BAB 6 : TEKNIK-TEKNIK PERSAMPELAN

Pengenalan

- Sampel merupakan bukti audit yang dikaji dengan mendalam supaya kesimpulan

ke atasnya dapat dijadikan asas untuk mengeluarkan laporan audit

- Bukti-bukti yang dikumpulkan melalui ujian-ujian yang dijalankan hendaklah

mencukupi dan munasabah supaya juruaudit dapat bersandar padanya di dalam

membuat laporan audit

- Juruaudit tidak melakukan pemeriksaan ke atas semua maklumat yang sedia

ada kerana beliau dapat membuat kesimpulan mengenai baki akaun, kelas-kelas

akaun dan transaksi serta system kawalan dalaman syarikat melalui ujian ke

atas sampel

Definisi

Secara umum

- Ditakrifkan sebagai satu proses memperoleh maklumat tentang ciri-ciri populasi

yang terdiri daripada butiran melalui pemeriksaan terhadap sebahagian daripada

butiran populasi tersebut

Persampelan Audit

- Satu pelaksanaan tatacara pematuhan dan tatacara penyokongan terhadap

butiran yang kurang daripada seratus peratus

- Dalam bentuk baki akaun atau kelas-kelas urusniaga

- Juruaudit dapat memperoleh bukti audit dan menilainya bagi sesuatu ciri untuk

membuat kesimpulan tentang ciri-ciri tersebut

- Pelaksanaan 100% perlu jika : -

Mengaudit bahagian yang melibatkan bilangan yang kecil tetapi penting

Mengaudit bahagian yang mempunyai kepentingan khusus

Mengaudit perkara-perkara luar biasa

Menghadapi keadaan yang membawa kecurigaan kepada juruaudit

Istilah-istilah

1. Risiko persampelan

- Risiko atau kemungkinan juruaudit membuat kesimpulan berdasarkan

persampelan mungkin berbeza dari kesimpulan yang dicapai dari ujian 100% ke

atas populasi

2. Risiko bukan persampelan

- Kemungkinan perancangan yang tidak teratur

- Pemilihan prosedur audit yang tidak tepat

- Membuat kesilapan semasa memeriksa dokumen

- Kesilapan semasa melaksanakan prosedur

3. Kesilapan dan kesilapan boleh terima

- Kesilapan : kawalan penyimpangan semasa mengadakan ujian kawalan atau

salah nyataan dalan transaksi atau baki akaun

- Kesilapan boleh terima : kadar kawalan penyimpangan maksimum yang mana

juruaudit boleh terima dan prosedur kawalan masih boleh dipercayai

4. Unit persampelan

- Item individu dalam populasi

Jenis-jenis Persampelan

1. Persampelan Pertimbangan

- Cara memilih sampel dengan saiz yang sesuai berasaskan pertimbangan

juruaudit

- Direkabentuk dan dilaksanakan mengikut pertimbangan juruaudit sendiri

- Tidak menggunakan teori atau pembuktian secara matematik

- Penemuan ditafsirkan oleh juruaudit secara subjektif mengikut pertimbangan

profesionalnya

- Kebaikan :

Ia telah lama digunakan jadi juruaudit benar-benar memahaminya

Peluang kepada juruaudit menggunakan kemahiran dan kebijaksanaan

mereka untuk membuat pertimbangan

Masa dapat dijimatkan dengan penggunaan formula tertentu

Juruaudit tidak memerlukan pengetahuan statistic

- Kelemahan :

Ia tidak saintifik

Saiz sampel biasanya besar – menyebabkan pembaziran sampel

Hasil tidak dapat ditentukan secara kuantitatif

2. Persampelan berstatistik

- Cara penentuan sampel berasaskan teori matematik

- Membekalkan juruaudit dengan struktur yang formal untuk memilih sampel

- Pelaksanaan pertimbangan juruaudit untuk menentukan saiz sampel, pemilihan

butiran yang diambil sebagai sampel dan akhirnya membuat kesimpulan bagi

keseluruhan populasi

- Hanya boleh digunakan jika :

Bilangan item yang diperiksa banyak

System yang mengeluarkan rekod yang akan diuji mestilah boleh

dipercayai

Semua item mesti homogeny

Semua item mesti boleh dikenalpasti dan mudah diperoleh

Rekabentuk sampel

Terdapat beberapa perkara yang perlu dipertimbangkan dalam merekabentuk sampel.

Antaranya adalah :

1. Objektif audit

- Juruaudit perlu memastikan apakah bentuk bukti audit yang dicari

- Ia dapat membantu juruaudit untuk menentukan tatacara audit

- Contoh : ujian pematuhan ke atas tatacara belian

2. Populasi

- Semua item yang sama sifatnya yang akan diperiksa oleh juruaudit untuk menilai

sifat item tersebut

- Populasi mesti sesuai dengan objektif audit

- Contoh : objektif audit adalah untuk menentukan lebihnyataan Akaun Belum

Terima – maka populasinya adalah urusniaga-urusniaga yang terlibat dalam

Akaun Belum Terima

3. Kadar ralat

- Terdapat 2 jenis ralat yang biasa berlaku iaitu ralat penyimpangan dan ralat

pengkeranian

- Ralat penyimpangan : penyimpangan daripada tatacara kawalan dalaman yang

dianggap boleh diterima untuk tingkat kepercayaan tertentu. Ralat ini juga boleh

menghasilkan ralat yang material

- Ralat pengkeranian : ralat yang member kesan terhadap item tertentu dalam

penyata kewangan

4. Ralat tertanggung

- Ralat maksimum yang boleh diterima oleh juruaudit dan masih merumuskan

bahawa keputusan daripada sampel itu dapat mencapai objektif

- Semakin kecil ralat tertanggung, semakin besar saiz sampel yang diperlukan

oleh juruaudit

5. Ketepatan

- Darjah kebolehpastian andaian bahawa kadar ralat dalam sampel wujud secara

berkadar dengan populasi secara keseluruhannya

6. Tingkat keyakinan

- Tahap kepercayaan juruaudit yang menjangka bahawa ciri populasi yang sedang

dipertimbangkan terletak dalam had ketepatan yang ditentukannya

- Merupakan ukuran yang menunjukkan setakat mana juruaudit mempertahankan

untuk mempercayai bahawa sampel yang dipilih menggambarkan ciri-ciri

populasi yang diwakilinya

Pemilihan Sampel

- Saiz sampel dipilih biasanya dalam bentuk bilangan item atau peratusan

daripada jumlah populasi

- Saiz sampel hanya akan bertambah sedikit walaupun saiz populasi bertambah

dengan banyak

- Beberapa kaedah pemilihan secara rawak:

1. Menggunakan jadual angka rawak

- Pemilihan melalui satu jadual yang menyenaraikan semua item yang akan dipilih

secara rawak

- Kaedah ini dapat menghindarkan pengaruh sikap peribadi seperti

pendapat,kepercayaan dan pengalaman semasa prosess pemilihan

2. Secara bersistematik dan berjarak

- Berasaskan kaedah ini,butiran dipilih daripada populasi dengan mengambil satu

item daripada populasi pada jarak yang seragam diantara satu item yang dipilih

dengan yang lain

3. Secara berstrata

- Kaedah ini sesuai digunakan apabila populasi yang diperiksa itu dibahagi kepada

beberapa strata atau peringkat yang akan diuji secara berasingan

4. Secara berkelompok

- Kaedah ini sesuai jika maklumat yang akan diperiksa disimpan mengikut

kumpulan-kumpulan tertentu

- Kaedah ini sesuai sekiranya populasi yang terlibat dalam pemeriksaan adalah

banyak dan berselerak

- Ia lebih berkesan sekiranya maklumat untuk semua kumpulan itu adalah sama

dan setiap kumpulan mengandungi berbagai-bagai maklumat yang berkaitan

5. Menggunakan computer

- Sesuai digunakan sekiranya maklumat yang terlibat untuk dipilih banyak

Kebaikan teknik persempelan

1. Menjimatkan masa

2. Mengurangkan prosedur yang merumitkan

3. Berkesan untuk pengauditan item-item yang banyak

4. Pemilihan sampel terhadap item-item penting

5. Perkara luar biasa dalam populasi dapat diberi perhatian

Keburukan teknik persampelan

1. Wujud salah nyata

2. Sesetengah item tidak dapat diaudit

3. Bukti audit yang didapati mungkin meragukan

4. Hanya ikut pertimbangan juruaudit untuk memilih sampel

5. Risiko mungkin tidak dapat dikesan