kajian lukisan viktor lowenfeld

7/29/2019 Kajian Lukisan Viktor Lowenfeld

1/11

1

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIAINSTITUT PERGURUAN KAMPUS RAJA MELEWAR

KARUNG BERKUNCI NO.43,70990 SEREMBAN NEGERI SEMBILAN

PSV 3103

IMAGINASI DAN KREATIVITI KANAK-KANAKKAJIAN LUKISAN KANAK-KANAK

VIKTOR LOWENFELD

PROGRAM PENSISWAZAHAN GURUSEMESTER 2

NAMA PELAJAR : NASURAH BINTI MAZLAN

NO.KAD PENGENALAN : 840611-01-5968

UNIT : PENDIDIKAN SENI VISUAL

AMBILAN : FEBRUARI 2012

NAMA PENSYARAH : PUAN NORAINI BINTI MOHD


2/11

2

Teori Perkembangan Artistik Kanak-kanak oleh Viktor Lowenfeld

Viktor Lowenfeld dan Britain (1982) telah memperkenalkan teori perkembangan artistik

kanak- kanak yang merangkumi peringkat umur dari 2-14 tahun. Peringkatperkembangan artistik yang diperkenalkan oleh Lowenfeld dan Britain ini merangkumienam peringkat utama iaitu peringkat scribbling, peringkat preschematic, peringkatschematic, peringkat dawning realism, peringkat pseudonaturalistic dan peringkatadolescent0art.

PERINGKAT PERKEMBANGAN LUKISAN KANAK-KANAK VIKTOR LOWENFELD

Per ingkat Scr ibbl ing

(2-4 Tahun)- Conteng an

Kanak-kanak menghasilkan contengan secara rawakdan tidak terkawal. Proses menconteng menyebabkanpergerakan badan dan membangunkan koordinasi ototmotor tangan. Apabila kanak-kanak telah mampu

menguasai pergerakan tangan dan badan mereka mulamelukis dari peringkat contengan kepada lukisangarisan lurus dan melintang kepada melukis bulatan.

Per ingkat Preschematic

(4-7 Tahun )

Peningkatan daripada contengan bulatan kepadapercubaan pertama untuk melukis objek yang terdapatdi sekelilingnya dengan menggunakan garisan. Sebagaicontoh ibu bapa dan orang yang rapat dengan merekadilukis dengan mempunyai karakter tangan dan kaki dandilukis seolah-olah terapung dan dengan saiz imej yang

berbeza-beza.

Per ingkat Schematic

(7-9 Tahun )

Kanak-kanak kurang cenderung untuk melukis imejobjek berbanding pada peringkat awal tadi. Lukisanmula dihasilkan mengikut skema atau konsep tertentu.Penekanan lebih diberikan kepada cara penyusunanobjek dalam imej selain daripada imej manusia danobjek yang terdapat di sekelilingnya. Sebagai contoh,


3/11

3

kanak-kanak mula membuat percubaan denganmembahagikan ruang pada kertas lukisan kepada duabahagian iaitu satah udara dan tanah. Bagipemandangan satah bawah objek disusun secaramelintang dan sama manakala objek udara puladibiarkan kosong. Selain itu, lukisan yang dihasilkanadalah spontan, bebas dan berskala besar. Tidak pekadengan karya mereka sendiri dan tidak kisah denganlukisan yang dihasilkan oleh rakan sebaya mereka dangemar untuk berkongsi.

Per ingkat Dawnin g

Realism atau The Gang

Age

(9-12 Tahun )

Kanak-kanak terus melukis dengan mengekalkankonsep dan skema tertentu. Perubahan pada peringkatini adalah terhadap imej yang dilukis secara realistik danteliti. Imej lukisan mula mengecil dari segi saiz dankanak-kanak mula menunjukkan sifat kritikal dengan

hasil karya sendiri. Mereka mula membandingkan karyadengan karya rakan sebaya dan ini menjadikan merekaberhati-hati dan sedikit individualistik sertamenitikberatkan kualiti karya yang dihasilkan.

Per ingkat

Pseudonatural is t ic atau

Reasoning

(12-14 Tahun )

Kanak-kanak mula peka dengan konsep realistik didalam menghasilkan lukisan. Mereka menitikberatkankonsep kedudukan dan saiz rasional imej. Mereka lebihgemar untuk melukis melalui konsep peniruan atau

melalui objek di hadapan mata berbanding denganlukisan menerusi imaginasi. Lukisan yang dihasilkan

jarang dikongsi bersama dengan rakan sebaya danperasaan malu dan rendah diri akan timbul sekiranyalukisan yang dihasilkan tidak menarik.

Peringk at Period If

Decis ion atau Ad olescent

Ar t in High School

(14-17 Tahun )

Peringkat ini merupakan peringkat penekanan terhadapproses penghasilan karya seni dan penciptaan objek.Peringkat ini memperlihatkan kematangan di dalammembuat keputusan dan pemilihan bahan yang sesuaiuntuk menghasilkan karya seni.


4/11

4

KAJIAN DAN ANALISA LUKISAN KANAK-KANAK MENGIKUTPERINGKAT PERKEMBANGAN TEORI LOWENFELD

Muhamad Fakrul Amin b Mohd Daud (2 tahun 9 bulan)

1)Peringkat Scribbl in g

Kanak-kanak tidak mempunyai kawalan pada pergerakan tangan kerana usia

mereka yang masih muda, selalunya di dalam lingkungan umur dua hingga lima

tahun.

Karya pada usia ini tidak bersifat realistik dan banyak menggunakan lukisan

garisan bagi menggambarkan sesuatu imej.

Kanak-kanak lebih gemar untuk mencuba dan bereksperimentasi denganpelbagai jenis garisan yang boleh dihasilkan melalui pelbagai media. Antara

perkara penting yang perlu diberi perhatian adalah cara kanak-kanak memegang

alatan untuk melukis.

Pada usia ini alatan tulis yang dipegang adalah mengikut keupayaan cara dan

gaya yang disukai oleh mereka. Keupayaan menconteng sangat bergantung

kepada keupayaan otot dan keselarasan koordinasi di antara mata dan tangan.

Fokus imej yang dihasilkan pada peringkat ini adalah lukisan garisan yang

pelbagai.

Adik Fakrul ini merupakan kanak-kanak yang mampu berdikari sendiri apabila

beliau bermain. Beliau tidak banyak bercakap tetapi mampu membawa diri di

sekeliling persekitarannya. Apabila diminta melukis beliau mengambil warna

pensil dan terus membuat lukisan.

Hasil lukisan di atas memberi maksud kepadanya adalah seekor ikan, ini kerana

sewaktu lukisan ini dijalankan dia melihat kakak-kakaknya sedang melukis

gambar ikan di dalam laut. Di sini dapat dilihat bahawa kanak-kanakmempunyai


5/11

5

imaginasi untuk menghasilkan lukisan dan pembentukan imej bergantungkepada

peringkat perkembangan usia kanak-kanak.

2)Peringkat Pre-Schematic

Fatin Syahfinas Binti Safarizan ( 6 Tahun)

Melukisbentuk-bentuk yang terdapat di persekitarannya. Persekitaran

memainkan pengaruh besar dan lukisan yang biasa dihasilkan adalah seperti

rumah, kereta, bunga, alat permainan dan sebagainya.

Gambar yang dilukis telah mula dikenali imejnya seperti objek awan, matahari,

pokok dan sebagainya. Imej yang digambarkan berasaskan apa yang mereka

tahu bukan merupakan representasi tampak. Objek yang dilukis di mana-mana

sahaja pada ruang lukis.

Di peringkat awal penghasilan imej, imej-imej yangdihasilkan melalui lukisan

terdiri daripada pelbagai saiz. Unsur ruang cuba dinampakkan iaitu berdasarkan

objek-objek penyokong yang diletakkan di sekeliling objekpertama (imej pokok).

Ruang ini dinamakan ruang badan.

Kanak-kanak yang tinggal dikampung dengan nilai masyarakatnya menjadi

sebahagian daripada cara dan sikapmereka pada seni dan persekitaran.


6/11

6

Adik Fatin merupakan kanak-kanak yang sangatpetah bercakap. Beliau

menghasilkan lukisan ini dan menjadikan pengalamannya untukmenghasilkan

lukisan di atas, ini kerana beliau cuba untuk melukis persekitaran rumahnya.

Melalui lukisannya di atas beliau sedang mencuba dan

menghasilkanpemandangan mengikut imaginasi yang terlintas olehnya walaupun

imej yang terhasiladalah tidak logik bagi orang dewasa.

Menurut teori Victor Lowenfeld tanda-tanda contengan mula hilang dan bentuk-

bentuk yang dihasilkan adalah rumah, pokok,matahari, kereta. Imej yang

pertama dihasilkan adalah adalah rumah kerana ianya adalah objek yang

menjadi tempat tinggal ianya sekeluarga. Perhatikan objek-objekyang dilukis

beliau memang terdapat dalam pelbagai saiz.

3)Peringkat Schem atic

Puteri Nurul Umayrah (8 tahun lebih)

Melukis gambar manusia dan objek-objek yangmenarik perhatian mereka.

Lukisan adik Umayrah ini banyak menggunakan bentukgeometri seperti bujur,

empat segi, dan tiga segi.


7/11

7

Lukisannya banyak bersifat hiasan(dekoratif).Adik Umayrah merupakan kanak-

kanak yang aktif dan petah bercakap.

Lukisan adik inimenggambarkan keadaan pemandangan rumahnya ini kerana

rumahnya baru siap diubahsuai secara tidak langsung beliau menjadi teruja

untuk menggambarkanrumahnya di dalam bentuk lukisan. Beliau banyak menggunakan alat pembaris bagi menghasilkan bentuk geometri

empat segi seperti bentuk rumah dan juga pasu bunga.

Dalam teori Victor Lowenfeld, objek yang dilukis adalah berskala besar.

Pernyataan ini amat jelas dilihat kerana rumah yang dilukis oleh adik ini hampir

memenuhi ruang kertas lukisan. Teori Victor Lowenfeld yang menjelaskan tentang analisis kanak-kanak ketika 7-

9 tahun ini jelas dan tepat kerana seandainya dilihat adik Umayrah terus

mengambil pensel dan melakar lukisan serta mewarnakannya. Caranya

memegang pensel dan mewarnakan lukisan ini begitu jelas bagaikan minda

beliau telah menetapkan apa yang perlu dilukistanpa mengambil masa yang

lama untuk berfikir.

4)Peringkat Dawn ing Realism / The Gang A ge

Nur Ain Fatihah Binti Mohd Daud (11 tahun)

Kanak-kanak mula menyedari tentang diri sebagai seorang ahli rakan sebaya

dan masyarakat. Kumpulan rakan sebaya lebih menarik perhatian

mereka.Perbezaan jantina mula dirasakan dan sebab itu mereka mula bergerak

mengikut rakan sebaya sama jantina.

Lukisan mereka juga menampakkan ciri-ciri perbezaan jantina melalui ciri rambut

dan pakaian. Objek atau gambar yang dilukis berdasarkan kepadakesedaran


8/11

8

tampak sahaja bukan melalui pengamatan. Menggunakan warna bagi

menggambarkan sesuatu objek seperti hijau untuk pokok, biru untuk awan

dansebagainya.

Kanak-kanak pada tahap ini memasukkan lebih banyak objek dalamlukisan

mereka. Garisan yang digunakan oleh adik Fatihah bagi menghasilkanlukisannya ialah garisan halus dan juga garisan tebal.

Garisan tebal yang digunakan bertujuan untuk memberi fokus kepada objek yang

dilukis di dalam garisan tersebut.

Penggunaan warna pula ialah warna-warna yang menunjukkan suasana ceria,

terdapat juga warna-warna panas seperti merah, jingga dan kuning digunakan

serta warna sejuk seperti warna biru.

Warna yang digunakan juga merupakan warna yang harmoni. Adik Fatihah ini

menggunakan pemandangan pantai kerana kampungnya berdekatan dengan

pantai lalu melalui imaginasinya beliau melukis pemandangan sebuah

keluargayang sedang berkelah di tepi pantai sambil memberi ikan-ikan makan.

5)Peringkat Pseud o-natural ist ic / Reason ing

Nur Farizirah bt Mohd Saleh (12 tahun)

Kanak-kanak lebih menyedari tentang bentuk-bentuk sebenar seperti apa yang

diperhatikan.


9/11

9

Peringkat ini peralihan zaman kanak-kanak ke zaman remaja dan bersifat lebih

kritikal. Lukisannya diolah lebih natural dan mula memahami konsep ruang.

Objek yang jauh bersaiz lebih kecil berbanding yang dekat. Adik ini merupkan

seorang yang sangat aktif di sekolah mempunyai stamina yang cergas.

Adik Farizirah turut menghasilkan lukisan yang bertema persekitaran alamsemula jadi. Dalam lukisan adik ini beliau membahagikan ruang-ruang tertentu

seperti sawah padi, dan gunung yang menampakkan harmoni bagi

pemandangan di kampung.

Ruang objek dibuat mengikut saiz dan jarak. Di sini dapat dilihat adik ini begitugemar kepada pemandangan alam semulajadi kerana beliau juga telah

membesar di persekitaran yang sedemikian.

6)Per ingkat Per iod If Decis ion / Adolescent A rt In High Sch ool

Siew Wong (14 tahun)

Individu peringkat ini telah mula membuat kritikan diri, idealistik dan

menyedariperanannya dalam masyarakat.

Kefahaman tentang ruang, objek dan perlambanganmenjadi lebih matang.

Lukisan di peringkat ini menjadi penting kepada mereka sebagai media

melahirkan emosi, perasaan, respon terhadap sesuatu dan penyataan fikirannya.


10/11

10

Mula mengembangkan minat dan kemahuan untuk mendapatkan kemahiran

seni.

Adik Wong ini merupakan pelajar pintar dan gemar kepada subek pendidikan

seni disekolah. Beliau telah menghasilkan sebuah catan yang menarik

bertemakanpemandangan alam dengan pengalaman dan kemahiran yang beliauada. Warna yangdigunakan memberi keharmonian kepada catan ini.

Selain itu, imej yang dihasilkancukup realistik dan mempunyai kematangan di

dalam membuat keputusan danpemilihan bahan yang sesuai untuk

menghasilkan karya seni.

Bahan yang dipilih untuk mewarna adalah warna air. Pemilihan warna yang cuba

diterapkan adalah warna-warnayang harmoni dengan alam semulajadi.Konsep

perspektif yang begitu jelas diperlihatkan melalui susunan air dan angsa

putihyang sedang bermain dengan anak-anaknya berada di ruang hadapan

diikuti olehrumah dan dibelakang sekali kelihatan hutan gunung. Begitu juga

konsep ruang,kerharmonian juga kesatuan, penegasan, jalinan dan

diadaptasikan melalui catan ini.

Adik Wong ini menghasilkan karya ini kerana beliau amat gemar dengan

keindahanpemandangan alam semula jadi.

KESIMPULAN

Setelah dianalisis berdasarkan kepada contoh-contoh lukisan dari pelbagai peringkat

umur, jelas menunjukkan bahawa perkembangan artistik kanak-kanak banyak

dipengaruhi oleh persekitaran dan suasana mereka dibesarkan. Di mana

persekitaranyang sihat dapat membantu perkembangan kognitif kanak-kanak dengan

cara yang positif.Kanak-kanak dilahirkan dengan mempunyai sifat yang dinamik serta

berkembangmengikut fitrah semula jadi proses tumbesaran mereka. Menurut Victor

Lowenfeld, aktiviti seni dapat disesuaikan mengikut perkembangan kreatif dan mental

dan seterusnya perkembangan menyeluruh kanak-kanak. Pengetahuan sedia adaboleh diaktifkan melalui cara-cara yang sesuai kepada tahapperkembangan dan

pertumbuhan yang sihat dari segi fizikal, mental, emosi, sosial, intelek dan estetik.

Dengan ini perkembangan dan tumbesaran kanak-kanak akan berlaku dengan sihatnya

tanpa disedari.Dari faktor inilah, pengetahuan asas mengenai lukisan yang dihasilkan

oleh kanak-kanak penting bagi guru seni sebelum kanak-kanak didedahkan dengan


11/11

11

pelbagai aktiviti. Kesemua pengetahuan yang merangkumi umur, tahap kanak-kanak

sertakemampuan mereka perlu difahami supaya guru-guru pendidikan seni visual

berupaya merancang aktiviti yang sesuai dengan tahap kanak-kanak.

kajian lukisan viktor lowenfeld

Documents