TAKLIMAT KOSPEN KEJORA

Oleh:Dr Fazilahton RajulinPegawai Perubatan & Kesihatan

KK Bandar Tenggara

Kementerian Kesihatan MalaysiaKementerian Kemajuan Luar

Bandar dan Wilayah

Ministry of Health Malaysia

KOSPENProjek kolaborasi KEMAS dan KKM bagi memperkasakan rakyat Malaysia dalam Penjagaan Kesihatan Kendiri

LATAR BELAKANG INISIATIF KOSPEN

• Kerjasama Kementerian Kesihatan Malaysia dan KEMAS bagi mencegah penyakit NCD

• Inisiatif yang dicetuskan oleh YB Menteri Kesihatan Malaysia, Datuk Seri Dr S. Subramaniam pada Julai 2013.

• Menggunapakai mekanisma kerajaan yang sedia ada diperingkat akar umbi bagi meningkatkan mutu kesihatan rakyat Malaysia.

• Telah mendapat sokongan dari YB Menteri Kemajuan Luar Bandar dan Wilayah.3

Konsep KOSPEN MEMPERKASAKAN MASYARAKAT Masyarakat adalah bertanggungjawab untuk menjaga

kesihatan diri dan menentukan intervensi yang boleh dijalankan untuk mengurangkan faktor risiko

Melalui anggota KEMAS dan juga sukarelawan(masyarakat) yang dikenal pasti dan dilatih yang akan memainkan peranan sebagai agen pengubah membentuk amalan sihat

TUBUH BADAN YANG SIHAT DIPERLUKAN UNTUK MENJAMIN DAN

MENINGKATKAN TAHAP SOSIO-EKONOMI INDIVIDU, KELUARGA DAN KOMUNITI SETEMPAT

4

MEMPERKASAKAN INDIVIDU DAN KOMUNITI MENGENAI GAYA HIDUP

YANG SIHAT

Tiga strate

gi UTAM

A

1. Meningkatkan kesedaran

2. Pengetahuan – teori tingkahlaku3. Persekitaran yang menyokong gaya hidup yang sihat

5

6

Perubahan tingkah laku kepada yang positif melalui

intervensi di peringkat komuniti

ANGGOTA KEMAS/KRT/KEJORA

& SUKARELAWAN SEBAGAI AGEN

PENGUBAH

Objektif utama KOSPEN

1. Membentuk komuniti sihat dan produktif melalui pembudayaan amalan gaya hidup sihat

2. Mendekatkan dan meluaskan capaian program komuniti bagi membentuk komuniti sihat bebas dari penyakit tidak berjangkit (NCD)

3. Dapat menambah-nilai program dan aktiviti- aktiviti di bawah Rukun Tetangga

7

SKOP GAYA HIDUP SIHAT

8

• Pengesanan penyakit NCD pada peringkat awal

• Tidak merokok

• Pengurusan berat badan

• Makan secara sihat

• Hidup yang aktif

9

Perubahan tingkah laku kepada yang positif melalui intervensi di peringkat

komuniti

Liputan yang boleh dicapai

oleh KKM

Liputan yang boleh dicapai dengan kolaborasi KEMAS dan KKM, dengan sokongan sukarelawan

Anggota KEMAS & Sukarelawan sebagai agen

pengubah

• Saringan Awal• Tidak

merokok• Pengurusan

berat badan • Makan secara

sihat• Hidup yang

aktif

MEMPERKASAKAN MASYARAKAT

1. SARINGAN KESIHATAN Pengukuran Index Jisim Tubuh (berat badan

kepada tinggi) /BMI Pengukuran Tekanan Darah Pengukuran Gula Dalam Darah Pengukuran Tahap Ketagihan merokok

2. MEMBUAT TAFSIRAN MUDAH SARINGAN YANG DILAKSANAKAN3. MEREKODKAN DATA SARINGAN 4. MENJALANKAN INTERVENSI BAGI MENGURANGKAN FAKTOR RISIKO

10

TINGKAH LAKU YANG INGIN DICAPAI MELALUI INTERVENSI

SKOP TINGKAHLAKU YANG INGIN DICAPAIKetahui status kesihatan anda

1. Pemeriksaan BMI, tekanan darah dan kandungan gula dalam darah secara kendiri.

2. Penggunaan “diari” kesihatan.Makan secara sihat

1. Budaya mengasingkan gula dan susu dari minuman panas.

2. Budaya menggalakkan pemakanan buah-buahan dan sayur-sayuran.

3. Budaya minum air kosong.Tidak merokok 1. Penguatkuasaan atau pelaksanaan tempat

bebas asap rokok di masjid, sekolah, majlis-majlis keraian, pasar malam.

Hidup yang aktif 1. Mengenalpasti trek 10,000 langkah dalam komuniti atau kampung.

Pengurusan berat badan

1. Pemeriksaan BMI kendiri secara tetap dan berkala.

11

MENGAPA PERLU

KOSPEN?

GAYA HIDUP

yang kita hilang

Intermediate Risk Factors

FAKTOR RISIKO PENYAKIT TIDAK BERJANGKIT

Non-modifiable risk factors:• Age• Sex• Ethnicity• Genes

Modifiable risk factors:• Diet - unhealthy• Physical

inactivity• Tobacco use

• Alcohol• Stress

Socioeconomic, cultural & environmental determinants:

• Globalization• Urbanization

Diabetes CancersLung DiseaseDEPRESSIONED (Erectile Dysfunction)

stroke

Heart DiseaseObesity/OverweightRaised blood pressureRaised blood glucoseAbnormal blood lipids

END POINT

Prevalen Obesiti di Negara-Negara ASEAN (2010)

15Vi C

Lao M In Phi Th Si

Ma0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

16.0

18.0

Male

Female

Prev

alen

ce %

PREVALEN OBESITI DI JOHOR BERBANDING MALAYSIA

NHMS 4 Malaysia

NHMS 4Johor

OVERWEIGHT 27.2% 28.6%

OBESITI 15.1% 15.9%

UNDIAGNOSED

PREVALEN HYPERCHOL DI JOHOR BERBANDING MALAYSIA

NHMS 4 Malaysia

NHMS 4Johor

HYPERCHOLESTEROL

35.1% 37.7%

UNDIAGNOSED 26.6% 27.6%

PREVALEN MEROKOK DEWASA

NHMS 4 Malaysia

NHMS 3Johor

MEROKOK 25% *25%

PENGGUNAAN TEMBAKAU MERUPAKAN FAKTOR RISIKO

TERHADAP 6 DARI 8 PUNCA KEMATIAN UTAMA DI DUNIA

Syed Al Junid (2005)

YEARLY COLLECTION %

2006 2.452007 2.56 4.492008 3.02 17.972009 3.30 9.27

Royal Customs Malaysia Kutipan Cukai Rokok

2006-2009( RM billion)

Bandingkan dengan …

WANG YANG DIBELANJAKAN UNTUK KESIHATAN DI MALAYSIA

Asap Aliran Sisi

(70%)

Asap Aliran utama dihembus keluar

(80%)

Asap Rokok Pasif/basi

Asap Aliran Utama(30%)

Masuk paru-paru

(20%)

Asap rokok basi mengganggu keselesaan & mengancam kesihatan serta nyawa golongan bukan perokok

ANATOMI ASAP ROKOK

Rambut Manusia

Partikel 2.5µm

Partikel Asap Rokok

INSTRUMENUNTUK SUKAT SAIZ PARTIKEL

>7000 bahan kimia

300 bahan toksik-logam & gas toksik

70 karsinogen 4 dadah adiktif Nicotin

Nornicotine

Anabasine

Acetaldehyde

KANDUNGAN ASAP ROKOK

KESAN ASAP ROKOK KEPADA PEROKOK PASIF

• Asap aliran sisi yang keluar dari puntung rokok mengandungi:2x > nikotin3x >tar5x >karbon monoksida50x > mengandungi bahan kimia yang menyebabkan barah

Kimia Shisha Rokok Perbandingan

Tar 802mg 22.3mg 36x

Nikotin 2.96mg 1.74mg 1.7x

Karbon monoksida

145mg 17.3mg 84x

Perbandingan kandungan racunDalam asap rokok & Shisha

KISAH KUALITI UDARA DALAMAN

$ 1.25

NEW YORK, THURSDAY, NOVEMBER 22, 2007COPYRIGHT 2007

At a Cigar Show, an Air-Quality Scientist Under Deep, Smoky Cover

‘He crossed the border and.. crashed the giant cigar party and trade show sponsored by the publisher of Cigar Aficionado magazine at the Marriott Marquis in Times Square.’

‘…The average level of particulate matter in the hotel the day before the event was 8 micrograms per cubic meter, 40 micrograms where he was waiting to get in line for the event and 1,193 micrograms inside the ballroom.’

KUALITI UDARAN DALAMAN DI 32 NEGARA DI DUNIA

182

23

0

2040

60

80100

120

140

160180

200

Smoking Smoke-free

PM2.

5 in

mic

rogr

ams

per c

ubic

met

er

Levels of indoor air pollution in 2,531 locations in 32 countries.

Global Air Monitoring Study

TSI SidePak AM510 Personal Aerosol Monitor was used to measure PM2.5

Secara purata, undang-undang asap rokok bebas menghasilkan penurunan sebanyak 8-kali ganda paras

pencemaran udara dalaman.

Melaksanakan undang-undang menyeluruh

PEMANTAUAAN KUALITI UDARA DALAMAN (2006)

INDEKS KUALITI UDARA US EPA Kualiti Udara Indeks PM 2.5 Nasihat

Beban Penyakit NCD di Malaysia

• Data Survei Kesihatan & Morbiditi Kebangsaan 2011:–2.6 juta rakyat Malaysia dewasa dengan diabetes–5.8 juta rakyat Malaysia dewasa dengan

hipertensi–6.2 juta rakyat Malaysia dewasa dengan kolesterol

yang tinggi–2.5 juta rakyat Malaysia dewasa adalah obes (BMI

≥30 kg/m2)

30

Prevalen Diabetes di Negara-Negara ASEAN (2010)

34

NATIONAL HEALTH MORBIDITI SURVEY 4

Disease 1996NHMS 2

2006NHMS 3

2011NHMS4

HPT 29.9% 42.0% 32.7 (36.4%)

DM 8.3% 14.1% 15.2 (13.4%)

Cholestrol

* (data Johor)

11.5% 20.6% 35.1% (37.7%)

PREVALEN DIABETES DI JOHOR BERBANDING MALAYSIA

NHMS 4 Malaysia

NHMS 4Johor

Diabetes 15.2% 13.4%

IFG 4.9% 3.5%Undiagnosed 8.0% 5.9%

PREVALEN HT DI JOHOR BERBANDING MALAYSIA

NHMS 4 Malaysia

NHMS 4Johor

HYPERTENSION 32.7% 36.4%UNDIAGNOSED 19.8% 22.4%

SEBAB KEMATIAN DI HOSPITAL HOSPITAL KERAJAAN NEGERI JOHOR 2005-2012

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

1 Certain infections and parasitic diseases

Certain infections and parasitic diseases

Disease of the circulatory system

Disease of the circulatory system

Disease of the circulatory system

Disease of the circulatory system

Disease of the circulatory system

Disease of the circulatory system

1331 1397 1468 1638 1655 1674 1721 130025.4% 25.0% 24.2% 25.5% 25.3% 26.0% 25.9% 24.5%

2 Disease of the circulatory system

Disease of the circulatory system

Certain infections and parasitic diseases

Certain infections and parasitic diseases

Certain infections and parasitic diseases

Certain infections and parasitic diseases

Certain infections and parasitic diseases

Certain infections and parasitic diseases

1213 1245 1327 1208 1419 1324 1332 109823.2% 22.3% 21.9% 18.8% 21.7% 20.5% 20.0% 20.5%

3 Disease of the respiratory disease

Disease of the respiratory disease

Disease of the respiratory disease

Disease of the respiratory disease

Disease of the respiratory disease

Disease of the respiratory disease

Disease of the respiratory disease

Disease of the respiratory disease

694 698 809 1009 1012 1060 1226 92213.3% 12.5% 13.3% 15.7% 15.5% 16.5% 18.4% 17.2%

4 Neoplasms Neoplasms Neoplasms Neoplasms Neoplasms Neoplasms Neoplasms Neoplasms

551 648 682 675 777 828 810 64110.5% 11.6% 11.2% 10.5% 11.9% 12.9% 12.2% 11.4%

5 Injury,poisoning and certain other consequence of external cause

Injury,poisoning and certain other consequence of external cause

Injury,poisoning and certain other consequence of external cause

Injury,poisoning and certain other consequence of external cause

Injury,poisoning and certain other consequence of external cause

Injury,poisoning and certain other consequence of external cause

Injury,poisoning and certain other consequence of external cause

Injury,poisoning and certain other consequence of external cause

456 428 431 429 431 389 385 3428.7% 7.7% 7.1% 6.7% 6.6% 6.0% 5.8% 6.4%

KOSPEN KEJORA

CADANGAN PERLAKSANAAN

• Tugas mengenalpasti: KEJORA & Ketua kampung

• Tugas melatih:KKM(PKD Kota Tinggi/KK berada dalam kawasan operasi)

• Sekurang-kurangnya 5 orang sukarelawan Peringkat permulaan

Mengenalpasti & melatih sukarelawan

PENGERUSIKetua Kampung (JKKK)

PENASIHATPemaju Masyarakat

(KEMAS)

PENASIHAT TEKNIKAL

Peg PerubatanParamedikPeg Pendidikan

KesihatanPeg Sains Pemakanan

JAWATANKUASASUKARELAWAN KESIHATAN

Komuniti

CADANGAN WUJUDKAN JAWATANKUASA PERINGKAT KOMUNITI

PENGERUSIKetua Kampung (JKKK)

PENASIHATPuan Hasnah Hassan

(KEMAS)

PENASIHAT TEKNIKAL

Dr.Rahayu Binti M.Yusof

En.Faizal JaafarPn.MariamPn.Maziah

JAWATANKUASASUKARELAWAN KESIHATAN

1.Roszita Rosali 6.2.Roslina Rajab 7.3.Noor Fadzlina Zaharudin 8.4.Tantiyana Husin 9.5. 10.

CONTOH:JAWATANKUASA KOSPEN Kg Batu 4

• Makluman kepada penduduk kampung– Apa itu KOSPEN– Mengapa perlu KOSPEN?– Kebaikan jika kampung terpilih untuk

KOSPEN– Dimana?Masjid,Balairaya – Boleh panggil kakitangan kesihatan jika perlu

bantuan

Penyebaran Maklumat

• Tanggungjawab pihak kesihatan– Penyediaan papan tanda Kg KOSPEN– Penyediaan papan tanda Pusat Komuniti

KOSPEN– 5 bunting Gaya Hidup Sihat– Papan tanda trek 10,000 langkah(lokasi

ditentukan pihak JKKK )– Papan tanda larangan merokok– Papan tanda menyokong inisiatif bebas assap

rokok– Plak untuk rumah & kedai bebas asap rokok

Persiapan prasarana

Peralatan yang dibekalkan• Glukometer beserta strip,alkohol

swab,jarum• BP set• Penimbang –masih belum diterima(jika

ada aktiviti dalam masa terdekat –kerjasama dengan pihak kesihatan untuk menggunakan penimbang)

• Bilangan penduduk kampung• Bilangan penduduk kampung berusia >18

tahun• Bilangan penduduk kampung>18 tahun

yang berpenyakit Diabetes dan Hipertensi• Bilangan penduduk kampung yang

merokok• ?Keperluan bancian

Persediaan data

Tujuan penyediaan data

PEMILIHAN BILIK PEMERIKSAAN KOSPEN

• Ditentukan oleh ketua kampung• Memastikan lokasi dipilih sesuai• Peralatan yang diterima dapat dijaga dengan baik-

tidak mudah hilang• Mengadakan jadual pemeriksaan kesihatan• Hiasan bilik mengikut tema KOSPEN & bahan

pendidikan yang diberikan oleh pihak KKM• Warna tema –Ungu• Aktiviti saringan juga boleh dilakukan di mana-mana

kawasan kampung dan apa juga aktiviti

SASARAN DITETAPKAN• 70% penduduk kampung berusia > 18

tahun dan tiada penyakit kronik dapat disaring.

• Gaya Hidup Sihat menjadi budaya di dalam kampung KOSPEN terpilih

SKOP TINGKAHLAKU YANG INGIN DICAPAIKetahui status kesihatan anda

1. Satu “diari” 1 peserta 2. Balairaya ada alat ukur BMI, BP set eletronic, glukometer,

lancet,swab3. Analisa: Profile Kampung dan Status Kesihatan Penduduk4. Poster Gaya Hidup Sihat

Makan secara sihat 1. Asingkan gula dan susu dari minuman panas.2. Hidangkan buah-buahan terlebih dahulu3. Hidangan ulaman dan sayuran4. Calori count hidangan5. Sediakan minum air kosong.6. Hebahan oleh MC hidang sihat semasa majlis7. Warong pamer minuman kurang gula harga murah8. Ada panduan kalori makan di warung makan dan kantin

sekolah9. Sekolah : Kantin Sekolah Sihat

Tidak merokok 1. Papan Tanda Larangan Merokok telah tersedia dipasang di Masjid dan sekolah

2. Pengumuman Majlis Bebas Asap Rokok3. Penggantungan banner makluman Majlis Bebas Rokok

Hidup yang aktif 1. Tersedia trek 10,000 langkah dalam komuniti atau kampung.

Pengurusan berat badan

1. Tersedia alat penimbang berat dan ukur tinggi di kawasan awam 50

PERUNTUKAN KEWANGAN• RM 3000/kampung• Perlu ada perancangan aktiviti• Setiap aktiviti dirancang perlu kelulusan

pihak KEJORA & PEJABAT KESIHATAN/KK

• Peruntukan mobile;kampung yang aktif akan dapat lebih banyak peruntukan

PEMANTAUAN PROGRAM• Seminggu sekali-reten perlu dihantar

kepada pihak JKNJ– Aktiviti saringan dilakukan– Rujukan penduduk kampung merokok ke

klinik berhenti merokok kk berhampiran– Aktiviti GYS

• Aktiviti fizikal dilakukan• Pemakanan Sihat

Ramuan Kejayaan• Sokongan ketua kampung• Kerja berpasukan:

– JKKK– Agensi(KEJORA)– Klinik Kesihatan terdekat

• Pemantauan berjadual

SEKIAN TERIMA KASIH

SEMOGA BERJAYA