TAJUK 6Demokrasi Berparlimen

•Konsep demokrasi berparlimen

•Pilihan raya

•Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia

DEMOKRASI BERPARLIMEMDemokrasi: Istilah demokrasi : Yunani – Demokratia: Demos (rakyat) + Kratia(pemerintah) Prinsip demokrasi kebebasan Berkerajaan sendiri“Kerajaan oleh rakyat, dari rakyat dan untuk” Penyertaan rakyat dalam proses pembuatan keputusan. Sistem kerajaan berperwakilan – wakil dipilih oleh rakyat melalui satusistem pemilihan Terbahagi kepada demokrasi langsung dan tidak langsungCiri-ciri demokrasi berparlimen: Pembentukan kerajaan berasaskan persetujuan ramai Pemerintahan negara dijalankan secara perwakilan Rakyat mengambil bahagian dalam pemerintahan melalui wakil-wakil yang dipilih dalam pilihanraya

PERBEZAAN DI ANTARA SISTEM DEMOKRASI BERPARLIMEN DAN BERPRESIDEN

Demokrasi berparlimen(Malaysia)

• Pengundi/rakyat memilihwakil rakyat untuk DewanRakyat dan DewanUndangan Negeri (DUN) yang akan membentukkerajaan. Perdana Menteridilantik oleh Yang di-Pertuan Agong daripadakalangan wakil rakyat

Demokrasi berpresiden (US)

• Perbezaan dengan sistemberpresiden (seperti diUS) : rakyat memilih/mengundi dalam duapilihanraya secaraberasingan untuk memilihketua Eksekutif iaituPresiden dan ahli-ahlidewan perundangan.

DEMOKRASI BERPARLIMEN

Ciri Demokrasi Berparlimen di Malaysia

Raja berperlembagaan – kuasa YDPA oleh perlembagaan

Perlembagaan – garis panduan pemerintahan

Pilihan raya – penglibatan rakyat untuk menjadi wakil rakyat

Badan perundangan – Dewan Rakyat dan Dewan Negara

Badan pelaksana – Kabinet sebagai penggubal dasar danmenjalankan dasar

Badan kehakiman – mentafsir undang-undang dan menjagakeadilan

Parti-parti politik – ruang untuk rakyat bersuara danmemperjuangkan hak

DEMOKRASI BERPARLIMEN

Pelaksanaan di Malaysia

Berasaskan amalan Westminster, England

Sistem kerajaan yang dipilih secara bebas

• oleh rakyat melalui pilihan raya

• Ciri demokrasi – pilihan raya umum 5 tahun sekali

• Melalui pilihan raya rakyat mempunyai hak dan kebebasanuntuk memilih wakil di peringkat persekutuan dan negeri

• Rakyat berhak menyuarakan pendapat/kehendak melaluiwakil rakyat

PILIHAN RAYA PARLIMEN

PILIHANRAYA Pilihan raya – ciri utama demokrasi

Mekanisme yang membolehkan rakyat menukarkerajaan secara aman

Tun Muhammad Salleh Abas - syarat-syarat pilihanraya bersih dan bebas : Pilihan raya hendaklah dijalankan oleh satu badan

yang bebas dan dipercayai oleh rakyat; Undang-undang pilihan raya hendaklah

berasaskan kepada keadilan, di sampingmemastikan perkara-perkara yang tidak baik tidakdilakukan;

Segala pertelingkahan mestilah diselesaikandengan segera oleh sebuah mahkamah yang dikhususkan untuk mengadili kes-kes sedemikian.

PILIHAN RAYA DI MALAYSIA Setiap lima tahun. Pada dasarnya melalui pilihan raya rakyat boleh

memilih wakil-wakil untuk memerintah sama ada diperingkat persekutuan atau negeri

System pilihan raya yang diamalkan adalahberasaskan kelebihan suara mudah ( simple majority, first past-the-post).

3 pihak terlibat : badan pengendali pilihan raya, calonbertanding dan pengundi.

Pilihan raya telah diadakan sebanyak 12 kali – sejak1955 (sebelum kemerdekaaan) dan terakhir 2008.

PILIHAN RAYA DI MALAYSIA

• 5 tahun sekali ATAU “sampaicukup edah dari segi undang-undang

• Pilihan raya Parlimen bolehserentak atau berasingandengan DUN

• Tempoh 60 hari selepasParlimen bubar

Berlaku “KEKOSONGAN” kerusiwakil rakyat atau ahli DUN atau ParlimenATAU keputusan tidak sah

Tempoh 60 hari diSemenanjung dan 90 hari diSabah dan Sarawak

Kawasan pilihan raya-DUN dan Parlimen-Seorang wakil sahaja-Berdasarkan persempadanan kawasan-Jumlah kawasan berubah-ubah (Pilihan raya2008 -222 kerusi Parlimen)

Pilihan raya KecilPilihan raya Umum

PILIHAN RAYA DI MALAYSIA

• Warganegara berumur 21 tahun ke atas

• Mastatutin tetap di dalamkawasan pilihanraya

• Berdaftar dengan SPR • Sempurna akal dan tidak

muflis

• Tiada jawatan bergaji dalamperkhidmatan awam

• Tidak disabit dengankesalahan oleh mahkamahdan dihukum penjara 12 bulan atau denda RM2000 serta tiada pengampunan

Atas nama parti politik atauperseorangan (bebas) Wang pertaruhan RM10 ribu(Parlimen) dan RM5 ribu (DUN)

CALON

Hilang hak jika:Tidak sempurna akalHukuman penjara danhukuman mati

PILIHAN RAYA

Keputusan Pilihan Raya

• Parti yang menang majoritibentuk kerajaan

• Dokumen pilihan raya disimpanselama 6 bulan – hanya bolehdibuka atas arahan hakim

Petisyen Pilihan Raya

• 21 hari selepas keputusanrasmi

• Pelanggaran undang-undang dan peraturanpilihan raya

• Calon hilang kelayakan

• Arahan mahkamahPenyata Perbelanjaan

Perlu diserah dalam tempoh 31 hari selepas keputusan diwartakan Tidak boleh bertanding jika tidakhantar

Proses Pilihan Raya Malaysia

Parlimen dibubarkan (60/90 hari)

hari penamaan calon manifesto

kempen (7-15 hari)

hari pengundian – undi rahsia – kertas undi (X)– undi pos

pengiraan undi

keputusan diumumkan

SURUHANJAYA PILIHANRAYA (SPR)

- Badan pentadbir pilihanraya- Perkara 114 Perlembagaan Persekutuan:Peranan SPR• mengurus dan mentadbir pilihanraya• menjalankan pilihanraya bebas dan adilOBJEKTIF SPR:• Memelihara, Mengawasi Dan Mengekalkan

Sistem Pemerintahan Demokrasi Berparlimen Di Malaysia Menerusi Pilihan Raya Yang Adil Dan Saksama

SURUHANJAYA PILIHANRAYA (SPR)

Fungsi• mempersempadankan bahagian-bahagian

pilihanraya• menjalankan pendaftaran pemilih dan

penyemakan daftar pemilih• menjalankan pilihanraya, sama ada pilihanraya

umum atau pilihanraya kecil• Membuat peraturan tertentu dalam

menjalankan tugas-tugas berkaitan

SURUHANJAYA PILIHANRAYA (SPR)Ahli (7 orang) (Selepas pindaan 2002)

• diketuai oleh seorang pengerusi, seorang timbalanpengerusi, lima orang ahli lain termasuk 2 daripada Sabah dan Sarawak

• dilantik oleh YDPA setelah berunding dengan MRRSyarat kelayakan• berumur tidak lebih 66 tahun (Pindaan 2007)• tidak muflis• tidak memegang jawatan bergaji lain• bukan mana-mana ahli politik (Parlimen atau DUN)Dibantu oleh kakitangan pentadbiran Persekutuan danNegeri) Ahli SPR boleh memegang jawatan sehingga berumur 66 tahun

boleh meletakkan jawatan pada bila-bila masa dengan menulis suratkepada YDPA.