garis panduan perancagan-pantai

8/14/2019 Garis panduan perancagan-pantai

1/16

KAWASAN PANTAI

Latarbelakang

Kawasan pantai merupakan kawasan sensitif dan mempunyai ekosistemtersendiri di mana setiap kehidupan pantai saling berkaitan antara satu samalain. Pantai mempunyai pelbagai fungsi yang boleh terdedah kepada beranekamasalah jika tidak diurus dan dirancang pembangunannya. Justeru itu, garispanduan ini diterima pakai untuk memastikan kawasan pantai berfungsi denganmampan dan tidak musnah.

Definisi

Berdasarkan Jabatan Pengairan dan Saliran (JPS), kawasan pesisiran pantaiialah:

"Satu kawasan yang meliputi kawasan bersempadan 5km ke sebelah darat (backshore) dan 16.1km nautika ke sebelah laut dari paras purata air pasang perbani(shore front). Kawasan di sebelah darat termasuk sungai dan rizab air hingga kekawasan yang dipengaruhi oleh air masin.

Garis Panduan Umum

i.Pembangunan Guna Tanah

Pelan pembangunan, perundangan dan peraturan yang selaras danmenepati piawaian sedia ada.

Kawasan lapang dan jalan hendaklah disediakan secukupnya untukkemudahan pengguna.

Guna tanah perbandaran dihadkan kepada kawasan yang paling sesuaimanakala kawasan lain dikekalkan.

ii.Pembangunan Fizikal

Zarah terampai bagi kerja pembinaan / kerja tanah dan aktiviti lalu lintashendaklah dikawal.

Pembangunan baru perlu menangani kesan terhadap kualiti airpermukaan dan air bumi.


2/16

Projek penambakan lebih dan aktiviti pengorekan pasir yang melibatkankawasan 50 hektar (123.55 ekar) atau lebih perlu menjalankan kajianPenilaian Kesan Alam Sekitar Terperinci (detailed EIA).

iii.Kawalan Biologi

Sumber semula jadi dan sosiobudaya hendaklah dikenal pasti, dipeliharadan dilindungi.

Kawasan terbuka hendaklah dikekalkan.

iv.Pembangunan Sosioekonomi

Prasarana dan perkhidmatan awam yang mencukupi hendaklahdisediakan.

Pelan pembangunan hendaklah menggalakkan sistem pengangkutanyang seimbang, ekonomi, selamat dan cekap untuk kemudahan awam.

Perancangan hendaklah dilakukan secara proaktif.

Pelan pembangunan hendaklah mencerminkan ciri tempatan danpersekitaran yang semula jadi.

Garis Panduan Khusus

i.Pengelasan Pantai Mengikut Bahan Pantai

Pantai berpasir : Pasir halus, sederhana dan kasar yang bersaiz antara0.002-2 mm.

Pantai berlumpur : Bahan halus bersaiz kurang daripada 0.002 mm. tetapimengandungi sedikit pasir halus.

Pantai berbatu : Terdiri daripada tebing tinggi, batu bonjol dan batu kerikilyang bersaiz melebihi 2 mm. dan pasir di bahagian hadapan pantai.

Pantai tambakan : Bahan tambak, batu-batan, pasir dan geotekstil.

ii.Pengelasan Mengikut Zon Pembangunan

Pantai berpasir : Guna tanah pembangunan, kualiti udara, kualiti air,biologi, nilai estetika, sosioekonomi dan kejuruteraan.


3/16

Pantai berlumpur : Guna tanah pembangunan, biologi, kualiti air dankejuruteraan.

Pantai berbatu : Guna tanah pembangunan, kejuruteraan dan kualiti air.

Pantai tambakan : Guna tanah pembangunan, kualiti udara, kualiti air,biologi, nilai estetika dan sosioekonomi.

Piawaian Perancangan Pembangunan Kawasan Persisiran Pantai

Terdapat beberapa zon pembangunan yang ditetapkan di dalam piawaian iaitu:

Zon rekreasi awam

Zon hutan pantai

Zon hutan bakau

Zon santuari penyu

Zon muara sungai dan sungai

Zon pembangunan di atas air dan di garis pantai (tidak termasukpelabuhan dan industri).

Zon rekreasi air di sungai, garis pantai dan pesisiran terbuka

Zon ekolancong

Zon perumahan

Zon pelabuhan dan perindustrian

Zon akuakultur


4/16

4.0 GARIS PANDUAN PERANCANGAN

4.1 Garis panduan Perancangan Umum

Garispanduan ini adalah merupakan asas di dalam setiap perancangan dan

pembangunan di kawasan pesisiran. Perkara-perkara ini perlulah diteliti dalammerancang sesuatu pembangunan di kawasan pesisiran pantai iaitu:

Kawasan berisiko tinggi seperti kawasan hakisan1, kawasan berbukit dancuram serta kawasan berlumpur, pembangunan perlu dielakkan;

Zon pembangunan atau pembangunan intensif (pembangunanperbandaran) kawasan pemeliharaan dan kawasan tidak bolehdibangunkan);

Menyediakan zon penampan yang secukupnya di antara pembangunan

dengan garis pantai sedia ada;

Jalan masuk dan jalan perkhidmatan perlu disediakan untuk orang awamdi kawasan rizab pantai di sepanjang pantai;

Meminimakan kesan tiupan angin dengan mengawal ketinggian,rekabentuk dan lokasi bangunan, hendaklah tidak melebihi kanopisemulajadi pokok persekitaran;

Rekabentuk semua kemudahan dan perkhidmatan seharusnya bertujuan

meminimakan kemusnahan alam sekitar;

Di mana boleh, pastikan bahan dan cara-cara pembinaan sesuai denganreef-cave environment;

Mengawal pembuangan sampah dan lebihan-lebihan lain denganmenyediakan sistem yang berkesan; dan

Pembuangan kumbahan hendaklah diteliti supaya tidak disalurkan teruske laut.

4.2 Pemakaian Garis Anjakan Pembangunan

Semasa pembangunan yang melibatkan struktur binaan kekal dikawasan pantaiperlu mematuhi garis anjakanminimum mengikut

jenis pembangunan topografi serta kesesuaian kawasan sepertidalam jadual 1
http://www.mpsp.gov.my/dasarmpsp/webGarisPanduan/GarisPanduan_MPSP/garispanduan20/garispanduan%20perancangan.htm#_ftnref1http://www.mpsp.gov.my/dasarmpsp/webGarisPanduan/GarisPanduan_MPSP/garispanduan20/garispanduan%20perancangan.htm#_ftnref1


5/16

Keperluan anjakan minimum seperti dalam Jadual 1, bolehdisesuaikan mengikut keadaan tapak sebenar, kelonggaran bolehdiberi mengikut keadaan seperti yang terdapat dalam Guidelineson erosion control for development projects in the coastal zoneyang disediakan oleh Jabatan Pengairan dan Saliran;

Walau bagaimanapun pemaju perlu menyediakan kerja-kerjakawalan hakisan sebagai syarat kelulusan pelan; dan

Sebarang bangunan atau pembinaan yang melintasi pantai hinggake pergigian air tidak dibenarkan di kawasan pantai berpasir.

JADUAL 1 : Ringkasan Garis Anjakan Pembangunan

Jenis Pantai Aktiviti Garispanduan

Pantai berpasirdan laut

i. Rekreasi 60m daripada paras purata air pasangperbani

ii. Kediaman danPelancongan

60m daripada paras purata air pasangperbani

iii. Perindustrian Ringan Berat 500m daripada paras purata air pasangperbani1000m daripada paras purata air pasangperbani

iv. Pertanian 100m daripada paras purata air pasangperbani


6/16

Pantaiberlumpur

i. Kediaman danPelancongan

400m daripada paras purata air pasangperbani

ii. Perindustrian 1000m daripada paras purata air pasangperbani (bagi kedua-dua industri ringandan berat)

iii. Pertanian 100m daripada paras purata air pasangperbani

Pantai berbatu/cliff i. Kediaman danPelancongan 30m daripada paras purata air pasangperbani

ii. Pelabuhan Pembangunan dibenarkan di atas air,dengan kawalan jarak di antarabangunan ke banguna dan dibina di atastiang dengan kawalan ketinggiankumbahan

Muara danSungai


20m daripada rizab sungai

ii. Perindustrian Ringan Berat 500m daripada paras purata air pasangperbani

iii. Pertanian 1000m daripada paras purata air pasang

perbani

Pantai bagikawasantebus- guna


Mempunyai 60m kawasan penampandari tebing laut baru serta menyediakan

jalan perkhidmatan sepanjang pantai


7/16

4.3 Pengekalan Pokok-Pokok Melata di Gumuk Pantai

Mesti dikekalkan seberapa mungkin dalam semuakeadaan pembangunan;

Meletakkan papan tanda yang melarang/memijak kawasan gumukpantai dan pokok-pokok melata di gumuk;

Penggunaan semua jenis kenderaan di atas pantai dan gumukpantai tidak dibenarkan kecuali untuk tujuan pengurusan kawasan;dan

Kemudahan Boardwalk mesti dibina untuk melindungi kerosakankawasan pokok-pokok melata dan mengekalkan morfoogi gumukdan mengadakan papan tanda yang mengarahkan penggunaanBoardwalk.

4.4 Pengekalan Elemen-Elemen Semulajadi

Semua anak-anak sungai perlu dikekalkan dalam keadaansemulajadi terutamanya di zon pelancongan;

Pembangunan di kawasan hinterland perlu dikawal supaya tidakmenjejaskan kualiti air sungai di kawasan pesisiran memandang iamerupakan outlet akhir ke laut;

Perlu mengekalkan kawasan berbukit dalam keadaan asal,sebarang pembangunan perlu mengikut kontor asal dan tidakmemotong pokok kecuali tapak binaan; dan

Sand bar, sand spit, sand banks dan beach dunes perludikekalkan sebagai elemen tarikan pelancong.

4.5 Kebebasan Angkutan Bujuran Pantai

Pembangunan kekal di pergigian air yang menghalang arusbujuran pantai tidak dibenarkan sama sekali;


8/16

Menggalakkan pembinaan struktur seperti jeti, tambak dan lainstruktur yang perlu dibina di atas air menggunakan tiang supayatidak mengganggu proses semulajadi arus air laut;

Pengambilan pasir di zon aktif iaitu dalam jarak 1,000m dari paras

air tersurut tidak dibenarkan;

Tiada aktiviti pengorekan pasir dilakukan di kawasan kedalaman airyang kurang dari 10m dari paras purata air surut atau 1.5km di luarpantai yang mana lebih jauh; dan

Pembangunan di dalam sungai dan muara yang menghalang ataumerubah corak saliran, kekuatan saliran dan penahan endapansungai keluar ke laut dan kawasan pesisiran tidak dibenarkan.

4.6 Aktiviti Penebusgunaan Pantai

Tidak menggalakkan aktiviti penebusgunaan pantai kerana iamemberi kesan kepada proses semulajadi pantai;

Tebusguna kawasan pantai secara kecil-kecilan akanmengakibatkan hakisan di garis pantai yang berbengkang-bengkok;

Bagi tujuan pembangunan keperluan penebus guna pantaihendaklah mendapat kelulusan EIA dan memenuhi kriteria selamat,terpelihara, produktif dan bebas cemar dan minima gangguan

kepada aset pantai; dan

Bagi kawasan yang telah diluluskan perlulah mengikut anjakanyang telah ditetapkan.

4.7 Garispanduan Khusus Mengikut Zon Kegunaan Tanah

Sumber pelancongan kawasan pesisiran hendaklah dizonkan gunatanahnyamengikut tujuan dan kemampuan alam sekitar. Beberapa zon guna- tanah yangbersesuaian serta garispanduan am boleh diujudkan bagi kawasan pesisiraniaitu:

4.7.1 Zon Rekreasi Awam

Aktiviti yang dibenarkan seperti padang, kawasan istirehat,kawasan berkelah, pejabat pengurusan, pusat cenderamata dankemudahan-kemudahan sokongan;


9/16

Penyediaan kemudahan ini bergantung kepada fungs zon rekreasisama ada pasif, aktif atau kedua-duanya sekali.

Kemudahan-kemudahan sokongan yang perlu disediakan adalahseperti tandas awam, tempat duduk, tapak perkhemahan, tempat

letak kereta, jogging track dan lain-lain keperluan yang berkaitan.Bangunan-bangunan ini dibentuk indah dan serasi dengan alamsekeliling;

Pantai rekreasi awam hendaklah dikenalpasti khususnya kawasanyang mempunyai jalan masuk;

Rekreasi awam dibenarkan dalam kawasan rizab pantai (60m) bagiaktiviti yang tidak melibatkan struktur binaan seperti jogging trackdan alat-alat sokongannya, tapak perkhemahan dan tempat duduk;dan

Pantai harus dibuka untuk semua orang awam.

4.7.2 Zon Hutan Pantai

Hutan pantai seperti peat swamp forest dan fresh water swampforest berfungsi sebagai kawasan pengawalan banjir secarasemulajadi;

Tiada pembangunan dibenarkan di dalam kawasan hutan pantai;

Semua jenis pembangunan yang berhampiran mestilah mempunyaiselebar 60m zon penampan di antara kawasan pembangunan kegaris hutan pantai; dan

Aktiviti yang dibenarkan adalah rekreasi rimba, penyelidikan danpemerhatian terhadap spesis hidupan yang terdapat di dalamkawasan ini.

4.7.3 Zon Hutan Bakau

Tiada pembangunan dibenarkan di kawasan hutan bakau yangtelah digazetkan sebagai Rizab Hutan Kekal kecuali rekreasi rimba,penyelidikan dan pemerhatian terhadap spesis hidupan yanterdapat di dalam kawasan ini;

Pembangunan di kawasan berhampiran hutan bakau perlumengikut anjakan yang telah ditetapkan. Pemusnahan hutanbakau dilarang sama sekali di kawasan zon penampan tersebut;


10/16

Mengekalkan hutan bakau atau hanya membangun- kan 20%daripada keluasan sesuatu kawasan tersebut bagi tujuan eko-lancong, penyelidikan dan sebagainya tanpa pemotongan ataupenebangan pokok;

Kawasan penampan selebar 30m mesti diadakan di antarakawasan pembangunan dan hutan bakau atau mengikut jenispembangunan;

Pembuangan sampah dan kumbahan di kawasan hutan bakaudilarang sama sekali;

Kolam pemerangkap lumpur mestilah dibina untuk semua projekpembangunan yang melibatkan kerja pengorekan tanah; dan

Satu pelan pengurusan jangka panjang diperlukan supaya dapatmemelihara hutan bakau semulajadi serta sebagai tindakankawalan hakisan.

4.7.4 Zon Santuari Penyu

Pemeliharaan penyu dibenarkan di dalam kawasan rizab pantai(60m);

Kawasan yang telah dikenalpasti perlulah diwartakan sebagaikawasan santuari penyu;

Aktiviti yang dibenarkan adalah tempat penyu bertelur, kiosmakanan, tempat letak kereta, tandas awam, laluan pejalan kaki,tempat duduk dan lain-lain yang berkaitan;

Persekitaran kawasan tidak boleh mempunyai cahaya yng kuatsupaya penyu tidak hilang punca atau arah;

Menghadkan pembangunan di kawasan sekitar santuari penyu(terutamanya bangunan yang tinggi untuk mengelakkan cahayaterang);

Tidak boleh mempunyai jalan dalam kawasan santuari penyu untukmengelakkan kacau ganggu;

Semua kawasan takungan air yang berhampiran perlu dipeliharabagi menarik perhatian penyu; dan


11/16

Menghadkan aktiviti penangkapan ikan di laut berhampiran.

4.7.5 Zon Muara Sungai dan Sungai

Tiada sebarang pembangunan kekal dibenarkan di kawasan zon

muara sungai dan di kawasan rizab sungai. Kelebaran rizabberdasarkan keluasan sungai seperti yang telah ditetapkan olehJabatan Pengairan dan Saliran;

Menentukan langkah-langkah menahan hakisan dirancangbersama dengan perancangan pembangunan kawasan yangberhampiran tebing;

Sebarang pembinaan atu struktur seperti jeti, restoran terapung,chalet dan lain-lain hendaklah didirikan di atas tiang supaya tidakmengganggu aliran air;

Menggalakkan bangunan mengadap ke arah sungai untuk menjagaestatika sepanjang sungai serta tidak menjadikan sungai sebagaitempat buangan akhir dan dapur;

Memastikan sisa-sisa buangan pepejal dan air kumbahan tidakdibuang terus ke sungai; dan

4.7.6 Zon Pembangunan Di Atas Air dan Di Garis Pantai

Aktiviti dibenarkan seperti chalet, restoran, jeti, marina, kelabrekreasi, tambak dan lain-lain yang berkaitan denganpembangunan aktiviti pelancongan;

Hendaklah dibina di atas tiang dan bukannya di atas struktur yangboleh menghalang arus atau pergerakan semulajadi air laut.Jumlah bangunan yang dibenarkan perlu dikawal supaya tidakmengganggu eko-sistem marin dan mencemarkan kualiti air;

Jarak antara bangunan hendaklah sekurang- kurangnya 3.3mbertujuan untuk menjaga keselamatan dan untuk tujuan memberi

pengudaraan serta mengurangkan gangguan semulajadi kawasan;

Sistem pembetungan hendaklah melalui paip ke saluran utama didarat; dan

Lain-lain aktiviti yang dibenarkan ialah yang berkaitan denganpertanian seperti pembinaan sangkar ikan terapung dan jugapembinaan pantoon.


12/16

4.7.7 Zon Rekreasi Air Di Sungai, Garis Pantai dan Pesisiran Terbuka

Menentukan kawasan perairan yang sesuai untuk aktiviti rekreasi

dan sukan air;

Perkhidmatan bot pelancong hanya dibenarkan di kawasan-kawasan tertentu sahaja serta perlu mematuhi kawalan supayatidak mencemarkan persekitaran dan air laut;

Semua jenis sukan air seperti jet-ski, luncur layar, berkayak danlain-lain perlu mematuhi peraturan yang ditetapkan untuk tujuankeselematan dan pencemaran;

Mensyaratkan pengendalian pelbagai aktiviti rekreasi air diawasioleh kakitangan terlatih; dan

Menyediakan papan maklumat atau peraturan untuk kepentinganpara pengunjung.

4.7.8 Zon Eko-Lancong

Aktiviti yang dibenarkan adalah aktiviti pasif yang tidak merosakkan

alam sekitar seperti penyelidikan, rekreasi rimba dan pemerhatian;

Perlu mengekalkan ciri-ciri semulajadi dalam zon eko-lancongseperti hutan, water bodies (tasik, kolam, air terjun), sungai, guadan taman laut;

Pembangunan yang dibenarkan hanya yang berkaitan denganpenyediaan penginapan seperti chalet dan motel yang berdensitirendah serta penyediaan kemudahan sebagai rekreasi rimba danpemerhatian;

Pembangunan hanya dibenarkan di peringkat minima supaya tidakmenjejaskan keaslian kawasan serta tidak menyebabkanpencemaran;

Kemudahan-kemudahan yang disediakan adalah yang berbentuksemulajadi dan tidak melibatkan penggunaan kenderaan berjenteraseperti perahu, sampan, laluan pejalan kaki, jambatan gantung dansebagainya;


13/16

Menyediakan laluan awam di kawasan pantai yang belumdibangunkan untuk menikmati, scenic drive (kehidupan semula

jadi pantai) (Rajah 2).

Pembangunan tidak dibenarkan di sekeliling kawasan tasik dalam

jarak 50m daripada paras air tertinggi;

Gua-gua yang terdapat dalam kawasan ekolancong perlupenjagaan (protection) yang secukupnya dan kegunaannyadiuruskan secara teratur supaya flora dan fauna serta ekologisentiasa terpelihara (pembentukan gua mengambil masa 1 dekaduntuk membentuk 1 inci bagi 'lime stone cave');

Pembangunan di kawasan hutan bakau dan lain-lain hutan pantaiperlu mematuhi bahagian 4.7.2 dan 4.7.3; dan

Menguatkuasa sepenuhnya peraturan-peraturan Taman Laut danmenjadikan pulau-pulau di luar Taman Laut sebagai Taman Negeri.

4.7.9 Zon Perumahan

Pembangunan perumahan yang dibenarkan adalah kategori yangmenambah baik keindahan kawasan dan keperluan kemudahansosial/awam seperti terkandung dalam garispanduanpembangunan sedia ada;

Kawasan perumahan perlu dipisahkan dengan zon pantai denganmelalui jalan perkhidmatan awam lebar 15m 20m serta pejalankaki yang landskap;

Sistem pembetungan dan perparitan menghala ke sistem dalamandan tidak disalurkan ke laut;

Memastikan pembangunan perumahan hanya berdensitisederhana dan rendah untuk tujuan ekologi, menjaga estatika dancarrying capacity pantai;

Perlu mengawal ketinggian bangunan terutamanya lot yangberhampiran pantai. Seboleh-bolehnya ketinggian bangunan di lot-lot sebelah pantai (selepas rizab 60m) hendaklah tidak melebihi 3tingkat supaya tidak menjejaskan vista/pandangan ke laut. Lot-lotseterusnya boleh mempunyai ketinggian yang lebih daripada 3tingkat bergantung kepada kesesuaian tapak berkenaan (Rajah 2dan 3);


14/16

Menentukan tiada pembangunan atau binaan kekal terletak secaralangsung di atas muara, rizab sungai dan rizab pantai;

Menentukan langkah-langkah menahan hakisan dirancangbersama dengan perancangan pembangunan kawasan yang

berhampiran tebing sungai dan pantai;

Menggalakkan bangunan mengadap ke arah sungai untuk menjagaestatika sepanjang sungai serta tidak menjadikan sungai sebagaitempat buangan akhir dari dapur; dan

Memastikan sisa-sisa buangan pejabat dan air kumbahan tidakdibuang terus ke sungai dan ke laut.

Rajah 2 : Cadangan Pembangunan Yang Mempunyai Jalan Perkhidmatan diRizab Pantai


15/16

Rajah 3 : Cadangan Pembangunan Yang Mempunyai Jalan Sedia Ada Di LuarRizab Pantai

4.7.10 Zon Pelabuhan dan Perindustrian

Zon ini terdiri dari aktiviti perindustrian ringan, sederhana dan berat,kemudahan jeti, pelabuhan, kawasan punggah-memunggah,kawasan perumahan pekerja, perkedaian dan lain-lain kemudahanyang berkaitan;

Perlu menyediakan kawasan zon penampan yang mencukupiseperti yang ditetapkan oleh Jabatan Alam Sekitar dan JabatanPerancangan Bandar dan Desa;

Mendapat kelulusan kajian EIA; dan

Tidak dibenarkan di kawasan pantai berbukit/cliff.


16/16

4.7.11 Zon Pertanian Akuakultur

Aktiviti pemeliharaan ikan air payau dan air laut memerlukankawasan yang sesuai. Kawasan yang sesuai selalunya ialahkawasan hutan bakau dan nipah yang juga merupakan kawasan

sensitif alam sekitar serta kawasan hutan darat (seperti bekassawah padi);

Seboleh-bolehnya elakkan kawasan hutan bakau atau nipahkerana ia akan menyebabkan hakisan dan lain-lain masalah eko-sistem;

Aktiviti ini melibatkan pembinaan kolam ikan, kolam rawatan airkumbahan dan pengepaman air dan punca air;

Memastikan aktiviti ini dijalankan di luar rizab pantai anjakan

diperlukan ialah 100m dari paras purata air pasang perbani;

Memerlukan kajian EIA jika melebihi 20.25 hektar (50 ekar);

Perlu menyediakan kolam rawatan untuk memproses air kumbahansebelum disalurkan ke sungai atau laut; dan

Pembangunan di kawasan sekitar kawasan akuakultur perludikawal mengikut kesesuaian. Pembangunan industri danpelabuhan adalah tidak sesuai bersebelahan dengan zon

akuakultur kerana dia mencemarkan punca air yang berhampiran.

Hakisan dalam kajian ini bermaksud hakisan kategori 1 mengikut JPS, iaitukawasan yang mengalami kadar hakisan paling kritikal dan memerlukantindakan segera dengan membina struktur-struktur untuk melindungi nilai-nilai diatasnya dengan berkesan.

Definisi Eko-Lancong: Environmentally responsible travel and visitation torelatively undistrubed natural areas, in order to enjpy and appreciate nature (and

any accompanying cultural features, both past and present) that promotesconservation, has low visitor impact and provides for beneficially active sosio-economic involvement of local popultaion (Ceballos Lascurain 1993 in WWFM1996/internal document)

garis panduan perancagan-pantai

Documents