1.sistem pendidikan di tanah melayu sebelum kedatangan british

8/2/2019 1.Sistem Pendidikan Di Tanah Melayu Sebelum Kedatangan British

1/33

1

SISTEM PENDIDIKAN DI TANAH MELAYU

SEBELUM KEDATANGAN BRITISH

Guru-guru al-Quran yg terdapat di kg2Berketurunan Sayid, di masjid-masjid, surau-surau, tuan-tuan imam.

Isi Pengajaran: belajar al-Quran, agama: membaca, menulis huruf-huruf al Quran, membilang, tajwid, sembahyang dll yg berkait dgn

rukun iman, rukun Islam, sifat 20 dll.Tidak dikenakan bayaran. Murid-murid berkhidmat utk gurubersihkawasan rumah, angkat/angkut air, kayu api dll.

Abad 18 pengajian mengenai agama Islam bertambah maju

Alim ulama dari timur tengah berhijrah ke Tanah Melayu (TM).


2/33

2

samb

Cth: Sharif Mohamad dari Baghdad tinggal di Terengganu. AntaraketurunannyaTok Pulau Manis, pengasas sekolah agama diPulau Manis.

Bila berlaku kekacauan di Patani, ramai alim ulama berhijrah keKelantan & Terengganuantaranya Syeikh Daud bin Abdullah

di Pulau Duyung dan Syeikh AbdulKadir Bukit Bayas.

Kemudian datang guru-guru keturunan al Idrus ke Terengganupend. Islam semakin bkbg di utara Smng Tanah Melayu.


3/33

3

PERINGKAT AWAL

Tokoh-tokoh ag. dari Timur Tengah turut membantuperkembangan pend. Islam berteraskan al Quran dan Hadis.

Awal abad 19 di Kelantan terdapat banyak buku-buku arab ygditerjemah ke dlm Bh. Melayu (tulisan jawi)kitab kuning.

Antara tokoh yg terawal di KelantanSyeikh Haji Abdul Halim ygmengajar ag. Islam kpd anak-anak pembesar Kelantan.

Ramai lagi tokoh-tokoh lain yg menyebabkan Kelantan terkenalSerambi Mekahantaranya Tok Kenali


4/33

4

SISTEM PONDOK

Lebih sistematik drp penyampaian guru-guru ag. di masjid & surau.

Pondok banyak terdapat di Kedah, Kelantan, Terengganu.Sekolah pondok (pengajian agama) diperkenalkan pd awal abad ke

19. Pd th 1870an telah ada sekurang-kurangnya 8 buah pondok.

Bagaimana Sistem Pondok Bermula

Kedatangan guru / alim ulama ke suatu tempat, mengajar agamakpd masy setempat.mempunyai pengaruh yg kuat kpd masyada yg kahwinkan anak dgn guru.


5/33

5

Samb.

Mengajar secara sukarela. Org kg wakafkan tanah. Rumah utk guru

dibina secara sukarela, pondok murid dibina disekitar rumah tuanguru.

Sistem pondok tidak begitu tersusun. Duduk bersila (menadahkitab) di masjid / di rumah tuan guru. Sukatan pelajaran juga

tidak tersusun.Mata pelajarantauhid, tafsir, Fiqh, Hadis, Nahu, Saraf, Tasawwuf

& doa-doa yg ada hubungan dgn kehidupan harian. Jawi & BhArab juga diajar. BM sebagai bh pengantar. Banyak kitab telah

diterjemahkan ke dlm BMTermasuklah kitab-kitab kuning.Jangka masa belajar tidak terhad.

Utk pelajar sepenuh masamurid datang

bina pondok sekitar rumah guru.


6/33

6

Samb.

Separuh masautk org dewasa di hujung minggu. Tujuan umum

pend pondok ialah utk melahirkan pelajar-pelajar yg tahu hukum-hukum agama, berakhlak tinggi &

beribadat dgn betul.

Awal abad ke 20 lahir institusi Madrasahdipelopori oleh

kaum muda (sek. ag. moden) di Trg., Kedah, Kelantan ia berjalanseiring dgn sekolah Melayu yg dibina oleh British pd akhir abadke 19.

Pend. pd. masa itu tidak berhasrat utk menyediakan pelajar

pd alam pekerjaan. Soal mencari nafkah tidak begitu ketara. Cabaranhidup utk mencari pekerjaan tidak


7/33

7

samb

sehebat sekarang. Mereka bekerja sebagai petani, nelayan, kerja-kerja

kg. Tanah luas, subur. Di laut banyak ikan & keperluan hiduptidak begitu kompleks, &

tidak banyak pd. masa itu.

Permulaan sistem Pend. Melayu

Perkembangan Sek. Vernakular Melayu 17861941

Sblm kedatangan Br. sistem pend. di TM hanya tertumpu

pd surau, masjid & pondok shj. Pelajaran hanya tertumpu pd alQuran, agama & mata pelajaran yg berkait dgn.nya


8/33

8

Samb.

Sistem sekolah vernakular hanya mulai diperkenalkan mulai

pertengahan kurun 19. Kerajaan British (Br.) mengambil beratpendidikan di Negeri-negeri Selat (Singapura, Pulau Pinang,Melaka).

Gabenor General di India telah mengarahkan Gabenor Negeri-

negeri Selat menyediakan satu laporan mengenai sistem sistempendidikan Neg2. Selat serta memberi cadangan utk memberipendidikan kpd rakyat di bawah pemerintahan Br. (1854).Blundel gabenor Neg2 Selatcadang supaya ditubuhkan sek2.

Vernakular Melayu di Neg2. Selat dgn bantuan kjaan Br.Th. 1856, 2 buah sek. Melayu ditubuhkan di Spura 1 di Telok

Belanga, 1 di Tanjung Gelam.


9/33

9

Samb.

Antara th 18581863 beberapa sekolah Myu di Pulau Pinang dan

Melaka ditubuhkan. Penubuhan sek2. initidak mendapat sambutanibu bapa sangsi terhadap sek2 yg.tidak mengar agama. Guru / ulama juga dikatakan menentangpenubuhan sek2 ini kerana menganggu & mengancam profesionmereka (Mok Song Sang h. 4)

A.M. Skinner pemangku majistret di P. Pinang telah membuatpenyesuaian sek. Myu berdasarkan kelas al Quran pagi B.M,petang al Quran.

Elaun guru-guru B.M akan dibayar oleh kjaan, elaun guru2

ag. dibayar oleh ibu bapa. Sistem ini dapat sambutandr. ibu bapa di Seberang Prai dll tempat terutama selepas Skinner

menjadi nazir di sek. pd th. 1872.


10/33

10

Samb.

Hujung kurun ke 19 terdapat 189 sek. Ver. Myu di Neg2 Selat, 168

di Neg2. Myu Bersekutu.Th191313 sek. Ver.Myu diKedah, 5di Perlis, 8 di Kelantan, 56 di Johor.

Mulanya sek. Ver. ditubuhkan utk. murid lelaki shj. Ibu bapa tidakbersetuju menghantar anak prm. ke sek. Kerajaan Br. telahmembuka sek. Ver. Myu utk anak2 prm.

Sek. prm Myu pertama ditubuhkan di Spura th 1884, 5 thkemudian di P. Pinang. Hujung kurun ke 19Perakmempunyai9 buah sek. prm., Selangor mempunyai 2

buah sek. prm.

Di Neg2. Myu Tidak Bersekutu pkbg sek. adalah perlahan/lambat:


11/33

11

Samb.

-Kedah ada 1 buah sek. th 1897 yg pd. mulanya hanya utk anak-

anak pembesar shj.-Kelantan, Perlis, Trg buka sek. Ver. masing-masing pd th 1903,

1913, 1915.

- Th 1938 terdapat 1,169 sek. ver. di Tanah Melayu.

Mata Pelajaran: berubah dari semasa ke semasa. Sek Myu yg awalmengajar mengeja, menulis, membaca, mengarang, ilmu hisab,latihan jasmani & Ilmu Alam.

Mulai kurun ke 20perkebunan & anyaman ditambah dlm

kurr.berdasarkan cadangan Winstedt dlm laporannya th 1917. Sekver. Myu dari pertengahan kurun ke 19 hg.

Perang Dunia Kedua hanya setakat darjah 4 shj.


12/33

12

Hanya segolongan kecil shj murid yg dapat sambung plj /

memasuki maktab perguruan / Special Malay Class dimanamereka boleh menyambung pelajaran ke sekolah Inggeris.

Sek. Ver. China

Org-org Ch.telah mula bertapak di Melaka pd kurun ke 15. Tidakmendirikan sek. ver. Ch. pd masa itubil. tidak ramai.

Tujuan datangmencari nafkah, bukan menjadi penduduk tetap.Sek Ch. mula didirikan oleh Persatuan Mubaligh London diMelaka th 1815 & oleh org tempatan di Spura

th 1819.


13/33

13

Samb.Pkbg pend. Chth 1900 Kang You Wei & Liang Qi Chan lari ke

Tanah Melayu kerana reformasi mereka gagal di Ch.merekamenggalakkan org-org. Ch tempatan mendirikan sek. dgnmenggabungkan plj. Conficius dgn sains barat, anjuran merekadisambut baik.

Sek. Ver. pertama berdasarkan sistem tersebut telah didirikan di KLth. 1900. Sblm ini kurr. adalah berdasarkan klasik lama:

-Hafal klasik lama, kaligrafi, kira-kira dgn menggunakan sempoa(abakus)

-Kuil / tokong biasa digunakan sebagai sekolah. Menggunakandialek tempatan sebagai bh pengantar.


14/33

14

Samb.

spt Kongfu, Teochew, Hokkian dll.

Kurikulum baru diperkenalkan di sek. China moden pd awal kurunke 20 / selepas th 1900.

- Klasik lama, sejarah, Ilmu Alam, sains, moral, bh, ilmu hisab,lukisan, menyanyi & latihan jasmani.

- Antara sek. Ch. yg ditubuhkan: Sek. Ch. Yin Sin di Spura 1904,Sek. Chung Hwa Confucius Pulau Pinang 1904, Sek Confucius diKL 1906, Sek. Yuk Choy, Ipoh th 1907, th 1908 sek. prm.pertama Kuen Chen didirikan di KL, th.1911 sek. prm. Ch. di

Spura.Kos membina sek-sek. Ch. ditanggung oleh org. Ch.

sendiri. Kjaan Sgor membina sebuah sek. ver. Ch th 1885


15/33

15

samb

Mulai th 1901 Kjaan Manchu memberi bantuan kewangan kpd

penduduk Ch. di T.Mutk mendpat sokongan dari org Ch. diT.M.

Republik rakyat Ch. ditubuhkan th 1911terus beri bantuankewangan & nasihat supaya dapat salurkan ideologi RepublikRakyat Ch. kpd org-org. Ch. Di T.M.

Th 1918 sebuah sek. Ch. Moden dibina di Nanking utk melatih gurusek. Ch. yg akan berkhidmat di seberang laut.

Reformasi kebudayaan berlaku di China pd Mei 1919. Kesannya:semua sek. Ver. Ch. Menggunakan bh. Mandarin (bh. resmi).Sblm ini menggunakan dialek spt Kongfu, Teochew, Hokkiandll.


16/33

16

Samb.

Buku teks ditulis utk menyatupadukan org. Ch. di seberang laut.

Guru dari Ch. dihantar ke T.M. (sek. tempat menyebarkanideologi Ch. & sentimen anti barat).

Enekmen Pendaftaran sek. di T.M diluluskan th 1920:

-Pengarah Plj. berkuasa menutup sekolah yg tidak mengikut

peraturan mengenai kurikulum, pentbd. & keadaan kesihatan sek.yg ditetapkan oleh pentbd. Br.

-Semua guru & pentbd.nya dikehendaki berdaftar & diseliakan olehPengarah Plj.

- Sek-sek. Ch. yg didaftar dibawah enekmen itu akan diberibantuan kewangan oleh kjaan Br.

- Di Neg2. Tidak Bersekutukjaan neg. tidak pernah beri bantuankewangan pd sek. Ch.Ia diuruskan oleh


17/33

17

Samb.

org Ch. tempatan. Mereka boleh menubuhkan sek. sendiri jikamurid mencukupi. Menjelang th 1938 di Johor terdapat

sebanyak 245 buah sek. Ch. ditubuhkan.

Pkbg Sek. Ver. Tamil

Kemasukan buruh dari India ke T.Mdibawa Br.pembukaanladang kopi, getah, gambirmemenuhi keperluan tenaga kerja.

Utk menarik lebih ramai buruh IndiaBr. ambil tg. jwb.mendirikansek. Tamil di mana2 ada pekerja Tamil. Sek. Tamil bermula

selepas pembukaan Penang Free School yg menawarkan kelas bhTamil bagi org India yg menghantar anak-anaknya.


18/33

18

Samb.

Th. 1860 Sek. Anglo Tamil didirikan di Melaka, ditutup th 1866.

Sek2. Tamil mula didirikan di Seberang Prai, Perak, Sgor &Spura hasil usaha kumpulan mubaligh Kristian atau dgnkerjasama majikan tempatan.

Selepas th 1900 Br. telah memberi bantuan pd sek2 Tamil di ladang2& di kg2. Ketika itu terdapat 4 buah sek. Tamil dgn murid kira-kira 200 org di Perak, Neg. Sembilan & Sgor.

Pd mulanya bantuan kpd sek ver. Tamil tidak menyenangkan hatipegawai2 Br. Spt W.H. Treacher (Residen Sgor). Utk menarikburuh2 dari India maka pd th 1905 pentbd Inggeris telah

membuat keputusan utk mendirikan sekolah Tamil di tempat ygperlu.


19/33

19

Tujuannyautk menjadikan Neg2 Bersekutu pdpandangan org2 India sebagai wilayah India spt di

Ceylon (Sri Lanka).Sek. Tamil juga hanya terbatas di pkt. sek. rendah shj.

Mereka mengimport buku & guru2 dari India. Kalautidak cukup guru kerani2 estet juga boleh mengajarsecara sambilan.

Bh pengantar ialah bh Tamil, Gujerat, Hindi, & jugaMalayalam.

Dgn pkbg ladang getah & penglibatan kjaan Br dlmpentbd sek. Tamil, murid2 telah bertambah seramai

4000 org di Neg2 Bersekutu menjelang th 1920Sek2 di ladang tidak lengkap. Pd th 1930 ada 4 jenis sek

Tamil:


20/33

20

- Yg mendapat bantuan drp kjaan / pemerintahan Br.

- Yg diteruskan oleh majikansek. Ladang.

- Yg ditadbirkan oleh masy. India tempatan.

- Yg diusahakan oleh mubaligh Kristian.

Kod buruh th 1925telah dikuatkuasakan di Neg2 Myu Bersekutu.Setiap ladang yg mempunyai kanak2 lebih drp 10 org, umurpersekolahan (7-14 th) wajib menyediakan sek & guru.

Br. Juga melantik seorg. Nazir sek. Tamil berbangsa Eropah th 1930utk mengendalikan pengurusan sek.

Shg Perang Dunia ke2 pend sek. Tamil hanyalah utk membasmibuta huruf di kalangan kanak2. Di sesetengan tempat pend.

Tamil hanyalah spt nursery (tpt. Jaga kanak2) yg belumbersekolah kerana ibubapa bekerja di ladang2. Kadar keciciranjuga tinggi.


21/33

21

Pd th 1936 barulah kursus dlm pend. utk guru Tamil dimulakandibandar2 besar (selama 2 th). Tenaga pengajarguru India ygmengajar di sek. Inggeris & nazir sek. dari bhg. Tamil.


22/33

22

Sikap Br. Terhadap Pend. Myu

1. Br. Perkenalkan arahan paksaann terhadap anak2 Myu yg

berdekatan dgn sek2 di Sgor. Guru pelawat bumiputera dimulakan th 1894, dipegang oleh Haji Mohamad yg pernah

bekerja sebagai guru di Lembah Kinta,Perak.2. Gaji guru pelawat masa itu $40.00 - $50.00 sebulan.

Guru: gred 1 $30.00, gred $26.00, gred 3 $ 18.00, gred 4 $15.00Gaji guru sek Inggeris dibayar oleh pentadbir Inggeris $85-$125sebulan.

3. Ibu bapa akan didenda jika tidak menghantar anak lelakinya ke

sek. Pentbd. Br juga berusaha mendapatkan bantuan ketua2masy., beri hadiah pd


23/33

23

murid2 yg datang ke sek., beri ubat kpd masy sek

4. Selepas th 1900 tulisan rumi diperkenalkan oleh R.J Wilkinson,nazir sek2 persekutuan. Beliau juga mencetak karya2 klasik Myuutk jadi bahan bacaan sek.

5. Br.juga berusaha utk menyediakan guru2 yg cukup utk

sek2 Myu. Hasilnya th 1907 sebuah maktab perguruan di Melaka& maktab perguruan di Matang ditubuhkan.

6. Sek. Ver. Myu terus bkbg. selepas R.O. Winstedt dilantiksebagai Penolng Pengarah Pelajaran bagi Neg2 Selat & Neg2Myu Bersekutu.

7. Th 1922 MPSI di Tg. Malim ditubuhkan.

8. Peluang belajar bagi anak2 Myu shg perang dunia ke 2

paling tinggi hanya utk bekerja sebagai guru sek. Rendah Myu.


24/33

24

9.Th 1999th terakhir bagi pelajar Diploma Perguruan. MPSIdinaik taraf sebagai UPSI.

Matlamat Pend. Myu pd masa pemerintahan Br.

1. Sek. direka mengikut kehendak pentadbiran & politik penjajah.

2. Mencapai pembangunan & matlamat politik Br. tanpa mengambil

kirakepentingan masy. Myu yg kebanyakannya terdiri dr. masy.tani.

3. Utk keperluan tenaga keja / manusia yg paling rendah

menjadi petani / nelayan yg. lebih cerdik drp ibu bapanya &hidup bergembira dgn masy kg.

4. Mendidik murid2 hanya setakat sek. rendah (darjah 4 shj). Br.Merasa bersalah sekiranya ditambah hg darjah


25/33

25

enam. Dasar penjajahutk menghapuskan buta huruf setakat ygminimum shj (drj. 4 boleh membaca, menulis yg mudah shj).

5. Br. Tidak menggalakkan org2 Myu menghantar anak2 ke sek.Ingg. Winstedt tidak setuju B.I diajar di sek. Myu, bimbang orgMyu akan bekerja di prkan2.

6. Org Myu mendesak agar ditubuhkan sek Ingg. Di Lenggong &Krian, Perak. Br. menolak dgn alasan anak2 Myu kg. hanya layak

bersekolah Myu shj. Br bimbangpend.Ingg. lebih tinggi akan menimbulkan kesedaran politik dll,& org Myu akan bertambah pandai dari semasa ke semasa.

Tulisan dlm Perak Government Gazette 6 Julai 1894

...mengajar kanak2 membaca dan menulis dlm BM.... kita akanselamat.


26/33

26

7. Memuliakan pekerjaan buruh & mengajar org Myu agar terustinggal di kg. supaya org Myu terus kekal dgn pekerjaantradisinya.

8. Utk mengambil hati pembesar2 Myu, Br. telah menubuhkan sek.khas iaitu Maktab Myu Kuala Kangsar

(MCKK) bagi melahirkan pemimpin Myu yg dapat membantubirokrasi penjajah.

9. Dgn menggunakan dongeng2 Myu secara tidak langsung, org2Myu boleh dilalaikan oleh Br.


27/33

27

KEDUDUKAN PEND. MYU DI NEG2 TIDAK BERSEKUTU(KEL., TRG, KEDAH, PERLIS, JOHOR)

1. Neg2 Myu utara meneruskan usahanya dgn pend.ag.yg bolehdikatakan setanding dgn pend. ver. yg diperkenalkan oleh Br.di neg2 Myu Bersekutu.

2. Pembaharuan2 telah dibuat, dlm pend ag.sek men. agama,smkadi TrgKUSZA yg pertama selepas Kolej IslamKelang

3. Tujuan pend. madrsahutk bersaing dgn sek. sekular

& seterusnya melahirkan pelajar yg alim kerana sistem pengajianpondok kurang sesuai lagi utk zaman moden ini.

4. Di neg2 Selatsek. madrasah terus bkbg. ekoran dari pengaruhkaum muda pd babd ke 20.


28/33

28

Pengasas kaum mudaSheikh Al Hadi & Sheikh Tahir Jalaludinmenganggap ajaran Islam harus menerima idea & falsafah barat

agar umat Islam mendapat kemajuan setanding dgn org lain.5. Madrasah Al Iqbal (didirikan Al Hadi) di Spura 1907 kurang

mendapat sambutan, pindah ke Pulau Penyengat, Riau1917.Sebuah madrasah lagi didirikan di Melaka, guna pengantar bh.

Arab.

6. Syed Sheikh Al Hadi pindah ke P.Pinang & menubuhkan

Madrasah Al Mashor.

7. Di Neg2 Myu tidak Bersekutu ramai penduduk Myu &

madrasah mudah bkbg di Smng. Madrasah yg pertamaditubuhkan ialah Madrasatul Hamidiah di Limbong Kapal, Kedaholeh Haji Wan Sulaiman bin Wan Sidek.


29/33

29

8. Menggunakan bh Arab, sistem kenaikan darjah melalui peperiksaan.

9. Pelajar yg berjaya akan diberi sijil utk membolehkan merekamenjadi guru & kadi.

10. Selain Kedah, Kelantan juga memperkembangkan pengajianmadrasah. Madrasah Mahmudiah di Kota Bharu

ditubuhkan pd 1915 oleh Majlis Agama & Adat Istiadat MyuKelantanmempunyai 3 aliranMyu, Arab & Inggeris. BM & BIdi mulakan pd th 1917penekanan pd akademik.

11. Lulusannya boleh ke Penang Free School, MCKK & MPSI. Th1917 bil murid 310 org.

12. Aliran Myu, mata plj: ilmu hisab, tulisan & pengetahuan asas ag.Islam. Buku2 teks dikeluarkan oleh pihak majlis.


30/33

30

Semenjak th 1918 majlis telah membuka banyak lagi sekolah2 &madrasah di neg. itu spt Madrasah Pasir Mas 1918, MadrasahPasir Putih 1918 & Madrasah Kg. Kutan 1919.

13. Th 1937 sek. Arab yg pertama ditubuhkab oleh majlis diberinama Madrasah Al Muhammadiah Al Arabiah.

14. Shg. P.D ke2 kelantan terkenal dgn pengajian pondok &madrasah. Kjaan Neg. memberi bantuan fizikal, kerana itu

madrasah sedikit sebanyak mendapat tempat yg baik di kalanganrakyat & setanding dgn sek. ver. Myu.

15. Trg. menjadi tempat bagi tokoh2 ag. dari neg. Arab &pentbd.nya dijalankan oleh raja yg alim. Ini membantu

memantapkan pengajian bercorak keagamaan di neg. tersebut.


31/33

31

16. Bila sek. ver.nya ditubuhkan, sistem pengajian pondok telahbertukar kpd. yg lebih menjamin, iaitu sistem madrasah (sek.

Arab) yg menggunakan sukatan plj. yg meliputi aspek keagamaan

& yg menyerupai dgn sukatan sek. Myu.17. Th 1925 tertubuhnya madrasah Arabiah yg menumpang di sek.

Myu Paya Bunga, th 1933 mempunyai bangunannya ygtersendiri, iaitu madrasah Al Sultan Zainal Abidin (SMASZA)

18. SMASZA wujud hg sekarang & telah melahirkan tokoh2 politikyg terkenal di Trg spt. Bekas MB Trg Tan Sri Hj. Wan Mokhtar

Ahmad dll. Semua bekas MB mendapat pend. asas agama (sek.Arab)

19. Phg & Johor juga ada mendirikan sek2 agama, tetapi tidak

sebanyak yg ada di Kedah, Kelantan & Trg.


32/33

32

Kesimpulan1.Shg P.D ke2 terdapat 5 sistem pengajian di Tanah Myu:

a) Se. Ver. Myu b) Sek. Ver. Ch. c) Sek. Ver. Tamil

d) Sk. Inggeris e) Sek. Pondok termasuk madrasah.2. Semua sistem persekolahan ini mempunyai ciri2 & tujuan yg

tersendirimenyebabkan sistem pentadbiran menjadiberkecamuk & tidak tersusun dgn baik serta menjadi sebab

kpg Br. Utk melengah-lengahkan perancangan & penyelarasanterhadap dasar pelajaran di peringkat memengah yg bolehmenyatupadukan semua bangsa di Tanah Myu. (Br. hanyasediakan sistem pengajian pd peringkat rendah shj).

3. Akibatnya kebanyakan masy. Myu yg tinggal dikg2 berada dlm

keadaan mundur & susah utk menembusi


33/33

33

ruang2 pernigaan yg berada di pekan2 & bandar2 serta tidakmencapai kejayaan & kelayakan akademik yg baik & tidaksetanding dgn yg berkelulusan Inggeris.

1.sistem pendidikan di tanah melayu sebelum kedatangan british

Documents