MODEL PENTAKSIRAN 1

Bahagian A

a) Maksud hujan asid. Hujan asid merupakan air hujan yang mempunyai nilai keasidan yang tinggi

iaitu nilai pH kurang daripada 5. Air hujan tersebut mengandungi sebatian nitrogen dioksida, karbon dioksida, dan sulfur dioksida.

b) Faktor-faktor yang mempengaruhi kejadian hujan asid. Perindustrian. Hujan asid berlaku apabila asap dari kilang yang mengandungi gas karbon

dioksida dan nitrogen dioksida dilepaskan ke ruang udara. Asap kenderaan. Gas karbon dioksida yang terdapat di dalam asap kenderaan akan larut di

dalam air hujan membentuk hujan asid. Aktiviti pembakaran terbuka. Pembakaran terbuka melepaskan asap yang

mengandungi gas karbon dioksida dan gas nitrogen dioksida. Gas-gas tersebut mudah larut dalam air hujan.

Penyahhutanan. Kegiatan pembalakan tanpa kawalan akan mengurangkan litupan tumbuh-tumbuhan. Kekurangan tumbuh-tumbuhan mengurangkan kadar fotosintesis seterusnya meningkatkan kandungan gas karbon dioksida dalam udara.

c) Kesan-kesan kejadian hujan asid terhadap alam sekitar fizikal. Menjejaskan tumbuh-tumbuhan. Tumbuh-tumbuhan yang terkena hujan asid cepat mati kerana

dawn, batang, kulit pokok Berta akan akan rosak dan tidak berfungsi. Menjejaskan hidupan akuatik. Asid yang terlarut dalam hujan akan masuk ke dalam

tasik, kolam, dan sungai. Nilai pH yang kurang daripada paras normal dalam akuatik tersebut menyebabkan hidupan akan mati.

Menjejaskan kesuburan tanah. Hujan asid meningkatkan keasidan tanah. Nilai keasidan yang tinggi menyebabkan tumbuh-tumbuhan dan tanaman akan rosak kerana tanah menjadi tidak subur.

Mempercepatkan kadar luluhawa batuan. Kawasan batuan yang terkena hujan asid mudah diluluhawakan. Luluhawa kimia berlaku terhadap batuan batu kapur yang bertindak balas dengan air hujan yang berasid melalui proses pengkarbonan.

d) Langkah-langkah yang boleh diambil bagi mengurangkan kesan kejadian hujan asid. Menggunakan sumber tenaga mesra alam. Penggunaan sumber mesra alam seperti hidro elektrik, tenaga suria dan tenaga angin mampu mengurangkan pembebasan gas karbon dioksida ke ruang udara.

Memasang penapis cerobong asap kilang. cerobong asap kilang dipasang dengan penapis asap bagi mengurangkan pembebasan gas sulfur dioksida, gas karbon dioksida, dan nitrogen oksida.

Mengekalkan tumbuh-tumbuhan. Tumbuh-tumbuhan akan melepaskan gas oksigen dan menyerap gas karbon dioksida dalam udara semasa proses fotosintesis.

Pendidikan dan kempen kesedaran. Kesedaran masyarakat tentang kepentingan a l a m s e k i t a r . M i s a l n y a k e m p e n berkongsi kenderaan dan menggalakkan penggunaan pengangkutan awam bertujuan mengurangkan pembebasan asap kenderaan di bandar. Menggalakkan masyarakat menggunakan bahan api tanpa plumbum bagi menggantikan bahan api berplumbum.

2 (a) Maksud tekanan udara.Tekanan udara merujuk daya yang dikenakan oleh jisim udara terhadap sesuatu titik di atas permukaan bumf. Tekanan udara berkadar songsang dengan suhu sekitar. Apabila suhu tinggi, tekanan udara menjadi rendah dan apabila suhu rendah, tekanan udara menjadi tinggi. Tekanan udara diukur dalam unit milibar

(b) Proses nembentukan bayu laut dan bayu darat.Bayu laut. Bayu laut bertiup pada waktu siang. Pada waktu siang, daratan lebih cepat pangs berb coding dengan laut. Sub udara di permukaan bumf lebih tinggi dar i pada suhu di permukaan laut. Daratan mengalami tekanan udara rendah. Laut pula mengalami tekanan udara tinggi. Udara bergerak dari laut (tekanan udara tinggi) ke daratan (tekanan udara rendah)

sebagai bayu laut.Bayu darat. Bayu darat bertiup pada waktu malam. Pada waktu malam, daratan lebih cepat sejuk berbanding dengan laut. Suhu udara di permukaan daratan lebih rendah, manakala suhu di permukaan laut lebth

tinggi. Daratan mengalami tekanan udara tinggi sementara laut mengalami tekanan udara

rendah. Udara bergerak dari daratan ke laut sebagai bayu darat.

(c) Tiupan angin monsun mempengaruhi aktiviti manusia.C1 - Aktiviti perikanan.

Pada bulan November hingga Mac, nelayan di Pantai Timur Semenanjung Malaysia, Sabah dan Sarawak tidak dapat menangkap ikan kerana laut bergelora dan hujan lebat semasa tiupan angin Monsun Timur Laut.

Nelayan di Pantai Barat Semenanjung lalaysia dapat menangkap ikan sepanjang tahun kerana Monsun Barat Daya tidak membawa hujan lebat dan angin kencang. Laut di Selat Melaka terlindung daripada angin Monsun Barat Daya kerana halangan Pulau Sumatera dan Monsun Timur Laut dihalang banjaran gunung di tengah-tengah Semenanjung Malaysia.

C2 - Aktiviti pelancongan. Kegiatan pelancongan di pantai dan pulaupulau perairan China Selatan seperti

Pulau Redang, Pulau Tioman, dan Pulau Kapas terjejas semasa Monsun Timur Laut pada November hingga Mac. Pada masa tersebut, laut bergelora dan angin kencang serta hujan lebat.

Kegiatan pelancongan di Pantai Barat Semenanjung Malaysia dapat dilakukan sepanjang tahun walaupun semasa Monsun Barat Daya.

C3 - Aktiviti pertanian. Angin Monsun Timur Laut yang membawa hujan lebat menjejaskan kegiatan pertanian

di negeri-negeri Pantai Timur Semenanjung Malaysia. Antaranya, kerja-kerja menoreh getah terjejas ketika hujan berterusan disebabkan

pekebun tidak dapat menoreh kerana batang pokok getan basah. Terdapat juga kawasan kebun getah ditenggelami banjir jika berlaku hujan lebat

berpanjangan semasa Monsun Timur Laut.C4 - Aktiviti pembalakan.

Kegiatan pembalakan di pedalamam Kelantan, Terengganu, Pahang, dan Sarawak terpaksa ditangguhkan semasa Monsun Timur Laut. Hujan lebat semasa monsun tersebut mengakibatkan jalan licin dan berbahaya untuk mengangkut keluar kayu balak. Hujan lebat juga menyukarkan kerjakerja menebang balak kerana keadaan basah dan bahaya.

Bagi kawasan yang terlindung daripada angin monsun seperti di pedalamam Negeri Sembilan dan Kedah, kegiatan pembalakan dapat dilakukan sepanjang tahun.

C5 - Aktiviti industri kecil dan sederhana (IKS). Kegiatan industri keci I dan sederhana seperti pembuatan batik dan pembuatan

ikan kering terjejas semasa Monsun Timur Laut yang melanda Kelantan, Terengganu, dan Pahang.

Produk tersebut memerlukan cuaca cerah, berangin dan kering bagi melancarkan pengeluaran.

3 (a) i. Julat suhu tahunan

= Suhu maksimum — Suhu minimum= 31°C — 26°C = 5°C

ii. Min suhu bulanan

= jumlah suhu bulanan 12= 341 o C 12= 28.42oC

(b)

(c) Keadaan suhu dan hujan kawasan Q amat mempengaruhi kegiatan ekonomi penduduk di kawasan tersebut.

Kawasan ini menerima hujan sepanjang tahun dan min suhu yang agak tinggi, iaitu 28.4°C. Keadaan ini menggalakkan kegiatan pertanian. Penanaman padi dapat dijalankan secara giat, iaitu cahaya matahari penting untuk pertumbuhan padi clan semasa minim menuai. Jumlah hujan yang banyak membolehkan sawah padi diairi dengan secukupnya, dan kegiatan penanaman padi dapat dijalankan dua kali setahun atau lima kali dalam masa dua tahun.

Pertumbuhan hutan, terutamanya kayu balak botch berlaku dengan baik dan pesat kerana adanya cahaya matahari yang banyak untuk membantu proses fotosintesis dalam tumbuh-tumbuhan. Keadaan ini meningkatkan pengeluaran kayu balak di kawasan Q. Namun, kegiatan pembalakan terpaksa dihentikan sekiranya hujan turun lebat kerana lori balak sukar memasuki kawasan pembalakan akibat jalan yang basah clan becak serta licin. Ini bermakna, kegiatan pembalakan tidak dapat dijalankan sepanjang tahun di kawasan tersebut.

Kegiatan pelancongan di kawasan ini dapat dimajukan dengan adanya suhu yang tinggi dan cahaya matahari sepanjang tahun. Peluang untuk berjemur di bawah cahaya matahari di pinggir pantai menyebabkan pelancong dari luar negara, terutamanya dari negara beriklim sejuk dan sederhana sejuk begitu teruja untuk berkunjung ke kawasan ini.

Kegiatan perindustrian juga dipengaruhi oleh keadaan suhu dan hujan di kawasan ini. Dengan adanya suhu yang tinggi, kegiatan menjemur hasil perikanan dapat dijalankan dengan baik untuk menghasilkan ikan keying dan keropok ikan. Taburan hujan yang banyak pula dapat membekalkan air untuk kegunaan menyejukkan jentera kilang bagi melancarkan operasi kileng dan menghasilkan keluaran yang banyak dan berkualiti.

Kegiatan penternakan haiwan seperti lembu dan kambing amat memerlukan cahaya matahari untuk membolehkan rumpus menjalani proses fotosintesis dan dapat tumbuh dengan subur. Bekalan rumpus yang mencukupi sebagai sumber makanan penting untuk haiwan temakan tersebut menjamin pertambahan jumlah ternakan yang banyak dan berkualiti.

Bahagian B

a) Maksud sumber tenaga gantian. Sumber tenaga gantian ialah sumber tenaga yang dapat digunakan sebagai tenaga

alternatif untuk menggantikan sumber tenaga konvensional. Sumber tenaga ini adalah berpunca daripada sumber alam yang boleh diperbaharui dan mesra alam. Contohnya, tenaga hidro elektrik, tenaga suria, tenaga biomas, dan tenaga ombak.

b) Faktor-faktor sumber tenaga gantian semakin penting di Malaysia.i. Bekalan sumber tenaga konvensional yang semakin merosot.

Bekalan sumber tenaga seperti petroleum, gas asli, dan arang batu semakin merosot, dan bakal kehabisan stok kerana sumber ini tidak boleh diperbaharui.

ii. Mengurangkan kebergantungan terhadap bahan api fosil. Menggunakan bahan api fosil secara optimum serta meningkatkan kecekapan pembekalan

tenaga. Memastikan bekalan tenaga negara mencukupi sejajar dengan keperluan pembangunan

negara. Merupakan langkah persiapan dan perancangan pada masa hadapan jika berlaku

kehabisan stok bahan bakar fosil.iii. Menangani masalah pencemaran alam sekitar fizikal.

Tenaga gantian lebih bersifat mesra alam kerana lebih bersih, semula jadi, dan tanpa pembakaran mineral tenaga.

Mengurangkan dan menangani kadar pencemaran udara, jerebu, hujan asid, pe nanasan setempat, pulau haba bandar serta pemanasan global.

c) Faktor-faktor fizikal yang mempengaruhi penerokaan sumber tenaga hidro elektrik di Malaysiai. Bentuk muka bumi.

Banjaran gunung membentuk legeh sungai. Gunung-ganang bercerun Curam memboleh-kan aliran sungai de-as. Contohnya, hulu sungai di Sarawak, Kelantan, Pahang, Sabah, Perak, dan Terengganu.

Halaju air yang tinggi telah memutarkan turbin dengan laju dan menghasilkan voltan arus elektrik yang besar.

ii. lklim dan cuaca. Iklim Khatulistiwa mengalami hujan Iebat dan turun sepanjang tahun. Manakala min

hujan tahunan 2030 mm. Keadaan tersebut menjamin bekalan isi padu air empangan mencukupi sepanjang tahun.

iii. Kawasan tadahan hujan semula jadi yang luas Hutan Hujan Tropika yang luas dan masih terpelihara berperanan sebagai ka wasan

tadahan hujan semula jadi. Litupan hutan menjamin sumber mata air yang berterusan dan mencukupi untuk sungai-

sungai utama. Contohnya, di kawasan pedalaman Sarawak, Sabah, dan Pahang.

d) Halangan yang dihadapi untuk membangunkan sumber tenaga hidro elektrik di Malaysia. i. Lokasi sumber air jauh.

Sukar dihubungi menyebabkan darjah ketersampaian yang rendah. Kos pembinaan tinggi dan penghantaran tenaga yang jauh akan meningkatkan kos

pengeluaran. ,ii. Modal yang besar.

Menelan kos pembinaan empangan, kos peralatan dan penghantaran tenaga yang sangat mahal. Terpaksa membayar kepakaran dari negara luar sehingga meningkatkan kos.

Kekangan sumber modal telah membantutkan proses pembinaan dan saiz empangan. Misalnya, pembinaan Empangan Pergau.

iii. Kekurangan kepakaran dan tahap teknologi yang rendah. Kekurangan buruh mahir serta keupayaan teknologi tempatan yang masih rendah. Bergantung kepada kepakaran dan teknologi asing. Misalnya kepakaran, China, Jepun,

dan Jerman yang memerlukan kos yang tinggi.

5 (a) Maksud pencemaran udara.Pencemaran udara ialah kehadiran sejumlah bahan pencemar seperti gas-gas pencemar seperti karbon monoksida, sulfur, nitrogen oksida, habuk dan debu-debu halus di dalam udara yang menyebabkan berlakunya kemerosotan kualiti udara.

(b) Kegiatan-kegiatan ekonomi yang dijalankan oleh manusia menyumbangkan kepada masalah pencemaran udara.

Kegiatan pertanian. Pembakaran sisa-sisa pertanian seperti jerami, daun tebu, dan semak samun di tapak pertanian pindah akan membebaskan gas karbon dioksida dan debu-debu halus dan terampai di ruang atmosfera yang menyebabkan berlakunya pencemaran udara.

Kegiatan pembalakan. Kegiatan pembalakan mengurangkan proses fotosintesis dan seterusnya meningkatkan kandungan karbon dioksida di dalam udara semasa proses fotosintesis. Penebangan hutan juga menyebabkan lebih banyak habuk terampai di ruang udara kerana ketiadaan daun tumbuhan yang berperanan memerangkap habuk berkenaan.

Kegiatan perindustrian. Kegiatan perindustrian melibatkan pembakaran bahan api fosil akan membebaskan bahan pencemar seperti karbon monoksida dan nitrogen oksida ke ruang udara.

Kegiatan perlombongan. Loji penapisan petroleum membebaskan gas-gas pencemar seperti karbon monoksida ke ruang udara.

Kegiatan pengangkutan. Asap kenderaan melibatkan pembakaran bahan api fosil

oleh kenderaan bermotor. Pembakaran bahan api tosil terutama bahan api berplumbum oleh kenderaan bermotor membebaskan gas nitrogen oksida dan karbon monoksida ke ruang udara.

(c) Langkah-langkah yang boleh diambil untuk mengatasi kemerosotan kualiti udara di Malaysia.

Teknologi insenerator. Sisa-sisa sampah diasingkan sebelum dibakar agar bahan-bahan kimia tertentu sahaja yang akan dibehaskan berbanding dengan kaedah pembakaran terbuka. yang membebaskan semua bahan kimia.

Langkah perundangan. Pengeluaran asap serta gas pencemar seperti karbon monoksida (CO) hidrokarbon (HC), nitrogen oksida (NO) serta partikel-partikel halus yang dilepaskan melalui ekzos kenderaan dikawal di bawah peraturan Kualiti Alam Sekeliling (Kawalan dari pelepasan enjin diesel 1996).

Tenaga mesra alam. Tenaga mesra alam ialah sumber tenaga yang tidak mengeluarkan bahan-bahan pencemar udara. Comohnya tenaga solar, tenaga elektrik, tenaga angin dan tenaga ombak. Penggunaan sumher tenaga fosil seperti petroleum dan arang batu menyebabkan berlakunya penc emaran udara kerana sumber tenaga ini membebaskan gas pencemar seperti karbon monoksida. Penggunaan bahan api fosil oleh kenderaan bermotor boleh digantikan den gan penggunaan Natural Gas For Vehicle (NG V) dan penggunaan tenaga solar. Tenaga elektrik untuk domestik dan perindustrian boleh dijana melalui hidro elektrik.

Mewujudkan kawasan hijau. Penanaman tumhuh-tumbuhan dapat mengurangkan masalah peningkatan suhu di permukaan bum i. Tumbuh-tumbuhan dapat menyerap gas karbon dioksida melalui proses

fotosintesis. Gas karbon dioksida merupakan salah satu gas rumah hijau dan merupakan pencemar udara yang bertindak menghalang pembebasan keluar haba bumf ke atmosfera dan menghalang proses penyerapan bahang matahari.

Pemasangan penapis asap (cerobong kilang). Pemasangan alai penapis pada cerobong asap kilang dapat mengurangkan jumlah pembebasan bahan-bahan pencemar ke dalam udara. Bahan-bahan pencemar seperti gas nitrogen oksida, sulfur oksida, debu-debu, bahan hidrokarbon dapat dikurangkan dan seterusnya dapat mengatasi masalah per cemaran udara.

Mempergiatkan kempen kesedaran. Kempen bertujuan mengurangkan jumlah kenderaan dan seterusnya mengurangkan pembebasan gas karbon monoksida yang menyumbangkan kepada masalah pencemaran udara dan peningkatap suhu terutama di bandar.

6 (a) i. Maksud konsep pakatan pertumbuhan segi tiga dalam pertubuhan ASEAN. Pertumbuhan Segi tiga merujuk kepada kerjasama bagi memajukan ekonomi dalam subwilayah yang berjiran di ASEAN, kerjasama tersebut melibatkan tiga atau empat buah negara.

ii. Tiga kawasan Pertumbuhan Segi tiga dalam ASEAN dan bidang utama kerjasama ekonomi bagi setiap kawasan Pertumbuhan Segi tiga tersebut.Pertumbuhan Segi tiga Indonesia-Malaysia-Singapura (IMS-GT).

Bidang perindustrian: industri pemprosesan, pembuatan, industri berteknologi tinggi (Hi Tech).

Pertumbuhan Segi tiga Indonesia-Malaysia-Thailand (IMT-GT). Bidang pertanian: Tanaman makanan terutama padi. Bidang ekopelancongan.

Kawasan Pertumbuhan ASEAN Timur: Brunei-Indonesia-Malaysia-Filipina (EAGA-BIMP).

Kegiatan ekonomi berasaskan pembangunan sumber alam seperti perladangan getah dan kelapa sawit, sumber maritim, ekopelancongan, dan industri bersumberkan perhutanan.

(b) Sebuah pakatan Pertumbuhan Segi tiga ASEAN, dan kelebihan yang dimiliki oleh pakatan Segi tiga tersebut.

GA-BIMP, IMT-GT, atau IMS-GT. Kelebihan sumber alam yang dimiliki.

Termasuk bentuk muka bumi dan kesuburan tanah. Taburan mineral seperti petroleum dan gas ash Keindahan semula jadi (bukit, gunung, hutan semula jadi, pantai dan pulau

clan sebagainya) Kelebihan sumber pasaran.

Jumlah penduduk di kawasan segi tiga berkenaan. Mempengaruhi kuasa beli penduduk/pendapatan perkapita serta kuasa beli

penduduk di kawasan segi tiga berkenaan. Kelebihan tenaga buruh dan kepakaran.

Kuantiti dan kualiti buruh: ramai dan murah. Tenaga buruh mahir, terlatih, profesional.

Kelebihan prasarana/infrastruktur. Bekalan air dan elektrik. Perkhidmatan kemudahan interne dan jalur lebar. Rangkaian pengangkutan dan perhubungan.

(c) Langkah-langkah yang boleh diambil untuk mempercepatkan pembangunan ekonomi di kawasan Pertumbuhan Segi tiga ASEAN.

Menjaga/mengawal keselamatan bersama. Kawalan keselamatan di sempadan atau wilayah bergolak seperti di Selatan

Thailand dan Kepulauan Mindanao. Keselamatan perairan dari ancaman lanun seperti di Selat Melaka. Mewujudkan kestabilan politik di wilayah/rantau dalam jangka masa panjang

untuk menarik kemasukan melabur asing. Meningkatkan pelaburan swasta/sokongan kewangan.

Menggalakkan lebih banyak penglibatan pihak swasta dengan tawaran kemudahan yang lebih menarik untuk menanam modal di sesebuah kawasan pertumbuhan.

Galakan kerajaan terhadap syarikat-syar kat tempatan untuk melabur di kawasan segi tiga.

Menyediakan kemudahan asas yang cukup. Penyediaan kemudahan asas yang terbaik daripada pihak kerajaan seperti

bekalan air dan elektrik, sistem pengangkutan dan perhubungan. Tahap kesampaian yang tinggi ke kawasar segi tiga yang masih ketinggalan

penting bagi menarik pelaburan swasta. Pembangunan sumber manusia.

Menyediakan sumber tenaga manusia yang mencukupi terutama sumber tenaga seperuh mahir .dan mahir menerusi latihan kemahiran,

Usaha sama antara negara berkaitan dengan teknologi serta penyelidikan dan pembangunan (R&D). Misalnya kerjasama antara universiti dan kementerian antara negara.

MODEL PENTAKSIRAN 2

BAHAGIAN A

a) Julat Suhu = Suhu Maksimum – Suhu Minimum

b) (i) Julat suhu tahunan Stesen Kaji cuaca X = 30°C – 26°C = 4°C Stesen Kaji cuaca Y = 27°C – 24°C = 3°C

(ii) Suhu bulanan di Stesen Kaji cuaca X dan Y berbeza kerana: Ketinggian iaitu kedudukan Y lebih tinggi daripada X, suhu Y lebih rendah

daripada X. Litupan tumbuhan iaitu Y lebih banyak dilitupi oleh tumbuhan berbanding X,

suhu Y lebih rendah daripada X.

c) Aktiviti manusia seperti pembalakan menyebabkan bumi terdedah terus kepada matahari dan proses fotosintesis berkurang, karbon dioksida meningkat dan suhu lebih tinggi dan terganggu.

d) Langkah-langkah perundangan. Menguatkuasakan Akta Alam Sekeliling. Mendenda dan memenjarakan pesalah alam sekitar.

2 (a) Maksud pencemaran udara.Pencemaran udara ialah udara yang bercampur dengan bahan kotor seperti asid, asap, debu, dan gas tercemar yang mengubah kualiti, kuantiti dan sifat atmosfera yang memenuhi ruang udara sehingga menyebabkan berlaku pencemaran.

(b) Kesan pencemaran udara terhadap alam sekitar. Pencemaran udara menyebabkan peningkatan suhu setempat. Hal ini berlaku kerana

udara di bandar rays Kuala Lumpur dipenuhi oleh gas karbon dioksida, karbon monoksida, asap clan debu daripada kenderaan clan kilang serta kawasan pembinaan di sekitarnya. Gas asap dandebu akan menyerap bahang matahari dan menghalang bahang bumi keluar daripada ruang atmosfera bumi. Kesannya, suhu di kawasan tersebut meningkat.

Asap dan debu yang banyak di ruang Atmosfera Kuala Lumpur turut menyebabkan peningkatan jumlah air hujan. Hal ini berlaku kerana asap clan debu mampu bertindak sebagai nukleus hidroskopik untuk membantu dan mempercepat proses pembentukan awan lalu mengakibatkan hujan lebat di kawasan kajian. Hujan lebat yang kerap secara tidak langsung menyebabkan banjir kilat wring berlaku di bandar raga Kuala Lumpur.

Kejadian jerebu juga merupakan kesan pencemaran udara terhadap alam sekitar. kejadian ini berpunca daripada jumlah asap dan debu yang banyak serta peningkatan suhu di sesuatu kawasan. Asap clan debu Nang memenuhi ruang udara bukan sahaja berpunca daripada aktiviti yang dijalankan di kawasan sekitarnya, malah turut berpunca daripada kebakaran hutan. Asap dan debu daripada kebakaran hutan tersebut dibawa melalui tiupan angin monsun.

pencemaran udara turut menjejaskan kesihatan penduduk, terutamanya mereka yang tinggal di kawasan yang terlibat. Asap dan debu yang berlegar di ruang atmosfera mengandungi toksik yang boleh mengganggu sistem pernafasan clan sistem paru-paru manusia. Akhirnya, manusia akan mengalami gejala kebakaran bernafas, jangkitan paru-paru, lelah dan sakit jantung y ang serius.

Di samping itu, pencemaran udara mendatangkan ketidakselesaan kepada penduduk sehingga menyukarkan mereka lenjalani kehidupan harian. Manusia terpaksa bekerja dalam keadaan yang panas clan tidak selesa. Mereka juga sukar menjalani aktiviti riadah di dalam atau di luar rumah disebabkan keadaan cuaca yang panas dan udara yang tercemar. Akhirnya, kualiti hidup penduduk menurun dan membawa kepada kejadian yang tidak diingini seperti pergaduhan.

(c) Langkah-langkah mengurangkan masalah pencemaran udara di Malaysia. Penguatkuasaan undang-undang yang sedia ada dapat mengurangkan masalah

pencemaran udara melalui pelaksanaan hukuman terhadap pesalah terbabit. Penguatkuasaan Akta Kualiti Alam Sekeliling 1974 yang dipinda pada 1 Julai 1998 membolehkan mahkamah menjatuhkan hukuman denda tidak melebihi RM 10 000 clan penjara selama dug tahun atau keduaduanya sekali terhadap individu yang didapati bersalah melakukan pembakaran terbuka.

Kempen juga boleh dilaksanakan untuk mengurangkan masalah pencemaran udara. Pelaksanaan kempen dapat menimbulkan kesedaran dan menanam sikap bertanggungjawab dalam diri individu clan masyarakat untuk melindungi alam sekitar daripada dicemari. Kempen berkongsi kereta dan menggunakan petroleum tanpa plumbum dapat menyedarkan manusia tentang kepentingan menjaga clan mengekalkan kualiti udara yang sihat setiap hari bagi meningkatkan kualiti hidup masyarakat.

Pendidikan yang diberikan kepada kanak-kanak clan remaja di sekolah turut membantu mengurangkan masalah pencemaran udara. Kanak-kanak dan remaja akan didedahkan kepada punca pencemaran udara melalui mata pelajaran Kajian Tempatan, Pendidikan Sivik clan Kewarganegaraan, Geografi, clan Sains. Dengan ini, kesedaran tentang kepentingan menjaga alam sekitar dapat dipupuk dalam diri golongan muda dari peringkat awal dan dijadikan sebahagian daripada budaya

kehidupan mereka. Pelepasan asap daripada kenderaan merupakan salah satu punca utama pencemaran

udara. Sebahagian besar penduduk di Malaysia menggunakan kenderaan sendiri untuk berulang-alik ke tempat kerja. Hal ini bukan sahaja menyebabkan kesesakan lalu lintas, malah boleh menyebabkan pencemaran udara. Oleh itu, menggalakkan penduduk menggunakan pengangkutan awam bagi menggantikan kenderaan sendiri secara tidak langsung dapat mengurangkan masalah pencemaran udara. Contohnya, menggunakan bas, LRT, dan komuter.

Bahan api yang digunakan untuk menggerakkan kenderaan dihasilkan daripada bahan api fosil yang banyak mengeluarkan asap. Oleh itu, bahan api tersebut perlu diganti dengan sumber tenagamesa alam yang tidak mengeluarkan asap clan gas tercemar yang boleh mencemari udara. Contohnya, penggunaan tenaga solar clan tenaga elektrik. Langkah ini dapat mengurangkan masalah pencemaran udara di 'Malaysia terutamanya di bandar-bandar besar seperti Kuala Lumpur yang kerap sesak dengan kenderaan.

Langkah yang terakhir ialah penggunaan penapis asap di kilang-kilang besar yang menjalankan aktiviti pembakaran bahan api fosil bagi memproses bahan pengeluaran. Hal ini disebabkan, melalui penggunaan penapis asap ini dapat mengurangkan kadar pencemaran akibat asap kilang. Penapis asap ini ,akan menapis partikulat-partikulat dan gas tercemar yang dikeluarkan oleh kilang tersebut.

3 (a) Air tanih merujuk air yang berada di bawah permukaan tanah di dalam kerak bumi clan terhasil daripada air hujan yang meresap melalui ruang rongga tanah serta disimpan di dalam zon tepu di bawah tanah. Air tanih merupakan sumber utama bekalan air tawar dunia dan sumber air bagi sungai yang mengalir di permukaan bumi.

(b) Faktor-faktor yang mempengaruhi kandungan air tanih. Iklim merupakan faktor terpenting yang mempengaruhi kandungan air tanih. Hal ini

berlaku kerana unsur iklim, terutamanya hujai merupakan punca bekalan air tanih. Kawasan yang menerima jumlah air hujat yang banyak lazimnya mempunyai kandungan air tanih yang banyak. Zon tepunya hanya berada beberapa meter sahaja dari )permukaan bumi. Contohnya, kawasan beriklim Khatulistiwa seperti Malaysia mempunyai jumlah hujan tahunan yang tinggi dan banyak, iaitu melebihi 2030 mm setahun.

Litupan tumbuhan di permukaan bumi juga dikaitkan dengan jumlah air tanih. Dengan adanya tumbuh-tumbuhan, kadar resapan air hujan ke dalam tanah akan meningkat. Cegatan silara tumbuhan yang padat daft berbentuk kanopi boleh menghalang air hujan daripada jatuh terns ke lantai hutan. Pintasan oleh akar tumbuhan mampu memperlahan kadar larian air di permukaan dan membenarkan lebih banyak air meresap ke dalam tanah. Oleh itu, kawasan yang mempunyai jumlah tumbuh-tumbuhan yang banyak akan mempunyai jumlah air tanih yang banyak.

Kecerunan permukaan bumi juga boleh mempengaruhi kandungan air tanih. Kadar resapan air hujan di permukaan bumi yang landai adalah tinggi disebabkan pengaliran air permukaan yang perlahan. Oleh itu, jumlah air tanih di kawasan landai adalah lebih tinggi berbanding dengan kawasan curam.

Jenis tanih turut mempengaruhi jumlah air tanih. Hal ini berlaku kerana kadar serapan air tanih bergantung pada jenis tanih yang terdapat di sesuatu kawasan. Bagi tanah berpasir dan tanah gambut, kadar keporosannya yang tinggi membenarkan lebih banyak air meresap ke dalam tanah bagi membentuk air tanih. Sebaliknya, tanah liat yang mempunyai ruang rongga yang kecil mengehadkan kadar resapan air ke dalam tanah dan mengurangkan kandungan air tanih.

Tindakan manusia juga mempengaruhi kandungan air tanih. Aktiviti manusia seperti pertanian, pembalakan dan perlombongan menyebabkan banyak tumbuh-tumbuhan di permukaan bumi musnah. Tanpa tumbuhtumbuhan, kadar resapan air hujan ke dalam tanah menurun dan mengurangkan kandungan air tanih.

(c) Kepentingan sumber air kepada aktiviti manusia. Aktiviti pertanian amat memerlukan sumber air. Air mempengaruhi proses pertumbuhan

sesuatu tanaman. Contohnya, penanaman padi memerlukan bekalan air yang banyak. Jumlah takungan air yang banyak membolehkan padi tumbuh dengan subur dan mengeluarkan hasil padi yang bermutu serta berkualiti. Tanpa air, padi ticlak boleh tumbuh dengan baik dan akan coati. Begitu juga dengan tanaman lain yang memerlukan air untuk tumbuh dengan sihat.

Kepentingan air juga dapat dilihat dalam kegiatan perlombongan. Contohnya, jumlah air yang banyak d iperl ukan untuk melombong bijih timah yang menggunakan gam kelikir. Hal ini berlaku kerana air diperlukan untuk mengepam clan meruntuhkan kawasan bukit yang mempunyai bekalan bijih timah bagi mendapatkan bijih timah tersebut. Air yang banyak juga diperlukan semasa kerja mengasingkan bijih timah daripada bahan sampingan yang lain seperti tahi bijih (amang).

Sumher air yang banyak dapat melancarkan kegiatan perindustrian. Hal ini berlaku kerana air merupakan komponen utama dalam proses pembuatan sesuatu produk, terutamanya bagi industri berasaskan air seperti industri membuat minuman dan industrii membuat kertas. Dalam industri membuat minuman, air merupakan komponen utama untuk menghasilkan minuman dalam tin dan minuman dalam kotak Dalam industri membuat kertas pula, air diperlukan untuk menghancurkan kayu alak dan melunturkan warna kayu balak sebelum digunakan untuk menghasilkan kertas putih. Malah air juga digunakan untuk menyejukkan jentera atau mesin kilang bagi mengekalkan tahap produktiviti yang tinggi.

Selain bergantung pada sumber ikan taut clan sungai, manusia turut menjalankan

kegiatan menternak ikan pada hari ini. Kegiatan penternakan ikan juga memerlukan jumlah air y ng banyak. Takungan air dalam kolam membolehkan penternakan ikan dalam kolam dijalankan. Contoh ikan yang diternak ialah ikan keli, ikan lampam, dan ikan tilapia. Tanga bekalan air yang mencukupi, penternakan ikan di dalam kolam sukar dijalankan dengan baik dan berkesan.

Kegiatan domestik yang dijalankan oleh manusia di rumah juga melibatkan penggunaan air yang banyak. Contohnya, air sebagai sumber minuman, mandi dan membasuh kain. Bekalan air yang mencukupi membolehkan manusia hidup dengan selesai dan sejahtera dalam lingkungan masyarakatnya. Air j uga diperlukan untuk menyediakan makanan harian bagi menampung keperluan harian manusia.

Bahagian B

a) Pemba I akan secara berleluasa merujukpenuaian balak secara haram tanpa kebenaran dan berlebihan Berta menyalahi undang-undang yang melibatkan kawasan dilindungi; penebangan spesies dilindungi; atau pengeluaran balak melampaui had yang dipersetujui.

b) Dua kepentingan lain aktiviti pembalakan selain memberikan peluang pekerjaan kepada penduduk.

Sektor pembalakan merupakan salah satu industri primer yang berpotensi meningkatkan sumber pendapatan negara.

Sebagai bahan mentah untuk industri yang berasaskan kayu seperti kilang papan clan kilang perabot.

c) Kesan aktiviti pembalakan kepada alam sekitar fizikal. Berlaku peningkatan suhu kerana' ketiadaan pelindung yang menghalang bahangan

matahari dan lebihan gas karbon dioksida dalam atmosfera. Mempercepatkan berlakunya hakisan tanah dan tanah runtuh. Permukaan tanah

yang terdedah kepada hujan lebat mudah menjadi longgar. Dann, ranting, clan batang pokok bertindak untuk memperlahankan halaju air hujan daripada jatuh terns ke permukaan 'anah. Akar pokok pula akan mencengkam butir-butir tanah. Butir-butir tanah yang longgar mudah berlaku hakisan tanah dan tanah runtuh terutama di lereng-lereng bukit.

d) Langkah yang dapat dibuat oleh badan NGO untuk mengurangkan masalah kemusnahan kawasan hutan di Malaysia.

Mengadakan kempen menyedarkan masyarakat tentang kepentingan hutan sebagai warisan kita menerusi pelbagai media seperti kempen "Cintailah Hutan Kita".

Mengadakan ceramah kepada masyarakat tentang kepentingan hujan terhadap alam sekitar, sama ada di sekolah, pusat pengajian tinggi atau dalam. masyarakat umum.

5 (a) Maksud pertanian ladang ialah penanaman tanaman jualan seperti getah, kelapa sawit clan teh di kawasan pertanian yang mempunyai keluasan melebihi 40 hektar yang dijalankan oleh syarikat besar atau agensi kerajaan secara besar-besaran.

(b) Empat kepentingan kegiatan pertanian ladang terhadap pembangunan Malaysia. Meningkatkan pendapatan eksport negara. Peningkatan pengeluaran sektorpertanian

komersial seperti getah dan kelapa sawit telah menyumbang kepada peningkatan pendapatan eksport negara. Hasil -eksport kedua-dua komoditi tersebut berjaya memperbaiki nilai defisit imbangan perdagangan negara. Semasa kegawatan ekonomi sekitar tahun 1997/1998, eksport minyak kelapa sawit dan getah telah berjaya memulihkan ekonomi Malaysia daripada terns meleset.

mewujudkan peluang pekerjaan dan mengurangkan kadar pengangguran. Akibat kegawatan ekonomi yang melanda 'Nagara banyak firma dalam sektor perkhidmatan dan perindustrian telah dibebankan dengan masalah kewangan dan pemberhentian pekerja. Kesannya, kerajaan terpaksa bergantung pada sektor pertanian untuk memulihkan ekonomi negara dan mengurangkan masalah pengangguran yang semak n serius. Selain mewujudkan peluang pekerjaan untuk rakyat yang menganggur, pembangunan sektor pertanian berjaya menambahkan pendapatan per kapita peneroka dan pekerja ladang, sekali gus memperbaiki taraf hidup mereka.

Memaiukan semula industri berasaskan bahan mentah. industri memproses hasil pertain m telah dipergiat semula selain mewujudkan industri pembuatan sampingan yang berjaya menghasilkan barang eksport yang menguntungkan.

Membangunkan infrastruktur di kawasan luar bandar. Pembukaan ladang di kawasan pembangunan wilayah JENGKA, DARA, KESEDAR KEJORA, dan KETENGAH yang rata-rata terletak di luar bandar telah mendorong kerajaan menyediakan jaringan pengangkutan dan kemudahan perumahan yang lebih sempuma dan lengkap untuk penduduk. Bekalan air bersih dan elektrik turut disediakan. Kesannya, taraf hidup penduduk meningkat dan masalah kemiskinan dalam kalangan penduduk luar bandar dapat dikurangkan.

(c) Langkah-langkah yang dapat diambil untuk memajukan sektor pertanian di Malaysia Memperkenal dan memperluas penggunaan kaedah pertanian hidroponik. Kaedah

pertanian ini merupakan salah satu kaedah yang lebih cepat dan mudah untuk mengeluarkan hasil yang banyak dan berkualiti, khususnya tanaman makanan jangka pendek seperti sayursayuran. Kaedah pertanian ini seharusnya dikomersialkan dan tidak hanya dihadkan pada pengusahaan tanaman sampingan sahaja.

Mempergiat penyelidikan dan pembangunan (R&D) dalam sektor pertanian, khususnya dalam penghasilan benih tanaman yang bermutu tinggi, cepat mengeluarkan hasil dan

mempunyai daya rintangan yang tinggi terhadap serangan penyakit Berta serangga perosak.

Memperkenalkan sistem clan rangkaian pemasaran hasil pertanian yang bebas daripada manipulasi orang tengah supaya peneroka, peladang dan penternak dapat menikmati pendapatan yang lebih tinggi. Langkah ini dapat menggalakkan petani untuk meningkatkan produktiviti selain memudahkan pihak kerajaan u ntuk mengawal harga hasil pertanian.

Memberikan bantuan kewangan dalam bentuk pinjaman modal atau pemberian subsidi baja, benih atau racun perosak kepada petani bagi membolehkan mereka menambahkan pengeluaran.

Menggalakkan penggunaan dan pengamalan kaedah pertanian moden yang lebih menguntungkan seperti penggunaan jentera, baja kimia dan racun serangga termasuk kaedah pertanian berkelompok.

Memberikan khidmat nasihat dan latihan atau bimbingan kepada para petani termasuk menyebarkan maklumat atau ilmu pertanian terkini.

6 (a) Globalisasi ekonomi merujuk keadaan saling kebergantungan antara negara di seluruh dunia dari segi bahan, modal, buruh, pasaran dan teknologi dalam proses pengeluaran sesuatu aktiviti ekonomi.

(b) Ciri-ciri saling kebergantungan antara Malaysia dengan negara lain di dunia. Pergantungan Malaysia pada modal asing bagi menggerakkan pertumbuhan ekonomi

negara. Sumikan modal asing membolehkan industri di dalam negara berkembang pesat dan seterusnya mewujudkan peluang pekerjaan untuk rakyat, mengurangkan pengangguran dan meningkatkan taraf hidup penduduk.

Pergantungan Malaysia pada pasaran asing memberikan peluang kepada produk negara kita untuk menembusi pasaran negara maju. Negara akan memperoleh keuntungan melalui pengukuhan rangkaian pasaran, persaingan sihat, harga barangan yang lebih stabil. dan sebagainya. Contohnya, produk penyaman udara negara amat bergantung pada permintaan pasaran negara-negara Arab di Timor I engah.

Pergantungan Malaysia pada teknologi dan kepakaran asing. Kemasukan teknologi moden clan pemindahan kepakaran dari negara maju seperti Jepun clan Amerika Syarikiv ke negara ini membolehkan rakyat tempatan mempelajari kaedah pengendalian teknologi melalui latihan lanjutan dan usaha sama.

Pergantungan negara lain terhadap pasaran Malaysia. Selain memperluas pasaran harang dan perkhidmatan tempatan ke negara lain, negara Kesatuan Eropah clan Amerika Syarikat turut memasarkan produk mereka ke iegara kite.

Pergantungan Malaysia pada buruh asing. Kekurangan buruh dan tenaga pakar dalam bidang tertentu di negara ini ditampung oleh negara lain yang mengalami lebihan tenaga buruh. Contohnya, Malaysia banyak bergantung pada buruh dari Indonesia dalam sektor perladangan clan pembinaan.

Pergan ungan Malaysia pada bahan mentah dan sumber makanan .dari luar negara. Malaysia bergantung pada somber bahan mentah, somber tenaga dan sumber makanan daripada negara tertentu. Contohnya, Malaysia bergantung kepada Thailand untuk inendapatkan bekalan bergs, ikan clan sayur-sayuran bagi menampung kekurangan surnber makanan di dalam negara.

(c) Langkah langkah yang boleh diambil oleh Malaysia bagi memastikan negara menikmati manfaat berterusan daripada globalisasi ekonomi Sentiasa menjaga keamanan dan kestabilan politik negara bagi meningkatkan

kemasukan pelabur asing. Berusaha membangunkan infrastruktur dan kemudahan asas bagi menyokong pertumbuhan

pelbagai sektor ekonomi. Melaksanakan program pembangunan di setiap negeri, wilayah dan kawasan bagi

mengurangkan jurang pendapatan antara negeri wilayah clan kawasan. Bekerjasama dengan negara ASEAN dan APEC melalui pemeteraian perjanjian

perdagangan bebas clan perjanjian due hale. Membangunkan kawasan pertumbuhan negara-negara ASEAN secara berterusan seperti

Kawasan Segi Tiga Pertumbuhan IMT-GT, IMS-G dan BIMP-EAGA. Mengutamakan kemerdekaan dan kedaulatan negara dalam semua aspek hubungan luar.

Model Pentaksiran 3

Bahagian A

a) Maksud bahangan bumf dan bahangan matahari. Bahangan bumi merupakan bahangan kepanasan permukaan bumf yang dibebaskan ke ruang

atmosfera. Bahangan matahari merupakan tenaga matahari yang diterima oleh permukaan bumi.

b) Dua care bahangan bumi masuk ke permukaan bumf dan bahangan matahari keluar ke ruang atmosfera.

Bahangan bumf iaitu dalam bentuk gelombang panjang. Bahangan matahari iaitu dalam bentuk gelombang pendek.

c) Tiga unsur cuaca clan iklim. Hujan Matahari Angin

d) Peranan unsur cuaca dan iklim terhadap aktiviti manusia. Hujan iaitu yang mengairi kawasan pertanian dalam aktiviti penanaman sawah padi. Matabari iaitu yang mengeringkan barangan keluaran IKS seperti ikan masin dan batik.

2 (a) Maksud kabus.Kabus merupakan titisan air yang halos dan kelihatan terapung-apung berhampiran dengan permukaan bumf kesan daripada proses pemeluwapan iaitu pertukaran wap air (gas) kepada titisan air (cecair). Kabus mempunyai jarak penglihatan antara 1 hingga 2 km yang dapat dilihat pada waktu pagi dan hilang daripada penglihatan apabila matahari mule bersinar.

(b) Tiga jenis kabus. Kabus alir lintang terbentuk apabila kumpulan udara panas yang mengandungi kadar

kelembapan yang tinggi bergerak di atas permukaan bumi yang sejuk, sama ida d, lautan atau daratan. Udara panas akan mengeluwap semasa bergerak dan bertemu dengan permukaan bumi yang sejuk lalu membentuk kabus.

Kabus sinaran terbentuk pada waktu lewat nalam dan awal pagi apabila suhu permukaan bumi menjadi sejuk akibat pembebasan bahangan bumi ke angkasa. Pembntukan entukan sinaran bertambah jelas sekirarya kawasan itu tidak berawan dan memudahkan kehilangan bahangan bumi ke angkasa.

Kabus bukit terbentuk apabila proses pemeluwapan berlaku kesan daripada proses sejatan dan perpeluhan hutan tebal di kawasan bukit. Sebenarnya, kabus bukit merupakan awan rendah yang dikenali sebagai awan stratus yang dapat dilihat di kawasan puncak bukit berhutan tebal yang biasannya mempunyai suhu yang rendah.

(c) Kesan kejadian kabus terhadap alam sekitar. Kesan kejadian kabus yang pertama ialah udara menjadi lembap. Apabila proses

pemeluwapan berlaku di kawasan berhampiran dengan permukaan bumi, kabus akan terhasil. Kabus sebenarnya merupakan titisan air. halus yang memenuhi ruang udara berhampiran dengan permukaan bumf. Keadaan ini secara tidak langsung menyebabkan udara di permukaan bumi menjadi lembap dengan kadar kelembapan mencecah hampir 100%.

Kesan kedua ialah kabus menyebabkan pencemaran udara, terutamanya apabila kejadian kabus berlaku di kawasan perindustrian. Asap yang dibebaskan daripada kegiatan perindustrian akan memenuhi ruang udara untuk tempoh yang lama. Seterusnya, kabus akan terbentuk apabila udara yang mengandungi kumin- kumin asap mengalami proses pemeluwapan. Kabus tersebut sebenarnya telah dicemari dan secara tidak langsung pencemaran udara akan berlaku.

Kesan ketiga ialah kejadian kabus menyebabkan sistem pengangkutantergendala. Ruang udara yang dipenuhi kabus menyebabkan jarak penglihatan menjadi terhad. Oleh itu, jalan raya dan lapangan terbang terpaksa ditutup bags mengelakkan kejadian yang tidak diingini. Keadaan ini akan melumpuhkan sistem pengangkutan kawasan dan turut menjejaskan kegiatan ekonomi dan kehidupan harian penduduk kawasan tersebut. Contohnya, kejadian kabus tebal yang berlarutan selama tiga hari di Shandong, China semasa sambutan Tahun Baru pada tahun 2009 menyebabkan lebuh raya terpaksa ditutup dan banyak penerbangan terpaksa ditangguhkan.

Kesan yang keempat ialah kejadian kabus menggalakkan pertumbuhan plankton. Plankton merupakan sumber makanan ikan di laut. Laut dan lautan yang kaya dengan plankton menggalakkan perkemba igan sektor perikanan disebabkan jumlah iasil tangkapan ikan yang banyak di kawasan tersebut. Proses pemeluwapan yang berlaku apabila arus - panas bertemu dengan arus sejuk di tengah laut, terutama di kawasan beriklim sejuk menyebabkan suhu air laut menjadi sederhana panas. Keadaan air laut yang sederhana panas menggalakkan pertumbuhan plankton.

3 (a) Maksud kurangan air.Kurangan air merupakan keadaan apabila jumlah sejatan melebihi jumlah kerpasan. Keadaan ini akan menyebabkan kekurangan air berlaku di kawasan takungan air seperti tasik, sungai, kolam dan empangan. Paras air bawah tanah menjadi semakin rendah, begitu juga dengan kadar kelembapan bandingan.

(b) Lima sebab sumber air semakin terjejas di Malaysia. Kekurangan sumber air semakin terjejas disebabkan kekurangan kawasan tadahan air

di Malaysia. Hal ini berlaku kerana hutan yang berfungsi sebagai kawasan tadahan air telah ditebang. Penebangan hutan memusnahkan litupan tumbuhan lalu mengurangkan kadar resapan air hujan ke dalam tanah. Kesannya, aliran air permukaan berlaku dengan cepat dan menjejaskan fungsi hutan sebagai kawasan tadahan air.

Kekurangan kekerapan air hujan juga boleh menyebabkan sumber air semakinterjejas. Air hujan menjadi kurang disebabkan kekurangan badan air yang membantu proses sejatan. Kekurangan proses sejatan menyukarkan pembentukan air hujan. Akhirnya, Malaysia mengalami masalah kekurangan an sumber air.

Penggunaan tanah untuk pembinaan bangunan di kawasan bandar juga merupakan penghalang pembentukan air hujan dan mengurangkan simpanan air tanah. Hal ini berlaku kerana aktiviti pembinaan menyebabkan permukaan bumf diturap clan tidak telap air. Apabila permukaan bumf diturap, proses sejatan untuk membentuk hujan sukar berlaku disebabkan ketiadaan bekalan air atau badan air yang menyumbang kepada pembentukan wap air bagi membantu proses sejatan. Akhirnya, sumber air akan berkurangan sama ada dalam bentuk air hujan atau air bawah tanah.

Peningkatan pencemaran air turut menyumbang kepada masalah kekurangan sumber air. Air sungai dicemari oleh sisa buangan kilang sehingga menjejaskan kualiti 4 yang menjadi sumber kegunaan penduduk k bagi tujuan menjalankan kegiatan domestik clan kegiatan ekonomi.

Faktor cuaca dan iklim juga merupakan punca kekurangan sumber air. Perubahan suhu global boleh menjejaskan sumber air di Malaysia. Fenomena el-Nino menyebabkan cuaca panas yang melampau clan kekurangan air hujan. Akhirnya, sumber air di tedejas sehingga menyebabkan catuan air terpaksa dibuat.

(c) Langkah-langkah yang dapat diambil untuk menjamin sumber air sentiasa bersih dan berterusan. Penguatkuasaan undang-undang sedia ada dapat mengurangkan masalah pencemaran air.

Hukuman denda atau penjara hendaklah dikenakan terhadap pengusaha kilang yang membuang sisa buangan toksik ke dalam sungai.

Kempen juga boleh dilaksanakan untuk mengur ingkan masalah pencemaran air. Pelaksanaan kempen dapat menimbulkan kesedaran dan menanam sikap bertanggungjawab dalam diri individu dan masyarakat untuk menjaga alam sekitar supaya bebas daripada pencemaran. Contohnya, kempen ‘Cintai Sungai Kita' dapat menyedarkan penduduk sesuatu kawasan tentang kepentingan menjaga kebersihan sungai demi kesejahteraan bersama.

Pendidikan yang diberikan kepada kanak-kanak clan remaja di sekolah juga dapat membantu mengurangkan masalah pencemaran air. Kanak-kanak dan remaja akan didedahkan kepada punca pencemaran air melalui pembelajaran mata pelajaran Kajian Tempatan, Geografi, Pendidikan Sivik dan Kewarganegaraan, clan Sains. Kesedaran tentang kepentingan menjaga alam sekitar yang dipupuk sejak dari usia muda memudalikan nilai ini clibudayakan sebagai salah sate amalan harian masyarakat hari ini.

Pencemaran air turut berpunca daripada pembuangan sampah sarap ke dalam sungai oleh penduduk setempat. Hal ini disebabkan tiada kesedaran dalam diri set ap individu untuk menjaga kebersihan kawasan persekitaran. Sampah sarap tersebut menyebabkan air sungai tercemar dan tidak dapat disalurkan kepada pengguna rumah kediaman. Oleh itu, R&D perlu dilaksanakan oleh badan atau individu tertentu untuk mencari jalan penyelesaian terhadap masalah tersebut, iaitu mencipta teknologi terbaharu dan murah untuk membersihkan air yang telah dicemari.

Penduduk clan pihak berkuasa yang terlibat dalam usaha penjagaan alam sekitar di kawasan bandar raga boleh menanam pokok hijau untuk mengurangkan masalah larian air permukaan yang menyukarkan resapan air -ke dalam tanah bagi menghasilkan air bawah tanah. Air bawah tanah boleh digunakan untuk kegunaan domestik dan kegiatan ekonomi. Bekalan air yang mencukupi seterusnya dapat mengatasi masalah kekurangan sumber air.

Langkah terakhir adalah penggunaan loji rawatan air untuk merawat air tercemar sama ada air yang telah digunakan atau sumber air semula jadi yang telah tercemar. Dengan memperbanyak loji rawatan air membolehkan sumber seperti air sungai, air tasik dan apa-apa sahaja air dari sumber lain yang tercemar diproses menjadi sumber air bersih clan dapat digunakan secara berterusan.

Bahagian B

a) Perikanan pinggir pantai merupakan penangkapan ikan secara kecil-kecilan yang dijalankan oleh nelayan tempatan di kawasan pinggir laut pada jarak kurang daripada 32 km.

b) Dua ciri perikanan pinggir pantai. Lokasi penangkapan di kawasan laut cetek kurang daripada kedalaman 180 m. Pera I atan yang digunakan ialah bot kecil, pukat hanyut, pukat tangkul, pukat tarik,

jala an pompang.

c) Dua faktor yang menyokong pernyataan tersebut ialah: Berlaku penangkapan berlebihan yang melibatkan semua saiz dan spesies ikan yang

menggunakan pukat tunda. Kegiatan pembangunan pinggir pantai yang giat seperti pembinaan hotel dan pelabuhan

serta penerokaan paya bakau telah menghapuskan habitat hidupan akuatik.

d) Langkah-langkah yang perlu diambil oleh kerajaan untuk memelihara clan memulihara sumber perikanan pinggir pantai

Menguatkuasakan undang-undang dengan melibatk in pengeluaran permit, penggunaan peralatar penangkapan dan kawalan kegiatan pembangunan di pinggir pantai.

Mengetatkan kawalan di kawasan perairan dan pinggir pantai daripada pencerobohan nelayan icing melalui penambahan rondaan oleh pol s marin serta denda clan hukuman yang lebih berat.

5 (a) Maksud industri sekunder ialah usaha atau kegiatan nemproses bahan mentah atau barang separa siap kepada barangan siap yang mempunyai nilai tambah untuk mendapatkan keuntungan .

(b) Faktor-faktor yang menyumbang kepada perkembangan pesat industri perkilangan di Malaysia. Bentuk muka bumi, iaitu tanah pamah yang lugs dan rata sesuai dijadikan tapak

perindustrian. Penawaran tenaga buruh yang ramai, mudah diperoleh dan murah. Keadaan ini dapat n

emenuhi keperluan pengeluaran kilang elcktronik, kilang pemasangan kereta dan kilang tekstil yang memerlukan tenaga kerja yan g ramai. Selain itu, negara ini juga mempunvai bekalan tenaga buruh yang

terdiri daripada tenaga buruh separuh mahir dan mahir yang banyak. Sumber bahan mentah yang banyak, murah dan mudah didapati seperti getah, kelapa

sawit dan kayu balak. Contohnya, kayu balak diperlukan oleh industri membuat perabot dan getah asli diperlukan oleh kilang membuat tayar.

Jaringan sistem pengangkutan yang cekap clan sistematik seperti lebuh raga, jalan kereta api, pelabuhan dan pengangkutan udara telah memudahkan urusan pengangkutan bahan mentah dari kawasan pengeluaran ke kilang, produk akhir dari kilang ke pasaran dan produk dari kilang ke pelabuhan untuk dieksport. Selain itu, jaringan sistem telekomunikasi yang cekap telah memudahkan transaksi perniagaan seperti pemesanan, pengesahan pesanan, pengel uaran invois dan pembayaran.

Perkembangan saiz pasaran di dalam dan luar negara. Barangan perindustrian yang dikeluarkan bukan sahaja digunakan oleh penduduk tempatan, malah turut dieksport ke luar negara. Contohnya, kereta Proton dan Perodua mendapat sambutan yang menggalakkan daripada pasaran tempatan dan pasaran asing. Selain itu, Malaysia turut muncul sebagai pengeksport terbesar penyaman udara.

Kemudahan asas yang lengkap seperti bekalan air dan elektrik berjaya menarik minat pelabur asing untuk melabur dalam sektor perindustrian di Malaysia.

Penggunaan teknologi moden dapat membantu pengusaha menghasilkan produk yang lebih berkualiti dan berdaya saing serta meningkatkan daya pengeluaran. Contohnya, penggunaan sistem robotik dan komputer di kilang Proton dan Perodua telah menyebabkan kereta keluaran Malaysia mampu bersaing dengan kenderaan yang dibawa masuk dari luar negara.

Modal tempatan yang diperlukan untuk membina kilang clan membeli peralatan serta bahan mentah mudah diperoleh daripada bank perdagangan dan institusi kewangan lain. Selain itu, pelabur asing turut memberi suntikan modal. Contohnya, suntikan modal daripada pelabur Jepun berjaya membangunkan jenama Mitsubishi, Sony dan Toshiba di Malaysia.

Dasar kerajaan yang berusaha mewujudkan iklim pelaburan yang sihat telah berjaya menarik kemasukan ramai pelabur asing ke Malaysia. Antara usaha tersebut ialah pelabuhan Perbadanan Industri Berat Malaysia (HICOM) untuk memperkembang industri berat di Malaysia, pemberian pelbagai skim galakan pelaburan dan penghantaran rombongan perdagangan ke luar negara untuk mempromosi produk keluaran Malaysia contohnya, promosi kereta Proton Saga di Arab Saudi.

(c) Langk-ah-langkah yang boleh diambil oleh pihak kerajaan untuk mengurangkan kesan pencemaran alam sekitar akibat aktiviti perkilangan.Langkah Perundangan. Menguatkuasakan undang-undang di bawah Akt t Kualiti Alam Sekeliling 1985 seperti

men genakan denda atau kompaun, menyita prey mis perniagaan, menarik lesen operasi dan menjatuhkan hukuman penjara ke atas pek tang yang melanggar akta tersebut.

Langkah bukan perundangan. Mewajibkan pengusaha memasang cer bong penapis asap bagi mengurangkan pembebasan

gas berbahaya ke udara dan mer gelakkan kejadian hujan asid. Menggalakkan pengusaha menjalankan penanaman semula pelbagai species pokok di

kawasan hutan yang telah diteroka untuk mengurangkan peningkatan subu kawasan akibat kesan rumah hijau.

Menempatkan bangunan kilang di zon atau kaw asap yang jauh dari kawasan petempatan dan kawasan tepu bina.

Menggalakkan pengusaha mengurangkan penggunaan bahan api fosil sebagai sumber penjana tenaga, sebaliknya menggunakan sumber tenaga alternatif seperti tenaga hidro dan tenaga solar.

Menjalankan kempen kesedaran dan pendidikan alam sekitar. Pelaksanaan kempen kesedaran oleh badan bukan kerajaan dan pihak berkuasa tempatan

(PBT) melalui penerbitan majalah dan buletin alam sekitar, program gotong-royong untuk membersihkan sungai, parit dan longkang serta kempen penghijauan bumi.

Pendidikan alam sekitar secara formal di sekolah-sekolah melalui pengajaran mata pelajaran Geografi dan Sains sertapengajaran kursus-kursus yang berkaitan dengan alam sekitar di institusi pengajian tinggi.

6 (a) Segi tiga pertumbuhan merujuk kerjasama ekonomi antara tiga hingga empat bush negara ASEAN yang menumpukan pembangunan di suatu kawasan yang kecil di rantau ASEAN. Teras kerjasama adalah untuk Baling membantu dan melengkapi antara satu dengan yang lain bagi memastikan setup negara anggota menikmati keuntungan daripada kerjasama tersebut. Antara segi tiga pertumbuhan yang telah dilaksanakan ialah Segi Tiga Pertumbuhan Indonesia-MalaysiaThailand (IMT-GT), Segi Tiga Pertumbuhan Indonesia-Malaysia-Singapura (IMS-GT) dan kawasan Pertumbuhan ASEAN Timur BruneiIndonesia-Malaysia-Filipina (BIMP-EAGA).

(b) Kelebihan negara yang menyertai segi tiga pertumbuhan (sama ada IMT-GT, IMS-GT atau BIMP-EAGA). Kelebihan pemilikan sumber alam termasuk bentuk muka bumi dan kesuburan tanah.

Negara yang mempunyai kawasan tanah yang lugs clan subur berpotensi menceburi kegiatan pertanian seperti perladangan kelapa sawit dan getah. Negara yang kaya dengan keindahan alam semula jadi seperti kepulauan dan pantai yang bersih Pula boleh menceburi kegiatan ekopelancongan seperti Pulau Langkawi di Malaysia, Pulau Sipadan dan Ligitan di Selat Makasar, Phuket di Thailand dan Pulau Bali di Indonesia. Negara yang mempunyai taburan galian yang banyak seperti petroleum dan gas ash berpotensi menceburi kegiatan perlombongan dan perindustrian berasaskan tenaga, contohnya di perairan Sabah, Sarawak, dan Indonesia.

Kelebihan saiz pasaran. Pertambahan saiz pasaran (melalui pertambahan penduduk) dan peningkatan kuasa beli (melalui peningkatan pendapatan per kapita) menyebabkan barang dan perkhidmatan dapat dijual dengan mudah. Kewujudan kawasan perdagangan bebas cukai juga membantu pengusaha mengeluarkan barang pada kos yang lebih rendah.

Kelebihan pemindahan teknologi dan perkongsian idea. Pemindahan teknologi dan perkongsian idea inovasi yang baharu daripada negara yang mempunyai teknologi, yang mundur seperti Indonesia dan Filipina.

Kelebihan pemilikan modal. Pengusaha dan syarikat swasta yang mempunyai modal yang banyak mampu melabur dalam projek yang diushakan oleh segi tiga pertumbuhan dan mendapat jaminan pulangan yang tinggi.

Kelebihan pemilikan tenaga buruh dan kepakat an. Kawasan segi tiga pertumbuhan menawarkan tenaga buruh yang ramai, mahir dan murah.

Kelebihan prasarana yang disediakan. Kawasan segi tiga pertumbuhan dilengkapi kemudahan asas yang lengkap seperti bekalan air dan elektrik, sistem jaringan pengangkutan yang cekap dan sistem rangkaian telekomunikasi yang canggih.

Kelebihan dari segi pertahanan dan keselamatan. Kawasan segi tiga pertumbuhan menyediakan iklim pelaburan yang sihat bertujuan untuk menarik kemasukan pelabur. Contohnya, kawasan tersebut bukan merupakan sasaran ancaman pengganas dan lanun, tiada pergolakan politik yang series dan bebas daripada bencana alam yang dahsyat.

(c) Langkah-langkah yang dapat diambil untuk mempercepat pembangunan ekonomi di sesuatu kawasan segi tiga pertumbuhan. Menjaga dan mengawal keselamatan bersama Langkah-langkah keselamatan perlu

dilipatgandakan di sempadan atau wilayah yang bergolak seperti di selatan Thailand dan Kepulauan Mindanao yang menjadi sasaran perusuh dan serangan lanun. Hal ini bertujuan mewujudkan kestabilan di wilayah tertentu khususnya, dan rantau ASEAN umumnya, bagi menarik kemasuk in pelabur.

Meningkatkan pelaburan swasta dan sokongan kewangan. Kerajaan perlu menggalakkan penglibatan lebih banyak syarikat ,wasta untuk melabur dalam projek segi tiga pertumbuhan melalui pemberian pelbagai insentif dan galakan pelaburan termasuk pengecualian cukai.

Menyediakan kemudahan asas yang mencukupi. Pihak kerajaan perlu memastikan kemudahan asas yang lengkap dan mencukupi disediakan di kawasan segi tiga pertumbuhan seperti bekalan air dan elektrik, sistem pengangkutan dan sistem telekomunikasi bagi memastikan kelancaran setiap aspek operasi.

Meningkatkan keeekapan perkhidmatan agensi kerajaan. Tatacara perundangan dan prosedur yang melibatkan urusan antara negara seperti imigresen harus digariskan secara jelas supaya dapat difahami dan dilaksanakan dengan murah oleh agensi kerajaan. Hal ini dapat memudahkan pergerakan barang, perkhidmatan dan buruh merentasi sempadan negara. Kecekapan perkhidmatan agensi kerajaan juga dapat

ditingkatkan dengan membanteras amalan rasuah, penyelewengan dan penyalahgunaan kuasa dalam kalangan kakitangan awam.

Pembangunan sumber manusia. Mewujudkan sumber tenaga manusia yang terlatih melalui latihan kemahiran. Untuk tujuan tersebut, kerjasama antara institusi pengajian tinggi dengan kementerian boleh diwujudkan.

Mewujudkan jawatankuasa penyelarasan. Bagi melicinkan mekanisme clan perjalanan operasi pelbagai projek yang dirancang, sebuah sekretariat atau jawatankuasa penyelaras yang dianggotai oleh wakil setiap negara peserta perlu diwujudkan. Melalui cara ini, pertindihan fungsi antara agensi kerajaan merentasi negara dapat dielakkan selain mewujudkan pengkhususan kerja dalam agensi kerajaan tersebut.

Menggalakkan perdagangan antara negara peserta. Tumpuan harus diberikan pada pemasaran produk dalam kalangan negara peserta selain mempercepat pelaksanaan perjanjian perdagangan bebas yang melibatkan penghapusan tarif dan penyelarasan harga antara produk yang sama jenis di negara peserta yang berlainan. Selain itu, usaha harus diambil untuk menghalang kemasukan barang lambakan dari China yang lebih murah ke kawasan segi tiga pertumbuhan supaya daya saing produk negara peserta tidak terjejas.

Model Pentaksiran 4

Bahagian A

a) Kitaran hidrologi ialah kitaran air yang melibatkan perubahan fasa air secara berterusan dan mengimbangi kandungan air dalam sistem bumi.

b) Dua proses menegak kitaran hidrologi ialah: Sejatan iaitu proses pergerakan wap air daripada bentuk cecair ke ruang atmosfera kesan

daripada perbezaan tekanan. Resapan iaitu proses pergerakan air dari permukaan bumi ke ccc bahagian litosfera yang

terdiri daripada batuan dan tanah.

c) Kurangan air dan lebihan air.

Kurangan air berlaku apabila jumlah sejatan d uang atmosfera melebihi jumlah kerpasan y yang turun.

Lebihan air berlaku apabila jumlah kerpasan yang turun melebihi jumlah sejatan yang ada di ruang atmosfera.

d) Kepentingan sumber air terhadap alam sekitar manusia. Sumber air bagi aktiviti domestik untuk membasuh kain, mandi dan memasak memenuhi

keperluan harian manusia. Sumber air bagi aktiviti mengairi . kawasan tanaman terutama tanaman padi untuk membantu

pertumbuhan tanaman padi yang memerlukan air yang banyak.

2 (a) Maksud kesan rumah hijau.Kesan rumah hijau merujuk pemanasan yang berlaku di permukaan bumf hasil daripada kepekatan gas-gas rumah hijau seperti karbon dioksida, karbon monoksida dan nitrogen dioksida yang semakin meningkat di amosfera sehingga menyekat haba bumi daripada dibebaskan ke ruang angkasa. Biasanya, apabila komposisi gas-gas rumah hijau meningkat, molekul-molekul gas tersebut yang bersifat sebagai penyimpan haba akan bertindak sebagai selimut bumi lalu memerangkap haba dan melambatkan proses pembebasan haba ke ruang angkasa.

(b) Faktor-faktor yang menyebabkan kesan rumah hijau.Penebangan hutan untuk aktiviti pembalakan akan meningkatkan kandungan karbon dioksida di udara. Peningkatan

karbon dioksida di udara berpunca daripada kekurangan tumbuh-tumbuhan hijau yang berperanan menyerap karbon dioksida semasa proses fotosintesis untuk menghasilkan makanan. Peningkatan gas karbon dioksida di udara menyebabkan kesan rumah, hijau yang mendatangkan kepanasan kepada permukaan bumi.

Aktiviti perindustrian juga menyebabkan kesan rumah hijau. Asap yang dilepaskan oleh kilang mengandungi gas-gas rumah

hijau yang menyelubungi ruang atmosfera dan menghalang haba bumi daripada dilepaskan ke ruang angkasa. Dengan kata lain, penghasilan karbon dioksida oleh kilang-kilang secara berlebihan merupakan punca utama kesan rumah hijau.

f aktor ketiga yang menyebabkan kesan rumah hijau ialah pembakaran terbuka yang dilakukan oleh manusia yang tidak bertanggungjawab. Apabila pembakaran dilakukan secara terbuka, suhu bumi akan terns meningkat kesan daripada pelepasan asap yang mengandungi gas beracun ke ruang udara. Bentuk pembakaran terbuka yang kerap berlaku ialah pembakaran sampah sarap dan pembakaran hutan secara haram.

Letusan gunung berapi juga menyebabkan kesan rumah hijau. Gas yang dikeluarkan oleh gunung berapi seperti sulfur dioksida akan meningkatkan kandungan gas rumah hijau di ruang udara. Seterusnya, suhu bumi akan meningkat kerana bahang bumi tidak dapat memasuki ruang angkasa disebabkan gas rumah hijau yang menutupi lapisan atmosfera semakin menebal.

Pelepasan asap kenderaan juga merupakan punca fenomena kesan rumah hijau. Pembakaran bahan api fosil seperti petroleum dalam kenderaan akan membebaskan asap yang mengandungi gas rumah hijau seperti karbon dioksida dan karbon monoksida ke udara. Peningkatan gas rumah hijau ini akan menyebabkan suhu bumi meningkat.

(c) Keburukan fenomena kesan rumah hijau terhadap alam sekitar. Pemanasan global merupakan kesan utama yang dibawa oleh fenomena ini. Pengumpulan

gas rumah hijau di udara akan meningkatkan kepanasan bumi. Gas rumah hijau di udara akan menutupi ruang atmosfera bumi dan menyebabkan bahang bumf tidak dapat dibebaskan ke ruang angkasa. Akibatnya, permukaan bumi akan mengalami suhu yang tinggi pads waktu Siang dan keadaan pangs ini berkekalan sehingga waktu malam.

Fenomena kesan rumah hijau turut menyebabkan kenaikan arcs laut. Peningkatan suhu bumi menyebabkan kawasan tanah rendah di pesisiran pantai ditenggelami air. Penenggelaman kawasan pinggir pantai ekoran daripada kenaikan aras laut akan membentuk pinggir pantai yang bahan, Proses hakisan pinggir pantai akan meningkat, terutamanya jika pukulan ombak adalah kuat di kawasan pinggir laut yang curam dan dalam.

Kesan rumah hijau juga menyebabkan kemusnahan kawasan pertanian. Kenaikan aras laut menyebabkan air laut melimpah ke kawasan pertanian dan meninggikan kandungan garam dalam tanah. Hal ini rnenyebabkan tanih di kawasan tersebut menjad kurang subur. untuk pertanian. Kebam akan kawasan pertanian terpaksa ditukar kepada kawasan perlombongan garam kerana air laut yang tersejat akan membentuk garam.

peningkatan suhu secara global akibat kesan rumah hijau menyebabkan pencairan salji d, kawasan kutub. Pencairan salji menyebabkan kawasan Kutub Utara dan Kutub Selatan yang diliputi sajli semakin mengecil, manakala kawasan daratan semakin lugs. Lambat lawn, bumf akan kehilangan kawasan yang beriklim tundra dan mempunyai ekosistem yang unik. Pencairan salji juga akan menyebabkan bencana alam seperti banjir besar.

Kesihatan manusia turut terganggu akibat kesan fenomena rumah hijau. Kesan rumah hijau menyebabkan kepanasan yang melampau sehingga mengakibatkan kejadian kemarau atau banjir. Selain itu, peningkatan suhu bumf menyebabkan heat wave, iaitu kejadian gelombang haba yang berlaku di beberapa tempat dan memudahkan penduduk di kawasan tersebut, terutamanya penduduk tua mengalami strok haba (heatstroke). Di samping itu, kejadian banjir akan menyebabkan tanah Lumpur dimendapkan di dasar sungai dan mencemarkan air. Mereka yang corium air tercemar akan mengálami muntah can cirit-birit. Selain itu, air tercemar boleh menyebabkan penyakit seperti taun.

Kesan rumah hijau juga boleh menyebabkan gangguan kepada kegiatan harian manusia Hal ini disebabkan berlakunya peningkatan suhu yang menyebabkan penduduk terutamanya di bandar sukar untuk menjalankan aktiviti harian. Mereka enggan keluar rumah untuk menjalankan aktiviti riadah seperti berjoging dan bennain di padang permainan Berta bersiar-siar bersama dengan keluarga. Oleh itu, kehidupan terasa tidak selesa clan tekanan kerja tidak dapat dilepaskan dengan menjalani kegiatan harian yang wring diamalkan sebelum ini.

3 (a) Maksud sejatan.sejatan merupakan proses perubahan jirim air daripada cecair kepada gas (wap air) kesan kepanasan cahaya matahari di permukaan bumf. Air yang terdapat di permukaan bumf diperoleh daripada punca atau badan air seperti sungai, tasik dan laut. Biasanya, tekanan udara di permukaan bumf adalah lebih tinggi daripada tekanan udara di ruang atmosfera. Keadaan ini menyebabkan air naik ke ruang atmosfera dalam bentuk wap air untuk membentuk avian bagi menurunkan hujan.

(b) Faktor-faktor yang mempengaruhi proses sejatan. Kewujudan badan air berkaitan dengan proses sejatan. Jika sesuatu kawasan diliputi

badan air yang banyak, proses sejatan di kawasan tersebut adalah lebih tinggi ber-banding dengan kawasan yang tidak diliputi badan air yang banyak. Badan air terdiri daripada sungai, tasik, kolam, laut dan lautan.

Suhu sesuatu kawasan amat penting dalam proses sejatan. Suhu yang tinggi menyebabkan permukaan berair akan mengalami proses sejatan yang tinggi. Keadaan sebaliknya berlaku di kawasan yang mengalami suhu yang rendah. Contohnya, kawasan Khatulistiwa yang mengalami suhu tinggi dan kaya dengan badan air akan mengalami proses sejatan yang tinggi.

Litupan tumbuhan juga merupakan salah satu faktor yang mempengaruhi proses sejatan. Litupan tumbuhan di sesuatu kawasan berupaya mengekalkan kelembapan udara yang dapat meningkatkan proses sejatan. Di kawasan yang tidak dilitupi tumbuh-tumbuhan pula, udara akan menjadi kering dan proses sejatan akan berkurangan.

Kegiatan manusia akan mengganggu kewujudan badan air yang terdapat di atas permukaan bumf. Penebangan hutan menyebabkan gangguan pada kitaran hidrologi. Kesannya, badan air akan mengalami kekeringan dan udara di ruang atmosfera turut kehilangan kelembapan. Apabila kelembapan udara berkurangan, proses sejatan turut berkurangan. Sebaliknya, kawasan hutan yang bebas daripada kegiatanmanusia cenderung mengalami proses sejatan yang tinggi kerana ruang stomata pada tumbuh-tumbuhan akan mengeluarkan dan meningkatkan kelembapan udara.

kecerunan cerun juga mempengaruhi proses sejatan. Cerun yang menghadap matahari akan mengalami kadar sejatan yang tinggi, manakala cerun yang membelakangi matahari akan mengalami kadar sejatan yang rendah. Kehadiran matahari sememangnya penting dalam proses sejatan.

Tiupan angin merupakan satu lagi faktor yang mempengaruhi proses sejatan. K ehadiran tiupan angin akan meningkatkan k kadar sejatan kerana udara, yang bergerak mempercepat proses sejatan. Sebaliknya, ketiadaan tiupan angin merendahkan kadar sejatan dan seterusnya mengehadkan proses sejatan.

(c) Kepentingan proses sejatan terhadap alam sekitar. Kepentingan proses sejatan yang pertama ialah mengekalkan kelembapan udara di

ruang atmosfera. Hal ini penting untuk mengelakkan udara menjadi kering clan berdebu. Udara yang kering dan berdebu akan menjejaskan kehidupan di bumi. K elembapan udara yang tinggi menjadikan udara lebih nyaman dan segar kerana debu akan diserap oleh wap air dan larut bersama-samanya. Kesannya, kehidupan di bumi menjadi lebih selesa..

Kepentingan kedua proses sejatan ialah pembentukan awan. Pembentukan awan dapat membantu mengurangkan suhu panas di permukaan' bumi, menghalang memancar terns ke permukaan bumi dan meningkatkan suhu di sesuatu kawasan. Hal ini menjelaskan sebab kawasan gurun yang tidak berawan mengalami suhu yang lebih panas berbanding dengan kawasan Khatulistiwa yang dilitupi banyak awan.

Satu lagi kepentingan proses sejatan ialah dapat meningkatkan jumlah hujan di sesuatu kawasan. Melalui, proses sejatan, awan akan terbentuk untuk membentuk hujan. Biasanya, proses sejatan akan berlaku di ruang atmosfera yang berhampiran dengan permukaan bumi. Wap air yang disejat akan naik ke udara sehingga satu tahap apabila proses pemeluwapan akan berlaku untuk membentuk awan. Apabila proses adiabatik lembap berlaku dan wap air yang terkumpul dalam awan mencapai tahap

tepu, hujan akan turun. Proses sejatan juga membantu melancarkan kegiatan manusia. Air hujan yang turun

hasil proses sejatan dapat membantu meningkatkan pengeluaran hasil pertanian. Contohnya, padi. Airhujan membekalkanairke sungai dantali air di kawasan sawah padi. Sawah padi yang diairi dengan secukupnya membolehkan padi hidup subur dan meningkatkan hasi I padi.

Selain membantu dalam kegiatan pertanian, proses sejatan yang membantu membentuk hujan juga amat penting dalam kegiatan perindustrian. Perindustrian memproses dan pembuatan yang berasaskan air amat memerlukan proses sejatan dalam meningkatan pengeluarannya. Antaranya ialah industri membuat minumam yang sememangnya memerlukan banyak air sebagai komponen utamanya. Manakala industri batik dan kertas pula memerlukan air dalam proses pembuatannya supaya dapat menghasilkan keluaran yang bermutu dan mendapat pasaran yang tinggi daripada pembeli.

Bahagian B

a) Maksud sektor ekonomi primer. Sektor ekonomi yang menjalankan kegiatan pengeluaran hasil semula jadi dari permukaan

bumi dan dari dalam bumi seperti pertanian dan perlombongan.

a) Dua jenis sektor ekonomi primer.

Pertanian iaitu melibatkan aktiviti penanaman tanaman untuk kegunaan sara diri atau pasaran yang terdiri daripada tanaman makanan dan tanaman jualan.

Perlombongan iaitu melibatkan aktiviti pengeluaran bahan mineral atau bukan mineral sama ada dalam bentuk logam atau bukan logam dari dalam kerak bumi untuk kegunaan manusia bagi kesejahteraan dan keselesaan hidup.

b) Sumbangan sektor ekonomi primer terhadap pembangunan sosioekonomi Malaysia. Menyediakan peluang pekerjaan kepada penduduk Malaysia untuk meningkatkan taraf hidup

clan mewujudkan kuasa beli yang tinggi dalam kalangan penduduk kerana mempunyai sumber pendapatan yang tetap.

Membekalkan bahan mentah kepada sektor perindustrian bagi meningkatkan pengeluaran sektor tersebut. Secara tidak langsung, akan meningkatkan pendapatan negara • fan tidak hanya bergantung kepada sektor pertanian semata-mata.

c) Peningkatan masalah pencemaran merupakan kesan negatif ekonomi primer terhadap alam sekitar fizi kal di Malaysia yang dilihat dari segi: Peningkatan pencemaran air. Penggunaan baja kimia clan racun serangga dalam bidang

pertanian akan membawa kepada pencemaran air Baja kimia clan racun serangga mudah meresap ke dalam tanah clan mencemari air bawah tanah yang merupakan punca sumber air bagi sungai-sungai di Malaysia.

Peningkatan pencemaran udara. Kegiatan perlombongan pecah bate atau kuari menyebabkan banyak habuk dan debu memenuhi ruang atmosfera. Begitu juga dengan pembakaran sisa pertanian di kawasan sawah padi setiap kali lepas menuai.

5 (a) Maksud ekopelancongan.Ekopelancongan ialah aktiviti yang melibatkan lawatan ke tempat yang mempunyai keindahan semula jadi untuk tujuan bercuti dan merehatkan fikiran contohnya, ke hutan simpan, pulau dan gua serta tanah tinggi.

(b) Kepentingan sektor pelancongan terhadap pem bangu t an ekonomi Malaysia. , Meningkatkan pendapatan negara. Negara akan memperoleh pendapatan daripada sektor

pelancongan dalam bentuk penerima an daripada perbelanj aan pelancong untuk mendapatkan kemudahan makanan clan minuman, pengangkutan, penginapan, rekreasi clan hiburan. Pendapatan negara juga akan meningkat berikutan pengaliran masuk mata wang asing. Contohnya, kemasukan pelancong dari negara maju -seperti Jepun, England. Jerman dan Amerika Syarikat yang mempunyai nilai mata wang yang tinggi pasti menguntungkan negara.

Mewujudkan peluang pekerjaan. Kegiatan sektor pelancongan turut mewujudkan peluang pekerjaan yang lugs untuk penduduk negara ini. Bidang pekerjaan yang berkaitan dengan sektor pelancongan ialah pekerja di hotel, restoran, lapangan terbang clan agensi pelancongan. Hal ini akan menambahkan pendapatan penduduk, sekali gus meningkatkan taraf hidup mereka.

Menggalakkan pertumbuhan industri berkaitan. Sektor pelancongan turut menggalakkan pertumbuhan industri berkaitan seperti industri hotel dan chalet, industri kraf tangan dan industri makanan. Hal ini akan membantu meningkatkan taraf hidup penduduk luar bandar sekiranya industri tersebut dijalankan di kawasan luar bandar.

Membangunkan ekonomi tempatan. Kawasan-kawasan yang mempunyai daya tarikan pelancong akan dibangunkan oleh pihak kerajaan melalui penyediaan kemudahan asas clan pembinaan jalan raga seperti Palau Langkawi clan Melaka. Penyediaan kemudahan asas yang lengkap akan menarik kemasukan pelabur asing clan seterusnya membangunkan ekonomi di kawasan tersebut.

Menggalakkan kemasukan modal asing. Potensi negara yang tinggi dalam sektor pelancongan telah menggalakkan kemasukan pelabur asing untuk melaburkan modal clan berkongsi kepakaran, kemahiran clan teknologi dengan pengusaha tempatan.

Menggalakkan penyelidikan dan pembangunan (R&D). Aspek pelancongan yang dapat

dibangunkan melalui R&D ialah promosi dan kajian strategik, kajian pemuliharaan sumber alam untuk mengekalkan daya tarikan pelancong, kajian kualiti perkhidmatan dan teknologi komunikasi serta pengangkutan.

(c) Kesan-kesan aktiviti pembangunan pelancongan terhadap alam sekitar fizikal. Masalah pencemaran air seperti air taut, sungai dan tasik akibat penyaliran sisa

kumbahan dari hotel clan chalet atau sisa makanan dari restoran clan gerai. Kawasan pinggir pantai yang menjadi daya tarikan pelancong turut dicemari oleh tumpahan minyak akibat perlanggaran kapal. Contoh kawasan pelancongan yang mengalami masalah pencemaran ialah pantai Cherating di Kuantan clan pantai Port Dickson di Negeri Sembilan.

Gangguan terhadap ekosistem hutan akibat penerokaan hutan untuk pembinaan hotel atau chalet dan padang golf. Tindakan ini telah memusnahkan habitat pelbagai spesies flora clan fauna, menjejaskanrantai makanan dan siratan makanan serta mengakibatkan kepupusan flora dan fauna.

Pencemaran udara akibat pembebasan bahan pencemar seperti karbon dioksida dan karbon monoksida ke udara dari hotel-hotel serta pembebasan debu, asap dan gas karbon daripada kenderaan milik persendirian atau milik syarikat pelancongan.

Pencemaran bunyi daripada deruan kenderaan pelancong akan mengganggu ketenteraman awam. Bunyi kapal terbang yang mengangkut pelancong di lapangan terbang yang terletak berhampiran dengan kawasan perumahan turut mengakibatkan pencemaran bunyi. Selain itu, bunyi bising kenderaan dan hot di kawasan taman negara akan menakutkan haiwan liar di hutan lalu menyebabkan haiwan tersebut lari jauh ke pedalaman.

Pencemaran tanih. Pengurusan pembuangan sisa pepejal yang tidak sistematik di hotel, restoran dan gerai makanan serta pembuangan sampah scrap di kawasan terbuka mengakibatkan pencemaran tanih dan pencemaran udara melalui ban busuk. Pembuangan sisa makanan, pembalut makanan, tin dan botol kosong yang dibiarkan bertaburan di sepanjang laluan, tapak atau lokasi pelancongan akan menjejaskan keindahan kawasan pelancongan tersebut.

Hakisan dan tanah runtuh. Pembinaan hotel, chalet dan padang golf di kawasan pantai dan tanah tinggi telah meningkatkan kadar hakisan tanah. Kejadian ini berlaku akibat daripada penebangan pokok di hutan dan penarahan cerun bukit. Ketiadaan litupan tumbuhan yang mencengkam tanah menyebabkan struktur tanah menjadi longgar dan meningkatkan risiko tanah runtuh, terutamanya di kawasan tanah tinggi seperti Tanah Tinggi tenting dan Bukit Fraser di Pahang.

Peningkatan suhu setempat. Penebangan hutan untuk membina pusat penginapan dan pusat rekreasi telah meningkatkan kandungan karbon dioksida di udara akibat ketiadaan pokok dan tumbuhan untuk menyerap karbon dioksida. Kesannya, suhu setempat akan meningkat. Contohnya, pembangunan pelancongan di kawasan Tanah Tinggi Cameron telah menyebabkan suhu persekitarannya naik daripada 18 °C kepada 25 °C.

6 (a) Maksud bentuk kerjasama pakatan ekonomi serantau ASEAN.Merupakan kerjasama yang dibentuk untuk mempererat hubungan antara negara di Asia Tenggara demi kepentingan bersama dalam bidang ekonomi, sosial, kebudayaan, teknik, ilmu pengetahuan dan administrasi.

(b) Faedah-faedah yang dapat dinikmati oleh sesebuah negara daripada kerjasama ekonomi serantau. Perkongsian sumber alam atau bahan mentah. Setiap negara mempunyai anugerah sumber

alam yang berbeza. Oleh itu, kerjasama ekonomi membolehkan sesebuah negara memperoleh bahan mentah atau sumber alam yang tidak terdapat di negara sendiri. Contohnya, negara Jepun memperoleh bekalan petroleum dari Negaranegara Teluk dan Asia. Negara-negara Teluk pula mendapatkan bekalan minyak kelapa sawit daripada Malaysia. Malaysia pula bergantung kepada Thailand untuk menampung bekalan bergs negara.

Perkongsian pasaran. Kerjasama ekonomi serantau membolehkan sesebuah negara memperluas pasaran produknya ke negara lain. Contohnya, barangan dari negara--negaraekonomi serantau. Contohnya, Malaysia dan Singapura mengalami kekurangan tenaga buruh dalam sektor pembinaan, perindustrian dan perladangan. Oleh itu, kedua-dua negara tersebut telah membawa masuk tenaga buruh dari negara jiran seperti Indonesia, Filipina, Pakistan an Bangladesh. Kerjasama seperti ini dapat memastikan pembangunan dan kemajuan ekonomi tidak terbantut.

Perkongsian modal. Kerjasama ekonomi serantau turut menggalakkan kemasukan pelahuran asing, terutamanya dari negara maju ke negara membangun. Melalui cara ini, inasalah kekurangan modal yang dihadapi oleh pelabur atau pengeluar tempatan dapat ditampung oleh pelabur luar Kesannya, semua sektor ekonomi dapat dibangunkan dengan mudah tanpa halangan, seterusnya membuka peluang pekerjaan yang lugs untuk penduduk tempatan.

Menggalakkan kerjasama dalam bidang lain. Hubungan perdagangan yang terjalin erat antara negara menggatakkan kerjasama dalam bidang lain seperti social dan alam sekitar. Contohnya, Malaysia dan Indonesia sentiasa bersedia untuk berunding bagi mengatasi masalah jerebu yang wring melanda kedua-dua negara akibat kebakaran hutan di Indonesia. Asia Tenggara dapat dijual di pasaran negara-negara Eropah dan Amerika Syarikat. Peningkatan pasaran produk sesebuah negara, menyumbang kepada peningkatan pendapatan untuk negara tersebut. Selain itu, pengkhususan negara dalam pengeluaran sesuatu produk membantu negara tersebut menikmati ekonomi bidangan dan menjadikan produknya lebih berdaya saing.

Perkongsian teknologi. Melalui kerjasama ekonomi serantau, setiap negara dapat menikmati keuntungan daripada perkongsian teknologi kerana sumber-sumber ekonomi dapat dibangunkan dengan lebih cepat. Selain itu, perkongsian teknologi membantu perkembangan R&D, inovasi dan penjimatan kos pengeluaran.

Perkongsian kepakaran dan tenaga buruh. Kekurangan buruh dan kepakaran yang dihadapi oleh sesebuah negara dapat ditampung oleh negara lain melalui kerjasama

(c) Masalah sosial yang mungkin dihadapi oleh sesebuah negara melalui kerjasama ekonomi serantau. Perbezaan geografi. Hal ini disebabkan keadaan bt ntuk muka bumf yang bergunung-

ganang dan dikelilingi pulau-pulau. Keadaan ini pasti menimbulkan kesukaran untuk berhubung atau berkomunikasi. Oleh itu, sebarang usaha kerjasama mungkin mel i batkar kos dan perbelanjaan yang tinggi.

Perbezaan kemajuan ekonomi. Ekonomi yang mundur di sesebuah negara mungkin menyebabkan negara tersebut tidak berupaya menjalinkan kerjasama ekonomi dengan negara yang lebih maju disebabkan kos pengeluaran yang tinggi. Perbezaan kadar pertukaran antara negara yang mempengaruhi kemajuan ekonomi sesebuah negara turut menjadi penghalang kerana ketiasama yang disarankan hanya memberikan keuntungan kepada satu-satu negara sahaja dan merugikan negara lain.

Percanggahan antara kepentingan negara dengan kepentingan serantau.Usaha sesebuah negara untuk membantu negara jirannya memajukan ekonomi tidak akan menjejaskan kepentingan negara tersebut dalam jangka masa panjang. Namun, usaha ini mungkin akan menjejaskan tumpuan atau fokus negara tersebut terhadap pembangunan di negara sendiri. Selain itu, sesebuah negara mungkin lebih gemar menjalinkan kerjasama ekonomi dengan negara lain (bukan negara jiran) disebabkan jangkaan pulangan yang lebih menguntungkan.

Dasar kerajaan. Penguatkuasaan dasar kerajaan sesebuah negara mungkin akan menjejaskan kerjasama ekonomi antara negara. Contohnya, tindakan kerajaan Indonesia menghentikan penghantaran warganegaranya untuk bekerja sebagai pembantu rumah ke Malaysia. Hal ini demikian ekoran kes penderaan pembantu rumah Indonesia yang semakin menjadi-jadi sedikit sebanyak telah menjejaskan hubungan antara kedua-dua buah negara kerana Malaysia terpaksa membawa masuk pembantu rumah dari negara lain pada kos yang lebih tinggi.

Pengeluaran barang yang homogen. Rata-rata, negara ASEAN seperti Malaysia, Indonesia dan Thailand mempunyai cumber alam yang sama seperti getah, kelapa sawit dan bijih timah. Penjualan komoditi/barang yang homogen di pasaran dunia mendorong kegiatan pelambakan komoditi/barang di pasaran yang akhirnya menyebabkan harga pasaran bagi komoditi/barang tersebut terpaksa diturunkan. Contohnya, persaingan antara Malaysia dengan Indonesia dalam pemasaran komoditi getah dan kelapa sawit Berta persaingan pengeluaran bergs antara Thailand dengan Myanmar.

Keselamatan serantau. Kejadian bencana alam, peperangan, ancaman lanun dan serangan pengganas pasti akan menggugat kelancaran kerjasama ekonomi antara negara. Contohnya, kejadian gempa bumf dan tsunami yang membawa kepada kejadian kebocoran loji reaktor nuklear di Jepun pada bulan Mac 2011 telah menyebabkan sesetengah negara berasa ragu-ragu untuk mengimport bahan makanan daripada negara Jepun kerana takut bahan makanan tersebut telah dicemari oleh bahan radioaktif.

Konflik politik perebutan wilayah antara negara. Konflik perebutan wilayah antara negara akan menjejaskan kerjasama ekonomi antara negara tersebut. Contohnya, tuntutan ke atas Palau Baru Puteh antara Malaysia dengan Singapura, dan tuntutan ke atas Pulau Spratly antara Malaysia, Indonesia, dan Filipma.

Model pentaksiran 5

Bahagian A

a) Konsep daya kariolis ialah daya yang dihasilkan daripada putaran bumi di atas paksinya dan menyebabkan tiupan angin akan terpesong iaitu angin bertiup ke kiri di hemisfera utara dan bertiup ke kanan di hemisfera selatan.

b) Dua jenis angin monsun yang dialami oleh Malaysia ialah: Angin Monsun Timur Laut yang bertiup pada bulan November hingga Mac: Angin Monsun Barat Daya yang bertiup pada bulan Mei hingga September.

c) Pengaruh angin monsun terhadap aktiviti manusia. Kegiatan perikanan terjejas kerana angin monsun timur laut menyebabkan laut

bergelora di Laut China Selatan. Nelayan tidak dapat turun ke laut terutamanya nt layan pinggir pantai.

Menggalakkan aktiviti pelancongan iaitu dengan adanya acara `Monsun Cup'. Banyak peminat perahu layar akan berkunjung ke Kuala Terengganu semasa angin monsun timur laut.

d) Kesan tiupan angin monsun terhadap alam sekilar fizikal. Berlakunya banjir akibat curahan hujan lebat yang dibawa bersama-sama semasa

bertakunya tiupan angin monsun, terutamanya semasa angin monsun timur laut dan banyak negeri di pantai timur Semenanjung Malaysia ditenggelami air.

Berlaku banyak kejadian tanah runtuh terutamanya di kawasan lereng bukit dan tanah tinggi yang diterokai oleh aktiviti manusia seperti pembinaan lebuh raya dan jalan raya, pertanian dan petempatan.

2 (a)

(b) Pola taburan min suhu dan jumlah bulanan di stesen Kaji Cuaca X. Min suhu pada tahun 2008 ialah 23.5 °C dengan julat subunya sebanyak 5 °C. Min

suhu maksimum ialah 26 °C yang dicatatkan pada bulan Februari dan min suhu minimum ialah 21 °C yang dicatatkan pada bulan Jun, Julai dan Ogos.

Jumlah hujan yang diterima pada tahun 2008 ialah 123 mm. Jumlah hujan maksimum turun pada bulan April, iaitu 23 mm. Jumlah hujan minimum turun pada bulan Julai, iaitu 4 mm.

(c) Kesan pola taburan min suhu danjumlah hujan bulanan terhadap aktiviti pertanian. Secara keseluruhan, jika dilihat dari segi taburan hujan, kawasan ini tidak sesuai

dijadikan kawasan pertanian kerana jumlah air hujan yang tidak mencukupi, iaitu purata 123 mm sahaja pada tahun 2008 Namun, jika dilihat dari segi taburan suhu, min suhu sebanyak 23.5°C menjadikan kawasan ini sesuai dijadikan kawasan pertanian.

Kegiatan pertanian boleh dijalankan pada awal dan akhir tahun kerana suhu agak tinggi pada masa itu. Contohnya, gandum boleh disemai, tumbuh dan dituai pada masa. itu. Bagi tujuan ini, sistem pengairan yang baik harus diwujudkan di kawasan

tersebut. Pada pertengahan tahun pula, walaupun kegiatar pertanian masih boleh dijalankan,

namun enis tanaman adalah seperti sayursayuran dan buah-buahan berhawa sederhana sahaja. Hal ini disebabkan suhu yang agak rendah dalam tempoh tersebut, iaitu 21°C. Sistem pengairan yang baik dapat menjamin pengeluran basil pertanian yang memuaskan.

3 (a) Maksud pulau haba.Pulau haba berlaku apabila suhu di pusat bandar lebih tinggi daripada suhu di kawasan pinggir bandar. Hal ini berlaku akibat daripada aktiviti manusia seperti pelepasan asap kenderaan, pembakaran terbuka dan pembakaran bahan api fosil. Fenomena ini Bering terjadi di kawasan bandar seperti Kuala Lumpur dan Johor Bahru.

(b) Faktor-fakior yang menyebabkan kejadian pulau haba Bandar yang sesak dengan kenderaan cenderung mengalami kejadian pulau haba akibat

asap yang banyak dikeluarkan oleh kenderaan tersebut. Asap yang dikeluarkan itu mengandungi karbon dioksida yang boleh meningkatkan suhu bandar lalu membentuk pulau haba. Karbon dioksida yang dikeluarkan oleh asap kenderaan akan menyerap cabaya, matahari dan meningkatkan lagi bahang bumi.

Pembakaran bahan api fosil seperti petroleum dan gas asli boleh meningkatkan suhu bandar. Bahan api fosil dibakar untuk menggerakkan mesin atau jentera kilang bagi membolehkan proses pengeluaran berjalan dengan I tncar. Pembakaran bahan api fosil akan membebaskan gas karbon yang boleh meningkatkan suhu bandar.

Selain itu, pembakaran terbuka turut meningkatkan suhu bandar. Pembakaran terbuka yang dilakukan oleh pihak yang tidak bertanggungjawab seperti membakar sampah sarap dan kawasan hutan akan menyebabkan kandungan asap dan gas karbon bertambah di ruang atmosfera.

Pembangunan yang dilaksanakan di kawasan bandar menyebabkan banyak pokok terpaksa ditebang. Penebangan pokok akan mengurangkan tumbuh-tumbuhan hijau di bandar. Kekurangan kawasan hijau ini akan menghilangkan peranan tumbuhtumbuhan sebagai pelindung dan pembekal wap air di udara untuk mengekalkan kelembapan udara. Lama-kelamaaan, suhu bandar akan meningkat lalu membentuk pulau haba.

Sebahagian besar permukaan bumi di kawasan bandar telah diturap untuk membina, bangunan dan jalan raga. Oleh itu, air tidak dapat meresap ke bawah tanah untuk menyejukkan permukaan bumi. Selain itu, permukaan bumi yang berturap boleh menyerap haba dan meningkatkan pemanasan bumi. Keadaan ini menyebabkan kejadian pulau haba berlaku di kawasan. bandar.

(c) Langkah-langkah yang dapat diambil untuk mengurangkan kesan kejadian pulau haba. Menguatkuasakan undang-undang sedia ada dapat mengurangkan masalah pulau haba.

Melalui penguatkuasaan undang-undang, sesiapa yang melakukan kegiatan yang menyalahi undang-undang sehingga menyebabkan kejadian pulau haba boleh didenda atau dipenjarakan atau kedua-duanya sekali.

Kempen juga dapat dilaksanakan untuk mengurangkan masalah pulau haba. Kempen dapat menimbulkan kesedaran dan menanam sikap bertanggungjawab dalam diri individu dan masyarakat untuk menjaga alam sekitar daripada dicemari. Pihak kerajaan, swasta, dan NGO harus bekerjasama untuk menjayakan setiap kempen tersebut. Antara kempen yang dapat dilaksanakan termasuklah kempen berkongsi kereta -dan kempen `Satu Rumah Satu Pokok'.

Pendidikan juga boleh diberikan kepada pelajar dan remaja tentang kesan kejadian pulau haba melalui pengajaran mata pelajaran Kajian Tempatan, Geografi, Pendidikan Sivik clan Kewarganegaraan. dan Sains. Dengan cara ini, mereka dapat mengetahui keseriusan masalah tersebut dan mengambil usaha-usaba untuk menjaga alam sekitar dalam kehidupan harian mereka.

Memasang alat penapis asap pada cerobong asap kilang. Pemasangan alat penapis asap dapat mengurangkan pembebasan gas dan bahan pencemar ke udara dan seterusnya mengurangkan kepanasan bumi. Asap dan gas beracun akan ditapis terlebih dahulu untuk mengeluarkan toksiknya sebelum di bebaskan ke udara.

Menggunakan sumber tenaga yang mesra alam. Penggunaan sumber tenaga mesra alam dapat mengurangkan peningkatan suhu bumf. Antara sumber tenaga mesra alam Nang boleh digunakan termasuklah tenaga solar clan tenaga hidro. Somber tenaga ini dapat mengekalkan kualiti udara pada tahap yang baik kerana tidak mengeluarkan asap clan gas karbon yang merupakan punca kejadianpulau haba.

Memperbanyakkan kawasan hijau di bandar. Pokok berfungsi sebagai penyerap karbon dioksida yang dilepaskan daripada asap kenderaan dan kilang. Gas karbon dioksida merupakan perangkap haba di kawasan bandar. Pokok juga akan membebaskan oksigen semasa proses fotosintesis dan wap air semasa sejat peluhan ke ruang udara. Proses-proses yang berlaku tersebut dapat menyederhanakan suhu di bandar

Bahagian B

a) Tiga rangkaian lebuh raya utama di Malaysia. Lebuhraya Utara-Selatan. Lebuhraya Karak-Kuala Lumpur. Lebuh Raya Persekutuan.

b) Sistem lebuh raya boleh menjana pembangunan ekonomi Malaysia. Memudahkan penghantaran bahan mentah, sumber alam seperti galian clan hasil hutan dapat

dihantar dengan cepat dari kawasan pedalaman ke kilang pemprosesan.

Memudahkan pemasaran hasil pengeluaran. Dengan adanya lebuh raya, hasil pertanian dapat diangkut dan dipasarkan dengan cepat ke kawasan bandar dan seterusnya boleh meningkatkan pendapatan penduduk.

c) Pembinaan lebuh raya telah banyak

memusnahkan alam sekitar fizikal. Menyebabkan kejadian hakisan dan tanah runtuh di lereng bukit yang mengalami proses pemotongan clan penarahan.

Memusnahkan kawasan tadahan air akibat penebangan tumbuhan butan di kawasan tanah tinggi sehingga mengurangkan kadar resapan air.

d) Kemusnahan alam sekitar akibat pembinaan lebuh raya boleh dikurangkan dengan langkah kejuruteraan. Membina tembok yang dilengkapi dengan sistem perparitan di cerun bukit akan dapat

mengurangkan kesan hakisan clan kejadian tanah runtuh. Kawasan cerun bukit dilandaikan clan tebing curam kaki bukit ditarah untuk

mengurangkan kecerunan jalan raya clan mengelakkan daripada berlakunya tanah runtuh yang teruk.

5 (a) Jenis industri yang sesuai ditempatkan di kawasan luar bandar di Malaysia. Industri pemprosesan seperti mengetin ikan dan mengetin nanas. Industri desa seperti membuat kraf Langan. Industri ringan seperti membuat pakaian dan tekstil. Industri membuat keropok dan ikan masin. Industri membuat jeruk buah-buahan.

(b) Kesan negatif aktiviti perindustrian terhadap alam sekitar fizikal di sesebuah kawasan. Pencemaran udara. Pencemaran udara paling ketara di kawasan perindustrian. Hal ini

berlaku kerana kilang membebaskan banyak gas, debu, clan asap ke udara. Pencemaran air. Kegiatan perindustrian yang ekstensif telah mendorong banyak

pengusaha kilang membuang sisa buangan bertoksik ke dalam sungai untuk menjimatkan kos pelupusan dan perawatan. Pembuangan sisa toksik yang mengandungi raksa, timah hitam, kadmium dan asbestos ke dalam sumber air di kawasan perindustrian telah mengancam kesihatan penduduk yang tinggal berhampiran.

Pencemaran tanah. Sisa buangan toksik yang dibuang di kawasan terbuka akan meresap ke dalam tanah clan mencemari tanah.

Hujan asid. Gas pencemar udara seperti sulfur dioksida akan bertindak balas dengan air hujan clan turun sebagai hujan asid. Hujan asid akan melunturkan warm bangunan dan merosakkan badan kenderaan.

Kemusnahan hidupan akuatik. Ekosistem marin dan hidupan akuatik akan musnah berikutan pencemaran air. Malah, manusia yang mengambil ikan dan udang yang telah diracuni oleh merkuri turut mengalami masalah kesihatan.

Peningkatan suhu setempat. Kehadiran gas pencemar udara seperti karbon dioksida menghalang pembebasan bahang cahaya matabari keluar dari atmosfera. Kesannya, udara panas akan terperangkap di atmosfera clan meningkatkan suhu bumf. Kehidupan penduduk menjadi tidak selesa.

(c) Langkah langkah yang dapat diambil untuk mengurangkan kesan kemerosotan kualiti alam sekitar akibat aktiviti perindustrian. Penguatkuasaan undang-undang di bawah Akta Kualiti Alam Sekeliling 1974. pengusaha

yang didapati mengakibatkan pencemaran alam sekitar akan dikenakan tindakan seperti denda, hukuman penjara dan penggantungan lesen operasi.

Penempatan semula kilang di kawasan ing jauh dari sungai clan kawasan petempatan penduduk.

Pemantauan berterusan terhadap pelupusan sisa buangan oleh pengusaha bagi memastikan pelupusan sisa buangan dilakukan secara teratur, sistematik dan selamat.

Mewajibkan pengusaha kilang merawat sisa buangan terlebih dahulu sebelum dialirkan ke sungai, meninggikan cerobong asap kilang atau memasang alai penapis asap pada cerobong asap kilang.

Menggesa pengusaha kilang mewujudkan kawasan hijau dengan menanam pokokpokok di sekitar kawasan kilang untuk memerangkap habuk dan debu serta menyerip karbon dioksida di udara.

Menggalakkan penggunaan somber tenaga yang mesra alam dalam kalangan pengusaha clan penduduk. Contohnya, menggunakan tenaga hidro untuk menggerakkan jentera dan menggunakan petrol tanpa plumbum dalam kenderaan.

Menggalakkan pengusaha menggunakan teknologi kitar semula untuk mengubah bahan buangan kepada sesuatu yang berguna. Contohnya; hampas kelapa sawit dapat digunakan untuk menjana tenaga biojisim.

Menjalankan kempen untuk memupuk kesedar in dalam kalangan pengusaha dan penduduk tentang kepentingan menjaga alam sekitar serta mengadakan gotong-royong untuk membersihkan kawasan perumahan dan kawasan perindustrian.

6 (a) Empat negara yang menyertai AFTA pada peringkat awal penubuhannya ialah Malaysia, Singapura, Thailand dan Indonesia.

(b) Faedah penyertaan Malaysia dalam AFTA Memudahkan pemasaran barangan tempatan. Penyertaan Malaysia dalam AFTA telah

membolehkan negara ini memasarkan barang keluarannya dengan mudah. Contohnya,

syarikat-syarikat dari Malaysia dapat memasuki pasaran ASEAN yang mempunyai jumlah penduduk seramai 530 juta orang dengan lebih mudah clan seterusnya membantu menaikkan syer pasaran untuk produk keluaran mereka.

Pilihan pelbagai barangan yang lugs. Pengguna di Malaysia mendapat faedah daripada pilihan barangan yang pelbagai clan banyak di pasaran pada harga yang murah atau kompetitif memandangkan AFTA mengamalkan konsep pengura-ngan arif atau penghapusan tarif ke atas barangan keluaran negara ASEAN.

Mewujudkan peluang pekerjaan. Perdagangan yang aktif dalam kalangan negara ASEAN menggalakkan pertumbuhan sektor perindustrian clan pertanian. Keadaan seterusnya menggalakkan kemunculan pelbagai aktiviti ekonomi hiliran dalam sektor tersebut. Kesannya, banyak peluang pekerjaan dapat diwujudkan untuk penduduk tempatan. Pendapatan penduduk dan negara secara keseluruhan akan meningkat.

Masalah yang dihadapi oleh Malaysia melalui penyertaannya dalam AFTA. Kemasukan barang import mewujudkan persaingan dengan barang tempatan. Persaingan

yang sengit ini memerlukan pengusaha tempatan untuk mengeluarkan produk berkualiti pada kos yang murah supaya dapat dijual pada harga yang kompetitif pengusaha yang gagal berbuat demikian terutamanya pengusaha IKS yang mempunyai keupayaan kewangan dan teknologi yang terhad mungkin terpaksa menutup operasinya. Oleh itu, pertumbuhan industri tempatan akan terjejas.

Masalah pelambakan barang. Malaysia turut menghadapi masalah pelambakan barang memandangkan kemasukan barang dari negara anggota AFTA tidak boleh disekat. Barang lambakan ini biasanyakurang berkualiti dan lebih murah. Keadaan ini pasti menjejaskan daya saing produk tempatan selain menjejaskan imej sebagai negara pengeluar barangan bermutu tinggi.

(c) Aspek kerjasama penjagaan alam sekitar yang melibatkan ASEAN. Kebakaran hutan. Bagi mengatasi masalah kebakaran hutan di Kalimantan dan

Sulawesi, Indonesia, satu perjanjian yang dikenali sebagai ASEAN Agreement Transboundary Haze Population telah ditandatangani pada bulan Jun 2002. P•nyaluran dana, bantuan kepakaran dan teknikal juga diberikan oleh negara lain untuk mengatasi masalah kebakaran hutan di negara tersebut.

Pemanasan global. Protokol Tokyo dibentuk bagi menggambarkan komitmen negara di dunia untuk mengurangkan pembebasan gas rumah hijau.

Pencemaran merentas sempadan. Aktiviti pembakaran hutan di negara anggota telah menyebabkan kejadian jerebu yang turut memberi kesan kepada negara lain. Contohnya, kejadian kebakaran hutan di Indonesia telah menyebabkan kejadian jerebu di Malaysia, Singapura dan Thailand. Oleh itu, Deklarasi Stockholm telah diwujudkan untuk menggandakan usaha melindungi somber alam dan mengurangkan pencemaran dalam aktiviti pembangunan. Deklarasi Langkawi Langkawi merupakan satu persetujuan y ng dicapai semasa mesyuarat ketuakttua kerajaan negara-negara Komanwel di Malaysia tentang pengurusan alam sekitar.

Bencana alam. Kejadian bencana alam seperti banjir, tsunami, gempa bumf dan ribut taufan telah ditangani bersama-sama oleh negara anggota melalui penghantaran bantuan perubatan, kewangan dan pasukan penyelamat enyelamat negara yang ditimpa bencana alam.

Penipisan lapisan ozon. Bagi menangani masalah ah pemanasan global, Protokol Montreal telah diwujudkan bagi menunjukkan komitmen negara di dunia untuk mengurangkan penggunaan bahan klorofluorokarbon (CFC).

Fenomena el-Nino. Bagi mengatasi fenomena el-Nino, satu persidangan telah diadakan semasa Konvesyen Perubahan Iklim dan Cuaca semasa Sidang Kemuncak Bumi di Rio de Janeiro pada bulan Jun 1992 selain menjalankan penyelidikan dan pembangunan serta perkongsian teknologi untuk mengatasi fenomena tersebut.

Modul pentaksiran 6

Bahagian A

a) Konsep siklon tropika merujuk ribut kencang dan ganas serta berpusing yang melanda sesuatu kawasan sehingga beratus-ratus kilometer jauhnya. Kewujudannya disertai dengan hujan lebat yang boleh membanjiri sesuatu kawasan dan mendatangkan kemusnahan yang teruk.

b) Dua negara di Asia Tenggara yang wring dilanda siklon tropika. Filipina. Myanmar.

c) Siklon tropika terbentuk apabila permukaan laut mengalami suhu yang tinggi. Udara bertekanan rendah akan terbentuk di lautan sekitar tropika yang pan gs dan bergerak ke barat, lalu mengembang daripada lekukan tropika untuk membentuk ribut berkenaan.

d) Dua kesan kejadian siklon tropika terhadap alam sekitar manusia. Memusnahkan harta benda penduduk. Banyak bangunan dan kawasan pertanian akan musnah

akibat ribut dan ditenggelami air. Mengorbankan banyak nyawa, penduduk dihanyutkan oleh air banjir dan wabak penyakit

berjangkit berlaku selepas kejadian ribut tersebut.

e) Dua langkah yang dapat diambil untuk mengurangkan kesan kejadian siklon tropika. Memulihara hutan dengan menanam semula hutan boleh mengurangkan p e n i n g k a t a n

s u h u y a n g b o l e h mendatangkan kejadian ribut tropika. Melancarkan kempen kerana dengan berkempen dapat memberikan kesedaran kepada masyarakat

tentang kepentingan menjaga alam sekitar daripada musnah dan berlaku peningkatan suhu.

2 (a) Maksud kemarau.Kemarau merupakan kejadian yang berlaku apabila kadar sejatan melebihi kadar kerpasan. Kemarau menyebabkan udara di atmosfera menjadi kering dan mengganggu sistem yang lain. Kemarau yang berlaku untuk jangka masa yang panjang akan memberi kesan kepada kehidupan manusia dan sistem fizikal yang lain.

(b) Enam kesan kemarau terhadap alam sekitar. Kesan -ertama ialah peningkatan suhu secara mendadak di kawasan yang mengalami

kemarau. Peningkatan suhu akan menyebabkan kawasan tersebut mengalami cuaca panas terik sehingga mencecah 38 °C. Udara menjadi kering disebabkan kelembapan udara yang rendah. Ketiadaan badan air menyebabkan suhu terus meningkat dan membentuk kawasan gun in yang sukar didiami oleh manusia.

Kelembapan udara yang rendah semasa kemarau akan menjejaskan proses pembentukan awan di atmosfera. Apabila ini berlaku, jumlah hujan akan berkurang. Contohnya udara kering yang terdapat di kawasan gurun menyebabkan kawasan tersebut Tanya menerima kurang daripada 250 mm hujan setahun.

Kesan ke narau yang ketiga ialah tumbuhtumbuhan menjadi layu. Kekurangan bekalan air untuk mengairi kawasan pertanian akan menyebabkan hasil tanaman layu atau mati. Akibatnya, hasil keluaran pertanian seperti buah-buahan dan sayur-sayuran akan berkurang Petani terpaksa menanggung kerugian yang banyak.

Selain itu, kemarau yang berpanjangan akan menyebabkan bekalan makanan berkurang. Kematian tanaman akan menjejaskan sumber makanan manusia. Cuaca panas terik akan menyebabkan air sungai mengering. Kesannya, banyak ikan dan hidupan lain di dalam sungai akan mati. Hal ini turut menyebabkan belcalan makanan berkuranL

Kesan keempat ialah penularan wabak nenyakit. Kemarau menyebabkan manusia mengalami masalah kekurangan air untuk melakukan kegiatan harian seperti membasuh, mandi dan memasak. Contohnya, kekurangan air menyebabkan sayur-sayuran, buah-buahan dan makanan lain tidak dapat dicuci sehingga bersih. Akibatnya, kebersihan makanan terjejas dan boleh mendatangkan penyakit seperti keracunan dan cirit-birit. Selain itu, kekurangan air menyebabkan kumbahan tidak dapat dirawat dan mencemarkan air. Pengambilan air yang dicemari oleh kuman mendatangkan nenyakit taun.

Kesan terakhir ialah kemarau turut mengakibatkan bencana alam seperti ribut taufan. Kejadian ribut ini dikaitkan dengan perubahan tekanan udara. Suhu yang tinggi di sesuatu kawasan akibat kemarau menyebabkan tekanan udara menjadi rendah. Tekanan udara yang tinggi itu akan tuba mencari jalan keluar ke kawasan tekanan rendah yang menyebabkan terbentuknya ribut taufan di kawasan terlibat.

Langkah-langkah yang dapat diambil untuk mengurangkan kemusnahan akibat kemarau. Penguatkuasaan undang-undang sedia ada dapat membantu mengurangkan kejadian

kemarau. Contohnya, mereka yang didapati bersalah melakukan penebangan secara Karam sehingga menyebabkan peningkatan suhu bumi dan kemarau harus didenda atau dihukum penjara, atau kedua-duanya sekali. Hal ini akan menyebabkan pengusaha balak berfikir dug kali sebelum menebang pokok di hutan dengan sewenang-wenangnya.

Kempen juga boleh dilaksanakan untuk mengurangkan kejadian kemarau. Kempen dapat menanam kesedaran dan sikap bertanggungjawab dalam diri individu dan masyarakat untuk menjaga alam sekitar daripada terns dicemari. Amara kempen yang boleh dijalankan ialah kempen berkongsi kereta untuk mengurangkan pembakaran bahan api kenderaan dan kempen menanam pokok di rumah serta sekolah.

Langkahmemuliharahutandenganmenanam semula hutan dapat mengurangkan kejadian kemarau. Hutan dapat mengekalkan kelembapan udara melalui penyerapan karbon

dioksida oleh tumbuh-tumbuhan semasa proses fotosintesis. Hutan juga dapat melindungi permukaan bumi daripada kepanasan yang serius melalui pintasan silara dan kanopi yang diwujudkan oleh lapisan tumbuh-tumbuhan di hutan. Udara yang lembap dan permukaan tanah yang sejuk membantu mengurangkan suhu bumi serta mengelakkan kemarau.

Penggunaan sumber tenaga yang mesra alam dapat mengurangkan kejadian kemarau yang berpunca daripada pemanasan global. Penggunaan sumber tenaga alternatif seperti tenaga hidro (air) . dan matahari bagi menggantikan bahan apt fosil dalam kenderaan dan jentera kilang dapat mengurangkan pembebasan gas karbon yang memanaskan bumi.

Mengurangkan pembakaran terbuka seperti pembakaran sampah sarap secara terbuka. Pembakaran terbuka boleh meningkatkan kandungan bahan dan gas tercemar. Gas tercemar misalnya karbon dioksida akan meningkat di ruang atmosfera lalu menyerap haba daripada matahari. Penyerapan haba ini boleh meningkatkan suhu bumf dan ruang atmosfera yang dipenuhi oleh bahan tercemar pula akan menghalang haba bumi daripada keluar ke ruang angkasa. Kesannya, berlaku peningkatan suhu yang a kan menyebabkan kemarau.

3 (a) Maksud kelembapan bandingan.Merujuk nisbah wap air yang terdapat dalam udara berbanding dengan keupayaan sebenar udara menampung jumlah wap air pada suhu tertentu.

(b) Aktiviti manusia yang dapat mempengaruhi tahap kelembapan. Sebahagian permukaan bumi telah diturap atuk membina tempat letak kereta, tapak

erhimpunan clan gelanggang permainan badminton. Oleh itu, air hujan tidak dapat masuk ke bawah permukaan bumi untuk membekalkan kelembapan kepada tanah dan membantu dalam proses sejatan untuk menghasilkan wap air di udara.

Pokok-pokok yang ditebang untuk dijadikan tapak bangunan baharu, menyebabkan masalah kekurangan pokok sehingga mengehadkan proses sejat peluhan yang menghasilkan wap air melalui stomata (faun tumbuhan. Akhirnya, tahap kelembapan akan terganggu.

Pembinaan bangunan yang dibina rapat antara satu sama lain turut mempengaruhi kelembapan di sesuatu kawasan. Bangunan tersebut pula diperbuat daripada simen yang dapat menyerap dan menyimpan iaba. Keadaan ini menyebabkan suhu di ,awasan tersebut meningkat dan secara idak langsung mengurangkan kelembapan di kawasan tersebut.

Fahap kelembapan di sesuatu kawasan neningkat melalui pembentukan badan air seperti kolam ikan hiasan. Kolam ikan tersebut yang bertindak sebagai badan air dapat membekalkan wap air ke ruang udara dan seterusnya meningkatkan tahap kelembapan sesuatu kawasan.

Sistem pernafasan manusia juga dapat membantu meningkatkan tahap kelembapan. Manusia akan mengeluarkan wap air semasa menghembuskan nafas. Wap air yang dibebaskan memberikan kelembapan kepada udara di ruang atmosfera.

(c) Langkah-Langkah yang dapat diambil untuk meningkatkan kualiti alam sekitar fizikal. Pokok dapat memberikan kelembapan dan kesegaran kepada udara persekitaran. Selain

mengindahkan kawasan persekitaran, penanaman lebih banyak pokok dan tumbuhan hijau dapat meningkatkan kualiti udara. Hal ini berlaku kerana oksigen yang dibebaskan oleh tumbuh-tumbuhan hijau semasa proses fotosintesis menjadikan udara lebih nyaman dan segar.

Pihak pentadbiran di sesuatu kawasan juga boleh membina banyak badan air seperti kolam ikan hiasan atau tasik buatan untuk meningkatkan kelembapan udara. Selain itu, badan air yang dibentuk dapat membantu menyerap debu-debu yang ada di udara lalu menjadikan udara lebih bersih dan nyaman.

Amalan menanam sampah sarap juga dapat membantu meningkatkan kualiti alam sekitar. Dengan ini, pembuangan sampah sarap di merata-rata tempat dan pembakaran terbuka dapat dielakkan. Penanaman sampah sarap juga dapat mengatasi masalah bau sampah sarap yang kurang menyenangkan.

Pihak pentadbiran juga boleh menggalakkan penduduk di sesuatu kawasan untuk mengitar semula bahan buangan seperti tin aluminium, kotak kertas, Surat khabar clan majalah lama. Bahan buangan tersebut akan dikumpulkan sebelum dibawa ke pusat kitar semula yang berhampiran. Amalan ini dapat mengurangkan kuantiti sampah sarap yang terpaksa dibuang setiap hart clan menanam sikap mencintai alam sekitar dalam dirt setiap individu.

Langkah seterusnya ialah menubuhkan sebuah jawatankuasa kebersihan untuk memastikan persekitaran sentiasa berada dalam keadaan bersih. Ahli-ahli boleh tasik clan kolam. Individu yang didapati membuang sampah sarap di merata-rata tempat harus diberi amaran atau didenda.

Menguatkuasakan undang-undang boleh menjaminkan peningkatan kualiti alam sekitar fizikal di sesuatu kawasan. Dengan tindakan undang-undang, para pesalah alam sekitar boleh didenda atau dipenjarakan. Kesannya, manusia tidak berani untuk melakukan sebarang kesalahan yang boleh mengakibatkan mereka didenda dan dipenjarakan. Antara akta yang dilaksanakan ialah Akta Alam Sekeliling (1974) dan telah dibuat ) beberapa pindaan ke atasnya untuk dimantapkan lagi bagi memberi jaminan bahawa pesalah alam sekitar tetap akan dihukum. dilantik untuk memantau tahap kebersihan kawasan kantin, surau, padang, dewan,

Bahagian B

a) Dua sistem pertanian yang diamalkan di Malaysia. Pertanian ladang Pertanian sara diri

b) Dua sumbangan sektor pertanian terhadap kemajuan ekonomi dan pembangunan negara ialah: Memberikan peluang pekerjaan kepada peno uduk, terutamapertanian ladang yang memberi

pendapatan tetap dan terjamin. Hal yang demikian membolehkan kuasa bell penduduk meningkat dan dapat menjana pasaran ekonomi negara.

Sebagai cumber bahan mentah kepada industri memproses. Hal yang demikian dapat meningkatkan lagi kemajuan dan perkembangan industri negara. Eksport negara akan meningkat dan menyumbang kepada peningkatan KDNK negara.

c) Kesan neptif kepada persekitaran fizikal. Berlaku pencemaran udara kerana kilang membebaskan banyak gas clan asap ke ruang

atmosfera. Oleh itu, udara akan tercemar akibat dipenuhi oleh gas clan bahan tercemar itu dengan banyaknya.

Kemusnahaan hidupan akuatik apabila air daripada kilang disalurkan ke kawasan pengairan melalui sungai. Secara tidak langsung hidupan akuatik akan coati kerana dicemari oleh bahan buangan tersebut.

d) Sebab-selab sektor pertanian di Malaysia menghada pi kekurangan tenaga buruh tempatan untuk membuat kerja-kerja di ladang. Terpaksa bergantung kepada buruh asing yang akan menimbulkan masalah social yang

lain kepada negara akibat kebanjiran buruh asing tadi. H a s i l p e n g e l u a r a n t i d a k d a p a t dipertingkatkan kerana kekurangan tenaga kerja

untuk memetik dan memproses hasil tanaman yang rata-rata cepat rosak jika lambat dipetik atau diproses.

5 (a)

(b) Lima jenis industri perkilangan .yang dapat menjejaskan kualiti alam sekitar. Industri memproses hasil pertanian. Industri memproses makanan dan minuman. Industri tekstil. Industri membuat simen, jubin/seramik dan batu bata. Industri berasaskan produk kimia dan petrokimia.

(c) Peranan yang dimainkan oleh kerajaan, Malaysia dalam memajukan industri perkilangannya. Promosi dan galakan pelaburan. Menghantar delegasi ke luar negara untuk menarik

pelabur dan pengusaha/syarikatbesar asing serta memberi insentif kepada pengeluar tempatan seperti pengecualian cukai, subsidi clan elaun eksport.

Membina zon perdagangan bebas. Pemusatan kilang-kilang berorientasikan eksport di kawasan yang sama dan dilengkapi kemudahan asas serta sistem pengangkutan yang cekap.

Menyediakan taraf perintis. Syarikat, pengusaha atau pelabur menceburi industri

terpilih akan diberikan pengecualian cukai untuk suatu tempoh tertentu, contohnya beberapa tahun.

Menyediakan tenaga buruh yang mencukupi. Menubuhkan lebih banyak instil usi pengajian tinggi awam dan swasta serta institut latihan teknik dan vokasional yang menawarkan pelbagai kursus pengajian dan kemahiran, sesuai dengan keperluan pasa ran buruh.

Menjamin kestabilan politik. Mewujudkan jentera pentadbiran yang cekap dan menjalankan pelbagai program untuk memupuk semangat muhibah pelbagai kaum. Ketelusan prosedur dan pentadbiran dal: n agensi kerajaan berkaitan ditekankan bag memastikan operasi perniagaan clan pelabur berjalan dengan lancar. Contohnya, pengeluaran permit kerja untuk buruh asing.

Memajukan Industri Kecil dan Sederhana (IKS). IKS merupakan penggerak dan tulang belakang kepada sektor pembuatan atau perkilangan. Oleh itu, pengusaha IKS diberikan pelbagai bantuan seperti latihan, kewangan, dan bantuan pemasaran.

Khidmat nasihat dan bimbingan. Age isi seperti Majlis Amanah Rakyat . (MA RA) menyediakan khidmat nasihat dan bimbingan untuk mereka, yang baharu menceburi industri pembuatan berasaskan eksport/import, terutamanya usah awan muda yang kurang berpengalaman.

Menyediakan prasarana dan perkhidmatan sokongan. Membina sistem pengangkutan yang lengkap seperti jalan/ lebuhraya, pelabuhan dan jalan kereta dpi. Industri yang menyediakan perkhidmatan sok ngan turut dikembangkan seperti perb inkan, insurans, pengangkutan dan pemasaran.

Bantuan kewangan/modal. Kerajaan turut menggalakkan bank dan institusi kewangan menawarkan skim pinjaman dengan kadar bunga yang rendah kepada pengusaha industri produktif, terutamanya yang berorientasikan eksport.

6 (a) Tiga jenis sistem pengangkutan yang terdapat di Malaysia. Sistem pengangkutan darat. Sistem pengangkutan udara. Sistem pengangkutan air.

(b) Faktor-faktor yang mengehadkan penggunaan sistem pengangkutan air di Malaysia. Halangan fizikal. di kawasan pedalaman seperti sungai yang cetek, sempit dan

berlikuliku, air terjun serta jeram menghalang kapal untuk melalui kawasan tersebut.

Ancaman keselamatan seperti serangan lamm di laluan perairan antara Sabah dengan Filipina.

Risiko perlanggaran kapal yang tinggi, terutamanya di laluan yang sibuk clan tidak mempunyai sistem lampu yang mencukupi. Contohnya, perairan Selat Melaka.

Kejadian tumpahan minyak di laut yang menyukarkan perjalanan kapal. Bencana alam seperti ribut dan tsunami serta kejadian kabus mengehadkan jarak

penglihatan di laut dan mengancam keselamatan kapal. Tempoh perjalanan yang lama dan risiko kapal karam akibat muatan berlebihan

meningkatkan risiko kerugian.

(c) Kepentingan sistem pengangkutan terhadap pembangunan sesebuah kawasan. Menggalakkan pertumbuhan pelbagai sektor ekonomi seperti perlombongan, pertanian,

perindustrian dan perniagaan. Contohnya, sistem pengangkutan jalan raya yang cekap memudahkan penghantaran baja, benih baharu dan jentera ke kawasan pertanian di luar bandar. Selain itu, kunjungan pelancong ke kawasan pelancongan yang terletak di kawasan pedalaman menjadi lebih mudah melalui pengangkutan air dan udara.

Memudahkan pemasaran hasil pengeluaran. Dengan adanya lebuh raya, hasil pertanian, ternakan, perikanan clan hasil hutan dapat diangkut dan dipasarkan dengan copat ke kawasan bandar. Kesannya, penduduk luar bandar dapat memperoleh nendapatan daripada hasil jualan dengan lebih cepat.

Meningkatkan mobiliti atau pergerakan harian penduduk. Contohnya, perkhidmatan pengangkutan udara dan air yang disediakan di pedalaman Sabah dan Sarawak membolehkan penduduk kawasan pedalaman pergi ke bandar-bandar utama untuk mendapatkan kemudahan perubatan da r pe didikan Berta membeli barang keporluan.

Membantupenyebaran maklumat,inovasi dan teknologi. Melalui sistempengangkutan ying c6 ap, maklumat, idea, inovasi dan teknolof moden mudah disebarkan kepada penduduk pedalarnan. Selain itu, kemudahan asas seperti bekalan air, elektrik dan telefon mudah diselenggarakan dan dibaiki atau dipulihkan sekiranya wujud sebarang kerosakan atau kesulitan.

Menggalakkan pertumbuhan petempatan baharu. Penduduk biasanya akan mendirikan petempatan di kawasan yang mudah dihubungi melalui sistem pengangkutan. Secara tidak langsung, penyediaan sistem pengangkutan di kawasan luar bandar dapat mengurangkan migrasi penduduk ke bandar dan seterusnya mengurangkan kesesakan di bandar.

Mempercepat proses pembandaran. Penumpuan penduduk dan industri di sesebuah kawasan berikutan penyediaan kemudahan pengangkutan yang cekap, khususnya di pinggir bandar akan mempercepatkan proses pembandaran di kawasan tersebut. Kesannya, taraf hidup penduduk akan meningkat.