FONEM SEGMENTAL DALAM BAHASA MELAYU

KONSONAN LETUPAN KONSONAN GESERAN KONSONAN GETARAN

DISEDIAKAN OLEH: ASFIZIANA BT MOHD SALLEH

NIK NUR ATHIRAH BT ALI

FONEM

Fonem adalah unit penggalan bahasa yang terkecil yang dapat

membezakan makna. Banyak bunyi boleh diujarkan oleh alat artikulasi

dan digolongkan kepada beberapa bunyi yang penting sahaja.

Bunyi – bunyi yang tergolong ke dalam keluarga yang sama dikenali

sebagai fonem. Setiap fonem itu mempunyai anggota – anggota yang

terdiri daripada fon – fon yang mempunyai ciri – ciri fonetik yang sama.

Setiap fon yang menjadi anggota fonem itu dipakai dalam

lingkungannya sendiri.

Fonem Segmental Bahasa Melayu

Sebanyak 36 fonem dalam bahasa Melayu,

iaitu 27 fonem asli dan 9 fonem pinjaman

(kesemuanya geseran).

Daripada jumlah fonem asli ini, terdapat 6

fonem vokal, 18 fonem konsonan dan 3

fonem diftong.

Fonem Konsonan

• Bunyi – bunyi konsonan dalam bahasa Melayu

boleh dibahagikan kepada dua jenis, iaitu:

• i) konsonan asli yang berasal daripada

bahasa Melayu.

• ii)konsonan pinjaman yang dipinjam

daripada bahasa - bahasa asing.

Konsonan Asli bahasa Melayu

• Konsonan asli bahasa Melayu terdiri daripada 18 konsonan yang memang sedia ada dalam sistem bunyi bahasa Melayu.

• Berdasarkan cara pengeluaran dan daerah – daerah artikulasi, konsonan – konsonan asli bahasa dapat dibahagikan kepada tujuh jenis, iaitu:

• Letupan atau plosif• Letusan atau afrikat• Geseran atau frikatif• Getaran atau tril• Sisian atau lateral• Sengau atau nasal• Separuh vokal

1. Letupan : p, b, t, d, k, g 2. Letusan : c, j 3. Geseran : s, h4. Getaran : r 5. Sisian : l 6. Sengauan: m, n, ny, ng7. Separuh vokal : w, y,

a) Konsonan Letupan

• Bunyi – bunyi konsonan letupan dapat dibahagikan kepada empat

• jenis, iaitu

• a)Konsonan letupan dua bibir :

• i)Letupan dua bibir tak bersuara [p]

• Awal Tengah Akhir [papan] [bapa] [gelap] [paku] [jumpa] [redup]

• ii) Letupan dua bibir tak bersuara [b]:

• Awal Tengah Akhir

[bawa] [tabah] [azab]

[bakul] [ubat] [darab]

b) i) Letupan gusi tak bersuara [t]:

• Awal Tengah Akhir [tali] [hitam] [sakit] [takut] [ketat] [tamat]

ii) Letupan gusi bersuara [d]

• Awal Tengah Akhir

[duga] [cadar] [tekad] [data] [buda ] [jasad]

c) Konsonan Letupan Lelangit Lembut

i) Letupan lelangit lembut tak bersuara [k]

• Awal Tengah Akhir

[kurus] [pakat] [kritik][kami] [bakar] [politik]

ii) Letupan lelangit lembut bersuara [g]

• Awal Tengah Akhir

[gatal] [segak] [dialog] [gulai] [tagih] [beg]

d) Konsonan Letupan Glotis

• Awal Tengah Akhir

[kaka ] [gaga ] [adi ] [sa at] [p ti ] [r ta ]

b) Konsonan Geseran

a) Konsonan Geseran Gusi [s]

Awal Tengah Akhir

[suka] [rasa] [bebas]

[satu] [jasa] [atas]

b) Konsonan Geseran Glotis [h]

Awal Tengah Akhir

[hakis] [mahal] [titah]

[halia ] [jahat] [tanah]

c) Konsonan Getaran

• Konsonan Getaran Gusi Bersuara [r]

• Awal Tengah Akhir

[rumah] [marah] [lapar] [rambut] [kurau] [pagar]

CARA MEMBUNYIKANKONSONAN LETUPAN

a) Letupan Dua Bibir[p] dan [b]

• Bibir bawah dan bibir atas dirapatkan.• Lelangit lembut dinaikkan .• Arus udara keluar dr paru2 melalui rongga mulut &

tersekat di pertemuan dua bibir. • sekatan itu dilepaskan serta-merta• glotis direnggangkan dan pita suara tidak bergetar

[p]• glotis dirapatkan dan pita suara bergetar [b]

[b]

p

b) Letupan Gusi [t] dan [d]

• Hujung lidah dirapatkan ke gusi.• Lelangit lembut dinaikkan.• Arus udara keluar dr paru-paru melalui rongga

mulut & tersekat di pertemuan hujung lidah & gusi.

• sekatan itu dilepaskan serta-merta• glotis direnggangkan dan pita suara tidak

bergetar [t]• glotis dirapatkan dan pita suara bergetar [d]

[t]

[d]

c) Letupan Lelangit Lembut [k] dan [g]

• Belakang lidah ditemukan dengan lelangit lembut.

• Lelangit lembut dinaikkan .• Arus udara keluar dari paru-paru melalui rongga

mulut & tersekat di pertemuan belakang lidah & lelangit lembut.

• Glotis direnggangkan dan pita suara tidak bergetar [k]

• glotis dirapatkan & pita suara digetarkan [g]

[g]

[k]

CARA MEMBUNYIKAN KONSONAN GESERAN

a)Geseran Gusi Tidak Bersuara [ s ]

• Hujung lidah dirapatkan pada gusi .• Lelangit lembut dinaikkan untuk menyekat

perjalanan udara ke rongga hidung. • Arus udaradari paru-paru keluar melalui

rongga mulut dan dibiar bergeser dgn daerah hujung lidah dan gusi

• glotis direnggangkan dan pita suaratidak bergetar.

[s]

b- Geseran Glotis [h]

• Glotis terbuka luas.• Lelangit lembut dinaikkan untuk menyekat

perjalanan udara ke rongga hidung. • Arus udara ditekan keluar dari paru-paru • glotis direnggangkan dan pita suaratidak

bergetar

[h]

CARA MEMBUNYIKAN KONSONAN GETARAN

KONSONAN GETARAN

• Getaran Gusi [ r ] • Hujung lidah dikenakan pada gusi dan

digetarkan.• Lelangit lembut dinaikkan ke belakang

rongga tekak. • Glotis dirapatkan dan pita suara digetarkan.

[r]

SEKIAN

TERIMA KASIH