reka bentuk pembangunan dan penilaian...
TRANSCRIPT
REKA BENTUK PEMBANGUNAN DAN PENILAIAN KEPENGGUNAAN
PAKEJ I-PHYS YANG BERASASKAN KONSEP PEDAGOGI SISTEM
ALGEBRA KOMPUTER
Hazlina Awang Lah
Yuzita Yaacob
Fakulti Teknologi dan Sains Maklumat, Universiti Kebangsaan Malaysia
Pengenalan
Aplikasi Teknologi Maklumat dan Komunikasi (TMK) yang kreatif dan inovatif
berpotensi tinggi mengubah proses pembelajaran yang memerlukan kemahiran
berfikir aras tinggi. Justeru, keupayaan TMK bukan sahaja memberi penekanan
dalam aspek penggunaan alat bantu mengajar di bilik darjah semata-mata malah ia
juga mampu membuka ruang yang luas dalam memperolehi kemahiran kognitif
yang tinggi (Bushro, 2008) dalam pelbagai disiplin seperti bidang pendidikan sains
fizik. Kecemerlangan dalam bidang fizik sebenarnya bermula dari strategi
pembelajaran pelajar. Hal ini termasuklah suasana pembelajaran dan teknik
pembelajaran yang diamalkan pelajar itu sendiri (Seth 2013). Kaedah penyampaian
ilmu dalam bentuk yang paling mudah difahami pelajar penting bagi memastikan
fakta dan konsep asas fizik dapat diterangkan secara teratur dan sistematik.
Pengaplikasian penggunaan teknologi multimedia sebagai medium
penyampaian pengetahuan amatlah bersesuaian bagi mengintegrasikan kehidupan
sebenar dalam pengajaran sains fizik. Pendekatan tersebut juga dapat
menghindarkan miskonsepsi, hafalan rumusan dan fakta-fakta abstrak fizik.
Pelbagai perisian pendidikan fizik telah diperkenalkan bagi membantu sistem
pendidikan tradisional. Rentetan daripada senario dan kelemahan-kelemahan yang
wujud dalam sistem pendidikan tradisional, perisian multimedia interaktif
dibangunkan untuk mengatasi masalah dalam pendidikan hari ini termasuklah
perisian multimedia simbolik yang kian diperkatakan oleh ahli matematik pada
dekad ini iaitu Sistem Algebra Komputer (SAK). Sistem Algebra Komputer (SAK)
adalah salah satu alat kognitif yang sering digunakan dalam menggantikan
pemprosesan maklumat manusia.
Sistem Algebra Komputer (SAK)
Sistem Algebra Komputer (SAK) merupakan satu perisian komputer dan alat
matematik yang digunakan dalam aplikasi matematik dan penyelesaian masalah
matematik daripada masalah yang mudah hinggalah kepada yang kompleks (Mohd
Lazim et. al 2006). Sistem Algebra Komputer (SAK) berkemampuan tinggi dalam
memanipulasi simbol algebra (Michael 2005) yang memerlukan kepintaran buatan
(artificial intellingent) yang lebih tinggi, memplot graf dan mencari nilai dalam
sesuatu fungsi. Teknologi Sistem Algebra Komputer (SAK) tidak terhad kepada
bidang matematik sahaja, malah ia juga memberi sokongan kepada pelbagai bidang
94
seperti robotik, pemprosesan signal, geometri algebra, rekabentuk geometri
berbantukan komputer, sistem dinamik dan mekanik, fizik nuklear, sains komputer
dan penyelesaian masalah logik (Steinberg 1999; Khairina 2004).
Berdasarkan kajian Woofft dan Hodgkinson (1987), penggunaan Sistem
Algebra Komputer (SAK) dalam pendidikan sains fizik merupakan satu pendekatan
yang amat berkesan dan menyeronokkan. Malah, pendekatan pembelajaran yang
menggunakan perisian Sistem Algebra Komputer (SAK) amatlah bertepatan
sebagai alat penyelesaian masalah dan alat visualisasi (Geelan, D.R et al., 2010).
Perisian ini juga boleh diadaptasikan dalam bentuk visualisasi, interaktiviti, dan
eksperimentasi. Ini amatlah bersesuaian dengan pendidikan fizik (Forces and
Motion) yang memerlukan pemahaman konsep secara visual dan pengiraan
matematik yang melibatkan teorem phytogaras, rumusan pecutan, halaju, jarak dan
analisis graf gerakan.
Konsep Pedagogi Sistem Algebra Komputer (SAK)
Pakej i-phys telah direkabentuk berasaskan kepada konsep pedagogi Sistem
Algebra Komputer (SAK). Konsep pedagogi Sistem Algebra Komputer (SAK)
adalah satu prinsip yang diperkenal dalam reka bentuk pakej i-phys. Konsep
pedagogi Sistem Algebra Komputer (SAK) diperkenalkan oleh ahli pemikir
matematik iaitu Buchberger pada tahun 1990 (Hazlina & Yuzita, 2011). Ciri-ciri
konsep pedagogi Sistem Algebra Komputer (SAK) ialah interaktiviti, visualisasi,
eksperimentasi, kepelbagaian perwakilan, teknik langkah demi langkah dan prinsip
kotak putih/kotak hitam adalah seperti berikut:
i. Interaktiviti
Interaktiviti adalah merujuk kepada persekitaran pembelajaran yang
interaktif dalam penggunaan pakej i-phys apabila objek butang atau
metafora diaktifkan melalui penggunaan tetikus atau papan kekunci untuk
berinteraksi secara memberi arahan, menginput maklumat, menerima
maklumbalas dan sebagainya.
ii. Visualisasi
Visualisasi dalam rekabentuk pakej i-phys adalah merujuk kepada visual
atau gambaran terhadap sesuatu objek, fakta atau proses dan ia boleh
dipersembahkan dalam bentuk grafik, numerik dan simbolik (Kutzler, 1998)
bagi membantu pelajar yang lemah dalam struktur abstrak yang sukar
difahami.
iii. Eksperimentasi
Eksperimentasi dalam penggunaan pakej i-phys merujuk kepada eksperimen
maya membenarkan pelajar melakukan penyiasatan dan membuat pengujian
sendiri untuk menyelesaikan masalah saintifik (Rambuda & Fraser 2004;
Fan et. al 2010).
95
iv. Teknik Langkah Demi Langkah
Teknik Langkah Demi Langkah merupakan satu strategi dalam rekabentuk
perisian bagi membantu pelajar menyelesaikan masalah daripada yang
mudah kepada kompleks. Ia merupakan satu panduan atau bantuan kepada
pelajar semasa menjalani aktiviti latihan berunsur latih tubi.
v. Kepelbagaian Perwakilan
Kepelbagaian perwakilan merupakan paparan sesuatu perwakilan dari
pelbagai perspektif. SAK menyediakan persekitaran yang sesuai untuk
membangunkan kepelbagaian perwakilan yang merangkumi keupayaan
numerik, grafik, dan simbolik (Goldenberg 1995; Nooraini 2004).
vi. Prinsip Kotak Putih/Kotak Hitam
Prinsip Kotak Putih/Kotak Hitam merupakan satu strategi dan kaedah dalam
pembelajaran berpusatkan pelajar yang diperkenalkan oleh Prof Buchberger
pada tahun 1990. Penerapan konsep ini dalam reka bentuk pakej i-phys
dapat membantu pelajar memahami konsep, algoritma dan teori Forces and
Motion dengan lebih mendalam.
Objektif Kajian
Objektif kajian ini ialah:
i. Merekabentuk dan membangun satu pakej simbolik pendidikan fizik (i-phys)
yang bercirikan konsep pedagogi Sistem Algebra Komputer iaitu interaktiviti,
visualisasi, eksperimentasi kepelbagaian perwakilan, teknik langkah demi
langkah dan prinsip kotak putih/kotak hitam.
ii. Menguji kepenggunaan pakej i-phys bagi topik Forces and Motion berasaskan
kepada:
a) Atribut keberkesanan iaitu ciri-ciri konsep pedagogi Sistem Algebra
Komputer (SAK) berkesan digunakan untuk pembelajaran fizik.
b) Atribut kebolehbelajaran iaitu ciri-ciri konsep pedagogi Sistem Algebra
Komputer (SAK) memudahkan pelajar belajar fizik.
c) Atribut kepuasan iaitu ciri-ciri konsep pedagogi Sistem Algebra Komputer
(SAK) memberi kepuasan serta keseronokkan kepada pelajar belajar fizik.
d) Mengenalpasti terdapat pencapaian yang signifikan dalam skor ujian fizik
setelah pelajar menggunakan i-phys.
e) Mengenalpasti keberkesanan, kebolehbelajaran dan kepuasan menggunakan
i-phys merupakan faktor penyumbang kepada pencapaian ujian fizik.
Persoalan Kajian
S1 Apakah asas rekabentuk dan metodologi yang sesuai untuk membangunkan
pakej simbolik pendidikan fizik (i-phys) berasaskan web yang
berintegrasikan Sistem Algebra Komputer (SAK)?
96
S2 Apakah pakej i-phys yang mengandungi ciri-ciri konsep pedagogi Sistem
Algebra Komputer (SAK) berkesan digunakan untuk pembelajaran fizik
bagi topik Forces and Motion?
S3 Apakah pakej i-phys yang mengandungi ciri-ciri konsep pedagogi Sistem
Algebra Komputer (SAK) memudahkan pelajar belajar fizik bagi topik
Forces and Motion?
S4 Apakah pakej i-phys yang mengandungi ciri-ciri konsep pedagogi Sistem
Algebra Komputer (SAK) memberi kepuasan kepada pelajar?
S5 Adakah terdapat pencapaian yang signifikan dalam skor ujian fizik setelah
pelajar menggunakan pakej i-phys?
S6 Adakah keberkesanan, kebolehbelajaran dan kepuasan menggunakan pakej
i-phys merupakan faktor penyumbang kepada pencapaian ujian fizik?
Metodologi Kajian
Metodologi kajian terbahagi kepada dua iaitu:
A. Reka bentuk pembangunan Pakej i-phys
Reka bentuk pembangunan pakej i-phys adalah berasaskan kepada model reka
bentuk sistem pengajaran ADDIE dan model prototyping. Rajah 1 adalah kitar
hayat pembangunan (SDLC) pakej i-phys.
97
Rajah 1 Model Kitar Hayat pakej i-phys
i. Fasa 1
Fasa 1 merupakan fasa pertama dalam Model Kitar Hayat Pembangunan pakej
i-phys. Fasa ini terdiri daripada dua fasa iaitu Fasa Rancang dan Fasa Analisis.
Fasa Rancang Fasa Rancang adalah melibatkan proses mengenalpasti skop dan objektif
pembangunan, mengenalpasti metodologi pembangunan perisian,
spesifikasi perisian dan perkakasan.
Rancang
Analisis
Reka bentuk
Implementasi
Pembangunan
Pakej i-phys
Penilaian
Pakej i-phys
FASA 1
FASA 3
FASA 2
98
Fasa Analisis
Fasa Analisis merangkumi analisis awal guru dan pelajar, analisis
kurikulum fizik, analisis keperluan perisian dan perkakasan yang
menyokong aplikasi Sistem Algebra Komputer (SAK). Dalam fasa ini
penyelidik menjalankan satu analisis awal terhadap beberapa perkara iaitu
kajian dokumen, skedul temubual guru, instrumen soal selidik pelajar serta
analisis keperluan perisian dan perkakasan komputer.
ii. Fasa 2
Fasa 2 merupakan fasa kedua dalam Model Kitar Hayat Pembangunan
(SDLC) pakej i-phys. Fasa 2 terdiri daripada tiga fasa iaitu Fasa Reka
Bentuk, Fasa Pembangunan dan Fasa Implementasi. Dalam fasa ini proses
berlaku secara iterasi dan berterusan sehingga pakej i-phys siap sepenuhnya
dan bersedia untuk diuji kepada pengguna sebenar iaitu pelajar tingkatan
empat yang mengambil matapelajaran fizik.
Fasa Reka Bentuk Fasa reka bentuk dilaksanakan selepas proses analisis keperluan selesai. Fasa
ini merangkumi mereka bentuk model ISD, mereka bentuk struktur teknikal
pakej i-phys, mereka bentuk modul-modul, mereka bentuk antara muka
pengguna dan mereka bentuk algorithma.
Fasa Pembangunan Pakej i-phys berintegrasikan Sistem Algebra Komputer (SAK) yang
direkabentuk dan dibangunkan adalah diadaptasikan daripada Model
Prototyping dan Model ADDIE. Model ini bertujuan untuk memastikan
penyelidik menjalani proses pembangunan perisian secara sistematik dan
teratur. Fasa pembangunan merupakan fasa yang mengambil masa yang agak
lama yang berasaskan peruntukan kewangan, sumber media dan tenaga
manusia, masa dan sebagainya (Jamal & Zaidatun, 2003).
Pembangunan di sini merujuk kepada membangunkan dan
menghasilkan pakej i-phys berasaskan reka bentuk yang telah ditetapkan
dalam fasa reka bentuk. Kebolehfungsiaan pakej i-phys ini adalah bergantung
kepada pengaturcaraan komputer dalam fasa pembangunan ini. Dalam fasa
ini melibatkan bahasa pengaturcaraan Sistem Algebra Komputer (SAK) iaitu
penggunaan Mathematica 8.0.4 sebagai kernel pengiraan dan pengaturcaraan
web iaitu Java Server Pages (JSP) serta disokong dengan Mathematica
Server Pages (MSP).
Fasa Implementasi
Fasa ini merupakan fasa penilaian formatif bagi pakej yang dibangunkan.
Ianya dilaksanakan untuk menguji keberkesanan dan masalah-masalah yang
tidak disedari semasa fasa reka bentuk dan fasa pembangunan. Proses
penilaian formatif bagi pakej i-phys yang bercirikan konsep pedagogi Sistem
Algebra Komputer (SAK) diuji melalui dua pengujian iaitu pengujian alfa dan
pengujian beta. Pengujian alfa dan pengujian beta adalah bagi mendapat
maklumbalas daripada pihak tertentu untuk pembaikian dan penambahbaikan
pakej i-phys.
99
i. Fasa Tiga
Fasa ketiga ini melibat proses penilaian sumatif pakej i-phys terhadap
pengguna akhir. Pengguna akhir ataupun pengguna sebenar yang
dimaksudkan dalam penilaian sumatif pakej i-phys adalah 33 orang pelajar
tingkatan empat aliran sains. Penilaian sumatif dilaksanakan berasaskan
pengujian kepenggunaan pakej i-phys bagi atribut keberkesanan,
kebolehbelajaran dan kepuasan bercirikan konsep pedagogi SAK iaitu
interaktiviti, visualisasi, eksperimentasi, kepelbagaian perwakilan, teknik
langkah demi langkah dan prinsip kotak putih/kotak hitam.
B. Penilaian Kepenggunaan Pakej i-phys
Kepenggunaan merupakan satu faktor yang penting dalam penilaian sesebuah
perisian multimedia. Kepenggunaan merupakan keupayaan sesuatu produk yang
dihasilkan boleh digunakan oleh pengguna untuk mencapai matlamat yang
ditentukan dari segi keberkesanan, kecekapan dan kepuasan dalam konteks
penggunaan tertentu (ISO 1994; Bushro 2008). Kepenggunaan juga merujuk
kepada sesuatu produk dapat digunakan dan dipelajari oleh pengguna dengan
mudah dan cepat dalam menyempurnakan tugasannya (Preece, 2001). Nielsen
(1993) menyarankan lima atribut kepenggunaan iaitu kebolehbelajaran, kecekapan,
kebolehingatan, ralat dan kepuasan.
Kajian kepenggunaan pakej i-phys menggunakan rekabentuk kajian pra-
eksperimen iaitu ujian pra tanpa kumpulan kawalan (Pre Experimental One-Shot
study). Kajian kepenggunaan ini adalah untuk menguji keupayaan pakej i-phys
yang bercirikan konsep pedagogi SAK terhadap pemahaman pelajar tingkatan
empat aliran sains yang mengambil matapelajaran fizik bagi topik Forces and
Motion. Instrumen yang digunakan bagi pengujian ini ialah senarai semak
pengujian kepenggunaan dan ujian pasca. Senarai semak pengujian kepenggunaan
digunakan untuk menguji keberkesanan, kebolehbelajaran dan kepuasan pakej i-
phys terhadap pelajar yang dikaji. Manakala ujian pasca dijalankan bagi menguji
pemahaman pelajar terhadap konsep Forces and Motion setelah menggunakan
pakej i-phys.
Satu kerangka model perhubungan antara pembangunan pakej i-phys dengan
pengujian pakej i-phys boleh di rujuk melalui rajah 2. Model ini adalah berasaskan
kepada model proses kejuruteraan kepenggunaan oleh Granollers et al. (2003).
Pengguna yang dimaksudkan dalam model proses kejuruteraan kepenggunaan
pakej i-phys ialah pelajar tingkatan empat aliran sains yang mengambil
matapelajaran fizik bagi topik forces and motion. SDLC ialah proses kitar hayat
pembangunan pakej i-phys seperti yang telah diperincikan dalam reka bentuk
pembangunan pakej i-phys. Pakej i-phys ialah perisian kursus yang dibangunkan
melalui teknologi Sistem Algebra Komputer yang dinilai melalui pengujian
kepenggunaan. Penilaian kepenggunaan adalah untuk menguji keupayaan pakej i-
phys yang berkriteria konsep pedagogi SAK yang berasaskan web. Penilaian
kepenggunaan pakej i-phys dalam kajian ini merujuk kepada:
100
i. Atribut Keberkesanan
keberkesanan bermaksud pengujian keberkesanan pakej i-phys bagi topik
Forces and Motion terhadap pelajar tingkatan empat aliran sains.
Keberkesanan merupakan pengukuran paling asas yang digunakan untuk
menentukan samada sesuatu perisian itu berkesan atau sebaliknya (Azizah,
2004).
ii. Atribut Kebolehbelajaran.
Kebolehbelajaran ialah pakej i-phys amat mudah untuk dipelajari serta
pengguna dapat menyempurnakan sesuatu tugas dengan mudah dan senang
(Nielsen, 1993).
iii. Atribut Kepuasan
Kepuasan ialah paras keselesaan semasa menggunakan sesuatu sistem
(Azizah 2004). Pengguna merasa seronok dan berpuas hati (Nielsen 1993)
menggunakan pakej i-phys.
Rajah 2 Model Proses Kejuruteraan Kepenggunaan Pakej i-phys
Pakej i-phys
Pengguna
Analisis
Rekabentuk
Pembangunan
Implementasi
SDLC
Penilaian
Kepenggunaan
Attribut Kepenggunaan
Keberkesanan
Kebolehbelajaran
Kepuasan
Kriteria Kepenggunaan
Interaktiviti
Visualisasi
Eksperimentasi
Kepelbagaian
Perwakilan
Teknik Langkah demi
Langkah
Prinsip Kotak
Putih/Kotak Hitam
101
Hasil Kajian Pembangunan
Pakej i-phys adalah berciri konsep pedagogi SAK (interaktiviti, visualisasi,
eksperimentasi, kepelbagaian perwakilan, teknik langkah demi langkah dan prinsip
kotak putih/kotak hitam) dibangunkan berasas kepada teknologi Sistem Algebra
Komputer (SAK) dan diimplemen dalam persekitaran teknologi server web Java.
Reka bentuk antaramuka pakej i-phys mempunyai beberapa modul utama
iaitu Modul Study Room, Modul Virtual Physics Lab dan Modul Selftest Room.
Contoh reka bentuk antaramuka konsep padagogi SAK bagi interaktiviti dan
visualisasi adalah seperti rajah 3. Interaktiviti dalam reka bentuk modul ini
membenarkan pelajar mengaktif objek butang, memilih menu serta memberi arahan
lain untuk mendapat maklumbalas. Visualisasi amat penting untuk menarik
perhatian serta memberi keseronokkan kepada pelajar untuk belajar fizik.
Rajah 3. Reka bentuk antaramuka konsep padagogi SAK bagi interaktiviti dan
visualisasi
Contoh reka bentuk antaramuka konsep padagogi SAK bagi Kepelbagaian
perwakilan adalah seperti rajah 4. Kepelbagaian perwakilan dalam reka bentuk
pakej i-phys bermaksud maklumat mampu diterjemahkan ke dalam pelbagai
persembahan seperti grafik, numerik dan simbolik. Pengguna juga dibenarkan
untuk mengawal butang slider bagi mendapatkan simulasi graf gerakan.
102
Rajah 4. Reka bentuk antaramuka konsep padagogi SAK bagi kepelbagaian
perwakilan
Contoh reka bentuk antaramuka konsep padagogi SAK bagi eksperimentasi
adalah seperti rajah 5. Pelajar dibenarkan membuat eksperimen dan penyiasatan
sendiri bagi menyelesaikan masalah fizik topik Forces and Motion.
Rajah 5. Reka bentuk antaramuka konsep padagogi SAK bagi eksperimentasi dan
prinsip kotak putih/kotak hitam
Contoh reka bentuk antaramuka konsep padagogi SAK bagi teknik langkah
demi langkah adalah seperti rajah 6. Pelajar akan dibantu dalam menyelesaikan
masalah fizik semasa membuat aktiviti latihan.
103
Rajah 6. Reka bentuk antaramuka konsep padagogi SAK bagi Teknik langkah
demi langkah
Dapatan Penilaian Kepenggunaan
Seterusnya pengujian kepenggunaan pakej i-phys dijalankan terhadap 33 orang
pelajar tingkatan empat aliran sains di makmal komputer secara atas talian dan
hasilnya adalah seperti berikut:
1. Hasil soal selidik mendapati keberkesanan, kebolehbelajaran dan kepuasan
menggunakan pakej i-phys bagi pelajar terhadap pembelajaran fizik topik forces
and motion dirujuk melalui Jadual 1. Min keberkesanan adalah 4.55 (S.P =
0.28). Berdasarkan interprestasi skor min ianya menunjukkan atribut
keberkesanan adalah tinggi. Hasil dapatan ini menunjukkan pelajar setuju
bahawa pakej i-phys yang mengandungi ciri-ciri konsep pedagogi Sistem
Algebra Komputer (SAK) berkesan digunakan untuk pembelajaran fizik. Bagi
kebolehbelajaran pula, min kebolehbelajaran adalah 4.58 (S.P = 0.33).
Berdasarkan interprestasi skor min ianya menunjukkan atribut kebolehbelajaran
adalah tinggi di mana pelajar setuju bahawa pakej i-phys yang mengandungi
ciri-ciri konsep pedagogi Sistem Algebra Komputer (SAK) memudahkan pelajar
belajar fizik. Seterusnya min kepuasan adalah 4.58 (S.P = 0.31). Berdasarkan
interprestasi skor min ianya menunjukkan atribut kepuasan adalah tinggi di
mana pelajar setuju pakej i-phys yang mengandungi ciri-ciri konsep pedagogi
Sistem Algebra Komputer (SAK).
Jadual 1. Skor Min Keberkesanan, Kebolehbelajaran dan Kepuasaan
menggunakan pakej i-phys
n min mak Min sp
Min keberkesanan 33 3.96 5.00 4.55 0.28
Min
Kebolehbelajaran
33 4.00 5.00 4.58 0.33
Min Kepuasan 33 4.00 5.00 4.58 0.31
104
2. Statistik inferensi iaitu ujian-t diguna bagi menguji hipotesis berikut:
H01 : Tidak terdapat pencapaian yang signifikan dalam skor ujian fizik
setelah pelajar menggunakan i-phys yang mengandungi ciri-ciri
konsep pedagogi Sistem Algebra Komputer (SAK)
Pengujian pencapaian ujian fizik bagi pelajar yang menggunakan pakej i-phys
yang mengandungi ciri-ciri konsep pedagogi SAK boleh dirujuk melalui Jadual
2.
Jadual 2. Skor Ujian Fizik Setelah menggunakan pakej i-phys
Nilai diuji (sekolah) = 50.00
n min Sp Dk t sig
Markah Fizik 33 63.53 3.85 32 20.18 0.00
*p<0.05
Analisis ujian pasca dijalankan bagi membandingkan nilai purata
pencapaian ujian fizik pelajar yang menggunakan pakej i-phys dengan nilai
purata pencapaian ujian fizik sekolah. Didapati nilai t=20.18 dan sig = 0.00.
Apabila nilai p < 0.05 dan t >1.69, bermaksud H01 ditolak iaitu terdapat
pencapaian yang signifikan dalam skor ujian fizik pelajar (min=63.53) setelah
menggunakan pakej i-phys yang mengandungi ciri-ciri konsep pedagogi Sistem
Algebra Komputer (SAK) berbanding pencapaian peringkat sekolah
(min=50.00).
3. Pengujian regresi pelbagai iaitu pembolehubah bersandar (skor ujian fizik)
dinamakan pembolehubah kriterion manakala pembolehubah tidak bersandar
(atribut keberkesanan, kebolehbelajaran dan kepuasan) dinamakan
pembolehubah peramal. Analisis regresi pelbagai dijalankan untuk melihat
kesan atau sumbangan atribut keberkesanan, kebolehbelajaran dan kepuasan
menggunakan pakej i-phys terhadap skor ujian fizik topik Forces and Motion.
Ujian regresi pelbagai diguna bagi menguji hipotesis berikut:
H02 : Keberkesanan, kebolehbelajaran dan kepuasan menggunakan i-phys
bukan faktor penyumbang kepada pencapaian ujian fizik pelajar
Keputusan analisis data boleh dirujuk dalam Jadual 3. Dapatan kajian
menunjukkan kebolehbelajaran [F(1,31)=5.467, p< 0.05] menyumbang
sebanyak 15.0 peratus varians (R2=0.150) dalam ujian fizik. Kombinasi
kebolehbelajaran dan keberkesanan [F(2,30)=12.100, p<0.05] menyumbang
sebanyak 44.6 peratus varians (R2=0.446) dalam ujian fizik pelajar iaitu
menambah sebanyak (44.6 – 15.0) peratus atau 29.6 peratus. Gabungan ketiga-
tiga pembolehubah peramal iaitu kebolehbelajaran, keberkesanan dan
kepuasan [F(3,29)=15.397, p < 0.05] adalah signifikan dengan menambah
sebanyak (61.4 – 44.6) peratus atau 16.8 peratus. Kombinasi kebolehbelajaran
(β=-1.244, p<0.05), keberkesanan (β=0.600, p<0.05) dan kepuasan (β=0.612,
p<0.05) merupakan faktor penyumbang kepada pembolehubah kriterion
pencapaian ujian fizik pelajar.
105
Jadual 3. Analisis Regresi Pelbagai Pembolehubah Keberkesanan,
Kebolehbelajaran dan Kepuasan Terhadap Pencapaian Skor Ujian Fizik Pelajar
Pembolehubah Bersandar (Kriterion)
(Pencapaian Ujian Fizik Pelajar)
Pembolehubah
Tidak Bersandar
(Peramal)
R R2 Β F sig
Pemalar
1 0.387a 0.150 -1.244 5.467 0.026
2 0.668b 0.446 0.600 12.100 0.000
3 0.784c 0.614 0.612 15.397 0.000
*p<0.05 a. Predictors : (pemalar), kebolehbelajaran
b. Predictors : (pemalar), kebolehbelajaran, keberkesanan
c. Predictors : (pemalar), kebolehbelajaran, keberkesanan, kepuasan
d. Pembolehubah bersandar: pencapaian ujian fizik pelajar
Berdasarkan keputusan analisis, hipotes nul ditolak dan menunjukkan
bahawa kebolehbelajaran, keberkesanan dan kepuasan menggunakan pakej i-
phys merupakan pembolehubah peramal yang menyumbang sebanyak 61.4
peratus kepada pembolehubah kriterion pencapaian ujian fizik pelajar
tingkatan empat bagi topik Forces and Motion.
Rumusan
Kajian ini secara keseluruhannya terbahagi kepada dua bahagian iaitu:
i. Pembangunan pakej i-phys yang bercirikan konsep pedagogi Sistem Algebra
Komputer iaitu interaktiviti, visualisasi, eksperimentasi kepelbagaian
perwakilan, teknik langkah demi langkah dan prinsip kotak putih/kotak hitam.
ii. Pengujian kepenggunaan pakej i-phys bagi topik Forces and Motion
berasaskan kepada atribut keberkesanan, kebolehbelajaran dan kepuasan.
Satu model kitar hayat pembangunan perisian (SDLC) dihasilkan dan digelar
model Kitar Hayat pakej i-phys. Model ini merangkumi tiga fasa yang melibatkan
fasa rancang, fasa analisis, fasa reka bentuk, fasa pembangunan, fasa implementasi
dan fasa penilaian.
Berdasarkan dapatan kajian, interprestasi skor min bagi atribut keberkesanan,
kebolehbelajaran dan kepuasan adalah tinggi di mana pelajar setuju bahawa pakej
i-phys yang mengandungi ciri-ciri konsep pedagogi Sistem Algebra Komputer
(SAK) berkesan digunakan untuk pembelajaran, memudahkan pelajar belajar dan
memberi kepuasan belajar kepada pelajar fizik bagi topik Forces and Motion.
Dapatan juga menunjukkan keberkesanan, kebolehbelajaran dan kepuasan
menggunakan pakej i-phys merupakan faktor penyumbang kepada pencapaian ujian
fizik pelajar.
106
Kesimpulannya dapat dirumus bahawa pakej i-phys yang mengandungi ciri-ciri
konsep pedagogi Sistem Algebra Komputer (SAK) adalah sesuai digunakan sebagai
media pembelajaran kepada pelajar yang mengambil mata pelajaran fizik. Pengkaji
menyaran agar kajian ini diperluaskan kepada pelbagai bidang disiplin yang lain
agar semakin banyak maklumat dalam kajian Sistem Algebra Komputer (SAK)
dapat dikongsi.
Rujukan
Azizah Jaafar. 2005. Pembangunan Metodologi dan Alat untuk Menilai
Kepenggunaan Perisian Kursus Matematik Sekolah Bestari. Tesis Phd.
Universiti Kebangsaan Malaysia. Bangi.
Arsaythamby Veloo & Shamsuddin Muhammad. 2011. Hubungan Sikap,
Kebimbingan dan Tabiat Pembelajaran dengan Pencapaian Matematik
Tambahan. Asia Pacific Journal of Educators and Education, Vol. 26, No.
1, 15–32, 2011
Bushro Ali. 2008. Kejuruteraan Perisian Kursus Multimedia Matematik
Berasaskan Model Kecerdasan Pelbagai (MI-Maths). Tesis Phd. Universiti
Kebangsaan Malaysia. Bangi
Chua, Y. P. 2009. Statistik Penyelidikan Lanjutan Ujian Regresi, Analisis Faktor
dan Analisis SEM. Shah Alam: Mc Graw Hill Education.
Fan, M.X., Kuo, R., Chang, M. & Heh, J.S. 2010. Using Story-based Virtual
Experiment to Help Students Building Their Science Process Skills. In
Proceedings of World Conference on Educational Multimedia, Hypermedia
and Telecommunications 2010
Geelan, D.R dan Mukherjee, M. 2010. One Approach To Finding Evidence For
The Effectiveness Of Scientific Visualisations In High School Physics And
Chemistry Education. School of Education The University of Queensland
Brisbane QLD 4072, Australia. Pro Quest Educational Journal.
Granollers T., Lores J. and Perdrix F. 2003. Usability engineering process model
Integration with software engineering. HCI-Intl'03, Crete-Greece.
Hazlina & Yuzita. 2011. Konsep Pedagogi Computer Algebra System (CAS) dalam
Penyelesaian Masalah Fizik. Dalam Amalan Pengajaran dan Pembelajaran
melalui Kepelbagaian Teknologi. Persatuan Teknologi Malaysia. Kuala
Lumpur
Jamalludin Harun & Zaidatun Tasir. 2003. Multimedia Dalam Pendidikan. Kuala
Lumpur. PTS Publications & Distributors Sdn. Bhd.
Khairina Atika Mohd Zawawi. 2004. Pengintegrasian CAS Dalam Pembangunan
Perisian Kursus Multimedia Untuk Pendidikan Prakalkulus : Geometri
Koordinat. Tesis Sarjana.Universiti Kebangsaan Malaysia.
Kutzler, B. (1998). Solving linear equations with the TI-92 (experimental learning/
visualization/ scaffolding method). Austria: Bk Teachware Pub.
107
Mohd Lazim Abdullah, Wan Salihin Wong Abdullah, Abu Osman Md Tap &
Sulaiman Md Yassin. 2006. Kepelbagaiaan Perwakilan Sistem Algebra
Komputer dalam Pembinaan Pengetahuan Bentuk Graf Fungsi Kuadratik.
Jurnal Teknologi 44(E) Jun 2006:61-74. Universiti Teknologi Malaysia.
Mohd Yusri Ibrahim. 2010. Analisis Data Penyelidikan Untuk Pendidikan dan
Sains Sosial. Bandar Ilmu. Kuantan.
Nielsen, J. 1993. Usability Engineering. Boston: Academic Press.
Noor Aini Hassan. 2004. Pengintegrasian CAS Dalam Pembangunan Perisian
Kursus Multimedia Untuk Pendidikan Prakalkulus : Fungsi Kuadratik.
Tesis Sarjana. Universiti Kebangsaan Malaysia.
Preece J. 2001. Sociability and usability in online communities: Determining and
Measuring success. Behavior and Information Technology Journal, 20, 5,
347-356.
Seth Bin Sulaiman & Nooridayu Binti Maskuri. 2013. Pencapaian Penyelesaian
Masalah Fizik Oleh Pelajar Kritis dan Kreatif dalam Kalangan Pelajar
Tingkatan Empat di Skudai. Fakulti Pendidikan, Universiti Teknologi
Malaysia.
http://eprints.utm.my/10125/1/NOORIDAYU_BINTI_MASKURI.pdf. [15
April 2013].