penggabungan & pengambilalihan (merger & acquisition...

www.zicolaw.com | 1

ASEAN INSIDERS by origin and passion

Penggabungan & Pengambilalihan (Merger & Acquisition –M&A) Institusi Perniagaan dari PerspektifShariah

Madzlan Hussain

[email protected]

Kuala Lumpur, 5 Oktober 2017

www.zicolaw.com | 2

Apa itu M&A?

Mengapa Dilakukan?

Bagaimana dilakukan?

www.zicolaw.com | 3

Struktur Ringkas M&A

Syarikat

A

Syarikat

B

Syarikat

C

Syarikat

X

Syarikat

Y

Syarikat

X

Penggabungan melibatkan

penyatuan (consolidation)Pengambilalihan

Boleh dilakukan dengan mengambil-alih saham Sasaran @ Target; atauhanya mengambil-alih perniagaan sahaja (yakni melibatkan aset, liabilitiserta kakitangan)

www.zicolaw.com | 4

Mengapa M&A

Mencipta/ menambah nilai

• Sinergi perniagaan

• Pengembangan

• Kawalan pasaran

• Memperoleh keupayaan atau sumber yang unik/strategik

• Merungkai nilai tersembunyi

Rentas Sempadan

• Memanfaatkan ketidaksempurnaan pasaran

• Lari daripada dasar kerajaan yang menyusahkan

• Pemindahan teknologi

• Pembezaan/pemelbagaian Produk

• Menyusuli jejak pelanggan

Motif Lain

• Pemelbagaian perniagaan

• Memaksimumkan keuntungan

• Pertimbangan peraturan percukaian

• Sebab peribadi

www.zicolaw.com | 5

Pendekatan M&A

Jenis Sifat Sekadar Contoh

Mendatar @Horizontal

Syarikat di dalam lingkungan perniagaan yang sama, selalunya bersaingansecara langsung

Penggabungan bank-bank

Menegak @ Vertical

Syarikat di dalam rantaianpengeluaran yang sama (same line of production)

Pengambil-alihan Bank Muamalat oleh Kumpulan DRB-Hicom

Konglomerat Syarikat di dalam rantaianperniagaan yang berbeza.

Pengambil-alihanPajakgadai Farihan oleh Bank Islam

Pengambil-alihan Touch n Go oleh Kumpulan CIMB

www.zicolaw.com | 6

Ringkasan Proses M&A (Menurut IFSA 2013)

Setiap skim pemindahan

perniagaan (BTS) mestilah:

Mendapat kebenaran bertulis BNM – s. 112(1)

Pemindah dan penerima membuat permohonan

bersama – s. 112(3)

Sebelum pemindahmemohon kepada

Mahkamah Tinggi untuk perintah meletak hak

(vesting order), ia perlu menerbitkan di dalam Warta

(Gazette) notis hasrat – s. 113(1)

Pemindah dan penerima boleh memohon kepada Mahkamah Tinggi suatu

perintah meletak hak – s. 114(1)

Pemindah dan penerima boleh

memohon sebarang perintah di bawah s.

116(1)

Perintah hendaklah tertakluk kepada

arahan MahmkamahTinggi, diterbitkan oleh

penerima di dalam tidak kurang daripada

2 akhbar harian Malaysia yang

diluluskan BNM – s. 117(1)

Pemindah mesti, dalam 30 hari selepas BTS menjadi

efektif, mendaftarkan dengan: (a) BNM

dokument berkaitan; (b) CCM salinan sah Perintah dan kelulusan BNM; (c)

pihak berkuasa berkenaan, pendaftaran atau rakaman

urusan@dealings dalam mana-mana harta alih, atau mana-mana kepentingan di dalam harta alih– s. 117(2)

Pemindah dan penerima

bersama dan berasingan (jointly and severally)

menanggung kos BNM’di bawah Division 4, IFSA

www.zicolaw.com | 7

Beberapa Contoh Kes

www.zicolaw.com | 8

Contoh Kes 1: PenggabunganBank of Commerce-Bank Bumiputra-BBMB Kewangan

Bank Bumiputra Malaysia Berhad

Bank of Commerce

Berhad

BBMB Kewangan

Berhad

1

1

1. Pindahkan aset dan liabiliti* perbankan

konvensional kepada BOC

2. Pindahkan aset dan liabiliti* perbankan Islam

kepada BBMB

3. Serahkan lesen bank asal, dapatkan lesen

bank Islam dan tukar nama

4. Kekalkan lesen bank asal dan tukar nama

* Kontrak: Perjanjian Pindakmilik Aset dan Liabiliti;

Pembayaran: dengan saham baru BOC

Perintah Meletak Hak: Seksyen 50 BAFIA

2

2

43

www.zicolaw.com | 9

Contoh Kes 2: Pengambil-alihanZaman Bank oleh ICD (dari Kumpulan IDB)

1. Ambil-alih 35% kepentingan saham dalam ZB*

2. Serahkan lesen bank asal, dapatkan lesen

bank Islam. Menjadi Bank Islam sepenuhnya

kedua di Kazakhstan selepas Al-Hilal Bank.

* Kontrak: Perjanjian Langganan Saham;

Pembayaran: Tunai

1

2

www.zicolaw.com | 10

Cabaran Isu/Proses Praktikal dalam Contoh 1 dan 2

Antara isu/proses praktikal yang perlu dihadapi:

• Penyerahan lesen asal (konvensional) dan permohonanlesen baru (perbankan Islam)

• Pemindaan perlembagaan syarikat bagi disesuaikandengan perbankan Islam sepenuhnya

• Penubuhan Jawatankuasa Penasihat Shariah dankerangka tataurus Shariah dalaman

• Penyaringan dan pembersihan aset/aktiviti legasi yangtidak patuh Shariah (jika ada)

• Penyeragaman dokumen perundangan bagi setiapproduk


Contoh Kes 3: Pengambil-alihanPerniagaan Bank EONCap oleh Kumpulan Hong Leong

1. Pindahkan aset dan liabiliti* perbankan

konvensional kepada Hong Leong Bank

2. Pindahkan aset dan liabiliti* perbankan Islam

kepada Hong Leong Islamic Bank

3. Beroperasi sebagai entiti lebih besar

4. EONCap menjadi entiti dorman

* Kontrak: Perjanjian Pindahmilik Perniagaan (BTA);

Pembayaran: dengan Tunai

Perintah Meletak Hak: Seksyen 50 BAFIA; dan

Seksyen 176 Akta Syarikat kerana IBA ketika itu

tiada seksyen yang setara dengan Seksyen 50

BAFIA

2

43

1


Cabaran Isu/Proses Praktikal dalam Contoh 3

Antara isu/proses praktikal yang perlu dihadapi:

• Akta Perbankan Islam 1983 tiada peruntukan untuk PerintahMeletak Hak (tidak seperti BAFIA yang mempunyai Seksyen50) – menyebabkan seksyen 176 Akta Syarikat digunakan bagipindahmilik perniagaan perbankan Islam

• Keperluan memohon status ‘Melayu’ di bawah undang-undang tanah rezab Melayu

• Penyeragaman dokumen perundangan bagi setiap produk;misalnya pengagihan untung akaun mudarabah adalahberbeza antara kedua bank

• Salah satu pemegang saham EONCap menyaman syarikat,pemegang saham lain serta lembaga pengarah kerana tidakberpuas hati dengan keputusan menjual perniagaan syarikat;namun telah ditolak oleh Mahkamah


Contoh-contoh M&A lain

• Penggabungan “special finance houses” di Turki menjadi“participation bank”

• Penggabungan Capivest, Capital Management House danElaf Bank di Bahrain menjadi Ibdar Bank

• Penggabungan Dubai Bank dan Emirates Islamic Bank diUAE

• Pengambil-alihan perniagaan perbankan runcit Barclays(konvensional) di UAE oleh Abu Dhabi Islamic Bank

• Penggabungan operasi runcit dan komersial BMI Bank(conventional) dan Al Salam Bank di Bahrain.


Isu-Isu Hypothethical


Untuk dikaji dan dipertimbangkan

• Apakah ada prinsip-prinsip Shariah dan aqad-aqadkhusus yang terpakai dalam sesuatu proses M&A?

• Perlu diambil-kira bahawa sering-kali aktiviti M&A melibatkanpembayaran in kind dan bukan in cash; contohnya beli saham Adibayar dengan saham B (bukan dengan wang tunai).

• Adakah kaedah penilaian saham (share valuation) tertentu yangbenar-benar dianggap patuh Shariah atau terpulang sepenuhnyakepada urf tijari @ commercial practice);

• Hak-hak pemegang saham/pemiutang majoriti vsminority, hak-hak pelanggan – terutamanya apabila kesantidak langsung (indirect effect) penggabungan ialahberlakunya drag-along iaitu kehendak majoriti dipaksakanke atas minoriti serta mungkin juag terjadi perubahanterma dan syarat dalam produk dan sebagainya


Untuk dikaji dan dipertimbangkan

• Perubahan-perubahan kualitatif dan kuantitif yangmemberi kesan kepada status saham syarikat (sama adapatuh Shariah/tidak patuh Shariah) – keperluanmelakukan tanqiyyah (cleasing) pendapatan atau asetharam/syubhah dan kaedah-kaedahnya

• Bolehkah mana-mana pemegang kepentingan @stakeholder (sama ada pemegang saham, pelanggan ataupemiutang syarikat/institusi berkenaan) mencabarkeesahan (legitimacy/legality) proses M&A denganmenggunakan hujah-hujah Shariah

• Isu monopoli dan undang-undang anti-monopoli – apakahperspektif Shariahnya dalam konteks M&A institusiperniagaan Islam

penggabungan & pengambilalihan (merger & acquisition...

Documents