[teknikal_2]_outcome_bakas_en_zulkifli.pdf

7/25/2019 [teknikal_2]_outcome_bakas_en_zulkifli.pdf

1/67

EN. ZULKIFLI BIN ABDUL AZIZ JABATAN KESIHATAN NEGERI PERAK

PENILAIAN OUTCOMEKEBERKESANAN PROJEK

BEKALAN AIR DANKEBERSIHAN ALAM SEKITAR

(BAKAS) NEGERI PERAK

K A M I S E D I A M E M B A N T U

KEMENTERIAN KESIHATAN MALAYSIA


2/67

LATAR BELAKANGPROJEK BAKAS


JABATAN KESIHATAN NEGERI PERAK


3/67

Keluasan = 21 ooo km 2

Populasi = 2 258 428pendudukKampar diisytiharkansebagai daerah ke-10pada 21 Mei 2009

* Sumber : Portal Rasmi Kerajaan Negeri Perak dan Jabatan Perangkaan Malaysia




4/67

Maklumat Projek BAKASBAKAS telah mula dilaksanakan sejak tahun 1973 di dalam usaha-usaha KKM mencegah kejadian penyakit berjangkit bawaan air dannajis terutamanya di kawasan luar bandar.

Pada RMK-7, skop program ini diperluaskan merangkumi aktiviti-aktiviti peningkatan tahap kesihatan alam sekitar.

BAKAS merangkumi aktiviti berikut :-Kemudahan sanitasi (tandas sanitari, sistem perlimbahansempurna, sistem pelupusan sisa pepejal sempurna)Kemudahan bekalan air bersih (GFS, telaga, STAH, sambunganPBA/KKM)




5/67

Dilaksanakan secara bersepadu dengan lain-lain program kesihatanseperti kawalan penyakit bawaan vektor dan bawaan makanan.

Dilaksanakan dengan penglibatan masyarakat kampung melaluipendidikan kesihatan (sebelum, semasa & selepas) dan gotong royong

(sejajar dengan saranan WHO bagi tujuan sustainability ).Bertujuan sebagai kaedah pencegahan dan pengawalan penyakitberjangkit.

Hanya KKM memainkan peranan yang aktif dan berkesan di dalammelaksanakan program sanitasi di kawasan luar bandar.




6/67

1. PKD LMS2. PKD Hulu Perak3. PKD Kerian4. PKD Kuala Kangsar5. PKD Manjong

KEMENTERIAN KESIHATANMALAYSIA

BAHAGIAN PERKHIDMATANKEJURUTERAAN

JABATAN KESIHATAN NEGERI Jurutera Kesihatan Umum 1Pen.Peg.Kes.Persekitaran 1

Pem.Kes.Awam - 1

PEJABAT KESIHATAN DAERAHPen.Peg.Kes.Persekitaran 18

Pem.Kesihatan Awam 70Pekerja Rendah Awam - 136

Klinik Kesihatan73 buah

6. PKD Perak Tengah7. PKD Batang Padang8. PKD Kinta9. PKD Kampar10. PKD Hilir Perak

Unit Promosi Kesihatan- Pegawai Pendidikan

Kesihatan- Pen. Pegawai Pendidikan

Kesihatan

Unit Kesihatan Keluarga- Pegawai Perubatan- Jururawat


7/67

Skop Projek BAKASKomponen utama di bawah Program BAKAS:1. Bekalan Air Masyarakat (BAM)

Sistem Graviti Feed/ Air Bukit




8/67


Telaga Terkawal




9/67


Telaga Terkawal dengan Sambungan ke Rumah




10/67


Sistem Tadahan Air Hujan




11/67


Sambungan Paip Air PBA/KKM




12/67

Skop Projek BAKASKomponen utama di bawah Program BAKAS:2. Projek Sanitasi

Tandas Sempurna (TS)



bowl

connectionpipe

sump

Latrinestructure


13/67


Sistem Pelupusan Air Limbah (SPAL)



Kotak SPAL GelungPeresapan

Filter BedBakul saringan

dan penapis FinalDischarge


14/67


Sistem Pelupusan Sisa Pepejal (SPSP)




15/67

Objektif Program BAKAS

Membantu mengawal & mengurangkan penyakit bawaan

air dan makanan melalui penyediaan kemudahan asasbekalan air dan sanitasi kepada penduduk luar bandar.




16/67

Kumpulan SasarKawasan umum

Kawasan luar bandar dan kawasan yang tiada liputan bekalan air

Kawasan keutamaanKawasan berpenyakit dan berpendapatan rendah




17/67K A M I S E D I A M E M B A N T U


TERMA RUJUKAN (TOR)



18/67

Kawasan liputan operasi

Kampung tradisionalKampung moden/tersusunKampung orang asliKampung bagan/atas airPecahan ladang



Skop Kajian



19/67

Metodologi Kajian

Aspek PentingPerlaksanaan

programBAKAS

Teknologibersesuaian

Penglibatanmasyarakat

Inputteknikal dari

KKM

Pendidikankesihatan &

latihan





20/67

Pemilihan DataPerincian maklumat asas rumah dan kemudahan asas yang terkini

Tindakan berasaskan maklumat lengkap evidence based

Maklumat asas dikemaskini 1-2 tahun sekali





21/67



PEMBENTUKANINDIKATOR PENCAPAIAN



22/67

Key Result Area (KRA)Peningkatan kepada liputan bekalan air dan sanitasi luarbandar di Negeri Perak





23/67

Key Performance Indicator (KPI)INDIKATOR SASARAN

(Bil/Peratus)PENCAPAIAN(Bil/Peratus)

Bekalan Air Luar Bandar

1 Telaga Terkawal 4 100% 4 100%2 Telaga sambungan ke rumah 2 100% 3 150%3 Gravity Feed System (GFS) 5 100% 5 100%Projek Sanitasi1 Tandas sempurna 91 100% 103 113%2 Pelupusan Air Limbah 91 100% 101 111%3 Pelupusan Sisa Pepejal 450 100% 711 158%




24/67



25/67

2006 2007 2008 2009 2010Jum. Peruntukan (RM) 776342.00 700000.00 914000.00 1210000.00 481000.00Jum. Perbelanjaan (RM) 776323.11 699939.11 913572.48 1209300.52 480989.28% Perbelanjaan 100 100 100 100 100

0.00

200000.00

400000.00

600000.00

800000.00

1000000.00

1200000.00

1400000.00

R i n g g

i t M a l a y s i a ( R

M )

Jumlah Peruntukan dan Perbelanjaan Projek BAKAS MengikutTahun 2006-2010, Jabatan Kesihatan Negeri Perak



Dari segi kewangan



26/67

TelagaTerkawal

TelagaTerkawal

Dgn. Samb.

SistemGraviti Feed

Tadahan Air Hujan

SambunganLAP/KKM

Sasaran 4 2 5 0 84Pencapaian 4 3 5 0 112

4 2 5 0

84

4 3 5 0

112

0

20

40

60

80

100

120

B i l a n g a n

P r o

j e k

Sasaran dan Pencapaian Bilangan Projek Bekalan AirMasyarakat Tahun 2010 , Jabatan Kesihatan Negeri

Perak

Dari segi bilangan projek Bekalan Air Masyarakat(BAM) yang dilaksanakan





27/67

2006 2007 2008 2009 2010Sasaran 5 4 1 3 4Pencapaian 5 5 1 3 4

5

4

1

3

4

5 5

1

3

4

0

1

2

3

4

5

6

B i l a n g a n

P r o

j e k

Sasaran dan Pencapaian Bilangan Projek TelagaTerkawal (TT) tahun 2006-2010 di bawah projek BAM ,

Jabatan Kesihatan Negeri Perak






28/67


0 0

5

11

2

0 0

5

12

4

0

2

4

6

8

10

12

14

B i l a n g a n

P r o

j e k

Sasaran dan Pencapaian Bilangan Projek TelagaTerkawal Sambungan ke Rumah (TSR) tahun 2006-2010di bawah projek BAM , Jabatan Kesihatan Negeri Perak






29/67


3

6 6

9

5

3

6 6

9

5

012345678

910

B i l a n g a n

P r o

j e k

Sasaran dan Pencapaian Bilangan Projek Sistem GravitiFeed (GFS) tahun 2006-2010 di bawah projek BAM ,







30/67


0 0

50

12

00 0

50

21

00

10

20

30

40

50

60

B i l a n g a n

P r o

j e k

Sasaran dan Pencapaian Bilangan Projek SistemTadahan Air Hujan (STAH) tahun 2006-2010 di bawah

projek BAM , Jabatan Kesihatan Negeri Perak






31/67


60 61

261230

8495 85

300 293

112

0

50

100

150

200

250

300

350

B i l a n g a n

P r o

j e k

Sasaran dan Pencapaian Bilangan Projek SambunganLAP/KKM tahun 2006-2010 di bawah projek BAM ,







32/67

Tandas Sempurna Pelupusan Air LimbahSasaran 91 91Pencapaian 103 101

91 91

103

101

84

86

88

90

92

94

9698

100

102

104

B i l a n g a n

P r o

j e k

Sasaran dan Pencapaian Bilangan Projek SanitasiTahun 2010, Jabatan Kesihatan Negeri Perak



Dari segi bilangan projek Sanitasi yang dilaksanakan



33/67


262

360

262 250

91

380

472

302 285

103

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

B i l a n g a n

P r o

j e k

Sasaran dan Pencapaian Bilangan Projek TandasSempurna (TS) tahun 2006-2010 di bawah ProjekSanitasi, Jabatan Kesihatan Negeri Perak






34/67


450

150

210 226

91

452

181

260 251

101

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

B i l a n g a n

P r o

j e k

Sasaran dan Pencapaian Bilangan Projek SistemPelupusan Air Limbah (SPAL) tahun 2006-2010 di bawahProjek Sanitasi, Jabatan Kesihatan Negeri Perak





35/67

TelagaTerkawal

TelagaTerkawal

Dgn. Samb.

GravityFeed

System

Tadahan Air Hujan

SambunganLAP/KKM

Bil. Rumah 4 3 1796 0 221Bil. Penduduk 25 9 8979 0 1288

4 3

1796

0 22125 9

8979

0

1288

01000

2000

3000

4000

50006000

7000

8000

9000

10000

B

i l a n g a n r u m a n

/ p e n

d u

d u

k

Liputan Rumah dan Penduduk Luar Bandar Yang MendapatKemudahan Bekalan Air Masyakat (BAM) Tahun 2010


Dari segi liputan rumah dan penduduk yang mendapat kemudahan BAM



36/67

Tandas Sempurna Pelupusan Air LimbahBil. Rumah 103 101Bil. Penduduk 515 505

103 101

515 505

0

100

200

300

400

500

600

B i l a n g a n

R u m a n

/ P e n

d u

d u

k

Liputan Rumah dan Penduduk Luar Bandar YangMendapat Kemudahan Sanitasi Tahun 2010


Dari segi liputan rumah dan penduduk yang mendapat kemudahan sanitasi



37/67


PENCAPAIAN OUTCOME



38/67

Pencapaian Outcome Projek BAKAS1. Pengurangan kadar penyakit berjangkit bawaan air dan najis di negeriPerak

2005 2006 2007 2008 2009 2010Typhoid 12 16 20 10 12 5Dysentery 72 49 35 37 40 22Kolera 0 0 0 0 0 0

12 1620

10 125

72

49

35 3740

22

0 0 0 0 0 00

10

20304050607080

Trend Pengurangan Kadar Penyakit Bawaan Airdan Najis di Negeri Perak

Sumber Data : Unit Kawalan Penyakit Berjangkit (CDC), Jabatan Kesihatan Negeri Perak Nota : Penurunan penyakit berjangkit tidak berlaku hanya kerana projek BAKAS sahaja. Boleh berlaku atas sebab banyak faktor.



39/67

a. Pengurangan kadar penyakit berjangkit bawaan air dan najis di negeriPerak di kawasan bandar


14

813

62 3

40

3227 29 28

12

0 0 0 0 0 005

1015

2025

3035

4045

Trend Pengurangan Kadar Penyakit Bawaan Air danNajis di Negeri Perak di kawasan bandar




40/67

b. Pengurangan kadar penyakit berjangkit bawaan air dan najis di negeriPerak di kawasan luar bandar


108 7

4

11

2

32

17

8 8

12

8

0 0 0 0 0 005

10

15

2025

30

35

Trend Pengurangan Kadar Penyakit Bawaan Air danNajis di Negeri Perak di kawasan luar bandar




41/67

2. Mencapai sasaran Millenium Development Goal (MDG)

Safe drinking waterOn track - Achieved at least 75% of MDG target

Perak has achieved 98%

Basic sanitationOn track - Achieved at least 75% of MDG targetPerak has achieved 98%

K A M I S E D I A M E M B A N T USumber : Achieving the Health-Related Millennium Devellopment Goals in the WesternPacific Region Western Pacific Region, World Health Organization (WHO)

Outcome Projek BAKAS



42/67

Outcome Projek BAKAS3. Peningkatan peratusan liputan bekalan air di kawasan luar bandar di

Negeri Perak adalah sebanyak 98%.

4. Peningkatan peratusan liputan bekalan air di kawasan luar bandar

yang dilaksanakan oleh Unit BAKAS, JKN Perak adalah sebanyak 6%pada tahun 2010 berbanding 5% pada tahun 2009.

K A M I S E D I A M E M B A N T U Nota : TT Telaga terkawal, TSR Telaga terkawal sambungan ke rumah

GFS Gravity Feed System, TAH Tadahan air hujan

87%

7%6%6%

Air Terawat Agensi LainKKM

0% 3%

76%

2%19%

TT

TSR

GFS

TAH

JKR/KKM

KKM



43/67

Outcome Projek BAKAS5. Peningkatan peratusan penggunaan Sistem Pelupusan Air Limbah(SPAL) di kawasan luar bandar sebanyak 58% pada tahun 2010

berbanding 51% pada 2009.


SebelumPelaksanaan Projek

Selepas PelaksanaanProjek



44/67

Outcome Projek BAKAS6. Peningkatan peratusan penggunaan tandas sempurna sehingga 98%

di kawasan luar bandar pada akhir tahun 2010.


Selepas PelaksanaanProjek

SebelumPelaksanaan Projek



45/67

1. Capai objektif dan sasaran


Kesan daripada Outcome Projek BAKAS



46/67

2. Imej organisasi bertambah baik





47/67

3. Reaksi pelanggan yang lebih positif dari segi memberi kerjasama,sokongan, bantuan dll.





48/67

4. Seronok bekerja





49/67

5. Nilai tambah pada perkhidmatan





50/67

6. Penglibatan dan kerjasama daripada agensi-agensi berkaitan seperti Jabatan Kesihatan Negeri, Jabatan Kemajuan Orang Asli (JKOA), Jabatan Pembangunan Negeri Perak (ICU Perak), Pejabat Daerah,Penghulu dengan masyarakat setempat.





51/67

7. Peningkatan perkhidmatan kesihatan di bawah program KesihatanKeluarga, Pergigian, Kawalan Penyakit Berjangkit di kawasan liputanprojek BAKAS





52/67

8. Peningkatan kesedaran kepada kebersihan diri ( personal hygiene )melalui pendidikan kesihatan





53/67

9. Kerjasama dan penglibatan masyarakat luar bandar melalui aktivitigotong royong





54/67

10. Pengiktirafan daripada wakil WHO (Asian & Pacific Region) Mr.Terrence Thompson.





55/67

11. Kolabrasi bersama Universiti Pertahanan Malaysia, Universiti SainsMalaysia, dll.





56/67


ANALISIS KAJIAN



57/67

Analisis kadar penyakit bawaan air dari tahun 2000 sehingga akhir 2010daripada Unit Kawalan Penyakit, JKN Perak


2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010Typhoid 15 37 39 29 24 12 16 20 10 12 5Dysentery 26 16 22 25 95 29 49 35 37 40 22Kolera 1 2 8 7 0 0 0 0 0 0 0

0

1020

30

40

50

6070

80

90

100

B i l a n g a n

K e s

Kedudukan Kejadian Kes Penyakit Bawaan Air Negeri Perakdaripada Tahun 2000 sehingga 2010

Typhoid

Dysentery

Kolera

Sumber Data : Unit Kawalan Penyakit Berjangkit (CDC), Jabatan Kesihatan Negeri Perak



58/67


ISU DAN MASALAH



59/67

Isu dan MasalahKawasan liputan seperti penempatan yang jauh di pendalamanmenyukarkan logistik




60/67

Isu dan MasalahBilangan rumah dan penduduk di kawasan luar bandar yang semakinbertambah

Terdapat penempatan orang asli di kawasan luar bandar khususnya dipendalaman yang berpindah randah

Tiada peruntukan untuk projek sanitasi bagi RMK-10




61/67


SYOR / CADANGANPENAMBAHBAIKAN



62/67

Cadangan Penambahbaikan Adalah diharapkan bahawa projek BAKAS perlu diteruskan di bawahKKM

KKM perlu sentiasa melakukan perubahan dari segi pendekatanperlaksanaan supaya matlamat utama untuk mengawal kejadianpenyakit berjangkit dan meningkatkan kesihatan alam sekitar di luarbandar dapat dicapai.

Peruntukan khusus untuk program BAKAS perlu diadakan.




63/67


RUMUSAN DANPENUTUP



64/67

RumusanObjektif projek ini telah dicapai dengan baik.

Terdapat peningkatan peratusan liputan bekalan air dan sanitasi dikawasan luar bandar.

Terdapat pengurangan kadar penyakit bawaan air dan najis.

Projek ini mendapat sokongan daripada pelbagai pihak dalammencapai objektif yang telah disasarkan.




65/67

Hubungan antara bekalan air bersih dengan sanitasi sempurna

According to Global Water Supply and Sanitation Assessment 2000

Report by UNICEF, there is evidence that provision of adequatesanitation services, safe water supply and hygiene education

represents an effective health intervention that reduces the

mortality caused by diarrheal disease by an average of 65% and

the related morbidity by 26%.


GLOBAL WATER SUPPLY AND SANITATION

ASSESSMENT 2000 REPORT BY UNICEF



66/67

PETIKAN DARI UNITED NATION INTERNATIONAL YEAR OF SANITATION ADVOCACY KITS (2008)

In 1973 the Government of Malaysia responded to several major disease

outbreaks by establishing the National Rural Environmental Sanitation

Program. Thirty-five years of sustained effort at the local level have paid

off : today, 98% of the rural population has access to a sanitary latrine.

This nearly universal sanitation access has resulted in a dramatic fall in

incidence of cholera, dysentery and typhoid. Malaysias commitment to

improving sanitation in rural areas has resulted in major health

and development benefits for its people.


KEMENTERIAN KESIHATAN MALAYSIA


67/67



SALAMPERAK AMAN JAYA

[teknikal_2]_outcome_bakas_en_zulkifli.pdf

Documents