wk12-t10 - ekonomi mikro - pasaran bermonopoli

1

TOPIK 10

PASARAN BERMONOPOLI

2

CIRI-CIRI

(a) Bilangan pembeli dan penjual

Terdapat ramai penjual dan ramai pembeli tetapi tidak begitu ramai jika

dibandingkan dengan firma pasaran persaingan sempurna. Ini bermakna firma

persaingan sempurna mungkin berpuluh-puluh ribu tetapi firma bermonopoli

mungkin beribu-ribu sahaja.

(b) Jenis Barang

Barang yang dikeluarkan oleh setiap firma adalah berbeza-beza. ini bermakna

firma sengaja beza-bezakan keluaran mereka dari segi warna, kualiti,

pembungkusan dan sebagainya. Contoh ubat gigi di mana Colgate dan Darlie

sengaja membezakan keluaran mereka.

(c) Kebebasan keluar masuk

Ini bermakna firma bebas untuk buka perniagaan dan bebas untuk menutup

perniagaan. Contoh untuk membuka sebuah kedai telefon bimbit tidak ada

sebarang halangan dan jika kedai tersebut ingin menutup perniagaan, juga

tidak ada sebarang halangan. Firma seperti MAS tidak mempunyai kebebasan

keluar masuk, iaitu terdapat halangan untuk membuka MAS dan MAS tidak

boleh menutup pernigaannnya jika ia mengalami kerugian.

(d) Harga berbeza-beza dan berubah-ubah

Harga yang dikenakan oleh setiap firma adalah berbeza-beza. Ini bermakna

setiap firma biasanya akan mengenakan harga yang berbeza. Contoh firma A

mungkin mengenakan harga RM8 per unit, manakala firma B mengenakan

harga RM10 per unit.

Juga didapati harga firma bergantung kepada outputnya, iaitu harga dan

output mempunyai hubungan positif. Ini bermakna semakin tinggi output

semakin rendah harga yang dikenakan.

3

KESEIMBANGAN FIRMA

Sebuah firma dikatakan telah mencapai keseimbangan apabila firma tersebut

memperolehi keuntungan maksimum atau memperolehi kerugian minimum. Ini

bermakna tujuan setiap firma ialah untuk memaksimumkan keuntungan (atau

meminimumkan kerugian)

Terdapat dua pendekatan yang menerangkan bagaimana firma bermonopoli

mencapai keseimbangan iaitu

I. pendekatan jumlah hasil(TR) dan jumlah kos(TC)

II. pendekatan sut iaitu pendekatan hasil sut(MR) dan kos sut(MC)

PENDEKATAN JUMLAH HASIL (TR) DAN JUMLAH KOS (TC)

Cara Data

Mengikut pendekatan ini firma bermonopoli akan mencapai keseimbangan

apabila TR TC adalah maksimum (atau TC TR minimum). Contoh seperti di bawah

OUTPUT

(UNIT)

JUMLAH

KOS

(RM)

HARGA

(RM)

JUMLAH

HASIL

(RM)

UNTUNG/

RUGI

(RM)

0 10 30 0 (10.00)

1 16 28 28 12

2 20 26 52 32

3 22 24 72 50

4 23 22 88 65

5 26 20 100 74

6 30 18 108 78

7 40 16 112 72

8 60 14 112 52

9 85 12 108 23

10 120 10 100 (20.00)

Merujuk kepada jadual di atas:-

i. semakin tinggi tingkat output semakin rendah tingkat harga.

ii. keuntungan maksimum ialah sebanyak RM78.00

iii. keuntungan maksimum berlaku pada tingkat output 6 unit, maka output

keseimbangan ialah 6 unit dan harga keseimbangan ialah RM18

iv. Pastikan mula-mula firma memperolehi kerugian, kemudian ia memperolehi

keuntungan dan selepas satu peringkat ia memperolehi kerugian semula.

4

Latihan 1

Jadual di bawah adalah mengenai sebuah firma bermonopoli

Output

(unit)

Jumlah

Kos

(RM)

Harga

(RM)

Jumlah

Hasil

(RM)

UNTUNG/

RUGI

(RM)

0 150 100 0 -150

2 230 95 190 -40

4 260 90 360 100

6 270 85 510 240

8 300 80 640 340

10 350 75 750 400

12 430 70 840 410

14 600 65 910 310

16 1000 60 960 -40

(a) Lengkapkan jadual di atas

(b) Tentukan output keseimbangan

(c) Berapakah keuntungan/kerugian firma?

(d) Tentukan harga keseimbangan

Jawapan

(b). 12 unit

(c). RM410

(d). RM70

5

Latihan 2

Jadual di bawah menunjukkan maklumat kos dan harga sebuah firma bermonopoli.

OUTPUT

(UNIT)

KOS

TETAP

(RM)

KOS

BERUBAH

(RM)

JUMLAH

KOS

(RM)

HARGA

(RM)

JUMLAH

HASIL

(RM)

UNTUNG/

RUGI

(RM)

0 50 0 50 80 0 -50

1 50 20 70 77 77 7

2 50 30 80 74 148 68

3 50 35 85 71 213 128

4 50 50 100 68 272 172

5 50 70 120 65 325 205

6 50 100 150 62 372 222

7 50 150 200 59 413 213

8 50 230 280 56 448 168

9 50 350 400 53 477 77

10 50 700 750 50 500 -250

(a) Lengkapkanjadual di atas jika kos tetap firma ialah RM50

(b) Pada output berapakah firma mengalami kerugian?

(c) Tentukan output keseimbangan

(d) Hitung keuntungan firma

(e) Kira kos tetap purata pada keseimbangan

(f) Berapakah kos berubah purata pada keseimbangan?

(g) Tentukan kos purata pada keseimbangan

Jawapan:

(b). 0 unit dan 10 unit

(c). 6 unit

(d). RM222

(e). RM8.33

(f). RM16.67

(g). RM25

6

PENDEKATAN JUMLAH HASIL (TR) DAN JUMLAH KOS (TC)

Cara Gambar Rajah

Merujuk kepada gambar rajah di atas:-

(a) Keluk TR bagi firma bermonopoli meningkat pada peringkat awak dan

menurun selepas satu peringkat.

(b) Keseimbangan berlaku pada tingkat Qe, iaitu keuntungan maksimum firma

ialah pada tingkat Qe. Tingkat ini merupakan tingkat keseimbangan kerana

pada tingkat ini perbezaan antara TR dan TC adalah paling besar

(c) Pada tingkat output kurang dari Q0 dan pada output melebihi Q1, TC> TR, ini

bermakna pada tingkat-tingkat output tersebut firma memperolehi kerugian.

(d) Pada tingkat output antara Q0 dan Q1, TR > TC maka pada tingkat output

tersebut firma memperolehi keuntungan.

7

PENDEKATAN SUT

Mengikut pendekatan ini firma akan mencapai keseimbangan apabila kos sut (MC)

sama dengan hasil sut (MR). Ini bererti syarat keseimbangan sebuah firma ialah

MC = MR. Oleh sebab pendekatan ini menggunakan MR maka kita harus mengkaji

apa itu MR, formula untuk mengira MR dsb.

Hasil Sut dan Hasil Purata

Hasil sut merujuk kepada perubahan hasil yang disebabkan oleh perubahan seunit

output. Pendek kata ia mengukur berapakah jumlah kos meningkat apabila output

meningkat satu unit. Ia boleh diukur dengan formula berikut

Hasil purata merujuk kepada purata purata hasil yang diperolehi dari satu unit

output.Ia boleh diukur dengan formula berikut

Juga didapati AR = P, ini bermakna harga output sebuah firma merupakan AR

firma.

Contoh pengiraan

Q P TR AR MR

0 100 0 100 -

1 95 95 95 95

2 90 180 90 85

3 85 255 85 75

4 80 320 80 65

5 75 375 75 55

6 70 420 70 45

7 65 455 65 35

8 60 480 60 25

9 55 495 55 15

10 50 500 50 5

Daripada jadual di atas didapati harga = AR. Tetapi AR tidak sama dengan MR.

Bagi firma monopoli AR > MR seperti di bawah

8


i. AR = P = DD tetapi tidak sama dengan MR

ii. AR sentiasa melebihi MR [ AR mesti ada di atas MR]

9

KESEIMBANGAN JANGKA PENDEK

Dalam jangka pendek firma bermonopoli boleh memperolehi tiga jenis untung

iaitu:-

i. untung lebih normal

ii. untung kurang normal

iii. untung normal

UNTUNG LEBIH NORMAL

Firma bermonopoli akan memperolehi untung lebih normal apabila jumlah hasil [TR]

firma melebihi jumlah kos [TC] firma, seperti di bawah


i. keseimbangan berlaku pada titik E [iaitu di mana MC = MR]

ii. harga keseimbangan ialah OP dan output keseimbangan ialah OQ

iii. Jumlah hasil [TR] firma ialah OPBQ dan jumlah kos [TC] firma ialah OACQ.

Oleh sebab TR > TC maka firma memperolehi untung lebih normal iaitu

sebanyak APBC

10

UNTUNG KURANG NORMAL

Firma bermonopoli akan memperolehi untung kurang normal apabila jumlah hasil

[TR] firma kurang daripada jumlah kos [TC] firma, seperti di bawah




iii. Jumlah hasil [TR] firma ialah OPCQ dan jumlah kos [TC] firma ialah OABQ.

Oleh sebab TR < TC maka firma memperolehi untung kurang normal iaitu

sebanyak PABC

11

UNTUNG NORMAL

Firma bermonopoli akan memperolehi untung normal apabila jumlah hasil [TR] firma

menyamai jumlah kos [TC] firma, seperti di bawah




iii. Jumlah hasil [TR] firma ialah OPAQ dan jumlah kos [TC] firma juga adalah

OPAQ. Oleh sebab TR =TC maka firma memperolehi untung normal.

12

KESEIMBANGAN JANGKA PANJANG

Dalam jangka panjang firma bermonopoli hanya boleh memperolehi untung

normal kerana wujudnya kebebasan keluar masuk. Jika dalam SR firma-firma

memperolehi untung lebih normal maka ia akan menggalakan firma-firma baru

masuk ke dalam industri. Kemasukan firma-firma baru akan mengakibatkan

keuntungan yang dinikmati oleh firma-firma berkurang. Firma-firma baru akan terus

masuk ke dalam industri sehingga firma-firma yang terdapat industri hanya

menikmati untung normal sahaja.

Sebaliknya jika firma-firma memperolehi kerugian dalam jangka pendek, ada

kemungkinan terdapat firma-firma yang akan meningalkan industri. Firma-firma

akan terus meningalkan industri sehingga firma-firma yang terdapat dalam industri

hanya menikmati untung normal sahaja. Keseimbangan jangka panjang firma

bermonopoli digambarkan di bawah.




iii. Jumlah hasil [TR] firma ialah OPAQ dan jumlah kos [TC] firma juga adalah

OPAQ. Oleh sebab TR =TC maka firma memperolehi untung normal dalam

jangka panjang.

13

KECEKAPAN PERUNTUKAN

Sebuah firma dikatakan telah mencapai kecekapan peruntukan jika ia

mengeluarkan pada tingkat di mana harga sama dengan kos sut. Ini bererti syarat

untuk mencapai kecekapan peruntukan ialah P = MC. Kita boleh menguji samada

sebuah firma telah mencapai kecekapan peruntukan atau tidak seperti di bawah.

JANGKA PENDEK

(a) Untung Lebih Normal


i. Keseimbangan berlaku pada titik E.

ii. Firma sedang menikmati untung lebih normal kerana AR > AC

iii. Tingkat harga firma ialah OP

iv. Kos sut firma ialah sebanyak OA.

v. Oleh sebab harga tidak sama dengan kos sut [P MC] maka firma ini dalam

keadaan ini [Dalam SR semasa untung lebih normal] tidak mencapai

kecekapan peruntukan

vi. Ini bermakna dalam jangka masa pendek, firma bermonopoli semasa

menikmati untung lebih normal tidak akan mencapai kecekapan

peruntukan.

14

(b) Untung Kurang Normal



ii. Firma sedang menikmati untung kurang normal kerana AR < AC




keadaan ini [Dalam SR semasa untung kurang normal] tidak mencapai

kecekapan peruntukan


menikmati untung kurang normal tidak akan mencapai kecekapan

peruntukan.

15

(c) Untung Normal



ii. Firma sedang menikmati untung normal kerana AR = AC




keadaan ini [Dalam SR semasa untung normal] tidak mencapai kecekapan

peruntukan


menikmati untung normal tidak akan mencapai kecekapan peruntukan.

16

JANGKA PANJANG

Untung Normal






v. Oleh sebab harga tidak sama dengan kos sut [P MC] maka firma tidak

mencapai kecekapan peruntukan.

vi. Ini bermakna dalam jangka masa panjang firma bermonopoli tidak akan

mencapai kecekapan peruntukan.

Rumusan

Firma bermonopoli sentiasa mengeluarkan outputnya pada tingkat di mana harga

melebihi kos sut [P > MC]. Ini bererti tidak kira jangka masa pendek atau jangka

masa panjang firma bermonopoli sentiasa tidak akan mencapai kecekapan

peruntukan

17

KECEKAPAN PENGELUARAN

Sebuah firma dikatakan telah mencapai kecekapan pengeluaran jika firma

mengeluarkan outputnya pada tingkat kos purata minimum. Ini bermakna jika firma

mengeluarkan keluarannya pada AC minimum maka firma itu dikatakan telah

mencapai kecekapan pengeluaran. Kita boleh menguji samada sebuah firma telah

mencapai kecekapan peruntukan atau tidak seperti di bawah.

JANGKA MASA PENDEK

(a) Untung Lebih Normal




iii. Output pada keseimbangan ialah OQ manakala output pada AC minimum

ialah OK.

iv. Oleh sebab output pada keseimbangan [OQ] dan output pada AC

minimum [OK] tidak sama, maka firma tidak mecapai kecekapan

pengeluaran.

v. Ini bermakna dalam jangka masa pendek, firma bermonopoli semasa

menikmati untung lebih normal firma tidak akan mencapai kecekapan

pengeluaran.

18

(b) Untung Kurang Normal





ialah OK.



pengeluaran.


menikmati untung kurang normal firma tidak akan mencapai kecekapan

pengeluaran.

19

(c) Untung Normal





ialah OK.



pengeluaran.


menikmati untung normal firma tidak akan mencapai kecekapan

pengeluaran.

20

JANGKA MASA PENDEK

Untung Lebih Normal





ialah OK.



pengeluaran.

v. Ini bermakna dalam jangka masa panjang, firma bermonopoli tidak akan

mencapai kecekapan pengeluaran.

wk12-t10 - ekonomi mikro - pasaran bermonopoli

Documents