Namun selepas gerakan Anti-Penyerahan selesai, kerajaan british mula sedar bahawa

telah muncul kesedaran dalam diri masyarakat Sarawak untuk terlibat dalam kegiatan politik

kerajaan sarawak dan dengan ini, pihak british mula mengambil langkah untuk memberikan taraf

berkerjaan sendiri kepada masyarakat Sarawak dan menjajikan kemerdekaan kepada mereka

selepas itu. Pilihan Raya peringkat Tempatan telah diadakan pada 4 November 1956 bagi

Kuching Municipal Council (KMC) dan seterusnya pilihan raya ke dua diadakan pada tahun

berikutnya di Sibu Urban District Council (SUDC). Seterusnya Pilihan Raya Umum Pertama

diadakan pada tahun 1959 secara tiga peringkat. Ianya dimulakan Dengan Pilihan Raya Majlis

Daerah dan seterusnya Majlis Daerah mengadakan pemilihan wakil ke Majlis Penasihat

Bahagian dan akhirnya ke Majlis Negeri1. Daripada pilihan raya inilah telah muncul parti politik

yang mana penubuhanya dimulakan dengan Sarawak United People’s Party( SUPP) pada 12 Jun

1959 diikuti dengan penubuhan Parti Negara Sarawak (PANAS) pada 9 April 1960. Seterusnya

pada 10 April 1961 telah muncul Sarawak National Party (SNAP), Barisan Rakyat Jati Sarawak

(BARJASA) pada 2 Januari 1962, sarawak chinese association(SCA) pada tahun Julai 1962 serta

Parti Pesaka Anak Sarawak (PESAKA) yang ditubuhkan pada Ogos 1962. Tahap kesedaran

politik masyarakat Sarawak lebih jelas berbanding dengan masyarakat di Sabah. Walaupun telah

muncul parti pada tahun 1959, sarawak lebih menyedari bahawa tidak selamanya negeri mereka

ingin diperintah oleh bangsa asing, maka dengan pengenalan Gagasan Malaysia Mei 1961 telah

menghangatkan lagi kemunculan parti-parti politik disarawak2. Dan pembentukan parti-parti

tersebut mempunyai sifat dan faktor yang tersendiri yang mana akan diperjelaskan dengan lebih

terperinci pada perengang yang seterusnya nanti.

1 Ibid, Hlm 982 Noor Bin Abdullah B.A (Hons), Kemasukan Sabah dan Sarawak Ke Dalam Persekutuan Malaysia, Dari Segi Perlembagaan Malaysia, hlm 32-33.