TOPIK 5: TEORI GELAGAT

PENGGUNA

- Menerangkan tentang tingkah laku pengguna yang rasional dalam membelanjakan pendapatan yang terhad bagi memaksimumkan kepuasan akibat penggunaan barangan dan perkhidmatan. Ia diterangkan dengan menggunakan dua pendekatan teori utiliti, iaitu:

1. Teori utiliti kardinal2. Teori utiliti ordinal

1. Teori Utiliti Kardinal- Utiliti boleh diukur atau dikira

Konsep-konsep penting:

• Utiliti – ukuran kepuasan, kegembiraan atau faedah yg terhasil drp penggunaan barang/perkhidmatan

• Util - alat mengukur utiliti

• Jumlah Utiliti (TU) – jumlah kepuasan yg diterima seseorang daripada penggunaan sejumlah kuantiti barangan.

Sambungan

• Utiliti marginal – tambahan sejumlah utiliti yg diperolehi akibat tambahan seunit barangan yg digunakan.

Formula UM:UM = ∆ TU @ TUb – TUa

∆ Q Qb - Qa

Hukum UM berkurangan:- menyatakan dalam tempoh masa tertentu utiliti marginal (tambahan kepuasan) daripada penggunaan barangan yg sama akan berkurangan sekiranya jumlah penggunaan barangan tersebut semakin bertambah.- Tambahan penggunaan barangan secara berterusan akan mengurangkan tambahan dalam kepuasan pengguna sehingga menjadi negatif akhirnya- Utiliti drp penggunaan barang/perkhidmatan yg pertama lebih tinggi drp yg seterusnya.

Jumlah Utiliti, Utiliti Marginal dan Hukum Utiliti Berkurangan

Keseimbangan Pengguna Kaedah Kardinal

• Berlaku apabila pengguna membelanjakan kesemua pendapatannya dan utiliti marginal bagi setiap ringgit yg dibelanjakan terhadap setiap barang dibeli adalah sama

Sambungan

Kes satu barang:– Pengguna yg rasional perlu

memenuhi syarat:1. UMx = Px2. Px (Qx) = M

Cth: Px = 2 Y = RM4

Kesimpulan: pengguna ini akan memaksimumkan kepuasannya dengan menggunakan barang pada kuantiti yg ke-2

Qx TU UMx Px (Qx)

1 2 (RM2 x 1) = RM2

2 4

3 4

4 1

Cara mencari keseimbangan utk penggunaan dua jenis barangan

1. Cari UM/P utk setiap barangan2. Dapatkan UM/P yg sama bagi kedua-dua barang dan

lihat berapa kuantiti penggunaan barang pada UM/P tersebut

3. Pada kuantiti barang yg telah dikenalpasti, dapatkan jumlah perbelanjaan dengan mendarabkan kuantiti dengan harga barang.

4. Cari jumlah perbelanjaan yg sama dengan jumlah pendapatan yg ada.

5. Buat kesimpulan: pada tingkat penggunaan kuantiti barang yg keberapa telah memberikan kepuasan kepada pengguna.

Sambungan

Kes dua barang atau lebih:- Pengguna akan meningkatkan penggunaan barang sehingga UM drp penggunaan sesuatu barang per harga barang tersebut menyamai UM drp penggunaan barang lain per harga barang lain. - syarat pemaksimuman utiliti 1. UMx = UMy = …… = UMz

Px Py Pz 2. Px (Qx) + Py (Qy) = M

Sambungan

• Kes dua barang:

Harga mee = RM2

soya = RM1

M = RM15

Mee Soya

Q TU UM UM/P TU UM UM/P

1 24 10

2 44 18

3 62 25

4 78 25

5 90 31

6 96 40

Hasil kombinasi yg memenuhi syarat 1:

Qty Mee Qty Sy UM/P Perbelanjaan Jumlah kos

2 1 10 (2xRM2)+(1xRM1) RM4

4 2 8

5 5 6

3 6 9

2. Teori Utiliti Ordinal

• Utiliti tidak boleh diukur

• Berasaskan keutamaan pilihan dan batasan belanjawan

• Berasaskan perbandingan utiliti terhadap penggunaan barang lain

Konsep-konsep penting

• Hukum kadar penggantian marginal (MRS)– Sejumlah barangan yg individu sanggup

lepaskan utk mendapatkan satu unit tambahan barangan lain.

• Kadar penggantian marginal berkurangan– Kadar barangan yg dilepaskan apabila

meningkatkan penggunaan barangan lain akan semakin berkurangan.

Formula• MRS = UMx @ ∆ Y @ Kecerunan KPS UMy ∆ X

Cth: titik A: x = 3, y = 10 B: x = 5, y = 5 C: x = 6, y = 4

Cari MRS bagi titik A ke titik B?• MRS = ∆ Y = 10 – 5 = 5

∆ X 5 – 3 2

Cari MRS bagi titik B ke titik C?

MRS ditunjukkan pada keluk

Keluk Puasama (KPS)• Definisi:

– kombinasi dua barangan (X dan Y) yg dapat memberikan tingkat kepuasan yg sama kepada pengguna.

• Ciri-ciri:– 1. bercerun negatif– 2. TU meningkat apabila KPS meningkat dr

titik origin– 3. cembung ke origin– 4. tidak boleh bersilang

Garis belanjawan

• Definisi:– Pelbagai kombinasi dua barang yg boleh dibeli

oleh pengguna dengan menggunakan pendapatan yg ada.

• Fungsi garis belanjawan:– M = Px X + Py Y

– M/Py @ M/Px = pintasan– - Px/Py @ - Py/Px = kecerunan

Keluk belanjawan

Perubahan Garis Belanjawan• Disebabkan oleh:

– 1. perubahan harga barangan (salah satu harga barangan berubah atau kedua-duanya sekali berubah)

• Menyebabkan kecerunan keluk belanjawan berubah

– 2. perubahan tingkat pendapatan

• Kecerunan keluk tidak berubah, tetapi keluk beralih secara selari

Keseimbangan Pengguna Kaedah Ordinal

• Apabila KPS tangen dengan garis/keluk belanjawan

• Kecerunan KPS = kecerunan garis belanjawan (UMx/UMy = Px/Py)

Rajah Keseimbangan Pengguna