kaedah terjemahan

8/13/2019 KAEDAH TERJEMAHAN

http://slidepdf.com/reader/full/kaedah-terjemahan 1/12

4.0 TEKNIK TERJEMAHAN DAN PENTERJEMAHAN

4.1 Definisi Terjemahan

Takrif “terjemahan” dari segi sejarah boleh dilihat daripada perkataan “terjemah” berasal

daripada perkataan Arab “tarjamah” yang membawa maksud mentafsirkan perkataan

dengan mengunakan perkataan dalam bahasa yang lain. Maksud moden perkataan

terjemah boleh dilihat di dalam Kamus Dewan Edisi Keempat di mana kamus tersebut

mendefinisikan perkataan terjemah sebagai “... pindahan karangan dan lain!lain" daripada

suatu bahasa ke suatu bahasa yang lain...”.

Di samping itu# se$ara literalnya# penterjemahan boleh dikatakan sebagai teknik

menggantikan perkataan!perkataan daripada satu bahasa ke bahasa yang lain. Definisi

terjemahan harus dilihat daripada sudut yang menyeluruh supaya ianya jelas kepada

mereka yang ingin tahu akan maksud sebenar terjemahan.

%enterjemahan boleh didefinisikan mengikut &atford '(()*+," seperti yang berikut*

“%engantian bahan teks dalam satu bahasa bahasa sumber" dengan bahan

teks yang sepadan dalam bahasa lain bahasa sasaran"”

Manakala# -ewmark '( */" menyatakan terjemahan ialah akti0iti menterjemahkan

maksud teks ke bahasa lain iaitu bahasa sasaran berdasarkan kehendak penulis teks

bahasa sumber.

Menurut Ainon Muhammad dalam bukunya %anduan Menterjemah '((,"

penterjemahan bermaksud mengalih satu bahasa ke bahasa yang lain. %engalihan ini

merangkumi warta mesej" teks sumber# gaya bahasa dan tindak balas yang sama daripada

pemba$a sasaran.

Eugene -ida mengemukakan konsep 1terjemahan persamaan dinamis2. 3eliau

mendefinisikan terjemahan berdasarkan persamaan dinamis. 3eliau menyatakan

-ida#'(),*'/("*



“ A translation of dynami$ e4ui0alen$e aim at $omplete naturalness of

e5pression and tries to relate the re$eptor to modes of beha0iour rele0ant

within the $onte5t of his own $ulture.”

Definisi ini telah dihurai oleh Abdullah 6asan dan Ainon +77'*8+" sebagai*

“%enterjemahan ialah penyalinan semula ke dalam bahasa penerima

maklumat daripada bahasa asal dalam bentuk persamaan yang terdekat dan

bersahaja9 pertama dari segi maknanya dan kedua dari segi gayanya.”

Terdapat pelbagai jenis definisi yang dikemukakan oleh tokoh!tokoh penterjemahan#

walaubagaimanapun# definisi yang paling tepat dalam konteks terjemahan moden adalah

yang telah disuarakan oleh Eugene A. -ida di mana beliau mengatakan bahawa terjemahan

merupakan penyalinan semula ke dalam bahasa penerima maklumat daripada bahasa asal

dalam bentuk persamaan terdekat dan bersahaja# pertama dari segi makna dan kedua dari

segi gayanya.

Terjemahan jenis bersahaja ini disebut sebagai terjemahan dinamis dan takrif

terjemahan oleh Eugene A. -ida telah diterima pakai oleh segenap lapisan masyarakatyang mempraktikkan kerja!kerja penterjemahan. Terjemah dari segi menyeluruh dan

bersahaja ini memberi kesan di mana pemba$a tidak dapat membe:akan atau

mengenalpasti sama ada teks yang diba$a merupakan teks terjemahan atau tidak.

3erdasarkan definisi!definisi terjemahan di atas# boleh disimpulkan di sini# proses

penterjemahan melibatkan penggunaan bahasa sumber# bahasa sasaran dan teks atau

bahan yang diterjemah. Di samping itu# dalam proses penterjemahan beberapa aspek perlu

dipertimbangkan iaitu gaya bahasa# tindak balas pemba$a sasaran# persamaan antarabahasa sumber dengan bahasa sasaran serta dua budaya yang terlibat iaitu budaya bahasa

sumber dan budaya bahasa sasaran.



4.2 Proses Terjemahan

Menurut -ewmark '( "# penterjemahan melibatkan tiga proses asas iaitu penafsiran dan

analisis teks bahasa sumber yang diikuti oleh prosedur terjemahan. %rosedur terjemahanmungkin bersifat langsung atau berdasarkan struktur sintaksis yang sepadan bagi bahasa

sumber 3;" dan bahasa penerima 3T"# atau menerusi 1antara bahasa2 yang asas dan

logik. %roses yang terakhir ialah penulisan semula teks dalam hubungannya dengan tujuan

penulis# harapan pemba$a# dan norma yang sesuai bagi bahasa penerima dan sebagainya.

<angkah pertama untuk menterjemahkan sesuatu teks ialah menganalisis teks

tersebut untuk mengetahui dan memahami isi kandungan teks tersebut. %ada peringkat ini#

penguasaan bahasa sumber yang baik sangat penting.

%emindahan warta merupakan proses kedua yang terpenting dalam terjemahan.

%roses ini perlu dilakukan se$ara berhati!hati. %ada tahap ini maklumat dan maksud yang

diperoleh dalam proses analisis tadi dipindahkan ke dalam bahasa sasaran. 6anya

penterjemah sahaja yang mengetahui $ara warta yang dihasilkan itu hendak dipindahkan

kepada bahasa penerima.

;etelah membuat analisis dan beberapa penyesuaian dalam proses pemindahan#

maka maklumat yang hendak disampaikan itu distruktur semula dalam bahasa sasaran.

%enstrukturan semula bergantung pada pelbagai gaya bahasa yang dianggap sesuai# $iri!

$iri utama pada gaya bahasa dan kaedah yang dapat digunakan sesuai dengan konteks

penggunaan bahasa yang dikehendaki. =aya bahasa yang digunakan hendaklah

memudahkan pemba$a memahami terjemahan. ;upaya struktur $erita $epat difahami dan

tidak membosankan.

;etelah selesai melakukan penstrukturan semula# sesebuah terjemahan masih

belum dikatakan benar!benar baik. <angkah selanjutnya yang perlu diambil ialah menyemak

semula. %erkara yang perlu diperhatikan semasa menyemak semula terjemahan ialah

memastikan ketepatan dan kejelasan maklumat yang ingin disampaikan semula dalam teks

yang telah diterjemahkan.



4.3 Kaedah Dan !ra!e"i Terjemahan

Menurut Ari:ah Ardi dalm bukunya %engantar %rinsip %enterjemah pada tahun '(/7an

banyak kaedah yang digunakan untuk menterjemah dan menganalisis terjemahan.

%enggunaan pelbagai perkataan seperti strategi# taktik#kaedah# proses#prinsip dan prosedur

hanyalah satu kekeliruan istilah sahaja.Tahun '(/7an banyak kaedah yang digunakan untuk

menterjemah dan menganalisis terjemahan.%enggunaan pelbagai perkataan seperti

strategi# taktik# kaedah# proses#prinsip dan prosedur hanyalah satu kekeliruan istilah

sahaja. D#a $aedah %en!erjemahan iai!# $aedah &ama dan $aedah 'ar#.

Mengikut kaedah lama penterjemahan ditumpukan pada persamaan bentuk teks

terjemahan dengan teks asal. Aspek seperti format#rima rentak# bunga bahasa dan $iri!$iri

kebahasaan dalam teks asal $uba dikekalkan supaya terjemahan yg dihasilkan menyamai

bentuk teks asal. Kaedah ini dinamakan Kaedah Terjemahan >ormal formal e4ui0alen$e ".

Kaedah ini juga dikenali sebagai Kaedah >ormal# Kaedah Terjemahan 6arafiah dan

Terjemahan <iteral.

Kaedah baru pula mengutamakan reaksi pemba$a dan kesan terhadap pemba$a.

kaedah baru ini menitikberatkan persamaan dinamik dynami$ e4ui0alen$e " dan disebut

sebagai terjemahan kaedah dinamik. 3erdasarkan + kaedah utama tersebut# ?inay dan

Darbelnet iaitu + orang pakar penterjemahan telah mengutarakan beberapa kaedah

antaranya *

KAEDAH (AMA ) KAEDAH *+RMA( , KAEDAH -AR ) KAEDAH DINAMI ,

•

%injaman

• %eniruan

• %enggantian

• Tranposisi

• =eneralisasi

•

%ersamaan

• Adaptasi

• %enyamaan fungsian

• %engembangan

• Modulasi



4.3.1 Kaedah (ama

4.3.1.1 Kaedah Pinjaman ) -orro/in" ,

Kaedah ini digunakan untuk sesuatu unsur yg tidak wujud dan tiada padanan yg sesuai di

dalam bahasa sasaran misalnya dari segi teknik# konsep# peristilahan dan sebagainya.

&ontoh9

Te$s s#m'er Endo radi!is is a#sed ' 'a !eria !ha!

en!er !he '&ood.

Te$s sasaran Endo$raditis berlaku akibat bakteria yang

memasuki darah.

Kaedah ini diamalkan untuk menimbulkan sifat!sifat khusus dalam sesebuah teks.

Kata ini dipinjam se$ara terus dan ditulis miring dalam teks misalnya aorta# aspirin #matron#

wikipedia# homestay dan sebagainya. Kaedah ini paling mudah dan merupakan terjemahan

terus dan terjemahan langsung. Kata pinjaman ini diklasifikasikan sebagai kata pinjaman

tulen tidak asimilasi $ontohnya *

Te$s s#m'er * %elan$ong juga akan berpeluang mengunjungi pasar malam yang@..

Te$s sasaran * Tourist will also ha0e the opportunity to 0isit the pasar malam whi$h@.

4.3.1.2 Kaedah Penir#an ) (oan Trans&a!ion ,

Kaedah ini berlaku apabila kemasukan istilah pinjaman ke dlm bahasa sasaran namun

istilahnya sahaja yang ditiru atau diterjemah. Terdapat dua jenis peniruan iaitu *

'. %eniruan penyampaian yang tidak mengubah struktur bahasa sasaran $ontohnya *

buffet ser0is ser0is buffet

ele$tri$ $urrent arus elektrik

so$ial s$ien$e sains sosial



+. %eniruan struktur yg memasukkan struktur baru dalam bahasa sasaran.&ontoh *

prime minister perdana menteri

head 4uarters ibu pejabat

$arbon dio5ide karbon dioksida

4.3.1.3 Kaedah Pen""an!ian ) Harafiah (i!era& Trans&a!ion ,

Kaedah ini digunakan dengan menterjemahkan atau menggantikan perkataan atau frasa

dalam ayat tanpa perlu melakukan perubahan yang besar terhadap kedudukan struktur atau

susunannya.

&ontoh *

miss you saya rindu awak

4.3.1.4 Kaedah Tran%osisi ) Trans%osi!ion ,

Kaedah tponposisi merupakan kaedah terjemahan yg mengubah atau menukar kedudukan

frasa atau klausa dan golongan kata dlm bahasa sasaran tanpa mengubah maksud warta

atau maklumat. Kaedah ini bertujuan untuk menyampaikan maksud dlm bahasa sasaran

se$ara paling bersahaja dan utk memperjelaskan lagi kandungan maklumat yg mungkin

boleh mengelirukan jika kaedah tranposisi tidak digunakan.

&ontoh*

n0est as low as BM/#777. Dengan pelaburan serendah BM/#777.

trading as a profession. berniaga sebagai kerjaya.

4.3.1. enera&isasi



Merupakan kaedah yang menterjemah fungsi warta supaya dapat memberi reaksi yang

sama kepada pemba$a terjemahan seperti reaksi yang diterima oleh pemba$a teks sumber.

&ontohnya *

Da&am 'ahasa In""eris Da&am 'ahasa Me&a #

go to hell pergi jahanam# pergi mampus

Kaedah penyamaan ini boleh juga digunakan dalam simpulan bahasa dan peribahasa

dalam bahasa sumber.

&ontohnya*

-ahasa s#m'er -ahasa sasaran

as &i$e as !/o %eas bagai pinang dibelah dua.

!oo man oo$s s%oi& !he 'ro!h dua nakhoda satu kapal

%eribahasa ini tidak boleh diterjemahkan se$ara literal atau se$ara peniruan kerana ia

mempunyai maksud yang bersifat kebudayaan. ika diterjemah se$ara langsung# ayat!ayat

di atas membawa maksud “ seperti dua ka$ang pis” dan “ terlalu banyak tukang masak

merosakkan sup”. ni menyimpang dari maksud asal peribahasa.

4.3.2.4 Pen"em'an"an ) E7%ansion ,

Merupakan kaedah yang menghuraikan dan memperjelaskan warta dengan panjang lebarbagi pemahaman pemba$a terjemahan. Kaedah ini digunakan dengan memasukkan

maklumat!maklumat tambahan dan baru yang biasanya melibatkan konsep saintifik atau

istilah yang tidak terdapat dalam budaya bahasa sasaran. %engembangan boleh dilakukan

dua $ara iaitu sisipan dan nota kaki *

&ontoh *

I IPAN ) PARENTHETI8 ,



Te$s s#m'er Te$s sasaran

%ekan Kajang masyur dengan sate. Kajang town is well know for satay.

4.3.2. Kaedah Mod#&asi ) Mod#&asion ,

Kaedah modulasi digunakan untuk tujuan yg sama seperti tranposisi iaitu untuk

menyampaikan maklumat dengan gaya bahasa yang paling bersahaja dan mudah difahami.

Modulasi boleh digunakan apabila terjemahan yang terhasil tidak menepati hukum

tatabahasa# janggal atau menyimpang maknanya walaupun terjemahan se$ara literal atau

tranposisi telah digunakan. &ontohnya *

right bank tebing kiri

4.4 Kesim%#&an

Kesimpulannya#pemilihan kaedah yang sesuai bagi penterjemahan banyak bergantungkepada berbagai!bagai faktor iaitu ringkas atau kompleks sesuatu teks# jenis atau fungsi

teks risalah#am atau tenikal"#bidang teks sastera# agama# sains atau teknikal " dan

peringkat teks untuk kanak!kanak# sekolah rendah atau sekolah menengah atau pengajian

tinggi ".

usteru# seorang penterjemah haruslah berhati!hati dan peka dalam memilih kaedah yang

sesuai. Adakalanya kaedah!kaedah tersebut boleh digabungkan dan adakalanya terpisah.

4. Men!erjemah 'ahan a#!en!i$ se ara !e$ni$ "&o'a&.



TEK -AHA A IN ERI TERJEMAHANN9A

Resear hers a! /eden:s Ins!i!#!e of

En6ironmen!a& Medi ine fo#nd !ha!

drin$in" offee o#&d red# e a man:s ris$

of %ros!a!e an er.

%ara penyelidik di nstitut %erubatan dan

Alam ;ekitar ;weden mendapati bahawa

minum kopi boleh mengurangkan risiko

mendapat kanser prostat.

The Ma 2013 s!#d fo#nd !ha! for ea h

#% of offee dr#n$ %er da ; !here /as a 3

%er en! red# !ion in !he ris$ of

de6e&o%in" s&o/ "ro/in" %ros!a!e an er.

Kajian yang dijalankan pada Mei +7'F

mendapati bahawa bagi setiap $awan kopi

yang diminum pada setiap hari# terdapat

pengurangan F peratus dalam risiko

memperlahan pertumbuhan kanser prostat.

There /as a &o/er red# !ion of 2 %er en!

in a""ressi6e ases.

Terdapat pengurangan serendah + peratus

dalam kes!kes yang agresif.

Drin$in" offee o#&d red# e !he ris$ of

de6e&o%in" ! %e 2 dia'e!es; a 2010 %a%er

%#'&ished in !he Jo#rna& of A"ri #&!#ra&

And *ood 8hemis!r s#""es!.

Minum kopi boleh mengurangkan risiko

diabetes jenis +# menurut $adangan dalam

urnal %ertanian dan Makanan Kimia kertas

+7'7 yang diterbitkan pada kertas +7'7.

Tes!s fo#nd !ha! in mi e; offee

ons#m%!ion %re6en!ed hi"h '&ood s#"ar

&e6e&s and im%ro6ed ins#&in sensi!i6i! ;!here' red# in" !he ris$ of dia'e!es.

Gjian terhadap tikus mendapati bahawa#

penggunaan kopi baik untuk menghalang

tahap gula dalam darah yang tinggi danmembaiki sensiti0iti insulin# sekali gus

mengurangkan risiko ken$ing manis.

Drin$in" !hree #%s of offee a da o#&d

si"nifi an!& red# e !he ris$ of de6e&o%in"

A&<heimer:s disease; a 2010 s!#d

s#""es!s.

Kajian yang dijalankan pada +7'7

menunjukkan bahawa dengan minum tiga

$awan kopi sehari dapat mengurangkan

risiko penyakit Al:heimer.

Resear hers a! !he ni6ersi! of o#!h

*&orida moni!ored 124 6o&#n!eers for fo#r

ears; &oo$in" for si"ns of mi&d o"ni!i6e

im%airmen!.

%enyelidik di Gni0ersity of ;outh >lorida

memantau '+, sukarelawan selama empat

tahun# men$ari tanda!tanda kemerosotan

ringan dari segi kognitif.

Those /ho de6e&o%ed s# h im%airmen!

/ere fo#nd !o ha6e 1 %er en! &o/er

affeine &e6e&s a! !he 'e"innin" of !he

s!#d !han 6o&#n!eers /ho remained

Mereka yang mempunyai kerosakan tersebut

didapati mempunyai tahap kafein yang lebih

rendah iaitu /' peratus pada awal kajian

daripada sukarelawan yang kekal sihat



o"ni!i6e& hea&!h . kognitifnya.

In reased affeine in!a$e o#&d 'enefi!

!hose /ho s#ffer from non=a& oho&i fa!!

&i6er disease )NA*(D,; a s!#d %#'&ished

in A%ri& 2013 re6ea&ed.

%eningkatan pengambilan kafein dapat

memberi manfaat kepada mereka yang

mengalami penyakit hati berlemak bukan

alkohol -A><D"# menurut kajian yang

diterbitkan dalam April +7'F.

ien!is!s a! D#$e ni6ersi! hoo& of

Medi ine fo#nd !ha! affeine s!im#&a!ed

!he me!a'o&isa!ion of &i%ids s!ored in &i6er

e&&s; and red# ed !he fa!! &i6er of mi e

/ho /ere on a hi"h=fa! die!.

%ara saintis di Gni0ersiti Duke ;ekolah

%erubatan mendapati bahawa kafein

merangsang metabolis lipid yang disimpan di

dalam sel!sel hati# dan mengurangkan lemak

hati tikus yang berada pada diet yang tinggi

lemak.

The findin"s s#""es! !ha! drin$in" fo#r

#%s of offee a da o#&d %re6en! !he

%ro"ression of NA*(D in h#mans.

6asil kajian menunjukkan bahawa minum

empat $awan kopi sehari boleh menghalang

perkembangan -A><D pada manusia.

A 2012 s!#d ' resear hers from !he

Ameri an 8an er o ie! fo#nd !ha!

drin$in" fo#r #%s of offee dai& o#&d

#! mo#!h an er ris$ in ha&f.

Kajian oleh penyelidik dari %ersatuan Kanser

Amerika pada +7'+ mendapati bahawa

minum empat $awan kopi setiap hari boleh

mengurangkan risiko kanser mulut.

The red# ed ris$ ma no! a !#a&& 'e d#e

!o !he %resen e of affeine in !he drin$;

'#! ra!her !o !he na!#ra&& o #rrin"

an!io7idan!s in offee.

Bisiko yang berkurangan mungkin

sebenarnya bukan kerana kehadiran kafein

dalam minuman# tetapi sebaliknya

antioksidan yang berlaku se$ara semula jadi

dalam kopi.

mo$ers and drin$ers e7hi'i!ed !he same

ris$ red# !ion as an one e&se.

%erokok dan peminum juga mempamerkan

pengurangan risiko yang sama seperti orang

lain.

.0 KE IMP (AN

kaedah terjemahan

Documents