PENGENALAN

Sesebuah Negara tidak boleh bersendirian dalam sistem antarabangsa

kerana semua Negara saling bergantung antara satu sama lain. Oleh itu, setiap

Negara perlu mengadakan hubungan dengan Negara lain,sama ada dalam

bentuk hubungan politik, ekonomi, ataupun social. Sejak merdeka lagi Malaysia

telah mengamalkan dasar luar yang aktif dan memainkan peranan penting dalam

sistem politik antarabangsa. Setiap tindakan yang diambil melalui dasar luar

negara mempunyai hubungan rapat dengan dasar-dasar dalam negeri, iaitu

mementingkan keamanan, kebebasan, dan semangat kerjasama diantara

negara dalam sistem perhubungan antarabangsa.

Sehingga ke hari, Malaysia terus mengekalkan dan mempertingkatkan

hubungan dua hala dengan semua negara kecuali Israel. Dalam usaha

memelihara kepentingan negara di arena antarabangsa, Malaysia telah

mengamalkan dasar luar yang berprinsip, bebas dan pragmatik. Malaysia juga

telah mengamalkan dasar luar yang berkecuali dan tidak bersekutu supaya

perhubungan baik dapat dijalinkan dengan semua negara, walaupun berbeza

pendapat dan ideologi. Dengan itu, Malaysia terus dihormati dan mendapat

kepercayaan di peringkat antarabangsa.

Terdapat beberapa faktor yang mempengaruhi dasar luar Malaysia,

antaranya ialah pegangan prinsip berkecuali negara iaitu tidak ingin mencampuri

hal negara lain tanpa sebab, bekerjasama dengan badan-badan antarabangsa

seperti PBB dan mengikut ketetapan yang diambil oleh badan tersebut,

memastikan hubungan politik dengan negara-negara jiran dalam rantau ini

seperti negara-negara ASEAN sentiasa baik dan menjamin kerjasama dalam

bidang ekonomi, kedudukan sebagai negara bekas jajahan british, keanggotaan

dalam negara-negara Komanwel, kedudukan fizikal negara di bumi yang

strategik, peranan negara sebagai kepada negara-negara membangun dan

sebuah negara Islam yang berkembang maju.

1

PENGLIBATAN, SUMBANGAN DAN PENGIKTIRAFAN MALAYSIA DI ARENA

ANTARABANGSA

Sejak zaman kemerdekaan lagi Malaysia telah melibatkan diri di areana

antarabangsa. Pelbagai badan pertubuhan antarabangsa telah disertai oleh

Malaysia dan memberi kerjasama yang baik di arena antarabangsa. Dengan

kepentingan negara di peringkat antarabangsa semakin menyeluruh Malaysia

telah menyertai pelbagai badan antarabangsa dengan berpegang teguh kepada

prinsip-prinsip PBB dan multilateralisme. Malaysia telah berjaya menggunakan

platform forum-forum antarabangsa untuk menyuarakan pandangannya tentang

isu-isu global seperti keamanan, kedaulatan, kemerdekaan, ketidakadilan,

kezaliman, hak asasi manusia, perlucutan senjata, alam sekitar, keganasan dan

ekonomi. Usaha-usaha Malaysia dalam pelbagai forum antarabangsa telah

menempatkan Malaysia di mata dunia.

Penglibatan Malaysia dalam badan pertubuhan antarabangsa seperti

PBB, ASEAN, Negara-negara Komanwel, Negara Berkecuali (NAM) dan

Pertubuhan Negara Islam (OIC) amatlah memberangsangkan dan memberi

impak yang besar di dalam setiap pertubuhan tersebut.

PERTUBUHAN BANGSA-BANGSA BERSATU (PBB)

Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu ditubuhkan pada 24 Oktober 1945

oleh 51 negara yang telah bersatu untuk mengekalkan keamanan melalui

kerjasama antarabangsa dan memastikan keselamatan secara kolektif. Hari ini

keanggotaanya meliputi hampir kesemua negara di dunia iaitu sebanyak 191

negara. PBB mempunyai enam organisasi penting iaitu Majlis perhimpunan

Agung, Majlis Keselamatan, Majlis ekonomi, dan Sosial, Majlis Amanah dan

urusetia terletak di New York.

2

Malaysia telah menyertai PBB sejak selepas kemerdekaan. Keanggotaan

dalam PBB telah melicinkan percantuman wilayah-wilayah baru ke dalam

Malaysia iaitu Sabah dan Sarawak pada tahun 1963. Penyertaan dalam PBB

juga membantu Malaysia menikmati kemudahan-kemudahan dan bantuan-

bantuan badan dunia ini.

Agensi-agensi utama PBB seperti WHO dan FAO telah memberi bantuan

kewangan dan teknikal kepada Malaysia. Malaysia telah menghadapi beberapa

masalah berbangkit daripada tuntutan ke atas Kepulauan Sipadan dan Ligitan di

negeri Sabah. Kesemua tuntutan di bawa ke mahkamah dunia dan keputusan

memihak kepada Malaysia. Malaysia juga memainkan peranan penting dalam

pergerakan dunia ini. Perlantikan Tan Sri Razali Ismail menjadi Pengerusi

Perhimpunan Agung PBB dalam tempoh masa 1996 hingga 1997 adalah

petanda yang Malaysia aktif menyelesaikan masalah dunia. Pendirian Malaysia

yang sentiasa tidak bersetju dengan penaklukan Palestin oleh Israel mendapat

sokongan daripada banyak negara-negara mundur. Malaysia juga banyak

menyertai misi-misi pengaman PBB. Penyertaan Malaysia dalam misi pengaman

ialah di Kongo 1962, di Iran-Iraq 1992, Iraq dan Kuwait 1991, Bosnia

Herzegovina 1994 dan Timur Leste 2000. Malaysia juga telah mendesak dasar

Apartheid di Afrika Selatan dihapuskan.

Selain daripada itu, Malaysia juga telah menyuarakan pendirian mengenai

pencerobohan beberapa negara anggota PBB oleh kuasa-kuasa tertentu seperti

pencerobohan Afganistan oleh Rusia, Kemboja oleh Vietnam, Kuwait oleh Iraq

yang dianggap sebagai satu pencabulan kedaulatan negara-negara tersebut.

Malaysia juga tidak berpuas hati dengan pengeluaran senjata nuklear oleh

beberapa negara seperti Perancis, India dan Pakistan. Ketiga-tiga negara ini

menguji senjata nuklear. Malaysia juga mengutuk pihak berkuasa Nigeria yang

telah membunuh penentang kerajaan dan pihak bersekutu (Amerika Syarikat dan

United Kingdom) yang menyerang Iraq tanpa persetujuan PBB pada tahun 1998.

3

Malaysia juga telah memperjuangkan satu Orde Baru Ekonomi Dunia

( NIEO) diperkenalkan supaya dapat membantu negara-negara membangun.

Hasrat ini disuarakan di persidangan kemuncak Bumi di Rio de jeneiro, pada

tahun 1992 dan 1998 yang berkait dengan alam sekitar. Malaysia telah

mengambil inisiatif untuk menonjolkan diri bagi negara-negara membangun

mengenai isu-isu seperti penggunaan tanaga suria/solar. Malaysia terus

menyokong proses damai yang dianjurkan oleh PBB dan keadaan ini dapat

dilihat daripada kesanggupan Malaysia juga menyertai Pasukan Pengaman ke

Afrika Selatan. Malaysia juga telah menyertai pasukan ke Iran iraq dengan

menghantar 15 orang pegawai tentera dalam pasukan pengaman ke wilayah

tersebut. Penglibatan Malaysia dalam proses pendamaian diiktiraf dengan

perlantikan Malaysia menjadi anggota bukan tetap dalam Majlis Keselamatan

PBB selama dua tahun sebagai pengganti Jepun bagi kawasan Asia.

Malaysia telah mengiktiraf Pertubuhan pembebasan Palestin (PLO/

Palestin Liberaton Organisation) dan Mujahidin di Afganistan sebagai wakil bagi

kedua-dua wilayah tersebut. Malaysia juga telah menyokong penyelesaian

secara aman tentang Afganistan iaitu pengunduran Rusia secara dari negara

tersebut. Malaysia juga membantah pencerobohan Vietnam ke atas Kemboja

yang dilakukan oleh regim heng Samrin. Penglibatan Malaysia dalam hal ini jelas

dilihat dengan terbentuknya satu kerajaan campuran demokratik di Kemboja

yang telah dimeterai di Kuala Lumpur pada tahun 1982. kerajaan campuran

dapat pengiktirafan PBB. Peranan Malaysia sebagai negara yang membawa

pendamaian dan menegakkan keadilan dan keamanan amta jelas. Malaysia

telah menampung seramai 13000 orang pelarian Vietnam di Pulau Bidong.

Malaysia melalui ICIR ( International Conference on Indochinese Refuges)

telah dapat menyelesaikan masalah berkenaan. PBB telah melantik Datuk Razali

Ismail sebagai Pengerusi Kumpulan 77 bagi tahun 1989. Pakatan ini

mengandungi 127 buah negara dari kalangan negara-negara membangun. Wakil

dari Malaysia itu berperanan sebagai Pegerusi yang menjalinkan hubungan yang

erat antara G77 dengan NAM dan Suruhanjaya Selatan-selatan.

4

ASEAN

Pada tahun 1967, lima orang menteri luar lima buah negara Asia tenggara

telah menandatangani satu dokumen di Bangkok yang telah melahirkan

pertubuhan negara-negara Asia Tenggara (ASEAN)- Association of South East

Asian Nation. Menteri-menteri luar tersebut ialah Adam Malik (Indonesia),

Narciso R Ramos (Filipina), Tun Abdul Razak (Malaysia), Jayaratma (Singapura)

dan Thanat Khoman (Thialand). Dokumen yang ditandatangani itu dikenali

sebagai Deklarasi Asean.

ASEAN ditubuhkan untuk mewujudkan kerjasama serantau dalam nidang

ekonomi, sosial, kebudayaan, teknikal dan pendidikan. Selain itu, kerjasama itu

untuk memelihara dan mengeratkan kestabilan dan keamanan di rantau ini

dengan menghormati undang-undang (rule of law), mengikut prinsip-prinsip yang

disenaraikan oleh PBB dalam menangani masalah yang dihadapi oleh negara-

negara anggota. Zaman penubuhan ASEAN, negara-negara Asia Tenggara

dibelenggu keadaan ketidakstabilan dan pembangunanyang jauh ketinggalan

antara satu dengan lain. Dalam masa sepuluh tahun penubuhannya, ASEAN

telah mencuba dan membaiki cara-cara untuk mengeratkan hubungan antara

negara-negara anggota.

Malaysia terus melaksanakan dasar menjalin hubungan kerjasama

ekonomi yang erat dengan semua negara, terutamanya rakan-rakan ASEAN dan

serantau, untuk memastikan kesinambungan pembangunan ekonomi, kestabilan

dan kemakmuran negara dapat dikekalkan. Ianya dilaksanakan melalui

kerjasama dua hala, serantau (ASEAN) dan pelbagai hala. Ekonomi Malaysia

bertambah kukuh dengan peningkatan kerjasama dua hala, serantau dan

pelbagai hala. Dari segi hubungan dua hala, pencapaian ini diperolehi hasil dari

permintaan yang tinggi dari pasaran utama Malaysia di ASEAN, Amerika

Syarikat dan China.

5

Di peringkat serantau, Malaysia telah memainkan peranan yang aktif

dalam mempromosikan ASEAN terutama semasa Malaysia menjadi Pengerusi

Tetap ASEAN ke-39 pada 2005-2006. Pencapaian Malaysia dalam politik secara

kerjasama dikalangan negara-negara Asean telah mewujudkan Zon berkecuali,

bebas dan aman-zon of Peace, Freedom and Neutrality (ZOPFAN) pada 27

November 1971, di mana lima negara anggota bertemu di Kuala Lumpur untuk

menandatangani perjanjian ZOPFAN. Ini membawa maksud, kawasan Asia

Tenggara bebas daripada campur tangan dan pengaruh kuasa-kuasa lain.

ZOPFAN menggariskan pendirian, setiap negara besar atau kecil, akan

berkekalan tanpa pengaruh dan campur tangan dalam hal ehwal negaranya

supaya kebebasan, kedaulatan dan keutuhannya terpelihara.

Persidangan kemuncak di Bangkok pada 15 Disember 1995, keanggotaan

sebanyak 10 negara Asia Tenggara termasuk Malaysia telah menandatangani

satu perjanjian berkaitan dengan Asia Tenggara iaitu SEANWFZ- Zon Bebas

Senjata Nuklear di AsiaTenggara ( South East Asian Nuclear Weapons Free

Zone). Ini jelas menunjukkan pendirian Malaysia dalam ASEAN menjadikan

rantau Asia Tanggara satu zon yang bebas, aman dan berdaulat di mana

negara-negara anggota hidup dalam suasana persahabatan yang erat.

Persidangan kemuncak sistem Dialog kedua Asean telah diadakan di

Kuala Lumpur untuk memutuskan bahawa ASEAN perlu mengeratkan lagi

hubungan ekonomi dengan negara-negara lain. ASEAN telah berdialog dengan

Perdana Menteri Australia, Jepun dan new Zealand tentang hal ini. Selain

daripada tiga negara ini, Kesatuan Eropah dan kanada juga turut serta dalam

dialog tersebut. Pada tahun 1996, negara China, India dan Rusia turut serta. Ini

jelas menunjukkan bahawa Malaysia memberi impak yang besar dalam ASEAN.

6

ASEAN telah menumpukan perhatian ke atas sektor perindustrian sebagai

alternative sektor pertanian yang tidak mendatangkan faedah kepada negara-

negara anggota. Walaupun ASEAN menghadapi kelebihan sektor perindustrian

Barat yang intensif modal dan berteknologi tinggi, ASEAN telah berusaha

mewujudkan kerjasama dalam beberapa bidang ekonomi yang terpilih seperti

Projek Baja Urea ASEAN-(Indonesia), Projek Baja Urea-(Malaysia), Projek

Vaksin Hepatitis B ASEAN-(Singapura), Projek Garam Batu ASEAN-(Thailand)

dan Projek Fabrikasi Tembaga-(Filipina). Ini jelas menunujukkan bahawa

penglibatan dan sumbangan Malaysia kepada negara-negara serantau memberi

kejayaan kepada peningkatan ekonomi serantau.

Dalam bidang pertanian, Malaysia telah menunjukkan komitmen yang

tinggi kerana melalui ASEAN, pembentukan satu stok simpanan makanan

kecemasan ASEAN (1981), Pusat Perancangan dan Pembangunan Pertanian

ASEAN yang berfungsi sebagai satu bank maklumat bagi sektor pertanian dan

Malaysia telah menubuhkan pusat latihan kuarantin tumbuhan di Serdang.

Dalam bidang sosial, ASEAN telah mencuba meningkatkan taraf hidup

sosial di kalangan negara anggota. Ini dapat dilihat dengan perjanjian-perjanjian

yang dibuat antara negara-negara anggota mengenai pergerakan pekerja.

Pekerja dari Indonesia, Vietnam, Thailand, Myanmar dan Filipina diterima

sebagai pekerja di Malaysia dalam sektor perladangan, perindustrian dan setor

domestik. Keutamaan ini diberikan kepada negara anggota berbanding dengan

negara Asia yang lain. Malaysia dan Singapura merupakan negara anggota yang

telah menyumbangkan peluang pekerjaan yang banyak kepada negara-negara

anggota.

7

PERTUBUHAN NEGARA KOMANWEL

Malaysia menjadi anggota Pertubuhan Komanwel sebaik sahaja negara

mencapai kemerdekaan pada 31 Ogos 1957. Komanwel merupakan sebuah

pertubuhan yang dianggotai oleh Britain dan bekas tanah jajahan atau tanah

naungan British. Semua negara bekas jajahan British yang merdeka dan

berdaulat diterima menjadi anggota penuh Komanwel, manakala mana-mana

wilayah atau negara yang masih dijajah menjadi ahli bersekutu. Pertubuhan ini

bertujuan untuk menyediakan kemudahan kepada negara-negara bekas jajahan

British. Ia juga bertujuan memberi kerjasama dalam penyelesaian masalah yang

dihadapi negara-negara anggota.

Pada sekitar awal tahun 1960-an hingga 1970-an, Malaysia mempunyai

hubungan yang rapat dan kukuh dengan Pertubuhan komanwel, terutamanya

dengan bekas negara penjajah, Britain. Misalnya, dalam soal keselamatan

negara, Malaysia masih bergantung kepada Britain melalui perjanjian pertahanan

yang dikenali sebagai Perjanjian Pertahanan Anglo-Malaya (AMDA). Perjanjian

ini yang ditandatangani pada bulan Oktober 1957 memberi jaminan kepada

Malaysia bahawa Britain dan dua negara anggota Komanwel yang lain, iaitu

Australia dan New Zealand akan memberi bantuan tentera, jika berlaku ancaman

atau pencerobohan dari luar.

Semasa Malaysia menghadapi konfrontasi (1963-68), tentera Komanwel

turut memberi bantuan untuk mengawasi perairan Sabah dan Sarawak daripada

pencerobohan Indonesia. Begitu juga, semasa darurat, Malaysia pernah

mendapat bantuan tentera daripada negara-negara Komanwel seperti Fiji dan

Nepal yang ketika itu masih menjadi jajahan British untuk menentang pengganas

komunis. Selepas pertengahan tahun 1970-an, Malaysia agak kurang memberi

keutamaan dalam interaksinya dengan Komanwel kerana pertubuhan itu

dianggap tidak lagi berkesan untuk menyelesaikan masalah antarabangsa.

8

Perdana Menteri, Dato’ Hussein Onn pernah melahirkan rasa kecewa

terhadap keupayaan Komanwel dan menyifatkan pertubuhan itu lebih

merupakan sebuah kelab sosial sahaja. Selepas Dr Mahathir mengambil alih

jawatan Perdana Menteri pada peringkat awalnya beliau juga kurang memberi

keutamaan kepada Komanwel. Beliau tidak menghadiri Mesyuarat Ketua-ketua

kerajaan Komanwle yang diadakan di India pada tahun 1983. Namun begitu,

pada tahun-tahun berikutnya pendirian beliau telah berubah. Perdana Menteri

menghadiri Menyuarat Ketua-ketua Kerajaan Komanwel di Bahamas pada tahun

1985 dan Kanada pada tahun 1987. Malah dalam bulan Oktober 1989, Malaysia

sendiri telah menjadi tuan rumah kepada Mesyuarat ketua-ketua kerajaan

komanwel (CHOGM) yang diadakan di Kuala Lumpur. Dalam mesyuarat di Kuala

Lumpur,Ratu Komanwel, Queen Elizabeth telah menghadirinya.

Kemampuan Malaysia mengendalikan CHOGM di Kuala Lumpur

menandakan satu lagi kejayaan dan sumbangan negara dalam arena politik

antarabangsa. Malaysia juga diberi pengiktirafan untuk menjadi tuan rumah

persidangan CHOGM pada tahun 1989, beberapa perkara telah ditimbulkan

mengenai isu-isu yang membelenggu dunia. Antaranya dasar Aparteid di Afrika

Selatan dalam deklarasi Kuala Lumpur. Malaysia juga menyentuh isu alam

sekitar melalui deklarasi langkawi. Selain itu, Malaysia juga diberikan hak

penganjuran sukan Komanwel pada tahun 1998 dan penganjuran dijalankan

dengan jayanya. Lantas mendapat pujian daripada negara-negara anggota.

9

NEGARA-NEGARA BERKECUALI (NAM)

Pertubuhan Negara-negara berkecuali ataupun lebih dikenali sebagai

NAM adalah terdiri daripada beberapa negara di benua Asia, Afrika dan Amerika

selatan. Pergerakan ini ditubuhkan pada tahun 1955 dan telah mengadakan

mesyuaratnya yang pertama di Bandung Indonesia. NAM ditubuhkan bagi

menegakkan hak-hak asasi manusia seperti mana yang terdapat dalam piagam

PBB.NAM juga bertujuan untuk memperakukan bahawa tidak ada kelainan dari

segi kaum ataupun negara. Ini betujuan untuk menghapuskan stigma negara

mundur dan negara membangun yang dikenakan oleh kebanyakan negara maju.

Selain itu, matlamat utama ialah tidak campur tangan dalam urusan negara lain

tanpa sebab dan juga menegakkan kedaulatan negara-negara anggota.

peralihan Malaysia dari dasar pro barat kepada berkecuali menunjukkan

kematangan yang dicapai negara dengan peredaran masa. Zaman pucuk

kepimpinan pertama negara mengutamakan barat manakala pucuk kepimpinan

kini bersikap berkecuali.

Malaysia mula menyertai Pergerakan Negara Berkecuali pada tahun

1970. Penglibatan awal Malaysia dalam pergerakan ini bermula apabila

setiausaha tetap kementerian Luar, Tan Sri Ghazali Shafie secara rasmi telah

menghadiri mesyuarat persediaan bagi Sidang Kemuncak pergerakan itu yang

diadakan di Dares-Salam Tanzania pada bulan April 1970. Dalam ucapan beliau

di mesyuarat itu, Tan Sri Gazali menyentuh isu Palestin di Timur Tengah dengan

mendesak supaya Israel berundur dari kedudukannya sebelum perang tahun

1967 serta soal rundingan Kemboja di Paris.Mesyuarat persediaan itu juga

membincangkan kemungkinan untuk menjadikan rantau Indo-China sebagai

kawasan berkecuali. Malaysia menghadiri Sidang kemuncak Pergerakan Negara

berkecuali buat kali pertama di Lusaka pada bulan September 1970 dengan

diketuai oleh Perdana Menteri, Tun Abdul Razak.

10

Penyertaan Malaysia dalam pergerakan ini dibuat berlandaskan beberapa

faktor yang menjadi pegangan negara sejak merdeka, iaitu penyelesaian secara

aman terhadap apa-apa pertikaian, menghormati keutuhan dan kedaulatan

wilayah negara lain, prinsip hidup bersama secara aman serta tidak campur

tangan dalam urusan negara lain sama ada gerakan subvertif atau lain-lain

gerakan sekalipun.

Walaupun Malaysia merupakan anggota baru dalam Pergerakan Negara

Berkecuali, tetapi ia telah memainkan peranan dengan berkesan dalam Sidang

Kemuncak yang pertama dihadiri Lusaka. Malaysia menyuarakan pendirian yang

tegas tentang isu perlumbaan senjata nuklear dan ancaman senjata itu terhadap

umat manusia. Malaysia bersependapat dengan lain-lain negara anggota

bahawa kawalan segera secra berkesan perlu diadakan terhadap senjata itu oleh

masyarakat antarabangsa. Pada akhir sidang di Lusaka itu satu ketetapan

diputuskan untuk menjadikan dekad 1970-an sebagai dekad Perlucutan Senjata

dengan mengeluarkan satu pengisytiharaan yang dikenali sebagai perisytiharaan

Lusaka.

Sejak menganggotai pergerakan Negara berkecuali, Malaysia telah

menberi sumbangan ang besar dalam pertubuhan ini. Sumbangan Malaysia

sering kali mendapat penghargaan dari kebanyakan negara anggota

sehinggakan Malaysia dianggap sebagai peggerak kepada beberapa usaha gigih

bagi menjayakan perjuangan beberapa isu negara dunia ketiga. Antaranya ialah

meningkatkan kerjasama antara negar sedang membangun dengan negar

miskin yang lebih dikenali sebagai kerjasama Selatan-selatan, mempelopori

Perang penyalahgunaan dan pengedaran Dadah, isu Antartika sebagai hak

warisan bersama manusia sejagat, usaha menghapuskan dasar Apartheid di

Afrika Selatan dan mempertahankan pendirian pergerakan itu sendiri berhubung

dengan isu-isu tertentu dalam sidang dan forum-forum antarabangsa. Sesetegah

dari usul ini dikemukakan terus kepada Bangsa-bangsa setelah mendapat

sokongan pergerakan itu.

11

Di samping itu bidang politik, Malaysia turut memainkan peranan penting

dalam bidang ekonomi di mana-mana kemuncak Pergerakan Berkecuali. Dalam

sidang Kemuncak ketujuh di New Delhi pada bulan Mac 1983, Malaysia

mengemukakan dua pindaan terhadap rangka perisytiharaan tentang ekonomi

yang dikemukakan kepada sidang itu. Pindaan pertama ialah berhubung dengan

cadangan untuk meningkatkan kerjasama di kalangan negara pengeluar.

Malaysia mengesyorkan ditubuhkan sebuah badan atau organisasi tertentu kea

rah itu bagi memastikan kerjasama di kalangan negara pengeluar dapat

diadakan secara berkesan. Sementara itu, dlam sidang kemuncak kelapan

pergerakan Negara berkecuali di Harare pada September 1986, cadangan

Malaysia supaya ditubuhkan sebuah Suruhanjaya Bebas Selatan-Selatan untuk

mempertingkatkan kerjasama ekonomi di kalangan negara-negara sedang

membangun telah diterima.

Sebagai sebuah negara Islam contoh dalam konteks pencapaian ekonomi

dan kestabilan politik di kalangan negara-negara membangun, Malaysia telah

diberi kepercayan serta pengiktirafan sebagai Pengerusi kepada NAM pada

2003-2006. Sebagai Pengerusi NAM, Malaysia telah menubuhkan Sekretariat

Nasionalnya di Kementerian Luar Negeri untuk melaksanakan segala tugasan

penyelarasan di dalam NAM, bagi memastikan NAM lebih dinamik dan

memainkan peranan yang penting terhadap isu-isu global semasa yang

berkepentingan kepada NAM.

Peranan Malaysia terserlah melalui aktiviti-aktiviti, program-program serta

inisiatifnya terhadap usaha penyuburan semula NAM, sebagaimana yang telah

digariskan di dalam “Deklarasi Kuala Lumpur Mengenai Penerusan Penyuburan

Semula NAM”. Malaysia juga telah berjaya menerajui NAM ke arah penyuburan

semula pergerakan berkenaan berdasarkan mandat dan keputusan yang

terkandung dalam Deklarasi Kuala Lumpur Mengenai Penerusan Penyuburan

NAM serta berasaskan prinsip dan tujuan asas penubuhannya.

12

Semasa menjadi Pengerusi NAM, Malaysia telah berjaya melaksanakan

dua inisiatif utama iaitu menubuhkan Institut NAM bagi Memperkasakan Wanita

atau NAM Institute for the Empowerment of Women (NIEW) dan menubuhkan

Rangkaian Berita NAM atau NAM News Network (NNN). Kedua-dua inisiatif ini

merupakan sumbangan yang konkrit daripada Malaysia kepada negara-negara

anggota Pergerakan.

PERTUBUHAN NEGARA-NEGARA ISLAM (OIC)

Selaras dengan kedudukannya sebagai sebuah negara Islam, Malaysia

juga mempunyai hubungan rapat dengan negara-negara Islam yang lain.

Malaysia bergerak cergas dalam Pertubuhan Persidangan Negara Islam atau

Organisasi of Islamic conference (OIC) yang beribu pejabat di Jeddah, Arab

Saudi. Cadangan awal untuk membentuk sebuah pertubuhan Komanwel mula

dikemukakan oleh Tunku Abdul Rahman pada tahun 1961.

Pada peringkat awal, cadangan itu kurang mendapat sambutan dan

negara Pakistan sahaja yang menyatakan persetujuannya ke atas cadangan itu.

Persidangan Menteri-menteri Luar Islam telah bersidang pada tahun 1971 dan

bersetuju menubuhkan satu pertubuhan bagi negara-negara Islam iaitu

Pertubuhan Negara-Negara Islam (OIC). Keanggotaan OIC merangkumi semua

negara Islam, matlamat utama penubuhan OIC ialah untuk mengeratkan

hubungan dan perpaduan antara negara-negara anggota dalam bidang ekonomi,

sosial dan politik. OIC juga bertujuan memperkukuhkan kedudukan umat Islam

dan menyelesaikan pertikaian antara negara-negara Islam.

13

Selain daripada itu, OIC juga menjadi platform bagi pertikaian yang

melibatkan negara-negara Islam seperti Pakistan, Iran- Iraq dan sudan. OIC

ingin membebaskan negara-negara Islam daripada belenggu penjajahan barat

dan memberi hak kepada rakyat negara itu mengamalkan agama Islam secara

bebas. OIC telah berjaya mencapai beberapa kejayaan dalam bidang seperti

kebudayaan, pendidikan, kebajikan dan menangani isu-isu semasa. Dalam

bidang pendidikan, OIC telah berjaya mendirikan beberapa infrastruktur

pendidikan seperti Universiti Islam Antarabangsa (UIA) Malaysia, Niger dan

Uganda. Misi bantuan perubatan juga dianjurkan.,Malaysia telah

menyumbangkan bantuan kepakaran kepada negara-negara Islam yang

memerlukan seperti Afganistan, Iraq dan Bosnia.

Malaysia telah memainkan peranan yang aktif sepanjang penglibatannya

dalam OIC. Negara ini terlibat dalam membantu mencari penyelesaian ke atas

beberapa isu antarabangsa yang melibatkan umat Islam melalui OIC. Antaranya

ialah usaha mencari perdamaian di Timur Tengah, membantu perjuangan rakyat

Palestin untuk mendapatkan semula tanah air yang diduduki oleh Israel,

menyelesaikan perang saudara Iran-Iraq dan memulihkan hubungan Mesir

dengan negara-negara Islam yang lain selepas Mesir dipulaukan kerana

menjalin hubungan dengan negara Israel.

Sebagai sebuah negara Islam contoh dalam konteks pencapaian ekonomi

dan kestabilan politik di kalangan negara-negara membangun, Malaysia telah

diberi kepercayan serta pengiktirafan sebagai Pengerusi OIC pada 2003.

Malaysia adalah komited untuk memupuk perpaduan di kalangan negara-negara

anggota OIC. Dalam hubungan ini, Malaysia berazam meningkatkan hubungan

kerjasama OIC, terutama dalam bidang-bidang ekonomi, perdagangan,

pendidikan dan kebudayaan. Malaysia telah berjaya melaksanakan tugas

sebagai Pengerusi OIC, yang mengutamakan perpaduan di kalangan dunia

Islam dan membina keyakinan di kalangan negara-negara anggota.

14

Sebagai Pengerusi OIC, Malaysia serta negara-negara anggota yang lain

telah berjaya mengenakan tekanan terhadap negara-negara barat untuk

menghentikan pengeboman di Lubnan semasa konflik di antara pejuang-pejuang

Hezbollah dan rejim Israel. Malaysia juga telah meneruskan usaha-usaha untuk

mengutarakan masalah Palestin. Penindasan dan kezaliman yang dilakukan di

bumi Palestin merupakan punca kemarahan umat Islam. Sebagai Pengerusi

OIC, Malaysia telah menonjolkan negara sebagai negara Islam contoh yang

toleran, progresif dan aman. Islam Hadhari telah berjaya diketengahkan oleh

Y.A.B. Perdana Menteri di peringkat antarabangsa yang bertunjangkan

ketamadunan dalam pentadbiran dan pembangunan negara.

15

ISU DAN PERSOALAN

1. Apakah kebaikan dan keburukan AFTA kepada Malaysia ?

AFTA atau Kawasan Perdagangan Bebas ASEAN (ASEAN Free

Trade Area) adalah perjanjian yang dibuat oleh Persatuan Negara-negara Asia

Tenggara (ASEAN) untuk pengeluaran tempatan semua negara-negara yang

terlibat. Ketika perjanjian AFTA ditandatangani secara rasmi, ASEAN memiliki

enam buah negara anggota iaitu, Brunei, Indonesia, Malaysia, Filipina,

Singapura dan Thailand. Vietnam bergabung pada 1995, Laos dan Myanmar

pada 1997 dan Kemboja (Kampuchea) pada 1999. AFTA sekarang terdiri dari

sepuluh buah negara ASEAN. Keempat-empat buah negara-negara anggota

baru tersebut diwajibkan menandatangani perjanjian AFTA untuk menyertai

ASEAN. Namun begitu, kelonggaran waktu telah diberi untuk memenuhi

kewajiban pengurangan tarif AFTA. Perjanjian AFTA dibuat adalah untuk

meningkatkan daya saing ASEAN sebagai pangkalan pengeluaran dalam

pasaran dunia melalui penghapusan halangan tarif dan bukan tarif dalam

ASEAN. Selain itu, dengan wujudnya AFTA, ia mampu menarik pelaburan asing

langsung ke ASEAN. Pada masa yang sama, pengguna dapat memperoleh

barang dagangan dari pengeluar yang lebih cekap di ASEAN serta mewujudkan

perdagangan intra-ASEAN. Seiring dengan peningkatan persaingan harga dalam

industri-industri pembuatan dan saiz pasaran yang lebih besar, pelabur-pelabur

dapat menikmati pengeluaran secara besar-besaran. Malaysia mungkin melihat

kepada Kawasan Perdagangan Bebas Asean (Afta) supaya pengguna boleh

menikmati aliran barangan lebih bebas pada harga lebih baik. Walaupun ramai

menyedari bahawa Afta, satu program pengurangan tarif serantau yang

komprehensif, yang telah wujud sejak 2003, Malaysia terus berfikir dalam ruang

lingkup sempadannya sahaja dalam mendapatkan barangan untuk para

penggunanya. Kesan negatif AFTA pula ialah Harga ubat akan naik melambung

16

tinggi kerana lebih banyak ubat akan dipatenkan oleh syarikat AS yang akan

menentukan harga ubat bagi mengaut keuntungan. Pada masa ini petani

Malaysia diberikan subsidi untuk menghasilkan tanaman dan menjualnya dengan

harga berpatutan. Hasil tanaman dari luar negara dikenakan tarif import untuk

melindungi petani daripada kerugian. Selepas AFTA, petani akan kerugian

apabila tarif tanaman luar negara akan dikurangkan. Malaysia akan dibanjiri oleh

hasil tanaman yang diimport yang amat murah berbanding dengan harga

tanaman Malaysia. Petani Malaysia akan mengalami kerugian tinggi dan tidak

dapat bertani lagi. Harga tanaman tempatan tidak boleh bersaing dengan harga

tanaman negara seperti Thailand yang sangat murah. Selain itu, persaingan dari

sektor perdagangan berat iaitu kereta nasional negara iaitu Proton dan Perodua

yang akan bersaing hebat dengan kereta jenama Honda,Toyota, Nissan dan

sebagainya yang kemungkinan lebih murah dan berkualiti

2. Apakah peranan Malaysia selaku Pengerusi Pergerakan Negara-

Negara Berkecuali (NAM) dan Pertubuhan Persidangan Islam (OIC)?

Sebagai sebuah negara Islam contoh dalam konteks pencapaian ekonomi

dan kestabilan politik di kalangan negara-negara membangun, Malaysia telah

diberi kepercayan serta pengiktirafan sebagai Pengerusi kepada NAM pada

2003-2006 dan OIC sejak 2003. Ini menunjukkan keyakinan dunia antarabangsa

di atas keupayaan Kerajaan Malaysia. Sebagai Pengerusi OIC dan NAM,

Malaysia terus berusaha untuk membawa kemajuan serta dimensi baru kepada

OIC dan NAM. Malaysia adalah komited untuk memupuk perpaduan di kalangan

negara-negara anggota OIC.

Dalam hubungan ini, Malaysia berazam meningkatkan hubungan kerjasama

OIC, terutama dalam bidang-bidang ekonomi, perdagangan, pendidikan dan

kebudayaan. Malaysia telah berjaya melaksanakan tugas sebagai Pengerusi

OIC, yang mengutamakan perpaduan di kalangan dunia Islam dan membina

17

keyakinan di kalangan negara-negara anggota. Sebagai Pengerusi OIC,

Malaysia serta negara-negara anggota yang lain telah berjaya mengenakan

tekanan terhadap negara-negara barat untuk menghentikan pengeboman di

Lubnan semasa konflik di antara pejuang-pejuang Hezbollah dan rejim Israel.

Malaysia juga telah meneruskan usaha-usaha untuk mengutarakan

masalah Palestin. Penindasan dan kezaliman yang dilakukan di bumi Palestin

merupakan punca kemarahan umat Islam. Sebagai Pengerusi NAM, Malaysia

telah menubuhkan Sekretariat Nasionalnya di Kementerian Luar Negeri untuk

melaksanakan segala tugasan penyelarasan di dalam NAM, bagi memastikan

NAM lebih dinamik dan memainkan peranan yang penting terhadap isu-isu

global semasa yang berkepentingan kepada NAM. Peranan Malaysia terserlah

melalui aktiviti-aktiviti, program-program serta inisiatifnya terhadap usaha

penyuburan semula NAM, sebagaimana yang telah digariskan di dalam

“Deklarasi Kuala Lumpur Mengenai Penerusan Penyuburan Semula NAM”.

3. Kegagalan PBB sebagai badan antarabangsa dalam menyelesaikan

konflik antarabangsa.

Pertubuhan Bangsa-bangsa bersatu dibelenggu oleh hak-hak

istimewa yang diberikan kepada lima negara anggota melalui kuasa VETO.

Perancis, Rusia, Amerika Syarikat, United Kingdom dan China menggunakan

hak ini untuk membantutkan peranan PBB sebagai badan antarabangsa. Kelima-

lima negara tetap majlis keselamatan PPP sering menggugat tindakan-tindakan

PBB. Ini dapat dilihat dalam beberapa keadaan di mana-mana lima negara yang

mempunyai kuasa veto telah tidak bertanggungjawab menegakkan keadilan

sejagat.

Amerika Syarikat telah menolak usul bantahan terhadap

pencerobohan Israel ke atas tanah Palestin di Tebing Barat. Selain itu, Amerika

Syarikat juga telah melakukan serangan terhadap Iraq yang dikatakan

18

mempunyai senjata nuklear tetapi tidak mempunyai bukti yang mengatakan Iraq

mempunyai senjata nuklear . Ini jelas menunjukkan kredibiliti PBB tercalar

kerana tidak dapat melaksanakan tangungjawab sebagai badan antarabangsa.

Malaysia begitu lantang bersuara ketidakpuashatian terhadap kepmpinan badan

induk antarabangsa itu. PBB juga menghadapi masalah membuat keputusan

mengenai satu-satu kes krisis di dunia.

19

RUJUKAN

Radha Krishnan, Pengajian Am Kenegaraan Malaysia, Federal-Marshall

Cavendish (m) Sdn Bhd, Selongor,2005.

Ruslan Zainuddin, Sejarah Malaysia edisi kedua, Oxford Fajar Sdn Bhd,Shah

Alam, 2003.

20