íkfççkwh {wnb{Ë rÕÞkmk y¥kkh - dawat-e-islami · íkfççkwh Ãkuþfþ: {sr÷mku y÷...

íkfççkwh

Ãkuþfþ: {sr÷Mku y÷ {Ëe-Lkíkw÷ RÂÕ{GÞk (Ëk’ðíku RM÷k{e)

íkfççkwh

rfíkkçk ÃkZLku fe ËwykyÍ : þi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík, çkkrLkÞu Ëk’ðíku RM÷k{e,

nÍhíku yÕ÷k{k {ki÷kLkk yçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkhfkrËhe hÍðe

ËeLke rfíkkçk Þk RM÷k{e Mkçkf ÃkZLku Mku Ãkn÷u Íi÷ {ut ËenwE Ëwyk ÃkZ ÷ersÞu òu fwA ÃkZutøku ÞkË hnuøkk. Ëwyk Þun

ni :

íkso{k : yi yÕ÷kn ! n{ Ãkh RÕ{ku rnf{ík fu ËhðkÍu ¾ku÷

Ëu ykih n{ Ãkh yÃkLke hn{ík LkkrÍ÷ Vh{k ! yi y-Í{ík ykihçkwÍwøkeo ðk÷u !

Lkkux : yÔð÷ ykr¾h yuf yuf çkkh ËqYË þheV ÃkZ ÷ersÞu.

íkkr÷çku øk{u {ËeLkk

ð çkfey

ð {ÂøVhík

13 þÔðk÷w÷ {wfho{ 1428

íkfççkwh


íkfççkwh

íkfççkwh fe íkçkkn fkrhÞkU, y÷k{kík ykih R÷ks fk çkÞkLk

íkfççkwh

Ãkuþfþ

{sr÷Mku y÷ {Ëe-Lkíkw÷ RÂÕ{GÞk (þku’çkyu RM÷kne fwíkwçk)

Lkkrþh{f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk yn{Ë ykçkkË

1

íkfççkwh


íkfççkwh 2

Lkk{ rfíkkçk : íkfççkwhÃkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk (þku’çkyuRM÷kne fwíkwçk)

rMkLku íkçkkyík : hçkeW÷ økkiMk 1431 rn. çk {wíkkrçkf 11 {E 2010

Lkkrþh : {f-çk-íkw÷ {ËeLkk yn{ËykçkkË

E-mail : [email protected]

[email protected]

www.dawateislami.net}¢-ÎÝè §çË¼…¢: çÜUS¢è ¥¢ñÚ ÜU¢ï ²ïã çÜU¼¢Ï¢ À¢ÐÝï ÜUè §Á¢¢Á¢G¼ Ýãè´

íkMËef Lkk{kíkkhe¾ :................... nðk÷k: ......................

íkMËef fe òíke ni fu rfíkkçk“íkfççkwh”

({íçkqyk {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk) Ãkh {sr÷Mku ík^íkeþufwíkwçkku hMkkR÷ fe òrLkçk Mku LkÍhu MkkLke fe fkurþþ fe økE ni.{sr÷Mk Lku RMku yfkRË, fwr£GÞk Rçkkhkík, yÏ÷krfGÞkík, rVõne{MkkR÷ ykih yhçke Rçkkhkík ðøkihk fu nðk÷u Mku {õËqh ¼h{w÷k-nÍk fh r÷Þk ni, y÷çk¥kk fBÃkku®Íøk Þk rfíkkçkík feøk-÷ríkÞkU fk rÍB{k {sr÷Mk Ãkh Lknª.

{sr÷Mku ík^íkeþu fwíkwçkku hMkkR÷(Ëk’ðíku RM÷k{e)

26-11-2009

íkfççkwh


íkfççkwh

“ykrsÍe fe çk-h-fíkU” fu 13 nwYV fe rLkMçkík MkuRMk rfíkkçk fku ÃkZLku fe “13 rLkGÞíkU”

Vh{kLku {wMíkVk : {wMkÕ{kLk ferLkGÞík WMk fu y{÷ Mku çkuníkh ni.

Ëku {-ËLke Vq÷ : (1) çkøkih yåAe rLkGÞík fu rfMke ¼e y-{÷u ¾ihfk Mkðkçk Lknª r{÷íkk.(2) rsíkLke yåAe rLkGÞíkU rÍÞkËk, WíkLkk Mkðkçk ¼e rÍÞkËk.

(1) nh çkkh nBË ð (2) Mk÷kík ykih (3) íkyÔðwÍ ð(4) íkÂM{GÞk Mku ykøkkÍ fYtøkk. (RMke Mk^nk Ãkh QÃkh Ëe nwEËku y-hçke Rçkkhkík ÃkZ ÷uLku Mku [khkU rLkGÞíkkU Ãkh y{÷ nku òyuøkk).(5) rhÍkyu R÷kne fu r÷Þu RMk rfíkkçk fk yÔð÷ íkk ykr¾h{wíkk÷yk fYtøkk. (6) n¥k÷ ðMy RMk fk çkk ðwÍq {wíkk-÷ykfYtøkk. (7) fwhykLke ykÞkík ykih (8) ynkËeMku {wçkkhfk ferÍÞkhík fYtøkk. (9) snkt snkt “yÕ÷kn” fk Lkk{u Ãkkf ykyuøkkðnkt ykih (10) snkt snkt “Mkhfkh” fk RM{u {wçkkhf ykyuøkkðnkt ÃkZ q tøkk.(11) þh-E {MkkE÷rMk¾wtøkk.(12)yøkh fkuE çkkík Mk{s {U Lk ykE íkku W-÷{k MkuÃkqA ÷wtøkk. (13) rfíkkçkík ðøkihk {U þh-E øk-÷íke r{÷e íkkuLkkrþheLk fku íknhehe íkkih Ãkh {w¥k÷y fYtøkk. ({wMkÂLLkV Þk LkkrþheLkðøkihk fku rfíkkçkkU fe yøk÷kík rMkVo ÍçkkLke çkíkkLkk ¾kMk {wVeË Lknª nkuíkk.)

3

íkfççkwh


íkfççkwh 4

y÷ {Ëe-Lkíkw÷ RÂÕ{GÞkyÍ : þi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík, çkkrLkÞu Ëk’ðíku RM÷k{e

nÍhíku yÕ÷k{k {ki÷kLkk yçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkh

fkrËhe hÍðe rÍÞkE

íkç÷eøku fwhykLkku MkwLLkík fe yk÷{økeh økih rMkÞkMke

íknhef, “Ëk’ðíku RM÷k{e” Lkufe fe Ëk’ðík, yunTÞkyu MkwLLkík ykih

Rþkyíku RÕ{u þheyík fku ËwLÞk ¼h {U yk{ fhLku fk yÍT{u

{wMkB{{ h¾íke ni, RLk ík{k{ W{qh fku çk nwMLkku ¾qçke Mkh yLò{

ËuLku fu r÷Þu {wíkyÆË {òr÷Mk fk rfÞk{ y{÷ {U ÷kÞk økÞk ni

rsLk {U Mku yuf {sr÷Mk “y÷ {Ëe-Lkíkw÷ RÂÕ{GÞk” ¼e ni òu

Ëk’ðíku RM÷k{e fu W-÷{k ð {wÂ^íkÞkLku rfhk{ Ãkh

{w~íkr{÷ ni, rsMk Lku ¾kr÷Mk RÕ{e, íknfefe ykih Rþkyíke fk{

fk çkezk WXkÞk ni. RMk fu {wLËrh-syu Íi÷ Au þku’çku nI :

(1) þku’çkyu fwíkwçku yk’÷k nÍhík (2) þku’çkyu ËMkeo fwíkwçk

(3) þku’çkyu RM÷kne fwíkwçk (4) þku’çkyu íkhkrs{u fwíkwçk

(5) þku’çkyu ík^íkeþu fwíkwçk (6) þku’çkyu íkÏhes

“y÷ {Ëe-Lkíkw÷ RÂÕ{GÞk” fe yÔð÷eLk íkhSn Mkhfkhu

íkfççkwh


íkfççkwh 5

yk’÷k nÍhík R{k{u yn÷u MkwLLkík, yÍe{w÷ çk-h-fík, yÍe{w÷{íkoçkík, ÃkhðkLkyu þByu rhMkk÷ík, {wsrÆËu ËeLkku r{Õ÷ík, nkr{ÞuMkwLLkík, {krnÞu rçkËTyík, ykr÷{u þheyík, Ãkehu íkhefík, çkkRMku¾ihku çk-h-fík, nÍhíku yÕ÷k{k {ki÷kLkk yÕnks y÷ nkrVÍy÷ fkhe þkn R{k{ yn{Ë hÍk ¾kLk fe røkhkt{kÞk íkMkkLkeV fku yMhu nkrÍh fu íkfkÍkU fu {wíkkrçkf n¥k÷ ðwMyMknT÷ WM÷qçk {U Ãkuþ fhLkk ni. ík{k{ RM÷k{e ¼kE ykih RM÷k{eçknLkU RMk RÕ{e, íknfefe ykih Rþkyíke {-ËLke fk{ {U nh{wÂBfLk íkykðwLk Vh{kyut ykih {sr÷Mk fe íkV Mku þkyuy nkuLkuðk÷e fwíkwçk fk ¾wË ¼e {wíkk÷yk Vh{kyut ykih ËqMkhkU fku ¼e RMkfe íkhøkeçk rË÷ku.

yÕ÷kn “Ëk’ðíku RM÷k{e” fe ík{k{ {òr÷Mk ðþw{q÷ “y÷ {Ëe-Lkíkw÷ RÂÕ{GÞk” fku rËLk øÞkhnðª ykih hkíkçkkhnðª íkh¬e yíkk Vh{kyu ykih n{khu nh y{÷u ¾ih fku ÍuðhuRÏ÷kMk Mku ykhkMíkk Vh{k fh ËkuLkkU snkt fe ¼÷kE fk MkçkçkçkLkkyu n{U Íuhu økwBçkËu ¾ÍThk þnkËík, sLLkíkw÷ çkfey {U {ËVLkykih sLLkíkw÷ rVhËkiMk {U søkn LkMkeçk Vh{kyu.

h-{ÍkLkw÷ {wçkkhf 1425 rn.

íkfççkwh


íkfççkwh 6

VunrhMkWLðkLk MkVnk

LkBçkhrLkVkf ð Lkkh Mku Lkòík

{I RMk Mku çkuníkh nqt

íkfççkwh Lku fnª fk Lk Akuzk !

íkw{ RMke nk÷ík Ãkh hnLkk

MkÂGÞËwLkk rsçkúkE÷ fe røkÞko ð Íkhe

Þun Rçkúík fe ò ni

íkfççkwh fk RÕ{ Mke¾Lkk VÍo ni

íkfççkwh Mku çk[Lku fe VÍe÷ík

RMk rhMkk÷u {U õÞk ni ?

íkfççkwh rfMku fníku nI ?

íkfççkwh fe 3 yõMkk{

rVhykiLk zqçk {hk

Lk{YË fe {åAh fu Íheyu n÷kfík

íkfççkwh fhLku ðk÷u fe r{Mkk÷

RLMkkLk fe nirMkGÞík ne õÞk ni ?

ykrþfkLku hMkq÷ fu {eXu çkku÷ fe çk-hfkík

íkfççkwh fu 6 LkwõMkkLkkík

(1) yÕ÷kn íkyk÷k fk Lkk ÃkMkLËeËk çkLËk

(2) {-ËLke ykfk fk {w-íkfÂççkh

fu r÷Þu RÍnkhu LkVhík

(3) çkË íkheLk þÏMk

(4) rfÞk{ík {U ÁMðkE

(5) xÏLku Mku Lke[u Ãkkò{k ÷xfkLkk

9

10

11

12

12

12

13

14

15

16

16

16

17

19

19

20

22

22

23

23

24

24

(6) sLLkík {U Ëkr¾÷ Lk nku Mkfuøkk

RMk íkfççkwh fk õÞk nkrMk÷ !

íkfççkwh fe 19 y÷k{kík

yÃkLkk rXfkLkk snLLk{ {U çkLkk ÷u

y-sr{GÞkU fe íkhn ¾zu Lk hnk fhku

çkÞkLk fËko nËeMk fe ík~hen

yÃkLku MkhËkh fu ÃkkMk WX fh òyku

Mknkçkyu rfhk{ ¾zu nk u fh

íkk’Íe{ rfÞk fhíku

Ëqhe {U RÍkVk nkuíkk hníkk ni

sçk nò{ çkhkçkh yk fh çkiXk.....

ËunkríkÞkU fku Lke[u Lk çkiXLku rËÞk

yLkku¾e Aªf

Aªf fe çk-h-fíkU

íkfççkwh fu {wÏíkr÷V yLËkÍ

íkfççkwh fu Lkíkesu {U ÃkiËknkuLku ðk÷e çkwhkRÞkt

íkfççkwh Mku òLk Awzk ÷ersÞu

íkfççkwh Ãkh W¼khLku ðk÷u 8

yMçkkçk ykih WLk fk R÷ks

RÕ{ Mku ÃkiËk nkuLku ðk÷u íkfççkwh fu R÷ks

yn÷uRÕ{fu íkfççkwh {U{wçík÷knkuLku fk Mkçkçk

ykr÷{ fk ¾wË fku “ykr÷{” Mk{ÍLkk

¾wË fku ykr÷{ fnLku ðk÷k òrn÷ ni !

25

25

27

27

28

28

29

29

30

31

32

35

35

36

37

37

39

40

40

41

42

WLðkLk MkVnkLkBçkh

íkfççkwh


íkfççkwh 7

ËqMkhk R{k{ ík÷kþ fh ÷ku

{k÷ku Ëki÷ík Mku ÃkiËk nkuLku ðk÷u íkfççkwh fk R÷ks

rçk÷k rnMkkçk snLLk{ {U Ëkr¾÷k

ykrsÍe fhLku ðk÷u Ëki÷ík {LË fu r÷Þu ¾wþ ¾çkhe

{k÷Ëkh {w-íkfÂççkh fku yLkku¾e LkMkeník

nMkçk ð LkMkçk fe ðsn Mku ÃkiËk

nkuLku ðk÷u íkfççkwh fk R÷ks

ykçkkyku ysËkË Ãkh V¾ú {ík fhku

9 Ãkw~íkU snLLk{ {U òyutøke

nwMLkku s{k÷ fu íkfççkwh fu R÷ks

nÍhíku ÷wõ{kLk nfe{ fe LkMkeník

nÍhíku yçkq Íh ykih rçk÷k÷ fe rnfkÞík

nwMLk ðk÷k Lkòík Ãkkyuøkk.... {økh fçk ?

fkBÞkrçkÞkU fe ðsn Mku ÃkiËk nkuLku

ðk÷u íkfççkwh fk R÷ks

íkkfík ð fwÔðík fe ðsn Mku ÃkiËk


ykunËk ð {LMkçk fe ðsn Mku ÃkiËk


5 rnfkÞkík

(1) yÃkLke ykifkík ÞkË h¾íkk nqt

(2) Mkkhe MkÕíkLkík fe fe{ík yuf røk÷kMk ÃkkLke

(3) Mkk÷khu ÷~fh fku LkMkeník

Mkçk Mku rÍÞkËk yÍkçk

¾wË fku nfeh Mk{ÍLku fk íkhefk

fkrVh fku fkrVh fnLkk ÍYhe ni

Þun {wÍ Mku çkuníkh ni

økih LkkVuy RÕ{ Mku ¾wËk fe ÃkLkkn

rfÞk{ík fu [kh Mkwðk÷kík

çkwÍwøkkoLku ËeLk fe ykrsÍe fe ËMk rnfkÞkík

(1) fkþ {I ÃkrhLËk nkuíkk

(2) fkþ ! {I V÷Ëkh Ãkuz nkuíkk

(3) {I RLk fe ykrsÍe Ëu¾Lkk [kníkk Úkk

(4) RMke ðsn Mku íkku ðkun “{kr÷f” nI

(5) R{k{ VÏÁ÷ RM÷k{ fu yktMkq

(6) firËÞkU fu MkkÚk ¾kLkk

(7) fw¥ku fu r÷Þu hkMíkk Akuz rËÞk

(8) yÃkLku rË÷ fe rLkøkhkLke fhíku hnku

(9) sçkËrhÞkyurËs÷kRÂMíkõçkk÷fur÷ÞuçkZk....

(10) yçk {ÍeË fe økwLòRþ Lknª

RçkkËík Mku ÃkiËknkuLku ðk÷u íkfççkwhfkR÷ks

RMkhkE÷eRçkkËík økwÍkh ykih økwLknøkkh

çkË LkMkeçk ykrçkË

{uhu Mkçkçk Vw÷kt çkhçkkË nku økÞk !

÷kuøkkU fe íkf÷eVkU fk Mkçkçk {I nqt !

íkwBnU íkyßswçk Lknª nkuLkk [krnÞu

43

43

45

46

46

46

47

47

47

47

48

48

49

50

50

51

51

52

53

54

54

55

55

56

57

57

58

58

59

59

60

60

61

61

62

63

64

64

65

65

66

67

MkVnkLkBçkh

MkVnkLkBçkhWLðkLk WLðkLk

íkfççkwh


íkfççkwh 8

(4) çkw÷LËe [knLku ðk÷u fe ÁMðkE(5) {uhu {fk{ {U fkuE f{e íkku Lknª ykEíkfççkwh fu {ÍeË R÷ks(1) çkkhøkknu R÷kne {U nkrÍhe fku ÞkË hr¾Þu(2) Ëwyk fersÞu(3) yÃkLku WÞqçk Ãkh LkÍh hr¾Þu(4) LkwõMkkLkkík Ãkuþu LkÍh hr¾Þu(5) ykrsÍe RÂÏíkÞkh fh ÷ersÞur¾LÍeh Mku çkËíkhnh yuf fu Mkh {U ÷økk{õÞk Þun ¼e {wÍ Mku çkuníkh nku Mkfíkk ni !ykrsÍe fk yuf Ãkn÷qykrsÍe rfMk nË íkf fe òyu ?(6) Mk÷k{ {U Ãkn÷ fersÞuMk÷k{{U Ãkn÷ fhLku ðk÷k íkfççkwh Mku çkheni

fwçkuo R÷kne fk nfËkhyk’÷k nÍhík fe Mk÷k{ {U Ãkn÷ fe ykËíku {wçkk-hfk

y{ehu yn÷u MkwLLkík fe ykËíku fhe{k(7) yÃkLkk Mkk{kLk ¾wË WXkRÞu(8) RLk yk’{k÷ fku RÂÏíkÞkh fersÞuçkfhe fe ¾k÷ Ãkh çkiXLku fe çk-h-fík(9) Mk-Ëfk ËersÞu(10) nf çkkík íkM÷e{ fh ÷ersÞu(11) yÃkLke øk-÷íke {kLk ÷ersÞuøk-÷íke fk yu’ríkhkVy{ehu yn÷u MkwLLkík fk {-ËLke yLËkÍ(12) Lkw{kÞkt nirMkGÞík fu íkkr÷çk Lk çkrLkÞu

67

68

68

68

69

69

70

70

70

71

71

72

72

72

73

73

74

74

75

75

75

76

76

76

76

77

78

(13) ½h fu fk{ fersÞu½h fu fk{ fks fhLkk MkwLLkík ni[eÍ fk {kr÷f WMku WXkLku fk rÍÞkËk nfËkh ni÷frzÞkU fk økêkf{k÷ {U fkuE f{e Lknª ykíkeRÞk÷ËkhfkuyÃkLkk Mkk{kLk¾wË WXkLkk{wLkkrMkçkniMkËÁ~þheyn yÃkLku ½h fu fk{ rfÞk fhíku(14) ¾wË {w÷kfkík fu r÷Þu òRÞu(15) økheçkkU fe Ëk’ðík ¼e fçkq÷ fersÞuyiMke Ëk’ðík hkuÍ fçkq÷ fYtøkheçkkU Ãkh ¾wMkqMke fh{(16) r÷çkkMk {U MkkËøke RÂÏíkÞkh fersÞufkþ ! Þun r÷çkkMk Lk{o Lk nkuíkky{ehu yn÷u MkwLLkík fe MkkËøke(17) {-ËLke {knku÷ yÃkLkk ÷ersÞuE{kt fe çknkh ykE ViÍkLku {ËeLkk {UõÞk ykÃk Lkuf çkLkLkk [kníku nI ?ykfk Lku Ïðkçk {U rçkþkhík Ëe(18) Mkkík {wVeË yðhkËR÷ks fu çkk ðwsqË RVkfk Lk nku íkku ?5 {w-íkVhof {-ËLke Vq÷{yk¾Íku {hksuy

78

79

79

79

80

80

80

81

81

81

84

84

85

86

87

88

90

91

92

93

94

96

WLðkLk WLðkLkMkVnkLkBçkh

MkVnkLkBçkh

íkfççkwh


íkfççkwh 9

íkfççkwhþiíkkLk ykÃk fku çknkuík hkufuøkk {økh ykÃk Þun rhMkk÷k ÃkZ ÷ersÞu

ykÃk fku yLËkÍk nku òyuøkk fu þiíkkLk ykÃk fku õÞqt LknªÃkZLku Ëu hnk Úkk.

rLkVkf ð Lkkh Mku Lkòíkþi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík, çkkrLkÞu Ëk’ðíku RM÷k{e

nÍhík yÕ÷k{k {ki÷kLkk yçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkhfkrËhe h-Íðe rÍÞkE fu çkÞkLk fu íknhehe økw÷ËMíku“{I MkwÄhLkk [kníkk nqt”1 {U {Lfq÷ ni fu nÍhíku MkÂGÞËwLkk R{k{Mk¾kðe Lkõ÷ Vh{kíku nI : Mkhfkhu Ëku yk÷{

Lku RþkoË Vh{kÞk : “rsMk Lku {wÍ Ãkh yuf çkkhËwYËu Ãkkf ¼uò yÕ÷kn WMk Ãkh ËMk hn{íkU LkkrÍ÷ Vh{kíkkni ykih òu {wÍ Ãkh ËMk çkkh ËwYËu Ãkkf ¼usu yÕ÷kn WMk ÃkhMkku hn{íkU LkkrÍ÷ Vh{kíkk ni ykih òu {wÍ Ãkh Mkku çkkh ËwYËu Ãkkf¼usu yÕ÷kn WMk fe ËkuLkkU ykt¾kU fu Ëhr{ÞkLk r÷¾ Ëuíkk ni fuÞun çkLËk rLkVkf ykih ËkuÍ¾ fe ykøk Mku çkhe ni ykih rfÞk{ík furËLk WMk fku þneËkU fu MkkÚk h¾uøkk.”

ni Mkçk Ëwykykut Mku çkZ fh Ëwyk ËwYËku Mk÷k{fu ËVTy fhíkk ni nh Rf çk÷k ËwYËku Mk÷k{

1. Þun rhMkk÷k (41 MkVnkík) {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk Mku nkrMk÷ fh fu ÍÁh ÃkrZÞu.

íkfççkwh


íkfççkwh 10

{I RMk Mku çkuníkh nqtyÕ÷kn Lku nÍhíku MkÂGÞËwLkk ykË{ MkrVGÞwÕ÷kn

fe íkÏ÷ef (Þk’Lke ÃkiËkRþ) fu çkk’Ë ík{k{rVrh~íkkU ykih Rç÷eMk (þiíkkLk) fku nwõ{ rËÞk fu RLk fku MkßËk fhUíkku ík{k{ rVrh~íkkU Lku nwõ{u ¾wËk ðLËe fe íkk’{e÷ {U MkßËk rfÞk.1

rVrh~íkkU {U Mku Mkçk Mku Ãkn÷u MkßËk fhLku ðk÷u nÍhíku MkÂGÞËwLkkrsçkúkE÷ rVh nÍhíku MkÂGÞËwLkk {efkE÷, nÍhíku MkÂGÞËwLkkRMkhkVe÷ rVh nÍhíku MkÂGÞËwLkk RÍhkE÷ rVh Ëeøkh {wfhoçkrVrh~íku Úku.2 Þun MkßËk sw{wyk fu hkuÍ ðõíku Íðk÷ Mku yMhíkf rfÞk økÞk.3 {økh Rç÷eMk Lku RLfkh fh rËÞk ykih íkfççkwh fhfu fkrVhkU {U Mku nku økÞk.4 sçk hççku yk’÷k Lku Rç÷eMk Mku WMk fuRLfkh fk Mkçkçk ËhÞk^ík Vh{kÞk íkku yfz fh fnLku ÷økk :

íkh-s-{yu fLÍw÷ E{kLk : {I RMk Mkuçkuníkh nqt fu íkqLku {wÍu ykøk Mku çkLkkÞkykih RMku r{èe Mku ÃkiËk rfÞk.

RMk Mku Rç÷eMk fe VkrMkË {whkË Þun Úke fu yøkh nÍhíku MkÂGÞËwLkkykË{ MkrVGÞwÕ÷kn ykøk Mku ÃkiËk rfÞu òíku ykih{uhu çkhkçkh ¼e nkuíku sçk ¼e {I RLnU MkßËk Lk fhíkk [u òyu rfRLk Mku çkuníkh nku fh RLk fku MkßËk fYt ( ). Rç÷eMk feRMk Mkhfþe, Lkk Vh{kLke ykih íkfççkwh Ãkh WMk fe nMkeLk Mkqhík¾í{ nku økE ykih ðkun çkË þõ÷ Y rMkÞkn nku økÞk, WMk feLkqhkrLkGÞík MkÕçk fh ÷e økE.5 yÕ÷knw hççkw÷ RÍTÍík Lku

íkfççkwh


íkfççkwh 11

Rç÷eMk fku yÃkLke çkkhøkkn Mku Äwífkhíku nwyu RþkoË Vh{kÞk :íkh-s-{yu fLÍw÷ E{kLk : íkku sLLkíkMku rLkf÷ ò fu íkq hktÄk (÷k’Lkík rfÞk)økÞk ykih çkuþf íkwÍ Ãkh {uhe ÷k’Lkíkni rfÞk{ík íkf.

íkfççkwh Lku fnª fk Lk Akuzk !{eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! ykÃk Lku {w÷k-nÍk Vh{kÞk fu

rfMk íkhn íkfççkwh fu çkkRMk Rç÷eMk (Þk’Lke þiíkkLk) fku yÃkLkuE{kLk Mku nkÚk ÄkuLku Ãkzu ! þiíkkLk rsMk fk Lkk{ Ãkn÷u RÍkÍe÷Úkk,1 RÂçíkËk ne Mku Mkhfþ ð Lkk Vh{kLk Lk Úkk çkÕfu WMk Lku nÍkhkUMkk÷ RçkkËík fe, sLLkík fk ¾ÍkL[e hnk,2 Þun rsLLk Úkk3 {økhyÃkLke RçkkËík ð rhÞkÍík ykih RÂÕ{GÞík fu Mkçkçk {wyÂÕ÷{w÷{-÷fqík Þk’Lke rVrh~íkkU fk WMíkkÍ çkLk økÞk ykih RMk fËh {wfhoçkÚkk fu çkkhøkknu ¾wËk ðLËe {U {÷kyufk fu Ãkn÷q çk Ãkn÷q nkrÍhnkuíkk Úkk. {økh [LË ½rzÞkU fu íkfççkwh Lku WMku fnª fk Lk Akuzk !nwõ{u R÷kne fe Lkk Vh{kLke fe ðsn Mku WMk fe çkhMkkU feRçkkËíkU yfkhík (Þk’Lke çkufkh) ykih nÍkhkU Mkk÷ fe rhÞkÍíkU Ãkk{k÷nku øk#, rÍÕ÷íkku ÁMðkE WMk fk {wfÆh çkLke, n{uþk n{uþk fu r÷Þu÷k’Lkík fk íkkif WMk fu øk÷u Ãkz økÞk ykih ðkun snLLk{ fu ËkR{e(Þk’Lke n{uþk n{uþk fu) yÍkçk fk {wMíkrnf Xnhk. ( )

íkfççkwh


íkfççkwh 12

íkw{ RMke nk÷ík Ãkh hnLkk{Lfq÷ ni fu sçk Rç÷eMk fu {hËqË nkuLku fk ðkrfyk nwðk

íkku nÍhíku MkÂGÞËwLkk rsçkúkE÷ ykih nÍhíku MkÂGÞËwLkk {efkE÷hkuLku ÷øku íkku hçk íkyk÷k Lku ËhÞk^ík rfÞk

(nk÷ktfu Mkçk fwA òLkíkk ni) fu “íkw{ õÞqt hkuíku nku ?” WLnkU Lku yÍo fe: “yi hçk ! n{ íkuhe ¾w^Þk íkËçkeh Mku çku ¾kiV Lknª nI.”hççkw÷ RçkkË Lku RþkoË Vh{kÞk : “íkw{ RMke nk÷ík ÃkhhnLkk.”

MkÂGÞËwLkk rsçkúkE÷ fe røkÞko ð ÍkheLkrçkGÞu yfh{ Lku nÍhíku MkÂGÞËwLkk

rsçkúkE÷ fku Ëu¾k fu Rç÷eMku ¾MkeMk fu yLò{u çkË MkuRçkúík økeh nku fh fk’çkyu {wþhoVk fu ÃkËuo Mku r÷Ãkx fh rLknkÞíkrøkÞko ð Íkhe fu MkkÚk yÕ÷kn fe çkkhøkkn {U Þun Ëwyk fhhnu nI : “ Þk’Lke yi {uhuyÕ÷kn ! yi {uhu {kr÷f ! fnª {uhk Lkk{ LkufkU fe VunrhMík Mku LkrLkfk÷ ËuLkk ykih fnª {uhk rsM{ yn÷u yíkk fu Íw{hu Mku rLkfk÷ fhyn÷u økÍçk fu økwhkin {U þkr{÷ Lk Vh{k ËuLkk.”

Þun Rçkúík fe ò ni{eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! Íhk Mkkur[Þu fu íkfççkwh rfMk

fËh ¾íkhLkkf çkkríkLke {hÍ ni rsMk fe ðsn Mku “{wyÂÕ÷{w÷{-÷fqík Þk’Lke rVrh~íkkU fu WMíkkÍ” fk Áíçkk ÃkkLku ðk÷u Rç÷eMk(þiíkkLk) Lku ¾wËkyu hn{kLk fe Lkk Vh{kLke fe ykih yÃkLku

íkfççkwh


íkfççkwh 13

{fk{ ð {LMkçk Mku {nY{ nku fh snLLk{e fhkh ÃkkÞk. Rç÷eMkfk Þun yLò{ Ëu¾ fh sçk nÍhíku MkÂGÞËwLkk rsçkúE÷ ð {efkE÷

siMku {wfhoçk ð {k’Mkq{ rVrh~íku ¾kiVu ¾wËk Mkuy~fçkkh nku òyut ykih çkkhøkknu R÷kne {U ykrVGÞík ðMk÷k{íke fe {wLkkòík (Þk’Lke Ëwykyut) fhLkk þwYy fh ËU íkku n{siMku RMÞkt rþykhkU (Þk’Lke økwLknøkkhkU) fku íkku yÕ÷kn fe¾w^Þk íkËçkeh Mku çk Ë-h-syu yki÷k zhLkk [krnÞu !

íkuhu ¾kiV Mku ík uhu zh Mku n{uþk{I Úkh Úkh hnqt fktÃkíkk Þk R÷kne

íkfççkwh fk RÕ{ Mke¾Lkk VÍo ni{eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! RMk sËeË MkkRLMke Ëkih {U

{erzÞk (ÍhkRyu Rç÷køk) fe ðwMyíkkU Lku nh ËqMkhu þÏMk fku {k’÷q{kíkfk nheMk çkLkk rËÞk ni, yks n{ yÃkLku RËo røkËo, yzkuMk ÃkzkuMk,{nÕ÷u ykih økkô, þnh ykih {wÕf, r¾¥ku çkÕfu Mkkhe ËwLÞk fe{k’÷q{kík nkrMk÷ fhLku fk þkif íkku h¾íku nI fu Vw÷kt {wÕf {U R÷uõþLknwyu íkku rfMk rMkÞkMke Ãkkxeo fku yõMkrhGÞík nkrMk÷ nwE ! Vw÷kt {u[fkiLk Mke xe{ Síke ! Vw÷kt søkn ÍÕÍ÷k Þk íkqVkLk ykÞk íkku rfíkLku÷kuøk n÷kf nwyu ! Vw÷kt {wÕf fk Mkÿ, Þk Vw÷kt Mkqçku fk økðLkoh fkiLkni ! ðøkihk ðøkihk. {økh yVMkkuMk RMk fu {wfkçk÷u {U n{khe ËeLke{k’÷q{kík W{q{Lk Mkíne LkkiRGÞík fe nkuíke nI rVh WLk {U Mku ËwÁMíkrfíkLke nkuíke nI ? fkuE Mkkrnçku RÕ{ n{khk RÂBíknkLk ÷u íkku Ãkíkk[÷u. ÞkË hr¾Þu ! ËwLÞðe {k’÷q{kík fe fMkhík Ãkh n{U ykr¾hík{U fkuE sÍk r{÷uøke Lk f{ nkuLku Ãkh fkuE MkÍk ! y÷çk¥kk çk fËhuÍYhík ËeLke {k’÷q{kík Lk nkuLkk LkwfMkkLku ykr¾hík fk çkkRMk ni

íkfççkwh


íkfççkwh 14

õÞqtfu RMk snkLku VkLke (Þk’Lke ËwLÞk) {U fe økE LkurfÞkt snkLkuykr¾hík fe ykçkkË fkhe sçkfu økwLkkn çkhçkkËe fk Mkçkçk nI ykihLkurfÞkU ykih økwLkknkU fe Ãkn[kLk fu r÷Þu RÕ{u ËeLk fk nkuLkk çknkuíkÍYhe ni. snLLk{ {U ÷u òLku ðk÷u økwLkknkU {U Mku yuf íkfççkwh ¼eni rsMk fk RÕ{ Mke¾Lkk VÍo ni [wLkkL[u yk’÷k nÍhík, R{k{uyn÷u MkwLLkík, {wsrÆËu ËeLkku r{Õ÷ík, ÃkhðkLkyu þByu rhMkk÷ík{ki÷kLkk þkn R{k{ yn{Ë hÍk ¾kLk Víkkðk h-ÍrðGÞk rsÕË 23 MkVnk 624 Ãkh r÷¾íku nI : “{wnho{kíku çkkríkrLkGÞk(Þk’Lke çkkríkLke {BLkqykík {-Mk÷Lk) íkfççkwh ð rhÞk ð Wswçk ð nMkËðøkihnk ykih WLk fu {wyk-÷òík (Þk’Lke R÷ks) fu RLk fk RÕ{(Þk’Lke òLkLkk) ¼e nh {wMkÕ{kLk Ãkh yn{ VhkRÍ Mku ni.”

RMk r÷Þu nh RM÷k{e ¼kE ykih RM÷k{e çknLk fku [krnÞufu Ãkn÷u íkfççkwh fe íkk’heV, íkçkkn fkrhÞkt, yõMkk{, yMçkkçk,y÷k{kík ykih R÷ks ðøkihk fu çkkhu {U {wfB{÷ {k’÷q{kík nkrMk÷fh fu rËÞkLkík Ëkhe fu MkkÚk yÃkLkk {wnk-Mkçkk fhu rVh yøkh RMkçkkríkLke økwLkkn {U økrh^íkkh nkuLku fk yunMkkMk nku íkku nkÚkkU nkÚkyÕ÷kn fe çkkhøkkn {U íkkiçkk fhu ykih R÷ks fu r÷Þu ¼hÃkqhfkurþþU þwYy fh Ëu.

íkfççkwh Mku çk[Lku fe VÍe÷ík{ÏÍLk u sqËk u Mk¾kðík, Ãk ifh u y-Í-{íkk u þhkVík

fk Vh{kLku yk÷eþkLk ni : “òu þÏMk íkfççkwh,r¾ÞkLkík ykih ËiLk (Þk’Lke fÍo ðøkihk) Mku çkhe nku fh {huøkk ðkunsLLkík {U Ëkr¾÷ nkuøkk.”

íkfççkwh


íkfççkwh 15

RMk rhMkk÷u {U õÞk ni ?RMk rhMkk÷u {U íkfççkwh fe {k’÷q{kík fku fËhu ykMkkLk

yLËkÍ {U WLðkLkkík fu íknTík nðk÷k òík fu MkkÚk Ãkuþ fhLku fefkurþþ fe økE ni íkkfu f{ RÕ{ ¼e RMk Mku VkyuËk nkrMk÷ fhMkfU, rVh ¼e RÕ{ çknkuík {wÂ~f÷ [eÍ ni Þun {wÂBfLk Lknª fuRÕ{e Ëw~ðkrhÞkt rçkÕfw÷ òíke hnU, òu çkkík Mk{Í {U Lk ykyu,Mk{ÍLku fu r÷Þu W-÷{kyu rfhk{ Mku Ásqy fersÞu.íkfççkwh Mku Lkòík fk sÍçkk ÃkkLku fu r÷Þu þi¾u íkhefík, y{ehuyn÷u MkwLLkík nÍhík yÕ÷k{k {ki÷kLkk {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkhfkrËhe fu furMkx çkÞkLkkík “{økYh çkkËþkn”,“íkfççkwh rfMku fníku nI ?”, “íkfççkwh fe y÷k{kík”,“íkfççkwh fuyMçkkçk” ykih {wçkÂÕ÷øku Ëk’ðíku RM÷k{e ð ÁfTLku þqhk ð rLkøkhkLkuÃkkrfMíkkLk RÂLíkÍk{e fkçkeLkk nkS {wnB{Ë þkrnË y¥kkhe

fk çkÞkLk “çkkríkLke y{hkÍ fk R÷ks” MkwLkLkk ¼eçkunË {wVeË ni.

RMk yn{ rhMkk÷u fku Lk rMkVo ¾wË ÃkrZÞu çkÕfu Ëeøkh RM÷k{e¼kRÞkU fku ¼e ÃkZLku fe íkhøkeçk Ëu fh Lkufe fe Ëk’ðík fku yk{fhLku fk Mkðkçk f{kRÞu. yÕ÷kn íkyk÷k Mku Ëwyk ni fu n{U “yÃkLkeykih Mkkhe ËwLÞk fu ÷kuøkkU fe RM÷kn fe fkurþþ” fhLku fu r÷Þu {-ËLkeRLyk{kík Ãkh y{÷ ykih “{-ËLke fkrV÷kU” fk {wMkkrVh çkLkíkuhnLku fe íkkiVef yíkk Vh{kyu.

þku’çkyu RM÷kne fwíkwçk ({sr÷Mku y÷ {Ëe-Lkíkw÷ RÂÕ{GÞk)6 Íw÷ fk’Ërík÷ nhk{ rMk. 1430 çk {wíkkrçkf 26 yõíkqçkh rMk. 2009 E.

íkfççkwh


íkfççkwh 16

íkfççkwh rfMku fníku nI ?¾wË fku yVÍ÷, ËqMkhkU fku nfeh òLkLku fk Lkk{ íkfççkwh ni.

[wLkkL[u hMkq÷u yfh{, Lkqhu {wsMMk{ Lku RþkoËVh{kÞk : “( ) Þk’Lke íkfççkwhnf fe {w¾k-÷Vík ykih ÷kuøkkU fku nfeh òLkLku fk Lkk{ ni.”

R{k{ hkrøkçk yMVnkLke r÷¾íku nI :Þk’Lke íkfççkwh Þun ni fu

RLMkkLk yÃkLku ykÃk fku ËqMkhkut Mku yVÍ÷ Mk{Íu.

{ËeLkk : rsMk fu rË÷ {ut íkfççkwh ÃkkÞk òyu WMku “{w-íkfÂççkh” fníku nI.“{¬k” fu íkeLk nwYV fe rLkMçkík

Mk u íkfççkwh fe 3 yõMkk{(1) yÕ÷kn fu {wfkçk÷u {U íkfççkwh

íkfççkwh fe Þun rfM{ fw£ ni,1 siMku rVhykiLk fk íkfççkwh fu WMk Lkufnk Úkk :

íkh-s-{yu fLÍw÷ E{kLk : {I íkwBnkhkMkçk Mku Ÿ[k hçk nqt íkku yÕ÷kn LkuWMku ËwLÞk ð ykr¾hík ËkuLkkU fu yÍkçk{U Ãkfzk.

rVhykiLk zqçk {hkrVhykiLk fe rnËkÞík fu r÷Þu yÕ÷kn Lku nÍhíku

MkÂGÞËwLkk {qMkk f÷e{wÕ÷kn ykih nÍhíku MkÂGÞËwLkk nkYLk

íkfççkwh


íkfççkwh 17

fku ¼uò {økh WMk Lku WLk ËkuLkkU fkuÍwx÷kÞk íkku hçk Lku WMku ykih WMk fe fki{ fku ËrhÞkyu Lke÷ {Uøkhf fh rËÞk.

Ëk’ðíku RM÷k{e fu Rþkyíke RËkhu {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkkfe {íçkqyk 853 Mk-Vnkík Ãkh {w~íkr{÷ rfíkkçk, “snLLk{ {U ÷uòLku ðk÷u yk’{k÷” MkVnk 132 Ãkh ni : {wVÂMMkheLku rfhk{

Vh{kíku nI : “yÕ÷kn Lku rVhykiLk fku {hunwyu çki÷ fe íkhn ËrhÞk fu fLkkhu Ãkh VUf rËÞk íkkfu ðkun çkkfe {ktËkçkLke RMkhkE÷ ykih Ëeøkh ÷kuøkkU fu r÷Þu Rçkúík fk rLkþkLk çkLkòyu ykih WLk Ãkh Þun çkkík ðkÍun nku òyu fu òu þÏMk Íkr÷{ nkuykih yÕ÷kn fe sLkkçk {U íkfççkwh fhíkk nku WMk fe Ãkfz RMkíkhn nkuíke ni fu WMku rÍÕ÷ík ð RnkLkík fe ÃkMíke {U VUf rËÞk òíkkni.”

Lk{YË fe {åAh fu Íheyu n÷kfíkLk{YË ¼e íkfççkwh fe RMke rfM{ fk rþfkh nwðk, RMk Lku

¾wËkE fk Ëk’ðk rfÞk íkku yÕ÷kn Lku nÍhíku MkÂGÞËwLkk Rçkúkne{fku Lk{YË fe íkhV ¼uò íkku WMk Lku ykÃk

fku Íwx÷kÞk n¥kk fu yÕ÷kn Ãkh íkfççkwh fhíku nwyu fnLku ÷økk :“{I ykM{kLk fu hçk fku fí÷ fYtøkk ( ) ykih RMk RhkËu MkuykM{kLk fe íkhV íkeh çkhMkkyu, sçk íkeh ¾qLk yk÷qËk nku fhðkÃkMk Í{eLk Ãkh yk røkhu íkku WMk Lku yÃkLke snk÷ík, çkwøÍ ðyËkðík ykih fw£ fe þk{ík fe ðsn Mku økw{kLk rfÞk fu“WMk Lku ykM{kLk fu hçk fku fí÷ fh rËÞk.” n¥kk fu yÕ÷knLku Lk{YË fe íkhV yuf {åAh fku ¼uò òu Lkkf fu Íheyu WMk furË{køk {U ½wMk økÞk ykih yÕ÷kn Lku WMk {økYh fku yuf

íkfççkwh


íkfççkwh 18

{k’{q÷e {åAhfu Íheyu n÷kf Vh{k rËÞk.”

(2) yÕ÷knw hççkw÷ RÍTÍík fu hMkq÷kU fu {wfkçk÷u {URMk fe Mkqhík Þun ni fu íkfççkwh, snk÷ík ykih çkwøÍ ð

yËkðík fe rçkLkk Ãkh hMkq÷ fe Ãkihðe Lk fhLkk Þk’Lke ¾wË fkuRÍTÍík ðk÷k ykih çkw÷LË Mk{Í fh Þqt íkMkÔðwh fhLkk fu yk{÷kuøkkU siMku yuf RLMkkLk fk nwõ{ fiMku {kLkk òyu, siMkk fu çkk’Ífw^Vkh Lku nwÍqh LkrçkGÞu fhe{, hQVwhone{ fuçkkhu {U nfkhík Mku fnk Úkk :

íkh-s-{yu fLÍw÷ E{kLk : õÞk Þu nitrsLk fku yÕ÷kn Lku hMkq÷ çkLkkfh ¼uò ?

íkh-s-{yu fLÍw÷ E{kLk : õÞqt LkWíkkhk økÞk Þun fwhykLk RLk Ëku þnhkUfu rfMke çkzu ykË{e Ãkh ?

Lkçke fu {wfkçk÷u {U ¼e íkfççkwh fw£ ni.(3) çkLËkU fu {wfkçk÷u {U

Þk’Lke yÕ÷kn ð hMkq÷ fu R÷kðk{Ï÷qf {U Mku rfMke Ãkh íkfççkwh fhLkk, ðkun RMk íkhn fu yÃkLkuykÃk fku çkuníkh ykih ËqMkhu fku nfeh òLk fh WMk Ãkh çkzkE[knLkk ykih {wMkkðkík (Þk’Lke çkkn{ çkhkçkhe) fku Lkk ÃkMkLË fhLkk,Þun Mkqhík yøk[uo Ãkn÷e Ëku MkqhíkkU Mku f{ íkh ni {økh RMk fkøkwLkkn ¼e çknkuík çkzk ni õÞqtfu rfrçkúÞkE ykih y-Í{ík çkkËþknu

íkfççkwh


íkfççkwh 19

nfefe ne fu ÷kRf ni Lk fu ykrsÍ ykih f{Íkuh çkLËu fu.

íkfççkwh fhLku ðk÷u fe r{Mkk÷íkfççkwh fhLku ðk÷u fe r{Mkk÷ yiMke ni fu fkuE økw÷k{ çkøkih

RòÍík çkkËþkn fk íkks ÃknLk fh WMk fu þkne íkÏík Ãkh rçkhks{kLknku òyu, íkku rsMk íkhn Þun økw÷k{ çkkËþkn fe íkhV Mku MkÏík MkÍkÃkkyuøkk rçkÕfw÷ RMke íkhn “rMk-Víku rfçkú” {U rþfoík fe {Í{q{fkurþþ fhLku ðk÷k þÏMk yÕ÷kn fe òrLkçk Mku MkÍk fk {wMíkrnfnkuøkk. [wLkkL[u LkrçkGÞu yfh{, Lkqhu {wsMMk{ LkuVh{kÞk : hçk RþkoË Vh{kíkk ni : “rfrçkúÞkE {uhe [kËh ni,r÷nkÍk òu {uhe [kËh fu {wyk-{÷u {U {wÍ Mku Íøkzuøkk {I WMku ÃkkþÃkkþ fh Ëqtøkk.”

{eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! hçk íkyk÷k fk rfrçkúÞkE fkuyÃkLke [kËh Vh{kLkk n{U Mk{ÍkLku fu r÷Þu ni fu siMku yuf [kËh fkuËku Lknª ykuZ Mkfíku, Þqtne y-Í{ík ð rfrçkúÞkE rMkðkyu {uhu ËqMkhufu r÷Þu Lknª nku Mkfíke.

RLMkkLk fe nirMkGÞík ne õÞk ni ?{eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! RLMkkLk fe ÃkiËkRþ çkËçkqËkh

LkwíVu (Þk’Lke økLËu fíkhu) Mku nkuíke ni yLò{u fkh Mkzk nwðk {wËko niykih RMk fËh çkuçkMk ni fu yÃkLke ¼qf, ÃÞkMk, LkªË, ¾wþe, øk{,ÞkË Ëk~ík, çke{khe Þk {kiík Ãkh RMku fwA RÂÏíkÞkh Lknª, RMkr÷Þu RMku [krnÞu fu yÃkLke yÂM÷GÞík, nirMkGÞík ykih ykifkík fkuf¼e Vhk{kuþ Lk fhu, ðkun RMk ËwLÞk {U íkhr¬ÞkU fe {ÂLÍ÷U íkifhíkk nwðk rfíkLku ne çkzu {fk{ ð {íkoçku Ãkh õÞqt Lk ÃknkU[ òyu,¾kr÷fu fkiLkku {fkt fu Mkk{Lku RMk fe nirMkGÞík fwA ¼e Lknª ni,Mkkrnçku yõ÷ RLMkkLk íkðkÍkuy ykih ykrsÍe fk [÷Lk RÂÏíkÞkh

íkfççkwh


íkfççkwh 20

fhíkk ni ykih Þune [÷Lk RMk fku ËwLÞk {U çkzkE yíkk fhíkk niðhLkk RMk ËwLÞk {U sçk ¼e rfMke RLMkkLk Lku rVhykirLkGÞík,fkYrLkGÞík ykih Lk{YrËGÞík ðk÷e hkn Ãkfze ni çkMkk yðfkíkyÕ÷kn íkyk÷k Lku WMku ËwLÞk ne {U yiMkk Í÷e÷ku Ïðkh rfÞk ni fuWMk fk Lkk{ {fk{u íkk’heV {U Lknª çkíkkihu {ÍB{ík r÷Þk òíkk ni.r÷nkÍk yõ÷ku VnT{ fk íkfkÍk Þun ni fu RMk ËwLÞk {U Ÿ[e ÃkhðkÍfu r÷Þu RLMkkLk Síku S ÃkiðLËu Í{eLk nku òyu ykih ykrsÍe ðRÂLfMkkhe fku yÃkLkk ykuZLkk rçkAkuLkk çkLkk ÷u rVh Ëur¾Þu fu yÕ÷knwhççkw÷ RÍTÍík WMk fku rfMk íkhn RÍTÍík ð y-Í{ík Mku LkðkÍíkkni ykih WMku ËwLÞk {U {nçkqrçkGÞík ykih {õçkqr÷GÞík fk ðkun yk’÷k{fk{ yíkk fhíkk ni òu WMk fu VÍ÷ku fh{ fu çkøkih r{÷ òLkk{wÂBfLk ne Lknª ni.

ykrþfkLku hMkq÷ fu {eXu çkku÷ fe çk-hfkíkËk’ðíku RM÷k{e fu Rþkyíke RËkhu {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk fe

{íçkqyk “ViÍkLku MkwLLkík” rsÕË 2 fu 499 Mk-Vnkík Ãkh {w~íkr{÷çkkçk, “økeçkík fe íkçkkn fkrhÞkt” MkVnk 223 Ãkh þi¾u íkhefík,y{ehu yn÷u MkwLLkík, çkkrLkÞu Ëk’ðíku RM÷k{e nÍhík yÕ÷k{k{ki÷kLkk yçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkh fkrËher÷¾íku nI : þnh fwMkqh (Ãktòçk, ÃkkrfMíkkLk) fu yuf Lkki sðkLk RM÷k{e¼kE fe íknheh rçk¥kMkhowV Ãkuþ fhíkk nqt : “{I WLk rËLkkU {urxÙf fkíkkr÷çku RÕ{ Úkk, çkwhe Mkkunçkík fu çkkRMk rÍLËøke økwLkknkU {U çkMkhnku hne Úke, r{Íks çkunË økwMke÷k Úkk ykih çkË ík{eÍe fe ykËíkuçkË RMk nË íkf ÃknkU[ [wfe Úke fu ðkr÷Ë Mkkrnçk fwò ËkËkòLkykih ËkËeòLk fu Mkk{Lku ¼e fI[e fe íkhn ÍçkkLk [÷kíkk. yufhkuÍ íkç÷eøku fwhykLkku MkwLLkík fe yk÷{økeh økih rMkÞkMke íknhefËk’ðíku RM÷k{e fk yuf {-ËLke fkrV÷k n{khu {nÕ÷u fe {ÂMsË {Uyk ÃknkU[k, ¾wËk fk fhLkk yiMkk nwðk fu {I ykrþfkLkuhMkq÷ Mku {w÷kfkík fu r÷Þu ÃknkU[ økÞk. yuf RM÷k{e ¼kE Lku

íkfççkwh


íkfççkwh 21

RÂLVhkËe fkurþþ fhíku nwyu {wÍu ËMko {U rþfoík fe Ëk’ðík Ãkuþ fe,WLk fu {eXu çkku÷ Lku {wÍ Ãkh yiMkk yMkh rfÞk fu {I WLk fu MkkÚk çkiXøkÞk. WLnkU Lku ËMko fu çkk’Ë RÂLíknkE {eXu yLËkÍ {U {wÍu çkíkkÞkfu [LË ne hkuÍ çkk’Ë “Mknhkyu {ËeLkk” {Ëe-Lkíkw÷ ykir÷Þk{w÷íkkLk þheV {U Ëk’ðíku RM÷k{e fk íkeLk hkuÍk çkiLk÷ yõðk{eMkwLLkíkkU ¼hk Rsrík{ky nku hnk ni ykÃk ¼e rþfoík fh ÷ersÞu.WLk fu ËMko Lku {wÍ Ãkh çknkuík yåAk yMkh rfÞk Úkk r÷nkÍk {IRLfkh Lk fh Mkfk. Þnkt íkf fu {I MkwLLkíkkU ¼hu Rsrík{ky (Mknhkyu{ËeLkk, {w÷íkkLk) {U nkrÍh nku økÞk. ðnkt fe hkiLkfU ykih çk-h-fíkUËu¾ fh nihkLk hn økÞk, Rsrík{ky {U nkuLku ðk÷u ykr¾he çkÞkLk“økkLku çkksu fe nku÷LkkrfÞkt” MkwLk fh {I Úkhko WXk ykih ykt¾kU MkuyktMkq òhe nku økyu. {I økwLkknkU Mku íkkiçkk fh fu WXkykih Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLke {knku÷ Mku ðkçkMíkk nku økÞk. {uhe{-ËLke {knku÷ Mku ðkçkMíkøke Mku n{khu ½h ðk÷kU Lku Rí{eLkkLk fkMkktMk r÷Þk, Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLke {knku÷ fe çk-h-fík Mku {wÍsiMku rçkøkzu nwyu çkË yÏ÷kf ykih ¾Míkk ¾hkçk Lkki sðkLk {U{-ËLke RÂLf÷kçk Mku {w-íkyÂMMkh nku fh {uhu çkzu ¼kE Lku ¼e ËkZe{wçkkhf h¾Lku fu MkkÚk MkkÚk R{k{k þheV fk íkks ¼e Mkò r÷Þk.{uhe yuf ne çknLk ni. {uhe Rõ÷kiíke çknLk Lku ¼e{-ËLke çkwhfy ÃknLk r÷Þk, ½h fk nh VËo rMkÂÕMk÷yuykr÷Þk fkrËrhGÞk h-ÍrðGÞk {U Ëkr¾÷ nk u fh Mkhfkh uøkk iMk u yk’Í{ fk {wheË nku økÞk. ykih WMkRÂLVhkËe fkurþþ fhLku ðk÷u {uhu {kunrMkLk RM÷k{e ¼kE fu {eXuçkku÷ fe çk-h-fík Mku {wÍ Ãkh yÕ÷knw yk’Í{ Lku yiMkk fh{Vh{kÞk fu {I Lku fwhykLku Ãkkf rn TÍ fhLku fe MkykËík nkrMk÷ fh ÷eykih ËMkuo rLkÍk{e (ykr÷{ fkuMko) {U Ëkr¾÷k ÷u r÷Þk ykih Þun çkÞkLk

íkfççkwh


íkfççkwh 22

Ëuíku ðõík Ë-h-syu Mkkr÷Mkk Þk’Lke íkeMkhe õ÷kMk {U ÃknkU[ [wfk nqt.Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLke fk{kU fu íkyÕ÷wf Mku y÷kfkE

fkrV÷k rÍB{kËkh nqt. {uhe rLkGÞík ni fu þk’çkkLkw÷{wyÍTÍ{ rMk. 1427 rn. Mku Þf{w~ík 12 {kn fu r÷Þu {-ËLke fkrV÷kU{U MkVh fYtøkk.”

rË÷ÃkuøkhÍtøknku,½hfk½híktøknku, nkuøkkMkçkfk¼÷k,fkrV÷u{U[÷kuyiMkkViÍkLknku, rn TÍfwhykLknku, fhfu rnB{íkÍhk,fkrV÷u{U[÷ku

“ÃkLkknu ¾wËk” fu A nwYV ferLkMçkík Mku íkfççkwh fu 6 LkwõMkkLkkík

RMk çkkríkLke økwLkkn fu fMkeh ËwLÞðe ð WÏhðe LkwõMkkLkkík nI, rsLk{U Mku 6 Þun nI :

(1) yÕ÷kn íkyk÷k fk Lkk ÃkMkLËeËk çkLËkhççku fkyuLkkík íkfççkwh fhLku ðk÷kU fku ÃkMkLË Lknª

Vh{kíkk siMkk fu Mkqhyu LknT÷ {U RþkoË nkuíkk ni :íkh-s-{yu fLÍw÷ E{kLk : çkuþf ðkun{økYhkU fku ÃkMkLË Lknª Vh{kíkk.

þnLþknu ¾wþ r¾Mkk÷, Ãk ifh u n wMLkk u s{k÷fk Vh{kLku Rçkúík rLkþkLk ni : “yÕ÷kn

{w-íkfÂççkheLk (Þk’Lke {økYhkU) ykih Ríkhk fh [÷Lku ðk÷kU fku LkkÃkMkLË Vh{kíkk ni.”

íkfççkwh


íkfççkwh 23

(2) {-ËLke ykfk fk {w-íkfÂççkh fu r÷Þu RÍnkhu LkVhíkMkhfkhu {ËeLkk, hkníku fÕçkku MkeLkk Lku

Vh{kÞk : “çkuþf rfÞk{ík fu rËLk íkw{ {U Mku {uhu Mkçk Mku LkÍËefykih ÃkMkLËeËk þÏMk ðkun nkuøkk òu íkw{ {U Mku yÏ÷kf {U Mkçk MkurÍÞkËk yåAk nkuøkk ykih rfÞk{ík fu rËLk {uhu LkÍËef Mkçk Mkufkrçk÷u LkVhík ykih {uhe {sr÷Mk Mku Ëqh ðkun ÷kuøk nkUøku òu ðkrnÞkíkçkfLku ðk÷u, ÷kuøkkU fk {Íkf WzkLku ðk÷u ykih {w-íkVirnf nI.”Mknkçkyu rfhk{ Lk u yÍo fe : “Þk hMk q÷Õ÷kn

! çkunqËk çkõðkMk çkfLku ðk÷kU ykih ÷kuøkkUfk {Íkf WXkLku ðk÷kU fk u íkk u n{ Lku òLk r÷Þk {økh Þun{w-íkVirnf fkiLk nI ?” íkku ykÃk Lku RþkoË Vh{kÞk :“RMk Mku {whkË nh íkfççkwh fhLku ðk÷k þÏMk ni.”

Lk WX Mkfuøkk rfÞk{ík ík÷f ¾wËk fe fMk{fu rsMk fku íkqLku LkÍh Mku røkhk fu Akuz rËÞk

(3) çkË íkheLk þÏMkíkfççkwh fhLku ðk÷u fku çkË íkheLk þÏMk fhkh rËÞk økÞk ni

[wLkkL[u nÍhíku MkÂGÞËwLkk nwÍiVk RþkoË Vh{kíku nIfu n{ ËkVuyu hLòu {÷k÷, Mkkrnçku sqËku Lkðk÷fu MkkÚk yuf sLkkÍu {U þhef Úku fu ykÃk Lku RþkoËVh{kÞk : “õÞk {I íkwBnU yÕ÷kn fu çkË íkheLk çkLËu fu çkkhu {ULk çkíkkŸ? ðkun çkË yÏ÷kf ykih {w-íkfÂççkh ni, õÞk {I íkwBnUyÕ÷kn fu Mkçk Mku çkuníkheLk çkLËu fu çkkhu {U Lk çkíkkŸ? ðkunf{Íkuh ykih ÍEV Mk{Ík òLku ðk÷k çkkuMkeËk r÷çkkMk ÃknLkLku

íkfççkwh


íkfççkwh 24

ðk÷k þÏMk ni ÷urfLk yøkh ðkun rfMke çkkík Ãkh yÕ÷kn fefMk{ WXk ÷u íkku yÕ÷kn WMk fe fMk{ ÍYh Ãkqhe Vh{kyu.”

(4) rfÞk{ík {U ÁMðkEíkfççkwh fhLku ðk÷kU fku rfÞk{ík fu rËLk rÍÕ÷íkku ÁMðkE

fk Mkk{Lkk nkuøkk, [wLkkL[u Ëku snkt fu íkksðh, MkwÕíkkLku çknhku çkhfk Vh{kLku yk÷eþkLk ni : “rfÞk{ík fu rËLk

{w-íkfÂççkheLk fku RLMkkLke þõ÷kU {U åÞqtrxÞkU fe {krLkLË WXkÞkòyuøkk, nh òrLkçk Mku WLk Ãkh rÍÕ÷ík íkkhe nkuøke, WLnU snLLk{fu “çkq÷Mk” Lkk{e fiË¾kLku fe íkhV nktfk òyuøkk ykih çknkuík çkzeykøk WLnU yÃkLke ÷Ãkux {U ÷u fh WLk Ãkh økkr÷çk yk òyuøke,WLnU “íke-Lkíkw÷ ¾çkk÷ Þk’Lke snLLkr{ÞkU fe ÃkeÃk” rÃk÷kEòyuøke.”

(5) xÏLku Mku Lke[u Ãkkò{k ÷xfkLkkhn{íku R÷kne Mku {nY{ nkuLku ðk÷kU {U {w-íkfÂççkh ¼e

þkr{÷ nkuøkk, siMkkfu yÕ÷kn fu {nçkqçk, ËkLkkyu økwÞqçk,{wLkÍTÍnwLk yrLk÷ WÞqçk Lku RþkoË Vh{kÞk: “òu íkfççkwh fe ðsn Mku yÃkLkk íknçkLË ÷xfkyuøkk yÕ÷kn

rfÞk{ík fu rËLk WMk Ãkh LkÍhu hn{ík Lk Vh{kyuøkk.”

{-ËLke Vq÷ : yk’÷k nÍhík, R{k{u yn÷u MkwLLkík þkn R{k{ yn{ËhÍk ¾kLk Vh{kíku nI : “ÃkkR[kU fk fk’çkiLk (Þk’Lke ËkuLkkUxÏLkkU) Mku Lke[k nkuLkk rsMku y-hçke {U “ RMçkk÷” fníku nI yøkh çkhknuWswçk ð íkfççkwh (Þk’Lke ¾wË ÃkMkLËe ykih íkfççkwh fe ðsn Mku)ni íkku fíyLk

íkfççkwh


íkfççkwh 25

{BLkqy ð nhk{ ni ykih WMk Ãkh ðEËu þËeË ðkrhË, ykih yøkh çkðßnu íkfççkwh Lknª íkku çk nwõ{u Íkrnh ynkËeMk {ËkuO fku ¼e òRÍ ni.{økh W-÷{k Ëh Mkqhíku y-Ë{u íkfççkwh (Þk’Lke íkfççkwh fu íkkih Ãkh Lk nkuLkufe Mkqhík {U) nwõ{u fhkníku íkLÍene Ëuíku nI . rçk÷ swB÷k (Þk’Lke ¾w÷kMkk Þunfu) RMçkk÷ yøkh çkhknu Wsçk ð íkfççkwh ni nhk{, ðhLkk {fYn ykihr¾÷kVu yki÷k.”

(6) sLLkík {U Ëkr¾÷ Lk nku MkfuøkknÍhíku MkÂGÞËwLkk yçËwÕ÷kn rçkLk {MkQË

rhðkÞík fhíku nI fu íkksËkhu rhMkk÷ík, þnLþknu LkwçkwÔðík, {wMíkVkòLku hn{ík, þByu çkÍ{u rnËkÞík Lku Vh{kÞk :“rsMk fu rË÷ {U hkE fu ËkLku rsíkLkk (Þk’Lke Úkkuzk Mkk) ¼e íkfççkwhnkuøkk ðkun sLLkík {U Ëkr¾÷ Lk nkuøkk.”

nÍhíku yÕ÷k{k {wÕ÷k y÷e fkhe r÷¾íkunI : sLLkík {U Ëkr¾÷ Lk nkuLku Mku {whkË Þun ni fu íkfççkwh fu MkkÚkfkuE sLLkík {U Ëkr¾÷ Lk nkuøkk çkÕfu íkfççkwh ykih nh çkwhe ¾M÷íkMku yÍkçk ¼wøkíkLku fu Íheyu Þk yÕ÷kn íkyk÷k fu y^ðku fh{ MkuÃkkf ð MkkV nku fh sLLkík {U Ëkr¾÷ nkuøkk.

RMk íkfççkwh fk õÞk nkrMk÷ !{eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! Íhk Mkkur[Þu fu RMk íkfççkwh fk

õÞk nkrMk÷ ! {nTÍ ÷ÍTÍíku Lk^Mk, ðkun ¼e [LË ÷BnkU fu r÷Þu !sçkfu RMk fu Lkíkesu {U yÕ÷kn ð hMkq÷ feLkkhkÍe, {Ï÷qf fe çkuÍkhe, {iËkLku {nþh {U rÍÕ÷íkku ÁMðkE,

íkfççkwh


íkfççkwh 26

hçk fe hn{ík ykih RLyk{kíku sLLkík Mku {nY{e ykihsnLLk{ fk rhnkRþe çkLkLku siMku çkzu çkzu LkwõMkkLkkík fk Mkk{Lkk ni !yçk ViMk÷k n{khu nkÚk {U ni fu [LË ÷BnkU fe ÷ÍTÍík [krnÞu Þkn{uþk fu r÷Þu sLLkík ! {iËkLku {nþh {U RÍTÍík [krnÞu Þk rÍÕ÷ík !ÞfeLkLk n{ ¾Mkkhu (Þk’Lke LkwõMkkLk) {U Lknª hnLkk [knUøku íkku n{U[krnÞu fu yÃkLku yLËh RMk {-hÍu íkfççkwh fe {kisqËøke fk Ãkíkk[÷kyut ykih RMk fu R÷ks fu r÷Þu fkuþkt nku òyut. nh çkkríkLke{hÍ fe fwA Lk fwA y÷k{kík nkuíke nI, ykRÞu ! Mkçk Mku Ãkn÷u n{íkfççkwh fe y÷k{kík fu çkkhu {U òLkíku nI rVh MkLSËøke Mku yÃkLkk{wnk-Mkçkk fhLku fe fkurþþ fhíku nI. ÞkË hnu ! íkfççkwh fe {k’÷q{kíknkrMk÷ fhLku fk {õMkË yÃkLke RM÷kn nku Lk fu Ëeøkh {wMkÕ{kLkkUfu WÞqçk òLkLku fe swMík-sq, ¾çkhËkh ! yÃkLke LkkrfMk {k’÷q{kíkfe rçkLkk Ãkh rfMke ¼e {wMkÕ{kLk Ãkh Ïðkn { Ïðkn {w-íkfÂççkhnkuLku fk nwõ{ Lk ÷økkRÞu, yk’÷k nÍhík R{k{ yn{Ë hÍk¾kLk Vh{kíku nI : ÷k¾kU {MkkR÷ ð ynfk{,rLkGÞík fu Vfo Mku íkçËe÷ nku òíku nI.

Þun çkkík ¼e ÍunTLk {U hnu fu RLk y÷k{kík fku {nTÍ yuf{íkoçkk ÃkZLkk ykih MkhMkhe íkkih Ãkh yÃkLkk òyuÍk ÷u ÷uLkk ne fkVeLknª õÞqtfu Lk^Mkku þiíkkLk f¼e Lknª [knUøku fu n{ RLk y÷k{kík fkuyÃkLku yLËh ík÷kþ fh fu íkfççkwh fk R÷ks fhLku {U fkBÞkçk nkuòyut, r÷nkÍk y÷k{kíku íkfççkwh fku çkkh çkkh ÃkZ fh ¾qçk yåAeíkhn ÍunTLk LkþeLk fh ÷ersÞu rVh yÃkLkk {wMkÕMk÷ {wnk-Mkçkk òhehr¾Þu íkku fkBÞkçke fe hkn n{ðkh nku òyuøke,

íkfççkwh


íkfççkwh 27

“íkfççkwh snLLk{ {U ÷u òyuøkk” fu 19 nwYVfe rLkMçkík Mku íkfççkwh fe 19 y÷k{kík

Ãkn÷e y÷k{ík : RMk çkkík fku ÃkMkLË fhLkk fu ÷kuøk {wÍu Ëu¾ fhíkk’Íe{Lk ¾zu nku òyut íkkfu ËqMkhkU Ãkh {uhe þkLkku þkifík fk RÍnkh nku.

{wnk-Mkçkk : fnª n{ ¼e íkku yiMku Lknª ?{-ËLke Vq÷ : yøkh fkuE ÷kuøkkU fu ¾zu nkuLku fku RMk r÷Þu ÃkMkLË fhíkk ni fuf{ RÕ{ (òrn÷) ÷kuøkkU fku WMk fe nirMkGÞík fk RÕ{ nku òyu ykih ðkunËeLk fu {wyk-{÷u {U WMk fe LkMkeník fku fçkq÷ fhU, íkfççkwh fk Lkk{ku rLkþkLk¼e rË÷ {U Lk nku íkku yiMkk þÏMk {w-íkfÂççkh Lknª ni õÞqtfu yk’{k÷ fk Ëkhku{Ëkh rLkGÞíkkU Ãkh ni, nh ykË{e fu r÷Þu ðkune ni rsMk fe WMk Lku rLkGÞíkfe ykih rLkGÞíkkU fk nk÷ yÕ÷kn òLkíkk ni. {økh Þun çknkuík {wÂ~f÷fk{ ni r÷nkÍk ! yiMku þÏMk fku yÃkLku rË÷ Ãkh yuf Mkku çkkhn çkkh økkihfh ÷uLkk [krnÞu fu yiMkk Lk nku fu Lk^Mkku þiíkkLk WMku Äkufu {U {wçík÷k fh fun÷kfík fu støk÷ {U ÃknkU[k ËU.ËqMkhe y÷k{ík : Þun [knLkk fu RM÷k{e ¼kE {uhe íkk’Íe{ fe¾kríkh {uhu Mkk{Lku çkk yËçk ¾zu hnU íkkfu ÷kuøkkU {U {uhk {fk{ ð{íkoçkk Íkrnh nku.{wnk-Mkçkk : fnª n{ ¼e íkku yiMku Lknª ?

yÃkLkk rXfkLkk snLLk{ {U çkLkk ÷uMkÂGÞËw÷ {wh-Mk÷eLk, ¾k-ík{wLLkrçkGÞeLk, sLkkçku hnT{íkwÂÕ÷÷

yk-÷{eLk fk Vh{kLku Rçkúík rLkþkLk ni : “rsMkfe Þun ¾wþe nku fu ÷kuøk {uhe íkk’Íe{ fu r÷Þu ¾zu hnU, ðkun yÃkLkkrXfkLkk snLLk{ {U çkLkkyu.”

íkfççkwh


íkfççkwh 28

y-sr{GÞkU fe íkhn ¾zu Lk hnk fhkunÍhíku MkÂGÞËwLkk yçkq W{k{k Mku rhðkÞík

ni fu Mkkrnçku fwhykLku {wçkeLk, {nçkqçku hççkw÷ yk-÷{eLk, sLkkçkuMkkrËfku y{eLk yMkk Ãkh xuf ÷økk fh çkknhíkþheV ÷kyu. n{ ykÃk fu r÷Þu ¾zu nku økyu.RþkoË Vh{kÞk : “RMk íkhn Lk ¾zu nwðk fhku siMku y-s{e ¾zunwðk fhíku nI fu WLk fu çkk’Í, çkk’Í fe íkk’Íe{ fhíku nI.”

çkÞkLk fËko nËeMk fe ík~henËk’ðíku RM÷k{e fu Rþkyíke RËkhu {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk

fe {íçkqyk 312 Mk-Vnkík Ãkh {w~íkr{÷ rfíkkçk, “çknkhu þheyík”rnMMkk 16 MkVnk 113 Ãkh MkËÁ~þheyn, çkËÁ¥khefn nÍhíkuyÕ÷k{k {ki÷kLkk {w^íke {wnB{Ë y{sË y÷e yk’Í{e

RMk nËeMk fu íknTík r÷¾íku nI : Þk’Lke y-sr{GÞkUfk ¾zu nkuLku {U òu íkhefk ni ðkun fçken ð {Í{q{ (Þk’Lke çkwhk) ni,RMk íkhn ¾zu nkuLku fe {w{k-Lk-yík ni, ðkun Þun ni fu W-{hk çkiXunwyu nkuíku nI ykih fwA ÷kuøk çkh ðßnu íkk’Íe{ WLk fu fheçk ¾zuhníku nI. ËqMkhe Mkqhík y-Ë{u sðkÍ fe ðkun ni fu ðkun ¾wË ÃkMkLËfhíkk nku fu {uhu r÷Þu ÷kuøk ¾zu nwðk fhU ykih fkuE ¾zk Lk nku íkkuçkwhk {kLku siMkkfu rnLËqMíkkLk {U yçk ¼e çknkuík søkn hðks ni fuy{ehkU, hEMkkU, Í{eLkËkhkU fu r÷Þu WLk fe rhykÞk ¾zenkuíke ni, Lk ¾ze nku íkku ÍËku fk uçk íkf Lkkiçkík ykíke ni.yiMku ne {w-íkfÂççkheLk ð {w-íksÂççkheLk (Þk’Lke íkfççkwh ykih ÍwÕ{fhLku ðk÷kU) fu {w-íkyÂÕ÷f nËeMk {U ðEË ykE ni ykih yøkh WLkfe íkhV Mku Þun Lk nku çkÕfu Þun ¾zk nkuLku ðk÷k WMk fku {wMíkrnfuíkk’Íe{ Mk{Í fh Mkðkçk fu r÷Þu ¾zk nkuíkk ni Þk íkðkÍkuy fu

íkfççkwh


íkfççkwh 29

íkkih Ãkh rfMke fu r÷Þu ¾zk nkuíkk ni íkku Þun Lkk òRÍ Lknª çkÕfu{wMíknçk ni.

yÃkLku MkhËkh fu ÃkkMk WX fh òykunÍhíku MkÂGÞËwLkk yçkq MkEË ¾wËhe Mku {hðe

ni fu sçk çkLke fwhiÍk yÃkLku fÕyu Mku nÍhíku MkÂGÞËwLkk Mkk’Ë rçkLk{wykÍ fu n wõ{ Ãkh Wíkh u, n wÍ qh u yLðh

Lku nÍhíku MkÂGÞËwLkk Mkk’Ë fu ÃkkMkykË{e ¼uò ykih ðkun ðnkt Mku fheçk {U Úku. sçk {ÂMsË fu fheçkyk økyu, ykÃk Lku yLMkkh Mku Vh{kÞk : “yÃkLkuMkhËkh fu ÃkkMk WX fh òyku.”

Mknkçkyu rfhk{ ¾zu nku fh íkk’Íe{ rfÞk fhíkunÍhíku MkÂGÞËwLkk yçkq nwhihk Vh{kíku nI fu

{eXu {eXu ykfk {¬e {-ËLke {wMíkVk {ÂMsË{U çkiX fh n{ Mku çkkíkU fhíku sçk ykÃk ¾zu nkuíkuíkku n{ ¼e ¾zu nku òíku ykih WíkLke Ëuh ¾zu hníku fu nwÍqh

fku Ëu¾ ÷uíku fu çkk’Í yÍðksu {wíknTnhkíkfu {fkLk {U íkþheV ÷u økyu.

íkeMkhe y÷k{ík : fnª ykíku òíku ðõík Þun Ïðkrnþ h¾Lkk fu {uhkfkuE þkrøkËo Þk {wheË Þk yfeËík {LË Þk fkuE hVef çkhkçkh ÞkÃkeAu ÃkeAu [÷u íkkfu ÷kuøk {wÍu {wyÍTÍÍ Mk{ÍU.

{wnk-Mkçkk : fnª n{ ¼e íkku yiMku Lknª ?

íkfççkwh


íkfççkwh 30

Ëqhe {U RÍkVk nkuíkk hníkknÍhíku MkÂGÞËwLkk yçkq ËhËk Vh{kíku nI :

“sçk íkf rfMke ykË{e fu ÃkeAu [÷Lku ðk÷u nkU yÕ÷kn íkyk÷k MkuWMk fe Ëqhe {U RÍkVk nkuíkk hníkk ni.”

{-ËLke Vq÷ : f¼e RLMkkLk fe ykËík {U Þun þkr{÷ nkuíkk ni fu [÷Lku {UWMk fu MkkÚk fkuE Lk fkuE ÍYh nku RMk r÷Þu fu íkLnk òLku {U WMku ðnþíknkuíke ni Þk yfu÷u òLku {U Ëw~{Lk fk ¾kiV ni fu ðkun yrÍGÞík ð LkwõMkkLkÃknkU[kyuøkk íkku yiMke Mkqhík {U rfMke fku MkkÚk ÷u ÷uLkk íkfççkwh {U Ëkr¾÷Lknª.[kiÚke y÷k{ík : rfMke Mku {w÷kfkík fu r÷Þu ¾wË [÷ fh òLku {UrÍÕ÷ík Mk{ÍLkk, RMk çkkík fku ÃkMkLË fhLkk fu ËqMkhk {wÍ Mkur{÷Lku ykyu.{wnk-Mkçkk : fnª n{ ¼e íkku yiMku Lknª ?{-ËLke Vq÷ : yøkh fkuE yÃkLke ËeLke Þk ËwLÞkðe {MkYrVGÞkík fu Mkçkçk÷kuøkkU Mku {w÷kfkík fhLku Lknª òíkk Þk RMk r÷Þu Lknª r{÷íkk fu økeçkíkðøkihk økwLkknkU {U {wçík÷k nkuLku fk yLËuþk ni Þk Mkk{Lku ðk÷u Ãkh WMkfe {w÷kfkík røkhkt økwÍhuøke íkku yiMkk fhLkk íkfççkwh Lknª ykih RLkðwsqnkík fe rçkLkk Ãkh {w÷kfkík Lk fhLkk {Í{q{ (Þk’Lke fkrçk÷u{ÍB{ík) ¼e Lknª ni.Ãkkt[ðª y÷k{ík : çk Íkrnh rfMke f{íkh RM÷k{e ¼kE fk çkhkçkhyk fh çkiX òLkk RMk r÷Þu Lkk økðkh økwÍhLkk fu {I RMk Mku yVÍ÷nqt, Þun ¼e íkfççkwh {U Ëkr¾÷ ni.{wnk-Mkçkk : fnª n{ ¼e íkku yiMku Lknª ?

íkfççkwh


íkfççkwh 31

sçk nò{ çkhkçkh yk fh çkiXk......¾÷eVyu yk’÷k nÍhík {ki÷kLkk MkÂGÞË yGÞqçk y÷e

fk çkÞkLk ni fu yuf Mkkrnçk rsLk fk Lkk{ {wÍu ÞkËLknª yk’÷k nÍhík, R{k{u yn÷u MkwLLkík, {wsrÆËu ËeLkku r{Õ÷ík,nÍhík u yÕ÷k{k {ki÷kLkk þkn R{k{ yn{Ë hÍk ¾kLk

fe r¾Ë{ík {U nkrÍh nwðk fhíku Úku ykih yk’÷knÍhík ¼e f¼e f¼e WLk fu Þnkt íkþheV ÷u òÞkfhíku Úku. yuf {híkçkk nwÍqh (yk’÷k nÍhík) WLk fu Þnkt íkþheVVh{k Úku fu WLk fu {nÕ÷u fk yuf çku[khk økheçk {wMkÕ{kLk xqxe nwEÃkwhkLke [khÃkkE Ãkh òu MkunTLk fu fLkkhu Ãkze Úke rÍsfíku nwyu çkiXkne Úkk fu Mkkrnçku ¾kLkk Lku rLknkÞík fzðu íkuðhkU Mku WMk fe íkhVËu¾Lkk þwYy rfÞk Þnkt íkf fu ðkun LkËk{ík Mku Mkh Íwfkyu WX fh[÷k økÞk. yk’÷k nÍhík fku Mkkrnçku ¾kLkk fe RMk{økYhkLkk hrðþ Ãkh MkÏík íkf÷eV ÃknkU[e {økh fwA Vh{kÞkLknª. fwA rËLkkU çkk’Ë ðkun ykÃk fu Þnkt ykyu. yk’÷k nÍhík

Lku yÃkLke [khÃkkE Ãkh søkn Ëe, ðkun çkiXu ne Úku fuRíkLku {U fhe{ çkÏþ nò{ nwÍqh (yk’÷k nÍhík) fk ¾ík çkLkkLku fur÷Þu ykyu, ðkun RMk rV¢ {U Úku fu fnkt çkiXqt ? yk’÷k nÍhík

Lku Vh{kÞk : “¼kE fhe{ çkÏþ ! õÞqt ¾zu nku ?{wMkÕ{kLk ykÃkMk {U ¼kE ¼kE nI.” ykih WLk Mkkrnçk fu çkhkçkh{U çkiXLku fk Rþkhk Vh{kÞk, ðkun çkiX økyu, rVh WLk Mkkrnçk fuøkwMMku fe Þun firVGÞík Úke fu siMku MkktÃk VwLfkhU {khíkk ni, ðkun VkihLkWX fh [÷u økyu, rVh f¼e Lk ykyu. r¾÷kVu {k’{q÷ sçk yMkkoøkwÍh økÞk íkku yk’÷k nÍhík Lku Vh{kÞk : yçk Vw÷ktMkkrnçk íkþheV Lknª ÷kíku nI ! rVh ¾wË ne Vh{kÞk : {I ¼e yiMkuþÏMk Mku r{÷Lkk Lknª [kníkk.(nÞkíku yk’÷k nÍhík, rnMMkk : 1, Mk. 108)

íkfççkwh


íkfççkwhËunkríkÞkU fku Lke[u Lk çkiXLku rËÞk

{wnrÆMku yk’Í{u ÃkkrfMíkkLk nÍhíku yÕ÷k{k {ki÷kLkk{wnB{Ë MkhËkh yn{Ë fkrËhe fe r¾Ë{ík {U ËkuËunkíke yuf {My÷k ÃkqALku fu r÷Þu nkrÍh nwyu. ykÃkWMk ðõík [khÃkkE Ãkh sÕðk økh Úku, ËunkríkÞkU Lku ykÃk fu RÕ{e{fk{ fk ÃkkMk fhíku nwyu Í{eLk Ãkh çkiXLkk [knk {økh ykÃk

Lku ykrsÍe fhíku nwyu WLk ËunkríkÞkU fku RMkhkh fh fuLk rMkVo [khÃkkE Ãkh çkiXkÞk çkÕfu yÃkLke [khÃkkE fu rMkhnkLku feíkhV rçkXkÞk. nwõ{ fe íkk’{e÷ fu r÷Þu WLnU ykÃk fu çkhkçkhçkiXLkk Ãkzk ykih ykÃk Lku WLk fu {My÷u fk sðkçk{no{ík Vh{kÞk.yÕ÷kn fe WLk Ãkh hn{ík nku ykih WLk fu MkËfu n{khe{ÂøVhík nku.

Axe y÷k{ík : {heÍkU, {k’ÍqhkU ykih økheçkkU fku nfeh òLkíku nwyuWLk fu ÃkkMk çkiXLku Mku RÂßíkLkkçk fhLkk.

{wnk-Mkçkk : fnª n{ ¼e íkku yiMku Lknª ?Mkkíkðª y÷k{ík : rfMke fku nfeh òLkíku nwyu Mk÷k{ {U Ãkn÷ LkfhLkk çkÕfu ËqMkhu RM÷k{e ¼kE Mku íkð¬kuy h¾Lkk fu Þun {wÍuMk÷k{ fhu.{wnk-Mkçkk : fnª n{ ¼e íkku yiMku Lknª ?ykXðª y÷k{ík : yÃkLku {k íknTík Þk rfMke ykih RM÷k{e ¼kE fkunfeh òLk fh WMk Mku {wMkk-Vnk fhLku fku Lkk ÃkMkLË fhLkk, yøkh nkÚkr{÷kLkk ne Ãkz òyu íkku íkçkeyík Ãkh røkhkt (Þk’Lke Lkk økðkh) økwÍhLkk.

32

íkfççkwh


íkfççkwh 33

{wnk-Mkçkk : fnª n{ ¼e íkku yiMku Lknª ?Lkðª y÷k{ík : rfMke {wyÍTÍ{u ËeLke fe íkk’Íe{ fu r÷Þu ¾zk nkuLkufku økðkhk Lk fhLkk.{wnk-Mkçkk : fnª n{ ¼e íkku yiMku Lknª ?ËMkðª y÷k{ík : yÃkLku r÷çkkMk, WXLku çkiXLku ykih økw^ík-økq {URÂBíkÞkÍ [knLkk íkkfu ËqMkhkU fku Lke[k rË¾k Mkfu.{wnk-Mkçkk : fnª n{ ¼e íkku yiMku Lknª ?øÞkhnðª y÷k{ík : yÃkLkk fwMkqh nkuíku nwyu ¼e øk-÷íke íkM÷e{ LkfhLkk ykih {wykVe {ktøkLku fu r÷Þu íkGÞkh Lk nkuLkk.

{wnk-Mkçkk : fnª n{ ¼e íkku yiMku Lknª ?çkkhnðª y÷k{ík : rfMke fe LkMkeník Þk {~ðhk fçkq÷ fhLku {UrÍÕ÷ík {nMkqMk fhLkk.{wnk-Mkçkk : fnª n{ ¼e íkku yiMku Lknª ?íkuhnðª y÷k{ík : yøkh rfMke fku LkMkeník fe Þk fkuE {~ðhk rËÞkykih WMk Lku rfMke {k’fq÷ ðsn Mku fçkq÷ Lk rfÞk íkku ykÃku Mku çkknhnku òLkk.{wnk-Mkçkk : fnª n{ ¼e íkku yiMku Lknª ?[kiËnðª y÷k{ík : nh yuf Mku çknMk fh fu økkr÷çk ykLku fe fkurþþfhLkk, ËqMkhu fe ËwÁMík çkkík fku øk÷ík ykih yÃkLke øk÷ík çkkík fku¼e Mkçk Mku çkuníkh íkMkÔðwh fhLkk.{wnk-Mkçkk : fnª n{ ¼e íkku yiMku Lknª ?

íkfççkwh


íkfççkwh

ÃkLËhnðª y÷k{ík : rfMke fku nfeh òLk fh WMk fu nwfqf yËk Lk

fhLkk ykih yøkh WMk Mku nf fe yËkE fk {wíkk-÷çkk rfÞk òyu

íkku WMku íkM÷e{ Lk fhLkk.


Mkku÷nðª y÷k{ík : nh ðõík ËqMkhkU fu {wfkçk÷u {U yÃkLke çkhíkhe fu

Ãkn÷q ík÷kþ fhíku hnLkk.


Mk¥khnðª y÷k{ík : yÃkLku ½h fu fk{ fks fhLku, çkkÍkh Mku MkkiËk

Mkw÷V WXk fh ÷kLku fku fMhu þkLk Mk{ÍLkk.


{-ËLke Vq÷ : yøkh {hÍ, íkf÷eV, MkwMíke Þk çkwZkÃku fe ðsn Mku ½h fu

fk{ fks {U nkÚk Lknª çkxkíkk íkku yiMku þÏMk Ãkh fkuE RÕÍk{ Lknª.

yêkhnðª y÷k{ík : f{ fe{ík r÷çkkMk ÃknLkLku {U þ{o {nMkqMk

fhLkk fu ÷kuøk õÞk fnUøku !


WLLkeMkðª y÷k{ík : y{ehkU fe Ëk’ðík {U Ãkqhu yunrík{k{ Mku þhef

nkuLkk ykih økheçkkU fe Ëk’ðík fku rMkhu Mku fçkq÷ ne Lk fhLkk.


34

íkfççkwh


íkfççkwh 35

yLkku¾e AªfËk’ðíku RM÷k{e fu Rþkyíke RËkhu {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk

fe {íçkqyk “ViÍkLku MkwLLkík” rsÕË 2 fu 499 Mk-Vnkík Ãkh {w~íkr{÷çkkçk, “økeçkík fe íkçkkn fkrhÞkt” MkVnk 325 Ãkh ni : Lk{kÍkUykih MkwLLkíkkU Ãkh y{÷ fe ykËík zk÷Lku fu r÷Þu Ëk’ðíku RM÷k{e fu{-ËLke {knku÷ Mku nh Ë{ ðkçkMíkk hrnÞu, MkwLLkíkkU fe íkhrçkGÞíkfu r÷Þu {-ËLke fkrV÷kU {U ykrþfkLku hMkq÷ fu MkkÚk MkwLLkíkkU ¼hkMkVh fersÞu, ykÃk fe íkhøkeçk ð íknheMk fu r÷Þu yuf {-ËLkeçknkh Ãkuþu r¾Ë{ík ni [wLkkL[u yuf RM÷k{e ¼kE fk fwA RMkíkhn fk çkÞkLk ni fu {uhe heZ fe nœe fk {kunhk yÃkLke søkn Mkurn÷ økÞk Úkk. çknkuík R÷ks fhkÞk {økh RVkfk Lk nwðk. yufRM÷k{e ¼kE fu íkhøkeçk rË÷kLku Ãkh ykrþfkLku hMkq÷ fu MkkÚkËk’ðíku RM÷k{e fu MkwLLkíkkU fu íkhrçkGÞík fu {-ËLke fkrV÷u {U MkVhrfÞk. hkík fu ¾kLku fu ðõík y[kLkf {wÍu ÍkuhËkh Aªf ykE rsMk Mku{uhk Mkkhk rsM{ ÷hÍ WXk. WMk yLkku¾e Aªf fe çk-h-fíkMku {uhe heZ fe nœe fk {kunhk yÃkLke søkn Ãkh ËwÁMík nku økÞk.

heZfenrœÞkU,fe¼eçke{krhÞkU, Mku r{÷uøke rþVk, fkrV÷u{U[÷kuíkksËkhunh{,fkòunkuøkkfh{ ÃkkyuøkkrË÷rs÷k,fkrV÷u{U[÷ku

Aªf fe çk-h-fíkU{eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! Ëu¾k ykÃk Lku ! {-ËLke fkrV÷u

fe ¼e õÞk ¾qçk çknkhU nI ! fu RMk fe çk-h-fík Mku ÍkuhËkh AªfykE ykih ÃkeX fk {kunhk ËwÁMík nku økÞk ! Aªf yÕ÷kn fkuÃkMkLË ni ykih RMk fe ¼e õÞk ¾qçk çk-h-fíkU nI ! Ëk’ðíku RM÷k{e

íkfççkwh


íkfççkwh 36

fu Rþkyíke RËkhu {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk fu {íçkqyk 32 Mk-VnkíkÃkh {w~íkr{÷ rhMkk÷u, “101 {-ËLke Vq÷” MkVnk 13 íkk 14 Ãkhni : (1) òu fkuE Aªf ykLku Ãkh fnu ykihyÃkLke ÍçkkLk Mkkhu ËktíkkU Ãkh Vih r÷Þk fhu íkku ËktíkkU feçke{krhÞkU Mku {nVqÍ hnuøkk. (2) nÍhíku{ki÷kyu fkyuLkkík, yr÷GÞw÷ {wíkoÍk Vh{kíku nI :òu fk uE Aªf ykLk u Ãkh fnu íkk u ðk un ËkZ ykih fkLkf u ËËo { U f¼e {wçík÷k Lknª nk uøkk.

(3) Aªf ykLku ÃkhfnLkk [krnÞu çkuníkh Þun ni fu Þk

fnu. (4) MkwLkLku ðk÷u Ãkh ðkrsçk ni fu VkihLk“ ” (Þk’Lke yÕ÷kn íkwÍ Ãkh hnT{ Vh{kyu)fnu. ykihRíkLke ykðkÍ Mk u fnu f u AªfLk u ðk÷k ¾wË Mk wLk ÷u.

(5) sðkçk MkwLk fh AªfLku ðk÷k fnu :“ ” (Þk’Lke yÕ÷kn n{khe ykih íkwBnkhe {ÂøVhíkVh{kyu) Þk Þun fnu : “ ” (Þk’Lke yÕ÷kn

íkwBnU rnËkÞík Ëu ykih íkwBnkhk nk÷ ËwÁMík fhu).

íkfççkwh fu {wÏíkr÷V yLËkÍíkfççkwh fk RÍnkh f¼e íkku RLMkkLk fe n-hfkík ð Mk-fLkkík

Mku nkuíkk ni siMku {w tn Vw÷kLkk, Lkkf [ZkLkk, {kÚku Ãkh çk÷zk÷Lkk, ½qhLkk, Mkh fku yuf íkhV ÍwfkLkk, xktøk Ãkh xktøk h¾ fhçkiXLkk, xuf ÷økk fh ¾kLkk, yfz fh [÷Lkk ðøkihk ykih f¼eøkw^ík-økq Mku {-Mk÷Lk Þun fnLkk : “fu[ðu fe yki÷kË ! íkw{ {uhu

íkfççkwh


íkfççkwh 37

Mkk{Lku ÍçkkLk [÷kíku nku, íkwBnkhe Þun rnB{ík fu {wÍu sðkçk Ëuíkunku” ðøkihk ðøkihk. y÷ økhÍ {wÏíkr÷V ynðk÷, yõðk÷ ykihyVTyk÷ fu Íheyu íkfççkwh fk RÍnkh nku Mkfíkk ni, rVh çkk’Í{w-íkfÂççkheLk {U RÍnkh fu ík{k{ yLËkÍ Ãkkyu òíku nI ykih fwA{w-íkfÂççkheLk {U çkk’Í. ÷urfLk ÞkË hnu fu Þun ík{k{ çkkíkU WMkeðõík íkfççkwh fu Íw{hu {U ykyutøke sçkfu rË÷ {U íkfççkwh {kisqË nku{nTÍ RLk [eÍkU fku íkfççkwh Lknª fnk ò Mkfíkk.

íkfççkwh fu Lkíkesu {U ÃkiËk nkuLku ðk÷e çkwhkRÞktíkfççkwh yiMkk {kunr÷f {hÍ ni fu yÃkLku MkkÚk Ëeøkh fE

çkwhkRÞkU fku ÷kíkk ni ykih fE yåAkRÞkU Mku ykË{e fku {nY{ fhËuíkk ni. [wLkkL[u nwßsíkw÷ RM÷k{ nÍhíku MkÂGÞËwLkk R{k{ {wnB{ËrçkLk {wnB{Ë økÍk÷e r÷¾íku nI : “{w-íkfÂççkhþÏMk òu fwA yÃkLku r÷Þu ÃkMkLË fhíkk ni yÃkLku {wMkÕ{kLk ¼kE fur÷Þu ÃkMkLË Lknª fh Mkfíkk, yiMkk þÏMk ykrsÍe Ãkh ¼e fkrËhLknª nkuíkk òu íkõðk ð ÃkhnuÍ økkhe fe sz ni, feLkk ¼e Lknª AkuzMkfíkk, yÃkLke RÍTÍík çk[kLku fu r÷Þu Íqx çkku÷íkk ni, RMk ÍqxeRÍTÍík fe ðsn Mku økwMMkk Lknª Akuz Mkfíkk, nMkË Mku Lknª çk[Mkfíkk, rfMke fe ¾ih Ïðkne Lknª fh Mkfíkk, ËqMkhkU fe LkMkeníkfçkq÷ fhLku Mku {nY{ hníkk ni, ÷kuøkkU fe økeçkík {U {wçík÷k nkuòíkk ni y÷ økhÍ {w-íkfÂççkh ykË{e yÃkLkk ¼h{ h¾Lku fur÷Þu nh çkwhkE fhLku Ãkh {sçkqh ykih nh yåAu fk{ fku fhLku MkuykrsÍ nku òíkk ni.”

íkfççkwh Mku òLk Awzk ÷ersÞu{eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! RMk økwLkkn fe íkk’heV, íkçkkn

fkrhÞkt, çkk’Í y÷k{íkU òLkLku ykih {wMkÕMk÷ økkihku rV¢ fu çkk’ËyÃkLku yLËh íkfççkwh fe {kisqËøke fk RÂLfþkV nkuLku fe Mkqhík {U

íkfççkwh


íkfççkwh 38

Vkuhe íkkih Ãkh R÷ks fe fkurþþU fhLkk n{ Ãkh ÷krÍ{ ni. ÞfeLkLkLk^Mkku þiíkkLk yÃkLkk Mkkhk Íkuh ÷økkyutøku fu “n{ MkwÄhLku Lk Ãkkyut”,÷urfLk Mkkur[Þu íkku Mkne fu ykr¾h n{ fçk íkf Lk^Mkku þiíkkLk fuMkk{Lku [khkU þkLku r[ík nkuíku hnUøku ! fçk íkf n{ Ïðkçku ¾høkkuþ fu{Íu ÷uíku hnUøku ! fçkú {U {eXe LkªË MkkuLku fu r÷Þu n{U yks ne çkuËkhnkuLkk Ãkzuøkk. yk’÷k nÍhík {¬e {-ËLke {wMíkVk

fe çkkhøkknu çkufMk ÃkLkkn {U Lk^Mkku þiíkkLk fur¾÷kV Þqt VrhÞkË fhíku nI,

Mkhðhu Ëª ÷esu yÃkLku Lkk íkwðkLkkU fe ¾çkhLk^Mkku þiíkkt MkÂGÞËk fçk íkf Ëçkkíku òyutøku

{eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! økwLkknkU fu R÷ks {U n{kheÍhk Mke økV÷ík íkðe÷ ÃkhuþkLke fk Mkçkçk çkLk Mkfíke ni fu Lk òLkufçk {kiík n{U ËwLÞk fe hkiLkfkU Mku WXk fh ðehkLk fçkú fe íkLnkRÞkU{U ÃknkU[k Ëu, snkt Lk rMkVo ½wÃk ytÄuhk çkÕfu ðnþík fk çkMkuhk ¼enkuøkk, fkuE {qrLkMk Lk fkuE n{ËËo ! yøkh íkfççkwh ykih ËeøkhøkwLkknkU fu Mkçkçk n{U yÍkçku fçkú {U {wçík÷k fh rËÞk økÞk, ykøk¼zfk Ëe økE, MkktÃk ykih rçkåAq n{ Mku r÷Ãkx økyu, n{U {khkÃkexk økÞk íkku õÞk fhUøku ! rfMk Mku VrhÞkË fhUøku ! fkiLk n{U AwzkLkuykyuøkk ! yks {kify ni fu íkfççkwh Mk{uík yÃkLku ík{k{ økwLkknkUMku Mkå[e íkkiçkk fh fu yÃkLku hçk fku {Lkk ÷ersÞu.

fh ÷u íkkiçkk hçk fe hn{ík ni çkze

fçk ú {U ðhLkk MkÍk nkuøke fze

íkfççkwh


íkfççkwh 39

“R÷ksu íkfççk wh” fu ykX nwYV fe rLkMçkík Mk uíkfççkwh Ãkh W¼khLku ðk÷u 8 yMçkkçk ykih WLk fk R÷ks

nh {hÍ fu R÷ks fu r÷Þu WMk fu yMçkkçk fk òLkLkkçknkuík ÍYhe ni, çkwLÞkËe íkkih Ãkh rË÷ {U íkfççkwh WMke ðõík ÃkiËknkuíkk ni sçk ykË{e ¾wË fku çkzk Mk{Íu ykih yÃkLku ykÃk fku ðkuneçkzk Mk{Ííkk ni òu yÃkLku yLËh rfMke f{k÷ fe çkq Ãkkíkk ni, rVhðkun f{k÷ Þk íkku ËeLke nkuíkk ni siMku RÕ{ ð y{÷ ðøkihk ykihf¼e ËwLÞðe {-Mk÷Lk {k÷ku Ëki÷ík ykih íkkfík ð {LMkçk ðøkihk,Þqt íkfççkwh fu f{ yÍ f{ 8 yMçkkçk nI : (1) RÕ{ (2) RçkkËík(3) {k÷ku Ëki÷ík (4) nMkçk ð LkMkçk (5) ykunËk ð {LMkçk (6)

fkBÞkrçkÞkt (7) nwMLkku s{k÷ (8) íkkfík ð fwÔðík.

(1) RÕ{RÕ{u ËeLk Mke¾Lkk rMk¾kLkk çknkuík çkze MkykËík ni ykih

yÃkLke ÍYhík fu çk fËh RMk fk nkrMk÷ fhLkk VÍo ¼e ni {økhçkk’Í yðfkík RLMkkLk fMkhíku RÕ{ fe ðsn Mku ¼e íkfççkwh feykVík {U {wçík÷k nku òíkk ni ykih f{ RÕ{ RM÷k{e ¼kRÞkU fkunfeh òLkLku ÷økíkk ni. çkkík çkkík Ãkh WLnU ÍkzLkk, ðkun fkuEMkwðk÷ ÃkqA çkiXU íkku WLk fe f{ RÕ{e fk yunMkkMk rË÷k fh Í÷e÷fhLkk, WLnU “òrn÷” ykih “øktðkh” siMku çkwhu yÕfkçkkík Mku ÞkËfhLkk WMk fe ykËík çkLk òíkk ni. yiMkk þÏMk íkð¬kuy h¾íkk nifu ÷kuøk WMku Mk÷k{ {U Ãkn÷ fhU ykih yøkh Þun rfMke yLkÃkZ fkuMk÷k{ {U Ãkn÷ fh ÷u Þk Ëku ½ze WMk Mku {w÷kfkík fh ÷u Þk WMk feËk’ðík fçkq÷ fh ÷u íkku WMk Ãkh yÃkLkk yunMkkLk Mk{Ííkk ni, yk{íkkih Ãkh ÷kuøk WMk fe ¾ih Ïðkne fhíku nI {økh Þun WLk fu MkkÚk

íkfççkwh


íkfççkwh 40

nwMLku Mkw÷qf Lknª fhíkk, ÷kuøk WMk fe {w÷kfkík fku ykíku nI÷urfLk Þun ¾wË [÷ fh WLk Mku {w÷kfkík fku Lknª òíkk, ÷kuøkWMk fe çke{kh ÃkwMkeo fhíku nI {økh Þun WLk fe çke{kh ÃkwMkeoLknª fhíkk, fkuE WMk fe r¾Ë{ík {U fkuíkkne fhu íkku WMku çkwhkòLkíkk ni, ðkun ¾wË fku yÕ÷kn íkyk÷k fu nkt ËqMkhu ÷kuøkkU MkuyVÍ÷ ð yk’÷k Mk{Ííkk ni, WLk fu økwLkknkU fku çkwhk òLkíkkyÃkLke ¾íkkyut ¼q÷ òíkk ni. y÷ økhÍ yiMkk þÏMk Mkh Mku Ãkkôíkf ykVíku RÕ{ Þk’Lke íkfççkwh {U økrh^íkkh nku òíkk ni, [wLkkL[u{hðe ni fu : “ ” Þk’Lke RÕ{ fe ykVík íkfççkwhni.”

RÕ{ Mku ÃkiËk nkuLku ðk÷u íkfççkwh fu R÷ks(1) yiMku RM÷k{e ¼kEÞkU fku “{wyÂÕ÷{w÷ {-÷fqík”fu

{LMkçk íkf ÃknkU[Lku ðk÷u (Þk’Lke þiíkkLk) fk yLò{ ÞkË h¾Lkk[krnÞu rsMk Lku yÃkLku ykÃk fku nÍhíku MkÂGÞËwLkk ykË{ MkrVGÞwÕ÷kn

Mku yVÍ÷ fhkh rËÞk Úkk {økh WMku RMk íkfççkwhfu Lkíkesu {U õÞk r{÷k ! zhLkk [krnÞu fu fnª Þun íkfççkwh n{U ¼eyÍkçku snLLk{ fk nfËkh Lk çkLkk Ëu.

økh íkq LkkhkÍ nwðk {uhe n÷kfík nkuøkenkyu {I Lkkhu snLLk{ {U s÷qtøkk Þk hçk

(2) RMk rhðkÞík fku økkih Mku ÃkrZÞu ykih yÃkLkk {wnk-MkçkkfersÞu fu ykÃk fnkt ¾zu nI !

yn÷u RÕ{ fu íkfççkwh {U {wçík÷k nkuLku fk MkçkçknÍhíku MkÂGÞËwLkk ðnTçk rçkLk {wLkççkun RþkoË

Vh{kíku nI : “RÕ{ fe r{Mkk÷ íkku çkkrhþ fu WMk ÃkkLke fe íkhn niòu ykM{kLk Mku MkkV ð þ^VkV ykih {eXk LkkrÍ÷ nkuíkk ni ykih

íkfççkwh


íkfççkwh 41

ËhÏík WMk fku yÃkLke þk¾kU fu Íheyu sÍTçk fh ÷uíku nI. yçk yøkhËhÏík fzðk nkuíkk ni íkku çkkrhþ fk ÃkkLke WMk fe fzðknx {URÍkVk fhíkk ni ykih yøkh ðkun ËhÏík {eXk nkuíkk ni íkku WMk fer{XkMk {U RÍkVk fhíkk ni çkMk Þqtne RÕ{ çkÍkíku ¾wË íkku VkyuËu fkçkkRMk ni {økh sçk Ïðkrnþkíku Lk^Mk {U økrh^íkkh RLMkkLk RMkfku nkrMk÷ fhíkk ni íkku Þun RÕ{ WMk fu íkfççkwh {U {wçík÷k nkuLku fkMkçkçk çkLk òíkk ni ykih sçk þheVwLLk^Mk RLMkkLk fku Þun Ëki÷íkuRÕ{ nkrMk÷ nkuíke ni íkku Þun WMk fe þhkVík, RçkkËík, ¾kiV ð¾rþGÞík ykih ÃkhnuÍ økkhe {U RÍkVk fhíkk ni.”

ykr÷{ fk ¾wË fku “ykr÷{” Mk{ÍLkk(3) ¾wË fku “ykr÷{” çkÕfu “yÕ÷k{k” fnLku çkÕfu rË÷

{U Mk{ÍLku ðk÷kU fu r÷Þu ¼e {fk{u økkih ni fu yk’÷k nÍhík þknR{k{ yn{Ë hÍk ¾kLk rsLnU 55 Mku ÍkRË W÷q{ð VwLkqLk Ãkh Wçkqh nkrMk÷ Úkk, ykÃk fe RÕ{e ðòník,rVõne {nkhík ykih íknfefe çkMkehík fu sÕðu Ëu¾Lku nkU íkku Víkkðkh-ÍrðGÞk Ëu¾ ÷ersÞu rsMk fe 30 rsÕËU (íkÏhes þwËk) nI. yufne {w^íke fu f÷{ Mku rLkf÷k nwðk Þun økkr÷çkLk WËqo ÍçkkLk {UËwLÞk fk Í¾e{ íkheLk {ß{qyyu Víkkðk ni òu fu íkfheçkLk çkkEMknÍkh (22000) Mk-Vnkík, A nÍkh ykX Mkku MkUíkk÷eMk (6847)Mkwðk÷kík fu sðkçkkík ykih Ëku Mkku A (206) hMkkR÷ Ãkh {w~íkr{÷ni. sçkfu nÍkhnk {MkkR÷ rÍBLkLk Íuhu çknMk ykyu nI. yiMkuyÍe{w~þkLk ykr÷{u ËeLk yÃkLku çkkhu {U ykrsÍe fhíku nwyu Vh{khnu nI fu “Vfeh íkku yuf LkkrfMk, fkrMkh, yËLkk íkkr÷çku RÕ{ ni,f¼e Ïðkçk {U ¼e yÃkLku r÷Þu fkuE {íkoçkyu RÕ{ fkR{ Lk rfÞkykih çk Íkrnh yMçkkçk Þune yuf ðsn ni fu hn{íkuR÷kne {uhe ËMík økehe Vh{kíke ni, {I yÃkLke çku çkÍkyíke

íkfççkwh


íkfççkwh 42

(Þk’Lke çku Mkhku Mkk{kLke) òLkíkk nqt, RMk r÷Þu Vqtf Vqtf fh fË{ h¾íkknqt, {wMíkVk yÃkLku fh{ Mku {uhe {ËË Vh{kíku nIykih {wÍ Ãkh RÕ{u nf fk RVkÍk Vh{kíku (Þk’Lke ViÍ ÃknkU[kíku) nI,ykih WLnª fu hççku fhe{ fu r÷Þu nBË ni, ykih WLk Ãkh y-çkËeMk÷kíkku Mk÷k{. (Víkkðk h-ÍrðGÞk, rs. 29, Mk. 594) yuf ykih {fk{Ãkh Vh{kíku nI : f¼e {uhu rË÷ {U Þun ¾íkhk Lk økwÍhk fu {I “ykr÷{”nqt.”

{fk{u økkih ni fu sçk RíkLku çkzu {w^íke, {wnrÆMk, {wVÂMMkhykih Vfen ¾wË fku “ykr÷{” Lknª Mk{Ííku íkku {k ð þw{k rfMkþw{kh {U nI !

¾wË fku ykr÷{ fnLku ðk÷k òrn÷ ninËeMk u Ãkkf {U íkk u Þnk t íkf ykÞk f u

“ Þk’Lke rsMk þÏMk Lku Þun fnk fu {I ykr÷{nqt, íkku yiMkk þÏMk òrn÷ ni.”

þkrhneLk Lku RMk nËeMku {wçkk-hfk {U yÃkLku ykÃk fku“ykr÷{” fnLku ðk÷u fku òrn÷ Mku íkk’çkeh fhLku fe ðsn ÞunçkÞkLk fe fu òu ðkfuE ykr÷{ nkuíkk ni ðkun RMk RÕ{ fu ÍheyuyÃkLku Lk^Mk fe {k’rhVík h¾íkk ni WMku yÃkLkk Lk^Mk RÂLíknkEnfeh ð ykrsÍ LkÍh ykíkk ni, RMk r÷Þu yÃkLku r÷Þu “RÕ{ fkËk’ðk” Lknª fhíkk ykih ðkun Þun Mk{Ííkk ni fu nfefe RÕ{ íkkuyÕ÷kn ne fu ÃkkMk ni siMkkfu RþkoËu çkkhe íkyk÷k ni :“ (Ãkkhn : 2, y÷ çk-fhn : 216) íkh-s-{yufLÍw÷ E{kLk : ykih yÕ÷kn òLkíkk ni ykih íkw{ Lknª òLkíku.”ykih òu ykr÷{ nkuLku fk Ëk’ðk fhu íkku økkuÞk WMk Lku y¼e RÕ{ fkuMk{Ík ne Lknª ni r÷nkÍk WMku òrn÷ fnk økÞk.

{-ËLke Vq÷ : ykr÷{ yøkh yÃkLkk “ykr÷{” nkuLkk ÷kuøkkU Ãkh Íkrnh

íkfççkwh


íkfççkwh45 43

fhu íkku RMk {U nhs Lknª {økh Þun ÍYhe ni fu íkVk¾wh (V¾ú síkkLku) fuíkkih Ãkh Þun RÍnkh Lk nku fu íkVk¾wh nhk{ ni çkÕfu {nTÍ íknËeMku Lku’{íkuR÷kne fu r÷Þu Þun Íkrnh nwðk ykih Þun {õMkË nku fu sçk ÷kuøkkU fku yiMkk{k’÷q{ nkuøkk íkku RÂMíkVkËk fhUøku fkuE ËeLk fe çkkík ÃkqAuøkk ykih fkuEÃkZuøkk.

(4) yiMke rhðkÞkík Ãkuþu LkÍh h¾u rsMk {U W-÷{k fkuyÍkçk rËÞu òLku fk íkÍrfhk ni ykih ¾wË fku yÕ÷kn fe çkurLkÞkÍe Mku zhkyu, {-Mk÷Lk :

Mkçk Mku rÍÞkËk yÍkçkyÕ÷kn fu {nçkqçk, ËkLkkyu økwÞqçk, {wLkÍTÍnwLk

yrLk÷ WÞqçk Lku RþkoË Vh{kÞk : “rfÞk{íkfu rËLk Mkçk Mku rÍÞkËk yÍkçk WMk ykr÷{ fku nkuøkk rsMk fuRÕ{ Lku WMku LkVTy Lk rËÞk nkuøkk.

¾wË fku nfeh Mk{ÍLku fk íkhefk(5) Íuðhu RÕ{ Mku ykhkMíkk RM÷k{e ¼kE ËqMkhkU fku nfeh

ykih ¾wË fku yVÍ÷ Mk{ÍLku fu þiíkkLke ðkh Mku çk[Lku fu r÷Þu Þun{-ËLke Mkku[ yÃkLkk ÷u fu yøkh yÃkLku Mku f{ W{ú fku Ëu¾u íkku WMkuyÃkLku Mku Þun ¾Þk÷ fh fu yVÍ÷ Mk{Íu fu RMk fe W{ú Úkkuze ni,RMk fu økwLkkn ¼e {wÍ Mku f{ nkUøku, RMk r÷Þu {wÍ Mku çkuníkh niykih yøkh yÃkLku Mku rfMke çkzu fku Ëu¾u íkku WMk fku ¼e ¾wË Mkuçkuníkh Mk{Íu ykih Þun òLku fu RMk fe W{ú {wÍ Mku rÍÞkËk ni, RMkLku LkurfÞkt ¼e {wÍ Mku rÍÞkËk fe nkUøke, ykih yøkh n{ W{ú fkuËu¾u íkku WMk fu çkkhu {U nwMLku ÍLk h¾u fu Þun Ríkkyík, RçkkËík ykihLkufe {U {wÍ Mku çkuníkh ni, yøkh yÃkLku Mku f{ RÕ{ Þk òrn÷ fkuËu¾u íkku WMk fku ¼e yÃkLku Mku çkuníkh Mk{Íu fu Þun yÃkLke snk÷íkð f{ RÕ{e fe ðsn Mku økwLkkn fhíkk ni ykih {I RÕ{ h¾Lku fu çkkðwsqË økwLkkn {U økrh^íkkh nqt RMk r÷Þu Þun òrn÷ íkku {wÍ Mku

íkfççkwh


íkfççkwh 44

rÍÞkËk WÍTh ðk÷k ni Þk’Lke RMk fu ÃkkMk íkku RÕ{ fu Lk nkuLku feðsn Mku snT÷ fk WÍTh ni {I fkiLk Mkk WÍTh Ãkuþ fYtøkk ! ykihyøkh ¾wË Mku rÍÞkËk RÕ{ ðk÷u fku Ëu¾u íkku WMk fku ¼e ¾wË Mkuçkuníkh Mk{Íu ykih Þun òLku fu RMk fk RÕ{ rÍÞkËk ni r÷nkÍkíkõðk ykih RÕ{ fe ðsn Mku RçkkËkík ¼e rÍÞkËk nkUøke RMkr÷Þu fu RMku {k’÷q{ ni fu rfMk rfMk RçkkËík fk yshku MkðkçkrÍÞkËk ni ! fkiLk fkiLk Mku yk’{k÷ fk Ë-hò çkw÷LË ni ! RMk LkuLkurfÞkt ¼e yÃkLku RÕ{ fe ðsn Mku rÍÞkËk sBy fh ÷e nkUøkeykih RÕ{ fe VÍe÷ík fe ðsn Mku òu çkÂÏþþ ð yíkk nkuøke ðkunWMk fu LkMkeçk {U nkuøke, yøkh rfMke fkrVh fku Ëu¾u íkku yøk[uo WMkunfeh òLkLku {U þhyLk fkuE nhs Lknª {økh yÃkLku rË÷ Mkuíkfççkwh fk MkVkÞk fhLku fu r÷Þu WMku ¼e çk nirMkGÞíku RLMkkLk fu¾wË Mku nfeh ykih f{íkh Lk òLku, fkrVh fku Ëu¾ fh yÃkLku yLËhRMk íkhn ykrsÍe ÃkiËk fhu fu RMk ðõík Þun fkrVh ni ykih {I{kur{Lk, ÷urfLk õÞk {k’÷q{ fu Þun íkkiçkk fh ÷u ykih ykr¾heðõík {U {wMkÕ{kLk nku òyu Þqt RMk fk ¾krík{k E{kLk Ãkh nku òyuykih Þun çkÂÏþþ ð Lkòík fk {wMíkrnf çkLk òyu sçkfu {it MkkheW{ú E{kLk Ãkh økwÍkh fh {wÂBfLk ni yÃkLke {kiík Mku Ãkn÷u fkuEyiMkk fk{ fh çkiXqt fu {uhk E{kLk òíkk hnu ykih {uhk ¾krík{k fw£Ãkh nku ! nËeMku Ãkkf {U ni : “Þk’Lke yk’{k÷ fk Ëkhk u {Ëkh ¾krík{u Ãkh ni. ”

{wVÂMMkhu þneh nfe{w÷ WB{íknÍhíku {w^íke yn{Ë Þkh ¾kLk RMk nËeMku Ãkkf fuíknTík Vh{kíku nI : “Þk’Lke {híku ðõík siMkk fk{ nkuøkk ðiMkk neyLò{ nkuøkk r÷nkÍk [krnÞu fu çkLËk nh ðõík ne Lkuf fk{ fhu fuþkÞË ðkune WMk fk ykr¾he ðõík nku.”

{eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! yÕ÷kn çku rLkÞkÍ ni WMkfe “¾w Þk íkËçkeh” fku fkuE Lknª òLkíkk, rfMke fku ¼e yÃkLku RÕ{Þk RçkkËík Ãkh LkkÍ Lknª fhLkk [krnÞu. fnª yiMkk Lk nku fu

íkfççkwh


íkfççkwh 47

íkfççkwh fe LkwnqMkík fe ðsn Mku {hLku Mku Ãkn÷u n{khk E{kLk MkÕçknku òyu ykih n{khk ¾krík{k fw£ Ãkh nku, yøkh ¾wËk LkÏðkMíkk yiMkk nwðk íkku RÕ{ fu ËVeLku ykih RçkkËíkkU fu ¾ÍeLkun{khu fwA fk{ Lk ykyutøku.

{wMkÕ{kt nI y¥kkh íkuhe yíkk Mkunku E{kLk Ãkh ¾krík{k Þk R÷kne

fkrVh fku fkrVh fnLkk ÍYhe niËk’ðíku RM÷k{e fu Rþkyíke RËkhu {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk

fe {íçkqyk 686 Mk-Vnkík Ãkh {w~íkr{÷ rfíkkçk, “fwr£GÞk fr÷{kíkfu çkkhu {U Mkwðk÷ sðkçk” fu MkVnk 59 Ãkh þi¾u íkhefík y{ehuyn÷u MkwLLkík çkkrLkÞu Ëk’ðíku RM÷k{e nÍhík yÕ÷k{k {ki÷kLkkyçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkh fkrËhe r÷¾íkunI : fkrVh fku fkrVh fnLkk Lk rMkVo òRÍ çkÕfu çkk’Í MkqhíkkU {U VÍoni. MkËÁ~þheyn, çkËÁ¥khefn nÍhíku yÕ÷k{k {ki÷kLkk {w^íke{wnB{Ë y{sË y÷e yk’Í{e r÷¾íku nI : yufÞun ðçkk ¼e Vi÷e nwE ni fníku nI fu “n{ íkku fkrVh fku ¼e fkrVhLk fnUøku fu n{U õÞk {k’÷q{ fu WMk fk ¾krík{k fw£ Ãkh nkuøkk” Þun¼e øk÷ík ni fwhykLku yÍe{ Lku fkrVh fku fkrVh fnk ykih fkrVhfnLku fk nwõ{ rËÞk. ([wLkkL[u RþkoË nkuíkk ni :)

íkh-s-{yu fLÍw÷ E{kLk : ík w{Vh{kyku yi fkrVhku !

ykih yøkh yiMkk ni íkku {wMkÕ{kLk fku ¼e {wMkÕ{kLk Lk fnku íkwBnUõÞk {k’÷q{ fu RM÷k{ Ãkh {huøkk ¾krík{u fk nk÷ íkku ¾wËk òLku{økh þheyík Lku fkrVh ð {wÂM÷{ {U RÂBíkÞkÍ h¾k ni.

íkfççkwh


íkfççkwh 46

Þun {wÍ Mku çkuníkh ninÍhík u MkÂGÞËwLkk çk¢ rçkLk yçËwÕ÷kn íkkçk uE

sçk rfMke çkqZu ykË{e fku Ëu¾íku íkku Vh{kíku :“Þun {wÍ Mku çkuníkh ni ykih {wÍ Mku Ãkn÷u yÕ÷kn íkyk÷k feRçkkËík fhLku fk þhV h¾íkk ni.” ykih sçk rfMke sðkLk fkuËu¾íku íkku Vh{kíku : “Þun {wÍ Mku çkuníkh ni õÞqtfu {uhu økwLkkn RMk Mkufnª rÍÞkËk nI.”yÕ÷kn fe WLk Ãkh hn{ík nku ykih WLk fu MkËfu n{khe{ÂøVhík nku.

økih LkkVuy RÕ{ Mku ¾wËk fe ÃkLkkn(6) LkVTy Lk ËuLku ðk÷u RÕ{ Mku yÕ÷kn íkyk÷k fe ÃkLkkn

{ktrøkÞu. {nçkqçk u hççkw÷ RÍTÍík, {kunrMkLk u RLMkkrLkGÞíkËwyk rfÞk fhík u Úk u :

“ Þk’Lke yiyÕ÷kn {I yiMku RÕ{ Mku íkuhe ÃkLkkn [kníkk nqt òu LkVTy Lk Ëu, ykihyiMku rË÷ Mku (íkuhe ÃkLkkn [kníkk nqt) òu ykrsÍe ð RÂLfMkkhe Lk fhu.”

rfÞk{ík fu [kh Mkwðk÷kík(7) yÃkLku RÕ{ Ãkh y{÷ fersÞu. Mkhfkhu ðk÷k íkçkkh,

n{ çku fMkkU fu {ËËøkkh fk Vh{kLku økwnh çkkhni : “rfÞk{ík fu rËLk çkLËk WMk ðõík íkf fË{ Lk nxk Mkfuøkk sçkíkf WMk Mku Þun [kh Mkwðk÷kík Lk fh r÷Þu òyU : (1) yÃkLke W{úrfLk fk{kU {U økwÍkhe (2) yÃkLku RÕ{ Ãkh rfíkLkk y{÷ rfÞk (3)

{k÷ rfMk íkhn f{kÞk ykih fnkt ¾[o rfÞk ykih (4) yÃkLku rsM{fku rfLk fk{kU {U çkkuMkeËk rfÞk.”

íkfççkwh


íkfççkwh(9) yÃkLku yfkrçkheLk fu Lkwfqþu fË{ Mku hnLkw{kE

nkrMk÷ fersÞu fu RÕ{ ð y{÷ fu Ãknkz nkuLku fu çkk ðwsqË fiMkeykrsÍe rfÞk fhíku Úku !

“ykrsÍe fk Lkqh” fu 10 nwYV fe rLkMçkík MkuçkwÍwøkkoLku ËeLk fe ykrsÍe fe ËMk rnfkÞkík

(1) fkþ {I ÃkrhLËk nkuíkky{eÁ÷ {wyr{LkeLk nÍhíku MkÂGÞËwLkk yçkq çk¢ rMkÆef

Lku yuf ÃkrhLËu fku ËhÏík Ãkh çkiXu nwyu Ëu¾k íkku Vh{kÞk :yi ÃkrhLËu ! íkq çkzk ¾wþ çkÏík ni, ðÕ÷kn ! fkþ ! {I ¼e íkuhe íkhnnkuíkk, ËhÏík Ãkh çkiXíkk, V÷ ¾kíkk, rVh Wz òíkk, íkwÍ Ãkh fkuErnMkkçk ð yÍkçk Lknª, ¾wËk fe fMk{ ! fkþ ! {I rfMke hkMíku fufLkkhu Ãkh fkuE ËhÏík nkuíkk, ðnkt Mku rfMke Ÿx fk økwÍh nkuíkk,ðkun {wÍu {wtn {U zk÷íkk [çkkíkk rVh rLkøk÷ òíkk. yi fkþ ! {IRLMkkLk Lk nkuíkk. yuf {kifyÃkh Vh{kÞk : “fkþ ! {I rfMke {wMkÕ{kLk fu Ãkn÷q fk çkk÷ nkuíkk.”

(2) fkþ ! {I V÷Ëkh Ãkuz nkuíkknÍhíku MkÂGÞËwLkk yçkq Íh røkVkhe yuf çkkh

øk-÷-çkyu ¾kiV fu ðõík Vh{kLku ÷øku : “¾wËk fe fMk{ !yÕ÷kn Lku rsMk rËLk {wÍu ÃkiËk Vh{kÞk Úkk fkþ ! WMk rËLkðkun {wÍu yiMkk Ãkuz çkLkk Ëuíkk rsMk fku fkx rËÞk òíkk ykih WMk fuV÷ ¾k r÷Þu òíku.”

(3) {I RLk fe ykrsÍe Ëu¾Lkk [kníkk Úkks÷e÷w÷ fÿ {wnrÆMk nÍhíku MkÂGÞËwLkk Mkw^ÞkLk Mkkihe

47

íkfççkwh


íkfççkwh 48

h{÷k íkþheV ÷kyu íkku nÍhíku MkÂGÞËwLkk Rçkúkne{rçkLk yËn{ Lku WLk fku Ãkiøkk{ ¼uò fu n{khuÃkkMk íkþheV ÷k fh fkuE nËeMk MkwLkkRÞu. nÍhíku MkÂGÞËwLkk Mkw^ÞkLkMkkihe íkþheV ÷u ykyu íkku nÍhíku MkÂGÞËwLkkRçkúkne{ rçkLk yËn{ Mku yÍo fe økE : “ykÃkyiMku ÷kuøkkU fku Þqt çkw÷kíku nI !” Vh{kÞk : “{I RLk fe íkðkÍkuy(Þk’Lke ykrsÍe) Ëu¾Lkk [kníkk Úkk.”

(4) RMke ðsn Mku íkku ðkun “{kr÷f” nInÍhíku MkÂGÞËwLkk {kr÷f rçkLk ËeLkkh

Vh{kíku nI : “yøkh fkuE yu’÷kLk fhLku ðk÷k {ÂMsË fu ËhðkÍuÃkh ¾zk nku fh yu’÷kLk fhu fu íkw{ {U Mku òu Mkçk Mku çkwhk ni ðkunçkknh rLkf÷u íkku yÕ÷kn fe fMk{ ! {wÍ Mku Ãkn÷u fkuE LknªrLkf÷uøkk, nkt ! rsMk {U ËkizLku fe rÍÞkËk íkkfík nku ðkun {wÍ MkuÃkn÷u rLkf÷uøkk.” hkðe fníku nI sçk nÍhíku MkÂGÞËwLkk {kr÷frçkLk ËeLkkh fe Þun çkkík nÍhíku MkÂGÞËwLkkyçËwÕ÷kn rçkLk {wçkkhf fku ÃknkU[e íkku WLnkU LkuVh{kÞk : RMke ðsn Mku íkku ðkun “{kr÷f” nI.

(5) R{k{ VÏÁ÷ RM÷k{ fu yktMkqR{k{ VÏÁ÷ RM÷k{ nÍhíku MkÂGÞËwLkk y÷e rçkLk

{wnB{Ë çkÍTËðe sçk çkøkËkË þheV fu {ÿMkyurLkÍkr{Þk {U Mkÿ {wËŠhMk {wfhoh rfÞu økyu íkku Ãkn÷u ne rËLk sçkðkun {MLkËu íkËheMk Ãkh çkiXu íkku WLnU ¾Þk÷ yk økÞk fu Þun ðkune{MLkË ni rsMk Ãkh f¼e nÍhíku MkÂGÞËwLkk yçkq RMnkf þehkÍe

ykih nwßsíkw÷ RM÷k{ nÍhíku MkÂGÞËwLkk R{k{{wnB{Ë økÍk÷e siMku yfkrçkhu WB{ík çkiX fh ËMkoËu [wfu nI. Þun íkMkÔðwh ykíku ne WLk fu rË÷ Ãkh yuf ySçk firVGÞík

íkfççkwh


íkfççkwhíkkhe nku økE ykih ykt¾kU Mku yktMkqykut fk yuf Mki÷kçk W{tz ykÞk. çkzeËuh íkf R{k{k yÃkLke ykt¾kU Ãkh h¾ fh hkuíku hnu ykih Þun þu’h ÃkZk

Þk’Lke {wÕf çkk f{k÷ ÷kuøkkU Mku ¾k÷e nku økÞk ykih {I òuMkhËkhe fu ÷kRf Lknª Úkk MkhËkh çkLk økÞk. {wÍ siMku ykË{e fk

MkhËkh çkLk òLkk rfMk fËh íkõ÷eV Ëun ni !(6) firËÞkU fu MkkÚk ¾kLkk

nÍhíku MkÂGÞËwLkk þi¾ þnkçkwÆeLk Mkwnh ðËeoVh{kíku nI : yuf {híkçkk {wÍu yÃkLku Ãkehku {wŠþË nÍhíku MkÂGÞËwLkkrÍÞkWÆeLk yçkq LkSçk Mkwnh ðËeo fu n{hkn {wÕfuþk{ òLku fk Rr¥kVkf nwðk. rfMke {k÷Ëkh þÏMk Lku ¾kLku fe fwAy~Þk firËÞkU fu MkhkU Ãkh h¾ðk fh þi¾ fe r¾Ë{ík {U r¼sðk#.WLk firËÞkU fu Ãkkô çkurzÞkU {U sfzu nwyu Úku. sçk ËMíkh ÏðkLk rçkAkÞkøkÞk íkku ykÃk Lku ¾krË{ fku nwõ{ rËÞk : “WLkfirËÞkU fku çkw÷kyku íkkfu ðkun ¼e ËhðuþkU fu n{hkn yuf ne ËMíkhÏðkLk Ãkh çkiX fh ¾kLkk ¾kyut.” r÷nkÍk WLk Mkçk firËÞkU fku÷kÞk økÞk ykih yuf ËMíkh ÏðkLk Ãkh rçkXk rËÞk økÞk. þi¾rÍÞkWÆeLk yçkwLLkSçk yÃkLke rLkþMík Mku WXuykih WLk firËÞkU fu Ëhr{ÞkLk ò fh RMk íkhn çkiX økyu fu økkuÞkykÃk RLne {U Mku yuf nI. WLk Mkçk Lku ykÃk fu n{hkn çkiX fh ¾kLkk¾kÞk. WMk ðõík ykÃk fe íkçkeyík fe ykrsÍe ðRÂLfMkkhe n{khu Mkk{Lku Íkrnh nwE fu RMk fËh RÕ{ku VÍT÷ ykih{íkoçkk ð {fk{ fu çkk ðwsqË ykÃk Lku íkfççkwh Mku yÃkLku ykÃk fkuçk[kyu h¾k.

49

íkfççkwh


íkfççkwh(7) fw¥ku fu r÷Þu hkMíkk Akuz rËÞk

nÍhíku MkÂGÞËwLkk þi¾ yçkq {wnB{Ë yçËwÕ÷kn rçkLkyçËwhon{kLk sÂGÞË ykr÷{u ËeLk ykih çknkuík çkzuVfen Úku. yuf rËLk þËeË çkkrhþ ykih fe[z fu {kirMk{ {U yÃkLkuyfeËík {LËkU fe n{hkne {U fnª íkþheV ÷u ò hnu Úku fu Mkk{Lku Mkuyuf fw¥kk ykíkk rË¾kE rËÞk, ykÃk Ëeðkh fu MkkÚk÷øk økyu ykih fw¥ku fu økwÍhLku fu r÷Þu hkMíkk Akuz rËÞk. sçk fw¥kkfheçk ykÞk íkku ykÃk rLk[÷e íkhV fe[z {U ykøkyu ykih hkMíku fk QÃkhe MkkV rnMMkk fw¥ku fu økwÍhLku fu r÷Þu AkuzrËÞk. sçk fw¥kk økwÍh økÞk íkku ykÃk fu n{hkrnÞkULku Ëu¾k fu ykÃk fu [unhu Ãkh yVMkkuMk fu ykMkkh {kisqË nI. WLnkU LkuyÍo fe : “nÍhík ! yks n{ Lku yuf nihkLk fwLk çkkík Ëu¾e ni fuykÃk Lku fw¥ku fu r÷Þu MkkV hkMíkk Akuz rËÞk ykih ¾wË fe[z {U Ãkkôh¾ rËÞk !” ykÃk Lku sðkçk rËÞk : “sçk {I Ãkn÷uËeðkh fu MkkÚk ÷økk íkku {wÍu ¾Þk÷ ykÞk fu {I Lku yÃkLku ykÃk fkuçkuníkh Mk{Ííku nwyu yÃkLku r÷Þu MkkV søkn {wLík¾çk fh ÷e, {Izhk fu {uhe RMk n-h-fík fu çkkRMk fnª yÕ÷kn íkyk÷k {wÍ MkuLkkhkÍ Lk nku òyu, r÷nkÍk {I ðkun søkn Akuz fh fe[z {U ykøkÞk.”

(8) yÃkLku rË÷ fe rLkøkhkLke fhíku hnkunÍhíku MkÂGÞËwLkk çkk ÞÍeË rçkMíkk{e fku

yuf {íkoçkk Þun íkMkÔðwh nku økÞk fu “{I çknkuík çkzk çkwÍwøko ykihþi¾u ðõík nku økÞk nqt, ÷urfLk RMk fu MkkÚk Þun ¾Þk÷ ¼e ykÞk fu{uhk Þun Mkku[Lkk V¾ú ð íkfççkwh fk ykELkkËkh ni.” [wLkkL[u VkihLk¾whkMkkLk fk Á¾ rfÞk ykih yuf {ÂLÍ÷ Ãkh ÃknkU[ fh Ëwyk fe :“yi yÕ÷kn sçk íkf yiMku fkr{÷ çkLËu fku Lknª ¼usuøkk òu {wÍ fku

50

íkfççkwh


íkfççkwh 51

{uhe nfefík Mku Y þLkkMk fhk Mkfu WMk ðõík íkf Þnª Ãkzk hnqtøkk.”íkeLk rËLk RMke íkhn økwÍh økyu íkku [kiÚku rËLk yuf çkwÍwøko

Ÿx Ãkh ykyu ykih ykÃk fku fheçkykLku fk Rþkhk rfÞk ÷urfLk RMk Rþkhu fu MkkÚk Ÿx fu Ãkkô Í{eLk{U ÄtMkíku [÷u økyu. WLnkU Lku [w¼íku nwyu ÷nsu {U fnk : “õÞk íkw{Þun [kníku nku fu {I yÃkLke ¾w÷e nwE ykt¾kU fku çkLË fh ÷qt ykihçkLË ykt¾ ¾ku÷ Ëqt ykih çkk ÞÍeË Mk{uík Ãkqhu rçkMíkk{ fku økhf fhËqt ?” Þun MkwLk fh ykÃk ½çkhk økyu ykih ÃkqAk : “ykÃk fkiLk nIykih fnkt Mku ykyu nI ?” sðkçk rËÞk fu “rsMk ðõík íkw{ LkuyÕ÷kn íkyk÷k Mku ynTË rfÞk Úkk WMk ðõík {I Þnkt Mku íkeLk nÍkh{e÷ Ëqh Úkk ykih RMk ðõík {I MkeÄk ðnª Mku yk hnk nqt, {I íkwBnUçkk ¾çkh fhíkk nqt fu yÃkLku fÕçk fe rLkøkhkLke fhíku hnku.” Þun fnfh ðkun çkwÍwøko økkRçk nku økyu.(9) sçk ËrhÞkyu rËs÷k RÂMíkõçkk÷ fu r÷Þu çkZk......

nÍhíku MkÂGÞËwLkk çkk ÞÍeË rçkMíkk{e Vh{kíkunI fu yuf {íkoçkk {I ËrhÞkyu rËs÷k Ãkh ÃknkU[k íkku ÃkkLke òuþ{khíkk nwðk {uhu RÂMíkõçkk÷ fku çkZk ÷urfLk {I Lku fnk : “{wÍu íkuhuRÂMíkõçkk÷ Mku ( ) þB{k çkhkçkh (Þk’Lke Úkkuzk Mkk) ¼eøkwYh Lk nkuøkk õÞqtfu {I yÃkLke íkeMk Mkk÷n rhÞkÍík fku íkfççkwh fhfu nhrøkÍ Íkyuy Lknª fh Mkfíkk.”

(10) yçk {ÍeË fe økwLòRþ LknªnÍhíku MkÂGÞËwLkk yçkq Mkw÷i{kLk ËkhkLke

RþkoË Vh{kíku nI : “yøkh Mkkhe {Ï÷qf ¼e {wÍu f{íkh {íkoçkkËuLku ykih Í÷e÷ fhLku fe fkurþþ fhu íkku Lknª fh Mkfuøke õÞqtfu {I Lku

íkfççkwh


íkfççkwh 52

¾wË ne yÃkLku Lk^Mk fku RíkLkk Í÷e÷ ð f{íkh fh rËÞk ni rsMk{U {ÍeË f{e Lknª nku Mkfíke.”yÕ÷kn fe RLk Mkçk Ãkh hn{ík nku ykih RLk fu MkËfu n{khe{ÂøVhík nku

(2) RçkkËík ð rhÞkÍíkRÕ{ Mku ¼e çkZ fh òu [eÍ íkfççkwh fk çkkRMk çkLk

Mkfíke ni ðkun fMkhíku RçkkËík ni {-Mk÷Lk rfMke RM÷k{e ¼kE fkuVÍo RçkkËkík fu MkkÚk MkkÚk LkðkrV÷ {-Mk÷Lk íknßswË, Rþhkf ð[k~ík, yÔðkçkeLk fu LkðkrV÷, hkuÍkLkk rík÷kðíku fwhykLk, Lk^÷ehkuÍu h¾Lku, rÍ¢ku yÍfkh ykih Ëeøkh ðÍkRV fhLku fe MkykËík{wÞMMkh nku íkku ðkun çkk’Í yðfkík Ëeøkh RM÷k{e ¼kRÞkU fku òuLk^÷e RçkkËík Lknª fh Ãkkíku, nfeh Mk{ÍLkk þwYy fh Ëuíkk nirsMk fk çkk’Í yðfkík ÍçkkLk Mku ykih f¼e RþkhkU rfLkkÞkU MkuRÍnkh ¼e fh çkiXíkk ni. RçkkËík çkÍkíku ¾wË yuf rLknkÞík neyk’÷k [eÍ ni ÷urfLk çkk’Í RM÷k{e ¼kE RçkkËík økwÍkh nkuLku fuÍku’{ {U ¾wË fku “çkzk ÃknkU[k nwðk” Mk{ÍLku ÷økíku nI ykih ËqMkhkUfku økwLkknøkkh fhkh Ëu fh nh ðõík WLk fe yiçksqE {U {wçík÷khníku nI. ¾wË fku Lkuf ð ÃkkhMkk ykih Lkòík ÃkkLku ðk÷k ykih ËqMkhkUfku økwLkknøkkh ð çkËfkh ykih íkçkkn ð çkhçkkË nkuLku ðk÷k Mk{ÍLkkíkfççkwh fe çkË íkheLk þõ÷ ni.

RçkkËík Mku ÃkiËk nkuLku ðk÷u íkfççkwh fk R÷ksyiMku RM÷k{e ¼kE fku Þun çkkík yÃkLku rË÷ku rË{køk {U

rçkXk ÷uLke [krnÞu fu yøkh ðkun Lk^÷e RçkkËíkU fhíkk ¼e ni íkkuRMk {U WMk fk õÞk f{k÷ ! Þun íkku yÕ÷kn fk fh{ ni fu WMku

íkfççkwh


íkfççkwh 53

RçkkËík fe íkkiVef yíkk Vh{kE LkeÍ RçkkËík ðkune {wVeË ni rsMk{U þhkRíku yËk fu MkkÚk MkkÚk þhkRíku fçkqr÷GÞík {-Mk÷Lk rLkGÞíkfe ËwÁMíke ðøkihk ¼e ÃkkE òyut ykih ðkun {wÂ^MkËkík (Þk’Lke VkrMkËfh ËuLku ðk÷e [eÍkU) Mku ¼e {nVqÍ hnu. õÞk ¾çkh fu rsLk RçkkËíkkUÃkh ðkun Ríkhk hnk ni þhkRík fe f{e fe ðsn Mku çkkhøkknuR÷kne {U {fçkq÷ ne Lk nkU ! Þk rVh íkfççkwh fe ðsn MkuRLk fk Mkðkçk ne òíkk hnu, çkÕfu ðkun íkfççkwh fe ðsn Mku nkuMkfíkk ni çkòyu sLLkík fu snLLk{ {U Ãknkut[ òyu.

RMkhkE÷e RçkkËík økwÍkh ykih økwLknøkkhçkLke RMkhkE÷ fk yuf þÏMk òu çknkuík økwLknøkkh Úkk yuf

{híkçkk çknkuík çkzu ykrçkË (Þk’Lke RçkkËík økwÍkh) fu ÃkkMk Mku økwÍhkrsMk fu Mkh Ãkh çkkË÷ MkkÞk rVøkLk nwðk fhíku Úku. WMk økwLknøkkhþÏMk Lku yÃkLku rË÷ {U Mkku[k : “{I çkLke RMkhkE÷ fk RÂLíknkEøkwLknøkkh ykih Þun çknkuík çkzu EçkkËík økwÍkh nI, yøkh {I RLk fuÃkkMk çkiXqt íkku WB{eË ni fu yÕ÷kn íkyk÷k {wÍ Ãkh ¼e hnT{ Vh{kËu.” Þun Mkku[ fh ðkun WMk ykrçkË fu ÃkkMk çkiX økÞk. ykrçkË fkuWMk fk çkiXLkk çknkuík Lkk økðkh økwÍhk, WMk Lku rË÷ {U fnk : “fnkt{wÍ siMkk RçkkËík økwÍkh ykih fnkt Þun Ãkh÷u Ë-hsu fk økwLknøkkh !Þun {uhu ÃkkMk fiMku çkiX Mkfíkk ni !” [wLkkL[u WMk Lku çkze nfkhík MkuWMk þÏMk fku {w¾kíkçk rfÞk ykih fnk : “Þnkt Mku WX òyku !” RMkÃkh yÕ÷kn íkyk÷k Lku WMk Í{kLku fu Lkçke Ãkh ðnTÞ ¼uS fu“WLk ËkuLkkU Mku Vh{kRÞu fu ðkun yÃkLku y{÷ Lkyu rMkhu Mku þwYyfhU, {I Lku RMk økwLknøkkh fku (RMk fu nwMLku ÍLk fu Mkçkçk) çkÏþ rËÞkykih RçkkËík økwÍkh fu y{÷ (WMk fu íkfççkwh fu çkkRMk) Íkyuy fhrËÞu.”

{eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! Ëu¾k ykÃk Lku fu sçk yuføkwLknøkkh þÏMk Lku ¾kiVu ¾wËk fku yÃkLku rË÷ {U çkMkkÞk ykihykrsÍe fku yÃkLkkÞk íkku WMk fe çkÂÏþþ fh Ëe økE sçkfu íkfççkwh

íkfççkwh


íkfççkwh 54

fhLku ðk÷u Lkuf ÃkhnuÍ økkh RLMkkLk fe LkurfÞkt çkhçkkË nku øk#.{uhk nh y{÷ çkMk íkuhu ðkrMkíku nkufh RÏ÷kMk yiMkk yíkk Þk R÷kne

çkË LkMkeçk ykrçkËçkLke RMkhkE÷ {U yuf þÏMk yuf ykrçkË fu ÃkkMk ykÞk.

ðkun WMk ðõík MkßËk huÍ Úkk, WMk þÏMk Lku ykrçkË fe økhËLk ÃkhÃkkô h¾ rËÞk, ykrçkË Lku MkÏík íkiþ fu yk÷{ {U fnk : “ÃkkôWXkyku ! yÕ÷kn íkyk÷k fe fMk{ ! ðkun íkwBnU Lknª çkÏþuøkk.”íkku yÕ÷kn Lku RþkoË Vh{kÞk : “{uhk çkLËk {wÍ Ãkh fMk{¾kíkk ni fu {I yÃkLku çkLËu fku Lknª çkÏþqtøkk, çkuþf {I Lku WMku çkÏþrËÞk.”

{uhu Mkçkçk Vw÷kt çkhçkkË nku økÞk !RMk rhðkÞík Mku ðkun LkkËkLk RM÷k{e ¼kE Rçkúík ÃkfzU fu

yøkh WLk fu Mkk{Lku fkuE þÏMk ËqMkhu {wMkÕ{kLk fku yrÍGÞík ÃknkU[kyuíkku WLnU fkuE Lkk økðkhe {nMkqMk Lknª nkuíke, {kÚku Ãkh rþfLk íkfLknª ykíke ÷urfLk sçk Þune þÏMk ¾wË RLk fe “þkLk” {U økwMíkk¾efe swhyík fh çkiXu íkku Þun fníku MkwLkkE Ëuíku nI fu Ëu¾Lkk ! yLfheçkRMku yÕ÷kn íkyk÷k fe íkhV Mku fiMke MkÍk r{÷íke ni ! rVh sçkðkune þÏMk íkfËehu R÷kne Mku rfMke {wMkeçkík {U økrh^íkkh nkuòíkk ni íkku Þun Mk{Ííku çkÕfu çkku÷ Ãkzíku nI : “Ëu¾k ! WMk fkyLò{ !” ykih yÃkLku ík# økw{kLk fhíku nI fu yÕ÷kn íkyk÷k Lku{uhe ðsn Mku çkË÷k ÷u r÷Þk ni, nk÷ktfu WMk þÏMk fku {wMkeçkíkÃknkU[Lkk RMk çkkík fe Ë÷e÷ Lknª ni fu RMk fk Þun nk÷ “{kiMkqV”fku íkf÷eV ÃknkU[kLku fe ðsn Mku nwðk ni.

{eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! õÞk ykÃk fku Lknª {k’÷q{ fu

íkfççkwh


íkfççkwh 55

yÕ÷kn íkyk÷k fu fE yÂBçkÞk (òu çkkhøkknu R÷kne {UÞfeLkLk ð fíyLk {fçkq÷ Úku) fku fw^Vkh Lku þneË rfÞk, WLnU íkhníkhn fe yrÍGÞíkU Ëª {økh yÕ÷kn íkyk÷k Lku WLk fw^Vkh fku{kun÷ík Ëe ykih çkk’ÍkU fku ËwLÞk {U MkÍk Lknª Ëe rVh WLk {U Mkuçkk’Í íkku RM÷k{ fu Ëk{Lk {U ¼e yk økyu ykih ËwLÞk ð ykr¾híkfe MkÍk Mku çk[ økyu. íkku õÞk ykÃk ¾wË fku yÕ÷kn íkyk÷k fuLkÍËef yÂBçkÞk Mku ¼e rÍÞkËk {wyÍTÍÍ Mk{Í çkiXu nI fuhççkw÷ yLkk{ Lku ykÃk fk “RÂLíkfk{” íkku ÷u r÷Þk {økh WLkyÂBçkÞkyu rfhk{ fk fkuE RÂLíkfk{ Lknª r÷Þk ! yiLk{wÂBfLk ni fu ykÃk ¾wË RMk ¾wË ÃkMkLËe ykih íkfççkwh fe ðsn MkuøkÍçku sççkkh fu rþfkh nku fh yÍkçk fu nfËkh fhkh Ãkk [wfunkU ykih ykÃk fku RMk fe ¾çkh ¼e Lk nku.

{eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! nfefe RçkkËík økwÍkh çkLËkU fu{-ËLke rfhËkh fe [LË Í-÷rfÞkt {w÷k-nÍk Vh{kRÞu ykih yÃkLkeRM÷kn fk Mkk{kLk fersÞu !

÷kuøkkU fe íkf÷eVkU fk Mkçkçk {I nqt !sçk f¼e yktÄe [÷íke Þk rçks÷e røkhíke íkku nÍhíku

MkÂGÞËwLkk yíkk Mkw-÷{e Vh{kíku : ÷kuøkkU fku òu íkf÷eVÃknkU[íke ni RMk fk Mkçkçk {I nqt, yøkh yíkk Vkiík nku òyu íkku÷kuøkkU fe òLk RMk {wMkeçkík Mku Aqx òyu.

íkwBnU íkyßswçk Lknª nkuLkk [krnÞunÍhíku MkÂGÞËwLkk rçk~h rçkLk {LMkqh WLk

÷kuøkkU {U Mku Úku rsLk fku Ëu¾ fh yÕ÷kn íkyk÷k ykih ykr¾hík fk½h ÞkË ykíkk Úkk õÞqtfu ðkun RçkkËík fe ÃkkçkLËe fhíku Úku, [wLkkL[u

íkfççkwh


íkfççkwh 56

ykÃk Lku yuf rËLk íkðe÷ Lk{kÍ ÃkZe, yuf þÏMkÃkeAu ¾zk Ëu¾ hnk Úkk, nÍhíku MkÂGÞËwLkk rçk~h fku{k’÷q{ nku økÞk ykÃk Lku Lk{kÍ Mku Mk÷k{ Vihk íkkuykrsÍe fhíku nwyu RþkoË Vh{kÞk : “òu fwA íkw{ Lku {wÍ Mku Ëu¾kni RMk Mku íkwBnU íkyßswçk Lknª nkuLkk [krnÞu, õÞqtfu þiíkkLku ÷ELk LkurVrh~íkkU fu n{hkn yuf íkðe÷ yMkuo íkf RçkkËík fe rVh WMk fk òuyLò{ nwðk ðkun ðkÍun ni.”

ËqMkhk R{k{ ík÷kþ fh ÷kunÍhíku MkÂGÞËwLkk nwÍiVk Lku yuf økwhkin fku Lk{kÍ

ÃkZkE, sçk Lk{kÍ Mku Mk÷k{ Vihk íkku Vh{kÞk : “fkuE ËqMkhk R{k{ík÷kþ fhku Þk yfu÷u yfu÷u Lk{kÍ ÃkZku, õÞqtfu {uhu rË÷ {U Þun ¾Þk÷ÃkiËk nku økÞk fu {wÍ Mku yVÍ÷ fkuE Lknª ni.”

yÕ÷kn fe RLk Mkçk Ãkh hn{ík nku ykih RLk fu MkËfu n{khe{ÂøVhík nku

(3) {k÷ku Ëki÷íkíkfççkwh fk yuf Mkçkçk {k÷ku Ëki÷ík ykih ËwLÞkðe Lku’{íkkU

fe rVhkðkLke ¼e ni. rsMk fu ÃkkMk fkh, çktøk÷k, çkUf çku÷uLMk ykihfk{fks fu r÷Þu Lkkufh [kfh nkU ðkun çkk’Í yðfkík íkfççkwh feykVík {U {wçík÷k nku òíkk ni rVh WMku økheçk ÷kuøk Í{eLk ÃkhhIøkLku ðk÷u fezu {fkuzkut fe íkhn nfeh rË¾kE Ëuíku nI ({økh rsMku

íkfççkwh


íkfççkwh 57

yÕ÷kn íkyk÷k çk[kyu). çkMkk yðfkík RMk rfM{ fu {w-íkfÂççkhkLkkswB÷u WMk fu {wtn Mku rLkf÷íku MkwLkkE Ëuíku nI : “íkw{ {uhu {wtn ÷økíku nku !íkwBnkhu siMku ÷kuøk íkku {uhe sqríkÞkt MkkV fhíku nI, {I yuf rËLk {URíkLkk ¾[o fhíkk nqt rsíkLkk íkwBnkhk Mkk÷ ¼h fk ¾[o ni.”

{k÷ku Ëki÷ík Mku ÃkiËk nkuLku ðk÷u íkfççkwh fk R÷ks{k÷ku Ëki÷ík fe fMkhík fu çkkRMk ÃkiËk nkuLku ðk÷u íkfççkwh

fk R÷ks Þqt nku Mkfíkk ni fu RLMkkLk RMk çkkík fk ÞfeLk h¾u fu yufrËLk yiMkk ykyuøkk fu WMku Þun Mkçk fwA Þnª Akuz fh ¾k÷e nkÚkËwLÞk Mku òLkk ni, fVLk {U Úku÷e nkuíke ni Lk fçkú {U ríkòuhe, rVh fçkúfku LkurfÞkU fk Lkqh hkuþLk fhuøkk Lk fu MkkuLku [ktËe fe [{f Ë{f !y÷ økhÍ Þun Ëki÷ík VkLke ni ykih rnhíke rVhíke Akô ni fu yksyuf fu ÃkkMk íkku f÷ rfMke ËqMkhu fu ÃkkMk ykih ÃkhMkkU rfMke íkeMkhu fuÃkkMk ! yks fk Mkkrnçku {k÷ f÷ ftøkk÷ ykih yks fk ftøkk÷f÷ {k÷k{k÷ nku Mkfíkk ni, íkku yiMke Lkk ÃkkyuËkh þi feðsn Mku íkfççkwh {U {wçík÷k nku fh yÃkLku hçk fku õÞq tLkkhkÍ rfÞk òyu !

rçk÷k rnMkkçk snLLk{ {U Ëkr¾÷knwMLku yÏ÷kf fu Ãkifh, LkrçkÞkU fu íkksðh, {nçkqçku hççku

yõçkh fk Vh{kLku yk÷eþkLk ni : “ArfM{ fu ÷kuøk çkøkih rnMkkçk fu snLLk{ {U Ëkr¾÷ nkUøku. (1)

W-{hk ÍwÕ{ fe ðsn Mku (2) yhçk y-MkrçkGÞík (Þk’Lke íkhVËkhe)fe ðsn Mku (3) hEMk ykih MkhËkh íkfççkwh fe ðsn Mku (4) ríkòhíkfhLku ðk÷u Íqx fe ðsn Mku (5) yn÷u RÕ{ nMkË fe ðsn Mku (6)

{k÷Ëkh çkwÏ÷ fe ðsn Mku.”

íkfççkwh


íkfççkwh 58

{k÷Ëkh RM÷k{e ¼kRÞkU fku [krnÞu fu nËeMku Ãkkf {UçkÞkLk fËko RMk VÍe÷ík fku nkrMk÷ fhLku fe fkurþþ fhU :

ykrsÍe fhLku ðk÷u Ëki÷ík {LË fu r÷Þu ¾wþ ¾çkhe{ÏÍLk u sqËk u Mk¾kðík, Ãk ifh u y-Í-{íkk u þhkVík

fk Vh{kLku yk÷eþkLk ni : “¾wþ ¾çkhe ni WMkþÏMk fu r÷Þu òu íktøkËMíke Lk nkuíku nwyu íkðkÍkuy (Þk’Lke ykrsÍe)RÂÏíkÞkh fhu ykih yÃkLkk {k÷ òRÍ fk{kU {U ¾[o fhu ykih{kuníkks ð r{MfeLk Ãkh hnT{ fhu ykih yn÷u RÕ{ ð rVõn Mku{u÷òu÷ h¾u.”

{k÷Ëkh {w-íkfÂççkh fku yLkku¾e LkMkeníknÍhíku MkÂGÞËwLkk nMkLk Lku yuf y{eh fku

{w-íkfÂççkhkLkk [k÷ [÷íku nwyu Ëu¾k íkku WMk Mku Vh{kÞk fu yiyn{f ! íkfççkwh Mku Ríkhkíku nwyu Lkkf [Zk fh fnkt Ëu¾ hnk ni ?õÞk WLk Lku’{íkkU fku Ëu¾ hnk ni rsLk fk þw¢ yËk Lknª rfÞk økÞkÞk WLk Lku’{íkkU fku Ëu¾ hnk ni fu rsLk fk íkÍrfhk yÕ÷kn fuynfk{ {U Lknª. sçk WMk Lku Þun çkkík MkwLke íkku {k’rÍhík fhLkunkrÍh nwðk íkku ykÃk Lku RþkoË Vh{kÞk : “{wÍ Mku{k’rÍhík Lk fh çkÕfu yÕ÷kn fe çkkhøkkn {U íkkiçkk fh õÞkíkqLku yÕ÷kn fk Þun Vh{kLk Lknª MkwLkk :

íkh-s-{yu fLÍw÷ E{kLk : ykihÍ{eLk {U Ríkhkíkk Lk [÷ çkuþfnhrøkÍ Í{eLk Lk [eh zk÷uøkk ykihnhrøkÍ çkw÷LËe {U ÃknkzkU fku LkÃknkU[uøkk.

íkfççkwh


íkfççkwh 59

(4) nMkçk ð LkMkçkíkfççkwh fk yuf Mkçkçk nMkçk ð LkMkçk ¼e çkLkíkk ni fu

RLMkkLk yÃkLku ykçkkyku ysËkË fu çk÷ çkqíku Ãkh yfzíkk ykihËqMkhkU fku nfeh òLkíkk ni.nMkçk ð LkMkçk fe ðsn Mku ÃkiËk nkuLku ðk÷u íkfççkwh fk R÷ks

ËqMkhkU fu fkhLkk{kU Ãkh ½{Lz fhLkk snk÷ík ni, rfMkeþkRh Lku fnk ni :

íkhs{k : íkwBnkhk yÃkLku RÍTÍík ð þhV ðk÷u çkkÃk, ËkËk ÃkhV¾ú fhLkk íkku ËwÁMík ni ÷urfLk WLnkU Lku íkwÍ siMku fku sLk fh çkwhkrfÞk. (Þk’Lke íkuhu ykçkk Lku çkzu çkzu fkhLkk{u Mkh yLò{ rËÞu {økh íkuhusiMkk Lkk ¾÷V (òu ËqMkhkU fu fkhLkk{kU Ãkh V¾ú fh fu Lkk{ f{kíkk ni) fkusLk{ Ëu fh çknkuík çkwhk fk{ rfÞk ni)

ykçkkyku ysËkË Ãkh V¾ú {ík fhkuíkksËkhu rhMkk÷ík, þnLþknu LkwçkwÔðík

fk Vh{kLku yk÷eþkLk ni : “yÃkLku Vkiík þwËk ykçkkyku ysËkËÃkh V¾ú fhLku ðk÷e fki{kU fku çkkÍ yk òLkk [krnÞu, õÞqtfu ðkunesnLLk{ fk fkuyu÷k nI, Þk ðkun fki{U yÕ÷kn fu LkÍËeføkLËøke fu WLk fezkU Mku ¼e nfeh nku òyutøke òu yÃkLke Lkkf MkuøkLËøke fku fwhuËíku nI, yÕ÷kn Lku íkw{ Mku òrnr÷GÞík fkíkfççkwh ykih WLk fk yÃkLku ykçkk Ãkh V¾ú fhLkk ¾í{ Vh{krËÞk ni, yçk ykË{e {w¥kfe ð {kur{Lk nkuøkk Þk çkË çkÏík ðçkËfkh, Mkçk ÷kuøk nÍhíku ykË{ fe yki÷kË nI ykihnÍhíku ykË{ fku r{èe Mku ÃkiËk rfÞk økÞk ni.”

íkfççkwh


íkfççkwh 60

9 Ãkw~íkU snLLk{ {U òyutøkeMkwÕíkkLku RLMkku òLk, hn{íku yk-÷r{ÞkLk, Mkhðhu ÍeþkLk

Lku RþkoË Vh{kÞk : “{qMkk fu Í{kLku {U ËkuykËr{ÞkU Lku çkkn{ V¾ú rfÞk, WLk {U Mku yuf (òu fu fkrVh Úkk) Lkufnk “{I Vw÷kt fk çkuxk Vw÷kt nqt” RMk íkhn ðkun Lkð Ãkw~íkU þw{kh fhøkÞk. yÕ÷kn íkyk÷k Lku nÍhíku MkÂGÞËwLkk {qMkkfe íkhV ðnTÞ ¼uS fu “WMk Mku Vh{k ËersÞu fu ðkun Lkð fe LkðÃkw~íkU (fw£ fe ðsn Mku) snLLk{ {U òyutøke ykih íkw{ WLk fu MkkÚkËMkðU nkuøku.”

(5) nwMLkku s{k÷íkfççkwh fk Ãkkt[ðkt Mkçkçk nwMLkku s{k÷ ni fu çkk’Í yðfkík

RLMkkLk yÃkLke ¾qçk Mkqhíke fe ðsn Mku {w-íkfÂççkh nku òíkk ni,rfMke fk htøk økkuhk ni íkku ðkun fk÷u htøk ðk÷u fku, fkuE fË ykðh niíkku ðkun Akuxu fË ðk÷u fku, rfMke fe ykt¾U çkze çkze nI íkku ðkunAkuxe ykt¾kU ðk÷u fku nfeh Mk{ÍLkk þwYy fh Ëuíkk ni, W{q{Lk Þunçke{khe {ËkuO fe rLkMçkík ykihíkkU {U rÍÞkËk ÃkkE òíke ni.

nwMLkku s{k÷ fe ðsn Mku ÃkiËk nkuLku ðk÷u íkfççkwh fu R÷ks(1) nwMLkku s{k÷ fu çkkRMk ÃkiËk nkuLku ðk÷u íkfççkwh fk

R÷ks fhLku fu r÷Þu yÃkLke RÂçíkËk ykih RÂLíknk Ãkh økkih fersÞufu {uhk ykøkkÍ LkkÃkkf LkwíkVk (Þk’Lke økLËk fíkhk) ykih yLò{Mkzk nwðk {wËko ni. W{ú fu nh Ëkih {U nwMLk ÞfMkkt Lknª hníkk çkÕfuðõík økwÍhLku fu MkkÚk MkkÚk {ktË Ãkz òíkk ni, f¼e fkuE nkrËMkk ¼eRMk nwMLk fu ¾krík{u fk Mkçkçk çkLk òíkk ni, ¾ki÷íkk nwðk íku÷ íkku

íkfççkwh


íkfççkwh 61

çknkuík çkze [eÍ ni, Wçk÷íkk ËqÄ ¼e Mkkhu nwMLk fku økkhík fhLku fur÷Þu fkVe ni. Þun ¼e Ãkuþu LkÍh hnu fu RLMkkLk sçk íkf ËwLÞk {Uhníkk ni yÃkLku rsM{ fu yLËh {wÏíkr÷V økLËrøkÞkt {-Mk÷Lk Ãkux{U Ãkk¾kLkk ð Ãkuþkçk ykih hen (Þk’Lke çkËçkqËkh nðk), Lkkf {UhªX, {wtn {U Úkqf, fkLkkU {U çkËçkqËkh {i÷, Lkk¾wLkkU {U {i÷, ykt¾kU{U fe[z ykih ÃkMkeLku Mku çkËçkqËkh çkøk÷U r÷Þu rVhíkk ni, hkuÍkLkkfE fE çkkh RÂMíkLò ¾kLku {U yÃkLku nkÚk Mku Ãkk¾kLkk ð ÃkuþkçkMkkV fhíkk ni, õÞk RLk Mkçk [eÍkU fu nkuíku nwyu Vfík økkuhe htøkík,zu÷zku÷ ykih fË ð fk{ík LkeÍ [kizu [f÷u MkeLku ðøkihk Ãkh íkfççkwhfhLkk Íiçk Ëuíkk ni ! ÞfeLkLk Lknª. nÍhíku MkÂGÞËwLkk ynLkV rçkLkfiMk Vh{kíku nI : “ykË{e Ãkh íkyßswçk ni fuðkun íkfççkwh fhíkk ni nk÷ktfu ðkun Ëku {íkoçkk Ãkuþkçk økkn MkurLkf÷k ni.” nÍhíku MkÂGÞËwLkk nMkLk

Vh{kíku nI : “ykË{e Ãkh íkyßswçk ni fu ðkunhkuÍkLkk yuf Þk Ëku {íkoçkk yÃkLku nkÚk Mku LkkÃkkfe Äkuíkk ni rVh¼e Í{eLk ð ykM{kLk fu çkkËþkn (Þk’Lke yÕ÷kn íkyk÷k) Mku{wfkçk÷k fhíkk ni.”

nÍhíku MkÂGÞËwLkk ÷wõ{kLk nfe{ fe LkMkeníknÍhíku ÷wõ{kLk nfe{ Lku yÃkLku çkuxu fku LkMkeník

fhíku nwyu RþkoË Vh{kÞk : “yi {uhu çkuxu ! WMk þÏMk fku íkfççkwhfhLkk rfMk íkhn hðk (Þk’Lke òRÍ) ni rsMk fe yM÷ Þun ni fu WMkuÃkkô Mku hkitËk økÞk ni Þk’Lke WMk fk ¾{eh r{èe ni ykih õÞqtfhíkfççkwh fhíkk ni sçkfu WMk fe yM÷ yuf økLËk fíkhk ni.”

nÍhíku yçkq Íh ykih nÍhíku rçk÷k÷ fe rnfkÞíknÍhíku MkÂGÞËwLkk yçkq Íh Lku yuf çkkh nÍhíku

MkÂGÞËwLkk rçk÷k÷ fku rMkÞkn htøk Ãkh ykh (Þk’Lke þ{o)

íkfççkwh


íkfççkwh 62

rË÷kE, WLnkU Lku hMkq÷u yfh{ fe r¾Ë{ík {UrþfkÞík fe íkku ykÃk Lku nÍhíku yçkq Íh

Mku RMk fe íkMËef fhLku fu çkk’Ë RþkoË Vh{kÞk :“yi yçkq Íh ( ) ! íkwBnkhu rË÷ {U y¼e íkf òrnr÷GÞíkfu íkfççkwh {U Mku fwA çkkfe ni.” Þun MkwLk fh nÍhíku MkÂGÞËwLkk yçkqÍh Lku yÃkLku ykÃk fku Í{eLk Ãkh røkhk rËÞk ykihfMk{ ¾kE fu sçk íkf nÍhíku MkÂGÞËwLkk rçk÷k÷ RLk fuÁÏMkkhkU fku yÃkLku fË{kU Mku Lknª hkitËUøku ðkun yÃkLkk Mkh LknªWXkyutøku. [wLkkL[u WLnkU Lku Mkh Lk WXkÞk n¥kkfu nÍhíku MkÂGÞËwLkkrçk÷k÷ Lku RMk íkhn fk y{÷ rfÞk.

nwMLk ðk÷k Lkòík Ãkkyuøkk...... {økh fçk ?(2) nMkeLkku s{e÷ nkuíku nwyu ¼e ykrsÍe RÂÏíkÞkh fersÞu

ykih RMk VÍe÷ík fu nfËkh çkrLkÞu. þVeW÷ {wÂÍTLkçkeLk, yLkeMkw÷økheçkeLk, rMkhkswMMkkr÷feLk fk Vh{kLku rË÷LkþeLk ni : “òu nMkeLkku s{e÷ ykih þheVw÷ yM÷ (Þk’Lke Ÿ[u¾kLkËkLk ðk÷k) nkuLku fu çkk ðwsqË {wLfrMkÁ÷ r{Íks nkuøkk íkku ðkunWLk ÷kuøkkU {U Mku nkuøkk rsLnU yÕ÷kn rfÞk{ík fu rËLk Lkòíkyíkk Vh{kyuøkk.”

(6) fkBÞkrçkÞktRLMkkLk fe rÍLËøke fkBÞkçke ð Lkkfk{e fe ËkMíkkLk ni,

sçk {wMkÕMk÷ fkBÞkrçkÞkt çkk’Í RM÷k{e ¼kRÞkU fu fË{ [q{íkenI íkku ðkun Ãki Ëh Ãki Lkk fkr{ÞkU fu rþfkh nkuLku ðk÷u Ëwr¾ÞkhkU fkunfeh Mk{ÍLkk þwYy fh Ëuíku nI, ¾wË fku çkunË íksrhçkk fkh

íkfççkwh


íkfççkwh 63

økhËkLkíku nwyu WLnU çku ðwfqV, LkkËkLk, økÄk ykih Lk òLku fiMku fiMkuyÕfkçkkík Mku LkðkÍíku nI.

fkBÞkrçkÞkU fe ðsn Mku ÃkiËk nkuLku ðk÷u íkfççkwh fk R÷ksfkBÞkrçkÞkU Ãkh Vq÷u Lk Mk{k fh ò{u Mku çkknh nkuLku ðk÷kU

fku Þun Lknª ¼q÷Lkk [krnÞu fu ðõík n{uþk yuf Mkk Lknª hníkk,çkw÷ÂLËÞkU Ãkh ÃknkU[Lku ðk÷kU fku yõMkh ðkÃkMk ÃkMíke {U ¼e ykLkkÃkzíkk ni, nh f{k÷ fku Íðk÷ ni. ykÃk fku fkBÞkçke r{÷e RMk ÃkhyÕ÷kn íkyk÷k fk þw¢ yËk fersÞu Lk fu yÃkLkk f{k÷ íkMkÔðwhfh fu Lkk þw¢kU fe MkV {U ¾zu nkuLku fe sMkkhík ! rVh rsMku ykÃk“fkBÞkçke” Mk{Í hnu nI WMk fk MkVh ËwLÞk Mku þwYy nku fh ËwLÞkne {U ¾í{ nku òíkk ni, nfefe fkBÞkçk íkku ðkun ni òu fçkúku n~h {UfkBÞkçk nku fh hn{íku R÷kne fu Mkkyu {U sLLkík {U Ëkr¾÷nku økÞk, siMkkfu Ãkkhn 28 Mkqhyu íkøkkçkwLk fe ykÞík 9 {U RþkoËuR÷kne ni :

íkh-s-{yu fLÍw÷ E{kLk :òu yÕ÷knÃkh E{kLk ÷kyu ykih yåAk fk{ fhuyÕ÷kn WMk fe çkwhkRÞkt Wíkkh Ëuøkkykih WMku çkkøkkU {U ÷u òyuøkk rsLk fuLke[u LknhU çknU fu ðkun n{uþk WLk {UhnU Þune çkze fkBÞkçke ni.

(7) íkkfík ð fwÔðíkíkfççkwh fk yuf Mkçkçk íkkfík ð fwÔðík ¼e ni, rsMk fk fË

fkX rLkf÷íkk nwðk nku, çkkÍqykut fe {Ar÷Þkt VzfU ykih MkeLkk [kizknku íkku ðkun çkMkk yðfkík f{Íkuh rsM{ ðk÷u fku nfeh Mk{ÍLkkþwYy fh Ëuíkk ni.

íkfççkwh


íkfççkwh 64

íkkfík ð fwÔðík fe ðsn Mku ÃkiËk nkuLku ðk÷u íkfççkwh fk R÷ksíkkfík ð fwÔðík Mku ÃkiËk nkuLku ðk÷u íkfççkwh fk R÷ks fhLku

fu r÷Þu Þqt rV¢u {ËeLkk fersÞu fu fwÔðík ð Vwhíke íkku [kiÃkkÞkU ykihËrhLËkU {U ¼e nkuíke ni çkÕfu WLk {U RLMkkLk Mku rÍÞkËk íkkfík nkuíkeni íkku rVh yÃkLku yLËh ykih òLkðhkU {U “{w~íkhf” rMkVík Ãkhíkfççkwh õÞqt rfÞk òyu ! nk÷ktfu n{khu rsM{ fe Lkk íkwðkLke fk íkkuÞun nk÷ ni fu yøkh yuf rËLk çkw¾kh yk òyu íkku íkkfík ð fwÔðíkfk Mkkhk Lkþk Wíkh òíkk ni, {k’{q÷e Mke økh{e {U Íhk ÃkiË÷[÷Lkk Ãkzu íkku ÃkMkeLku Mku þhkçkqh nku fh rLkZk÷ nku òíku nI, MkËonðk [÷u íkku fÃkfÃkkLku ÷økíku nI. çkze çke{krhÞkt íkku çkze ne nkuíkenI RLMkkLk fe zkZ {U yøkh ËËo nku òyu íkku WMk ðõík ¾qçk yLËkÍknku òíkk ni fu WMk fe íkkfík ð fwÔðík fe nirMkGÞík õÞk ykih rfíkLkeni ! rVh sçk {kiík ykyuøke íkku Þun Mkkhe íkkfík ð fwÔðík Ähe feÄhe hn òyuøke ykih çku çkMke fk yk÷{ Þun nkuøkk fu yÃkLke{hÍe Mku nkÚk íkku õÞk ôøk÷e ¼e Lknª rn÷k MkfUøku. r÷nkÍk {uhu{eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! yiMke ykrhÍe fwÔðík Ãkh LkkÍkt nkuLkkn{U Íiçk Lknª Ëuíkk.

(8) ykunËk ð {LMkçkf¼e ykunËk ð {LMkçk fe ðsn Mku ¼e RLMkkLk íkfççkwh

fk rþfkh nku òíkk ni.ykunËk ð {LMkçk fe ðsn Mku ÃkiËk nkuLku ðk÷u íkfççkwh fk R÷ks

yiMku RM÷k{e ¼kRÞkU fku [krnÞu fu yÃkLkk ÍunTLk çkLkkyutfu VkLke Ãkh V¾ú LkkËkLke ni, RÍTÍík ð {LMkçk fçk íkf MkkÚk ËUøku,rsMk {LMkçk fu çk÷ çkqíku Ãkh yks yfzíku nI f÷ f÷kt fku rALk økÞkíkku þkÞË WLne ÷kuøkkU Mku {wtn AwÃkkLkk Ãkzu rsLk Mku yks íknfeh

íkfççkwh


íkfççkwh 65

yk{uÍ Mkw÷qf fhíku nI, yks rsLk Ãkh nwõ{ [÷kíku nI hexkÞ{uoLx fuËqMkhu rËLk WLne fe r¾Ë{ík {U nkrÍh nku fh ÃkuLþLk fuMk rLkÃkxðkLkkni ! y÷ økhÍ VkLke [eÍkU Ãkh økwYh ð íkfççkwh õÞqtfh rfÞk òyu !RMk r÷Þu fiMkk ne çkzk {LMkçk Þk ykunËk r{÷ òyu yÃkLke ykifkíkLknª ¼q÷Lke [krnÞu. yk’÷k nÍhík R{k{ yn{Ë hÍk ¾kLk

Vh{kíku nI : “ykË{e fku yÃkLke nk÷ík fk r÷nkÍÍYh ni Lk fu yÃkLku fku ¼q÷u Þk MkíkkRþu {hËw{ (Þk’Lke ykËr{ÞkU fuíkk’heV fhLku) Ãkh Vq÷u.”

“ykrsÍe” fu Ãkkt[ nwYV fe rLkMçkík Mku 5 rnfkÞkík(1) yÃkLke ykifkík ÞkË h¾íkk nqt

yÞkÍ, MkwÕíkkLk {n{qË økÍTLkðe fk yuf yËLkk økw÷k{ ÚkkrVh íkh¬e fhíku fhíku WMk fk {nçkqçk íkheLk ðÍeh çkLk økÞk.yÞkÍ fe fkBÞkrçkÞkt nkrMkËeLk ËhçkkrhÞkU fku yuf ykt¾ Lk ¼kíkeÚkª. ðkun {kify fe íkkf {U hníku Úku fu rfMke íkhn yÞkÍ fku {n{qËfe LkÍhkU Mku røkhk ËU. ykr¾hu fkh WLnU yuf {kify r{÷ ne økÞk.nwðk Þqt fu yÞkÍ fk {k’{q÷ Úkk fu hkuÍkLkk {ÏMkqMk ðõík {U yuff{hu {U [÷k òíkk ykih fwA Ëuh økwÍkh fh ðkÃkMk yk òíkk.ËhçkkrhÞkU Lku {n{qË fu fkLk ¼hLkk þwYy rfÞu fu ÍYh yÞkÍ Lkuþkne ¾ÍkLku {U ¾wËo çkwËo fh fu {k÷ sBy fh h¾k ni rsMku Ëu¾Lku fur÷Þu f{hyu ¾kMk {U òíkk ni, ðkun WMk f{hu fku íkk÷k ÷økk fhh¾íkk ni ykih rfMke ykih fku yLËh Ëkr¾÷ nkuLku fe RòÍík LknªËuíkk. {n{qË fku yøk[uo yÞkÍ Ãkh {wfB{÷ yu’rík{kË Úkk {økhËhçkkrhÞkU fku {wí{RLk fhLku fu r÷Þu yuf ðÍeh fku fnk fu WMk f{hufk íkk÷k íkkuz zk÷ku, ðnkt òu fwA r{÷u ðkun íkwBnkhk ni. ðÍeh ykihËeøkh Ëhçkkhe ¾wþe ¾wþe yÞkÍ fu f{hu {U ò ½wMku. {økh Þun

íkfççkwh


íkfççkwh 66

õÞk ! ðnkt yuf ÃkwhkLku çkkuMkeËk r÷çkkMk ykih [ÃÃk÷kU fu rMkðk fwAÚkk ne Lknª. ËhçkkrhÞkU fe ykt¾U Vxe fe Vxe hn øk#. {n{qË LkuyÞkÍ Mku WLk fÃkzkU ykih [ÃÃk÷kU fu çkkhu {U ËhÞk^ík rfÞk íkku WMkLku çkíkkÞk fu Þun {uhe økw÷k{e fu Ëkih fe ÞkËøkkh nI rsLnU Ëu¾ fh{I yÃkLke ykifkík ÞkË h¾íkk nqt ykih ¾wË fku {kisqËk WYs Ãkhíkfççkwh {U {wçík÷k Lknª nkuLku Ëuíkk. Þun MkwLk fh {n{qË yÃkLkuðVkËkh ¾krË{ yÞkÍ Mku ykih rÍÞkËk {w-íkyÂMMkh LkÍh ykLku÷økk ykih ËhçkkrhÞkU fk {wtn fk÷k nwðk.

(2) Mkkhe MkÕíkLkík fe fe{ík yuf røk÷kMk ÃkkLkeËk’ðíku RM÷k{e fu Rþkyíke RËkhu {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk

fe {íçkqyk 540 Mk-Vnkík Ãkh {w~íkr{÷ rfíkkçk, “{ÕVqÍkíku yk’÷knÍhík” MkVnk 376 Ãkh ni : nÍhík ¾÷eVk nkYLk hþeË

W-÷{k ËkuMík Úku. Ëhçkkh {U W-÷{k fk {ß{y nhðõík ÷økk hníkk Úkk. yuf {íkoçkk ÃkkLke ÃkeLku fu ðkrMkíku {tøkkÞk,{wtn íkf ÷u økyu Úku, ÃkeLkk [kníku Úku fu yuf ykr÷{ Mkkrnçk LkuVh{kÞk : “y{eÁ÷ {wyr{LkeLk ! Íhk XnrhÞu ! {I yuf çkkíkÃkqALkk [kníkk nqt.” VkihLk ¾÷eVk Lku nkÚk hkuf r÷Þk. WLnkU LkuVh{kÞk : “yøkh ykÃk støk÷ {U nkU ykih ÃkkLke {wÞMMkh Lk nkuykih ÃÞkMk fe rþÆík nku íkku RíkLkk ÃkkLke rfMk fËh fe{ík Ëu fh¾heËUøku ?” Vh{kÞk : “ðÕ÷kn ! ykÄe MkÕíkLkík Ëu fh.” Vh{kÞk :“çkMk Ãke ÷ersÞu !” sçk ¾÷eVk Lku Ãke r÷Þk, WLnkU Lku Vh{kÞk :“yçk yøkh Þun ÃkkLke rLkf÷Lkk [knu ykih Lk rLkf÷ Mkfu (Þk’LkeÃkuþkçk ne çkLË nku òyu) íkku rfMk fËh fe{ík Ëu fh RMk fk rLkf÷Lkk{ku÷ (Þk’Lke ¾heË) ÷Uøku ?” fnk : “ðÕ÷kn ! Ãkqhe MkÕíkLkík Ëufh.” RþkoË Vh{kÞk : “çkMk ykÃk fe MkÕíkLkík fe Þun nfefík ni

íkfççkwh


íkfççkwh 67

fu yuf {íkoçkk yuf [wÕ÷q ÃkkLke Ãkh ykÄe rçkf òyu ykih ËqMkhe çkkhÃkqhe. RMk (nwfq{ík) Ãkh rsíkLkk [knu íkfççkwh fh ÷ersÞu !”

(3) Mkk÷khu ÷~fh fku LkMkeníknÍhíku MkÂGÞËwLkk {wíkŠhV rçkLk yçËwÕ÷kn

Lku yuf ÷~fh fu rMkÃkn Mkk÷kh “{wnÕ÷çk” fku huþ{e swççku {U{ÕçkqMk yfz fh [÷íku nwyu Ëu¾k íkku ykÃk LkuVh{kÞk : yi yÕ÷kn fu çkLËu ! yÕ÷kn ykih WMk fuhMkq÷ fku Þun [k÷ ÃkMkLË Lknª. WMk Lku sðkçkLk fnk : õÞk íkw{ {wÍuÃkn[kLkíku Lknª fu {I fkiLk nqt ! Vh{kÞk : õÞqt Lknª, {I íkwBnU ¾qçkÃkn[kLkíkk nqt, íkwBnkhk ykøkkÍ yuf çkË÷Lku ðk÷k LkwíkVk (Þk’LkeøkLËk fíkhk), yLò{ çkËçkqËkh {wËko ykih Ëhr{ÞkLke ðõVu (Þk’LkerÍLËøke ¼h Ãkux) {U økLËøke WXkyu rVhLkk ni. Þun MkwLk fh“{wnÕ÷çk” (þhr{LËk nku fh) [÷k økÞk ykih WMk Lku Þun [k÷Akuz Ëe.

(4) çkw÷LËe [knLku ðk÷u fe ÁMðkEyuf çkwÍwøko Vh{kíku nI : “{I Lku fkunu MkVk fu

fheçk yuf þÏMk fku ¾å[h Ãkh Mkwðkh Ëu¾k, fwA økw÷k{ WMk fuMkk{Lku Mku ÷kuøkkU fku nxk hnu Úku, rVh {I Lku WMku çkøkËkË {U RMknk÷ík {U ÃkkÞk fu ðkun Lktøku Ãkkô ykih nMkhík ÍËk Úkk LkeÍ WMk fuçkk÷ ¼e çknkuík çkZu nwyu Úku, {I Lku WMk Mku ÃkqAk : “yÕ÷kn LkuíkwBnkhu MkkÚk õÞk {wyk-{÷k Vh{kÞk ?” íkku WMk Lku sðkçk rËÞk :“{I Lku yiMke søkn çkw÷LËe [kne snkt ÷kuøk ykrsÍe fhíku nI íkkuyÕ÷kn Lku {wÍu yiMke søkn ÁMðk fh rËÞk snkt ÷kuøk rhVTyík(Þk’Lke çkw÷LËe) Ãkkíku nI.”

íkfççkwh


íkfççkwh 68

(5) {uhu {fk{ {U fkuE f{e íkku Lknª ykEyuf hkík nÍhíku MkÂGÞËwLkk W{h rçkLk yçËw÷ yÍeÍ

fu nkt fkuE {un{kLk ykÞk, ykÃk fwA r÷¾ hnu Úku.fheçk Úkk fu [hkøk çkwÍ òíkk. {un{kLk Lku yÍo fe {I WX fh Xeffh Ëuíkk nqt íkku ykÃk Lku Vh{kÞk : {un{kLk Mku r¾Ë{ík ÷uLkk yåAeçkkík Lknª ni. WMk Lku fnk økw÷k{ fku søkk Ëqt ? Vh{kÞk : ðkuny¼e y¼e MkkuÞk ni. rVh ykÃk ¾wË WXu ykih fwÃÃke ÷u fh [hkøk{U íku÷ ¼h rËÞk. {un{kLk Lku fnk : Þk y{eh÷ {wyr{LkeLk !ykÃk Lku ¾wË Íkíke íkkih Ãkh Þun fk{ rfÞk ? Vh{kÞk : sçk {I (RMkfk{ fu r÷Þu) økÞk íkku ¼e W{h Úkk ykih sçk ðkÃkMk ykÞk íkku ¼eW{h ne Úkk, {uhu {fk{ {U fkuE f{e Lknª ykE ykih çkuníkheLkykË{e ðkun ni òu yÕ÷kn íkyk÷k fu nkt íkðkÍkuy fhLku ðk÷knku.

{eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! Ëu¾k ykÃk Lku ! n{khu çkwÍwøkkoLkuËeLk {fk{ ð {íkoçkk ykih ykunËk ð {LMkçk r{÷Lku fuçkk ðwsqË rfMk fËh ykrsÍe Vh{kÞk fhíku Úku !yÕ÷kn WLk Ãkh hn{ík nku ykih WLk fu MkËfu n{khe {ÂøVhíknku.

íkfççkwh fu {ÍeË R÷ks(1) çkkhøkknu R÷kne {U nkrÍhe fku ÞkË hr¾Þu

RMk íkhn “rV¢u {ËeLkk” (Þk’Lke yÃkLkk {wnk-Mkçkk) fersÞufu f÷ sçk n~h çkÃkk nkuøkk ykih nh yuf yÃkLku rfÞu fk rnMkkçkËuøkk íkku {wÍu ¼e yÃkLku hççku Íw÷ s÷k÷ fe çkkhøkkn {U yÃkLkuyk’{k÷ fk rnMkkçk ËuLkk Ãkzuøkk, WMk ðõík {I RÂLíknkE RßÍ,

íkfççkwh


íkfççkwh 69

rÍÕ÷ík ykih ÃkMíke fe søkn Ãkh nkuôøkk. yøkh {uhk hçk {wÍMku LkkhkÍ nwðk íkku {uhk õÞk çkLkuøkk ! yøkh íkfççkwh fu Mkçkçk {wÍusnLLk{ {U VUf rËÞk økÞk íkku ðkun nku÷Lkkf yÍkçk õÞqtfh çkhËk~íkfh ÃkkŸøkk ? RMk íkhn íkMkÔðwh {U yÍkçk fku ÞkË fhLku fe ðsn MkuRÂLfMkkhe ÃkiËk nkuøke. RLk ík{k{ çkkíkkU fku Mkku[ fhíkfççkwh Ëqh nku òyuøkk, ykih çkLËk ¾wË fku yÕ÷kn íkyk÷k feçkkhøkkn {U nfeh ð ykrsÍ ¾Þk÷ fhuøkk.

(2) Ëwyk fersÞuíkfççkwh Mku Lkòík ÃkkLku fu r÷Þu “{kur{Lk fu nrÚkÞkh” Þk’Lke

Ëwyk fku RÂMík’{k÷ fersÞu ykih çkkhøkknu R÷kne Mku fwA RMkíkhn Ëwyk {ktrøkÞu : “Þk yÕ÷kn ! {I Lkuf çkLkLkk [kníkk nqt,íkfççkwh Mku òLk AwzkLkk [kníkk nqt {økh Lk^Mkku þiíkkLk Lku {wÍu Ëçkkh¾k ni, yi {uhu {kr÷f {wÍu RLk fu {wfkçk÷u {U fkBÞkçke yíkkVh{k, {wÍu Lkuf çkLkk Ëu, ykrsÍe fk Ãkifh çkLkk Ëu.”

økwLkknkU fe ykËík Awzk Þk R÷kne{wÍu Lkuf RLMkkt çkLkk Þk R÷kne

(3) yÃkLku WÞqçk Ãkh LkÍh hr¾Þuíkfççkwh Mku çk[Lku fu r÷Þu yÃkLku WÞqçk Ãkh LkÍh h¾Lkk

çknkuík {wVeË ni ykih yÃkLke ykËkík ð yíkðkh fku íkõðk fe A÷LkeMku økwÍkhLkk WÞqçk ð LkfkRMk fe Ãkn[kLk fu r÷Þu çknkuík {wykrðLkni. ËkVuyu hLòu {÷k÷, Mkkrnçku sqËku Lkðk÷ fkVh{kLku çkk f{k÷ ni : “yLfheçk {uhe WB{ík fku rÃkA÷e WB{íkkUfe çke{khe ÷krnf nkuøke.” Mknkçkyu rfhk{ Lku yÍo fe :“rÃkA÷e WB{íkkU fe çke{khe õÞk ni ?” íkku ykÃk

íkfççkwh


íkfççkwh 70

Lku RþkoË Vh{kÞk : “íkfççkwh fhLkk, RíkhkLkk, fMkhík Mku {k÷sBy fhLkk ykih ËwLÞk {U yuf ËqMkhu Ãkh Mkçfík ÷u òLkk LkeÍykÃkMk {U çkwøÍku nMkË h¾Lkk, çkwÏ÷ fhLkk, Þnkt íkf fu ðkun ÍwÕ{{U íkçËe÷ nku òyu ykih rVh rVíkLkk ð VMkkË çkLk òyu.”

(4) LkwõMkkLkkík Ãkuþu LkÍh hr¾Þu{kunr÷fkík fk yuf R÷ks Þun ¼e ni fu sçk rfMke {kunr÷f

fu ËhÃkuþ nkuLku fk yLËuþk nku íkku WMk fu LkwõMkkLkkík ð yÍkçkkíkÃkh ¾qçk økkih fhu íkkfu yÃkLku yLËh WMk {kunr÷f (Þk’Lke n÷kffhLku ðk÷u y{÷) Mku çk[Lku fk sÍçkk ÃkiËk nku.

(5) ykrsÍe RÂÏíkÞkh fh ÷ersÞuyÃkLku rË÷ Mku íkfççkwh fe økLËøke fku MkkV fhLku fu r÷Þu

ykrsÍe fk ÃkkLke RÂMík’{k÷ fhLkk çkunË {wVeË ni, ¾k-ík{w÷{wh-Mk÷eLk, hnT{íkwÂÕ÷÷ yk-÷{eLk fk Vh{kLkuyk÷eþkLk ni : “íkðkÍkuy (Þk’Lke ykrsÍe) RÂÏíkÞkh fhku ykihr{MfeLkkU fu MkkÚk çkiXk fhku yÕ÷kn fu çkzu {íkoçku ðk÷u çkLËuçkLk òykuøku ykih íkfççkwh Mku ¼e çkhe nku òykuøku.”

r¾LÍeh Mku çkËíkhøkwYh ð íkfççkwh Lku Lk rfMke fku þkRMíkøke çkÏþe ni ykih

Lk rfMke fku y-Í{ík ð Mkh çkw÷LËe fe [kuxe Ãkh ÃknkU[kÞk ni, nkt !rÍÕ÷ík fe ÃkÂMíkÞkU {U ÍYh røkhkÞk ni siMkkfu LkrçkGÞu {wfho{, Lkqhu{wsMMk{ fk Vh{kLku {wyÍTÍ{ ni : “òu yÕ÷kn

fu r÷Þu ykrsÍe RÂÏíkÞkh fhu yÕ÷kn WMku çkw÷LËeyíkk Vh{kyuøkk, ÃkMk ðkun ¾wË fku f{Íkuh Mk{Íuøkk {økh ÷kuøkkUfe LkÍhkU {U yÍe{ nkuøkk ykih òu íkfççkwh fhu yÕ÷kn WMku

íkfççkwh


íkfççkwh 71

Í÷e÷ fh Ëuøkk, ÃkMk ðkun ÷kuøkkU fe LkÍhkU {U Akuxk nkuøkk {økh¾wË fku çkzk Mk{Ííkk nkuøkk Þnkt íkf fu ðkun ÷kuøkkU fu LkÍËef fw¥kuykih r¾LÍeh Mku ¼e çkËíkh nku òíkk ni.”

nh yuf fu Mkh {U ÷økk{yuf ykih søkn Vh{kLku yk÷eþkLk ni : “nh RLMkkLk fu

Mkh {U yuf ÷økk{ nkuíke ni òu yuf rVrh~íku fu nkÚk {U nkuíke ni, sçkçkLËk íkðkÍkuy fhíkk ni íkku WMk ÷økk{ fu Íheyu WMku çkw÷LËe yíkkfe òíke ni ykih rVrh~íkk fníkk ni : “çkw÷LË nku ò ! yÕ÷kníkwÍu çkw÷LË Vh{kyu.” ykih yøkh ðkun yÃkLku ykÃk fku (íkfççkwhMku) ¾wË ne çkw÷LË fhíkk ni íkku ðkun WMku Í{eLk fe òrLkçk ÃkMík(Þk’Lke Lke[k) fh fu fníkk ni : “ÃkMík (Þk’Lke Lke[k) nku ò ! yÕ÷kn

íkwÍu ÃkMík fhu.”

õÞk Þun ¼e {wÍ Mku çkuníkh nku Mkfíkk ni !nÍhíku MkÂGÞËwLkk R{k{ nMkLk çkMkhe RMk

fËh {wLfrMkÁ÷ r{Íks Úku fu nh VËo fku yÃkLku Mku çkuníkh íkMkÔðwhfhíku. RMk fk Mkçkçk Þun nwðk fu yuf rËLk ËrhÞkyu rËs÷k ÃkhrfMke nçkþe fku ykihík fu MkkÚk RMk íkhn þhkçk Lkkuþe {U {wçík÷kËu¾k fu þhkçk fe çkkuík÷ WMk fu Mkk{Lku Úke. WMk ðõík ykÃk fku ÞuníkMkÔðwh nwðk fu õÞk Þun ¼e {wÍ Mku çkuníkh nku Mkfíkk ni ? õÞqtfu Þuníkku þhkçke ni. RMke ËkihkLk yuf f~íke Mkk{Lku ykE rsMk {U MkkíkyVhkË Úku ykih ðkun økhf nku økE, Þun Ëu¾ fh nçkþe ÃkkLke {UfqË økÞk ykih A yVhkË fku yuf yuf fh fu rLkfk÷k. rVh ykÃk MkuyÍo rfÞk : ykÃk rMkVo yuf ne fe òLk çk[k ÷U. {I íkku Þun RÂBíknkLk÷u hnk Úkk fu ykÃk fe [~{u çkkríkLk ¾w÷e nwE ni Þk Lknª ! ykih Þunykihík òu {uh u ÃkkMk n i, {uhe ðkr÷Ëk nI yk ih RMk çkk uík÷

íkfççkwh


íkfççkwh

{U MkkËk ÃkkLke ni. Þun MkwLkíku ne ykÃk RMk ÞfeLk fu MkkÚk fu Þun íkkufkuE økiçke þÏMk ni WMk fu fË{kU {U røkh Ãkzu ykih nçkþe Mku fnk fursMk íkhn íkqLku A yVhkË fe òLk çk[kE RMke íkhn íkfççkwh Mku{uhe òLk ¼e çk[k Ëu. WMk Lku Ëwyk fe fu yÕ÷kn íkyk÷k ykÃk fkuLkqhu çkMkehík yíkk Vh{kyu Þk’Lke rfçkúku LkÏðík fku Ëqh fh Ëu.[wLkkL[u yiMkk ne nwðk fu RMk fu çkk’Ë yÃkLku ykÃk fku f¼e çkuníkhíkMkÔðwh Lknª rfÞk.

ykrsÍe fk yuf Ãkn÷qnÍhíku MkÂGÞËwLkk nMkLk Vh{kíku nI : “íkðkÍkuy

Þun ni fu sçk íkw{ yÃkLku ½h Mku rLkf÷ku íkku rsMk {wMkÕ{kLk Mku ¼er{÷ku WMku yÃkLku ykÃk Mku yVÍ÷ òLkku.”

{IMkçkMku çkwhknqt rLkøkknufh{nku {økhykÃkfknqt rLkøkknufh{nkuykrsÍe rfMk nË íkf fe òyu ?

Ëeøkh yÏ÷kfe ykËkík fe íkhn ykrsÍe {U ¼e yu’ríkËk÷h¾Lkk çknkuík ÍYhe ni õÞqtfu yøkh ykrsÍe {U rçk÷k ÍYhíkrÍÞkËíke fe íkku rÍÕ÷ík ykih f{e fe íkku íkfççkwh {U ò ÃkzLku fk¾Ëþk ni. r÷nkÍk RMk nË íkf ykrsÍe fe òyu rsMk {U rÍÕ÷íkykih n÷fk ÃkLk Lk nku.

(6) Mk÷k{ {U Ãkn÷ fersÞunh {wMkÕ{kLk fku y{eh nku Þk økheçk, çkzk nku Þk Akuxk

Mk÷k{ {U Ãkn÷ fersÞu. n{khu {-ËLke ykfk íkkuçkå[kU fku ¼e Mk÷k{ {U Ãkn÷ Vh{kÞk fhíku Úku. nÍhíku MkÂGÞËwLkk

72

íkfççkwh


íkfççkwh 73

yLkMk [LË ÷zfkU fu ÃkkMk Mku økwÍhu íkku WLk fku Mk÷k{rfÞk, rVh Vh{kÞk : “hMkq÷wÕ÷kn ¼e RMkeíkhn rfÞk fhíku Úku.”

{eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! Ëu¾k ykÃk Lku ! n{khu ykfkrfMk fËh {wLfrMkÁ÷ r{Íks nI fu AkuxkU fku ¼e

Mk÷k{ {U Ãkn÷ rfÞk fhíku nI. fkþ ! n{ ¼e yøkh çkzu nI íkkuAk uxk U f u Ãkn÷ fhLk u fk RÂLíkÍkh rfÞu çkøk ih Mkhfkh

fe ykrsÍe ðk÷e MkwLLkík “Ãkn÷u Mk÷k{ fhLkk”yËk fh r÷Þk fhU.

íkuhe MkkËøke Ãku ÷k¾kU, íkuhe ykrsÍe Ãku ÷k¾kUnkU Mk÷k{u ykrsÍkLkk {-ËLke {ËeLku ðk÷u

Mk÷k{ {U Ãkn÷ fhLku ðk÷k íkfççkwh Mku çkhe ninÍhík u yçËwÕ÷kn LkrçkGÞu fhe{

Mku rhðkÞík fhíku nI, Vh{kÞk : “Ãkn÷u Mk÷k{fnLku ðk÷k íkfççkwh Mku çkhe ni.”

fwçkuo R÷kne fk nfËkhLkqh fu Ãkifh, ík{k{ LkrçkÞkU fu Mkhðh, Ëku snkt fu íkksðh,

MkwÕíkkLku çknhku çkh fe çkkhøkkn {U yÍo fe økE :“Þk hMkq÷Õ÷kn ! sçk Ëku þÏMk {w÷kfkíkfhU íkku Ãkn÷u fkiLk Mk÷k{ fhu ?” Vh{kÞk : “Ãkn÷u Mk÷k{ fhLkuðk÷k yÕ÷kn fu rÍÞkËk fheçk nkuíkk ni.”

íkfççkwh


íkfççkwh 74

nÍhíku {ki÷kLkk MkÂGÞË yGÞqçk y÷e fk çkÞkLkni fu “fkunu ¼ðk÷e Mku {uhe ík-÷çke Vh{kE òíke ni, {I çk n{hkneþnÍkËyu yMøkh (nwÍqh {wÂ^íkÞu yk’Í{u rnLË) nÍhík {ki÷kLkk{ki÷ðe þkn {wnB{Ë {wMíkVk hÍk ¾kt Mkkrnçk , çkk’Ëu{økrhçk ðnkt ÃknkU[íkk nqt, þnÍkËk {BËqn (Þk’Lke rsMk fe íkk’heV

fe òyu) yLËh {fkLk {U òíku nwyu Þun Vh{kíku nI : “y¼e nwÍqhfku ykÃk fu ykLku fe Rr¥k÷ky fhíkk nqt.” {økh çkk ðwsqË RMkykøkkne fu, fu nwÍqh (Þk’Lke R{k{u yn÷u MkwLLkík þkn {ki÷kLkk yn{Ë

hÍk ¾kLk ) íkþheV ÷kLku ðk÷u nI, íkfËe{u Mk÷k{ Mkhfkh(Þk’Lke Mk÷k{ {U Ãkn÷ yk’÷k nÍhík) ne Vh{kíku nI, WMk ðõík Ëu¾íkknqt fu nwÍqh rçkÕfw÷ {uhu ÃkkMk sÕðk Vh{k nI.”ykrþfu yk’÷k nÍhíky{ehu yn÷u MkwLLkík feykËíku fhe{k

ykrþfu yk’÷k nÍhík þi¾u íkhefík y{ehu yn÷uMkwLLkík nÍhíku yÕ÷k{k {ki÷kLkk {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkh fkrËheh-Íðe ¼e n¥k÷ {fËqh r{÷Lku ðk÷kU Mku Mk÷k{ {U Ãkn÷Vh{kíku nI. yuf {-ËLke RM÷k{e ¼kE fk çkÞkLk ni fu {I Lku çkkhnkfkurþþ fe fu {I y{ehu yn÷u MkwLLkík fku Ãkn÷u Mk÷k{fYt {økh ykÃk fe ykËíku fhe{k fe ðsn Mku çknkuíkf{ {ðkfuy Ãkh yiMkk fhLku {U fkBÞkçk nku Mkfk.yÕ÷kn fe yk’÷k nÍhík ykih y{ehu yn÷u MkwLLkík Ãkh hn{íknku ykih RLk fu MkËfu n{khe {ÂøVhík nku.

íkfççkwh


íkfççkwh 75

(7) yÃkLkk Mkk{kLk ¾wË WXkRÞuþnLþknu {ËeLkk, fhkhu fÕçkku MkeLkk fk

Vh{kLku çkk fheLkk ni : “rsMk Lku yÃkLkk Mkk{kLk ¾wË WXk r÷Þkðkun íkfççkwh Mku ykÍkË nku økÞk.”

(8) RLk yk’{k÷ fku RÂÏíkÞkh fersÞu{nçk qçk u hççk w÷ RÍTÍík, {k unrMkLk u RLMkkrLkGÞík

fk Vh{kLku çkhkyík rLkþkLk ni : “QLk fkr÷çkkMk ÃknLkLkk, {kur{Lk Vw-fhk fe Mkkunçkík {U çkiXLkk, ËhkÍøkkuþ (økÄu) Ãkh Mkwðkhe fhLkk ykih çkfhe fku hMMke Mku çkktÄ ËuLkkíkfççkwh Mku çkhkyík (Þk’Lke Awxfkhu) fu yMçkkçk nI.”

çkfhe fe ¾k÷ Ãkh çkiXLku fe çk-h-fíkËk’ðíku RM÷k{e fu Rþkyíke RËkhu {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk

fe {íçkqyk 1250 Mk-Vnkík Ãkh {w~íkr{÷ rfíkkçk, “çknkhuþheyík” rsÕË yÔð÷ rnMMkk 2 MkVnk 403 Ãkh ni : “çkfhe ykih{UZu fe (ÃkfkE nwE Þk’Lke {ÏMkqMk íkhefu Mku ¾w~f fe nwE) ¾k÷ Ãkh çkiXLkuykih ÃknLkLku Mku r{Íks {U Lkh{e ykih RÂLfMkkh ÃkiËk nkuíkk ni.”

þi¾u íkhefík y{ehu yn÷uMkwLLkík yÃkLku çkiXLku fe søkn Ãkh W{q{Lk çkfhe fe(¾w~f fe nwE) ¾k÷ rçkAkLku fk yunrík{k{ Vh{kíku nI çkÕfu çkÞkLkfu ËkihkLk ¼e yõMkh yðfkík ykÃk fe Vþeo [xkE Ãkhçkfhe fe ¾k÷ rçkAe nwE nkuíke ni. {eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku !ykÃk ¼e fkurþþ fh fu yÃkLku çkiXLku fe søkn Ãkh çkfhe Þk {UZu fe

íkfççkwh


íkfççkwh 76

(¾w~f fe nwE) ¾k÷ rçkAk ÷ersÞu ykih RMk fe çk-h-fíkkU fk ¾w÷eykt¾kU Mku LkÍkhk fersÞu.

(9) Mk-Ëfk ËersÞunÍhíku MkÂGÞËwLkk y{ú rçkLk ykiV Mku rhðkÞík

ni fu nwÍqhu Ãkkf, Mkkrnçku ÷ki÷kf, MkGÞknu yV÷kfLku Vh{kÞk : “{wMkÕ{kLk fk Mk-Ëfk W{ú {U rÍÞkËíke fk Mkçkçk niykih çkwhe {kiík Mku çk[kíkk ni ykih yÕ÷kn íkyk÷k RMk fe ðsn Mkuíkfççkwh ð V¾ú fku Ëqh Vh{k Ëuíkk ni.”

(10) nf çkkík íkM÷e{ fh ÷ersÞusçk rfMke n{ yMh Mku RÂÏík÷kVu hkÞ nku, rVh ykÃk Ãkh

¾w÷ òyu fu ðkun nf Ãkh ni íkku rÍË fhLku fu çkòyu Mkhu íkM÷e{¾{ fh ÷ersÞu. rVh WMk fu Mkk{Lku WMk çkkík fk yu’ríkhkV fhíkunwyu çkÞkLku nf Ãkh WMk fe íkk’heV ¼e fersÞu fu “ykÃk ËwÁMíkVh{k hnu nI yÕ÷kn íkyk÷k ykÃk fku sÍkyu ¾ih yíkk Vh{kyu.”yu’ríkhkVu nf fk Þun Rfhkh yøk[uo Lk^Mk Ãkh çknkuík çknkuík çknkuíkrøkhkt ni, {økh {wMkÕMk÷ yiMkk fhíku hnLku Mku nf fk yu’ríkhkVfhLkk ykÃk fe ykËík çkLk òyuøke ykih RMk fe çk-h-fík Mku íkfççkwhMku ¼e òLk Aqxíke [÷e òyuøke.

(11) yÃkLke øk-÷íke {kLk ÷ersÞuRLMkkLk ¾íkk ykih ¼q÷ fk {wh¬çk ni r÷nkÍk sçk ¼e

fkuE ykÃk fe rfMke øk-÷íke fe LkeþkLk Ëune fhu yÃkLke øk-÷íke{kLk ÷ersÞu [knu ðkun W{ú, íksrhçku ykih Áíçku {U ykÃk Mku f{ neõÞqt Lk nku.

øk-÷íke fk yu’ríkhkVs÷e÷w÷ fÿ {wnrÆMk R{k{ Ëkhu fwíkLke sçk

íkfççkwh


íkfççkwh 77

Lkki W{ú íkkr÷çku RÕ{ Úku íkku yuf rËLk nÍhíku MkÂGÞËwLkk R{k{yBçkkhe fe ËMkoøkkn {U nkrÍh nwyu. nËeMkr÷¾ðkLku {U R{k{ yBçkkhe Lku yuf hkðe fu Lkk{{U øk-÷íke fe, nÍhíku MkÂGÞËwLkk Ëkhu fwíkLke f{k÷uyËçk fu Mkçkçk R{k{ yBçkkhe fku íkku xkuf Lknª Mkfu{økh RLk fu {wMíkB÷e fku òu WLk fe ykðkÍ þkrøkËkuO íkf ÃknkU[kíkkÚkk RMk øk-÷íke Mku ykøkkn fh rËÞk. sçk ËqMkhu sw{wyk fku R{k{Ëkhu fwíkLke rVh {sr÷Mku ËMko {U økyu íkku R{k{yBçkkhe fk òuþu nf ÃkMkLËe ykih çku Lk^Mke fkyk÷{ Ëur¾Þu fu WLnkU Lku ¼he {sr÷Mk fu Mkk{Lku Þun yu’÷kLkVh{kÞk fu WMk hkuÍ Vw÷kt Lkk{ {U {wÍ Mku øk-÷íke nku økE Úke íkkuRMk Lkki sðkLk íkkr÷çku RÕ{ Lku {wÍ fku ykøkkn fh rËÞk.

y{ehu yn÷u MkwLLkík fk {-ËLke yLËkÍþi¾u íkhefík y{ehu yn÷u MkwLLkík çkkrLkÞu Ëk’ðíku RM÷k{e

nÍhíku yÕ÷k{k {ki÷kLkk yçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkhfkrËhe fku yÕ÷kn íkyk÷k Lku yÃkLku nçkeçk, nçkeçku÷çkeçk fu MkËfu {U yiMku yÍe{w~þkLk ykiMkkV ðf{k÷kík Mku LkðkÍk ni fu Ve Í{kLkk RMk fe r{Mkk÷ r{÷Lkk {wÂ~f÷ni. ðõíkLk V ðõíkLk {wÏíkr÷V {fk{kík Ãkh nkuLku ðk÷u “{-ËLke{wÍk-fhkík” {U RM÷k{e ¼kE {wÏíkr÷V rfM{ fu {-Mk÷Lk yfkRËkuyk’{k÷, VÍkR÷ ð {Lkkrfçk, þheyík ð íkhefík, íkkhe¾ ðMkehík, MkkRLMk ð ríkçk, yÏ÷krfGÞkík ð RM÷k{e {k’÷q{kík,{wykþe ð {wyk-þ-híke ð íkLÍe{e {wyk-{÷kík ykih Ëeøkh çknkuíkMku {kiÍqykík fu {w-íkyÂÕ÷f Mkwðk÷kík fhíku nI ykih þi¾u íkhefíky{ehu yn÷u MkwLLkík WLnU rnõ{ík yk{kuÍ ð R~fuhMkq÷ {U zqçku nwyu sðkçkkík Mku LkðkÍíku nI. RÕ{fk Mk{wLËh nkuLk u f u çkk ðwsqË ykÃk ykøkkÍ {Uþw-hfkyu {-ËLke {wÍkfhk Mku fwA RMk íkhn ykrsÍe ¼hu yÕVkÍ

íkfççkwh


íkfççkwh 78

RþkoË Vh{kíku nI : “ykÃk Mkwðk÷kík fersÞu, {økh nh Mkwðk÷ fksðkçk ðkun ¼e rçkMMkðkçk (Þk’Lke ËwÁMík) Ëu ÃkkŸ, ÍYhe Lknª,{k’÷q{ nwðk íkku yÍo fhLku fe fkurþþ fYtøkk. yøkh {wÍu ¼q÷ fhíkkÃkkyut íkku VkihLk {uhe RM÷kn Vh{kyut, {wÍu yÃkLku {kirfV Ãkh çku òyzíkk nwðk Lknª, þwr¢Þk fu MkkÚk Ásqy fhíkk Ãkkyutøku.”yÕ÷kn fe RLk Ãkh hn{ík nku ykih RLk fu MkËfu n{khe {ÂøVhíknku.

(12) Lkw{kÞkt nirMkGÞík fu íkkr÷çk Lk çkrLkÞuyÃkLku Á-Vfk fu MkkÚk nkU Þk rfMke {nrV÷ {U, f¼e ¼e

rË÷ {U RMk Ïðkrnþ fku søkn Lk ËersÞu fu {wÍu Lkw{kÞkt nirMkGÞíkËe òyu,Ÿ[e søkn rçkXkÞk òyu, {uhe ykð ¼økík fe òyu. nkt !rfMke Lku yÍ ¾wË ykÃk fku Lkw{kÞkt søkn Ãkh çkiXLku fe Ëh-ÏðkMíkfe íkku fçkq÷ fhLku {U nhs Lknª. y{eÁ÷ {wyr{LkeLk nÍhíkuMkÂGÞËwLkk {ki÷k yr÷GÞw÷ {wíkoÍk fnª íkþheVVh{k nwyu. Mkkrnçku ¾kLkk Lku nÍhík fu r÷Þu {MLkË nkrÍh fe,ykÃk WMk Ãkh hkiLkf yVhkuÍ nwyu ykih Vh{kÞk : fkuEøkÄk ne RÍTÍík fe çkkík fçkq÷ Lk fhuøkk.

(13) ½h fu fk{ fersÞuyøkh fkuE WÍTh Lk nku íkku ½h fu Akuxu {kuxu fk{ ¾wË

fersÞu. ½h ðk÷kU fe ÍYhík fk Mkk{kLk yÃkLku nkÚk Mku WXk fhçkkÍkh Mku ½h íkf ÷kRÞu.

íkfççkwh


íkfççkwh 79

½h fu fk{ fks fhLkk MkwLLkík niWB{w÷ {wyr{LkeLk nÍhíku MkÂGÞ-ËíkwLkk ykRþk rMkÆefk

Mku {hðe ni ykÃk Vh{kíke nI fu “MkwÕíkkLku {¬yu{wfho{k, MkhËkhu {ËeLkyu {wLkÔðhn yÃkLku fÃkzu¾wË Mke ÷uíku ykih yÃkLku Lkk’÷iLku {wçkkhf økktXíku ykih ðkun Mkkhufk{ fhíku òu {Ëo yÃkLku ½hkU {U fhíku nI.”

[eÍ fk {kr÷f WMku WXkLku fk rÍÞkËk nfËkh ninÍhíku MkÂGÞËwLkk yçkq nwhihk Vh{kíku nI fu {I

Mkhfkhu {ËeLkk, MkwÕíkkLku çkk fheLkk, fhkhu fÕçkku MkeLkk, ViÍ økLSLkkfu MkkÚk çkkÍkh økÞk. yuf ËwfkLk Mku ykÃk

Lku [kh rËhn{ fk Ãkkyuò{k ¾heËk, sçk ðkÃkMkÃk÷xu íkku {I Lku hMkq÷u fhe{, hQVwhone{ Mku Ãkkyuò{ufku RMk økhÍ Mku Ãkfzk íkkfu WMku {I WXk ÷qt, ykÃkLku {wÍu {Ly Vh{kíku nwyu RþkoË Vh{kÞk : “[eÍ fk {kr÷f WMkuWXkLku fk rÍÞkËk nfËkh ni nkt yøkh ðkun f{Íkuh nku, WMku WXkLkuMku ykrsÍ nku íkku WMk fk RM÷k{e ¼kE WMku WXkLku {U WMk fe {ËËfhu.”

÷frzÞkU fk økêknÍhíku MkÂGÞËwLkk yçËwÕ÷kn rçkLk Mk÷k{ yuf

{íkoçkk yÃkLku çkkøk Mku rLkf÷u íkku Mkh Ãkh ÷frzÞkU fk økêk WXk h¾kÚkk, rfMke Lku ykÃk Mku nihík Mku ÃkqAk : “ykÃk fu nkt íkku

íkfççkwh


íkfççkwh 80

çkuxu ykih økw÷k{ {kisqË nI òu RMk fk{ fu r÷Þu fkVe nI.” íkku ykÃkLku RþkoË Vh{kÞk : “{I yÃkLku Lk^Mk fe ykÍ{kRþ

fh hnk nq t f u Þ un RMk fk{ Mk u RLfkh íkk u Lknª fhíkk.”íkku ykÃk Lku rMkVo

RMk RhkËu Ãkh RÂõíkVk Lknª rfÞk çkÕfu RMk fk y-{÷e íksrhçkk¼e rfÞk fu “ykÞk ! Lk^Mk Mkå[k ni Þk Íqxk !”

f{k÷ {U fkuE f{e Lknª ykíkey{eÁ÷ {wyr{LkeLk nÍhíku {ki÷kyu fkyuLkkík, yr÷GÞw÷

{wíkoÍk, þuhu ¾wËk Vh{kíku nI : yøkh fkuE fkr{÷þÏMk yÃkLku ½h ðk÷kU fu r÷Þu fkuE [eÍ WXk fh ÷u òyu íkku RMk MkuWMk fu f{k÷ {U fkuE f{e Lknª ykíke.

RÞk÷Ëkh fku yÃkLkk Mkk{kLk ¾wË WXkLkk {wLkkrMkçk niyuf çkwÍwøko Vh{kíku nI {I Lku y{eÁ÷ {wyr{LkeLk nÍhíku

{ki÷kyu fkyuLkkík, yr÷GÞw÷ {wíkoÍk, þuhu ¾wËkfku Ëu¾k fu ykÃk Lku yuf rËhn{ fk økku~ík ¾heËkykih WMku yÃkLke [kËh {U WXk r÷Þk, {I Lku yÍo fe : y{eÁ÷{wyr{LkeLk ! {I WXk fh ÷u òíkk nqt. Vh{kÞk : “Lknª RÞk÷ËkhykË{e fku yÃkLkk Mkk{kLk ¾wË WXkLkk {wLkkrMkçk ni.”

½h fu fk{ fh rËÞk fhíkuMkËÁ~þheyn, çkËÁ¥khefn nÍhíku yÕ÷k{k {ki÷kLkk

{w^íke {wnB{Ë y{sË y÷e yk’Í{e çknkuík çkzuykr÷{u ËeLk ykih Vfen nkuLku fu çkk ðwsqË ykrsÍe ð RÂLfMkkhe fuÃkifh Úku. nËeMk þheV {U ni : “ Þk’Lke

íkfççkwh


íkfççkwh 81

nwÍqh yÃkLk u ½h fu fk{ fks {U {~øk q÷ hník u Úk u

(Þk’Lke ½h ðk÷k U fk fk{ fhík u Úk u )”

RMkeMkwLLkík Ãkh y{÷ fhíku nwyu MkËÁ~þheyn ½h fufk{ fks Mku ykh {nMkqMk Lk Vh{kíku, ½h {U íkhfkrhÞkt Ae÷íku,fkxíku ykih ËqMkhu fk{ ¼e fh rËÞk fhíku Úku.

yÕ÷kn fe RLk Mkçk Ãkh hn{ík nku ykih RLk fu MkËfu n{khe{ÂøVhík nku.

(14) ¾wË {w÷kfkík fu r÷Þu òRÞuËqMkhkU fku yÃkLku ÃkkMk çkw÷kLku fu çkòyu Lk^Mk fu íkfççkwh fku

íkkuzLku fu r÷Þu n¥k÷ RBfkLk ¾wË [÷ fh {w÷kfkík fhLku òRÞu.(15) økheçkkU fe Ëk’ðík ¼e fçkq÷ fersÞurMkVo y{ehkU Mku íkyÕ÷wfkík çkZkLku ykih WLk fu nkt

Ëk’ðíkkU Ãkh òLku fu ykËe Lk çkrLkÞu çkÕfu yÃkLku þLkkMkkykut {UøkheçkkU fku ¼e þkr{÷ fersÞu ykih sçk ðkun ykÃk fku Ëk’ðíkËU íkku fçkq÷ fersÞu.

yiMke Ëk’ðík hkuÍ fçkq÷ fYtyuf f{rMkLk Mkkrnçk ÍkËu rLknkÞík ne çku íkfÕ÷wVkLkk

yLËkÍ {U MkkËøke fu MkkÚk yk’÷k nÍhík, R{k{u yn÷u MkwLLkík{ki÷kLkk þkn R{k{ yn{Ë hÍk ¾kLk fe r¾Ë{ík

íkfççkwh


íkfççkwh 82

{U nkrÍh nwyu ykih yÍo fe : “{uhe çkwðk (Þk’Lke çkqZe ðkr÷Ëk) LkuíkwBnkhe Ëk’ðík fe ni, f÷ Mkwçn fku çkw÷kÞk ni.” yk’÷k nÍhík

Lku çkze yÃkLkkRÞík ð þVfík Mku WLk Mku ËhÞk^íkVh{kÞk : “{wÍu Ëk’ðík {U õÞk r¾÷kRÞuøkk ?” RMk Ãkh WLkMkkrnçk ÍkËu Lku yÃkLku fwhíku fk Ëk{Lk òu ËkuLkkU nkÚkkU Mku Ãkfzu nwyu ÚkuVi÷k rËÞk, rsMk {U {kþ fe Ëk÷ ykih Ëku [kh r{[uO Ãkze nwE Úkª.fnLku ÷øku : Ëur¾Þu Lkk ! Þun Ëk÷ ÷kÞk nqt. nwÍqh Lku WLk fu Mkh ÃkhËMíku þVfík Vihíku nwyu Vh{kÞk : “yåAk {I ykih (¾krË{u ¾kMknkS rfVkÞíkwÕ÷kn Mkkrnçk fe íkhV Rþkhk fhíku nwyuVh{kÞk) Þun f÷ ËMk çksu ykyutøku.” ykih nkS Mkkrnçk Mku Vh{kÞk{fkLk fk Ãkíkk ËhÞk^ík fh ÷ersÞu. økhÍ Mkkrnçk ÍkËu {fkLkfk Ãkíkk çkíkk fh ¾wþ ¾wþ [÷u økyu.

ËqMkhu rËLk sçk ðõíku {wfhohk Ãkh yk’÷k nÍhíkyMkkyu {wçkkhf nkÚk {U r÷Þu nwyu çkknh íkþheV ÷kyu ykih nkSMkkrnçk Mku Vh{kÞk : “[r÷Þu.” (íkku) WLnkU Lku yÍo fe : “fnkt ?”Vh{kÞk : “WLk Mkkrnçk ÍkËu fu Þnkt Ëk’ðík fk òu ðk’Ëk rfÞk ni,ykÃk fku {fkLk fk Ãkíkk {k’÷q{ nku økÞk ni Þk Lknª ?” yÍo fe :“nkt nwÍqh {÷qf Ãkqh {U ni.” ykih MkkÚk nku r÷Þu. rsMk ðõík {fkLkÃkh ÃknkU[u íkku ðkun Mkkrnçk ÍkËu ËhðkÍu Ãkh ¾zu RÂLíkÍkh {U Úku.yk’÷k nÍhík fku Ëu¾íku ne Þun fníku nwyu {fkLk fuyLËh fe íkhV ¼køku : “{ki÷ðe Mkkrnçk yk økyu.” ËhðkÍk fuçkknh yuf AÃÃkh çkLkk nwðk Úkk. ykÃk ðnkt ¾zu nku fhRÂLíkÍkh Vh{kLku ÷øku. fwA Ëuh çkk’Ë yuf çkkuMkeËk [xkE ykEykih znr÷Þk {U {kuxe {kuxe çkkshu fe hkurxÞkt ykih r{èe fe rhfkçke{U ðkune {kþ fe Ëk÷ rsMk {U r{[kuO fu xwfzu Ãkzu nwyu Úku, ÷k fh h¾

íkfççkwh


íkfççkwh 83

Ëe økE ykih ðkun Mkkrnçk ÍkËu fnLku ÷øku : “¾kRÞu.” yk’÷knÍhík Lku Vh{kÞk : “çknkuík yåAk ! ¾kíkk nqt, nkÚkÄkuLku fu r÷Þu ÃkkLke ÷u ykRÞu.” WÄh ðkun ÃkkLke ÷kLku fku økyu ykihRÄh nkS Mkkrnçk Lku fnk fu nwÍqh ! Þun {fkLk Lk¬kh[e (Þk’LkeLk¬khk çkòLku ðk÷u) fk ni. yk’÷k nÍhík Þun MkwLk fhfçkeËk ¾kríkh (Þk’Lke hLSËk) nwyu ykih íkLÍLk Vh{kÞk : “y¼eõÞqt fnk, ¾kLkk ¾kLku fu çkk’Ë fnk nkuíkk !” RíkLku {U ðkun MkkrnçkÍkËu ÃkkLke ÷u fh yk økyu. ykÃk Lku ËhÞk^ík Vh{kÞk: “ykÃk fu ðkr÷Ë Mkkrnçk fnkt nI ykih õÞk fk{ fhíku nI ?”ËhðkÍu fu ÃkËuo fu ÃkeAu Mku WLk Mkkrnçk ÍkËu fe ðkr÷Ëk Mkkrnçkk LkuyÍo fe : “nwÍqh ! {uhu þkunh fk RÂLíkfk÷ nku økÞk, ðkun rfMkeÍ{kLku {U Lkkiçkík (Þk’Lke Lk¬khk) çkòíku Úku, RMk fu çkk’Ë íkkiçkk fh÷e Úke, yçk rMkVo Þun ÷zfk ni òu hks {ÍËqhkU fu MkkÚk {ÍËqhefhíkk ni.” yk’÷k nÍhík Lku Þun MkwLk fh Ëwykyu ¾ihkuçk-h-fík Vh{kE. nkS Mkkrnçk Lku nwÍqh fu nkÚk Äw÷ðkyu ykih¾wË ¼e nkÚk Äku fh þhefu íkyk{ nku økyu {økh rË÷ ne rË÷ {UÞun Mkku[íku hnu fu yk’÷k nÍhík fku ¾kLku {U çknkuíkyunríkÞkík ni, røkÍk {U MkqS fu rçkMfwx fk RÂMík’{k÷ ni, Þun hkuxeykih ðkun ¼e çkkshu fe ykih RMk Ãkh {kþ fe Ëk÷, rfMk íkhníkLkkðw÷ Vh{kyutøku ? {økh fwhçkkLk RMk yÏ÷kf ykih rË÷Ëkhefu, fu {uÍçkkLk fe ¾wþe fu r÷Þu ¾qçk Mkih nku fh ¾kÞk. nkSMkkrnçk fk çkÞkLk ni fu {I sçk íkf ¾kíkk hnk, yk’÷k nÍhík

¼e çkhkçkh íkLkkðw÷ Vh{kíku hnu ðnkt Mku ðkÃkMke {UÃkku÷eMk [kife fu fheçk {uhu þwçnu fku Ëqh fhLku fu r÷Þu RþkoË Vh{kÞk :yøkh yiMke ¾w÷qMk fe Ëk’ðík hkuÍ nku íkku {I hkuÍ fçkq÷ fYt.”

íkfççkwh


íkfççkwh 84

økheçkkU Ãkh ¾wMkqMke þVõík{wnrÆMku yk’Í{u ÃkkrfMíkkLk nÍhík yÕ÷k{k {ki÷kLkk

{wnB{Ë MkhËkh yn{Ë fkrËhe W{q{Lk {k÷ËkhkUfe Ëk’ðík fçkq÷ Lk fhíku Úku ÷urfLk RMk fu çkh yõMk yøkh fkuEøkheçk {wMkÕ{kLk Ëk’ðík fe Ãkuþfþ fhíkk íkku snkt íkf {wÂBfLk nkuíkkykÃk fçkq÷ Vh{k ÷uíku ykih WMk fu {k’{q÷e ð MkkËk¾kLku Ãkh ¼e WMk fe íkk’heV Vh{kíku íkkfu WMk fu rË÷ {U fkuE {÷k÷Lk ykyu. yuf {íkoçkk yuf økheçk ykË{e fe Ëk’ðík Ãkh ykÃk

WMk fu ½h íkþheV ÷u økyu. ðnkt ò fh {k’÷q{ nwðkfu WMk fk {fkLk AÃÃkh Lkw{k ykih çkËçkqËkh y÷kfu {U ðkfuy Úkk{økh ykÃk Lku WMk fe rË÷sqE fu r÷Þu WMk fu nkt¾kLkk íkLkkðw÷ Vh{kÞk ykih yÃkLku rfMke y{÷ Mku WMk økheçk fku{nMkqMk Lk nkuLku rËÞk fu ykÃk çkËçkq {nMkqMk fh hnunI, nk÷ktf u yk{ nk÷kík {U {k’{q÷e Mke çkËçkq ¼e ykÃk

fu r÷Þu Lkk økðkh nkuíke.yÕ÷kn fe WLk Ãkh hn{ík nku ykih WLk fu MkËfu n{khe{ÂøVhík nku.

(16) r÷çkkMk {U MkkËøke RÂÏíkÞkh fersÞur÷çkkMk {U MkkËøke RÂÏíkÞkh fersÞu. Ëk’ðíku RM÷k{e fu

Rþkyíke RËkhu {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk fe {íçkqyk 312 Mk-VnkíkÃkh {w~íkr{÷ rfíkkçk, “çknkhu þheyík” rnMMkk 16 MkVnk 52 ÃkhMkËÁ~þheyn, çkËÁ¥khefn nÍhíku yÕ÷k{k {ki÷kLkk {w^íke{wnB{Ë y{sË y÷e yk’Í{e r÷¾íku nI : RíkLkkr÷çkkMk rsMk Mku rMkºku ykihík nku òyu ykih økh{e MkËeo fe íkf÷eV

íkfççkwh


íkfççkwh 85

Mku çk[u VÍo ni ykih RMk Mku ÍkRË rsMk Mku ÍeLkík {fMkqË nku ykihÞun fu sçkfu yÕ÷kn Lku rËÞk ni íkku WMk fe Lku’{ík fk RÍnkhrfÞk òyu, Þun {wMíknçk ni. ¾kMk {kify Ãkh {-Mk÷Lk sw{wyk ÞkEË fu rËLk WBËk fÃkzu ÃknLkLkk {wçkkn ni. RMk rfM{ fu fÃkzu hkuÍ LkÃknLku õÞqtfu nku Mkfíkk ni fu RíkhkLku ÷øku ykih økheçkkU fku rsLk fuÃkkMk yiMku fÃkzu Lknª nI LkÍhu nfkhík Mku Ëu¾u, r÷nkÍk RMk Mkuçk[Lkk ne [krnÞu. ykih íkfççkwh fu íkkih Ãkh òu r÷çkkMk nku ðkun{BLkqy ni, íkfççkwh ni Þk Lknª RMk fe þLkkÏík Þqt fhu fu RLk fÃkzkUfu ÃknLkLku Mku Ãkn÷u yÃkLke òu nk÷ík Ãkkíkk Úkk yøkh ÃknLkLku fuçkk’Ë ¼e ðkune nk÷ík ni íkku {k’÷q{ nwðk fu RLk fÃkzkU Mku íkfççkwhÃkiËk Lknª nwðk. yøkh ðkun nk÷ík yçk çkkfe Lknª hne íkku íkfççkwhyk økÞk. r÷nkÍk yiMku fÃkzu Mku çk[u fu íkfççkwh çknkuík çkwhe rMkVíkni.

fkþ ! Þun r÷çkkMk Lk{o Lk nkuíkknÍhíku MkÂGÞËwLkk W{h rçkLk yçËw÷ yÍeÍ

sçk íkf ¾÷eVk Lknª çkLku Úku ykÃk fu r÷Þu swççkk yuf nÍkh ËeLkkh{U ¾heËk òíkk Úkk {økh ykÃk Vh{kíku yøkh Þun¾whËhk Lk nkuíkk (çkÕfu ¾qçk {w÷kÞ{ nkuíkk) íkku rfíkLkk yåAk Úkk÷urfLk sçk íkÏík u r¾÷kVík Ãkh {w-ík{r¬Lk nwyu íkk u ykÃk

fu r÷Þu Ãkkt[ rËhn{ fk fÃkzk ¾heËk òíkk, ykÃkVh{kíku yøkh Þun Lk{o Lk nkuíkk (çkÕfu ¾whËhk nkuíkk)

íkku rfíkLkk yåAk Úkk ! ykÃk Mku ÃkqAk økÞk : yiy{eh÷ {wyr{LkeLk ! ykÃk fk ðkun WBËk r÷çkkMk, yk’÷k Mkwðkheykih çkuþ fe{ík Rºk fnkt økÞk ? ykÃk Lku Vh{kÞk :

íkfççkwh


íkfççkwh 86

{uhk Lk^Mk ÍeLkík fk þkif h¾Lku ðk÷k ni ðkun sçk rfMke ËwLÞðe{íkoçku fk {Ík [¾íkk íkku WMk Mku QÃkh ðk÷u {íkoçku fk þkif h¾íkk,Þnkt íkf fu sçk {I Lku r¾÷kVík fk {Ík [¾k òu Mkçk Mku çkw÷LË{íkoçkk ni íkku yçk WMk [eÍ fk þkif nwðk òu yÕ÷kn íkyk÷k fuÃkkMk ni (Þk’Lke sLLkík).

y{ehu yn÷u MkwLLkík fe MkkËøkey{ehu yn÷u MkwLLkík W{q{Lk MkkËk ykih MkVuË

r÷çkkMk çkøkih RMºke fu RÂMík’{k÷ fhLkk ÃkMkLË Vh{kíku nI sçkfuMkh Ãkh ¾w÷íku nwyu MkçÍ htøk fk MkkËk R{k{k çkktÄíku nI. yuf{-ËLke {wÍkfhu {U RMk fe rnõ{ík çkÞkLk fhíku nwyu fwA Þqt RþkoËVh{kÞk : “{I WBËk ykih {ntøkk r÷çkkMk ÃknLkLkk ÃkMkLË Lknª fhíkknk÷ktfu {I yÕ÷kn fu fh{ Mku çkuníkheLk r÷çkkMk ÃknLk Mkfíkknqt. {wÍu íkkunVu {U ¼e ÷kuøk rLknkÞík fe{íke ykih [{fËkh rfM{ fufÃkzu Ëu òíku nI ÷urfLk {I ¾wË ÃknLkLku fu çkòyu rfMke ykih fku ËuËuíkk nqt õÞqtfu yuf íkku {uhu r{Íks {U yÕ÷kn íkyk÷k LkuMkkËøke yíkk Vh{kE ni, ËqMkhk {uhu ÃkeAu ÷k¾kU ÷kuøk nI yøkh {I{ntøku íkheLk r÷çkkMk ÃknLkqtøkk íkku Þun ¼e {uhe Ãkihðe fhLku fe fkurþþfhUøku. {k÷Ëkh RM÷k{e ¼kE íkku þkÞË Ãkihðe fhLku {U fkBÞkçknku ¼e òyut ÷urfLk {uhu økheçk RM÷k{e ¼kE fnkt òyutøku RMkr÷Þu {I yÃkLku økheçk RM÷k{e ¼kRÞkU fe {nççkík {U WBËk r÷çkkMkÃknLkLku Mku fíkhkíkk nqt.”yÕ÷kn fe RLk Ãkh hn{ík nku ykih RLk fu MkËfu n{khe {ÂøVhíknku.

íkfççkwh


íkfççkwh 87

(17) {-ËLke {knku÷ yÃkLkk ÷ersÞuíkfççkwh ykih Ëeøkh økwLkknkU Mku çk[Lku fk sÍçkk ÃkkLku fu

r÷Þu íkç÷eøku fwhykLkku MkwLLkík fe yk÷{økeh økih rMkÞkMke íknhefËk’ðíku RM÷k{e fk {-ËLke {knku÷ yÃkLkk ÷ersÞu. !“Ëk’ðíku RM÷k{e” Lku ÷k¾kU {wMkÕ{kLkkU rçk÷ ¾wMkqMk Lkki sðkLkRM÷k{e ¼kRÞkU ykih çknLkkU fe rÍLËrøkÞkU {U {-ËLke RÂLf÷kçkçkhÃkk fh rËÞk, fE rçkøkzu nwyu Lkki sðkLk íkkiçkk fh fu hknu hkMíkÃkh yk økyu, çku Lk{kÍe Lk rMkVo Lk{kÍe çkÕfu Lk{kÍU ÃkZkLku ðk÷u(Þk’Lke R{k{u {ÂMsË) çkLk økyu, {kt çkkÃk Mku Lkk Íiçkk hrðGÞkRÂÏíkÞkh fhLku ðk÷u çkk yËçk nku økyu, fw£ fu ytÄuhkU {U ¼xfLkuðk÷kU fku Lkqhu RM÷k{ LkMkeçk nwðk, ÞqhkìÃke {w{kr÷f fe htøkerLkÞkUfku Ëu¾Lku fu Ïðkrnþ {LË fk’çkíkw÷ {wþhoVk ð økwBçkËu ¾Íhk ferÍÞkhík fu r÷Þu çku fhkh hnLku ÷øku, ËwLÞk fu çku ò øk{kU {U ½w÷Lkuðk÷u rV¢u ykr¾hík fe {-ËLke Mkku[ fu nkr{÷ çkLk økyu, VkunTþhMkkR÷ ykih Vqnz zkRsMxkU fu þkRfeLk W-÷{kyu yn÷u MkwLLkík

fu hMkkR÷ ykih Ëeøkh ËeLke fwíkwçk fk {wíkk-÷yk fhLku÷øku, íkVhen fe ¾kríkh MkVh fu ykËe {-ËLke fkrV÷kU {U ykrþfkLkuhMkq÷ fu n{hkn hknu ¾wËk {U MkVh fhLku ðk÷u çkLk økyu ykih{nTÍ ËwLÞk fe Ëki÷ík Rfêe fhLku fku {õMkËu nÞkík Mk{ÍLku ðk÷kULku RMk {-ËLke {fMkË fku yÃkLkk r÷Þk fu ( ) “{wÍuyÃkLke ykih Mkkhe ËwLÞk fu ÷kuøkkU fe RM÷kn fe fkurþþ fhLke ni.”“Ëk’ðíku RM÷k{e” Mku ðkçkMíkk nkuLku fe çk-h-fík Mku yk’÷k yÏ÷kfe

íkfççkwh


íkfççkwh 88

ykiMkkV ykÃk fu rfhËkh fk ¼e rnMMkk çkLkíku [÷uòyutøku. nh RM÷k{e ¼kE fku [krnÞu fu ðkun yÃkLku þnh {U nkuLkuðk÷u “Ëk’ðíku RM÷k{e” fu n^íkkðkh MkwLLkíkkU ¼hu Rsrík{ky {Urþfoík fhu ykih hknu ¾wËk {U MkVh fhLku ðk÷u ykrþfkLku hMkq÷fu {-ËLke fkrV÷kU {U MkVh fhu. RLk {-ËLke fkrV÷kU {U MkVh feçk-h-fík Mku ykÃk fe rÍLËøke {U {-ËLke RÂLf÷kçk çkhÃkk nkuòyuøkk, RM÷k{e çknLkkU fku ¼e [krnÞu fu yÃkLku þnh{U nkuLku ðk÷u RM÷k{e çknLkkU fu n^íkkðkh MkwLLkíkkU ¼hu Rsrík{ky{U ÃkkçkLËe Mku rþfoík fhU ykih Ëk’ðíku RM÷k{e fu MkwLLkíkkU fe íkhrçkGÞíkfu {-ËLke fkrV÷kU fe {wMkkrVhk çkLkLku fe MkykËík ¼e nkrMk÷ Vh{kíkehnU {økh RM÷k{e çknLkkU fu {-ËLke fkrV÷u fe nh {wMkkrVhk fuMkkÚk WMk fu çkå[kU fu yççkq Þk fkrçk÷u yu’rík{kË {nh{ fk MkkÚknkuLkk ÷krÍ{e ni LkeÍ rÍB{uËkhkLk fku yÃkLke {hÍe Mku {-ËLkefkrV÷u MkVh fhðkLku fe RòÍík Lknª {-Mk÷Lk ÃkkrfMíkkLk feRM÷k{e çknLkkU fu {-ËLke fkrV÷u fu r÷Þu “RM÷k{e çknLkkU fe{sr÷Mk çkhkyu ÃkkrfMíkkLk” fe {LÍqhe ÍYhe ni.

E{kt fe çknkh ykE ViÍkLku {ËeLkk {UËk’ðíku RM÷k{e fu Rþkyíke RËkhu {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk

fe {íçkqyk “ViÍkLku MkwLLkík” rsÕË 2 fu 499 Mk-Vnkík Ãkh {w~íkr{÷çkkçk, “økeçkík fe íkçkkn fkrhÞkt” MkVnk 96 Ãkh þi¾u íkhefík y{ehuyn÷u MkwLLkík çkkrLkÞu Ëk’ðíku RM÷k{e nÍhík yÕ÷k{k {ki÷kLkkyçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkh fkrËhe r÷¾íku

íkfççkwh


íkfççkwh 89

nI : MkwÕíkkLkykçkkË (çkkçkw÷ {ËeLkk fhk[e) fu yuf RM÷k{e ¼kE fuçkÞkLk fk ÷wççku ÷wçkkçk ni fu n{khu y÷kfu {U yuf økih {wÂM÷{ (W{ú

íkfheçkLk 30 Mkk÷) yÃkLku ËkuMíkkU fu MkkÚk hníkk Úkk rsLk {U fwA{wMkÕ{kLk ¼e Úku, yks f÷ fu yõMkh Lkki sðkLkkU fe íkhn Þun ÷kuøk¼e fuçk÷ Ãkh rVÕ{U rzhk{u Ëu¾k fhíku Úku. sçk h-{ÍkLkw÷ {wçkkhf(rMk. 1429 rn.) {U {-ËLke [uLk÷ fk ykøkkÍ nwðk íkku fuçk÷ Ãkh RMkfu {-ËLke rMkÂÕMk÷u òhe nwyu, WMk økih {wÂM÷{ Lku sçk Þun rMkÂÕMk÷uËu¾u íkku WMku çkzu yåAu ÷øku. yçk ðkun yõMkh ð çkuþíkh {-ËLke[uLk÷ ne Ëu¾k fhíkk, {-ËLke [uLk÷ fe çk-h-fík Mku ykr¾hu fkhðkun fw£ fu ytÄuhu Mku Lkòík ÃkkLku ykih RM÷k{ fu Lkqh Mku yÃkLku rË÷fku [{fkLku fu r÷Þu Ëk’ðíku RM÷k{e fu yk÷{e {-ËLke {foÍ ViÍkLku{ËeLkk nkrÍh nwðk, ykih fr÷{k ÃkZ fh {wMkÕ{kLk nku økÞk. rVhÞun RM÷k{e ¼kE n^íkkðkh MkwLLkíkkU ¼hu Rsrík{ky {U nÍkhkURM÷k{e ¼kRÞkU ykih {-ËLke [uLk÷ fu LkkrÍheLk fu Mkk{Lku MkhfkhuøkkiMku yk’Í{ fk {wheË nku fh fkrËhe h-Íðe ¼eçkLk økÞk. Lk{kÍu çkk s{kyík fe ÃkkçkLËe þwYy fh Ëe, [unhu ÃkhËkZe þheV Mkò ÷e, f¼e f¼kh MkçÍ MkçÍ R{k{k þheV Mkh ÃkhMkò fh RMk fk ViÍ ¼e ÷qxLku ÷økk, Ëk’ðíku RM÷k{e fu {ÿ-Mkíkw÷{ËeLkk (çkkr÷økkLk) {U fwhykLku {SË ÃkZLku fk rMkÂÕMk÷k ¼e þwYyfh rËÞk. Mknhkyu {ËeLkk, {Ëe-Lkíkw÷ ykir÷Þk {w÷íkkLk þheV {UnkuLku ðk÷u Ëk’ðíku RM÷k{e fu íkeLk hkuÍk çkiLk÷ yõðk{e MkwLLkíkkU

íkfççkwh


íkfççkwh 90

¼hu Rsrík{ky {U ¼e þhef nwðk. yÕ÷kn íkyk÷k WLk fku ykihn{ Mkçk fku E{kLk Ãkh Mkkrçkík fË{ h¾u.

õÞk ykÃk Lkuf çkLkLkk [kníku nI ?! þi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík, çkkrLkÞu

Ëk’ðíku RM÷k{e nÍhík yÕ÷k{k {ki÷kLkk {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkhfkrËhe h-Íðe Lku RMk Ãkwh rVíkLk Ëkih {U ykMkkLke MkuLkurfÞkt fhLku ykih økwLkknkU Mku çk[Lku fu íkhefyufkh Ãkh {w~íkr{÷þheyík ð íkhefík fk ò{uy {ß{qyk çkLkk{u “{-ËLke RLyk{kík”çk Mkqhíku Mkwðk÷kík yíkk Vh{kÞk ni. RM÷k{e ¼kRÞkU fu r÷Þu 72,RM÷k{e çknLkkU fu r÷Þu 63 ykih ík-÷-çkyu RÕ{u ËeLk fu r÷Þu92, ËeLke íkkr÷çkkík fu r÷Þu 83 ykih {-ËLke {wLLkkU ykih {wÂLLkÞkUfu r÷Þu 40 ykih “¾wMkqMke RM÷k{e ¼kRÞkU” (Þk’Lke økqtøku çknhkU) fur÷Þu 27 {-ËLke RLyk{kík nI. çku þw{kh RM÷k{e ¼kE, RM÷k{eçknLkU ykih ík-÷çkk “{-ËLke RLyk{kík” fu {wíkkrçkf y{÷ fhfu hkuÍkLkk MkkuLku Mku fç÷ “rV¢u {ËeLkk” Þk’Lke yÃkLku yk’{k÷ fkòyuÍk ÷u fh “{-ËLke RLyk{kík” fu Ãkkìrfx MkkRÍ rhMkk÷u {UrËÞu økyu ¾kLku Ãkwh fhíku nI. RLk {-ËLke RLyk{kík fku yÃkLkk÷uLku fu çkk’Ë Lkuf çkLkLku ykih økwLkknkU Mku çk[Lku fe hkn {U nkR÷ÁfkðxU yÕ÷kn íkyk÷k fu VÍ÷ku fh{ Mku çk íkËhes Ëqh nkuíke[÷e òíke nI ykih RMk fe çk-h-fík Mku ÃkkçkLËu MkwLLkíkçkLkLku, økwLkknkU Mku LkVhík fhLku ykih E{kLk fe rnVkÍík fu r÷ÞufwZLku fk ÍunTLk ¼e çkLkíkk ni. n{U [krnÞu fu çkk rfhËkh {wMkÕ{kLk

íkfççkwh


íkfççkwh 91

çkLkLku fu r÷Þu {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk fe rfMke ¼e þk¾ Mku “{-ËLke

RLyk{kík fk rhMkk÷k” nkrMk÷ fhU ykih hkuÍkLkk rV¢u {ËeLkk

(Þk’Lke yÃkLkk {wnk-Mkçkk) fhíku nwyu RMk {U rËÞu økyu ¾kLku Ãkwh fhU

ykih nh {-ËLke Þk’Lke f-{he {kn (rnshe rMkLk) fu RÂçíkËkE

ËMk rËLk fu yLËh yLËh yÃkLku Þnkt fu {-ËLke RLyk{kík fu

rÍB{uËkh fku sBy fhðkLku fk {k’{q÷ çkLkk ÷ut.

ykfk Lku Ïðkçk {U rçkþkhík Ëe{eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! {-ËLke RLyk{kík fk rhMkk÷k

Ãkwh fhLku ðk÷u rfMk fËh ¾wþ rfM{ík nkuíku nI RMk fk yLËkÍk RMk

{-ËLke çknkh Mku ÷økkRÞu [wLkkL[u niËhykçkkË (çkkçkw÷ RM÷k{ rMkLÄ)

fu yuf RM÷k{e ¼kE fk fwA RMk íkhn n÷rVÞk çkÞkLk ni fu {knu

h-sçkw÷ {whßsçk 1426 rn. fe yuf þçk {wÍu Ïðkçk {U {wMíkVk

òLku hn{ík fe rÍÞkhík fe yÍe{ MkykËík

r{÷e. ÷çknkyu {wçkk-hfk fku swÂBçkþ nwE ykih hn{ík fu Vq÷

ÍzLku ÷øku, yÕVkÍ fwA Þqt íkhíkeçk Ãkkyu : òu RMk {kn hkuÍkLkk

ÃkkçkLËe Mku {-ËLke RLyk{kík Mku {w-íkyÂÕ÷f rV¢u {ËeLkk fhuøkk,

yÕ÷kn WMk fe {ÂøVhík Vh{k Ëuøkk.

{-ËLke RLyk{kík fe ¼e {hnçkk õÞk çkkík nif wçk u o nf fu íkkr÷çkk U f u ðkrMkík u Mkk iøkkík ni

íkfççkwh


íkfççkwh

(18) Mkkík {wVeË yðhkËÃÞkhu RM÷k{e ¼kRÞku ! íkfççkwh Mku çk[Lku fu r÷Þu {Ífqhk

W{qh fu MkkÚk MkkÚk YnkLke R÷ks ¼e fersÞu, {-Mk÷Lk

(1) sçk ¼e rË÷ {U íkfççk wh {nMk qMk nk u íkk u

“ ” yuf çkkh ÃkZLku fu çkk’Ë W÷xu fLÄu fe íkhV

íkeLk çkkh Úkq Úkq fh ËersÞu.

(2) hkuÍkLkk ËMk çkkh “ ” ÃkZLku ðk÷u

Ãkh þiíkkLk Mku rnVkÍík fhLku fu r÷Þu yÕ÷kn yuf rVrh~íkk

{wfhoh fh Ëuíkk ni.

(3) Mkqhyu RÏ÷kMk øÞkhn çkkh Mkwçn (ykÄe hkík Z÷u Mku

Mkqhs fe Ãkn÷e rfhLk [{fLku íkf Mkwçn ni) ÃkZLku ðk÷u Ãkh yøkh

þiíkkLk {y ÷~fh fu fkurþþ fhu fu RMk Mku økwLkkn fhkyu íkku Lk fhk

Mkfu sçk íkf fu Þun ¾wË Lk fhu.

(4) Mkq-híkwLLkkMk ÃkZ ÷uLku Mku ¼e ðMðMku Ëqh nkuíku nI.

(5) òu fk uE Mk wçn ð þk{ R¬eMk R¬eMk çkkh

“ ” ÃkkLke Ãkh Ë{ fh fu Ãke r÷Þk

fhu íkku ðMðMkyu þiíkkLke Mku çknkuík nË íkf yBLk {U

hnuøkk.

(6) “ ” fnLku

92

íkfççkwh


íkfççkwh

Mku VkihLk ðMðMkk Ëqh nku òíkk ni.( 7 )

fe fMkhík RMku (Þk’Lke ðMðMku

fku) sz Mku fíy fh Ëuíke ni.R÷ks fu çkk ðwsqË RVkfk Lk nku íkku ?

{eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! yøkh ¼hÃkqh R÷ks fu çkk’Ë¼e RVkfk Lk nku íkku ½çkhkRÞu Lknª çkÕfu R÷ks òhe hr¾Þu fu“rË÷ fku ¼e ykhk{ nku ne òyuøkk.” õÞqtfu yøkh n{ Lku R÷ksíkfo fh rËÞk íkku økkuÞk ¾wË fku {wfB{÷ íkkih Ãkh þiíkkLk fu nðk÷u fhrËÞk ykih ðkun n{U fnª fk Lk Akuzuøkk. r÷nkÍk n{U [krnÞu fuíkfççkwh Mku òLk AwzkLku fe fkurþþ òhe h¾U. nÍhíku MkÂGÞËwLkkR{k{ {wnB{Ë økÍk÷e (y÷ {w-íkð^Vk 505 rn.)

n{ siMkkU fku Mk{Íkíku nwyu r÷¾íku nI : “yøkh íkw{ {nMkqMk fhku fuþiíkkLk, yÕ÷kn Mku ÃkLkkn {ktøkLku fu çkk ðwsqË íkwBnkhk ÃkeAkLknª Akuzíkk ykih økkr÷çk ykLku fe fkurþþ fhíkk ni íkku RMk fk{ík÷çk Þun ni fu yÕ÷kn fku n{khu {wònËu, n{khe fwÔðíkykih Mkçkú fk RÂBíknkLk {fMkqË ni Þk’Lke yÕ÷kn íkyk÷k ykÍ{kíkkni fu íkw{ þiíkkLk Mku {wfkçk÷k ykih {wnk-hçkk (Þk’Lke støk) fhíku nku

Þk WMk Mku {øk÷qçk nku òíku nku.”

93

íkfççkwh


íkfççkwh

“{ËeLkk” fu Ãkkt[ nwYV fe rLkMçkíkMk u 5 {w-íkVh of {-ËLke V q÷

(1) {fkLk fku huþ{, [ktËe, MkkuLku Mku ykhkMíkk fhLkk {-Mk÷Lk ËeðkhkU,ËhðkÍkU Ãkh huþ{e ÃkËuo ÷xfkLkk ykih søkn søkn fheLku Mku MkkuLku[ktËe fu ÍwYV ð yk÷kík (Þk’Lke çkhíkLk ykih ykiÍkh) h¾Lkk, rsMkMku {fMkqË {nTÍ ykhkRþ ð ÍiçkkRþ nku íkku fhkník ni ykih yøkhíkfççk wh ð íkVk¾wh Mk u yiMkk fhíkk ni íkk u Lkk òRÍ ni.

økkr÷çkLk fhkník fe ðsn Þun nkuøke fuyiMke [eÍU yøk[uo RÂçíkËkyLk íkfççkwh Mku Lk nkU, {økh rçk÷ykr¾h W{q{Lk RLk Mku íkfççkwh ÃkiËk nku òÞk fhíkk ni.

(2) huþ{ fk Á{k÷ Lkkf ðøkihk ÃkqtALku Þk ðwÍq fu çkk’Ë nkÚk {wtnÃkqtALku fu r÷Þu h¾Lkk òRÍ ni Þk’Lke sçkfu RMk Mku ÃkqtALku fk fk{÷u, Á{k÷ fe íkhn WMku Lk h¾u ykih íkfççkwh ¼e {fMkqË Lk nku.

(3) Lkkf, {wtn ÃkqtALku fu r÷Þu Á{k÷ h¾Lkk Þk ðwÍq fu çkk’Ë nkÚk {wtnÃkqtALku fu r÷Þu Á{k÷ h¾Lkk òRÍ ni, RMke íkhn ÃkMkeLkk ÃkqtALku fur÷Þu Á{k÷ h¾Lkk òRÍ ni ykih yøkh çkhknu íkfççkwh nku íkku{Ly ni.”(4) Þun þÏMk Mkwðkhe Ãkh ni ykih RMk fu MkkÚk ykih ÷kuøk ÃkiË÷[÷ hnu nI, yøkh {nTÍ yÃkLke þkLk rË¾kLku ykih íkfççkwh fur÷Þu yiMkk fhíkk ni íkku {Ly ni.”

94

íkfççkwh


íkfççkwh

ykih ÍYhík Mku nku íkku nhs Lknª, {-Mk÷Lk Þun çkqZk Þk f{Íkuh ni

fu [÷ Lk Mkfuøkk Þk MkkÚk ðk÷u rfMke íkhn RMk fu ÃkiË÷ [÷Lku fku

økðkhk ne Lknª fhíku siMkkfu çkk’Í {íkoçkk W-÷{k ð {þkR¾ fu

MkkÚk ËqMkhu ÷kuøk ¾wË ÃkiË÷ [÷íku nI ykih WLk fku ÃkiË÷ [÷Lku Lknª

Ëuíku, RMk {U fhkník Lknª sçkfu yÃkLku rË÷ fku fkçkq {U h¾U ykih

íkfççkwh Lk ykLku ËU ykih {nTÍ WLk ÷kuøkkU fe rË÷sqE {LÍqh nku.”

(5) fËhu rfVkÞík Mku ÍkRË RMk r÷Þu f{kíkk ni fu Vw-fhk ð {MkkfeLk

fe ¾çkh økehe fh Mkfuøkk Þk yÃkLku fheçke rh~íkuËkhkU fe {ËË

fhuøkk Þun {wMíknçk ni ykih Þun Lk^÷ RçkkËík Mku yVÍ÷ ni, ykih

yøkh RMk r÷Þu f{kíkk ni fu {k÷ku Ëki÷ík rÍÞkËk nkuLku Mku {uhe

RÍTÍík ð ðfkh {U RÍkVk nkuøkk, V¾úku íkfççkwh {fMkqË Lk nku íkku

Þun {wçkkn ni ykih yøkh {nTÍ {k÷ fe fMkhík Þk íkVk¾wh {fMkqË

ni íkku {Ly ni.

¾çkhËkh : økeçkík nhk{ ykih snLLk{ {U ÷u òLku ðk÷k fk{ ni

økeçkíkfu r¾÷kV yu’÷kLku støk

“Lk økeçkík fhUøku Lk økeçkík MkwLkUøku”

95

íkfççkwh {wnb{Ë rÕÞkmk y¥kkh - dawat-e-islami · íkfççkwh Ãkuþfþ: {sr÷mku y÷...

Documents