KERTAS FALSAFAH DAN KERTAS FALSAFAH DAN LOGIKA MELAYU LOGIKA MELAYU

[ JXEA 1104 ][ JXEA 1104 ]

TAJUK : SONGKET ( ARTIFAK MELAYU )TAJUK : SONGKET ( ARTIFAK MELAYU )

NAMA PENSYARAH : DR. AMRAN BIN NAMA PENSYARAH : DR. AMRAN BIN MUHAMMADMUHAMMAD

Maizatul Afza Binti Masta ( JEA Maizatul Afza Binti Masta ( JEA 080033 )080033 )

Wan Nor Zuhara Shadila bt. Wan Wan Nor Zuhara Shadila bt. Wan Mohd Ghazali ( JEA 080156 )Mohd Ghazali ( JEA 080156 )

Azilah binti Awang ( JEA 080006 )Azilah binti Awang ( JEA 080006 )

DEFINISI TENUNANDEFINISI TENUNAN

Tenunan ialah satu proses mencantum benang menjadi Tenunan ialah satu proses mencantum benang menjadi sehelai kain. Proses ini di hasilkan daripada jalinan benang sehelai kain. Proses ini di hasilkan daripada jalinan benang loseng ( benang dasar ) dan benang pakan ( benang sisip )loseng ( benang dasar ) dan benang pakan ( benang sisip )~ Buku Teks STPM Seni Visual ACE AHEAD oleh Marhanim A. ~ Buku Teks STPM Seni Visual ACE AHEAD oleh Marhanim A. Razak dan Mohammad Sharizal Dollah, m/s : 66Razak dan Mohammad Sharizal Dollah, m/s : 66

Tenunan ialah proses mencantum benang menjadi sehelai Tenunan ialah proses mencantum benang menjadi sehelai kain. kain. ~ Buku Teks Ting. 4 & 5 oleh Hasan Mohd Ghazali, m/s : 129~ Buku Teks Ting. 4 & 5 oleh Hasan Mohd Ghazali, m/s : 129

If you look in the dictionary to learn what it means to If you look in the dictionary to learn what it means to "weave“, you will see that weaving is the interlacing of "weave“, you will see that weaving is the interlacing of threads to form a fabric or cloth. threads to form a fabric or cloth. ~The joy of Handweaving by Osma Gallinger Tod, 1964.~The joy of Handweaving by Osma Gallinger Tod, 1964.

DEFINISI SONGKETDEFINISI SONGKET

Songket merupakan sejenis kain yang biasanya Songket merupakan sejenis kain yang biasanya ditenun tangan dan mempunyai corak rumit ditenun tangan dan mempunyai corak rumit benang emas atau perak.benang emas atau perak.

Takrifat ‘songket’ bermaksud membawa keluar Takrifat ‘songket’ bermaksud membawa keluar atau menarik benang daripada kain atau atau menarik benang daripada kain atau menenun menggunakan benang emas dan perak.menenun menggunakan benang emas dan perak.

Asal- usul perkataan songket dikatakan berasal Asal- usul perkataan songket dikatakan berasal daripada ‘menyungkit’ kerana dalam bahasa Siam daripada ‘menyungkit’ kerana dalam bahasa Siam ‘kek’ membawa maksud menyungkit selain ‘kek’ membawa maksud menyungkit selain ‘songkok’ ( China ) membawa maksud yang sama. ‘songkok’ ( China ) membawa maksud yang sama.

PENGENALAN PENGENALAN SONGKETSONGKET

Songket ialah sejenis tenunan yang yang berasal daripada Indonesia dan Songket ialah sejenis tenunan yang yang berasal daripada Indonesia dan malaysia.malaysia.

Songket biasanya ditenun dengan tangan menggunakan benang emas dan Songket biasanya ditenun dengan tangan menggunakan benang emas dan perak.perak.

Pada umumnya ia digunakan pada acara- acara rasmi seperti perkahwinan, Pada umumnya ia digunakan pada acara- acara rasmi seperti perkahwinan, dalam upacara adat- istiadat.dalam upacara adat- istiadat.

Asal usul songket melelui perdagangan antara Tionghua dan orang India.Asal usul songket melelui perdagangan antara Tionghua dan orang India. Orang- orang Tionghua menyediakan sutera dan orang0 orang India Orang- orang Tionghua menyediakan sutera dan orang0 orang India

meyumbang benang emas dan perak lalu terhasillah songket.meyumbang benang emas dan perak lalu terhasillah songket. Ditenun pada mesin tenun bingkai Melayu melalui proses cantuman Ditenun pada mesin tenun bingkai Melayu melalui proses cantuman

benang.benang. Songket harus melalui banyak peringkat sebelum menjadi sehelai kain dan Songket harus melalui banyak peringkat sebelum menjadi sehelai kain dan

hingga sekarang masih ramai yang menenun songket menggunakan hingga sekarang masih ramai yang menenun songket menggunakan kaedah tradisional.kaedah tradisional.

Kebanyakan motif menggunakan corak flora dan fauna kerana kebanyakan Kebanyakan motif menggunakan corak flora dan fauna kerana kebanyakan penenun adalah dari desa.penenun adalah dari desa.

Mulanya penggunaan songket ialah untuk tongkok kepala dan samping bagi Mulanya penggunaan songket ialah untuk tongkok kepala dan samping bagi lelaki tapi telah digunakan sebagai baju kurung dan kain sarung oleh lelaki tapi telah digunakan sebagai baju kurung dan kain sarung oleh golongan wanita.golongan wanita.

SONGKET ( KONSEP SONGKET ( KONSEP FALSAFAH )FALSAFAH )

Songket juga terangkum dalam tenunan lahir daripada Songket juga terangkum dalam tenunan lahir daripada ketamadunan manusia yang dikatakan telah mencapai kemajuan ketamadunan manusia yang dikatakan telah mencapai kemajuan dalam kehidupan mereka. dalam kehidupan mereka.

Proses melakukan tenunan songket memerlukan kepakaran. Proses melakukan tenunan songket memerlukan kepakaran. Daripada sehelai benang telah disambungkan dengan benang Daripada sehelai benang telah disambungkan dengan benang yang lain dimana akhirnya menghasilkan sehelai kain.yang lain dimana akhirnya menghasilkan sehelai kain.

Benang asas iaitu benang loseng dikait bersama benang pakan Benang asas iaitu benang loseng dikait bersama benang pakan secara hberhati- hati dan memerlukan ketelitian. secara hberhati- hati dan memerlukan ketelitian.

Istilah ‘jiwa’ ataupun perasaan mampu dibekamkan melalui Istilah ‘jiwa’ ataupun perasaan mampu dibekamkan melalui songket. Contoh, untuk menghasilkan kaun songket yang cantik, songket. Contoh, untuk menghasilkan kaun songket yang cantik, jiwa yang ikhlas dan bersungguh- sungguh akan melahirkan jiwa yang ikhlas dan bersungguh- sungguh akan melahirkan anjakan rohani. Maka, pelbagai corak dapat dihasilkan.anjakan rohani. Maka, pelbagai corak dapat dihasilkan.

Coban yang dipegang untuk memasukkan benang- benang Coban yang dipegang untuk memasukkan benang- benang seolah- olah dikatakan mempunyai semangat ataupun spiritual seolah- olah dikatakan mempunyai semangat ataupun spiritual yang merapatkan manusia dengan songket. yang merapatkan manusia dengan songket.

Warna benang yang berlainan apabila digabungkan akan Warna benang yang berlainan apabila digabungkan akan menyebabkan berlakunya kesepakatan yang tampak jelas. menyebabkan berlakunya kesepakatan yang tampak jelas.

Dan apabila kain songket tersebut dipakai, semangat tadi akan Dan apabila kain songket tersebut dipakai, semangat tadi akan meresap kedalam diri si pemakai menyebabkan si pemakai meresap kedalam diri si pemakai menyebabkan si pemakai nampak lebih menyerlah.nampak lebih menyerlah.

FUNGSI SONGKETFUNGSI SONGKET

Sebagai alat untuk Sebagai alat untuk memperkembangkan budaya melayu.memperkembangkan budaya melayu. Sebagai salah satu penyeri dalam Sebagai salah satu penyeri dalam sesuatu majlis spt perkahwinan, adat- sesuatu majlis spt perkahwinan, adat-

istiadat dan kebudayaan.istiadat dan kebudayaan. Untuk memartabatkan si pemakai Untuk memartabatkan si pemakai supaya tampak berbeza dengan orang supaya tampak berbeza dengan orang

lain.lain. Pemakaian songket dianggap ekslusif Pemakaian songket dianggap ekslusif

oleh orang- orang tertentuoleh orang- orang tertentu

SEJARAH KAIN SEJARAH KAIN SONGKETSONGKET

Dikatakan bermula sejak dahulu kala lagi. Ianya hanya dipakai oleh Dikatakan bermula sejak dahulu kala lagi. Ianya hanya dipakai oleh gol. Bangsawan pada waktu dahulu iaitu gol. Kerabat diraja dan gol. Bangsawan pada waktu dahulu iaitu gol. Kerabat diraja dan orang besar negeri.orang besar negeri.

Kehalusan tenunan dan kerumitan motif corak songket ketika itu Kehalusan tenunan dan kerumitan motif corak songket ketika itu menggambarkan pangkat dan kedudukan tinggi seseorang menggambarkan pangkat dan kedudukan tinggi seseorang pembesar.pembesar.

Ia telah terkenal di malaysia dan Indonesia sejak abad ke- 13 yang Ia telah terkenal di malaysia dan Indonesia sejak abad ke- 13 yang lampau.lampau.

Perkembangannya dipercayai berkaitan dengan para pedagang dari Perkembangannya dipercayai berkaitan dengan para pedagang dari seluruh pelusuk dunia yang kebanyakannya berasal dari Indonesia seluruh pelusuk dunia yang kebanyakannya berasal dari Indonesia seperti Jawa, Kepulauan maluku, Borneo dan Bugis.seperti Jawa, Kepulauan maluku, Borneo dan Bugis.

Ia tersebar luas sehingga dikatakan amat popular di Terengganu dan Ia tersebar luas sehingga dikatakan amat popular di Terengganu dan Kelantan.Kelantan.

Beberapa corak tenunan yang di hasilkan di Terengganu dan Beberapa corak tenunan yang di hasilkan di Terengganu dan Kelantan contohnya telah diberi nama mengikut tempat asal para Kelantan contohnya telah diberi nama mengikut tempat asal para pedagang berikut. Contoh corak Samarenda ( borneo pedagang berikut. Contoh corak Samarenda ( borneo Timur )corak bugis dan juga palembang. Timur )corak bugis dan juga palembang.

Pada awal abad ke- 18, masyarakat telah diperkenalkan dengan kain Pada awal abad ke- 18, masyarakat telah diperkenalkan dengan kain Cindai, kain Bugis dan kain Acheh, namun begitu penenun telah Cindai, kain Bugis dan kain Acheh, namun begitu penenun telah mengubah mengikut aliran teradisi dan kesesuaian mereka sendiri. mengubah mengikut aliran teradisi dan kesesuaian mereka sendiri.

CORAK DAN MOTIFCORAK DAN MOTIF

Corak dan motifnya memaparkan ciri- ciri unik identiti Corak dan motifnya memaparkan ciri- ciri unik identiti orang melayu dan sekaligus mencerminkan citarasa orang melayu dan sekaligus mencerminkan citarasa budaya bangsa yang mekar dalam persekitaran yang budaya bangsa yang mekar dalam persekitaran yang kaya dengan keindahan dan keunikan.kaya dengan keindahan dan keunikan.

Antara corak yang digunakan :Antara corak yang digunakan :~ susunan bunga penuh~ susunan bunga penuh~ susunan bunga bertabur~ susunan bunga bertabur~ susunan berccorak~ susunan berccorak

Motif yang digunakan pula :Motif yang digunakan pula :~ motif tumbuh- tumbuhan~ motif tumbuh- tumbuhan~ motif binatang~ motif binatang~ motif alam dan benda~ motif alam dan benda~ motif kuih~ motif kuih

PROSES PEMBUATANPROSES PEMBUATAN

Proses pembuatannya menggunakan beberapa teknik Proses pembuatannya menggunakan beberapa teknik dan cara.dan cara.

Antara teknik- teknik yang digunakan ialah :Antara teknik- teknik yang digunakan ialah :

~ mencelup benang~ mencelup benang ~ ~ meyongket benangmeyongket benang

~ melerai benang~ melerai benang ~ menenun~ menenun

~ menganeng benang~ menganeng benang

~ menggulung~ menggulung

~ menyapuk benang~ menyapuk benang

~ mengarak benang~ mengarak benang

JENIS- JENIS SONGKETJENIS- JENIS SONGKET

Sebenarnya terdapat pelbagai jenis songket yang Sebenarnya terdapat pelbagai jenis songket yang dihasilkan dan digunakan oleh manusia.dihasilkan dan digunakan oleh manusia.

Justeru, tidak dapat digambarkan secara lebih spesifik Justeru, tidak dapat digambarkan secara lebih spesifik tentang jenis- jenis soingket.tentang jenis- jenis soingket.

Ia berbeza berdasarkan jenis kain dan jenis benang. Ia berbeza berdasarkan jenis kain dan jenis benang. Contoh kain yang ditenun dengan benang emas akan Contoh kain yang ditenun dengan benang emas akan dipanggil sebagai songket emas.dipanggil sebagai songket emas.

Antara jenis- jenis songket yang popular ialah :Antara jenis- jenis songket yang popular ialah :

– Songket emasSongket emas– Songket minangkabauSongket minangkabau– Songket SumateraSongket Sumatera– Songket terengganuSongket terengganu

RUMUSANRUMUSAN

Songket bertindak sebagai pemangkin untuk Songket bertindak sebagai pemangkin untuk memperkembangkan budaya dan adat orang memperkembangkan budaya dan adat orang

melayu.melayu.Ia juga bertindak selaku alat untuk Ia juga bertindak selaku alat untuk

membekamkan adat, nilai- nilai tradisional membekamkan adat, nilai- nilai tradisional dalam diri setiap manusia.dalam diri setiap manusia.

Songket merupakan warisan bangsa yang Songket merupakan warisan bangsa yang tidak akan luput ditelan zaman. Generasi akan tidak akan luput ditelan zaman. Generasi akan

datang walaubagaimanapun harus datang walaubagaimanapun harus memastikan tinggalan ini akan terus kekal memastikan tinggalan ini akan terus kekal

dan diperkembangkan lagi.dan diperkembangkan lagi.

LAMPIRANLAMPIRANContoh- contoh songket

Songket dalam Songket dalam perkahwinanperkahwinan

Antara proses buatan Antara proses buatan songket :songket :

Pembuatan songketPembuatan songket

RUJUKANRUJUKAN

Majalah Travel ClubMajalah Travel Club Surat khabar kosmo, 13 julai 2008 oleh Dr. Surat khabar kosmo, 13 julai 2008 oleh Dr.

Norwani Md. Nawawi.Norwani Md. Nawawi. Wikipedia encyclopedia 23-07-08 mobile Wikipedia encyclopedia 23-07-08 mobile

SongketSongket www.flickr.comwww.flickr.com