kekecualian keselarasan vokal; -...

Pemantapan bahasa Melayu melalui :

Keselarasan vokal;

Kekecualian keselarasan vokal;

Kata pinjaman – terutama bahasa Inggeris;

Awalan kata sendi;

Kata ganti nama diri singkat;

Partikel ‘kah’, ‘lah’, ‘tah’ dan ‘pun’.

Kata majmuk.

Nordin Tahir

Keselarasan atau kesesuaian dua huruf vokal yang

membentuk dua suku kata pada kata dasar, iaitu

pasangan di antara huruf vokal pada suku kata praakhir

dengan suku kata akhir tertutup.

Contohnya :

ada : a + da

bilik : bi + lik

tempoh : tem + poh Nordin Tahir

Bagi kata yang mengandungi lebih daripada dua suku

kata, yang terlibat dengan prinsip keselarasan vokal

hanyalah dua suku kata yang terakhir sahaja.

Contohnya :

kereta : re + ta

suasana : sa + na

sejahtera : te + ra

Nordin Tahir

a

o e(t)

u i e(p)

Huruf vokal di dalamnya dapat

membentuk polanya sendiri selain

membentuk pola dengan vokal lain

menurut arah yang ditunjukkan

Huruf vokal di dalamnya tidak

dapat membentuk polanya sendiri

dan hanya membentuk pola

dengan vokal lain menurut arah

yang ditunjukkan

Huruf vokal yang berkenaan hanya

boleh diikuti oleh huruf vokal yang

ditunjukkan

Nordin Tahir

Bil. Pola Contoh

1 a : a asah, balak

2 a : i adik, saling

3 a : u datuk, ampuh

4 e (p) : a emas, kelam

5 e (p) : i betik, lembik

6 e (p) : u dengkur, tempuh

Contoh :

Nordin Tahir

PERKATAAN JAWAPAN ALASAN

alas

canggeh

anih

pamir

perabut

Keselarasan vokal a - a

Keselarasan vokal a - i canggih

aneh

pamer

perabot

Kekecualian - Pinjaman



Nordin Tahir

Terdapat 18 pola keselarasan vokal dalam bahasa Melayu, iaitu:

Bil. Pola Contoh

1 a : a asah, balak

2 a : i adik, saling

3 a : u datuk, ampuh

Contohnya pola ‘ a ’ :

Nordin Tahir

Terdapat 16 pola yang dikecualikan daripada hukum keselarasan vokal dalam bahasa Melayu:

Bil. Pola Contoh

1 a : o calon, lakon, lapor

2 a : e (t) aneh, pamer

3 a : e (p) teater

Contohnya pola ‘ a ’ :

Nordin Tahir

Bil. Pola Contoh

1 e (p) : e (p) pepet

2 e (p) : o jempol, canselor, gabenor

3 e (p) : e (t) gembleng, setem

Contohnya pola ‘ e pepet ’ :

Nordin Tahir

Bil. Pola Contoh

1 e (t) : i resit, objektif, hipotesis

2 e (t) : u petroleum

Contohnya pola ‘ e taling ’ :

Nordin Tahir

Bil. Pola Contoh

1 i : o simbol, diftong

2 i : e (t) parlimen, tiket, wisel

3 i : e (p) filem, partikel

Contohnya pola ‘ i ’ :

Nordin Tahir

Bil. Pola Contoh

1 o : i polis, hipokrit

2 o : u bonus, forum, fokus

Contohnya pola ‘ o ’ :

Nordin Tahir

Bil. Pola Contoh

1 u : e (t) tulen, subjek

2 u : e (p) skuter,

3 u : o kupon, konduktur

Contohnya pola ‘ u ’ :

Nordin Tahir


lembek

tempuh (lalu)

telor (slang)

gelek

pilih

Keselarasan e(p) - i

Keselarasan e(p) - u

Keselarasan e(t) - o

Keselarasan e(t) – e(t)

Keselarasan vokal i - i

lembik

Nordin Tahir

Bil. Pola Contoh

1 e (p) : a emas, kelam

2 e (p) : i betik, lembik

3 e (p) : u dengkur, tempuh

Contohnya pola ‘ e pepet ’ :

Nordin Tahir

Bil. Pola Contoh

1 e (t) : a elak, dewan

2 e (t) : e (t) senget, pendek

3 e (t) : o selok, esok

Contohnya pola ‘ e taling ’ :

Nordin Tahir

Bil. Pola Contoh

1 i : a ingat, girang

2 i : i itik, inti, sisip

3 i : u biru, pintu, minum

Contohnya pola ‘ i ’ :

Nordin Tahir


gulong

tuntun (tengok)

kuncu (kumpulan)

olih

tulis

tulin

Keselarasan u – u/o - o golong/gulung

Keselarasan o - o tonton

Keselarasan o - o konco

Keselarasan o - e(t) oleh

Keselarasan u - i

Kekecualian - Pinjaman tulen Nordin Tahir

Bil. Pola Contoh

1 o : a otak, borang

2 o : e (t) oleh, toleh

3 o : o borong, tolong


Nordin Tahir

Bil. Pola Contoh

1 u : a ulat, rumah

2 u : i usik, pusing

3 u : u ukur, tunduk


Nordin Tahir


satria

trampil

gembeleng

benteras

nenas

pengkalan

tauladan

Tiada pertemuan antara dua huruf

konsonan dalam satu suku kata sateria

Tiada pertemuan antara dua huruf

konsonan dalam satu suku kata terampil

Kekecualian - Pinjaman gembleng

Ejaan sebenar banteras

Ejaan sebenar/Arab nanas

Kata dasar pangkal pangkalan

Ejaan sebenar teladan Nordin Tahir

Dua atau lebih kata sempurna yang digabungkan

untuk menimbulkan makna yang baru daripada

makna asal kedua-dua kata sempurna berkenaan.

Penulisan kata majmuk hendaklah ditulis secara

terpisah (tetapi dianggap sebagai satu perkataan),

kecuali 33 kata majmuk yang telah dimantapkan.

Nordin Tahir


alatulis

urusetia

aturcara

siaraya

ibubapa

Perlu dijarakkan alat tulis

Perlu dijarakkan urus setia

Perlu dijarakkan atur cara

Semua raya dijarakkan siar raya

Perlu dijarakkan ibu bapa

Nordin Tahir


tanda tangan

keretapi

matahari

matapena

temujanji

Kata majmuk mantap tandatangan

Semua kereta dijarakkan kereta api

Kata majmuk mantap

Semua mata perlu

dijarakkan, kecuali matahari mata pena

Perlu dijarakkan – Janji

untuk bertemu janji temu

Nordin Tahir


temuduga

samada

kraftangan

isti rehat

Aidil fitri

kemaskini

Perlu dijarakkan temu duga

Perlu dijarakkan sama ada

Perlu dijarakkan kraf tangan

Ejaan asal (pinjaman) istirahat

Ejaan asal (pinjaman) Aidilfitri

Perlu dijarakkan kemas kini Nordin Tahir

Bil. Kata Majmuk Bil. Kata Majmuk

1 antarabangsa 10 dinihari

2 apabila 11 dukacita

3 apakala 12 jawatankuasa

4 bagaimana 13 kadangkala

5 barangkali 14 kakitangan

6 beritahu 15 kepada

7 bumiputera 16 kerjasama

8 darihal 17 manakala

9 daripada 18 matahari

Nordin Tahir

Bil. Kata Majmuk Bil. Kata Majmuk

19 olahraga 27 sukarela

20 padahal 28 suruhanjaya

21 peribadi 29 tandatangan

22 peribahasa 30 tanggungjawab

23 perikemanusiaan 31 ubahsuai

24 pesuruhjaya 32 walhal

25 setiausaha 33 warganegara

26 sukacita

Nordin Tahir


kerinting

ku sangka

kepadaNya (Tuhan)

jualbeli

harta-benda

gunung ganang

Kata dasar – kiting diberi sisipan

-er-. keriting

Kata ganti nama singkat – Perlu

dirapatkan. kusangka

Merujuk Tuhan - Huruf besar dan

perlu diberi tanda sempang. kepada-Nya

Kedua-dua perkataan ada

makna. Tidak perlu sempang. jual beli

Kedua-dua perkataan ada

makna. Tidak perlu sempang. harta benda

Perlu diberi tanda sempang

kerana ganang tiada makna. gunung-ganang Nordin Tahir

Semua kata ganti nama diri yang telah disingkatkan perlu ditulis

rapat dengan kata kerja yang hadir sebelum atau selepasnya:

Contohnya :

kutulis

untukmu

kepada-Nya

kaubohong Nordin Tahir


juru ulas

tata susila

sub-topik

pra-sekolah

Imbuhan – perlu dirapatkan juruulas

Imbuhan – perlu dirapatkan tatasusila

Imbuhan – perlu dirapatkan subtopik

Imbuhan – perlu dirapatkan prasekolah

Nordin Tahir


pasca-universiti

pro Amerika

senegeri

Imbuhan - perlu dirapatkan pascauniversiti

Imbuhan - perlu dirapatkan pro-Amerika /

prokerajaan

Imbuhan - perlu dirapatkan /

Tanda sempang jika nama

khas

senegeri /

se-Malaysia

Nordin Tahir

Bil. Imbuhan Contoh Perkataan

1 juru- juruulas, juruacara

2 tata- tatabahasa, tatatertib

3 pra- prasekolah, prasyarat

4 pro- prokerajaan, pro-Malaysia

5 sub- subtajuk, subgolongan

6 anti- antidadah, anti-Amerika

7 maha- maharaja : jika diikuti kata nama

Maha Besar : melambangkan Tuhan

Semua jenis imbuhan (asli, pinjaman Inggeris, Sanskrit, dan

Arab) perlu ditulis rapat :

Nordin Tahir


goring pisang

mee goreng

banyak orang

setengah pihak

...

Hukum DM pisang goreng

Hukum DM – ejaan mi mi goreng

Penggunaan kebanyakan

Bilangan yang tidak

menentu

sesetengah/

setengah-

setengah pihak... Nordin Tahir


menyintai

mengujudkan

war-warkan

perlantikan

persaraan

perletakan

Tidak perlu menggugurkan

huruf „c‟ mencintai

Imbuhan kata pinjaman mewujudkan

Kata pinjaman/Kata asal wara-warakan/

uar-uarkan

Perihal melantik pelantikan

Perihal bersara persaraan

Perihal meletak peletakan Nordin Tahir


... naik lif ...

turun ke bawah

... terima surat

daripada sekolah

Penyalahgunaan istilah menggunakan

lif

Unsur tindanan turun (sahaja)

Institusi yang ada kaitan

dengan manusia

Nordin Tahir

Kata sendi „daripada‟ :

Kata Sendi Pola Contoh

daripada

menunjukkan manusia daripada Zainal

unsur abstrak daripada kelemahan/daripada ceramah

perbandingan A lebih baik daripada B

sumber/asal diperbuat daripada kayu

daripada segi

pertentangan/kelainan daripada hidup lebih baik mati

menunjukkan keanggotaan terdiri daripada lima orang pemuda

institusi yang ada kaitannya

dengan manusia

daripada Jabatan Pendidikan

daripada sekolah Nordin Tahir

Kata sendi „dari‟ :


dari

menunjukkan tempat dari Institut Perguruan Perlis, Perlis

menunjukkan arah dari dalam kolam

menunjukkan waktu dari pukul 8:30 malam

Nordin Tahir

Kata sendi „kepada‟ :


kepada

arah diikuti kata nama

bernyawa

kepada rakyat

kepada polis

kepada Ali

kepada kucing

institusi yang ada kaitannya

dengan manusia

kepada Pejabat Pendidikan

kepada sekolah (bahagian pentadbiran/

pengarah/pengetua/petugas)

Nordin Tahir

Kata sendi „ke‟ :


ke

menunjukkan tempat ke sekolah

menunjukkan arah ke hulu sungai

menunjukkan masa ke saat ini

lawan dari dari hati ke hati

Nordin Tahir

Kata sendi „di‟ :


di

menunjukkan tempat di rumah

menunjukkan arah di bawah rumah

menunjukkan kata

kerja

dibawa

disekolahkan

Nordin Tahir

Kata sendi „pada‟ :


pada

menunjukkan waktu pada pukul ...

menunjukkan benda yang

bernyawa pada pokok

didahului dengan kata ada ada pada Ali

tempat bagi sesuatu perbuatan

(pada → merupakan kata

depan statik)

diikat pada tiang

Nordin Tahir

Kata sendi „oleh‟ :


oleh

mengikuti kata kerja pasif

dibaca (oleh) Mastura

terbaca oleh Aiman

kena marah oleh ibu

membawa erti sebab/kerana Aminah gagal oleh (sebab)

kedegilannya

Nordin Tahir

Kata sendi „dalam‟ :


dalam

menunjukkan arah

(didahului kata sendi di dan

diikuti kata nama)

di dalam kotak

kata nama abstrak

dalam hal itu (bukan di dalam hal itu)

dalam perkara itu (bukan di dalam

perkara itu)

jarak jauh ke dalam perigi tu dalam

( dalam sebagai kata tugas tidak boleh diikuti kata kerja. Contohnya :

dalam menimbangkan hal ini, dalam melaksanakan hal ini → kedua-

duanya salah )

Nordin Tahir

Kata sendi „dengan‟ :


dengan

berserta/bersama Abu berkelahi dengan Ali.

perbandingan Ana sama cantik dengan Siti.

padanan/kesesuaian ibarat cincin dengan permata

kesan/cara pandu dengan cermat

mengajar anak dengan didikan agama

bermaksud alat makan dengan tangan

Nordin Tahir

Kata sendi „tentang‟ :


tentang

unsur yang membawa

maksud rujukan tentang masalah kemiskinan

unsur yang membawa

maksud berkenaan dengan tentang bahasa baku

unsur yang membawa

maksud kata nama abstrak tentang perkara/hal

Nordin Tahir

Kata sendi „sepanjang‟ :


sepanjang

menunjukkan jarak tempat membina gerai di sepanjang jalan

menunjukkan jarak waktu Nora diam sepanjang masa.

membawa makna mengikut

atau menurut Sepanjang pengetahuan saya, ...

Nordin Tahir

Kata sendi „selain‟ :


selain

menyatakan maksud hanya selain pena dan pensel

menyatakan maksud di

samping/bersama Selain bernyanyi, ...

Nordin Tahir

Kata sendi „bagi/untuk dan demi/kerana‟ :


bagi/untuk

membawa makna yang

sama

bagi membawa maksud untuk

demi/kerana demi membawa maksud kerana

Nordin Tahir

Kata sendi „akan‟ :


akan

digunakan di hadapan

perkataan untuk manusia,

tehad kepada jenis adjektif

yang bersifat emotif dan

penggunaannya

Dia amat sayang akan anaknya.

Akan aku baca novel itu.

Dia akan kami ajar.

Nordin Tahir

Kata sendi „hingga/sampai‟ :


hingga/sampai untuk menyatakan had

tertentu ... hingga/sampai pukul 10.30 malam.

Nordin Tahir


insyaallah

ko-kurikulum

dairi (buku catatan

harian)

tragidi

lagenda

ambulan

Kata pinjaman insya-Allah

Kata pinjaman kokurikulum

Kata pinjaman diari

Kata pinjaman tragedi

Kata pinjaman legenda

Kata pinjaman ambulans Nordin Tahir


losyen

definasi

faksimili

analisa

memeroses

Kata pinjaman losen

Kata pinjaman definisi

Kata pinjaman faksimile

Kata pinjaman analisis

Kata pinjaman memproses

Nordin Tahir

Kekecualian sistem keselarasan vokal :

pistol : pistol (bukan pistul)

Bentuk ejaan atau bentuk visual :

dialouge : dialog (bukan dailog)

psychology : psikologi (bukan saikoloji)

Nordin Tahir

Pengekalan gugusan konsonan dalam bahasa Melayu :

block : blok (bukan belok)

Kekecualian gugusan konsonan

class : kelas (bukan klas)

plan : plan (bukan pelan)

clinic : klinik (bukan kelinik)

Nordin Tahir

Penyerapan unsur asing dalam bahasa Melayu :

bureau : biro (bukan bureau)

Penggunaan huruf ‘g’ dalam istilah Inggeris :

agenda : agenda (bukan ajenda)

technology : teknologi (bukan teknoloji)

station : stesen (bukan stesyen/setesen)

Nordin Tahir

Kekecualian pengggunaan huruf ‘g’ dalam bahasa Melayu :

agent : agen (bukan ajen)

Penggunaan huruf ‘rt’ dalam istilah Inggeris :

export : eksport (bukan ekspot)

import : import (bukan impot)

ledger : lejar (bukan legar)

Nordin Tahir

Semua jenis kata partikel perlu ditulis rapat, kecuali partikel „pun‟

yang mempunyai dua cara penulisannya.

Contohnya :

adakah,

apatah,

biarlah,

meskipun Nordin Tahir

Terdapat dua cara menulis partikel „pun‟ :

Partikel „pun‟ yang bererti „juga‟ ditulis terpisah daripada kata

yang ada disampingnya :

a) Apa pun yang dimakannya, ia tetap kurus.

b) Jangankan dua kali, sekali pun aku belum pernah datang

ke sini.

c) Jika ayah pergi, adik pun nak pergi juga.

Nordin Tahir

Ada 13 perkataan yang telah ditetapkan ejaannya supaya

ditulis serangkai dengan partikel „pun‟ :

adapun ataupun

andaipun bagaimanapun

biarpun kalaupun

mahupun lagipun

sekalipun meskipun

walaupun sungguhpun

kendatipun Nordin Tahir

Contoh Ayat Perkataan / Frasa yang

Betul

1

Program Latihan Pembangunan Staf

pada kali ini ialah untuk

mempertingkatkan kemantapan

penggunaan Bahasa Melayu di

kalangan staf-staf Institut Perguruan

Ipoh, Perak.

2

Dr. Hj. Radhuan Ilham ialah mantan

Pengarah, Institut Perguruan Ipoh,

Perak.

3

Institut Perguruan Ipoh adalah

merupakan sebuah Institut Pendidikan

Guru Malaysia yang bistari.

merupakan/ialah, bestari

adalah, bahasa Melayu,

staf

Nordin Tahir


Betul

4

Ali sering ditegur oleh majikannya oleh

kerana suka membuat kerja secara

sambil lewa.

5

Mesyuarat Raja-raja Melayu akan

berlangsung selama 3 hari di Hotel

Vistana, Kuala Lumpur.

6

Beberapa deretan rumah kedai telah

musnah dijilat api dalam kebakaran

malam tadi.

7

Tuan Haji Yaacob telah menerima

berbagai cenderahati sempena

persaraan beliau kelmarin.

Gugurkan perkataan oleh

sebelum perkataan

kerana, sambalewa

Mesyuarat Raja Melayu,

tiga

Pelbagai/berbagai-bagai,

cenderamata Nordin Tahir


Betul

8

Mawi telah membuat temujanji untuk

berjumpa dengan Diana pada

tengahari esok.

9

Sayugia diingatkan bahawa ada

guru-guru pelatih yang didapati

melanggar peraturan-peraturan

asrama sewenang-wenangnya.

10

Majlis dengan ini menjemput YBsh

En. Ariffin bin Yahaya untuk

memberikan ucapan.

Majlis mengucapkan terima kasih di

atas ucapan itu tadi.

janji temu, tengah hari

Seyogia, ada guru

pelatih, peraturan

mempersilakan, atas

ucapan

Nordin Tahir


Betul

11

Adalah dimaklumkan bahawa cadangan

untuk mengadakan program Umrah dan

Ziarah telah ditolak oleh kerana masalah

kewangan yang dihadapi oleh Persatuan

Mantan-mantan Pensyarah ketika ini.

12 Kebanyakkan para pelajar telah dididik di

dalam bahasa Melayu sejak dari kecil.

13 Sembahyanglah Anda Sebelum Anda

Disembahyangkan.

Dengan ini dimaklumkan

bahawa ..., oleh sebab,

Persatuan Mantan

Pensyarah

Kebanyakan pelajar,

dalam bahasa Melayu

Sembahyanglah Anda

Sebelum Anda

Disembahyangi. Nordin Tahir


Betul

14

Projek mega itu telah dilaksanakan bagai

“Melepaskan batok di tangga” kerana

telah mengenepikan aspek-aspek

keselamatan.

15 Tulis semula lima isi-isi penting dalam

buku tulis kamu.

16

Rozana baru terima surat panggilan

temu duga daripada sekolah untuk

jawatan pembantu tadbir rendah.

17

Di antara syarat-syarat yang perlu

dipatuhi adalah tidak dibenarkan

memakai pakaian yang menjolok mata.

Melepaskan bato‟/

batok di tangga,

mengetepikan.

Tulis lima isi penting semula

ke dalam buku tulis kamu.

Antara syarat ... ialah

... mencolok mata Nordin Tahir

Contoh Ayat Perkataan / Frasa yang Betul

18 Tambak Johor terletak antara Johor

Bahru dan Singapura.

19 Di antara Johor Bahru dan Singapura,

banyak perbezaan-perbezaannya.

20

Masalah ini telah dibangkitkan di dalam

Mesyuarat Pengurus-Pengurus

Pasukan yang lalu.

...di antara Johor Bahru

dengan Singapura.

Antara Johor Bahru dengan

Singapura, perbezaannya...

...dibangkitkan dalam

Mesyuarat Pengurus

Pasukan

Nordin Tahir

Nordin Tahir

kekecualian keselarasan vokal; -...

Documents