• 1II,J

'II

Aw

4IIIII

Dan pura

qI"Now

f e ra ke

Men ra Gading Koleksi Shaharom Husain

di Perpustakaan UKM

Harith Farucii Sidek

Dan

apura Sastera ke

Menara Gading Koleksi Shaharom Husain

di Perpustakaan UKM

Harith Faruqi Sidek

Bahagian Koleksi Arkib, Galeri dan Khas Perpustakaan Tun Seri Lanang. UKM

2009

PRA KATA

Alhamdulillah, puji dan syukur ke hadrat Ilahi kerana atas limpah kurniaNya ko!eksi sumbangan Allahyarhani (Dr.) Shaharom Husain dapat diperolehi oleh Perpustakaan Universiti Kebangsaan Mala ysia. Sesungguhnya koleksi yang menghimpunkan 302 judul bahan mi merupakan sebuah khazanah ilmu yang perlu dilestarikan dan dikembangkan penggunaannya untuk generasi yang akan datang.

Shaharom Husain, tokoh kelahiran Batu Pahat. Johor mi merupakan insan yang sangat berjasa dalam pengembangan ilmu seni, sejarah dan budaya. Naskah penulisan beliau yang merentasi bidang meninggalkan impak dan akan menjadi rujukan para penyelidik dan ilmuwan. Justeru koleksi yang telah membina pemikiran serta ketinggian ilmu beliau sehingga menjadi tokoh yang tersohor perlulah dipelihara dan diwariskan ilmu daripada koleksi tersebut. Deretan karya beliau yang menyentuh aspek seni. sejarah dan budaya juga wajar dilestarikan sebagai sebuah koleksi yang unggul.

Sebagai institusi yang menjadi wadah kepada perkembangan ilmu dan maklumat. Perpustakaan UKM telah mengambil langkah besar dalam memperolehi koleksi Allahyarharn Shaharorn Husain. Men yedari betapa bernilainya koleksi mi, inisiatif memperolehinva lantas dimulakan sejak tahun 2008 lagi. Setetah koleksi mi dirisik rnelalui waris Allahyarham, akhirnya persetujuan telah dicapai untuk menyerahkan koleksi mi untuk dipelihara dan dimanfaatkan oleh Perpustakaan UKM pada bulan Februari 2009.

Sehubungan dengan itu. pihak Perpustakaan UKM merakamkan rasa terhutang budi dan setinggi - tinggi terima kasih kepada Profesor Dr. Mohd Hatta Shaharom selaku wakil kepada waris Allahyarharn atas persetujuannya rnengamanahkan koleksi mi. Sesungguhnya tanpa persetujuan dan keperca yaan beliau, koleksi mi tidak mungkin menjadi sebahagian dari koleksi Perpustakaan UKM.

Terima kasih juga diucapkan kepada Encik Mustafa Kamil Shaharom atas jasa beliau yang besar selaku pemudaheara dalam usaha memperolehi koleksi mi. Kesediaan beliau menerirna keikhlasan pihak Perpustakaan dalam mernusakakan koleksi Allahyarharn Shaharom Husain amat karni hargai. Malah beliau juga sanggup berkorhan ruang masa dan waktu sepanjang misi memusakakan koleksi ml di Gapura Sastera, Kempas, Johor Bahru.

Syabas dan tahniah juga diucapkan kepada Bahagian Ko!eksi Arkib. Galeri dan Khas serta Bahagian Koleksi Asia Tenggara dan Dokurnen atas inisiatif dan usaha gigih dalam mernusakakan koleksi mi. Usaha mi juga telah mernbuktikan bahawa Perpustakaan UKM sentiasa konsisten dalam mernperkayakan budaya ilmu me!alui penibinaan koleksi yang mampan. tidak kira ianya bersifat kontemporari mahupun retrospektif

Perpustakaan UKM berharap agar koleksi ml kelak akan dimanfaatkan oleh generasi yang ciritakan ilmu seni. sejarah dan budaya, khususnya dari kalangan warga UKM.

Abu Bakar Maidin Ketua Pustakawan Perpustakaan Universiti Kebangsaan Malaysia

Julai 2009

KAN DUNG4N

Prakata

Adiw Ira Dunia Penulisan Tanahair.

Misi Memusakakan Koleksi Allahvarham 15 (Dr.) Shaharom Husain.

Koleksi Allah y arham (Dr.) Shaharom 23 Husain di Perpustakaan UKM.

Pemeliharaan Koleksi Sumbangan Allahyarham 60 (Dr.) Shabarom Husain.

Rujukan 64

1iti It )\\1\ \

• Dari Gapuna Sastera ke Menara (iading : Koicksi Shaharom llusaiii di Pcrpustakaan UKM

I. Adiwira Dunia Kepengarangan Tanahair

Shaharom Husain dilahirkan di Kampurig Peserai, Mukirn 11. Batu Pahat, Johor pada malarn han Selasa, 4 November 1919. Tidak lama selepas dilahirkan, Shaharom berhijrah bersama bapanya Husain Hj. Abdul Shukur dan ibunya, Rahmah FIj. Dahian ke Singapura. Di Singapura beliau sekeluarga pernah nienetap di sekitar Siglap. Katong dan Teluk Kurau, perpindahan yang agak kerap mi adalah bagi memenuhi tuntutan tuga.s bapanya yang berkhidmat sebagai pemandu kepada beberapa orang pegawai tinggi asing dan tauke cina di Singapura.Sewaktu usia Shaharom 4 tahun, beliau sekeluarga kembali ke tanahair clan bermastautin di Peserai, Batu Pahat, Johor. Shaharoin Husain mendapat didikan formal peringkat rendah di Sekolah Melayu dan Agama di Sekolah Peserai, Batu Pahat mulai tahuri 1928 hingga 1936. Beliau kemudiannya menyambung pengajian ke Sekolah Bagan Tinggi, Batu Pahat sekitar tahun 1935 hingga 1936.

Minat yang dikurnia dengan bakat dalam bidang penulisan telah mula berputik sewaktu beliau menuntut di Sekolah Melayu Peserai lagi. mulai tahun 1934. beliau banyak menulis clan mulai mengumpul bahan bacaan. Pada tahun 1938, Shaharomtelah ditawarkan peluang melanjutkan pelajaran di Maktab Perguruan Sultan Idris, Tanjung Malim. Perak atau lebih dikenali dengan akronim SITC path ketika itu. Setahun berada di Maktab Perguruan, Shaharom telah rnenghasilkan karya dalam genre drama yang berjudul "Lawyer Dahalan'. setahun kemudian naskah dalam genre yang sarna. "Keris Laksamana Bentan pula dihasilkan.

Ketika di SITC. Shaharorn turut menceburkan diri dalam arus politik tanahair yang ketika itu sedang berusaha membebaskan negara darl belenggu penjajah, beliau sempat berkhidmat sebagai Ketua Penerangan Parti Kesatuari Melayu Muda (KMM) bagi Cawangan Batu Pahat. Per] uangan beliau melalui mata perla diteruskan dengan penglibatan sebagai penulis diAkhbar Lembaga. Majalah Lembaga Malaya, WartaAhad dan Warta .Tenaka Disamping itu, beliaujuga diamanahkan denganjawatan Penolong Penyiinting Majalah IDAMAN. iaitu majalah rasnii Persekutuan Guru-Guru Melayu Batu Pahat.

MirTi H

1:-i!t Majalah Lembaga Malaya

• Dari Gapura Sastera ke Menara Gading Kokksi Shaharoni Ilusain di Pcrpustakaan LTKM

Mulai tahun 1941. Shaharorn Husain mula menga jar di Sekolah Melayu Batu Putih, Batu Pahat, Johor. Pada masa yang sarna, beliau turut berbakti dengan mencurahkan ilmu dan pengalaman beliau dengan mengajar gum-gum pelatih pada hari Sabtu di Sekolah Melayu Bagan, Batu Pahat. Setelah Inggeris dihambat keluar oleh Jepun, institusi perguruan turut mengalami transformasi, Maktab Perguruan Jepun Syonan-To telah ditubuhkan di Singapura dengan ShaharomHusain turut menjadi salah seorang dari guru pelatihnya. Shaharom kemudiannya berkhidmat sebagai Guru Bahasa Jepun dan dalam masa yang sama menjadi Jurubahasa Jepun di Jabatan Kolam Air Singapura dan Johor.

Meskipun hidup dibawah cengkarnan kuku penjajah. Shaharom Husaintetap meneruskan minat dan bakti beliau dalarn bidang penulisan dengan menjadi Penulis Budirnan di Majalah Matahari Memancar dan Cermin Hidup. Selain menulis. Shaharom Husain turut mulai mernentaskan drama garapan be1iau.'Layer Dahalan" dan "Keris Laksamana Bentan' di KolamAyer Gunung Pulai dan Ulu Choh, Johor,

Pada tanggal 15 Ogos 1945. Jepun secara rasmin ya telah mengisytiharkan kalah dan meletakkan senjata, lalu Tanab Melayu berada dibawah pentadbiran pasukan bersekutu yang diketuai oleh British. Perubahan tarnpuk kuasa mi juga telah membawa perubahan kepada kerjaya perguruan Shaharom, beliau telah pulang ke SITC sebagai guru matapelajaran Sejarah Melayu. Selain niengajar Sejarah Melayu. ShaharomHusainturut diberi portfolio sebagai Guru Pengakap. Guru Senaman dan Guru Badani Persuratan.

Dalam bidang penulisan, Shaharom Husain menjawat jawatan Penolong Penyunting majalah Cenderamata, majalah rasnii SITC. Tanjung Malim. Meskipun sibuk dengan kerjaya dan alam kepengarangan,Shaharom Husain tidak memendilkan diri dari alam politik. beliau berbakti sebagai Ketua Barisan Pemuda Pergerakan Melayu Semenanjung Johor, Peserai. Batu Pahat selain menjadi Ketua Penerangan Pergerakan Kebangsaan Melayu Bersatu (PEKEMBAR). Johor Bharu.

Pada tahun 1947. Shaharom Husain telah menghasilkan novel sejanah beliau yang pertama, "10 Julai 1511" dan 'Tun Fatimah'. Tahun berikutn ya Shaharom Husain berpeluang melawat negana luar rnelalui penyertaan beliau sebagai wakil pasukan Pengakap SITC ke Pan Pasific Scout Jamboree di Melbourne, Australia. Pengalarnan berada di Australia telah beliau rakamkan dengan penghasilan dua buah penerbitan, iaitu siri pengembaraan Melihat Australia I dan II. Shaharom kemudiannya turut menghasilkan naskah sejarah Tawarikh Johor" serta dua buah novel moden, 'Kecewa" dan 'Berpaling ke Akhirat".

PV

* Segak dan tampan.. Shaharom Husain Ayu i i I\i:ul Rashid

U Dari Gapura Sastera ke Mcnara (iading Koleksi Shaharom Ilusain di Perpustakaan UKM

Setiap insan yang cemerlang pasti mempunyai perguruan yang hebat. Shaharom Husain mendapat asuhan seorang sasterawan besar tanahair. Cikgu 1-larunAminurrashid. Cikgu Harun amat di hormati oleh Shaharom sekeluarga, atas berkat pertalian guru clan murid inL maka Shaharom terlatih dengan sempurna sebagai seorang penulis yang serbaboleh. Cikgu 1-larun sendiri amat mengkagumi clan rnenghargai hakat anak didiknya itu, niaka tidak hairanlah jika hampir kesemua karya Shaharom Husain terdapat didalam koleksi peribadi Harun Aminurrashid yang terdapat di Bahagian Koleksi Arkib, Galeri clan Khas. Perpustakaan Tun Seri Lanang, UKM.

Shaharom Husain telah bertemujodoh denganArninah I-Ij. Abdul Rashid atau nama timangannya. Nolly . Shaharom clan Aminah telah diijabkabulkan pada 23 mac 1951 di No. 21, Stulang Darat, Johor Bahru. Pasangan mi kemudiannya dikumiai empat orang putera, Mohd Hatta. Mustafa Kamal, Mohd Iqbal dan Mustafa Kamil. Sebagai isteri, Amiimh amat memahami minat suarnin ya, lalu usaha Shaharom membangunkan Gapura Sastera di SITC mendapat sokongan selain turut bersama - sama berusaha merealisasikan hasrat suaminya itu.

Atas ketentuan Ilahi, kehidupan Shaharom diuji dengan kematian isteri yang amat dikasihinya. insan yang berkongsi hidup suka clan duka selarna hampir 49 tahun itu tenlebih dahulu pergi menyahut seruan Ilahi. Arninah Hj. Abdul Rashid meninggal dunia sewaktu dalam tidur di kediarnan mereka Gapura Sastera" pada jam 9 pagi hari Rabu. 28 Jun 2000 bersamaan 25 RabiulAwal. 1941. JenazahAminah telah disernadikan di Makam Mahrnoodiah, Johor Bharu.

Sebagai simbol kenangan dan pautan kasih sayang abadi Shaharom terhadap Aminah, sebuah bangunan telah dibina di kampung Peserai. Mukim Tiga, Batu Pahat. Bangunan tersebut dibina persis sebuah bangurian yang arnat dirninati oleh arwah isteninya sewaktu mereka melawat kediaman penulis terkenal, Mark Twain di Arnerika Syarikat, bangunan mi dinamakan Cendera Kasih, Teratak Shahan-fin.

Selain dari Cendera Kasih, Shaharorn turut mengabadikan satu ruang di hujung Ba1ai Bingkisan', iaitu galeri peribadi beliau. Ruang tersebut dihiasi dengan barang peninggalan arwah isterinya seperti pakaian., kasut, tas tangan clan sebagainya, sudut mi dinarnakan Bi]ik Kasih Sayang". Selepas kematian isterinya. hidup Shaharom seakan sunyi, lalu beliau sering mengunjungi pusara isteninya bagi mengubat kerinduan. Shaharomjuga telah menyediakan meja clan kerusi disana bagi memudahkannya berkarya.

.3

• Dari Gapura Sastera ke Menara Gading : Kokksi Shaharom Husain di Perpustakaan VKM

Mulai dekad 50an, penulisan Shaharom Husaindalam genre sejarah, sastera dan drama semakin mekar, mi dibuktikan dengan terhasiln ya deretan naskah karangan Shaharom Husain antaranya;

1) Kuala Kubu Karam.

2) Jubli Intan Sultan Johor.

3) Badek Panglima Riau.

4) Sejarah Bahasa dan Pustaka Melayu.

5) Kesan Se] arah Tanahair.

6) Tunggak Kerajaan Melayu Johor.

7)Tun Seri Lanang.

8) Lembing Awang Pulang ke Dayang.

9) Memaham dan Meringkaskan Karangan.

10)Si Bongkok Tanjung Puteri.

11)Harimau Johor.

12)Balang Mas.

13)Seri Nara

14)BendaharaTepok.

15) Wak Cantuk.

16)Bujang Jaya.

17)Simbol Kebesaran Hasil Negeri Johor.

18)Siapa Gila?.

19)Secebis Sejarah Tiga Zaman Raja Sultan Johor.

20) Satria Java.

21) Biografi Perjuangan Politik dato' Onn Jaafar.

22) Memoir Shaharom Husain : Selingkar Kenangan Abadi.

23) Di BawahTikamanGarpu.

24) Di Bawah 1-lujan Peluru.

25) Puteri Gunung Kinabalu.

•4

• Dari (iiapura Sastera ke Menara (iading : Ko!eksi Shaharom I Iusiin di Perpustakaan

Selain menggunakan nama betulnya, Shaharom Husain turut menggunakan nama pena seperti "Masyor Malaya". Shabhi" dan "Dharmaya". Koleksi karya beliau pernah dihibahkan kepada Perpustakaan Tuanku Bainun, Universiti Perguruan Sultan Idris yang sedia makium menjadi alma mater beliau. Selain di UPS!. sebahagian karya asal karangan Shaharom Husain juga terdapat dikalangan 302 judul bahan dari koleksi SumbanganAllahyarharn Shaharom Husain yang terdapat di Bahagian Koleksi Arkib. Galeri dan Khas. Perpustakaan Tun Seri Lanang. Universiti Kebangsaan Malaysia.

Loll I IV 0 * -

0 t

:

Berkarya disisi pusara isteri ..... kasih Shaharom pada isteri dan dunia penulisan.

Sebagai insan yang begitu ahli dalam bidangnya, Shaharom Husain tidak dipandang sepi oleh masyarakat yang menghargai nilai diri serta karya beliau. Atasjasa dan bakti beliau yang unggul. Shaharom pernah menerima beberapa pengiktirafan yang antaranya;

1.Diploma ofAssociateship B.R Institute of Career, Sydney, Australia padatahun 1962.

2. Certificate of Merit for Distinguished Service As Educator And A uthor dari Badan PenerbitanAntarahangsa yang Beribu Pejabat di Kota London. Nam dan biodata Shaharom Husain turut tercetak di halarnan Dictionary of International Biogmphy 1968.

Diploma The Two Thousand Men ofAchievement sebagai karyawari dan pencipta. Biodata Shaharom Husain turut terakam di halaman buku The Two Thousand Men Achievement, 1969.

.5

/

• Dari Gapura Sastera Le Menara Gading : Koicksi Shaharom Husain di Perpustakaan UKM

4. ljazah Sarjana Muda Sastera dari Universitas Nasional Jakarta pada tahun 1973.

5.Anugerah Tokoh Guru Berjasa Johor pada tahun 1983.

6.Anugerah l'okoh Guru Peringkat Kebangsaan pada tahun 1984.

7. Ijazah Kehormat Sarjana Persuratan dari Universiti Kebangsaan Malaysia pada tahun 1989.

8.Anugerali Tokoh Budaya Negeri Johor pada tahun 1991.

9. Kurniaan Bintang Setia Mahkota Johor Yang Arnat Mulia (S.M.J) pada tahun 1992.

10.Anugerah Tokoh Guru Maktab Perguruan (Berjasa), dari Maktab Perguruan Ternenggong Ibrahim, Johor Babru.

11. Anugerah Tokoh Suluh Budiman dari Universiti Pendidikan Sultan Idris, Tanjung Malim, pada tahun 1997.

12. Ijazah Kehormat Doktor Persuratan dari Univ ersiti Pendidikan Sultan Idris pada tahun 2000.

13. Anugerah Suluh Budiman sebagai Tokoh Guru Malaysia peringkat kebangsaan bagi kategori anak didik SITC. IPSI dan UPS!.

Shaharom Husain sewaktu dianugerahkan Darjah Mahkota Johor Yang Ain at Mulia oleh DYMM Sultan Johor pada 8 April 1992.

E 6

• F)ari Gapura Sastera ke Menara Gading : Koicksi Shaharom I Iusain di Perpustakaan UKM

Men erinia Ijuzali Sujw1a Kehoroldi I 'LruIatan Jan Kebangsaaii Malaysia

IVleneiiiiia ljaLah Kehormat Doktor Persuratan ciari I iii i ci-. ,,Iti ! >endtdikan Sultan Idris.

• Dari (iapura Sastera Le Menara (jading : Koicksi Shaharom Husain di Perpustakaan tJKM

Selain giat mengarang dan mengarah drama pentas. Shaharorn Husain LurLit mencurah ilmu dan pengetahuan beliau dalarn aktiiti kemasyarakatan. Pada tahun 1970. Shaharom Husain telah mengasaskan Persatuan Sejarah Malaysia Negeri Johor dengan beliau sendiri menganggotai jawatankuasanya. Jejak Shaharom Husain tidak terbatas di UPSI sahaja, beliau sempat menabur bakti di UKM sebagai Karyawan Tamu selama dua tahun, mulai 1984 hingga 1985. Dekad 90an melihatkan Shaharom Husain komited dengan tugas kemasyarakatan beliau seperti;

1)Jawatankuasa Kebudayaan (Pantomin) sempena naik taraf Majlis Perbandaran Johor Bahru.

2) Penasihat Jawatankuasa Pemilihan Penerbitan Sempena Perisytiharan Bandaraya Johor Bahru.

3) Jawatankuasa Pemilihan dan Pengadil Logo dan Bendera Bandaraya Johor Bahru.

4) Jawatankuasa Penyelidikan dan Pengelolaan bahan-bahan Muzium Kota Tinggi.

5) Jawatankuasa Feri Belungkur, Lembaga Pelabuhan Johor.

6) Lembaga Pengarah Yayasan Warisan Johor (rnulai 1 oktober 1993 hingga 31 September 1995).

7)Jawatankuasa BISTARI, Perbadanan EkonomiNegeri Johor.

I.-

Muzium Kota Tinggi. Shaharorn pernah menganggotai Jawatankuasa Penyelidikan dan Pengelolaan Bahan-bahan bagi muzium mi.

U Dari Gapura Sastera ke Menara (iading Koleksi Shaharorn Ilusain di Perpustakaan UKM

Kisah Gapura Sastera bermula pada tahun 1951 di SITC, ianya dibangunkan oleh Shaharom Husain dengan sokongan isteri beliau. Aminah Hi. Abdul Rashid. Gapura Sastera kemudiannya berpindah kekal di Lot 1736. Kampung Baharu, Kempas, 81200 Johor Bharu. Gapura Sastera ibarat sebuah taman tema sejarah yang dinamakan Sri Kesutra, dengan hinaan dan Iandskap yang tidak larl dari alam sejarah dan sastera. Kehadiran di Gapura Sastera akan disanihut dengan pintu pagar yang mempunyai hiasan susunan hurufyang mewakili narna setiap ahli keluarga, S (Shaharorn). A (Arninah). H (Hatta). K (Kamal). I (Iqbal) clan K (Karnil).

Beberapa tapak melangkah ke dalani kawasan Gapura Sastera. tersergam pelan kawasan lengkap dengan simbol dan nama yang mewakili binaan didalamnya serta narna setiap laluan yang ada di Gapura Sastera. Set iap laluan diriarnakan sempena nania tokoh sastera seperti Za'ba (ZainalAbidin Ahmad), Har (Harun Aminurrashid). Ahrnad Bakhtiar (Abmad Abdullah). A. Hadi Hassan. Buyong Adil, Anggerik (Abdullab Sidek), Pungguk (Md. Yasin Maamor), Gazalba, A. Rahim Kajai dan ramai lagi.

Terdapat juga sebuah galeni yang dinamakan Balai Bingkisan. disini Shaharom memarnerkan karya-karya beliau, koleksi gambar keluarga dan Gapura Sastera diawal pembinaannya, koleksi cenderamata dan disudut hujungnya adalah "Bilik Kasih Sayang" yang didedikasikan buat arwah isteri beliau.Terdapat juga dua buah kolarn besar yang menghiasi Gapura Sastera, kolam mi dinamakan Selingkar Kenangan Abadi, bersempena dengan naskah memoir beliauflidalam kolam mi terpelihara ikari-ikari yang menjadi kegemaran isteri beliau.Beberapa tugu yang memperingati pendudukan Jepun di Tanah Melayu turut kelihatan disamping tugu-tugu yang berkaitan dengan alam perguruan clan sastera.

.q 777I

:;z (iapura Sastera yang terletak di Kern pas Baru, Johor.

.9

:1 1 ILL T i-1

'Jam perguruan yang diabadikan dalam bentuk tugu

LA

II

• I)ari ( iapiiri S k Ienara (iadin : KoIeki Shu aroni Husain di I rputa!aal1 I

Pelan kawasan Gapura Sastera yang pasti menggamit minat para pen gunjung.

Antara tugu peringatan peristiwa pendudukan .Icpun LII Tanah 1eIa u.

JEPUN TA MThILIDO JOHOR BAIIW 31 JANUARI 1942.

Y.

-

I Antaragambar-gam bar yang pernah dipamerkan cli "l3aIai F3ingkkan".

010

U Dari (iapura Sastena ke Menara Gading : Koleksi Shaharom Husain di Pcrpustakaan CKM

Tanggal 2 Oktober 2008 memalitkari satu episod duka buat dunia penulisan, berpulangnya ke Rahmatullah seorang mentor, tokoh guru, budayawan, sejarawan serta penggiat seni yang begitu berpengaruh. Allahyarham(Dr.) Shaharom Husain meninggalkan kita pada usia 88 tahunakibat sakit tua pada detik sekitar 7.45 pagi di kediarnan putera sulung beliau, Dr. Mohammad Hatta Shaharom di Gombak.Jenazah Allahyarham disemadikan bersebelahan dengan pusara isterin y a Allahyarham Aminah Hj. Abdul Rashid di Tanah Perkuburan Islam Mahmoodiah. Johor Bahru.

Dalarn Negeril 9 1I14T7Th

Budayawan Dr. Shaharom Husain meninggal dunia

F Berita yang mengejutkan pencinta sejarah. budaya, sastera dati alarn penulisan tanahair.

. JLI ............................ dian dengan pusara islerl. Amitiah .\bdLIl Rashid

di Tanah Perkuburan Islam Mahrnoodiah, Johor Bharu.

•ii

012

..\ nrl ii:i H iii I lusain ketika

berurnur sekitar 5 tahun. i\lia!1\aIhu11 ) hahtiom I ILIs,tlll kc.ajka Liak-kanak

• Dari Gapura Sastera ke Menara Gading : Koleksi Shaharom Husain di Perpustakaan UKM

I

P^ Op

I .. Shahwoiii unIi nail AllllnII :nn i inn rniiduinan increka.

U Dari (lapura Sastcri ke \leiiara Gading Koleksi Shaharorn Ilusain di Perpustakaan UKM

-

Scak \ !Iahvarham Shaharom Husain diusia bela.

air

illPI.

Ratu keluarga ... Altahyarharn Arninah Abdul Rashid.

Potret Keluarga.. Belakang: MustafaKamil. Mohd Ilatta. Mustafa Kamal dan Mohd Iqbal. Hadapan : Allahyarham Shaharoni Husain dan Allahyarham Aminah Hj Abd Rashid.

U13

• [)tri apuI L \tci I'Icki Ihw'n I K\1

Putera-putera Shaharom .... 1-larta, Mustafa Karnal, Iqbal dan Mustafa Kai-nil.

r-

E

dl )jI! .ilH .11l IIdfl II1L'1d.dfll kLlldiI.,1I d apui L-tcra.

• 14

U Dari Gapura Sastera ke Menara Gading : Koleksi Shaharoni Husain di Perpustakaan L'KM

2. Misi Memusakakan KoleksiAllahyarham (Dr.) Shaharom Husain.

Harimau mati rneninggalkan belang, n-nusia niati meninggalkanjasa, begitu seharusnya resam nianusia. Biar nyawa tidak lagi dikandung badan, namun jasa, budi clan ilniu yang diwariskan harus memberi manfaat kepada generasi yang hayatnya rnasih dikandung badan. Begitu juga halnya dengan seorang insan seni yang ketokohannya merentasi pelbagai bidang, seni kreatif sejarah clan sastera.

Beliau yang dimaksudkan ialah Allahyarham (Dr.) Shaharorn Husain. seorang sasterawan, sejarawan dan budayawan terkemuka darl selatan tanahair. Beiau telah mengabdikan seluruh koleksi buku miliknya di rumab beliau yang dinarnakan Gapura Sastera". rumah dengan lanskap unik it terletak di Kempas Barn. Johor. Rumah itu kini diwakafkan sebagai rumah perlindungan clan pemulihan akhlak wariita dibawah kelolaan Jemaah Islah Malaysia (JIM) clan dinamakan Raudhatus Sakinah.

Menyedari betapa penting clan unggulnya koleksi beliau, Bahagian Koleksi Arkib. Galeri clan Khas serta Bahagian Ko!eksi Asia Tenggara dan Dokurnen telah bekerjasama bagi mengusahakan agar koleksi mi dapat diabadikan di Perpustakaan Tun Seri Lanang. Usaha mendapatkan koleksi mi dalam tempoh yang singkat. bermula dengan nrisik" melalui anakanda bongsu allahyarham. iaitu Saudara Mustafà KamiL setelah mendapat makium yang positif, kerta.s keija berkenaan usaha mi telah dipanjangkan kepada anakanda sWung ailahyarham, Prof Dr. Hatta Shaharom. Penulis clan Saudara Shahruddin melapang waktu mengunjungi Prof. Dr. Hatta di pejabat beliau di Kolej Universiti Perubatan Cyberjaya. Dalam pertemuan kira-kira sejarn itu. Prof Dr. Hatta sempat menceritakan detik terakhir Allahyarham sebelum kembali ke Rahmatullah, Prof Dr. Hatta sendiri menyatakan betapa beliau sebagai anak berasa arnat puas clan bertuah kerana dapat berbakti kepada ayahanda yang dikasihinya itu sehingga ke detik akhir. Prof Dr. Hatta turut berkongsi kisah hidup Allahyarham, kisah perguruan dengan Harun Aminurrashid serta kisah badai clan gelombang hidup yang terpaksa diharungi oleh Allahyarham sepanjang hidupnya sebagai penulis.

Selang beberapa bulan selepas pertemuan dengan Prof. Dr. Hatta, akhirnya kami menerima pengkhabaran gembira, waris allahyarham telah bersetuju untuk menyerahkan koleksi tersebut dengan memberi hak pemilihan sepenuhnya kepada karni.Dengan kekuatan anggota seramai 3 orang, penulis. saudara Shahruddin Shafri (Ketua Bahagian Koleksi Asia Tenggara clan Dokumen) dan Saudara Shahrur Rudi bertolak ke Johor Bahru pada han jumaat. 20 februari 2009. Karni tiba di handar Johor Baharu sekitarjani 2.30 petang. atas persetujuan bersama kami memilih untuk menginap di Hotel Sri Malaysia. Johor Bahru. Malarn itu kami dibawa ke Gapura Sastera oleh seorang bekas guru saudara Shahruddin yang kebetu Ian menginap di hotel yang sama, iaitu Cikgu Sharnjudin Romani. Ruang waktu selarna satu jam kami isi dengan meninjau koleksi tersebut untuk mendapatkan ilhambagaimana proses pemilihan akan dilaksanakan pada keesokan han.

•]5

• I)ari (iapura Sastera ke Menara Gading : Koleksi Shaharom Ilusain di Perpustakaan UKM

Keesokan harinya. sekitar jam 9.00 pagi, kami dengan ditemani saudara Mustafa Kamil tiba di Gapura Sastera, dihawah sinar nientari. karni dapat melihat betapa uniknya lanskap yang menghiasi Gapura Sastera, namun sebagai insan yang sentimental dengan bahari yang bersejarah. saya agak sayu melihat banyak hinaan clan tugu yang terpaksa dirobohkan atas desakan semasa yang tidak mengizinkan ianya terus kekal.

Gapura Sastera mi dibina berasaskan seni bina Jepun danjuga Minangkabau, !engkap dengan khutub khanah dan galeri beliau sendiri yang dinamakan Balai Bingkisan. Balai tersebut menempatkan koleksi salman karya asal beliau serta beberapa memorabilia berupa cenderamata yang diterima semasa hayatnya, namun yang lebih menyentuh hati ialah diruang hujung balai tersebut diabadikan pelbagai barangan tinggalan arwah isteri beliau yang berupa pakaian, kasut, beg tangan clan lain-lain, sudut liii dinamakan

Bi1ik Kasih Sayang'.

Proses pemilihan dimulakan dengan koleksi yang selan-ia mi "diharamkan" dari disentuh oleh or-ang luar sewaktu hayat allahyarham. begitu dalarn sekali rasa kasih clan sayang beliau atas khazanah ilmu yang dimilikinya. Kami menemui hanyak karya dan bahan ilmiah yang bernilai untuk dilestarikan, termasuk manuskrip asal karya-karyaAllahyarham. Sekitar jam lima petang. kami tamatkan tugasan kerana tidak mahu mengganggu aktivi penghuni rumah yang semuanya wanita itu, pada andaian karni mereka pastinya kurang selesa dengan kehadiran kami di premis berkenaan apatah lagi diwaktu senjakala.

Hari terakhir kami di Johor dimulakan dengan meluangkan beberapa detik di pusara Allahyarham, beliau disemadikan bersebelahan dengan pusara isterinyaAllahyarham HajahAminah Abdul Rashid di Tanah Perkuburan Islam Mahmoodiah. Johor Bahru. Selepas itu kanii teruskan tugasan di Gapura Sastera, hari terakhir misi kami disertai oleh Dr. Hatta clan Isteri. Dr. NoorAini serta saudara Mustafa Kaniil. Hasil pemilihan yang teliti kami bawa pulang 8 kotak bahan, iaitu kira-kira 302 judul bahan termasuk rnanuskrip. Kami amat berharap agar ada institusi ilmu lain yang berminat untuk mengabadikan koleksi mi selain UKM dan UPSI yang telah melaksanakan peranan kami dalam melestarikan sebahagian koleksi Allahyarbam.

Sesungguhnya kami amat berterirna kasih kepada waris Allahyarham atas kepercayaan dan kesudian mereka rnengarnanahkan karni sebuah koleksi ilmu yang tinggi nilainya untuk dilestarikan serta disebarkan kepada generasi mendatang. Secara peribadi saya amat bersyukur dan setinggi terima kasih juga kepada teman-teman yang terlibat dalam misi liii, terutama saudara Shahruddin Shafri yang meradi pemudahcara dalam misi mi, tambahan pula beliau merupakan kenalan baik Saudara Mustafa Karnil. Jazakallahu Khayran Kasiran.

• 16

U Dari Gapura Sastera ke Menara Gading Ko!eksi Shaharoni Ilusain di Perpustakaan UKM

a-

Poona

Fcniilihan bahan dilakukan den-ailteliti agar tiada bahan yang rosak.

Saudara Shahruddin (Kanan ) clan Saudara Rudi Kin) sedang hertungkus lurnus niemilih dan rnernbersihkan bahan yang telah dikenalpasti.

017

• I)ari Gapura Sastera ke \lenara Gadiug : Koicksi Shaharom Husuin di Perpustakaan IKM

Pintu pagar Gapura Sastera. Lel i h atan susunan huruf yang mewaki Ii ah Ii keluarga Allahyarham. Shaharom, Am inah, Hatta. Mustafa Kamal, Iqbal dan MustaFa Kamil.

:4

1•- Di PusaraAllahyarham (Dr) Shaharom Husain,dari kin. Penulis,

Saudara Rudi, Saudara Mustafa Kam iL Prof. Dr. I-lana dan Dr. Noor Aini, tiada dalam gambar ialah Saudara Shahruddin Shafri.

•18

• I)ari Gapura Sastera ke v1enara Gading : Koleksi Shaharom I lusain di Perpustakaan UKM

[eliti, kerja pemilihan perlu dilakukan dengan berhati-hati agar dada bahan yang bernilai tinggi terlepas pandang.

Sukar .... biarpun dari sudut sukar, seliap bah an perlu diteliti nilainya.

•19

T._ :

• [)iii t;1Ir 'astji,t kc \cniri (Ti i'ickI 11i1i di

Lj. Saudaru iuJ iwi iic:I. hji.

--judura Rudi daii udara Shaharuddin tekun nieLaksanakan tuL!as

niasinu-rnasin.

•20

• [)ari (JapUra Satra ke \lenura ( adn : Ko1ck lailalam I j u,ilin di ICIp[liIkaJ!l I kM

- .i.e. £

- 7X . ̂ -Vf^o

-

- I

- -

- -

LUll ___

Saudara Rudi dan Saudara Shaharuddin nierakaiikan detik kenangari di Gapura Sastera.

it

- --

a _

I 1

- p -

Suratan atau kebetulan..Penulis di sebuah binaan yang sangat sign itikan.

•21

• L)ri ( i,ipuna Samcra k \1eI1:[I,t t ntIin huhirii I1uain L i I lcrjistiktiii I K\l

l'enghargaaii. ijazah Lchomai Sarjana Persuratan yang diterima oleh Allahyarharn dari Univesiti Kebangsaan Malaysia pada tahun 1989.

ldi

Menara Uading, UnLcrsid Kebangsaan Malaysia.

022

U Dari Gapura Sastera ke Menara Gading : Koleksi Shaharom Husain di Perpustakaan UKM

3. KoleksiAllahyarham (Dr.) Shaharom Husain diPerpustakaan UKM.

Perpustakaan UKM te!ahmenerima sumbangan koleksi peribadiAllahyarham(Dr.) Shaharom Husain. seorang Sasterawan. Budayawan. Sejarawan serta tokoh pendidik negeri Johor. Allahyarham pernah berkhidmat di UKM sebagai Karyawan Tamu selama dua tahun, mulai 1983 hingga 1985. Allahyarhamjuga merupakan penerima ljazah Kehormat Sarjana Persuratan UKM pada tahun 1989.

Koleksi Sumbangan Allahyarham merangkumi buku ilmiah, novel, skrip drama, majalah serta manuskrip. Hampir kesemua karya Allahyarham terdapat didalam koleksi mi. termasuk manuskrip asal bertulisan tangan.Antara kaiya beliau yang terkenal ialah novel Keris Laksamana Bentan. drama Si Bongkok Tanjung Puteri serta drama Tun Seri Lanang. Secara keseluruhan koleksi mi mengandungi 302 judul bahan. Naskah tertua diterbitkan dalam tahun 1915, iaitu Sejarah Melayu atau The Malays Annals yang diterbitkan oleh Methodist Publishing House. Naskah terkinidalam koleksi mi berjudul Dibawah Sinaran Matahari: Memoir Shaharom Husain yang diterbitkan dalam tahun 2004 oleh Penerbit UKM.

Daripada keseluruhan 302 judul bahan mi. 23 daripadanya merupakan manuskrip asal penerbitan beliau dalam bentuk tulisan tangan dan bertaip.Perpustakaan UKM mengucapkan setinggi terima kasih kepada warisAllahyarhamkerana sudi mengamanahkankoleksi sumbangan yang tinggi nilainya serta menyumbang kepada memperkayakan lagi khazanah ilmu yang terdapat di Perpustakaan. Semoga koleksi mi dapat dimanafaatkan o leh seluruh warga UKM.

- fJI

'

10 Julai 1511 .. Novel sejarah pertama > ang dihasi Ikan oleh Allahyarham Shaharorn Husain.

•23

• I)ari (iapura Sastcra kc Menara (iading : Koicksi Shabarom Husain di Pcrpustakaan

Berikut adalab senarai koleksiAllahyarham (Dr) Shaharom Husain yang terdapat di Perpustakaan 1im Seri Lanang.

A) Senarai Bahan Bercetak:

1. 100 Katadasar Bahasa Kebangsaan Singapura : Dewan Bahasa dan Kebudayaan Kebangsaan. 1963

2. A.Azizlshak&T.H.Tan Riwayat hidup Tengku clan Utusan ke London [S.1. : s.n., n.d.]

3. A. Samad Said Sungai mengalir lesu Kuala Lumpur: Pustaka Gunong Tahan, 1967

4. Abas bin Haji Ali Rembau : sebuah daripada luak-luak yang Sembilan Rembau : Jabatan Undang clan perlembagaanAdat clan Istiadat Melayu Rembau, 1953

5. AbdoesMoeis Salah asohan Kuala Lumpur: Penerbitan Pustaka Antara, 1962

6. Abdoes Moeis Surapati Djakarta: Dinas Penerbitan Balai Pustaka, 1959

7. Abdul Hamid bin Abu Bakar & Surjit Singh Latehari lanjutan di dalam memaham clan merengkaskan karangan Singapore: Marican & Sons. 1959

8. Abdul Samadidris Takhta kerajaan Negri Sembilan [S.l. : s. n., n.d.]

9. Abdullah bin Abdul-Kadir Mushi Kesah pelayaran Abdullah Singapore: Malaya Publishing House Limited. 1947

•24

• Dari Gapura Sastera Le Menara (iading : Koicksi Shaharoni Ilusain di Perpustakaan

10. AdibahAmin Seroja masih di kolam Kuala Lumpur: Pustaka Melayu Baru, 1968

11. Ahmad & Shaharorn Mutiara dari Selatan JohorBahru :Annies Printing Works, 1952 2n

12. Ahmad bin Abdullah & Shaharoni Husain Berita hiburan dari Australia Johor :Annies Print Works, 1950

13. Alisjahbana. S. Takdir Dian jang ta' koenjoeng padani Djakarta: Balai Poestaka, 1948

14. Alisjahbana, S. Takdir Lajar terkembang Djakarta: Penerbit DE BRtJU In.dI

15. Allen. James deV. The Malayan Union U.S.A: Yale Universit y Southeast Asia Studies. 1967

16. AI-marhurn Pengiran Shahbandar Pengiran Md. Salleh Ibnu Pengiran Sharmayuda Syair rakis Brunei: Pusat Sejarah, 1983

17. Annual Report of the Federation of Malaya 1948 [S.1. : s.n., n.d.]

•25

U I)ari Gapura Sastera ke Menara Gading Koleksi Shaharom Husain di Perpustakaan UKM

18. Antara pengarang-pengarang novel Melayu dan karya-karya Singapura : Pustaka Melayu. 1963

19. Antara pengarang-pengarang novel Melayu dan karya-nya Singapura : Pustaka Melayu Malaysia Press Ltd., 1963

20. Arena Wati Lingkaran Kuala Lumpur: Penerbitan Pustaka Antara, 1965

21. Arena Wati Dusun Kota Kinabalu: Penerbitan Yayasan Sabah, 1974

22. Arena Wati Eno Kuala Lumpur: Penerbitan PustakaAntara. 1980

23. Arena Wati Gelora Kuala Lumpur : Penerbitan Pustaka Antara. 1963

24. Arena Wati Jalan Ma lam ke Ibu Kota [S.I] :PustakaChahaya, 1961

25. Arena Wati Royan Pulau Pinang: Teks Publishing Sdn. Bhd., 1980

26. AsrulSani Tanggapan dunia Djakarta: P.T. GunungAgung, 1967

•26

U Dari Gapura Sastera ke Menara Gading Koleksi Shaharom Husain di Perpustakaar IJKM

27. Atan Long Suboh Kuala Lumpur: Penerbitan Pustaka Antara, 1964

28. Augustine, James F. Kedah zaman silarn Alor Setar: Muzium Negeri Kedah DarulAman. 1996

29. Azam [S.I. : s.n.. n.d.] Sesi 1983/84 Sesi 1984/85

30. Barrett. WiffiamL.S. Brunei and Nusantara history in coinage Bandar Seri Bagawan: Pusat Sejarah Brunei, 1988

31. Belia [S.1. : s.n.. n.d.] Nombor 24. Jilid (1) 16 September 1955

32. Brosur - Rumah kelahiran Mahathir Mohamad (2kpg) - Kota Kuala Kedah - Nobat Diraja Kedah

33. Buku cenderamata - Bulan Bahasa Kebangsaan [S.I. : s.n.. n.d.] 1963 19642n

34. Buku Katan P.Bm.P.B. DirajaJohor Singapura Muthoba'ahAhniadiah, 1929

35. Buku Panduan bagi 1-lijaan P. BnLP.B. Diraja Singapura: MuthobaahAhmadiah, 1938

36. BulanMelayu clan idanian 1940-41 Saujana 1941 S.1. : s.n.. n.d.]

•27

• I)ari (iapura Sastcra ke Menara Ciading : Koleksi Shaharorn Ilusain di Perpustakaan UKM

37. Cenderamata KGMMB [S.1. : s.n.. n.d.]

38. CeritaTanjung Karang [S.l. : s.n.. n.d.]

39. Chalfont, Lord By God's will: a portrait of the Sultan of Brunei London: Weidenfeld and Nicolson, 1989

40. Chenderamata Bulan Bahasa Kebangsaan Daerah B. Pahat [S.l. : sn.. n.d.] 1964

41. Chenderamata Hari Keputeraan Sultan Johor Duli Yang Maha Mulia Sultan Sir Ismail Ibni Al-Marhurn Sultan Ibrahim [S.1. : s.n., n.d.]

42. Cheramah Bahasa [S.l. : s.n., 1957]

43. Cherpen zaman Jepun Kuala Lumpur: Penerbitan Pustaka Antara. 1968

44, The Commonwealth in brief London: Reference Division Central Office of Information. 1958

45. The Communist Threat to the Federation of Malaya Kuala Lumpur: The Government Press, 1959

46. Dalam runtuhan masjarakat Medan: National Bookstore, [n. d]

47. Dato'Ahdul Samad bin Idris Hubongan Minangkabau dengan Negeri Sembilan dan segi sejarah dan kebudayaan [S.1.] : Pustaka Asas Negeri, 1970

•28

U Dari Gapura Sastera ke Menara Gading : Koicksi Shaharom Husain di Perpustakaan LIKM

48. Dato Haji Abdul Shukor bin Ismail

Sejarah ringkas daerah Muar (1-1 979)

[S.1. : s.n.]. 1984

49. Datuk Hj. Md. Said b. Hj. Sulaiman

Bukukatan P. Brn. P. B. Diraja Johor

Singapura: Muthoba'ah Ahrnadiah. 1939

50. Datuk Hj. Md. Said Ii I Ij. Sulairnan

Peredar P. Bm. P. B. Diraja Johor (1-8), (9-15) & (16-24)

Singapura: Muthoba'ah Ahrnadiah, 1939

3n

51. Datuk Hj. Md. Said b. Hj. Sulairnan

Ringkasan Tawarikh Nippon & Semangat Nippon yang sebenar

[S.1. : s.n., n.d.]

52. Daulat

Brunei: Jabatan Pusat Sejarab., 1992

53. Dendang P. Ramlee: Dimanakah ku cari ganti

Kuala Lumpur: Penerhitan Knight. [n.d.]

54. Desaru

{S.1.: s.n.,n.d.1

55. Dewan Bahasa

Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka

Jilid III, U. 8, August 1959

Jilid VII. bil. 10, Oktober 1963

56. Discover Brunei Darussalam

Singapore: Graham Brash Pte Ltd. 1992

57. Djalan tak ada udjung Mochtar Luhis

Djakarta: Penerbit P.T. Gunung Agung. 1968

•29

• I)ari (lapura Sastera ke Menara Gading : Ko!eksi Shaharorn Husain di Perpustakaan

58. Dokumentasikonvensyen sejarah Alor Setar: Lembaga Muzium Negeri Kedah DarulAman, 1991

59. Dr. Hamka Tenggelamnja kapal Van Der Wick Djakarta: N.V. Nusantara, 1963

60. Drama-Drama Shaharom Husain Kuala Lumpur Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur, 1991 2n

61, Falconer. John Darussalam Brunei Darussalam Brunei: Gabungan Syarikat-Syarikat Brunei Shell, 1993

62. Gema pelajar Negeri Sembilan: Majalah Resmi Badan Pengajian Melayu Sekolah King Goerge Kelima Seremban, Negeri Sembilan Jilid 1, Bil. 2, June 1961

63. Guide to ancient monuments and historic sites [S.1. : s.n.], 1959

64. Gullick, J.M Syers and the Selangor Police 1875-1897 [S.l. : s.n.. n.d.]

65. HadjiAbdoelMalik K.A. Lembaga Hidoep Medan: Cetrale Courant & Boekhandel, 1941

66. Hamka Ajahku : riwayat hidup Dr. Abd. KarimAmrullah dan perjuangan kaum agama Djakarta: Widjaya, 1950

67. Hamka Dari lernbah tjita-tjita (seruan kepada Pemuda) Medan: Pustaka Nasional. 1949

•30

U Dari Gapura Sastera ke Menara Gadin Koicksi Shaharoni I lusain di Perpustakaan LIKM

68. Hamka Menunggu beduk berbunji Djakarta: PustakaAntara. 1950

69. Hari Keputeraan Dull Yang Maha Mulia Sultan Sir Ismail Sultan Johor Yang Ke-Tujoh Puloh pada 28hb. Oktober 1964 [S.1. : s.n.. n.d.]

70. Hari Keputera'an Dull Yang Maha Mulia Sultan Sir Ismail Sultan Johor Yang Ke-Tujoh Puloh Tiga pada 28hb. Oktober 1967 [Si. : s.n., n.d.]

71. Harun AminuiTashid 12 Cherita Pendek Singapura : Pustaka Melayu, 1959

72. HanmAminurrashid Sa-belum ajal Singapura : Pustaka Melayu, 1949

73. Harun Arninurrashid Siapa-kah yang bersalah? Singapura : Pustaka Melayu. 1949

74. Hilangnya seorang Patriot Kuala Lumpur: Penerbitan Knight. [n.d]

75. Ibrahim HajiYaakoh Melihat tanahair Kuantan: Percetakan Timur. 1941

76. Idarnan Bulan Melayu 11 [S.!. : s. n., n. d. Bil. 5, 1975

77. Inche Sulaiman bin Ahrnad The new Malaya and the Malays Singapore: S. B. A Publishing Co., 1947

Ell I

U [)ari Gapura Sastera Le Menara Gading : Koicksi Shaharom Ilusain di Perpustakaari IJKM

78. Inche Sulaiman bin Ahrnad Who has the right to rule Malaya? (malay edition) Singapore: S. B.A. Publishing Co., 1946

79. InsvuniBrooke Perihal Sarawak yang sebenarnya [Si. : s.n., n.d.]

80. Intisari kebudayaan Melayu Kedah Kedah:M

81. lr.Sukarno Dibawab bendera revolus [S.I] : Panitva Penerbit, 1965

82. Ismail Hanapiah Sumpah berlalu tuah meluru (sekilas Langkawi selepas Mahsuri dibunuh) Kedah: Pancang Perak Enterprise, 1995

83. Jalanbas SemelayuP.Bm.P.B. Diraja Johor Singapura : Muthoba'ahAhmadiah. [n.d.] 3ii

84. Jernal Sejarah Kuala Lumpur: Persatuan Sejarah Universiti Malaya Jilid XIII, 1974/75/76

85, Johor Baharu Seratus Tahun 1855-1955 Johor: Pejabat Cetak Kerajaaniohor, 1955

86. Journal: Persatuan Penulis Johor Johor : Seksi Penyelidikan PPJ

87. Jubilee Perak UMNO Malaysia: 25 tahun dalam kenangan [S.l : Keluaran Khas Kumpulan Akhbar Utusan Melayu (M) Bhd.. [n.d]

•32

U Dari (iapura Sastera ke Menara Gading Ko!eksi Shaharoni Ilusain di Perpustakaan UKM

88. Jurnal Darussalam [S.1. : s. n., n.d.] Bil. 1 Tahun 1992

89. Kadazan-English and English-Kadazan Dictionary Canberra: Government Printing Office. 1958

Dewan Pujangga. August —Sept 1948 Singapore: Harmy, 1948

91. Kecewa Johor Bahru : Lembaga Persuratan Guru-Guru Melayu Johor Bahru, 1950

92. Kedah dari segi sejarah: kedah in history Alor Setar: Perastuan Sejarah Malaysia. 1971 Jilid 8, bil. 8/1979 Jilid(Vol) 3, Jun 1968 Vol. 5, Ogos 1971,Nombor 1 3n

93. The Kedah Malaysia you never knew... [S.!. : s.n., n.d.] 2n

94. Kepada bangsaku [S.!. : s.n.. n.d.]

95. Kertas kerja Bilangan (1) KBPMM-1II/1 956, laporan tentang bahasa Melayu Malaya dan Bahasa Indonesia

Kuala Lumpur: Persekutuan Bahasa Melayu, UM, 1956

96. Kertas kerja Kongres Bahasa Kebangsaan Singapura Singapura : Yayasan Asia. 1966

97. Kesah Pekayaran MD. Ibrahim Musyi [S.1. : s.n., n.d.]

.33

• 1)ari Gapura Sastera ke Menara Gading : Koicksi Shaharom Husain di Perpustakaan IJKM

98. Khoo Kay Kim Negeri-Negeri Melayu Pantai Barat 1850-1873 : kesan Perkembangan dagang terhadap politik melayu Petaling Jaya: Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd., 1984

99. Kornik Creative: Laksamana Bentan Kuala Lumpur: Creative Enterprise Sdn. Bhd., 1996

100. Kongres sejarah Malaysia sempena perayaan Jubli Perak Persatuan Sejarah Malaysia 10-12 April 1978 Bangi : UKM, Bangi, 1978

101. Korban Kuala Kubu Karam Melaka: Syarikat Nusantara, 1978 3n

102. Korban Sungai Muar atau lelehan darah di Pantai Bentan Melaka: Syarikat Nusantara, 1978 2n

103. Korupsi Djakarta: N.Y. Nusantara. 1961

104. KPGMS KPGM-PTM Seremban: Kesatuan Persekutuan Gum-Guru Melayu, PersekutuanTanah Melayu.

[n.d]

105. Kuala Kubu Karam 1961 [S.l. : s.n., n.d.] 2n

106. Langkawi: legends in the Paradise Kuala Lumpur: Country Heights Publishing House, 1991

107. LaporanTahunanke-12(1981-82) [S.!. : s. n., n.d.]

108. Leimena,J. Perselisihan Indonesia-Belanda Djakarta: Penerbit Grafica, 1949

.34

• Dari Gapura Sasera ke Menara (Jading : Kokksi Shaharom Ilusain di Pcrpuslakaan UKM

109. Lembaga Malaya: Malaya weekly newspaper [S.l. : s.n.. n.d.] Bilangan 13,Tahunyangke5 Vol. 1, no. 11 September 10, 1965

110. Lembaga Malaya 1939-1941 [S.l. : s.n., n.d.]

111. Lembah Bujang Kuala Lumpur: Persatuan Sejarah Malaysia. 1980

112. Lembing Awang puking ka-dayang [S. 1. : s. n., n. d. 2n

113. Lindungan bulan Kedah: Biro Penerangan dan Penerbitan, Persatuan Sejarah Malay sia Cawangan Kedah Bil. 8, September 1996

114. M.Amrance Antologi puisi: Deru kalbu Johor: Seksi Penerbitan dan Penyelidikan Persatuan Penulis-Penulis Johor (PPJ), 1979

115. Majlis Memperingati Tokoh Ulama Silam ya ng ke IX 1983/84 Bangi : Fakulti Pengajian Islarm UKM Bangi, 1984

116. Malam dua drama haling mas san sial bertuah [S. 1. : s. n.. n.d.]

117. Malaya in history Kuala Lumpur: The Malayan Historical Society Vol. 4, July 1958, number 2 Vol. 5, February 1959, number I Vol. 5, November 1959, number 2 (2n) V61.7. September 1961, number I Vol. VII, April 1964, Number 1 Vol. IX, 1965 (Nombor 1 & 2) 7ii

.35

• Dat-i Gapura Salera ke Metiara Gading : Koleksi Shaharom Husain di Perpustakaan IJKM

,/118. Malayan forts -7' [S .1.]: The Director of Museums, Federation of Malaya. 1961

119. Malay - - Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka Vol. 12. number l &2. 1999

120. Malaysia dari segi Sejarah Kuala Lumpur: Persatuan Sejarah Malaysia Nombor 5, Jun 1969 Nombor6. Mach 1971 Nombor8,April 1979 Nombor9. 1980B Bilangan 12.1983 4n

121. Malaysia in history Kuala Lumpur: Malaysian Historical Society Vol. VIII, Number 1, December 1962 Vol. X, Number 2, 1967 Vol. XI, Number 1 & 2, December 1967 Vol. XII, Number 1. October 1968 Vol. XII, Number 2. March 1969 Vol. XV, Number 1, July 1972 Vol. XV, Number 2,December 1972 Vol. XIV. number 2, April 1972 Vol. XVI. Number 1, June 1973 Vol. XVI, Number 2, December 1973 Vol. XVII. Number 2, December 1974 Vol. XIX. Number 2, December 1976 Vol. XX, Number II, December 1977 Vol. XXI, Number 2, December 1978 Volume 23. 1980 Number 24,1981

122. The Malayan Monthly [S.l. : s.n.. n.d.]

Vol. 1, no. 2 September 1954 January. 1955

•36

• Dan Gapura Sastera ke Meriara Gading : Koleksi Shaliarorn Husain di Perpustakaan

123. Mashor Malaya Bermandi darah di sungai Johor Kuala Pilah : Abdul Ghani Abdullah Sentosa Store. [n.d]

124. Mashor Malaya Jiwa melarat Kuala Pilah : Abdul GhaniAbdullah, Sentosa Store, 1947

125. Mashor Malaya Kesan sejarah tanah aver Penang: Sinaran Brothers, [n. d]

126. Mashor Malaya Hantu Laut Batu Pahat : Taman Persuratan, Batu Pahat Johor, 1948 2n

127. Matahari memancar [S.f. : s.n., n.d.]

128. May day for justice: the lord presidents version Kuala Lumpur: Magnus Books, 1989

129. Mejar Dato' HajiAhmad Said Peredar angka 12 P.Bm.P.B. Diraja Singapura: Muthoba'ahAhmadiah, 1939

130. Mejar Dato' Haji Ahmad Said Peredar angka 14 P.Bm.P.B. Diraja Singapura : Muthoba'ahAhmadiah. 1939

131. MejarDato'HajiAhmad Said Peredar angka 16 P.Bm.P.B. Diraja Singapura: Muthoba'ahAhmadiah. 1939

132. MejarDato'HajiAhmad Said Peredar angka 20 P.Bm.P.B. Diraja Singapura : Muthoba'ahAhmadiah, 1940

.37

• Dari Gapura Sastera ke Menara Gading : Koleksi Shaharom Ilusain di Perpustakaan tJKM

133. MejarDato'HajiAhmad Said Peredar angka 21 P.Bm.RB. Diraja Singapura: Muthoba'ah Ahmadiah. 1940

134. MejarDato'HajiAhmad Said Peredar angka 5 P.Bm.P.B. Diraja Singapura: Muthoba'ahAhmadiah. 1938

135. Mejar Dato' HajiAhmad Said Peredarangka6 P.Bm.P.B. Diraja Singapura: Muthoba'ahAhmadiah, 1938

136. Mejar Dato [-laji Ahmad Said Peredar angka 8 P.Brn.P.B. Diraja Sirigapura: Muthoba'ahAhniadiah, 1939 2n

137. Mejar Dato' Haji Mohammad Said bin Haji Sulaiman RB Tawarikh purbakala bagi Negara Malaya

138. Melaka dahulu clan sekarang Kuala Lumpur: Persatuan Muzium Malaysia, 1982

139. Melaka clan sejarahnya Melaka: Persatuan Sejarah Malaysia. 1982

140. Melihat Australia! & II Negeri Sembilan: The Sentosa Store, Kuala Pilah, Negeri Sembilan. [n.d] 3n.

•38

U Dari Gapura Saslera ke Menara Gading : Koleksi Shahanom Ilusain di Ierpustakaan UKM

141. Memoir Shaharom Husain: Selingkar KenanganAbadi [S.!. : s.n.. n.d.]

142. Mihardja. Achdiat Anatisa Roman atau Nov elAtheis oleh Shaharom Husain Djakarta: Universitas Nasional. 1972

143. Mocthar Lubis Perempuan Djakarta : Timun Mas, 1956

144. Mohamed Din bin Ali Sambaan Chakap dan pepatah adat melayu Kuala Lumpur: The Economy Printers Ltd., 1956

145, Mohammad Hatta Indonesian Patriot Singapore: Gunung Agung, 1981

146. Monks.T.S. Brunei days England: The Book Guild Ltd. 1992 [S.1. : s.n., n.d.]

147. Mutiara Singapore: Harmy Bit. 21, Julai 1950 Bi!.63 - Bil. 83 Ru. 84 Bil. 109. November 1957 i' Bit. 148, Februari 1961 Bil.149. Mac 1961 - .7

Bil. 15 1. Mei 1961 Bil. 152, Jun 1961 Bil. 153,Julai 1961 Bil. 155, September 1961 II

U39

• Dari Gapura Sastera ke Menara (iadin : KoleLsi Shaharom Husain di Perpustakaan UKM

148. Nabir bin HajiAbdullah Maahad Ii Ihya Assyariffgunung semanggol 1934-1959 Kuala Lumpur: Jabatan Sejarah. 1976

149. Natsir, M.Capita Selecta Bandung: N.V. Penerbitan W. Van Hoeve

150, Negeri Johor Kemajuan Bahasa Kebangsaan 1965 [S.l. : s.n., n.d.]

151. Nehru, Jawaharlal Lintasan Sedjarah Dunia I & II Djakarta: Balai Pustaka, Djakarta. 1951 2n

k52. Norhalim l-Ij. Ibrahim Negeri Yang Sembilan daerah kecil pusaka adat warisan kerajaan berdaulat ShahAlam: Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd., 1995

153. Onnbiniaafar Kritik 1956-57

154. Pak Sako Kuala Lumpur: Utusan Melayu (Malaysia) Berhad. 1973

155. Pameran Sultan Trengganu di Dewan TunkuAbdul Rabman [S.1. : s.n., n.d.]

156. Parniran Sejarah Negeri Johor 1979 [S.1. : s.n., 1979]

157. Pamiran Sejarah Negeri Johor sempena Jubli Perak Persatuan Sejarah Malaysia [S.!. : s.n.]. 1979

158. Panduan beruchap Kuala Lumpur : Fajar Publications. 1962

•40

• Dari Gapura Sastera ke Menara Gading Koleksi Shaharom Ilusain di Perpustakaan

159. PatahTumboh Kuala Lumpur Oxford University Press, 1962

160. Pehin Orang KayaAmar Diraja Dato Seri Utama (Dr.) HajiAwang Mohd. JamilAl-Sufri Penyair Diraja: Sultan Haji Omar All Saifuddien Sa'adul Khairi Waddien Bandar Seri Begawan: Pusat Sejarah Brunei, 1987

161. Pehin Orang KayaAmar Diraja Dato Seri Utama (Dr.) Haji Awang Mohd. Jamil Al-Sufri Liku-liku perjuangan pencapaian kemerdekaan Negara Brunei Darussalam Brunei Jabatan Pusat Sejarah.. 1992

162. Pehin Orang KayaAniar Diraja Dato Seri Utama (Dr.) Haji Awang Mohd. Jamil Al-Sufri Tarsilah Brunei: sejarah awal clan Perkembangan Islam Brunel : JabatanPusat Sejarah, 1990

163. Pehin Orarig KayaAmar Diraja Dato Sen Utama (Dr.) Haji Awang Mohd. Jamil Al-S ufli Latar belakang sejarah Brunei Brunei JabatanPusat Sejarah, 1990

164. PehinTuan Imam Dato Paduka Seri Setia Ustaz HajiAwang Abdul Aziz bin Awang Juned Islam di Brunei: zaman pemerintahan Kebawah Dull Yang Maha Mulia Paduka Seri Baginda Sultan Haji Hassanal Bolkiah Mu'izzaddin Waddaulah, Sultan clan Yang Di-Pertuan Negara Brunei Darussalam Bandar Sen Begawan: Jawatankuasa Tertinggi Jubli Perak Kebawah Duli Yang Maha Mulia Paduka Seri Baginda Sultan dan Yang Di-Pertuan Negara Brunei Darussalam, 1992

165. Pehin Tuan Imam Dato Paduka Seri Setia Ustaz Haji Awang Abdul Aziz bin Awang Juned Menjadi tetamu Allah bersama abli kerahat : suatu sejarah Bandar Seri Bagawan : Jahatan Pusat Sejarah, 1993

166. Pci uang Terbilang Johor Johor : YayasanWanisanJohor. 2002

167. Pelancaran buku The Sultan was not alone clan pameran Almarhum DYMM Tuanku Sultan Badlishah dalam Kenangan 1894-1958 Kedah: Balai Seni Negeri, Kedah Darulaman. 1990

•41

U E)ari Gapura Sastera ke Menara Gading : Koicksi Shaharom Husain di Perpustakaan 1rKM

168. Pemhukaan rasmi Kompleks Kastam Tanjung Puteri Jabatan Kastam dan Eksais Diraja Johor Bahru [Si. : s.n.. itd.]

169. Pemergian bagi menyempumakan haji Johor Baharu : Supayang Hang Keris. 1939

170. Pengasuh Kelantan: Majlis Ugama Islam 23 Mei 1955 21 Julai 1955

171. Perayaan Hari Wanita Negri Johor 1965 [S.l. : s.n.. ftd.]

172. Percival, Lieut-GeneralA. E. The war in Malaya London: Eyre & Spottiswoode. 1949

173. Perintis : majalah pengetahuan dan sastra Seksi Penerbitan Badan Pengetahuan PersekutuanMelayu Republik Arab Mesir, 1974

,J'74. Perlembagaan Malaysia: perkernbangannya: 1957-1977 Petaling Jaya: Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd. 1984

175. Pesaka Selangor Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 1966

176. Pesta Pembangunan Negeri Johor Johor l3aharu: Ma] lis Perbandaran Johor Bahru. 1977

177. PGM-JOHOR [S.!. : s.n., n.d.]

178. Polak. H.S.L. ; Brailsford, U.N. Lawrence, Lord Pethick Mahatma Gandhi London: Odharns Press Limited. 1949

•42

• Dari Ciapura Sastera ke Menara Gading : Kokksi Shaharorii Ilusain di Perpuslakuan

179. Proceedings ofthe Museum Association of Malaysia Workshop on the conservation of museum objects in the tropical conditions Kuala Lumpur: The Museums Association of Malaysia. 1981

180. Pusaka: Berita Jabatan Pusat Sejarah Kenienterian Kebudayaan Belia dan Sukan Negara Brunei Darussalam. Negara Brunei Darussalam : Jabatan Pusat Sejarah Bil. 1,Tahun 1988 Bil. 6. Tahun 1994

181. Pusaka [S.!. : s.n.. n.d.] Bilangan2.Tahunl988 r• Bilangan 3, Tahun 1990 h•).

Bilangan4.Tahun 1991 Bilangan5.Tahun 1992 4n

182. Qalam Singapore: Qalam. Geylang Road Julai 1963 'i 0gos1963 '\•1 September 1963 '-', 3 Oktober 1963 h 4 November 1963 r'

183. R.Moh.All Pengantar ilmu sedjarah Indonesia Djakarta : Bhratara, 1963

184. Ririgkasan penyatajawatan kuasa berkenaan pelajaran Melayu [S.1. : s.n., n.d.]

185. S. Moharned Hatta Psikologi & kaunseling remaja Kuala Lumpur: Pertubuhan Jamaah Islah Malaysia (JIM), 1994

.43

• L)ari (iapura Sasteri ke Menara (iading Koleksi Shaharom Husain di Perpustakaan tIKM

186. Saad Shukribin HajiMuda Detik-detik sejarah Kelantan Pasir Puteh : Pustaka Aman Press, 1971

187. Sambutan 60 tahun Johor [S.!. : s.n., n.d.]

188. Sanisuri bin Arnin bin Una Syair kiasan Muar : Muhanmiadiah Keris, 1937

-1^89. Seimbas niengenai projek pelabuhan Johor [S.1. : s.n., n.d.]

190. Sejarah Malayu or The Malay Annals Singapore: Methodist Publishing House, 1915

191. Sejarah Malayu or The Malay Annals Singapore: Techap di Malaya Publishing House, 1930 Jilid 2, Malay Literature Series, No.9

192. Sejarah PerkembanganJohor Moden II [S.l. : s.n., n.d.]

193. Seluruh hidupnya untuk Malaysia [S.1. : s.n.. n.d.]

194. Semangat Nippon yang sebenar diuraikan Johor Bahru : SheikhAlwi Shahab. 2602

195. SH..A.K.Pringgodigdo Sedjarah pergerakan rakjat Indonesia Djakarta: P.T. Dian Rakyat. 1967

196. Shaharom Husain: karyawaiiJse jarawan ternarna dari Selatan [S. 1. : s.n.,n.d.]

• 44

U Dari (iapura Sastera kc Menara Gading : Koleksi Slialiarern Husain di Perpustakaan IJKM

197. ShaharomElusain Selingkar Kenangan Abadi Bangi Jabatan Persuratan Melayu, 1985

Shaharom Husain 10Julai1511 [S.!. s.n.]. 1947 2n

199. Shaharom Husain Badik panglima Riau 1956 [S.!. : s. n., n.d.]

200. Shaharorn Husain Balang Mas Singapura Pustaka Melayu Malaysia Press Ltd, 1964 2n

201. Shaharom Husain Bendahara Tepok 1983 [S.1. : s.n., n.d.]

202. Shaharoni Husain Berkunjung ke Sabah Johor Bahru Terbitan 2 Gapura Sastera. 1982

203. ShaharornHusain Berkunjung ke Sabah Kempas Baharu: Gapura Sastera, 1982

204. Shaharorn Husain Berkunjung Kesurnatera Tengah dan Barat (Minangkabau) Johor Baharu: Gapura Sastera, 1975

.45

• Dari Gapura Sastera ke Menara Gading : Kokksi Shaharom Husain di Perpustakaan [KM

205. Shaharom Husain Biografi perjuangan politik Darn' On Jaafar Johor Baharu Gapura Sastera. 1985 4n

206. ShaharomHusain Bujang Jaya Singapura: Pustaka Melayu Malaysia Press, 1964

207. Shaharom Husain Bunga rampai dari Australia [Si.: s.n.,n.d.]

208. ShaharomHusain Bunga Rampai [S.1. :s.n.,n.d.]

209. Shaharom Husain Chahaya Johor [S.1. : s.n.. n.d.]

2'i0. Shaharom Husain Di bawah hujan peluru Bangi : Afy Communications, 2000

211. Shaharom Husain Di bawah sinar matahari Bangi : Penerbit UKM. 2004

212. Shaharom Husain Jubli Intan Sultan Johor [S.1. : s.n., n.d.]

213. Shaharorn Husain Keris Laksamana Bentan [5.1. s.n.. n.d.]

046

U Dari Gaura Sastcra ke Menara Gading : Koleksi Shaharom I lusain di Perpustakaan !JKM

214. Shaharom Husain Kesan dan aliran sejarah tanahair kita [S.I. s.n.. n.d.]

215. Shaharom Husain Kesan-kesan sejarah di dalam kawasan Johor Tenggara Johor Bahru : Gapura Sastera, 1977

216. Shaharom Husain Lawyer Dahlari 1939-1940 [S.1. s.n.. n.d.]

217. ShaharomHusain Lembing Awang pulang ke Dayang Melaka Syarikat Nusantara, 1-959 I l 2n-

218. ShaharomHusalli Lembing Awang pulang ke dayang Singapura Pustaka Malaysia, 1965 2n

219. Shaharom Husain Melancong ke Britain dan Oleh-oleh dari England & Scotland Johor Baharu : Terbitan 4 Gapura Sastera, 198 3 2n

220, Shaharorn Husain Memahami dan nierengkaskan karangan [S.I] : Sinarari Bros. [n. d]

221. ShaharomHusain Memeografdan Sejarah Bangi Jabatan Persuratan Melayu. UKM Bangi. 1983

.47

• Dari Gapura Sastera ke Menara Gading : Koleksi Shaliarom Husain di F'erpustakaan UKM

222. Shaharom Husain Memoir Shaharom Husain: selingkar kenangan abadi Bangi: Penerbit UKM, 1996

223. Shaharom Husain Meniti bahagia [S.1. : s.n., n.d.]

224. Shaharom Husain Pantomin: sejarah pembukaan, pembinaan dan pembangunan negeri & kerajaan Johor moden Johor Baharu : Gapura Sastera, 1983

.2n

225. Shaharorn Husain Pantomin : Sejarah Pembukaan. Pembinaan clan Pembangunan Negeri & Kerajaan Johor Moden Johor : Terbitan 3 Gapura Sastera, 1983

226. ShaharomHusain Potret Sasterwan Malaysia (Video Kasett) Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. 1995

227. ShaharomHusain Sa-chebis sejarah tiga zaman Raja-Sultan Johor Moden [S.1. : s. n., n.d.]

228. Shaharom Husain Satria Jaya [S.l. : s.n., n.d.]

229. Shaharorn Husain Sejarah Bendera Johor clan diantara pejuang-pejuang hahasa dan kesusasteraan Melayu di Johor-Riau dan karyanya [S.1. : s.n., n.d.]

• 48

• Dari (lapura Sastera ke Menara Gading : Koeksi Shaharom Husain di Pcrpustakaan

230. Shaharorn Husain Sejarah Johor : kaitannya dengan Negeri Melavu Kuala Lumpur: Penerbit Fajar Bak-ti Sdn. Bhd.. 1995

231. Shaharoni Husain Sejarah Perkembangan Johor Moden I [S.L : s.n., n.d.]

232. Shaharom Husain Sejarah Symbol Kebesaran Hasil Negeri Johor

233. Shaharorn Husain Seri Nara [Si. : s.n.. n.d.]

234. Shaharoni Husain Si bongkok Tanjong Puteni Singapura : Pustaka Melayu, 1961

235. ShaharomHusain Siapa Gila?Johor : DM Imej, 2002 2n

236. Shaharom Husain Sknip : Pantomen sejarah pakaian-pakaian rnelayu Johor & sejarah pakaian-pengantin Melayu Johor [S.l. : s.n.. n.d.]

237. Shaharom Husain Tun Fat irnah (novel sejarah) Johor: Taman Persuratan 2. [n.d]

238. ShaharomHusain Tun Fatirnah atau riwayat peijuangan ibu melayu berdasarkan sejarah melayu Johor Baharu : Annies, 1960

.49

• Dari Gapura Sastera ke Menara Gading : Koleksi Shaharorn Ilusain di Perpustakaan LKM

239. Shaharom Husain Tun Seri Lanang (Riwayat hidup dan Sandiwara) Singapura : Pustaka Melayu. 1959 in

240. Shaharom Johor 1-Iarimau Johor Singapura : Pustaka Melayu. 1962

_,241. Sheikh Mohamad Thohar Jalaluddin Kitab lrshadilkho'idh II ilmifaraidh Singapura : Muthoba'ahAl-Hamadiah, 1929

>42 Sheppard. M. C. if Historic Malaya an outline history Kuala Lumpur: Malayan Historical Society, [n.d]

243. Sin MimeograflBKKM Peranan bulan Melayu dan tokoh-tokohnya dalam Perkembangan bahasa & persuratan Melayu oleh Shaharom Husain [S.I. : s.n., n,d.] 2n

244. Sin Warisan Pujangga Johor: Shaharom Husain: Gap ura, Sastera Johor Johor : Yayasan Warisan Johor, 2003

245. Stockwell British policy and malay politics during the Malayan union experiment 1942-1948 Kuala Lumpur: Art Printing Works. 1979

246. Suara Guru Sin( apura: SMTU Jilid 1, Bilangan 6, 13 December 1947

247. Suara Malaysia [S.l. : s.n., n.d.] Sept. 1965 to Mac 1967 Jan —Dis1967 v2. Sept. 1965 — Dis 1966 1) 3 Jan. 1963 —Mci 1969 r 4 4n

• 50

• Dari (iapura Sastera ke Menara Gading : Koleksi Slialiarorii Ilusain di Perpustakaan (JKM

248. Suara Merdeka [S.l. : s.n., n.d.]

249. Tafsirdarjahl dv [S.l. : sm., n.d.]

250. TamarDjaja Pusaka Indonesia (orang-orang besar tanah air) Djakarta: Pustaka Antara, 1940

251. Tan Sri Datuk Dr. Mohamad Said Memoirs of Menteri Besar Kuala Lumpur: Heinemann Educational. Books (Asia) LTD. 1982

252. Tardjan Hadidjaja Adat Raja-Raja Melayu Kuala Lumpur : Penerbitan Pustaka Antara, 1952

253. TawarikhJohor Johor : Jabatan Persuratan Guru-Guru Melayu Johor, 1950 3n

254. Teh Fat imahAbdul Wahab Megat Terawis : suatu cherita dahulu kala London: Macmillan and Co. Limited St. Martin's Street. London. 1951

255. Teknik mengarang Djakarta: Dinas Penerbitan Balai Pustaka, 1960

256. Teo, Albert C.K. A guide to Brunei Darussalam Sabah: Sabah Handicraft Centre, 1992

•51

U Dan Gapura Sastera ke Menara Gadmg : Koleksi Shaharom Husain di Perpustakaan I'KM

257. Teruna madjalah remadja [S.1. : s.n.. n.d.]

258. Tonggak KerajaanMelayu Johor Singapura : Pustaka Melayu, 1961 2n

259. Tun Dato Haji Mohamed Salleh bin Abas Kebebasan kehakiman: singa di bawah takhta dije rat (satu kezalirnan) [S.I.] : Penerbitan Pena Sdn. Bhd.. 1989

260. Tun Fatimah Melaka: Syarikat Nusantara, 1978 2n

261. Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj Sa-belum dan sa-lepas Mei 13 Kuala Lumpur: Penerbitan Utusan Melayu Berhad, 1969

262. Ucapan-ucapan Tun Haji Abdul Razak bin Hussein 1960 Kuala Lumpur: Arkib Negara Malaysia dengan kerjasama Jabatan Perdana Meriteri, 1975

263. Ucapan-ucapan Tun Haji Abdul Razak bin Hussein 1961 Kuala Lumpur: Arkib Negara Malaysia dengan kerjasama Jabatan Perdana Menteri, 1975

264. Ucapan-ucapan Tun Haji Abdul Razak bin Hussein 1962 Kuala Lumpur: Arkib Negara Malaysia dengan kerjasarna Jabatan Perdana Menteri. 1978

265. Ucapan-ucapan Tun Haji Abdul Razak bin Hussein 1963 Kuala Lumpur: Arkib Negara Malaysia dengan kerjasama Jabatari Perdana Menteri. 1980

266. Ucapan-ucapan Tun Haji Abdul Razak bin Hussein 1971 Kuala Lumpur: Arkib Negara Malaysia dengan kerjasama Jabatan Perdana Menteri, 1976

•52

U Dari (iapura Sastera ke Menara Gading : Koleksi Shaharoni Husain di Pcrpuslakaan (JKM

267. Ucapan-ucapan Tun Haji Abdul Razak bin Hussein 1972 Kuala Lumpur Arkib Negara Malaysia dengan kerjasama Jabatan Perdana Menteri, 1977

268. Ucapan-ucapan Tun Haji Abdul Razak bin Hussein 1973 Kuala Lumpur Arkib Negara Malaysia dengan kerasama Jabatan Perdana Menteri. 1977

269. Ucapan-Ucapan Tun 1-laji Abdul Razak bin Hussein 1974 Kuala Lumpur: Arkib Negara Malaysia dengan kerjasama Jabatan Perdana Menteri. 1979

270. WakChantok Singapura: Pustaka Melayu Malaysia Press, 1965 3n

/271. Wan Shamsudin Mohd. Yusof Kedah DarulArnan dalam sejarah liku-liku perjuangan menuju kemerdekaan 1791-1957 Alor Setar: Lembaga Muzium Negeri Kedah DarulAman. 1992 2n

272. Wan Shamsudin Mohd. Yusof Rumah bersejarah di kampong lindungan raja Alor Setar: Lembaga Muzium Negeri Kedah Darulaman, 1992

273. Wan Shamsudin Mohd. Yusof Sejarah: Kedah Darul Aman sepanjang zarnan Alor Setar :Lembaga Muzium Negeri Kedah DarulArnan, 1992 2n

274. Wanita : antoloji cherpen-cherpen wanita Kuala Lumpur: Penerbitan Pustaka Antara, 1964

275. Z&ba Ilirni mengarang Melayu Kuala Lumpur: Dewan Bahasa clan Pustaka, 1962

276. Zulkipli Mahmud Warta Malaya penvambung lidah bangsa Melayu 1930-1941 Bangi : Jabatan Sejarah UKM Bangi, 1979

77 V

/ -f34ij - , q 6•. 053

\IeI ihat Australia I & II.. sebuah catatan perjalanan.

\J .... IapaGiIa?.

Tun Sen tanan

OIIJ MNWANG 1ULUI4APJ tR$fl*I

WW I*.ttU& kPA MI4M JO* eA*ARU

p M* PflU11I DA1tk &.t'N

oLth. SHAI4AROM IIUSAIN

• Dun (iupuru Sasteru ke \lcnara ( lafin : KuIcksi aIiuram I Iuain It Perpustakaan I KM

Skrip Drama Pentas .... Tun Seri I .anang. Biograti Datuk Onn Jaatar.

•54

ii E 1101 II

SHAHAROM HUSAIY^

r.

Di Bawah 1-lujan Peluru.sebuah novel sejarah

LJIiI. .at ahari

• Duri Gapura Sastera ke \lenara Gading : Koteksi Shaharom Husain di Perpustakaan

Memoir Shaharom Husain

SebLtah Naskah yang didedikasikan

Penizalaman di bavah pernerintahan Jepun buat Shaharom Husain. terakam dalam penerbitan mi.

055

• 1)ari Gapura Sastera ke Menara (lading : Koleksi Shaharom Husain di Perpustakaan tJKM

B) Senarai Manuskrip dan Memorabilia:

1. Harimau Johor (Poster Hebahan)

2. Kuala Kubu Karam (Poster Hebahan)

Shaharom Husain Analisa Roman atau NovelAtheis (Artikel) [S.!. : s.n., 19721

4. Shaharom Husain Badek Panglima Riau (Slu-ip Drama) [S.1. : s.n., 1956]

5. Shaharom Husain Balang Mas (Skrip Drama) [S.1. : s.n.. 1963]

6. Shaharomflusain Biografi Datuk Orin (manuskrip) [S.1. : s.n.,n.d]

7. Shaharom Husain Dibawah Hulan Peluru (manuskrip) [S.1.: s.n., 1968]

8. Shaharom Husain Dibawah Sinar Matahari (nianuskrip) [Si. : s. n., n. d]

9. ShaharomHusain Gapura Sastera dan Shaw's Corner (Artikel) [S.I. : s.n.. n.d]

10. Shaharom Husain Hantu Laut (Skrip Drama) [S. 1. : s.n.. 1964]

11. Shaharom Husain Keluarga dan Tetangga (Ski-it) Drama) [S.!.: s.n.. 1960]

3.

•56

• Dari Gapura Sasiera ke Menara (iading : Koleksi Shaharoin Ilusain di Perpustakaan CKM

12. Shaharom Husain Keris Laksamana Beritan atau Marhurn Mangkat Dijulang,(Skrip Drama) [SI. : s.n 1983]

13. ShaharornHusain Kuala Kubu Karam (Skrip Drama) [S. 1. : s.n.. 1961]

14. Shaharorn Husain Kuala Kubu Karam (Skrip Drama) [S.1. : s.n., 1977]

15. Shaharom Husain LembingAwang Pulang ke Dayang (Manuskrip Novel) [S.I. : s.n.. 1977]

16. Shaharom Husain Memoir Shaharom Husain ( Manuskrip Memoir) [Si. : s. n., n. d]

17. Shaharom Husain Meniti Bahagia (Skrip Drama) [Si. s.n., 1985]

18. Shaharom Husain Keris Laksamana Bentan atau Marhum Marigkat Di julang.(Skrip Drama) [S.!. : s.n.. 1983]

19. Shaharom Husain Si Bongkok Tanjung Puteri (Skrip Drama) [S.1. : s.n., n.d]

20. Shaharom Husain Keris Laksamana Bentan atau Marhum Mangkat Dijulang.(Skrip Drama) [S.1. sn.. 19831

21. Shaharom Husain Sumpah Pemuda Pernudi Tanah Ayer (Skrip Drama) [Johor Bahru: s.n.. 1961]

.57

• Dari Gapura Sastera ke Menara (iading : Koleksi Shaharom 1-lusain di Perpustakaan

22. Shaharoml-lusain Tun Kudu (Skrip Drama) [S.1. : s.n.. n.d]

23. Shaharom Husain Tun Seri Lanang : Riwayat hid-up dan Sandiwara (Manuskrip) [Johor Bahru : s.n., 1958]

24, Shaharom Husain Wak Chantok (Skrip Drama) [S.1. s.n.. n.d]

25. Shaharom Husain Wak Chantok (Skrip Drama) [S.l. : s.ri.. n.d]

26. Warta Istiadat Pemakaman Sultan Johor, Almarhum Sultan Sir Ibrahim IbniAlmarhum Sultan Abu Bakar. [Johor I3ahru : Johor Royal Court. 1959]

I 441- ..40M1

_*I_.I **

4W1 - .. ,4.I 14104

- - -4- - - -4-

+- - --. --4-- -a-

- 0

Manuskrip Drama Pentas 'Men ti Bahagia" yang dihasi Ikan pada tahun 1985

•58

-.-- i.--'

-J --- - -

-,--

-,.--

• I)ari ( Japura Sastera ke \Ienara Ciading : Koleksi Shahaioin II usiu di Perputakaaii I - K \

9-

---.' - -

- ----..- #_-1^

-

-

Manuskrip asal naskah 'Di bawah Sinar Matahari' karya Shaharom Husain.

Warta khas yang dikeluarkan bersempena Istiadat Pernakarn an Alniarh urn Sultan Johor. Sultan Sir Ibrahim Ibni Almarhum Sultan Abu Bakar pada tahun 1959.

• 59

• Dari Gapura Sastera ke Menara Gading Kokksi Shaharom Husain di Perpustakaan 1KM

4. Pemeliharaan KoleksiAllahvarham (Dr.) Shaharom Husain.

Pemeliharaan bahan adalah diantara matlaniat utama penubuhan Bahagian Koleksi Arkib. Galeri dan Khas, justeru setiap bahan yang berada dibawah pengurusarl bahagian mi akan melalui proses pemeliharaan mengikut piawaian yang telah ditetapkan. Proses perneliharaan yang dilaksanakan meliputi hanipir keseluruhan proses kerja, dari perolehan sehinggalah sesuatu bahan itu diletakkan dirak. Sebagai bahan yang diletakkan dibawah Koleksi Khas, koleksi bahan sumbangan Allahyarham Shabarom Husain turut melalui proses pemeliharaan yang sama.

Pemakaian "Book Jacket".

Setiap bahan dari koleksi mi akan dipakaikan Book Jacket ", terdapat duajenis "book jacket" yang digunakan. iaitu yang berpelekat dan yang tidak mempunyaipelekat. Pemakaian "Book Jacket" mi dapat memelihara kondisi kulit bahan dari terkoyak atau dicemari oleh unsur yang boleh menghilangkan makiumat yang terdapat padanya.

Penyediaan Book .Jackci "Book uipaaiLait pada buku.

"Book Jacket

b 67̂ #J

I __ IL 1L"-dipakai Lan Book Jacket

60

AJat bacaan stih u. JIl..7nIo/ivgrornekfr

• Dari Gapura Sastera ke Menara (iading Koleksi Shaharoin Ilusain di Perpustakaan 11KM

Kawalan Suhu

Bahan mi diletakkan didalam kawasan simpanan yang berhawa dingin selarna 24 jam. Suhu ding in didalam kawasan koleksi dikawal dengan kadar 15-26 daijah celcius. Suhu dingin yang terkawal akan memastikan bahan tidak terlalu kering lalu merapuh dengan mudah. Pernantauan keatas kadar suhu dibuat setiap hari dengan menggunakan alat yang dinarnakan "Thermohygrometer".

LAPORA

Rekod pc11 itaLian Suhu dan Kc'nhilILl1

Kawalan Kelembapan.

Kadar kelembapan yang ditetapkan adalah pada kadar 50-60 RH. kadar mi dikira memadai untuk memastikan bahan yang tersimpan tidak terlalu lembab sehingga boleh menjejaskan kualiti set-ta rnenjadikannya berkulat akibat kelembapan yang rnelampau. Sebanyak 4 unit alat kawalan kelembapan yang dinamakan "Dehumidifier" disediakan di bahagian mi.

DEHUMIDIFIER I

Iii. P*tII,., T.nçk A. t hsl dko.ngk ,etiw

-,

Dehumicii/k-'r diutiakan bagi Lnenga\vaI kadar kelembapan.

061

• Dari Gapura Sastera ke Menara Gading Koicksi Shaliarom liusain di Perpustakaan UKM

Fumigasi

Bagi memastikan setiap mikroorganisrna perosak seperti bubuk, lipas, silverfish atau anai-anal dihapuskan, proses fumigasiakan dilaksanakan. Proses fumigasi mi akan dilakukan setiap tahun oleh kontraktor yang bertauliah.

Penvahasidan

Bahan manuskrip dari ko leksi Shaharorn I lusain telah melalui proses penyahasidan terutama hagi kawasan yang telah dicemari oleh karat yang terhasil dari penggunaan dawai kokot atau klip kertas. KIip kertas dan Dawai Kokot mi terlebih dahulu dibuang sebelum kawasan yang berkarat it disembur dengan cecair nyahasid.

Kotak Bebas Asid

Kotak bebas asid digunakan bagi menyimpan ko!eksi manuskrip Shaharom Husain.selain menghindar bahan dari sebarang unsur yang boleh merosakkannya, ianyajuga dapat mengelakkan dan berlakunya tindak balas asid dari manuskrip yang tersimpan didalarnnya.

I' . uidr LCU'L1 \U \Jfl dILUhakall DdL! IHfl\ liii jJcU

rnanuskrip.

•62

• Dari Gapura Sastera ke Menara (iading Koicksi Shaharoni Huain di Perpustakaari ('KM

Dasar Koleksi Tertutup

Koleksi Arkib. Galeri dan Khas merupakan koleksi tertutup, derigan maksud pelanggan tidak diberi akses ke dalam kawasan koleksi. Pelanggan hanya holeh berurusan di kaunter dengan memberi niakiurnat bahan yang diperolehi dari Katalog atas talian atau senarai yang disediakan, proses seterusnya hanya kakitangan bahagian mi yang akan mengambil bahan yang dikehendaki dari rak. Langkah mi dapat mengatasi masalah bahan disorok atau pengambilan hahan dengan cara yang kasar, umpamanya mengambil bahan dengan menarik bahagian "Head Cap" buku yang membolehkarniya terkoyak.

Kaunter Bahagian Ko!eksi Arkib, Galeri dan Khas

Dasar Pinjaman

Bahan dari koleksi Arkib dan Khas tidak boleh dipinjam untuk dibawa keluar atau pinjarnan bermalam, sebaliknya bahan hanya tersedia untuk dirujuk dibahagian mi sepanjang waktu pejabat sahaja. Dasar irii dilaksanakan bagi mengelakkan bahan hilang atau rosak sewaktu berada dalam simpanan pelanggaa

Bahagian Koleksi Arkib, Galeri dan Khas sentiasa memberi perhatian terhadap keberkesanan aspek pemeliharaan yang di!aksanakan,justeru kaedah yang digunakan sentiasa mengalami menambahbaikan yang berterusan. Pendekatan mi adalah bersesuaian dengaii peranannya sebagai unit yang bertanggungjawab mernusakakan khazanah ilniu yang terdapat didalarn koleksinya.

• 63

• L)ari (lapura Sastera ke Menara (lading : Koicksi Shaharorn 1-lusain di Perpustakaan IJKM

Rujukan

Solehahlshak. 1999. Interviews: Shaharom Husain. MalayLiterature 12(1&2): 29- 45.

Shaharom Husain. 1999. Activities of the Culture. Arts. Language and Literature Club. MalayLiterature 12(1&2): 1-48.

Shaharom Husain. 1996. Memoir Shaharom Husain: Selingkar KenanganAbadi. Bangi : Penerbit UKM.

Sin Warisan Pujangga Johor. 2003. Shaharom Husain: Gapura Sastera Johor. Johor: Yayasan Warisan Jo ho r.

• 64

"...Satu-satu karya itu dinilai dari sudut sejarah dan kesannya terhadap masyarakat

ketika Iahirnya..."

- Shaharom Husain -

^^ Dar i ^^ Gapura Sastera

ke Menara Gading

Bahaian KcIeks Arkb, Galtr Jtfl Yhs PTS 2C;O