh, h (Contoh: sukhat**ta)* Huruf h hilang dalam bahasa moden (Contoh: semua-samuha, saya: sahaya)

Peralihan Bahasa Melayu Kuno Ke Bahasa Melayu Klasik

Peralihan ini dikaitkan dengan pengaruh agama Islam yang semakin mantap di Asia Tenggara pada abad ke-13.

Selepas itu, bahasa Melayu mengalami banyak perubahan dari segi kosa kata, struktur ayat dan tulisan.

Terdapat tiga batu bersurat yang penting:

a. batu bersurat di Pagar Ruyung, Minangkabau (1356)

* ditulis dalam huruf India* mengandungi prosa melayu kuno dan beberapa baris sajakm Sanskrit.* bahasanya berbeza sedikit daripada bahasa batu bersurat abad ke-7.

b. Batu bersurat di Minye Tujuh, Acheh (1380)

* masih memakai abjad India* buat pertama kalinya terdapat penggunaan kata-kata Arab seperti kalimat nabi, Allah dan rahmat

c. batu bersurat di Kuala Berang, Terengganu (13***-1387)

* ditulis dalam tulisan Jawi* membuktikan tulisan Arab telah telah digunakan dalam bahasa Melayu pada abad itu.

Ketiga-tiga batu bersurat ini merupakan bukti catatan terakhir perkembangan bahasa Melayu kerana selepas abad ke-14, muncul kesusasteraan Melayu dalam bentuk tulisan.

Bahasa Melayu Klasik

Kegemilangannya boleh dibahagikan kepada tiga zaman penting:

* Zaman kerajaan Melaka* Zaman kerajaab Acheh* Zaman kerajaan Johor-Riau

Antara tokoh-tokoh penulis yang penting ialah Hamzah Fansuri, Syamsuddin al-Sumaterani, Syeikh Nuruddin al-Raniri dan Abdul Rauf al-Singkel.

Ciri-ciri bahasa klasik:

* ayat: panjang, berulang, berbelit-belit.* banyak ayat pasif

* menggunakan bahasa istana* kosa kata klasik: ratna mutu manikam, edan kesmaran (mabuk asmara), sahaya, masyghul (bersedih)* banyak menggunakan perdu perkataan (kata pangkal ayat): sebermula, alkisah, hatta, adapun.* ayat songsang* banyak menggunakan partikel ``pun'' dan `'lah''

Bahasa Melayu Moden

Bermula pada abad ke-19. Hasil karangan Munsyi Abdullah dianggap sebagai permulaan zaman bahasa Melayu moden.

Sebelum penjajahan Beritish, bahasa Melayu mencapai kedudukan yang tinggi, berfungsi sebagai bahasa perantaraan, pentadbiran, kesusasteraan, dan bahasa pengantar di pusat pendidikan Islam.

Selepas Perang Dunia Kedua, British merubah dasar menjadikan bahasa Inggeris sebagai pengantar dalam sistem pendidikan.

Semasa Malaysia mencapai kemerdekaan, Perlembagaan Persekutuan Perkara 152 menetapkan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan.

Akta Bahasa Kebangsaan 1963/1967 menetapkan bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi negara. Laporan Razak 1956 mencadangkan bahasa Melayu sebagai pengantar dalam sistem pendidikan negara.

Re: Asal Usul Bahasa Melayu (Score: 1)by ilzaf on Sunday, October 19 @ 16:53:39 MYT(User Info | Send a Message)

Hairan! masih ada orang yang percaya pada teori Melayu berasal dari Yunan.

Itu teori dari Barat.Mungkin penulis artikal ini tidak sedar bahawa telah terdapat banyak penafian dibuat oleh pakar sejarah terdiri dari orang Melayu sendiri terhadap teori itu. Bukti menolak teori itu semakin kerap ditemukan melalui penyelidikan dan penggalian di tapak arkeologi contohnya di Pulau Kalumpang, Perak. Penemuan di tapak itu membuktikan bhw Semenanjung (nusantara) telah diduduki sejak sekian lama.

Juga, Hikayat Melayu lama sendiri tidak pernah mmbincangkan asal usul Melayu yang kononnya dari Yunan. Sejarah Kerajaan Patani menyebut, Orang Melayu moden berasal dari percampuran bangsa India dan Austronesia yang sedia ada di Nusantara sejak zaman Nabi Isa lagi. Ini bermakna, sebelum munculnya orang Melayu pada hari ini, telah ada manusia Austronesia mendiami kawasan Nusantara.

Sayang sekali penulis kurang peka. Sebenarnya ada pendapat oleh pakar sejaran tempatan yang mendakwa, Orang Austronesialah sebenarnya yang menyebarkan keturunan ke kawasan-kawasan lain di sebelah barat, selatan, timur dan termasuklah di utara.

Re: Asal Usul Bahasa Melayu (Score: 1)by napies on Sunday, October 19 @ 22:00:10 MYT(User Info | Send a Message)Itu teori dari Barat.Mungkin penulis artikal ini tidak sedar bahawa telah terdapat banyak penafian dibuat oleh pakar sejarah terdiri dari orang Melayu sendiri terhadap teori itu. Bukti menolak teori itu semakin kerap ditemukan melalui penyelidikan dan penggalian di tapak arkeologi contohnya di Pulau Kalumpang, Perak. Penemuan di tapak itu membuktikan bhw Semenanjung (nusantara) telah diduduki sejak sekian lama.

ya adakah saudara boleh kemukakan bukti yg jelas??? apakah dengan kedatangan golongan autronesia di Yunan 2500 sebelum masihi masih dianggap belum terlalu lama???kerana.... bukti penemuan batu bersurat hanya ditemui :

1. Batu Bersurat Pagar Ruyong, Minangkabau (1356 M) – ditulis dalam tulisan India dan memperlihatkan pengaruh Bahasa Sanskrit.2. Batu Nisan di Minye Tujuh, Acheh (1380 M) – juga ditulis dalam tulisan India dengan beberapa perkataan Arab3. Batu Bersurat Terengganu – dijumpai di Sungai Teresat, Kuala Berang Terengganu. Tarikh sebenar tidak dapat dipastikan, tetapi ia dipercayai ditulis antara tahun 13*** M hingga 1387 M. Ia ditulis dalam tulisan Jawi.

mana bukti yg mengatakan telah diduduki sekian lama?? juga tiada bukti yg jel**????

Juga, Hikayat Melayu lama sendiri tidak pernah mmbincangkan asal usul Melayu yang kononnya dari Yunan. Sejarah Kerajaan Patani menyebut, Orang Melayu moden berasal dari percampuran bangsa India dan Austronesia yang sedia ada di Nusantara sejak zaman Nabi Isa lagi. Ini bermakna, sebelum munculnya orang Melayu pada hari ini, telah ada manusia Austronesia mendiami kawasan Nusantara.

juga ada bukti yg menunjukkan bahasa melayu merupakan bahasa pengantara:

1. Batu Bersurat Kedukan Bukit (683 M) - Palembang2. Batu Bersurat Talang Tuwo (684 M) – Palembang3. Batu Bersurat Kota Kapor (686 M) – Pulau Bangka, Palembang4. Batu Bersurat Karang Brahi (686 M) – Palembang

Berpandukan isinya, penulisan di batu bersurat tersebut dibuat atas arahan raja Srivijaya, sebuah kerajaan yang mempunyai empayar meliputi Sumatera, Jawa, Semenanjung Tanah Melayu, Se**ting Kra dan Sri Lanka. Oleh itu, ini menunjukkan bahawa Bahasa Melayu telah digunakan sebagai bahasa rasmi dan bahasa pentadbiran kerajaan Srivijaya, sekaligus meluaskan penyebaran Bahasa Melayu ke tanah jajahan takluknya . Walaupun bahasa pada batu bersurat itu masih berbahasa Sanskrit, akan tetapi masih terdapat pengaruh Bahasa Melayu Kuno di dalamnya.

bukankah kelom** austronesia sendiri berasal dari Yunan???

agak kebingungan??? mungkinkah saudara sendiri yg tidak memahami kandungan artikel.

Re: Asal Usul Bahasa Melayu (Score: 1)by PakBelalang on Sunday, October 19 @ 23:17:47 MYT(User Info | Send a Message)Sejarah adalah peristiwa masa lalu yang benar-benar berlaku.

Penulisan sejarah pula bersumberkan kepada sumber utama dan sumber pendua. Apa yang kita pelajari adalah berdasarkan penulisan sejarah kerana kita tidak mengalami sendiri sejarah itu. Penulisan sejarah ini boleh mempengaruhi pemikiran pembaca mengikut corak pendangan penulis.

Penulisan sejarah terutama sejarah melayu didominasi oleh penulis barat dan cina. Ini kerana kita pernah dijajah barat dan hubungan dengan kerajaan China terutama semasa Kerajaan Melayu Melaka. Sudah tentu pandangan penulis ini berbeza-beza mengikut kepentingan penulis. Ada juga penulis yang diupah supaya condong kepada kuasa lain. Penulisan sejarah juga tidak sentiasa tepat kerana penemuan-penemuan baru akan merubah fakta-fakta yang lama.

Penulisan sejarah banyak menjadi alat kepada penguasa yang ingin menunjukkan kehebatan kerajaan masing-masing. Umpama Amerika yang menguasai filem kehebatan askar mereka dalam perang vietnam walaupun sebenarnya mereka yang kalah. Penulisan sejarah jarang bersifat neutral kerana sifat sejarah itu sendiri yang tidak objektif. Penulisan sejarah yang

bersifat subjektif itulah menjadikan ianya istimewa berbanding subjek lain kerana selalu muncul penemuan-penemuan baru dalam kajian sarjana.

Sebagai bangsa Melayu yang mendiami Tanah Melayu, para sejarawan tempatan berusaha untuk membuktikan bahawa bangsa Melayu berasal dari Tanah Melayu bukannya berhijarah dari Yunan. Muncullah penemuan-penemuan seperti Kota Tampan dan Perak Man. Kenapa penemuan ini dibesar-besarkan? Adakah ianya semata-mata disiplin subjek ini? Mungkin benar, tetapi bagi saya ianya juga boleh menjadi alat kepentingan politik.

Kita berhak mengakui bahawa Tanah Melayu adalah milik kita daripada kita menyerahkan kedaulatan ini kepada bangsa lain. Sebelum pihak lain menemui fakta baru tentang penduduk asal Tanah Melayu, eloklah kita menyokong penemuan Kota Tampan dan Perak Man. Hanya ALLAH SWT yang MAHA MENGETAHUI tentang siapakah peri**i tanah air kita ini.

tugasan bmm3112 sejarah melayu

1.0 Pengenalan Sejarah Bahasa Melayu

Sejarah Melayu merupakan karya sastera sejarah Melayu yang terkenal dalam kalangan rakyat di Malaysia. Karya ini berjaya memaparkan sejarah keagungan bangsa Melayu yang penuh dengan pelbagai pencapaian. Salah satu daripadanya ialah penggunaan bahasa Melayu yang begitu baik dan berkesan yang berjaya menceritakan pelbagai kehebatan dan keagungan bangsa Melayu pada zaman tersebut.

Naskhah asalnya telah diterbitkan di Singapura oleh Malaya Publishing House .Naskhah ini merupakan antara naskhah standard yang telah ditemui oleh sejarawan yang telah dicetak dan disalin semula oleh Shellabear pada tahun 1896 di Singapura . Bahkan menurut penulis tersebut, karya ini merupakan karya kedua dari suatu siri tentang sejarah-sejarah Melayu yang penting dan karya ini telah diterjemah ke dalam pelbagai bahasa dunia yang lain seperti Perancis dan Belanda.

Karya Sejarah Melayu dari segi bahasanya, Nik Sofiah Haji Karim memberikan pandangan sebagai yang berikut: ( Nik Sofiah Haji Karim, 1985:8):

“ mengenai jenis ayat yang digunakan, saya akan mengambil kesimpulan yang dibuat oleh Awang Sarin. Awang Sarin menyatakan bahawa secara menyeluruh Salatussalatin

mempunyai kecenderungan menggunakan ayat majmuk lebih banyak daripada ayat mudah dan ayat transformasi satu dasar”.

Pendekatan terhadap Sejarah Melayu dari segi bahasa tidak begitu kerap dicuba sebaliknya, ia boleh dianggap sebagai biasa dimulakan seperti yang dapat dilihat dalam kertas kerja Nik Sofiah Haji Karim iaitu ciri-ciri bahasa Melayu lama : satu pendekatan linguistik.

2.0 Sejarah Melayu dalam aspek Penggunaan Kata.

Kata ialah unit bahasa yang terkecil yang mengandungi makna lengkap dan dapat berdiri sendiri dalam ayat. Unsur yang membentuk perkataan ialah morfem, iaitu unit terkecil dalam bahasa yanga mempunyai fungsi gramatis atau menjalankan tugas nahu. Morfem terbahagi kepada morfem bebas dan morfem terikat. Morfem bebas ialah morfem yang dapat berdiri sendiri sebagai suatu kata atau ayat minimum manakala morfem terikat memerlukan morfem lain untuk membentuk perkataan .

Contoh morfem bebas dalam teks Sejarah Melayu ialah emas, raja dan hati. Manakala contoh morfem terikat pula ialah ber dalam perkataan berangkatlah , di … i membentuk perkataan dianugerahi , per….an membentuk perkataan perbendaharaan dan sebagainya.

Dalam bahasa Melayu terdapat empat golongan kata, iaitu kata nama, kata kerja, kata adjektif, dan kata tugas.

2.1 Kata Nama Dalam Karya Sejarah Melayu

Kata nama ialah sejumlah perkataan yang menjadi unsur inti dalam binaan frasa nama. Kata nama boleh berperanan sebagai subjek dan predikat mengikut situasi ayat atau cerita yang hendak disampaikan oleh penutur. Begitu juga dalam Hikayat Sejarah Melayu ini. Namun

begitu, kata nama ini begitu luas untuk dijelaskan. Justeru, kata nama telah dibahagikan kepada kata nama khas, kata nama am dan kata ganti nama.

2.1.1 Kata Nama Khas Dalam Karya Sejarah Melayu

Kata nama khas ialah kata nama yang mendukung makna rujukan khas kepada sesuatu benda atau orang. Huruf pertama kat nama ini ditulis dengan huruf besar. Kata nama khas dapat dibahagikan kepada kata nama khas hidup dan kata nama khas tak hidup. Kata nama khas hidup terbahagi pula kepada dua kumpulan iaitu kata nama khas hidup manusia dan kata nama khas hidup bukan manusia.

Contoh kata nama khas yang terdapat dalam karya Sejarah Melayu boleh dilihat dalam rajah 1 di bawah.

Rajah 1

KATA NAMA KHAS

Hidup

Tak hidup

Contoh:

Makaduniah, Hindi, Turkistan

Manusia

Contoh: Raja Iskandar, Raja Kida Hindi,, Nabi Ibrahim

Bukan manusia

Contoh: Corek Mandang Kini, Lembuara

KATA NAMA AM

Hidup

Tak hidup

Manusia

Contoh: raja, puteri,anak , cucu

Bukan manusia

Contoh: malaikat, lembu putih,padi

Institusi

Contoh: istana,

Bukan institusi

konkrit

Contoh: negeri, jalan, sungai, kampung

Bukan institusi abstrak berbilang

Contoh: santapan, pakaian

Bukan institusi abstrak tak berbilang

Contoh: angin,roh kuasa

Kata Ganti Nama

Kata Ganti Nama Tunjuk

Contoh: begini, itu, ini

Kata Ganti Nama Diri

Kata Ganti Nama Diri Tanya

Contoh: apa, siapa, mana

Kata Ganti Nama Diri Orang

Pertama

Contoh: patik, beta

Kedua

Contoh: kalian

Ketiga

Contoh: baginda, nya

Cara

Contoh:laju

Sifat / Keadaan

Contoh:pandai

JENIS KATA

ADJEKTIF

Perasaan

Contoh:gembira

Warna

Contoh: kuning

Pancaindera

sentuh

Contoh:halus

Bau

Contoh: harum

Rasa

Contoh: manis

Pandang

Contoh: cantik

Dengar

Contoh: merdu

Gabungan

Contoh: bersih

Ukuran

Contoh:panjang

Waktu

Contoh:lama

Jarak

Contoh:jauh

1. Bentuk Kata

Tunggal

Terbitan

Majmuk

Ganda

2. Proses Pembentukan Kata

Pengimbuhan

Pemajmukan

Penggandaaan

Rajah di atas menunjukkan golongan kata dalam bahasa Melayu.

o Interaksi P&P Yang Berkualiti.

o Aktiviti Kokurikulum Yang Berkesan.

o Pembentukan Sahsiah Guru Yang Mantap.

o Pengurusan Dan Perkembangan Sumber Manusia Yang Efektif.

o Penyediaan Persekitaran Yang Kondusif.

2.1.2 Kata Nama Am Dalam Karya Sejarah Melayu

Kata nama am ialah perkataan yang merujuk benda, orang atau konsep yang bersifat umum. Pembahagian kata nama am boleh ditunjukkan dalam rajah 2 di bawah.

Rajah 2

2.1.3 Kata Ganti Nama Dalam Karya Sejarah Melayu

Kata ganti nama ialah kata yang menggantikan kata nama am atau kata nama khas. Pembahagian kata ganti nama ditunjukkan dalam rajah 3 di bawah.

Rajah 3

2.1.4 Kata Kerja Dalam Karya Sejarah Melayu

Kata kerja ialah sejumlah perkataan yang menjadi unsur inti dalam binaan frasa kerja. Kata kerja dibahagikan kepada kata kerja tak transitif dan kata kerja transitif.

Kata kerja tak transitif ialah kata kerja yang tidak memerlukan objek atau penyambut selepasnya. Oleh itu, kata kerja tak transitif tidak dapat dipasifkan.

Kata kerja tak transitif dibahagikan kepada dua iaitu kata kerja tak transitif tanpa pelengkap dan kata kerja tak transitif berpelengkap. Kata kerja tak transitif tanpa pelengkap ialah kata kerja yang boleh berdiri sendiri tanpa diikuti pelengkap.

Contoh: ……. anak raja Bentan itu terlalu amat berkasih-kasihan.

…… itulah sebabnya maka beta hendak pergi.

Kata kerja tak trasitif tanpa pelengkap boleh ditambah unsur keterangan seperti yang berikut:

Contoh: ……….. maka baginda pun turun bermain ke pasir .

Kata kerja tak transitif berpelengkap memerlukan pelengkap untuk menyempurnakan maksud ayat. Unsur-unsur yang menjadi pelengkap boleh terdiri daripada kata adjektif, frasa sendi nama dan kata nama.

Contoh: Kata sahibul hikayat, maka trsebutlah perkataan raja di

benua Keling , Adi Wiranama Raja Mudeliar namanya,

asalnya daripada anak cucu Raja Suran, raja di negeri

Bija Nagara.

Kata kerja transitif ialah kata kerja yang memerlukan objek yang terdiri daripada frasa nama untuk menyempurnakan maksudnya. Kata kerja ini terbahagi kepada kata kerja transitif aktif dan kata kerja transitif pasif.

Contoh: Maka berapa puluh raja-raja datang meminang, tiada

diterima oleh Raja Jambuga Rama Mudeliar, katanya

“Bukan bangsaku. Dipinang oleh raja kebanyakan ini

bukan padannya.’’

Kata kerja transitif aktif boleh menggugurkan objeknya sekiranya kata kerja tersebut membawa makna adjektif.

Contoh: Telah itu maka oleh Paduka Seri Pikrama Wira,ananda

baginda Raja Muda dikahwinkan baginda dengan anak

Tun Perpatih Permuka Berjajar; terlalu sangat berkasih-

kasihan .

2.1.5 Kata Adjektif dalam Karya Sejarah Melayu

Kata adjektif atau kata sifat ialah kata yang menjadi unsur inti dalam binaan frasa adjektif. Kata adjektif boleh dikenal pasti melalui cirinya yang boleh didahului atau diikuti oleh kata penguat.

Contoh: ……… terlalu hairan ……….

…….. terlalu sekali besar ……….

Berdasarkan makna yang didukung oleh sesuatu adjektif, kata-kata adjektif boleh dibahagikan kepada jenis-jenis seperti yang berikut:

Kata adjektif dapat digunakan untuk menyatakan tiga darjah perbandingan, iaitu darjah biasa, darjah bandingan, dan darjah penghabisan.

2.1.6 Kata Tugas Dalam Karya Sejarah Melayu

Kata tugas tidak berfungsi sebagai unsur inti dalam sebarang predikat, baik predikat frasa nama, frasa kerja ataupun frasa adjektif. Kata tugas mempunyai tugas-tugas tertentu dalam pembinaan sesuatu frasa, klausa dan ayat.

Berdasarkan kriteria kedudukan dan fungsinya dalam binaan ayat,

kata- kata tugas boleh dikelompokkan kepada:

1. kata penyambung ayat

2. kata praklausa

3. kata prafrasa

4. kata pascakata

5. kata supraayat

Kata penyambung ayat ialah kata hubung yang terbahagi kepada:

a. kata hubung gabungan (kata hubung setara)

b. kata hubung pancangan (kata hubung tak setara)

Kata hubung gabungan menghubungkan dua klausa atau lebih yang

sama tara sifatnya.

Contoh kata hubung gabungan ialah dan, atau, manakala, tetapi, lalu

dan sebagainya.

Contoh penggunaan kata hubung dalam karya Sejarah Melayu:

Telah berapa hari di jalan, sampailah ke Majapahit; maka ia pun naik

menghadap Betara Majapahit persembahkan surat dan kiriman raja

Singapura itu.

Kata hubung pancangan menyambung klausa tak setara atau klausa

pancangan pada klausa utama (klausa induk). Kata hubung pancangan

terbahagi kepada:

a. Kata hubung pancangan relatif.

b. Kata hubung pancangan komplemen.

c. Kata hubung pancangan keterangan.

Kata hubung pancangan relatif atau ringkasnya kata relatif digunakan

untuk menghubungkan klausa utama dengan klausa kecil yang lain.

Kata relatif yang digunakan ialah yang.

Contoh penggunaan kata hubung pancangan relatif dalam karya Sejarah

Melayu:

Maka dititahkan Betara Majapahit seorang hulubalang yang besar

akan panglimanya, Demang Wiraja namanya.

Kata hubung pancangan komplemen atau ringkasnya kata komplemen

digunakan untuk menghubungkan satu klausa yang menjadi

komplemen atau pelengkap pada klausa utama. Kata komplemen yang

digunakan ialah bahawa dan untuk.

Contoh penggunaan kata hubung pancangan komplemen dalam karya

Sejarah Melayu:

I`LAM, ketahui olehmu, kepada zaman dahulukala dan pada

masa yang telah lalu, kata yang empunya cerita , bahwa Raja

Iskandar, anak Raja Darab, Rum bangsanya, Makaduniah nama

negerinya, Zulkarnain gelarannya, sekali peristiwa baginda

berjalan hendak melihat matahari terbit; maka baginda sampai

pada serokan negeri Hindi.

Kata hubung pancangan keterangan atau ringkasnya kata hubung keterangan berfungsi menghubungkan klausa yang menjadi keterangan pada satu klausa utama.

Contoh kata hubung keterangan:

a. keterangan sebab: kerana, lantaran, oleh sebab

b. keterangan syarat: sekiranya, kalau , jikalau, andai kata, jika

c. keterangan akibat: hingga, sehingga

d. keterangan waktu: sementara, ketika, setelah, tatkala, semasa,

sewaktu, apabila, sebelum, selepas

e. keterangan pertentangan: walaupun, sungguhpun, kendatipun,

meskipun, biarpun, sekalipun

f. keterangan tujuan: agar, supaya, untuk

g. keterangan cara: dengan

h. keterangan bandingan: seolah-olah, seperti

Kata praklausa ialah kata yang hadir di hadapan klausa , contoh kata praklausa ialah kata seru, kata Tanya, kata perintah, kata pembenar dan kata pangkal ayat.

Kata seru digunakan untuk melahirkan pelbagai perasaan dan menghasilkan ayat seruan.

Contoh kata seru ialah aduh, cis, celaka, wah, aduhai, amboi, eh, oh dan wahai.

Kata tanya digunakan untuk menanyakan sesuatu.

Contoh kata tanya ialah mengapa, berapa, bila dan bagaimana.

Kata tanya hadir sebagai predikat atau sebahagian daripada predikat. Sekiranya kata tanya dikedepankan, maka kata tersebut perlu disertai partikel –kah. Kata tanya boleh dalam bentuk kata ganti nama seperti apa, siapa dan mana.

Contoh penggunaan kata tanya dalam karya Sejarah Melayu:

Maka sembah utusan itu, “Bukan demikian kehendak paduka kakanda itu; adakah orang yang pandai di bawah duli paduka sangulun yang demikian?’’

Kata perintah ialah kata yang digunakan dalam ayat perintah untuk menimbulkan suatu tindak balas.

Contoh kata perintah ialah jangan, usah, sila, jemput, minta, tolong dan harap.

Contoh penggunaan kata perintah dalam karya Sejarah Melayu:

Maka sembah Tun Perpatih Pandak, ‘Tuanku, kepada bicara patik janganlah ia kita adu; jikalau alah salah seorang, takut menjadi berselisih duli Tuanku dengan paduka adinda.’

Kata pembenar digunakan untuk mengesahkan sesuatu pertanyaaan. Contoh kata pembenar ialah ya, benar dan betul.

Contoh penggunaan kata pembenar dalam karya Sejarah Melayu:

Maka sembahnya, ‘Ya Tuanku, jika ada kurnia duli Tuanku, empat ribu hulubalang beri akan patik, boleh patik tangkap Raja Semudra itu dengan hidupnya patik persembahkan ke bawah Duli Yang Dipertuan.’

Maka sahut Maharaja Dewa Sura, ‘ Benarlah kata tuan hamba itu; tuan hambalah sempurna hamba.’

Kata pangkal ayat hadir di bahagian hadapan ayat yang menjadi penanda kesinambungan ayat dalam wacana. Kata ini kerap digunakan dalam bahasa klasik dan jarang terdapat dalam bahasa moden.

Contoh kata pangkal ayat ialah hatta, maka, syahadan, adapun, alkisah, kalakian, sebermula, sekali, peristiwa, arakian.

Kata prafrasa hadir di hadapan frasa, iaitu sama ada frasa nama, frasa kerja atau frasa adjektif. Kata prafrasa boleh dijeniskan kepada kata bantu, kata penguat, kata penegas, kata nafi, kata pemeri, kata sendi nama, kata arah dan kata bilangan.

Kata bantu bertugas membantu frasa kerja, frasa kerja, frasa adjektif dan frasa sendi nama dengan menimbulkan makna-makna tambahan dari segi aspek waktu atau ragam. Kata bantu terbahagi kepada:

a. kata bantu aspek

b. kata bantu ragam

Kata bantu aspek menimbulkan suasana perbezaan masa sama ada masa lampau, masa kini atau masa hadapan. Contoh kata bantu aspek: telah, sudah , pernah, sedang, masih, akan dan belum.

Contoh penggunaannya dalam ayat:

Setelah sampai ke darat, maka oleh Awi Dicu diisinya peti empat buah, empat orang hulubalang yang gagah.

Kata bantu ragam menerangkan ragam perasaan yang berkaitan dengan perbuatan yang dilakukan seperti hendak, mahu, harus, mesti, boleh dan dapat.

Contoh penggunaannya dalam ayat:

Maka segala hulubalang Semudra pun gemparlah, masing-masing menghunus senjatanya hendak berperang dengan orang Syahrun Nuwi.

Kata penguat ialah perkataan yang mendahului atau mengikuti kata adjektif dengan fungsinya untuk menguatkan maksud yang terkandung dalam kata adjektif. Kata penguat terbahagi kepada kata penguat hadapan, kata penguat belakang dan kata penguat bebas. Contoh kata penguat hadapan: terlalu, paling, agak. Contoh kata penguat belakang: sekali, benar, nian. Contoh kata penguat bebas: amat, sangat, sungguh.

Contoh penggunaan kata penguat dalam ayat:

Telah sampai ke negeri Syahrun Nuwi, maka Raja Semudra pundipersembahkan oleh Awi Dicu kepada Raja Syahrun Nuwi; maka Raja Syahrun Nuwi terlalu sukacita.

Kata penegas berfungsi memberikan penekanan pada bahagian-bahagian tertentu dalam ayat. Kata penegas terbahagi kepada dua:

a. Yang hanya menegaskan frasa predikat atau bahagian-

bahagiannya. Contoh: -kah, -tah dan –lah.

Contoh penggunaan dalam ayat:

Kata sahibul hikayat, maka tersebut lah perkataan Raja Malikul

Mansor di Semudra.

b. Yang menegaskan kedua-dua bahagian ayat, iaitu subjek dan predikat. Contoh: juga, jua, pun, sahaja, lagi dan memang.

Contoh penggunaan dalam ayat:

Maka baginda pun menyesal dirinya.

Kata nafi ialah kata yang menjadi unsur nafi frasa-frasa predikat seperti frasa nama, frasa kerja, frasa adjektif dan frasa sendi nama. Kata nafi terdiri daripada kata bukan dan tidak. Kata bukan menjadi unsur nafi frasa nama dan frasa sendi nama, manakala kata tidak menjadi unsur frasa kerja dan frasa adjektif.

Contoh penggunaan kata nafi dalam karya Sejarah Melayu:

Maka tidak lah dapata orang berdiri adi pantai itu, lagi banyak mati.

Kata nafi bukan boleh hadir sebelum frasa kerja dan frasa adjektif sekiranya kedua-dua frasa itu membawa maksud pertentangan maklumat.

Kata pemeri menjadi unsur pemeri hal atau perangkai antara subjek dengan frasa-frasa utama dalam predikat. Kata pemeri terdiri daripada kata ialah dan adalah. Kata ialah hadir di hadapan frasa nama dan menunjukkan persamaan atau ekuatif manakala kata adalah hadir di hadapan frasa adjektif dan frasa sendi nama dan menunjukkan huraian atau kualitatif.

Contoh penggunaan kata pemeri dalam karya Sejarah Melayu:

Syahdan Seri Rama itu panglima gajah, ialah asal ceteria; duduknya dekelek-kelekan kanan, sirihnya bertetampan.

Biasanya kata pemeri tidak boleh hadir bersama kata nafi kecuali dalam binaan kata nafi dan frasa adjektif. Kata pemeri juga tidak boleh hadir di hadapan frasa kerja.

Kata sendi nama hadir di hadapan kata nama atau frasa nama dan berfungsi untuk merangkaikan frasa nama dengan kata-kata atau frasa-frasa yang lain. Penggunaan kata-kata sendi nama digunakan untuk menunjukkan tempat, waktu, arah, menyatakan punca sesuatu, menyatakan sasaran, keterangan, kegunaan sesuatu, maksud, menyatakan perihal dan membawa pengertian tertentu.

Contoh kata sendi nama : di, ke, dari, daripada, kepada, pada, untuk , bagi, demi , tentang, seperti,bagai, umpama, laksana, dengan, sejak, semenjak, terhadap, akan , oleh, hingga, sampai, dalam, dan antara.

Contoh penggunaan kata sendi dalam karya Sejarah Melayu:

Adapun selama Sultan Mansor Syah di atas kerajaan itu, tiada Siam datang ke Melaka , dan orang Melaka tiada pergi ke Siam.

Sesetengah kata sendi nama selain berfungsi sebagai sendi nama juga mempunyai fungsi-fungsi lain seperti berfungsi sebagai kata kerja, kata adjektif, kata bantu dan kata arah.

Kata arah hadir sebelum frasa nama dan biasanya sesudah kata sendi nama untuk menunjukkan hala atau jurusan. Contoh kata arah ialah atas, antara, bawah, tepi, belakang, tengah, dalam, luar, penjuru, sisi, sudut, segi, selatan, samping, timur, barat, hadapan, utara dan sebagainya.

Contoh penggunaan kata arah dalam karya Sejarah Melayu:

Maka pada suatu hari gajah yang abernama Kuricak itupun dibawa oleh gembalanya mandi lalu dari hadapan penjara itu.

Kata bilangan ialah kata yang menjadi penerang jumlah pada frasa nama. Kata bilangan terbahagi kepada:

a. Kata bilangan tentu.

Contoh: satu lima, seratus, seribu dan sebagainya.

b. Kata bilangan tak tentu.

Contoh: beberapa, segala, semua, para , sekalian, seluruh,

banyak, sedikit dan sebagainya.

c. Kata bilangan himpunan.

Contoh: berabad-abad,beratus-ratus, beribu-ribu, berjuta-

juta dan sebagainya.

d. Kata bilangan pisahan.

Contoh: masing-masing, tiap-tiap dan setiap.

e. Kata bilangan pecahan.

Contoh: setengah, suku, separuh dan sebagainya.

Kata pascakata ialah kata yang hadir selepas perkataan. Bentuk kata pasca kata yang terdapat dalam bahasa Melayu ialah –nya yang berfungsi sebagai kata penekan dan kata pembenda.

Contoh penggunaan kata pascakata dalam karya Sejarah Melayu:

Maka dilihat nya kuku nya kurang satu.

Kata supraayat ialah kata yang penggunaannya hanya jelas dalam hubungan antara ayat. Antara contoh kata supraayat ialah pun, juga, jua, pula dan sahaja.

Contoh penggunaan kata supraayat dalam karya Sejarah Melayu:

Maka baginda pun terlalu sukacita, serta memberi persalin akan Tun Telanai dan Menteri Jana Putra, dan akan segala utusan Siam itu.

3.0 Ayat Dalam Karya Sejarah Melayu

Ayat ialah binaan yang terdiri daripada unsur ayat, iaitu unit-unit yang membentuk ayat. Ayat boleh dijeniskan kepada ayat dasar dan ayat terbitan (transformasi) . Ayat terbitan pula terbahagi kepada ayat tunggal dan ayat majmuk.

3.1 Ayat Dasar

Ayat dasar ialah ayat yang menjadi dasar atau sumber untuk membentuk semua ayat lain dalam sesuatu bahasa. Berdasrkankonstituen subjek dan predikat, pola ayat dasar bahasa Melayu terdiri daripada empat pola sahaja, iaitu:

a. Frasa Nama + Frasa Nama (FN + FN)

b. Frasa Nama + Frasa Kerja (FN + FK)

c. Frasa Nama + Frasa Adjektif ( FN + FA)

d. Frasa Nama + Frasa Sendi Nama (FN + FS)

3.2 Ayat Tunggal

Ayat tunggal merupakan ayat yang terbit daripada ayat dasar. Binaan ayat tunggal menyamai binaan ayat dasar sekiranya ayat tunggal itu ayat penyata. Ayat tunggal terbina daripada satu klausa sahaja, iaitu mengandungi satu konstituen subjek dan satu konstituen predikat.

Konstituen subjek ayat tunggal boleh terdiri daripada:

a. subjek kata nama

b. subjek kata ganti nama

c. subjek kata kerja

d. subjek kata adjektif

Konstituen predikat ayat tunggal boleh terdiri daripada:

a. Predikat frasa nama – frasa nama itu boleh terbina aripada kata

nama am, kata nama khas atau kata nama terbitan.

b. Predikat frasa kerja – frasa kerja itu boleh terbina daripada kata

kerja asal, kata kerja terbitan, kata bantu + kata kerja + unsur

keterangan.

c. Predikat frasa adjektif

d. Predikat frasa sendi nama

Contoh penggunaan ayat tunggal dalam karya Sejarah Melayu:

a. Maka Sultan pun diam.

b. Maka Seri Udani dijadikan Perdana Menteri.

Dengan berdasarkan intonasi dan tujuannya, ayat tunggal boleh dibahagikan kepada:

a. Ayat Penyata

b. Ayat Tanya

c. Ayat Perintah

d. Ayat Seruan

3.2.1 Ayat Penyata

Ayat penyata ialah ayat yang diucapkan dengan maksud membuat satu penyataan. Ayat ini mempunyai tujuan untuk memberikan keterangan tentang sesuatu hal. Ia juga dikenali sebagai ayat berita atau ayat keterangan.

Contoh penggunaan ayat penyata dalam karya Sejarah Melayu:

Kata sahibul hikayat, maka tersebutlah perkataan Raja

China.

3.2.2 Ayat Tanya

Ayat tanya ialah ayat yang digunakan untuk menanyakan sesuatu hal. Ayat tanya terbahagi kepada:

a. ayat tanya tanpa kata tanya

b. ayat tanya dengan kata tanya

Ayat tanya tanpa kata tanya lazimnya diucapkan dengan nada suara meninggi sebelum kesenyapan pada akhir ayat.

Dalam tulisan, nada tanya ini dilambangkan dengan tanda soal (?).

Contoh penggunaan dalam karya Sejarah Melayu:

Maka titah baginda,’ Mahukah Seri Nara Diraja akan Tun Bulan, anak Orangkaya Hitam ? ’

Ayat tanya tanpa kata tanya boleh disertai partikel –kah pada unsur yang dijadikan fokus atau judul ayat. Dalam bahasa lisan, partikel –kah biasanya diletakkan pada hujung ayat. Dalam bahasa tulisan ( baku ), unsur yang menjadi fokus dalam ayat harus mengalami pendepanan.

Ayat tanya dengan kata tanya ialah ayat tanya yang menggunakan kata tanya seperti apa , siapa, berapa , mengapa, bagaimana dan sebagainya. Ayat tanya dengan kata Tanya terbahagi kepada:

a. Ayat tanya dengan kata ganti nama tanya

b. Ayat tanya dengan frasa sendi nama tanya.

Ayat tanya boleh juga dibahagikan kepada ayat tanya terbuka dan ayat tanya tertutup. Ayat tanya terbuka ialah ayat yang memerlukan jawapan dalam bentuk penjelasan. Ayat tanya tertutup pula ialah ayat yang memerlukan jawapan ya atau tidak/bukan.

Contoh:

Maka kata Seri Nara Diraja pada bendahara, ‘ Apa bicara tuan hamba? Bahwa Raja Kasim hendak membunuh Raja Rekan.’

Maka Bendahara Paduka Raja pun keluar bertanya, `Apa sebabnya maka orang gempar ini?’

3.2.3 Ayat Perintah

Ayat perintah ialah ayat yang diucapkan dengan tujuan untuk menimbulkan sesuatu tindakan. Orang yang bertindak ialah orang kedua atau orang dilawan bercakap. Peraturan untuk membina aayat perintah ialah bagi kata kerja transitif yang berawalan meN-, awalan ini digugurkan, tetapi bagi kata kerja tak transitif yang menerima awalan meN- dan beR-, awalan tersebut dikekalkan.

Contoh penggunaan dalam karya Sejarah Melayu:

Maka baginda berwasiat pada ananda baginda Sultan Ahmad, katanya, ‘ Hai anakku, dan cahaya mataku, dan buah hatiku, hendaklah jangan engaku melalui sembah hambamu yang tua-tua pada barang sutu pekerjaan; hendaklah engkau mesyuarat dengan segala menterimu; dan jangan segera engkau menggerakkkan hati hambamu; dan hendaklah engkau peringankan ibadatmu akan Allah subhanahu wataala; dan jangan engkau ambil hak segala manusia dengan tiada sebenarnya.’

Berdasarkan perkataan yang digunakan, ayat perintah terbahagi kepada:

a. Ayat suruhan

b. Ayat larangan

c. Ayat silaan

d. Ayat permintaan

Ayat suruhan diucapkan untuk menyuruh orang yang dilawan bercakap melakukan sesuatu.

Contoh penggunaan ayat suruhan dalam karya Sejarah Melayu:

Maka kata Awi Dicu pada hulubalang empat itu, ‘ Apabila kamu datang kelak ke hadapan Raja Semudra, kamu bukalah peti ini dari dalam, keluarlah kamu tangkap Raja Semudra itu .’

Ayat larangan ialah ayat yang menggunakan kata larangan seperti jangan, usah, atau tak usah seabelum kata kerja dengan tujuan untuk melarang seseorang melakukan sesuatu.

Contoh penggunaan ayat larangan dalam karya Sejarah Melayu:

Maka titah Sultan Mansor Syah,’Hendaklah Bendahara Paduka Raja karang surat kebenua Siam. Kehendak kita, sembah pun jangan, salam pun tidak, surat kasih pun jangan .’

Ayat silaan ialah ayat yang menggunakan kata silaan seperti sila atau jemput dengan tujuan untuk mempersilakan atau menjemput seseorang melakukan sesuatu.

Contoh penggunaan ayat silaan dalam karya Sejarah Melayu:

Maka kata Hang Kasturi, ‘Baiklah, naiklah engkau .’

Ayat permintaan ialah ayat yang menggunakan kata permintaan seperti minta dan tolong untuk memohon pertolongan atau kerjasama seseorang.

Contoh penggunaan ayat permintaan dalam karya Sejarah Melayu:

Ia pun pergi mengadap Betara Majapahit memohonkan Siantan, sembahnya, ‘ Tuanku, kula hendak memohonkan Siantan ; jikalau dianugerahkan sebaik-baiknya; jikalau tiada pun diambil juga.’

Bentuk-bentuk ayat silaan dan permintaan biasanya tidak membawa pengertian yang negatif sebagaimana yang terdapat dalam ayat larangan.

3.2.4 Ayat Seruan Dalam Karya Sejarah Melayu

Ayat seruan ialah ayat yang diucapkan dengan nada atau intonasi untuk melahirkan sesuatu perasaan, seperti takut, marah, takjub, geram dan sakit. Ayat seruan boleh disertai kata seru atau tidak dan biasanya diakhiri dengan tanda seru (!).

Contoh penggunaan ayat seruan dalam karya Sejarah Melayu:

Maka titah baginda, ’Syabas! Bahwa Seri Nara Dirajalah sebenar-benar hamba yang sempurna.’

Maka kata Raja Muhammad, `Cih! Jatuh destar kita oleh Tun Besar, ‘ sama ia memandang penjawatnya.

3.2.5 Susunan Konstituen Ayat Tunggal

Susunan konstituen ayat tunggal terbahagi kepada susunan biasa dan susunan songsang. Dalam susunan biasa, konstituen subjeknya terletak di hadapan konstituen predikat.

Ayat tunggal susunan songsang terbentuk melalui proses pendepanan atau penjudulan, iaitu unsur-unsur dalam konstituen predikat yang biasanya hadir selepas subjek dipindahkan ke hadapan subjek.

Proses pendepanan boleh dibahagikan kepada:

a. Pendepanan seluruh predikat

b. Pendepanan sebahagian daripada predikat

Contoh ayat tunggal susunan songsang pendepanan seluruh predikat:

Maka Tun Besar ditanamkan oranglah.

Ayat tunggal susunan songsang pendepanan sebahagian predikat terbahagi kepada:

a. pendepanan frasa kerja

b. pendepanan frasa adjektif

c. pendepanan frasa sendi nama

3.3 Ayat Aktif dan Ayat Pasif Dalam Karya Sejarah Melayu

Dari segi ragam, ayat tunggal boleh dibahagikan kepada ayat

aktif dan ayat pasif. Ayat aktif ialah ayat yang mengandungi kata kerja yang mengutamakan subjek asal sebagai judul atau unsur yang diterangkan.

Contoh penggunaan ayat aktif dalam karya Sejarah Melayu:

Maka Sultan Mansor Syah segera menyuruh membawa persalin akan Bendahara dengan selengkapnya.

Maka pada suatu hari Semerluki masuk menghadap ibunya.

Ayat pasif terbit daripada ayat aktif transitif dan mengandungi kata kerja yang mengutamakan objek asal atau subjek terbitan sebagai judul atau unsur yang diterangkan.

Contoh penggunaan ayat pasif dalam karya Sejarah Melayu:

Maka oleh Tun Demang ditikamnya, Khoja Baba, luka.

Maka disuruh tetas oleh Semerluki, maka ditetas oranglah.

Ayat aktif terbahagi kepada:

a. ayat aktif transitif.

b. ayat aktif tak transitif

Ayat pasif terbahagi kepada:

a. ayat pasif dengan imbuhan kata kerja pasif

b. ayat pasif dengan kata ganti nama diri orang pertama dan

kedua

c. ayat pasif dengan kata bantu pasif kena

3.4 Ayat Majmuk Dalam Karya Sejarah Melayu

Ayat majmuk ialah ayat yang terbina dengan mencantumkan dua ayat tunggal atu lebih, iaitu mengandungi dua atau lebih daripada dua klausa. Ayat majmuk terbahagi kepada:

a. ayat majmuk gabungan

b. ayat majmuk pancangan

c. ayat majmuk campuran

Ayat majmuk gabungan ialah ayat yang terdiri daripada dua atau lebih ayat tunggal yang setara sifatnya yang digabungkan dengan menggunakan kata hubung gabungan dan, atau, tetapi dan sebagainya.

Ayat majmuk gabungan terbahagi kepada:

a. Gabungan yang susunan fakta-faktanya berurutan dengan

menggunakan kata hubung gabungan seperti dan, lalu, lagi,

serta dan sambil.

b. Gabungan yang susunannya memberikan maksud pertentangan

fakta dalam ayat-ayat yang digabungkan.

Contoh penggunaan ayat dalam karya Sejarah Melayu:

Maka Sang Jaya Pirama dan Sang Surana dan Akhtiar Muluk

dititahkan bersama-sama dengan Seri Udani.

Maka oleh Semerluki disuruhnya campaki sauh terbang, perahu

laksamana kena, lalu lekat.

Ayat majmuk pancangan ialah gabungan ayat-ayat tunggal yang tidak setara membentuk satu ayat baru.

Ayat majmuk pancangan terbentuk daripada satu ayat utama atau induk (klausa utama) dan satu atau beberapa ayat kecil lain yang dipancangkan dalam ayat induk itu. Ayat majmuk pancangan boleh dibahagikan kepada tiga jenis, iaitu:

a. Ayat majmuk pancangan relatif

b. Ayat majmuk pancangan komplemen

c. Ayat majmuk pancangan keterangan

Ayat majmuk pancangan relatif ialah ayat yang menggunakan kata relatif yang dalam binaannya.

Contoh penggunaan ayat majmuk pancangan relatif dalam karya

Sejarah Melayu:

Adapun saudara sepupu Seri Akar Raja yang mati itu, mana bicara Laksamana dengan Seri Akar Raja, kerana ia bukan orang lain pada Laksamana.

Ayat majmuk pancangan komplemen ialah ayat yang dihubungkan dengan kata komplemen untuk dan bahawa .

Ayat majmuk pancangan komplemen terbahagi kepada tiga jenis, iaitu:

a. ayat komplemen frasa nama subjek

b. ayat komplemen frasa nama objek tepat

c. ayat komplemen frasa kerja

d. ayat komplemen frasa adjektif

Contoh penggunaan ayat majmuk pancangan komplemen dalam

karya Sejarah Melayu:

I`LAM, ketahui olehmu, kepada zaman dahulukala dn pada masa yang telah lalu, kata yang empunya cerita, bahwa Raja Iskandar, anak Raja Darab, Rum bangsanya, Makaduniah nama negerinya, Zulkarnain gelarannya, sekali peristiwa baginda berjalan hendak melihat matahari terbit; maka baginda sampai pada serokan negeri Hindi.

Ayat Majmuk Pancangan Keterangan ialah ayat majmuk yang terbit daripada satu ayat induk dan satu ayat kecil atau lebih yang berfungsi sebagai keterangan kepada predikat ayat induk. Ayat majmuk pancangan keterangan terbahagi kepada kepada jenis-jenis berikut:

a. keterangan musabab : Contoh oleh sebab

b. keterangan akibat : Contoh hingga

c. keterangan syarat : Contoh sekiranya, andai kata

d. keterangan waktu : Contoh setelah, ketika

e. keterangan pertentangan : Contoh sungguhpun , sekalipun

f. keterangan harapan : Contoh agar

g. keterangan cara : Contoh dengan

h. keterangan tujuan : Contoh untuk, bagi

i. keterangan perbandingan : Contoh seolah-olah, seperti

Contoh penggunaan ayat dalam karya Sejarah Melayu:

Maka perempuan tua itupun turunlah ke pantai dengan tongkat sebatang kasadnya hendak mencari anak-anak ikan.

Ayat majmuk campuran ialah ayat yang mengandungi lebih satu jenis ayat, yakni terdiri daripada campuran ayat tunggal dengan ayat majmuk atau deretan pelbagai jenis ayat majmuk.

Contoh penggunaan ayat dalam karya Sejarah Melayu:

Adapun Seri Bija Diraja pergi mengikut Maharaja Dewa Sura itu, serta ia berburu kerbau jalang, dan menikam seladang, dan memikat ayam hutan, dan barang di mana pasir yang baik di sana ia singggah bermain sambil menjala dan memukat.

4.0 Tatabahasa Dalam Karya Sejarah Melayu

Tatabahasa mengikut Kamus Dewan Edisi keempat bermaksud pengetahuan atau pelajaran tentang pembentukan perkataan dan proses pembinaan ayat atu penyusunan kata dalam ayat atau nahu.

Awang Sariyan dalam Ceritera Bahasa (2002) secara ringkas menyatakan tatabahasa ialah peraturan yang membina bentuk-bentuk bahasa (kata, frasa dan ayat) yang betul bagi sesuatu bahasa tertentu.

Dengan perkataan lain, tatabahasa itu tidak lain daripada himpunan peraturan umum struktur bahasa yang meliputi bidang morfologi dan sintaksis. Sistem tatabahasa mempunyai tiga sistem utama iaitu sistem fonologi, tatabahasa dan semantik. Tatabahasa berfungsi utnuk memisahkan bentuk gramatis dengan bentuk yang tidak gramatis. Fungsi tatabahasa secara khusus merujuk kepada subjek, predikat, objek, keterangan dan lain-lain.

Selain itu, bahasa istana juga digunakan secara meluas dalam karya ini. Bahasa istana ialah bahasa diraja yang digunakan secara khusus dalam hubungan yang melibatkan sekurang-kurangnya salah satu pihak terdiri daripada keluarga diraja. Bahasa istana berbeza daripada bahasa perhubungan biasa kerana bahasa ini mempunyai ciri khusus, terutama dari segi penggunaan kosa kata dan ungkapan.

Bahasa istana disebut sebagai bahasa halus kerana kata dan ungkapan bertatasusila banyak digunakan. Penggunaan kata-kata khusus bertujuan untuk menggambarkan rasa hormat kepada raja dan meletakkan baginda pada kedudukan yang lebih tinggi daripada rakyat biasa.

Contoh penggunaan bahasa istana dalam karya Sejarah Melayu:

Maka sembah Hang Isa Pantas,`Tuanku, jikalau ada kurnia Duli Yang Dipertuan, patik hendak memohonkan emas barang dua tiga kati, dan kain barang dua tiga banian.’

4.1 Golongan kata

Golongan kata dalam karya Sejarah Melayu telah membuka minda para

intelektual dunia mengenai reformasi yang dialami oleh bahasa Melayu.

Perkembangan bahasa yang bermula dari kata tunggal telah berkembang

menjadi kata terbitan, kata majmuk dan kata ganda. Setiap kata ini

melalui beberapa proses seperti pengimbuhan untuk melahirkan kata

terbitan, pemajmukan untuk melahirkan kata majmuk dan penggandaan

untuk melahirkan kata ganda.

Kata majmuk ini dapat pula dikelompokkan kepada:

a. kata majmuk rangkai kata bebas

b. kata majmuk istilah khusus

c. kata majmuk membawa maksud kiasan (simpulan bahasa)

Contoh penggunaan kata majmuk dalam karya Sejarah Melayu:

Maka Sultan Mansor Syah pun sukacita .

Kata ganda pula boleh dibahagikan kepada tiga jenis iaitu:

a. penggandaan penuh

b. penggandaan separa

c. penggandaan berentak

Penggandaan penuh ialah proses menggandakan seluruh kata dasar sama

ada kata dasar itu ada imbuhan ataupun tidak. Penggandaan separa ialah

proses yang menggandakan sebahagian kata dasar sahaja. Kata yang

digandakan itu boleh terdiri daripada kata tunggal atau kata terbitan.

Manakala penggandaan berentak ialah proses yang menggandakan kata

dasar mengikut rentak bunyi tertentu dalam kata dasar . Penggandaan

berentak terbahagi kepada:

a. penggandaan berentak pengulangan vocal

b. penggandaan berentak pengulangan konsonan

c. penggandaan berentak bebas

Contoh penggunaan kata ganda dalam karya Sejarah Melayu:

Telah Patih Aria Gajah Mada mendengar kata budak-budak itu, maka

Ia fikir di dalam hatinya, `Jikalau demikian, sia-sialah kebaktianku

sekian lama ini.’

Begitu juga dengan kata terbitan yang melalui proses pengimbuhan melibatkan imbuhan dalam bentuk awalan, akhiran, apitan dan sisipan membentuk istilah baru.

Kata terbitan berawalan dapat dibahagikan kepada:

a. awalan kata nama

b. awalan kata kerja

c. awalan kata adjektif

Contoh penggunaan kata terbitan awalan dalam karya Sejarah Melayu:

Maka baginda berkira-kira hendak berangkat ke Majapahit.

Kata terbitan berakhiran boleh digolongkan kepada akhiran kata nama dan akhiran kata kerja.

Contoh penggunaan kata terbitan akhiran dalam karya Sejarah Melayu:

Maka Hang Jebat dan Hang Kasturi pun kaiklah ke balai larangan itu.

Kata terbitan berapitan pula digolongkan kepada 3 iaitu apitan kata nama, apitan kata kerja dan apitan kata adjektif. Contoh kata terbitan seperti gemerencing, menanggalkan, menanamkan, permandian, dan kelengkapan.

Contoh penggunaan kata terbitan apitan dalam karya Sejarah Melayu:

Sembah Tun Bija Sura,’Tuanku,apatah ada permainan kita Melayu ini melainkan sapu-sapu ringin?’

5.0 Pengaruh Bahasa Lain Dalam Bahasa Melayu

Pengaruh bahasa asing ini berlaku kerana perkataan bahasa Melayu tidak menepati maksud bahasa asing. Apatah lagi tiada perkataan dalam bahasa Melayu yang sesuai dengan keperluan nama kepada fenomena atau benda yang diperkatakan. Selain itu, pengaruh ini berlaku disebabkan oleh peristiwa peperangan dan penjajahan politik suatu ketika dahulu. Di samping itu, faktor ekonomi iaitu melalui perdagangan dan perniagaan yang melibatkan pelbagai bangsa juga telah mempengaruhi penggunaan bahasa asing dalam bahasa Melayu. Tambahan pula, perkembangan penyebaran agama yang meluas telah turut sama menyumbang ke arah pengaruh bahasa asing dalam memperkayakan perbendaharaan kata dalam bahasa Melayu.

5.1 Kosa Kata Pinjaman daripada Bahasa Sanskrit dalam Karya

Sejarah Melayu

Seperti yang diketahui umum bahasa Sanskrit ini banyak mempengaruhi istilah dalam bahasa Melayu memandangkan hubungan yang rapat antara kerajaan Melayu dengan kerajaan Hindu sejak zaman dahulu lagi terutama dalam bidang perdagangan dan kebudayaan. Antaranya ialah perkataan benua Keling, Pahili, kata, bicara, merdu, hasta, nadi, kasturi,senjakala, manikam, kendi, peti, angsana putera,puteri sida-sida dan dewa.

Kewujudan nama Hindi yang kerap diulang dalam karya ini menggambarkan pengaruhnya memang terpahat dalam sejarah bahasa Melayu. Antaranya ialah Raja Kida Hindi, Raja Gangga Syah Johan , Maha Indera Bupala, dan Mani Purindan.

Contoh penggunaan kata tersebut dalam karya Sejarah Melayu:

Kata sahibul hikayat, maka tersebutlah perkataan raja di benua Keling, Adi Wiranama Raja Mudeliar namanya , asalnya daripada anak cucu Raja , raja di negeri Bija Nagara.

5.2 Kosa Kata Pinjaman daripada Bahasa Arab dalam Karya

Sejarah Melayu

Begitu juga dengan pengaruh bahasa Arab dalam Sejarah Melayu amat besar sekali. Kita boleh lihat pengaruhnya daripada bab 1 lagi di mana mukadimmahnya telah dimulai dengan

kalimah bismillahirahmanirahhim. Selain itu, perkataan Islam, nabi, ilmu, akal, Quran, hajat, niat, hukum, takdir Allah, adil, kaum, Turkistan ,fitnah, wasiat, doa, dunia dan akhirat adalah merupakan kata yang berasal daripada bahasa Arab yang sering kita temui dalam karya Sejarah Melayu. Apatah lagi nama-nama watak dalam karya itu sendiri sudah jelas menunjukkan pengaruh Arab amat tebal dalam kalangan orang Melayu seperti Sultan Mahmud, Nabi Khidir, Zulkarnain, Rasulullah salallahualaihiwasalam, Fakir Muhammad, Allah subhanahu wataala,

Contoh pengaruh Arab dalam karya Sejarah Melayu:

Telah Raja Aftabul Ard menengar kata Raja Suran itu, terlalu ajaib ia, seraya mengucap subhana `llahu `l-jabbar.

Wa `llahu a`lamu bi `si-sawab, wa ilaihi `l-marji`u wa `l-ma`ab.

5.3 Unsur bahasa lain dalam Karya Sejarah Melayu

Unsur bahasa Cina, Indonesia (Jawa), Siam , Portugis, dan Belanda juga tercatat dalam karya Sejarah Melayu. Hal ini menunjukkan Melayu memang terkenal sejak zaman dahulu lagi.

Antara bahasa Cina yang sering digunakan dalam karya ini ialah negeri China, cap kempa, sida-sida, loceng, mongkor kaca, naga, tabib dan kongsi. Kewujudan nama tokoh Cina dalam karya seperti Puteri Hang Li Po sedikit sebanyak mencerminkan pengaruh Cina turut menyumbang dalam karya Sejarah Melayu.

Contoh ayat yang menunjukkan pengaruh Cina dalam karya Sejarah Melayu:

Syahdan, maka Di Po dengan segala menteri yang menghantarkan Tuan Putri Hang Li Po itu sampai ke benua China.

Begitu juga dengan penggunaan nama pemimpin Jawa seperti Raja Majapahit dan Raden jelas menunjukkan pengaruh Jawa amat besar sebagai bangsa serumpun yang menunjukkan hubungan yang rapat memang terjalin sejak dari dahulu lagi. Penggunaan kata Jawa ini telah diguna dengan meluas dari golongan bawahan hinggalah golongan bangsawan atau istana. Antara perkataan Jawa yang terdapat dalam karya Sejarah Melayu ialah mambang , paman,

Palembang, Permasku Mambang, Iwer sang rara kabi dene laksamana lumaku-lumaku penjurit ratu Melayu dan kula.

Begitu juga dengan nama tokoh-tokoh Jawa yang terdapat dalam karya Sejarah Melayu seperti Raden Mas Pamari, Tun Perpatih Tulus, Patih Aria Gajah Mada, dan Sang Aji Jaya Ningrat.

Contoh ayat yang menunjukkan pengaruh Jawa dalam karya Sejarah Melayu:

Itupun dinyanyikan juga.

Geger wong ing panggung dene Sangka Ningrat teka penjurit ratu ing Daha.

Ertinya: Gempar orang di atas panggungan sebab melillhat Sangka Ningrat datang itu, hulubalang ratu Daha.

Seterusnya, pengaruh Siam juga terdapat dalam karya Sejarah Melayu seperti perkataan orang Siam, benua Siam, Patani, Duli Pra Cau, Cau Pandan, gajah, Pra Kelong, dan Cau Seri Bangsa.

Contoh ayat yang menunjukkan pengaruh Siam dalam karya Sejarah Melayu:

Hatta, berapa lamanya maka datangpula orang Siam menyerang Melaka; Awi Dicu nama panglimanya.

Begitu juga dengan pengaruh Portugis dan Belanda bermula dalam bab dua puluh dua dalam karya Sejarah Melayu. Antara perkataan yang didapati ialah Feringgi, Goa, Benggali Putih, Gonzalo Periera, kapitan, Alfonso d`Albuquerque,, Dios dan fusta.

Contoh ayat yang menunjukkan adanya pengaruh Portugis dalam karya Sejarah Melayu:

Telah keesokan harinya, maka segala anak Portugal pun naiklah dengna istinggar, dua ribu orang, lain pula orang hitam dan segala lashykarnya tiada terbilang lagi banyaknya.

6.0 Penutup dan Kesimpulan

Muhammad Haji Saleh, peneliti Pusat Penyelidikan Dasar dan Kajian Antarbangsa Universiti Sains Malaysia, menambahkan, Sulalatus Salatin ( Sejarah Melayu ) merupakan karya sastera agung, sekaligus buku sejarah dan panduan istiadat yang penting dalam peradaban, kebudayaan, dan sistem pemerintahan Melayu.

Menurut beliau, bahasa yang digunakan merupakan bahasa terbaik dalam khazanah sastera Melayu.

Oman Fathurahman, peneliti manuskrip kuno dari UIN Syarif Hidayatullah, juga berpendapat yang sama. Dalam konteks sejarah kesusasteraan Melayu klasik, katanya, Sulalatus Salatin ( Sejarah Melayu ) dapat dianggap sebagai salah satu teks Melayu terpenting yang memikat perhatian peneliti dan sarjana sejumlah negara.

Perbincangan mengenai Tun Sri Lanang juga selalu lekat dengan karya tersebut. Apalagi Sulalatus Salatin menjadi satu-satunya karya yang kepengarangannya dihubungkan dengan Tun Sri Lanang.

Sulalatus Salatin banyak diterjemahkan sebagai Sejarah Melayu atau Malay Annals. Ada juga yang menyebut Sulalat sebagai peraturan, pertuturan, juga perteturun. Namun, dengan melihat maknanya, transkripsi paling tepat, menurut Oman, adalah perteturun sehingga Sulalatus Salatin perlu dibaca sebagai Perteturun Raja-raja.

Lantaran itu, kata Oman lagi, kebesaran dan keindahan Sulalatus Salatin sebagai sebuah karya sastera sejarah Melayu klasik dalam beberapa hal jauh melebihi kebesaran zaman dan pengarangnya.( Mukhamad Kurniawan )

Konklusinya, karya Sejarah Melayu ini merupakan satu khazanah bahasa yang menjadi bukti kepada ketamadunan Melayu yang tidak kurang hebatnya dalam dunia serantau dan antarabangsa. Kemasyhurannya bukan saja dari aspek ekonomi dan politik malahan dari sudut kebudayaan dan ketinggian bahasanya juga turut diperakui oleh dunia. Justeru, sebagai guru bahasa, kita patut menjadikan karya ini sebagai sumber inspirasi dalam pengajaran dan pembelajaran kita demi memartabat dan memperkukuhkan lagi bahasa ibunda ini.

7.0 Rujukan

Abdullah Hassan. 1985. Penerbitan Kata Dalam Bahasa Malaysia . Kuala

Lumpur: Penerbitan Fajar Bakti.

Goay Teck Chong, 2003. Bahasa Melayu Kertas 1 Teks Pra-U STPM

Matrikulasi. Petaling Jaya: Pearson Malaysia Sdn. Bhd.

Goay Teck Chong, 2005. Bahasa Melayu Kertas 1 Teks Pra-U STPM .

Petaling Jaya: Pearson Malaysia Sdn. Bhd.

Nik Safiah Karim, Farid M. Onn, 2006. Tatabahasa Dewan Edisi Baharu.

Kuala Lumpur : Penerbit Dewan Bahasa dan Pustaka.

Sheikh Othman b Sheikh Salim, 2005. Kamus Dewan Edisi Keempat.

Kuala Lumpur : Penerbit Dewan Bahasa dan Pustaka.

Siti Hajar Abdul Aziz, 2009. Bahasa Melayu II. Shah Alam, Selangor:

Oxford Fajar Sdn.Bhd.

http://tatabahasabm.tripod.com/tata/amajmuk.htm

http://pbasmkps.blogspot.com/2009/12/tutorial-kata-nama-tunggal-dua-dan.html

http://www.tutor.com.my/stpm/kata_penggandaan/penggandaan.htm

http://ms.wikipedia.org/wiki/Kata_nama

http://www.docstoc.com/docs/13439317/PERBANDINGAN-TATABAHASA-BAHASA-MELAYU

Tindakan ini bersesuaian dengan pendapat Piaget, (1957) yang berkaitan dengan teori konstruktivisme. Menurut beliau, pengetahuan boleh dihayati oleh individu melalui konstruktivisme. Melalui proses akomodasi dan asimilasi, individu membentuk pengetahuan baru melalui pengalaman. Manakala bagi (Briner, M. 1999) pula, murid membina pengetahuan mereka dengan menguji idea dan pendekatan berdasarkan pengetahuan dan pengalaman sedia ada, mengaplikasinya kepada situasi baru dan mengintegrasi pengetahuan baru yang diperolehi dengan binaan intelektual yang sedia ada.

..............................................................................................

Sunday, October 7, 2012

tika ingin kongsikan modul BMM3112 yang tika ada dengan semua.mungkin kadang-kadang ada antara rakan-rakan yang menggunakan wireless maktab atau mana-mana tempat, ada yang kene block, tika pernah rasa perkara yang sama.jadi saya mengambil inisiatif untuk membantu rakan yang perlu. semoga ilmu ini dapat kita kembangkan bersama.

1- PENGENALANPengenalan tentang asal-usul bahasa dan bangsa Melayu telah anda pelajaridalam HMBL3703 Sejarah Bangsa dan Bahasa Melayu yang telah memperincikanperkembangan bahasa Melayu dengan jelas. Dalam modul ini, topik 1 dan topik2 merupakan imbasan kembali sejarah awal tersebut secara ringkas dan bagitopik-topik seterusnya anda akan diperkenalkan kepada perkembangan bahasa

Melayu selepas merdeka, cabaran yang dihadapi, perancangan bahasa,kemunculan sistem tulisan, perkamusan Melayu dan kaedah penterjemahan.Sejarah perkembangan bahasa Melayu perlu dilihat dari sudut etimologi kata„Melayu‰. Asal usul perkataan ini sebenarnya masih belum disahkan oleh ahlisejarah. Apa yang dapat dilakukan ialah meneliti beberapa bukti yang dapatdikaitkan dengan kata Melayu, iaitu catatan Cina yang menyatakan bahawasebuah kerajaan Mo-lo-yeu mempersembahkan hasil bumi kepada MaharajaCina sekitar tahun 644-645 Masihi. Ada juga yang berpandangan bahawakerajaan Mo-lo-yeu berpusat di daerah Jambi, Sumatera yang diberikan namanyaberdasarkan sebatang sungai bernama Sungai Melayu. Satu catatan orang Cina

Topik1-Sejarah Perkembangan Bahasa MelayuHASIL PEMBELAJARANPada akhir topik ini, anda seharusnya dapat:1. Menjelaskan asas usul bangsa dan bahasa Melayu;2. Mengenal pasti rumpun bahasa Austronesia dan keluarga bahasaMelayu; dan3. Menjelaskan bahasa Melayu Kuno dan Melayu Klasik.

2- TOPIK 1 SEJARAH PERKEMBANGAN BAHASA MELAYUialah seorang sami Buddha yang bernama I-Tsing menggunakan perkataantersebut apabila menceritakan tentang dua buah kerajaan yang dilawatinyasekitar tahun 675 Masihi. Dalam bahasa Jawa Kuno pula, perkataan „Mlayu‰bermaksud berlari atau mengembara. Ini dapat dikaitkan dengan kedatanganIndo-Melayu (Austronesia) yang dikatakan bergerak dari Yunan ke TanahMelayu.

Istilah Melayu dapat dilihat dari dua segi, iaitu pengertian yang sempit danpengertian yang luas (Asmah,1985:37). Bagi pengertian pertama, istilah inimerujuk kepada bangsa-bangsa Austronesia yang terdapat di semenanjungTanah Melayu dan kawasan tradisional yang disebut sebagai gugusan pulaupulauMelayu, yakni pulau-pulau yang meliputi Indonesia hari ini. Pengertiankedua??

Pada tahun 1972, pertubuhan UNESCO telah memilih istilah Melayu bagimerujuk kepada suku bangsa yang berbahasa Melayu yang mendiamisemenanjung Tanah Melayu, pantai timur Sumatera dan beberapa tempat lagiyang berdekatan. Bahasa yang digunakan oleh penduduk di kawasan ini ialahbahasa Melayu. Bahasa ini menjadi bahasa kebangsaan di Malaysia, manakala diIndonesia dikenal pula sebagai bahasa Indonesia yang merupakan bahasakebangsaan di negara itu juga.

ASAL USUL BAHASA MELAYUBeberapa orang sarjana bahasa Barat telah membuat penyelidikan tentangbahasa-bahasa yang tersebar di kepulauan Melayu dengan membandingkanantara satu bahasa dengan bahasa yang lain. Antara pengkaji yang terkenaltermasuklah R.H. Geldern, J.H.C. Kern, Wilhem von Humboldt, van der Tuuk,Otto Demwolff, P.W. Schmidt, Brandstetter, William Marsden dan lain-lain.Sarjana tempatan yang turut memberi sumbangan terhadap usaha ini ialahAsmah Haji Omar, Amat Juhari Moain, Harun Aminurrashid, Ismail Hussiendan lain-lain.

Bangsa Melayu dikatakan berasal dari Asia Tengah atau dari Nusantara(kepulauan Melayu). Ini berdasarkan dua teori yang dikemukakan oleh parapengkaji, iaitu R.H. Geldern, iaitu seorang ahli pengkaji prasejarah yangmengatakan bahawa bangsa Melayu berasal dari Asia Tengah berdasarkankajian yang dibuat terhadap kapak tua (beliung batu) yang ditemui. Kapak tuatersebut ditemui di sekitar hulu Sungai Brahmaputra, Irrawaddy, Hwang,Salween dan Yangtze yang didapati serupa dengan kapak tua yang ada dikawasan Nusantara. Beliau menyimpulkan bahawa kapak tua di Nusantara itudibawa oleh masyarakat dari Asia Tengah bersama-sama dengan bahasanyasekali.

3- TOPIK 1 SEJARAH PERKEMBANGAN BAHASA MELAYU Pengkaji seterusnya ialah J.H.C. Kern, seorang ahli filologi Belanda jugamengatakan bahawa bangsa Melayu itu berasal dari Asia Tengah berdasarkanpersamaan beberapa perkataan. Beliau mendapati ada beberapa perkataan yangterdapat di kepulauan Nusantara itu terdapat juga di Madagaskar, Taiwan,beberapa pulau di kepulauan Pasifik dan di Filipina. Beliau juga mendapatibahawa perkataan yang digunakan berasal daripada induk yang sama, iaituAsia.Selain dua tokoh tersebut, William Marsden yang membuat kajian terhadapbahasa Melayu mendapati bahasa Melayu dan bahasa Polinesia itu merupakanbahasa serumpun. Pendapat yang kedua mengatakan bahawa bangsa Melayu ituberasal dari Nusantara yang bermaksud bahasa Melayu itu bermula dariNusantara. Dalam kajian ini, istilah filum digunakan bagi menggambarkankelompok bahasa yang menjangkau lebih 5,000 tahun.Berdasarkan kajian yang telah dilakukan oleh para pengkaji, bahasa Melayudidapati tergolong dalam filum bahasa-bahasa Austris yang mempunyai tigarumpun utama: bahasa Austroasia, Tibet-China dan Austronesia (Rajah 1.1).

Rajah 1.1: Pembahagian Filum Austris

1.1.1 Keluarga Bahasa-Bahasa AustronesiaPerkataan Austronesia merupakan gabungan dua perkataan, iaitu austro dannesos. Perkataan w berasal daripada bahasa Latin, yang bermaksud selatan;manakala perkataan nesos berasal daripada bahasa Yunani yang bermaksudpulau. Oleh itu, istilah austronesia membawa pengertian „pulau-pulau selatan‰(Asmah,1985:35). Istilah ini diperkenalkan oleh P.W. Schmidt, manakala istilahMalayo-Polenesia digunakan oleh Wilhem von Humboldt, ahli bahasa yang telahmengkaji aspek keserumpunan bahasa antara bahasa Melayu dengan bahasabahasadi daerah Polinesia. Bahasa Austronesia ialah satu rumpun bahasa yangtergolong dalam satu filum bahasa Austris bersama-sama dengan rumpunbahasa Austroasia dan TibetChina. Istilah rumpun digunakan bagi

4 - TOPIK 1 SEJARAH PERKEMBANGAN BAHASA MELAYU

menggambarkan sekelompok bahasa yang mempunyai tempoh masa antara2,500 5,000 tahun.Rumpun bahasa Austronesia terbahagi kepada empat rumpun, iaitu bahasabahasadi kepulauan Melayu (Nusantara), bahasa-bahasa Polinesia (bahasabahasadi Hawaii, Tonga dan New Zealand iaitu di kalangan bangsa Maori),Melanesia (bahasa-bahasa di Fiji, Irian dan New Caledonia), dan Mikronesia(bahasa-bahasa di kepuluan Gilbert, Carolina, Marshall dan Marianna) (Rajah1.2).

Rajah 1.2 : Pecahan Rumpun Bahasa Austronesia1.1.2 Rumpun Bahasa MelayuBahasa Melayu tergolong dalam keluarga Nusantara di bawah rumpun bahasaAustronesia. Asal-usul bahasa Melayu adalah dari filum Austris. Filum Austristerpecah kepada tiga rumpun bahasa yang besar iaitu rumpun Austroasia danrumpun Austronesia (dulu dikenali sebagai Malayo-Polinesia), dan rumpunTibet-China. Rumpun Austronesia pula dipecahkan kepada empat keluarga,iaitu Indonesia (Nusantara), Melanesia, Mikronesia dan Polinesia (Rajah 1.2).Dalam keluarga bahasa Nusantara terdapat kira-kira 200 hingga 300 bahasa.Namun begitu, bahasa-bahasa tersebut dikelaskan kepada golongan tertentuseperti golongan Filipina, Sumatera, Jawa, Kalimantan, Bali-Sasak, Muna-Butung, Gorontalo, Tomini, Loinang, Bunku-Laki, Sulawesi selatan, Bima-Sumba, Ambon-Timul, Sula-Bacon, dan Halmahera selatan-Irian Jaya. BahasaMelayu tergolong ke dalam kumpulan bahasa Sumatera.Beberapa teori telah mengatakan bahawa penutur-penutur bahasa Melayuberasal daripada golongan manusia yang diberi nama Austronesia. Merekadatang dari daerah Yunan dan telah turun dalam dua gelombang pergerakan kewilayah Asia Tenggara. Golongan pertama disebut Melayu Proto yang datang

sejak tahun 2,500 sebelum Masihi. Tidak dijelaskan mengapa mereka berpindah.Mereka tinggal di kuala-kuala sungai dan pantai untuk memudahkan kerja-kerjaTOPIK 1 SEJARAH PERKEMBANGAN BAHASA MELAYU 5mencari makan. Golongan kedua disebut Melayu Deutro yang datang kira-kiradalam tahun 1,500 sebelum Masihi. Perpindahan mereka juga tidak dapatdipastikan sebab-sebabnya. Melayu Deutro ini telah berpindah mengikut jalandan laluan yang dilalui Melayu Proto. Apabila sampai di selatan merekamendesak golongan pertama ke daerah pinggiran, ke hulu sungai, ke kawasangunung atau ke tempat-tempat yang terpencil, manakala Melayu Deutro tinggaldi kawasan tanah pamah, tanah rendah, lembah sungai dan di tepi laut.Selain daripada itu, terdapat teori yang menyatakan bahawa bangsa Melayuberasal dari Tanah Besar Asia Tenggara. Pendapat ini didukung oleh pengkajipengkajiBarat. H. Kern menyatakan bahawa penduduk di kepulauan AsiaTenggara berasal dari Assam, di bahagian timur negara India. Beliau membuatkesimpulan demikian lantaran terdapat persamaan-persamaan adat resambeberapa suku di Sumatera dan Borneo dengan suku-suku di Assam seperti sukuNaga di India. Henry Yule pula berpendapat seperti J.R. Logan iaitu tentangwujudnya persamaan adat resam antara penduduk-penduduk di daratan AsiaTenggara dengan yang terdapat di kepulauan Melayu. Persamaan-persamaan inimenunjukkan bahawa mereka adalah daripada keturunan yang sama.Berdasarkan kajian-kajian ini boleh dikatakan bahawa penduduk-pendudukkepulauan Asia Tenggara hingga ke Lautan Teduh berasal dari tanah besar AsiaTenggara. Tetapi tidak dapat dipastikan dari mana. Ada yang mengatakan dariYunan, di barat daya negeri China; dari Assam, India; dari Asia Tengah; dan adajuga yang mengatakan dari bahagian selatan tanah besar Asia Tenggara. Seoranglagi sarjana yang membuat kajian perbandingan bahasa ialah Mees. Beliaumembuat kajian bertitik tolak daripada pembahagian oleh Schmidt dengansedikit perubahan dan data yang lebih perinci. Menurut Mees lagi, bahasa dandialek di Tanah Melayu tidak dapat tidak, mempunyai hubungan dengan bahasayang digunakan di pantai Timur Sumatera, iaitu bahasa Melayu. Malah, daerahbahasa Melayu di luar Tanah Melayu merangkum kepulauan Riau, Palembang,Kampar, Jambi dan Medan. Bahasa Melayu-Sriwijaya memperlihatkan sisa-sisatua daripada salah satu bahasa Austronesia berdasarkan prasasti yang terdapatpada batu bersurat Talang Tuwo bertarikh 680 Masihi. Di bahagian utara pula,terdapat kelompok bahasa Aceh, bahasa Batak seperti Karo, Toba, Simalungan,dan Angkola-Mandiling, Nias, Mentawai, Minangkabau dan Lampung.

6 - TOPIK 1 SEJARAH PERKEMBANGAN BAHASA MELAYU

Istilah keluarga digunakan bagi menggambarkan sekelompok bahasa yangkurang daripada 2,500 tahun. Berdasar Rajah 1.3, kita dapati bahawa keluarga

bahasa Melayu juga mempunyai pecahannya tersendiri. Kumpulan bahasaMelayu Johor mempunyai induknya yang bermula daripada bahasa MelayuJohor kemudian bahasa Melayu tengah sebelum ke bahasa Melayu induk yangdikatakan berasal daripada bahasa Melayu Proto yang juga merupakankumpulan bahasa Austronesia.Daripada keluarga Indonesia (Nusantara), bahasa Melayu terpecah kepada 16subkeluarga atau bahasa, iaitu bahasa Filipina, Sumatera, Jawa, Kalimantan, Bali-Sasak, Gorontalo, Tomini, Toraja, Loinang, Bunku-Laki, Sulawesi Selatan, Muna-Butung, Bima-Sumba, Ambon-Timur, Sula-Bacon, Halmahera Selatan-Irian Jaya.Dalam subkeluarga Sumatera termasuk bahasa Aceh, Batak, Minangkabau,Melayu, Nias, Lampung, dan orang Laut.

7- TOPIK 1 - SEJARAH PERKEMBANGAN BAHASA MELAYU

Osman Omar (1961:3) mengatakan bahawa percabangan bahasa Indonesia begitutersebar luas kerana dikembangkan oleh suku bangsa yang seketurunan denganbangsa Melayu dan penyebaran ini terjadi disebabkan sifat semula jadi bangsaMelayu sendiri sebagai ahli pelayaran dan perantau yang masyhur. Ciri-ciri pelautdan perantau bangsa Melayu ini mengakibatkan berlakunya dua pertembunganpenting pada induk bahasa Indonesia menjadi berbagai-bagai bahasa lain. MenurutAsmah (1985) kawasan penyebaran bahasa-bahasa Indonesia dianggap sebagaipusat keseluruhan kawasan Austronesia atas beberapa sebab. Antara lain, keluargabahasa ini melebihi mana-mana keluarga bahasa dari segi bentuk-bentukbahasanya. Malah daripada keluarga bahasa inilah terdapatnya bahasa Melayu,iaitu bahasa yang pesat perkembangannya sehingga dijadikan bahasa kebangsaanbagi negara Malaysia, Indonesia dan Brunei Darussalam. Malah kerajaan yangmemerintah alam nusantara semuanya terdapat di kawasan Indonesia, misalnyaKerajaan Sriwijaya-Melaka dan kerajaan Melayu-Johor.Hal ini diperjelaskan oleh Ismail Hussien (1948:5) yang mengatakan bahawabahasa Melayu hanyalah merupakan satu daripada lebih kurang 200 bahasadalam kepulauan Melayu. Oleh sebab bentuknya yang amat sederhana dankemungkinan menerima unsur asing dan sifatnya yang dapat dilentur buatmemenuhi keperluan semasa, maka jadilah bahasa Melayu sebagai satu bahasayang terpenting dalam sejarah bahasa-bahasa di kepulauan Melayu. Ahli bahasamembahagikan perkembangan bahasa Melayu kepada beberapa tahap, iaitu i)bahasa Melayu Kuno, ii) bahasa Melayu Klasik, dan iii) bahasa Melayu Moden.Bahasa Melayu mempunyai jumlah penutur yang besar jumlahnya dibandingkandengan bahasa lain seperti bahasa Jawa atau bahasa Tagalog. Bahasa MelayuPurba dikatakan wujud pada zaman prasejarah namun tidak ada bukti yangbertulis pada masa itu. Perbincangan dalam modul ini lebih tertumpu kepadaperkembangan bahasa Melayu Kuno dan bahasa Melayu Klasik yang menjadi

asas kepada perkembangan bahasa Melayu Moden.BAHASA MELAYU KUNOBahasa Melayu Kuno ialah bahasa yang dipengaruhi oleh bahasa Sanskrit.Bahasa Sanskrit dikatakan banyak mempengaruhi kosa kata dalam bahasaMelayu. Bahasa Melayu Kuno melalui zaman kegemilangannya semasa berada1.2(a) Huraikan dengan ringkas sejarah asal usul kata „Melayu‰.(b) Bincangkan konsep rumpun dan keluarga bahasa Melayu.SEMAK KENDIRI 1.1

8 - TOPIK 1 SEJARAH PERKEMBANGAN BAHASA MELAYUdi bawah kerajaan Sriwijaya, kira-kira pada abad ke-7 hingga abad ke-13.Kegemilangannya terbukti apabila bahasa Melayu mampu menjadi lingua francadan bahasa pemerintah. Kerajaan Sriwijaya berjaya menghasilkan bahasa Melayuyang dipertuturkan oleh semua masyarakat sehingga bahasa Melayu menjadibahasa komunikasi di kepulauan Melayu, kepulauan Riau dan juga Sumatera.Kewujudan bahasa ini dibuktikan melalui penemuan-penemuan batu-batubersurat seperti batu bersurat di Kedukan Bukit, Palembang (683SM); batubersurat di Talang Tuwo, dekat Palembang (684M); batu bersurat di Kota Kapur,Pulau Bangka (686M); dan batu bersurat di Karang Brahi, Jambi (686M). Batubersurat di Gandasuli, Jawa Tengah (832M) ialah batu bersurat yang pertamaditemui menerima pengaruh tulisan Nagiri.Rumpun ini merupakan keluarga bahasa Nusantara dan berkembang dari abadke-7 hingga abad ke-13 sebagai bahasa pentadbiran dan bahasa lingua franca.Penuturnya terdapat di semenanjung Tanah Melayu, kepulauan Riau danSumatera. Kepentingannya sebagai bahasa lingua franca kerana sifatnya yangsederhana dan mudah menerima pengaruh asing, tidak terikat kepada perbezaansusun lapis masyarakat dan mempunyai sistem yang lebih mudah berbandingdengan bahasa Jawa. Bahasa ini banyak dipengaruhi oleh sistem bahasa Sanskrityang banyak menyumbang kepada pengayaan kosa kata bahasa Melayu.Pengaruh Sanskrit kuat akibat kaitannya dengan agama Hindu, kedudukannyasebagai bahasa golongan bangsawan dan hirarkinya yang tinggi. Ciri-ciri bahasaMelayu Kuno dapat dilihat berdasarkan butiran yang berikut:

CIRI-CIRI BAHASA MELAYU KUNO1. Banyak kata-kata pinjaman Sanskrit2. Susunan ayat bersifat Melayu3. Bunyi b ialah w dalam Melayu Kuno (Contoh: bulan - wulan)4. Bunyi e pepet tidak wujud (Contoh dengan - dngan atau dangan)5. Awalan ber- ialah mar- dalam Melayu Kuno (contoh: berlepas-marlapas)6. Awalan di- ialah ni- dalam bahasa Melayu Kuno (Contoh: diperbuat - niparwuat)

7. Ada bunyi konsonan yang diaspirasikan seperti bh, th, ph, dh, kh, h (Contoh:sukhatshitta)8. Huruf h hilang dalam bahasa moden (Contoh: semua-samuha, saya: sahaya)Tulisan yang digunakan merupakan tulisan yang berasal dari India sepertiDevanagiri dan Pallava. Tulisan ini dikatakan pengaruh tulisan India sepertiJawa Kuno dan tulisan Kawi. Ini didapati pada prasasti dengan banyaknyapengaruh kata pinjaman Sanskrit yang berkait rapat dengan pengaruhkebudayaan India dan agama Hindu. Bahasa Melayu Kuno tidak mempunyaipengaruh bahasa Arab baik dari segi kosa kata atau tulisan. Bahasa Melayu

9 - TOPIK 1 SEJARAH PERKEMBANGAN BAHASA MELAYU Kuno ternyata disebarkan pada zaman beberapa buah kerajaan lama sepertikerajaan Campa dan empayar Funan di Vietnam Tengah dan selatan, Thailandtengah dan selatan, kerajaan Sailendra di Pulau Jawa dan empayar Sriwijayayang terdapat di Sumatera Utara, Pulau Jawa dan Tanah Semenanjung hinggake Segenting Kra. Anda boleh meneliti semula perincian tentang bahasa MelayuKuno dalam modul HMBL 3703 Sejarah Bangsa dan Bahasa Melayu sebagaiulang kaji untuk pemahaman yang lebih jelas.

BAHASA MELAYU KLASIKMenurut Awang Sariyan, bahasa Melayu Klasik merupakan tahap ketiga dalamperiodisasi bahasa Melayu, sesudah bahasa Melayu Purba dan bahasa MelayuKuno. Bahasa Melayu Klasik dikatakan bermula pada abad ke-13 dan berakhirpada abad ke-19. Bahasa Melayu Klasik ini diasaskan sewaktu terdirinya kerajaanIslam pertama di sebelah timur Aceh, iaitu kerajaan Samudera-Pasai di bawahSultan Malikul Salih. Bahasa ini merupakan kesan langsung kedatangan agamaIslam dan kebudayaan Islam. Zaman permulaannya ditandai dengan kemunculanprasasti Terengganu yang bertarikh 702 Hijrah bersamaan dengan 1303 Masihi.Bahasa Melayu Klasik muncul dengan wujudnya tulisan Jawi, iaitu tulisan Arabberbahasa Melayu pada awal abad ke-14. Prasasti bahasa Melayu Klasik banyakterdapat di semenanjung Tanah Melayu seperti di Pengkalan Kempas, NegeriSembilan, Pahang, Perak, Kelantan, Kedah dan beberapa tempat lain. Prasasti inijuga ditemui di Sumatera Selatan, Jambi, Riau, Sumatera Barat, Sumatera Utara danAceh.Pada abad ke-13, peralihan bahasa berlaku ekoran daripada pengaruh yang dibawaoleh agama Islam ke Asia Tenggara. Kehadiran agama Islam ke Asia Tenggarabanyak mempengaruhi perkembangan bahasa Melayu ketika itu terutama dariaspek kosa kata, struktur kata dan juga tulisannya. Peralihan bahasa Melayu Kunokepada bahasa Melayu Klasik ini dapat dibuktikan dengan penemuan batu-batubersurat seperti batu bersurat Minye Tujuh, Aceh (1390), iaitu batu bersurat pertamayang ditemui penggunaan kata-kata Arab seperti khalifah, nabi-nabi, Allah dan

rahmat. Batu bersurat Pagar Ruyung pula mempunyai sedikit perbezaan denganbatu bersurat abad ke-7, iaitu dari segi bahasanya. Bahasa Melayu Klasik dikatakanmengalami zaman kegemilangannya semasa berada di bawah kerajaan Melaka,Aceh dan Johor Riau. Hal ini disebabkan kerajaan-kerajaan tersebut pernah menjadi

1.3Perihalkan perkembangan bahasa Melayu Kuno berdasarkan tulisanIsmail Hussein (1966) atau Darwis Harahap (1992).AKTIVITI 1.1

10 - TOPIK 1 SEJARAH PERKEMBANGAN BAHASA MELAYUkawasan yang penting untuk kegiatan perdagangan dan perkembangan Islam danseterusnya bahasa pada ketika itu.Kemunculan bahasa Melayu Klasik ini juga ditemui dalam manuskrip MelayuLama. Terdapat kira-kira 10,000 naskhah manuskrip Melayu lama ini tersimpan dibeberapa buah negara terutamanya di Barat. Manuskrip Melayu lama yang tertuaialah surat kiriman Sultan Ternate, dari kepulauan Maluku kepada Raja Portugisyang bertarikh tahun 1521 dan 1522. Tulisan berbentuk buku pula ialah ialah kitabAqaÊid al-Nasafi yang bertarikh 1590 (988H). Terdapat juga manuskrip lama lainseperti Tutinameh (1600), Hikayat Seri Rama (1633), surat Raja Aceh kepada HarryMiddleton (1602) dan surat emas Sultan Iskandar Muda Mahkota Alam, Acehkepada Raja Inggeris, King James I (1615). Penemuan ini menunjukkan bahasaMelayu telah menjadi bahasa lingua franca di Asia Tenggara pada masa itu.Dari segi fonologi, sistemnya tidak dapat ditentukan kerana tiada data lisan.Kebanyakan data berbentuk tulisan dan ini menyukarkan pengesanan sebutan yangsebenar. Awang Sariyan mengatakan bahawa perlambangan bunyi vokal terbataskepada tiga sahaja, iaitu i, a dan u (daripada vokal Arab alif, ya dan wau). Namundemikian dapat diandaikan bahawa bahasa Melayu klasik mempunyai enam bunyivokal sebagaimana yang terdapat dalam bahasa Melayu, iaitu a, e pepet, e taling, i,o, dan u. Dari segi bunyi konsonan pula, dapat diandaikan bahawa bunyi konsonanbahasa Melayu Klasik sama dengan yang terdapat dalam bahasa Melayu Moden.Pelambangan bunyi getaran alveolar r yang jelas menggunakan huruf „ra‰ dalambahasa Arab. Penggunaan ini pada hujung suku kata akhir tertutupmenggambarkan bahawa bunyi getaran alveolar itu hidup dan tidak senyap dalambahasa lisan klasik. Bunyi diftong pula memperlihatkan persamaan dengan bunyidiftong dalam bahasa Melayu Moden, iaitu ai, au dan oi.Dari segi tatabahasa pula, imbuhan yang digunakan sama dengan yang digunakandalam bahasa Melayu Moden. Hal yang sama juga berlaku bagi prosesmorfofonemik, penggandaan dan pemajmukan. Dari segi sintaksis, ayat dalambahasa ini memanfaatkan empat pola ayat dasar, iaitu ayat tunggal, ayat majmukyang sama rumusannya dengan bahasa Melayu Moden, ayat kompleks dan ayat

pasif.

Ciri-ciri bahasa Melayu Klasik ialah Ayat yang panjang dan berbelit-belit Banyak ayat pasif Menggunakan bahasa istana Kosa kata klasik seperti ratna mutu manikam, edan kesmaran (mabukasmara), sahaya, masyghul dan sebagainya

11 - TOPIK 1 - SEJARAH PERKEMBANGAN BAHASA MELAYU- Banyak menggunakan kata pangkal ayat atau perdu perkataan sepertisebermula, alkisah, hatta, adapun dan sebagainya- Penggunaan ayat songsang dan banyak menggunakan partikel pun dan lahKajian Asmah haji Omar tentang kitab ÂAqaiÊid al-Nasafi, iaitu teks tertua bahasaMelayu menunjukkan hampir 82% kosa katanya merupakan kosa kata bahasaMelayu asli. Kata pinjaman yang agak menonjol ialah bahasa Arab, Parsi danSanskrit. Terdapat juga penggunaan penanda wacana yang tidak digunakan lagidalam bahasa Melayu Moden, iaitu bermula, hatta, syahadan, kalakian danseumpamanya.

Gaya bahasa Melayu Klasik pula memperlihatkan gaya yang tersendiri. Gayabahasa Melayu Klasik kelihatan pada ayat kompleks, ayat pasif dan ayatsongsang. Hal ini disebabkan oleh pengaruh bahasa Arab dan lenggoknya yangjelas kelihatan kearab-araban. Selain daripada itu, bunga bahasanya jugamenggambarkan kehalusan dan daya cipta berseni karyawan pada zamantersebut. Bahasa Melayu Klasik bertunjangkan sistem tulisan Jawi yangberasaskan aksara Arab. Sistem tulisan ini merupakan alat yang meluaskanpenyebaran dalam bahasa persuratan di Alam Melayu. Malah sistem tulisaninilah merupakan bukti yang nyata tentang kewujudan bahasa ini. Warisanbahasa Melayu Klasik tertulis dalam karya persuratan yang meliputi pelbagaibidang, iaitu agama, undang-undang, ketatanegaraan, historiografi, sastera,perubatan dan pentadbiran serta hubungan politik. Bahasa Melayu Klasik jugamendapat pengaruh kata-kata pinjaman daripada bahasa Arab dan Parsi.Bahasa Melayu Klasik jelas banyak digunakan dalam penulisan agamakhususnya bidang tauhid atau usuluddin, syariah atau undang-undang Islam,dan tasawuf. Karya agama yang tertua dihasilkan dalam bahasa Melayu Klasikialah ÂAqaiÊid al-Nasafi. Kitab ini membicarakan tentang hakikat kejadian benda,kemungkinan ilmu, punca ilmu, keobjektifan ilmu, teori cakerawala, hakikatTuhan dan diri manusia. Jelasnya, kitab ini merupakan titik awal bidang ilmuyang jauh jangkauan pemikiran manusia dan diungkapkan dalam bahasaMelayu. Ini merupakan pencapaian penting bagi membuktikan bahawa bahasa

Melayu mampu menjadi bahasa ilmu.Tokoh-tokoh lain yang terkenal ialah Hamzah Fansuri, Syamsuddin Pasai atauSyamsudin al-Sumaterani dan Abdul Rauf Singkel. Di samping itu, muncul ahliilmu dari luar Alam Melayu, iaitu Nuruddin al Raniri. Hamzah Fansuri terkenaldengan karya prosa seperti Asrarul-Arifin fi bayan Ilm al-Suluk wal-Tawhid, al-Muntahi dan Sharabul-Ashiqin atau Zinatul-Muwahiddin. Syairnya yang terkenalialah Syair Dagang, Syair Jawi fasal fi bayan Ilm al-suluk wal-tawhid dan SyairPerahu.

12 - TOPIK 1 SEJARAH PERKEMBANGAN BAHASA MELAYUDari segi sejarah, bahasa Melayu Klasik mempunyai kesignifikanannyatersendiri. Bahasa ini dikatakan sebagai titik bermulanya bahasa Melayu Moden.Bahasa Melayu Klasik juga memperkenalkan ragam bahasa persuratan denganmunculnya tulisan Jawi yang digunakan secara meluas di Alam Melayu.Peranannya juga penting sebagai asas kepada pembentukan bahasa baku,konsep kebangsaan Melayu, dan mengungkapkan pelbagai jenis laras bagimemulakan transformasi ciri budaya yang penting.- Sejarah perkembangan bahasa Melayu perlu dilihat dari sudut etimologikata „Melayu‰. Asal usul perkataan ini sebenarnya masih belum disahkanoleh ahli sejarah.- Catatan Cina yang menyatakan bahawa sebuah kerajaan Mo-lo-yeumempersembahkan hasil bumi kepada Maharaja Cina sekitar tahun 644-645Masihi.- Pertubuhan UNESCO telah memilih istilah Melayu bagi merujuk kepadasuku bangsa yang berbahasa Melayu yang mendiami Semenanjung tanahMelayu, pantai timur Sumatera, dan beberapa tempat lagi yang berdekatan.-Bangsa Melayu dikatakan berasal dari Asia Tengah atau dari Nusantara(kepulauan Melayu). Ini berdasarkan dua teori yang dikemukakan olehpara pengkaji, iaitu R.H. Geldern dan J.H.C. Kern.-Dalam kajian ini istilah filum digunakan bagi menggambarkan kelompokbahasa yang menjangkau lebih 5,000 tahun. Berdasarkan kajian yang telahdilakukan oleh para pengkaji, bahasa Melayu didapati tergolong dalam(a) Jelaskan perkembangan bahasa Melayu Kuno dan hubungannyadengan penemuan batu bersurat.(b) Huraikan dengan ringkas ciri-ciri bahasa Melayu Kunoberdasarkan batu bersurat yang ditemui.

SEMAK KENDIRI 1.2Jelaskan kesignifikanan bahasa Melayu Klasik sebagai asas kepadaperkembangan bahasa Melayu Moden.AKTIVITI 1.2

13-TOPIK-1 SEJARAH PERKEMBANGAN BAHASA MELAYUfilum bahasa-bahasa Austris yang mempunyai tiga rumpun utama, iaitubahasa Austroasia, Tibet-China dan Austronesia.-Istilah rumpun digunakan bagi menggambarkan sekelompok bahasa yangmempunyai tempoh masa antara 2,500 - 5,000 tahun. Rumpun bahasaAustronesia terbahagi kepada empat cabang, iaitu bahasa-bahasa diKepulauan Melayu (Nusantara), bahasa-bahasa Polinesia (bahasa-bahasa diHawaii, Tonga dan New Zealand iaitu di kalangan bangsa Maori),Melanesia (bahasa-bahasa di Fiji, Irian, dan New Caledonia), danMikronesia (bahasa-bahasa di kepuluan Gilbert, Carolina, Marshall danMarianna).-Istilah keluarga digunakan bagi menggambarkan sekelompok bahasa yangkurang daripada 2,500 tahun. Kumpulan bahasa Melayu Johor mempunyaiinduknya daripada bahasa Melayu Johor kemudian bahasa Melayu tengahsebelum ke bahasa Melayu induk yang dikatakan berasal daripada bahasaMelayu Proto yang merupan kumpulan bahasa Austronesia.-Bahasa Melayu Kuno keluarga bahasa Nusantara dan berkembang dariabad ke-7 hingga abad ke-13 sebagai bahasa pentadbiran dan bahasa linguafranca. Penuturnya terdapat di semenanjung Tanah Melayu, kepulauanRiau dan Sumatera.-Bahasa Melayu Klasik dikatakan bermula pada abad ke-13 dan berakhirpada abad ke-19. Bahasa Melayu Klasik ini diasaskan sewaktu terdirinyakerajaan Islam pertama di sebelah timur Aceh, iaitu kerajaan Samudera-Pasai di bawah Sultan Malikul Salih.-Bahasa Melayu Klasik dikatakan mengalami zaman kegemilangannyasemasa berada di bawah kerajaan Melaka, Aceh dan Johor Riau-Bahasa Melayu Klasik jelas banyak digunakan dalam penulisan agamakhususnya bidang tauhid atau usuluddin, syariah atau undang-undangIslam, dan tasawuf. Karya agama yang tertua dihasilkan dalam bahasaMelayu Klasik ialah ÂAqaiÊid al-Nasafi.-Dari segi sejarah, bahasa Melayu Klasik mempunyai kesignifikanannyatersendiri. Bahasa ini dikatakan sebagai titik bermulanya bahasa MelayuModen.

14 -TOPIK 1 SEJARAH PERKEMBANGAN BAHASA MELAYUAsal usul bangsa MelayuBahasa AustroasiaBahasa AustronesiaBahasa Melayu KlasikBahasa Melayu Kuno

Bahasa Melayu PurbaBatu bersuratFilumKeluarga bahasaKonsep MelayuManuksrip lamaPrasastiRumpun bahasaSurat lama

-Asmah Haji Omar. (1985). Susur galur Bahasa Melayu. Kuala Lumpur:Dewan Bahasa dan Pustaka.-Kamarudin Husin et al. (1997). Pengajian Melayu 1. Kuala Lumpur:Kumpulan Budiman.- Dr. R. Soekmono. (1992). Pengantar sejarah kebudayaan Indonesia I dan II:Yogyakarta: Kanisius- Abdul Rashid Melebek & Amat Juhari Moain. (2006). Sejarah BahasaMelayu. Kuala Lumpur: Utusan Malaysia Pub. & Distributors.- Nik Safiah Karim et al. (2004). Tatabahasa Dewan. Kuala Lumpur: DewanBahasa dan Pustaka.- Awang Sariyan dipetik daripada Ensiklopedia kebudayaan Melayu (1998)Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka

.................................................

Rujukan Utama 1. Abdullah Hassan. (1997). The Morphology of Malay, Kuala Lumpur: Dewan

Bahasa dan Pustaka. 2. Asmah Hj. Omar. (2009). Nahu Melayu Mutakhir (Edisi Kelima), Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. 3. Asraf. (1981). “Intonasi dalam Hubungannya dengan Sintaksis Bahasa Melayu”, Dewan Bahasa, Jilid 25, Bil. 9. 4. Arbak Othman. (1981). Tatabahasa Bahasa Malaysia, Kuala Lumpur: Sarjana Enterprise. 5. Lyons, John. (1968). Introductions to Theoritical Linguistics, Cambridge: Cambridge University Press. 6. Nik Safiah Karim. (1995). Malay Grammar for Academics and Professionals, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. 7. Nik Safiah Karim (et. al). (1993). Tatabahasa Dewan Edisi Baharu, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. 8. Za’ba. (1961). Pelita Bahasa Melayu Penggal 1, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.