PENGURUSAN INSlllUSl PENGAJlAN PONDOKDI DAERAH BALING;

SAW ANA MIS

Projek Sarjana Ini Diserahkan Kepada Sekolah Siswazah UntukMernenuhi Sebahagian Daripada Keperluan

ljazah Sarjana Sains ( Pengurusan )Universiti Utara Malaysia

Oleh

MD ZUKI BIN HASHlM

43 MD ZUKI BIN HASHIM, 1997 .Hakclpta brpdhara

Penyerahan projek ini adalah sebagai memenuhi sebahagian

pengajian lepasan ijazah Universiti Utara Malaysia ( UUM ). Saya

bersetuju supaya pihak perpustakaan menjadikan projek ini sebagai

rujukan. Saya juga bersetuju bahawa kebenaran membuat salinan

keseluruhan atau sebahagian daripadanya untuk tujuan akademik mesti

mendapat kebenaran daripada penyelia saya atau semasa kettadaan

beliau kebenaran tersebut hendaklah diperolehi daripada Dekan

Sekolah Siswazah. , Sebarang penyalinan, pengambilan atau

penggunaan keseluruhan atau sebahagian daripada projek ini untuk

tujuan komersil tidak dibenarkan tanpa kebenaran bertulis daripada

saya. Di samping itu pengiktirafan kepada saya dan Universiti Utara

Malaysia wajar diberikan dalam sebarang bentuk kegunaan bahan-

bahan yang terdapat di dalam projek ini.

Permohonan untuk kebenaran membuat salinan atau lain-lain

kegunaan, sama ada secara keseluruhan atau sebahagian boleh dibuat

dengan menulis kepada:

DekanSekolah Siswazah,

Universiti Utara Malaysia06010 Sintok

Kedah Darul Aman

i

Tujuan utama kajian ini ialah untuk meninjau sejauhmanakah

tahap pelaksanaan amalan-amalan pengurusan di lnstitusi Pengajian

Pondok ( I PP ) dari segi pengurusan kurikulum, kokurikulum. kewangan

dan sumber manusia.

Bagi memperolehi maklumat berkaitan dengan kajian, satu set

soal selidik telah digunakan. Responden kajian adalah seramal62 orang

guru dan pentadbir yang sedang berkhidmat di IPP di daerah Baling.

Data yang diperolehi diproses menggunakan kaedah statistik deskriptif

dengan perisian SPSS for Windows 7.5. Dapaian kajian menunjukkan

bahawa tahap pelaksanaan amalan pengurusan bagi kategori

pengurusan kurikulum, kokurikulum, kewangan dan sumber manusia

berada puda tahap sederhana.

Berdasarkan dapatan kajian ini, adalah dicadangkan pihak

pengurusan IPP dapat meningkatkan pengetahuan dan kemahiran

pengurusan dengan menghadiri kursus-kursus pengurusan. Jabatan

Agama Islam ( JAIK ) perlulah memainkan peranan utama dengan

menyediakan peruntukan kewangan yang mencukupi dan pakej kursus

pengurusan kepada semua pentadbir IPP.

ABSTRACT .

The main purpose of the study was to investigate the stages of

implementing management functions among Islamic Private Schools

(IPS) in terms of curriculum management, cocurriculum management,

financial management and human resource management.

In order to gather research information, one set of questionnaire

was used. The respondents of the study were 62 IPS teachers and

administrators in the district of Baling. The gathered data were processed

using descriptive statistic method by SPSS for Windows 7.5 software. The

finding of the study showed that the stages of implementing

management functions in the IPS in terms of curriculum management,

cocurriculurn management, financial management and human resource

management is merely moderate satisfied.

Based on this result, IPS administrators are r8COmm8nd8d to

improve their management knowledge and ski l ls by attending

management courses. Jabatan Agama Islam Kedah ( JAIK ) is also

recommended to play a major role to provide enough financial

assistance and provide management courses packages for IPS

administrators.

. . .lu

PENGHARGAAN

Kesyukuran yang tidak terhingga ke hadrat Allah s.w.t yang t&ah

mengizinkan kesempatan meneroka sekelumit ilmu limpahan-Nya di

permukaan alarn semesta ini. Terlma kasih juga kepada Kementerian

Pendidikan Malaysia lnstitut Aminuddin Baki, Universiti Utara Malaysia

dan sekolah-sekolah kajian yang telah menjadi wasilah mencapai cita-

citu diri, keluarga, masyarakat, agama dun bangsa untuk melahirkan

sekumpulan sarjana pengurusan yaw akan melonjakkan

kecemerlangan pengurusan pendidikan negara. Penghargaan yang

lidak terhingga kepada Tuan Syd Abdul Rahman bin Syd Zin yang telah

banyak mengorbankan rnasa, pemikiran dan usaha untuk memberikan

bimbingan dun sumbangan ilmu tanpa mengenal erti Jemu. Terima

kasih sekali lagi kerana menjadikan diri ini serasakan sebagai seorang

sahabat di dunia dan di Akhirat. Penghargaan ini juga khas ditujukan

buat isteri tercinta, Daaezah binti Meor Mokhtar yang telah banyak

berkorban masa, perasaan dan keselesaan untuk turut serta memberikan

kelapangan yang seluas-luasnya bagi diri ini memburu cita-cita yang

tersemai sekian lama. Juga buat anuk-anak, Amir Syakirin dan Ain

Syakirah yang tidak pernah rnembosankan dan sentiasa memahami

ketinggian impian abah.

iv

JADUAL KANDUNGAN

KEBENARAN MENGGUNAKAN PROJEKABSTRAKABSTRACKPENGHARGAANJADUAL KANDUNGANSENARAI JADUALSENARAI RAJAH

BABI PENGENALAN

Latar belakang tempat kajianLatar belakang masalahPernyataan masalahObjektif kajianKepentingan kajianBatasan kajian

I I SOROTAN LITERATURKonsep dan sejarah lnstitusi PengajianPondok di KedahPengurusan kurikulumPengurusan kokurikulumPengurusan kewanganPengurusan sumber manusia

Il l METODOLOGI KAJIAN 45Kerangka konseptual 45Definisi operasional 50

Amalan pengurusan 50lnstitusi Pengajian Pondok 50

Angkubah kajian 50Angkubah bersandar 50Perancangan 51Pengelolaan 51Penstafan 52Kepimpinan 52Pengawalan 53Angkubah bebas 53Pengurusan kurikulum 54Pengurusan kokurikulum 54Pengurusan kewangan 54Pengurusan sumber manusia 5 5

V

MukasuratIiiiiiivV

viiX

11412151617

1818

21253135

IV

v

BIBLIOGRAFI 124

Hipotesis kajian 55Lokasi kajian 56Responden kajian dan persampelan 56Sumber data 57Prosedur kajitin 58Soul selidik kajian 60Pengukuran kajian 61Penganalisisan data 64

HASIL KAJIAN DAN PERBINCANGAN 65Pendahuluan 65Pengurusan kurikulum 66Penguruson kokurikulum 73Pengurusan kewangan 81Pengurusan sumber manusia 89Pengurusun lnstitusi Pengajian Pondok 97Pengujian hipotesis 105

RINGKASAN DAN KESIMPULANRingkasanPersoalan kajianObjektif kajianKerangka konseptualMetodologi kajianKeputusan kajianKesimpulan kajianlrnplikasi kajianCadangan kajianCadangan untuk kajian akan datang

LAMPIRAN A Borang Soal SelidikLAMPIRAN 6 Senarai Sekolah KajianLAMPIRAN C Model Pengurusan Kurikulum OlivaLAMPIRAN D Model Penguvsan KewanganLAMPIRAN E Model Pengurusan Sumber Manusia

107107109110111111113114115118122

131138139140141

BIODATA 142

vi

SENARAI JADUAL

Jadual Pefkara

1 Senarai lnstitusi Pengajian Pondok ( IPP ) di daerahBaling

2 Senarai IPP di Kedah pada kurun ke 19M

3 Senarai IPP di Kedah pada awal kurun ke 20M

4 Peratus Skor Setiap Item Bagi Fungsi PengurusanPerancangan Dalam Pengurusan Kurtkulum

5 Peratus Skor Setiap Item Bagi Fungsi PengurusanPengelolaan Dalam Pengurusan Kurikulum

6 Peratus Skor Setiap Item Bagi Fungsi PengurusanKepimpinan Dalam Pengurusan Kurikulum

7 Peratus Skor Setiap Item Bagi Fungsi PengurusanPengawalan Dalam Pengurusan Kurikulum

8 Taburan Bilangan dan Peratus Sekolah Bagi SetiapFungsi Pengurusan Mengikut Tahap PelaksanaanAmalan Pengurusan Dalam Pengurusan Kurikulum

9

10

1 1

12

13

Peratus Skor Setiap Fungsi Pengurusan DalamPengurusan Kurikulum

Peratus Skor Setiap Item Bagi Fungsi PengurusanPerancangan Dalam Pengurusan Kokurikulum

Peratus Skor Setiap Item Bagi Fungsi PengurusanPengelolaan Dalam Pengurusan Kokurtkulum

Peratus Skor Setiap Item Bagi Fungsi PengurusanKepimpinan Dalam Pengurusan Kokurikulum

Peratus Skor Setiap Item Bagi Fungsi PengurusanPengawalan Dalam Pengurusan Kokurikulum

Mukarurd

3

20

20

66

67

69

70

71

72

74

75

76

78

vii

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

laburan Bilangan dun Peratus Sekolah Bagi SetiapFungsi Pengurusan Mengikut Tahap PelaksanaanAmalan Pengurusan Dalam PengurusanK.okurikulum

Perutus Skor Seiiap Fungsi Pengurusan DalamPengurusan Kokurikulum

Peratus Skor Setiap Item Bagi Fungsi PengurusanPerancangan Dalam Pengurusan Kewangan

Perutus Skor Setiap Ilem Bagi Fungsi PengurusanPengelolaan Dalam Pengurusan Kewangan

Perutus Skor Setiap Item Bagi Fungsi PengurusanKepirnpinan Dalum Pengurusan Kewangan

Peratus Skor Setiap Item Bagi f%ngSi PengurusanPengawalan Dalam Pengurusan Kewangan

Parutus Skor Setiap Fungsi Pengurusan DalamPengurusan Kewangan

Taburan Bilangan dan Peratus Sekolah Bagi SetiapFungsi Pengurusan Mangikut Tahap PelaksanaanAmalan Penguruscan Dalam Pengurusan Kewangan

Perattis Skor Setiap Item Bagi Fungsi PengurusanPerancangan Dulam Pengurusan Sumber Manusia

Perulus Skor Sefiup Item Bagi Fungsi PengurusanPengelolaan Dulam Pengurusun P e n g u r u s a nSumber Manusia

Perulus Skor Setiap ltern Bagi Fungsi PengurusanKeyimpinan Dulam Pengurusan Sumber Manusia

Perotus Skor Sttiiap Item Bagi Fungsi PengurusanPengawalcrn Dalarn Pengurusan Sumber Manusia

Taburan Bilangan dan Peratus Sekolah Bagi SetiapFurrgsi Penguruson Mongikui Tahap PelaksanaanAt 1 iularl Pengurusun Uularn Pongurusan SumberMcmJsia

Vill

79

80

81

83

84

85

86

88

89

90

92

93

95

t

27

28

29

30

31

32

33

34

Perotus Skor Setiap Fungsi Pengurusan DalamPengurusan Sumber Manusia

T a b u r a n g B i l a n g a n d a n P e r a t u s S k o r I t e mPengurusan Mengikut Tahap Pelaksanaan AmalanPengurusan Bagi Setiap Fungsi Pengurusan palamPen&rusan IPP

Perutus Skor Setiap Fungsi Pengurusan DalamPengurusan IPP

Tuburan Bilangan dun Peratus Sekolah MengikutT&up Pelaksanaan Amalan P e n g u r u s a n BagiSetiup Fungsi Pengurusan Dalam Pengurusan IPP

Taburan Bilangan dun Peratus Skor ItemPengurusan Mengikut Ketinggian TahapPelaksanaan Amalan Pengurusan Bagi SetiapKat egori Pengurusan Dalam Pengurusan IPP

Perutus Skor Setiap Kategoli Pengurusan DalamPengurusan IPP

Tabulan Bilangun don Peratus Sekolah MengikutTalwp Pelaksanaarl Amalun P e n g u r u s a n BagiSetiap Kategori Pengurusan Dalam Pengurusan IPP

Peralus Skbr Fungsi Pengurusan dun KategoriPengurusan Dalam Pengurusan IPPSecara Keseluruhan

96

97

98

99

100

161

104

105

SENARAI RAJAH

Raja h Perkara Mukasurat

1 Rajah Menunjukkan Corak P e r k e m b a n g a n 2 2Kurikulurn

2 Carla Aliran Penyediaan Belanjawan 33

3 Model Pengurusan Dalam Organisasi 48

4 Kercrngka Konseptual Pelaksanaan Amalan- 49Amalan Pengurusan Dalam Pengurusan lnstitusiPengajian Pondok

X

Sclcolah Siswmah(Graduate School)

Universiti Utara Malaysia

PERAIWAN KERJA KERTAS PROJEK(Certification Of Project Paper)

Saya, yang hrtandatangan, memporakukan bahawa(I, the lmdersigrled, certify that)

MD. ZUKI BIN HASHIM--_-

cirlon untdc ljamll(curididnte for the dcg~ree of) S a r j a n a S a i n s ( P e n g u r u s a n )

t.clal~ lnc~r~olt~ulcnl;an kcrtns projck yang Lertajuk(has presented his/her project puper of the following title)

PENGURUSAN I:NSTITUSI PENGAJIAN PONDOK DI DAERAH BALING:- .-

SATU ANALISIS.

sclcrti y;rng tcrcatut di muka surat tajuk dan kulit kertas projok(us it cllqwrrrs OIL the litle page and front cover of project paper)

l~al~wu kcrtas projck tcrscbut boloh diterima tlari segi bentuk serta kandungan,tlan mcliputi biclang ilmu tlcngan memuaskan.(tI,ut the project paper is acceptable irh form and content, and that a satisfactorylmowletl~~e of tile field is covered by the project paper).

Nama I’onyeliu(Nurr~e of Srrpervisor;):- Tuan Syd Abdul Rahman b. Syd Zin

1

BAB 1

PENGENALAN

Kelahiran lnstitusi Pengajian Pondok ( IPP ) di Malaysia sudah

bermula sejak zaman awal kedatangan lslam ke Tanah Melayu lagi

(Abdullah, 1995 ). Penulisan mengenai sejarah IPP dan sistem

pengajaran dan pembelajarannya telah banyak dibukukan. Namun

begitu penulisan atau penyelidikan mengenai pengurusan IPP masih

lagi kurang. Justeru itu penyetidikan dan penulisan ini akan cuba

merintis jalan ke arah tersebut untuk membuka jalan kepada generasi

akan datang mempertingkalkan kefahaman mereka mengenai institusi

ini dan sirtem pengurusannya.

War Bdakang Tempat K&an

Baling merupakan salah sebuah daerah yang terletak di

bahagian timur negeri Kedah yang berkongsi sempadan dengan

Thailand. Menurut Majl is Daerah Baling ( 1996 ) daerah Bal ing

merupakan daerah yang kedua terbesar di negeri Kedah Darul Aman

yang mempunyai keluasan 933.78 km persegi atau 152,900.65 hektar.

The contents of

the thesis is for

internal user

only

124

BIBLIOGRAFI

Ab Alim Abdul Rahman ( 1994 ), Pengurusan Kokurikulum, Kuala Lumpur:PenerbitFajar Bakti Sdn. Bhd.

Abd. Halim El-Muhammady et. al. ( 1994 ), Pen&I&an Warn: PerununnyuD&m Pembunguncm Ummuh, Selangor: Persatuan BekasMahasiswa Islam Timur Tengah.

Abdullah lshak ( 1995 ), PendlclDkan Mum darn Pengzrruhnyu cii Mahysfa,Kuala L.umpur: Dewan Bahasa dan Pustaka

Abdul Wahab Jamaluddin ( 1992 1, Kajian Pelaksanaan PengurusanProgram Kokurikulum Di Sekolah-Sekolah Rendah Di Malaysia,kedus kerju dbenhng d&m Semhr Nasiont~~ Ke-2 Pangu~unPenddikun, 26-28 November 1992, Instituf Aminuddin BUM

Ahmad Jelani Halim ( 1989 ), Sistem Pendidikan Melayu ( Islam )Tradisional Merujuk Kepada Sistem Pendidikan Pondok Di Kedah:Asal Usul Dan Perkembangannya Hingga 1957, TestS Surjrma,Univeniff S&s mdaysh

Ahmad Saman Mohd Nawawi ( 1986 ), “ Pengurusan Sekolah: SatuCabaran ” dalam Jemaah Nazir Sekolah Persekutuan, JurnalKemenkrhn Pelajarun Maktysh, 68, Jun 1986, p: 29 - 45

Azmi Zakaria ( 1992 ), Pengurusan Sekolah Menengah Agama: SatuTinjauan Kritis, kerhs kerja y a n g dibenbng d&m Semhrnasionul Ke-2 Pengurusan PencMkan, 26-28 November 1992,lnstituf Aminuddfn Bati

Berenson, M.L. and Levine D.M ( 1996 ), Basic Business StiffcsrConceph and AppUcafhs, New jersey: Prentice-Hall International,Inc.

Blazek, J. ( 1996 ), Financial Phnnlng kr Nonpdf O~nh$&ms, NewYork: John Wiley & Sons Inc.

Campbell, Roald F., Corbally, John E. and Nystrand Raphael, ( 1988 ),Pengenuh Penhdblran Pendidlkan, ( Abdul Rahman Md Aroffdll,) Selangor: Penerbit Universiti Pertanian Malaysia.

1 2 5

Cascio, W . F . ( 1995 ), Pengufusan Sumber Manuskx PrpduklDvHo, KuaffffKehidupcm Bekerja, Keunhgan, ( Mohd Salmi Mohd Sohod danSiti Nadzrah Sheikh Omar ), Kuala Lumpur: Dewan’Bahasa DanPustaka.

Che Nun Mohd Ali, [ 1990 ), Pengurusan dan Pem,bangunan TenagaManusia Di Universiti Kebangsaan Malaysia, kerkrs ke* yangdibenhg d&m Semhr Penkcfbimn Univenifi KebungsctanMdays&, 6-7 Mac 1990.

Crainer, S. ( 1996 ), Key monagmmnf Ideus, London: Pitman Publishing

Dessler, G. ( 1997 ), Human Resource Mana~~nf, New Jersey: PrenticeHall International, Inc.

D o l l , R . C . ( 1 9 9 5 ), Cudculum Impmvemenk Decfsbn Making undProcess, Boston: Allyn & Bacon

Dorahim Maidin ( 1997 ), Pengajian Al-Quran Di Sekolah-Sekolah Pondok:Pengkhususan Di Pondok Haji Omar Parit Panjang, Kedah, fatihanflmiah hived Malaya

Drucker, P.F. ( 1988 ), Manageme& Tusks, Responsibilities, frucfices,London: Heinemann Profesional Publishing

Everard K.B. and Morris G. ( 1996 ), *c&e School Manugement,London: Paul Chapman Publishing Ltd

French, W. L. ( 1990 ), Human Resowces Management, Boston: HoughtonMifflin Company

Gratus, J. ( 1990 ), Ghrre andTake, London: BBC Books

Griffin, R.W. ( 1996 ), Munugemenb Boston: Houghton Mifflin Company

Halimah Che Isa ( 1994 ). lnstitusi Pengajian Pondok: Satu Kajian KhususTentang Kernampuannya Daiam Melahirkan Para PendakwahYang Berwibawa. Satu Kajian Di Pasir Mas, L&%an llmkrh UdversHiM-a

Harvey, D. and Bowin, R.B. ( 1996 ), Humun Resources Management: AnlExperienHol Approach, New Jersey: Prentice Hall

1 2 6

Hart, J. ( 1993 ). Successftrl financfcd Pkwdflg uncf Manu~menf fnSchoob, London: Longman School Management Resources

Hasan l.anggulung, Dr., Prof., ( 1991 ), fenc#&an lskrm MengfmbpiAbad Ke-21, Shah Alam: Hizbi

Henson, K.T. ( 1995 ), Cumfculum Development Ibr mcufion Retire, NewYork: HerperCollinsCollegePublishers

lbrahim Ahmad Bajunid ( 1985 ), “ Amalan dan Cabaran PengurusanPendidikan di Malaysia: Satu Tinjauan Kritikal ‘I, kerku kerbdibenkrng d&m Semhr Pendfdkon, 21- 22 September I985

lsmail Mat, Ukrma SIIatn Dakrm Kenangan, ed. al. ( 1993 ), Bangi: PenerbitUniversiti Kebangsaan Malaysia.

Jabatan Pendidikan Kedah, Operrrsi Cerdk III, Kedah: JabatanPendidikan Negeri Kedah

Jackson, H.K. and Frigon, N.L. ( 1994 ), Manugemenf2000, New York: VanNostrand Reinhold

Kamarudin Kachar ( 1989 ), ScIlool Adminfsfm#on In Mukrys&x KualaLumpur: Teks Publishing Sdn. Bhd.

Kaufman, R. and Grise P. ( 1995 ), Audfhg Your Educafbnaf SfrafegicPkrn: Making A Good Thing Beffer, California: Corwin Press, Inc.

Kementerian Pendidikan Malaysia ( 1994 ) , Guris Panduan Perukuunandan Kewangm Sekolah, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa danPustaka.

Koontl ti. and Wiehrich, H. ( 1991 ), Peflgun?san, ( Mohd Salmi MohdSohod dun Siti Nadzrah Sheikh Omar ), Kuala Lumpur: DewanBahasa dun Pustaka.

Laios, A. ( 1995 ), “ Administrative Responsibilities of the Coach ”fnferflufionul Journal of fducaffonal Management Vol. 9, No. 1,1995, p: 10 - 12

( 1995 ), “ School Versus Non-School Sports: Structure,Organization and Function in Greece, Europe and the USA ‘0/nferflaffona/ Journal of Educafionul Manugement, Vol. 9, No. 1,1995, p: 4 - 9

127

Levacic, R . e t . al.( 1 9 8 9 ) Fincmckrl Adcmagement tn EdvcuHon,Philadelphia: Open University Press

Lim The Eng ( 1986 ), ” Pentadbiran Sekolah dan Peranan Guru Besar I’dalam Jemaah Nazir Sekolah Persekutuan, lumcrl IIsmenkrkrnPehjuran Mcrlrcrysfa, 68, Jun 1986, p: I - 9

Lorsch, J.W. ( 1986 ), et. al., I#undbook of Or#~r&&onu/ Behavior, NewJersey: Prentice Hall Inc.

Lunenburg, Fred C. and Ornstein, Allan C. ( 1996 ), Z&cu#o&AdrnhWrdon: Concepk and Prucfilcet, Belmont: WadsworthPublishing Company.

M. Dawam Rahardjo, ed. al. ( 1988 ), Pesanllren don Pem&uIsarw~,Jakarta: Lembaga Penelitian, Pendidikan don PeneranganEkonomi don Sosial.

Mahathir Mohamad ( 1984 ), Laporun Jowa~nkuosu Kabhef MengJ@Pe/a&sanuan Dusar fek#uun, Kuala Lumpur: KementerianPelajaran Malaysia

Main, A. et. al. ( 1985 ), Lducahbnal Skff Devefopmenf, London: CroomHelm.

Majlis Daerah Baling ( 1996 ), rcliporrrn Pemerikroarn: Rcrncungarn S&u&furMuBis Daeruh ba&rg 1992 - 2010, Kedah: Majlis Daerah Baling.

McMillan, J.H. ( 1996 ), Educ&nal Reseurch Funckmenkh for TheConsumer, New York: HarperCollinsCollegePublishers

McQuade, F. and Champagne, D.W. ( 1995 ), How 70 Muke A 8etlerSchool, Boston: Allyn and Bacon

Mohamed Nor Che Noh ( 1990 ), Asas-Asas PendOdOkan: SufuPengenarlrm, Petaling Jaya: Flo Enterprise Sdn. Bhd.

( 1985 ), “ Beberapa Pertimbangan DalamPengelolaan don Pentadbiran Program Kokurikulum Di Sekolah ‘I,Jurnaf Kemenkrhn Pekjmwn Mc~&ysh, 67, Dit. 1985, p: 49 - 55

Mohd. Kamal Hassan ( 1988 ), fen&&tin don Pembangununt SC&Jfenpeklif Bersepa&, Kuala Lumpur: Nurin Enterprise

128

Mohd. Napiah Bin Abdullah, ( 1989 ) ” Pengajian Hadis Di lnstitusiPondok: Satu Kajian Di Daerah Baling, Kedah “kkrm~u~, IO, 31-42.

Mohd Nor Haji Yusof ( 1989 1, Sistem Pengajian Pondok di Daerah Sik:Satu Kajian, Lcrtihun &n&h Unhreniff M&yu

Mondy, R.W. and Premeaux, S.R. [ 1995 ), Management: Concepts,Practices, andSkiliJ, New Jersey: Prentice Hall, Inc.

Musaazi, J.C.S. ( 1982 ), Ihe Theory and Prcrctice of ~&x#&Iu/Admfnisffafion, London: Macmillqn Publishers

Naceur Jabnoun ( 1994 ), IsIam and Managemenf, Kuala Lumpur: lnstitutKajian Dasar.

Norhayati Rashid ( 1997 ), lnstitusi Pendidikan Zaman Abbasiyah, fafffwnIlmhh, Unhrenfff Malaya

Olivia, P.F. ( 1992 1, Developing fhe Cunfculum, New York: harperCollinsf ublishers

Omardin Ashaari ( 1996 ), Pengurusan Se&o&h: Swfu Panduun fengkap,Kuala Lumpur: Utusan Publications 8, Distributors Sdn. Bhd.

( 1997 ), Pengurusan Penabun: Suab Punckwv Lengkap,Kuala Lumpur: Utusan Publications & Distibutors Sdn. Bhd.

Omar Mohd. Hashim, ( 1993 ), Pendfdkun: Penoafcwt, Penyefesdan ckmhrapan, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa Dan Pustaka.

Ornstein, A.C. and Hunkins, F. ( 1993 ), Cunfcuhm kyoundPrfions,Princjples and Theory, Boston: Allyn and Bacon

Persatuan Kebangsaan Pengetua-Pengetua Sekolah MenengahMalaysia (PKPSM ) Cawangan Selangor ( 1995 ), Panduun 7ugcrrSkrf Sekofuh, Petaling Jaya: PKPSM Cawangan Selangor

Preddy, M. et. al. ( 1989 ), Management In Edmtffon: Appmacfm ToCurrfcufum Manugemenf, Philadelphia: Open University Press

Razali Arof ( 1991 ), Pengunbr Kurfkufum, Kuala Lumpur: Dewan Bahasadan Pustaka

Richards, J. ( 1994 ) ” The Finance of Schools in British Columbia“lnbrw~nul Journd of Echc&w/ Manu~menf 4, I p: 4-7

Riches, C. and Morgan, C. ( 1989 ), et. al., Human ResourcesManugement III E&c&Ion, Philadelphian: Open University Press

Rosnah Selamat ( 1995 ), Pengurusan Kurikulum Sekolah Menengah dunHubungannya Dengan Pencapaian Akademik, Tesis Surjana,Unhrenfff Uhw Ma/uystu

Rosnani Hashim ( 1996 ), EcjucafIonal Duuhn fn Mukryskx lmpfh~ffor~s forTheory and PIWC~~CS, Kuala Lumpur: Oxford University Press

Rue L.W. and Byars, L.L. ( 1995 ), Munogement: Ski//s und Application,Chicago: Irwin

Schuler, R.S. and Toungblood S.A. ( 1988 ), mectfve PersonnelMu~~~gemenf, Singapore: Harper & Row Publishers.

Shoemaker, C.J. ( 1995 ), Admlnisfrufbn undMunagemenf of Programs forYoung Children, New jersey: Merrill

Smith, M.E. ( 1994 1, Evu/wfhg Management Development, J&tlng andE&c&n, Cambridge: Gower Publishing Co. Ltd.

Smith, R. ( 1995 ), Successful School munugemenf, New York: Cassell

Sulaiman Ngah Razali ( 1996 ), Analids Dark Dalam Penyelidikarlfendfdfkan, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa Dan Pustaka

Suriyati Othman ( 1996 ), Konsep Pengurusan Cemerlang Dalam SektorPerkhidmatan Awam Di Malaysia: Satu Penilaian Awal Di JabatanSetiausaha Kerajaan Negeri Kedah, lesis M&ICI, UnInenjff UlbraMUkl)dU

Sutherland, J., Canwell, D. and Merrills, S. ( 1996 ], Human Resoueces,Kent: Hodder 8, Stoughton

Syd Abdul Rahman Syd Zin ( 1994 ), Kekerapan Menggunakan Amalan-Amalan Komunikasi Kepengurusan di Kalangan Pegawai-Pegawai Pengurusan dan Profesional Negeri Melaka, JesisSurjuna, UdvenM Perk&m Mdaydu

Taufik Abdullah and Sharon Siddique, et. al. ( 1986 ), /slam and Sociefy InSoufI~+usf As&, Singapore: Institute of Southeast Asian Studies.

Tanner, D. and Tanner L. ( 1995 ), Cuniculum Development: Theory lrlfoPractice, New Jersey: Prentice Hall

Thompson A.A. and Strickland, A.J. ( 1996 ), Strcrkg!c Mumrgen~enf:Concepfs & Cases, Chicago: Irwin.

Torrington, D. and Weightman, J. ( 1994 ), Efiective Marmgemenf Peopleand Orpr&&on, New York: Prentice Hall International.

Unit Dakwah Dan Kepimpinan ( 1989 ), Pengumsan Darn feknik Dakwuhlskmkh Sekofuh-Sekolah Merrengah, Kuala Lurnpur: BahagianPendidikan Islam, Kementerian Pendidikan Malaysia

Walford, G. ed. al. ( 1991 ), frivak S&oo!Irsg: Tnrck;ffon, Change Andf&en&, London: Paul Chapman Publishing Ltd.

Wan Azmi Ramli ( 1994 ), Pengurusan Mass Kfinl, Kuala Lurnpur: UtusanPublications 8, Distributors Sdn. Bhd.

Wan Liz Ozman Wan Omar ( 1996 ), Pengurusan Islam Abacf Ke-21:Revolusl P e n g u r u s a n Unfuk Keunggulcm Se&for Awum chnKopomf, Kuala Lurnpur: Utusan Publications & Distributors SB

Weygandt, J.J., Kieso, D.E. and Kell, W.G. ( 1996 ), Accounfing Pn’ncip/es,New York: John Wiley & Sons, Inc.

Wiersma,W. (199 1 ), Research Mefbocfs in Educutin, Boston:Allyn 8, Bacon

Wisalaporn, S. ( 1985 ), Problems and Opinions of Islamic Private SchoolAdministrators in Southern Border Provimces, Research Puper,Sd~kbarfnwJtof Udvenify, 7bukmcf.

Yin Cheong Cheng ( 1994 ), “ Effectiveness of Curriculum Change inSchool: An Organizational Perspective “/nferr~~#or~~~~ Journal ofEducational Management, Vol. 8, No. 3, 1994, p: 26 - 34

Zainal Abidin Mohamed ( 1994 ), fengurusan Sfrufegi, Kualu Lumpur:Utusan Publications 8, Distributors Sdn. Bhd.

Zainal Kling ( 1977 ), Musyarchaf Mebyu, Kuala Lumpur: UtusanPublications & Distributors