1.0 PENGENALAN

Negara kita Malaysia dikenali di mata dunia sebagai sebuah negara membangun yang

mempunyai masyarakat majmuk yang berjaya mengekalkan kestabilan politik sendiri.

Ramuan kejayaan ini menjadi teladan negara-negara lain terutamanya yang bergolak

meskipun tidak mempunyai masyarakat majmuk. Tragedi pembunuhan dan perang

saudara tercetus sehingga melumpuhkan kegiatan ekonomi tersebut. Bangsa Malaysia

merupakan satu cita-cita murni ke arah mewujudkan sebuah negara yang stabil dan terus

maju ke hadapan. Tun Dr. Mahathir Mohamad, mantan Perdana Menteri Malaysia pernah

menjelaskan bahawa Bangsa Malaysia adalah bangsa yang mampu mengenalpasti diri

mereka dengan negara, bertutur dalam bahasa Malaysia dan menerima Perlembagaan

Persekutuan ( "as people being able to identify themselves with the country,speak Bahasa

Malaysia and accept the Federal Constitution." )

Persoalan negara bangsa dan Bangsa Malaysia menarik perhatian pelbagai pihak

selepas Tun Dr Mahathir Mohamad mengemukakannya pada tahun 1991. Dalam

ulasannya terhadap Wawasan 2020, beliau menegaskan bahawa dalam usaha menjadikan

Malaysia sebuah negara maju menjelang tahun 2020, kita perlu berusaha ke arah

membentuk sebuah masyarakat yang liberal dan bertolak ansur tetapi pada masa yang

sama bebas mengamalkan adat, kebudayaan dan pegangan agama masing-masing.

Walaupun begitu, rakyat Malaysia perlu meletakkan kesetiaan yang tidak berbelah bahagi

kepada negara. Reaksi masyarakat terhadap konsep negara bangsa mahupun bangsa

Malaysia kerap menimbulkan pelbagai perbahasan yang menarik. Dari segi konseptual,

ada yang menganalisis ‘bangsa Malaysia’ secara legalities dengan menghubungkannya

dengan konsep ‘warganegara’ manakala ada yang melihatnya sebagai ‘ras’. Abdul

Rahman Embong ( 2006 ) dalam Negara-Bangsa: Proses dan Perbahasan mendefinisikan

bangsa sebagai satu komuniti politik yang terbentuk dalam sejarah yang ditautkan

melalui perkongsian wilayah, budaya dan bahasa serta perasaan sebangsa. Beliau turut

membicarakan perbezaan pengalaman pembinaan negara bangsa di Eropah dengan

Malaysia. Namun begitu, pembentukan negara bangsa di Malaysia bukanlah sesuatu yang

baru.

Proses ke arah itu, dikatakan telah bermula sejak era penjajahan British.

Perubahan dasar British selepas Perang Dunia Kedua dilihat sebagai titik tolak apabila

Malayan Union diperkenalkan pada tahun 1946. Di mana salah satu objektif Malayan

Union ialah mewujudkan satu bangsa yang kewarganegaraan berlandaskan prinsip ‘jus

soli’ iaitu kerakyatan berdasarkan tempat kelahiran diperkenalkan. Hal ini membolehkan

semua warga asing yang dilahirkan di Tanah Melayu atau Singapura serta mereka yang

berusia 18 tahun ke atas dan telah bermastautin di sana untuk tempoh 10 daripada 15

sebelum 15 Februari 1942 mendapat kerakyatan mereka secara automatik. c. Dalam

kompromi Inggeris – Melayu, British bersetuju dengan pembentukan sebuah kerajaan

pusat yang kuat dan dipertanggungjawabkan ke atas semua perkara yang penting

termasuklah soal pembangunan, kebajikan , kerakyatan dan sebagainya.

Namun begitu, kuasa serta kedaulatan raja-raja Melayu dikembalikan dan

kepentingan orang Melayu terus dilindungi oleh British. Ia bertujuan mengelakkan orang

Melayu menentang British secara kekerasan dan pada masa yang sama timbul

kekhuatiran akan tersebar pengaruh komunis di kalangan orang Melayu. Pembentukan

Persekutuan Tanah Melayu 1948 telah mendapat reaksi negatif daripada masyarakat

imigran termasuklah AMCJA yang telah melancarkan hartal kerana beranggapan

perlembagaan baru itu menafikan hak golongan tersebut. Ia menyaksikan wujudnya

kerjasama antara kaum yang pertama dalam politik negara. AMCJA telah membentuk

pakatan dengan PUTERA, sebuah parti haluan kiri yang dianggotai oleh parti-parti

radikal seperti PKMM, API dan Awas. Perlembagaan Rakyat yang terdiri daripada 10

prinsip telah diluluskan pada April 1947 (James P. Ongkili. 1985, 63). Ia menampilkan

konsep bangsa iaitu bangsa Malaya yang terdiri daripada semua kaum yang mengaku

Tanah Melayu sebagai tanah airnya serta menunjukkan taat setia terhadapnya. Namun

begitu, British enggan berunding mahupun mengiktiraf kerjasama AMCJA-PUTERA

yang didalangi oleh PKM. Lantaran itu, British kekal dengan persetujuan yang dicapai

hasil rundingan dengan UMNO dan Raja-Raja Melayu. Perlembagaan Persekutuan 1948

yang dilaksanakan pada Februari 1948 dan kemerdekaan Tanah Melayu menjelang 31

Ogos 1957 telah merancakkan lagi usaha ke arah pembentukan Negara bangsa.

Permuafakatan politik yang terbentuk antara UMNO – MCA – MIC bukan

sekadar mempercepatkan lagi proses kemerdekaan tetapi telah berjaya membentuk satu

gandingan yang mantap dan seterusnya menerajui negara ke satu dimensi politik yang

baru. Pembentukan Perlembangan Tanah Melayu 1957 hasil daripada tolak ansur kaum

membuktikan bahawa Tanah Melayu berada di landasan yang tepat dalam usaha

membentuk sebuah negara bangsa yang dikongsi bersama. Penggubalan Perlembagaan

Persekutuan Tanah Melayu 1957 telah mengambil kira pelbagai aspek yang melibatkan

kepentingan kaum yang berbeza. Di mana konsep negara bangsa turut didefinisikan

dalam Perlembagaan 1957 yang menekankan sekurang-kurangnya tiga elemen utama

yang dapat menjelaskan sfat dan ciri ‘bangsa Malaysia’ iaitu berkaitan dengan

kewarganegaraan, taat setia yang tidak berbelah bagi kepada negara serta penguasaan

terhadap Bahasa Malaysia sebagai bahasa kebangsaan (Berita. Harian. 12 Nov. 2008 ).

Suruhanjaya Reid telah dipertanggungjawabkan dalam merangka sebuah perlembagaan

baru untuk Tanah Melayu. Ia telah menerima pelbagai pandangan, cadangan serta

bantahan dari pelbagai pihak dan memberi penekanan kepada beberapa aspek yang

penting termasuklah soal kewarganegaraan, kedaulatan sultan Melayu, kedudukan agama

Islam, Bahasa Melayu sebagai bahasa Kebangsaan dan hak keistimewaan orang Melayu.

Proses pembentukan negara bangsa itu, tidak terhenti di situ tetapi terus

dimantapkan dengan pembentukan Malaysia pada September 1963 dengan kemasukkan

Singapura, Sabah dan Sarawak. Penggabungan tersebut telah membawa kepada satu

perkembangan politik yang tegang dan diwarnai oleh sentimen-sentimen perkauman yang

teramat sempit. Pemimpin PAP yang lantang memperjuangkan konsep negara ‘Malaysia-

Malaysian’ dan secara terus terang mengkritik kedudukan orang Melayu serta kuasa raja-

raja Melayu ternyata mengenepikan kontrak sosial yang telah dipersetujua sebelum ini. Ia

terterusnya mengakibatkan penyingkiran Singapura pada tahun 1965 namun begitu, bibit-

bibit perkauman yang tercetus masih belum mampu diredakan. Pilihan Raya Umum 1969

yang menyaksikan kehadiran DAP dan Gerakan terus meniup sentimen perkauman

apabila meneruskan perjuangan PAP yang mendesak persamaan politik, ekonomi dan

sosial bagi semua. Senario politik negara yang tidak menentu serta sarat dengan unsur-

unsur perkauman telah mencetuskan rusuhan kaum sejurus Pilihan Raya Umum 1969

yang mengakibatkan parlimen digantung dan undang-undang darurat diisytiharkan.

Tragedi berdarah itu dilihat merencatkan proses pembentukan negara bangsa di Malaysia.

Di mana kepentingan diri serta sikap curiga antara satu masa lain dilihat melebihi

kepentingan negara dan seterusnya membantutkan usaha pembentukan negara bangsa

mahupun bangsa Malaysia.

Kemerdekaan negara yang dicapai pada 31 Ogos 1957 yang kemudian

dimantapkan lagi dengan pembentukan Malaysia pada 16 September 1963 yang

menyaksikan penggabungan wilayah Semenanjung, Sabah dan Sarawak gagal

merealisasikan konsep ‘ Satu Negara Satu Bangsa’. Ia jelas apabila kita masih dihantui

pelbagai permasalahan yang bersifat perkauman walaupun setelah negara mencapai

kemerdekaan yang ke-51. Di mana masyarakat masih terikat dengan identiti kaum

masing-masing dan tidak wujud sebarang usaha yang proaktif ke arah mewujudkan satu

kesamaan di kalangan rakyat pelbagai kaum. Lantaran itu, isu negara dan bangsa

Malaysia masih menjadi wadah yang kerap didebatkan oleh ahli politik dan juga

golongan akademik. Namun begitu, kesamaran terhadap kontroversi tersebut masih gagal

dirungkai. Justeru itu, ia hanyalah dilihat sebagai retorik semata-mata memandangkan

tiada usaha yang berterusan atau yang benar-benar ikhlas bagi menjayakan wawasan

tersebut. Isu negara dan bangsa Malaysia kerap dilihat dengan penuh prejudius di mana

wujud tanggapan bahawa ia merupakan kesinambungan daripada aspirasi perjuangan

Parti PETIR ( PAP) pimpinan Lee Kuan Yew yang perjuangkan konsep ‘Malaysian-

Malaysia’ dan menuntut persamaan hak politik, ekonomi serta sosial bagi semua kaum

tanpa mengira kaum. Dasar tersebut jelas bertentangan dengan perlembagaan negara dan

menimbulkan ketegangan hubungan antara kaum. Kesinambungan perjuangan itu

diteruskan oleh Parti Tindakan Demokratik ( DAP ) selepas penyingkiran Singapura dari

Malaysia pada tahun 1965. Oleh yang demikian konsep bangsa Malaysia dianggap

sebagai satu muslihat yang bertujuan merampas hak serta keistimewaan orang Melayu

dan ia ditentang kerana mencabuli Perlembagaan Malaysia yang telah dipersetujui semua

pihak semasa kemerdekaan. Hal ini seterusnya membawa kepada cadangan bahawa

pembentukan negara bangsa perlu selaras dengan perlembagaan negara yang secara jelas

memperuntukkan beberapa keistimewaan kepada orang Melayu dan ia seharusnya tidak

boleh dipertikai atau dipinda tanpa persetujuan 2/3 ahli parlimen serta perlu mendapat

keizinan Majlis Raja-Raja Melayu. Perkara-Perkara yang termaktub dalam fasa 153 yang

menyentuh kedudukan serta kebesaran Raja-Raja Melayu, hak keisitmewaan oarng

melayu, agama Islam serta peranan Bahasa Malaysia selaku bahasa kebangsaan perlu

dihormati (Utusan Malaysia. 17 Oktober 2008 ).

Ia penting bagi memastikan asas pembentukan negara terpelihara dan tidak

menimbulkan kegusaran dan keresahan di kalangan rakyat jelata. Dalam mengulas

gagasan Bangsa Malaysia, Perdana Menteri Malaysia Datuk Seri Najib Razak yakin

usaha ke arah itu mampu menjadi kenyataan sekiranya rakyat bersedia mengubah

persepsi dan minda mereka ( Berita Harian. 26. Mei 2008). Ia bakal menjadi kenyataan

kalau semua rakyat mengenepikan soal warna kulit, agama, keturunan dan budaya

sebaliknya menekankan pentingnya kerjasama serta perpaduan demi kemajuan serta

kestabilan bersama. Pembentukan negara bangsa dan bangsa Malaysia merupakan satu

perjuangan yang masih belum selesai. Pelbagai persoalan yang perlu diungkai dan ia

memerlukan komitmen dari semua pihak bagi menjayakan wawasan tersebut. Namun

begitu, ia bukan sesuatu yang mudah memandangkan kewujudan masyarakat majmuk

dan budaya politik perkauman yang masih mengongkong perkembangan negara.

2.0 DAMPAK YANG SEDANG DIHADAPI

Dalam usaha ke arah mencapai matlamat Wawasan 2020 menerusi pembudayaan struktur

pemikiran minda masyarakat baru Malaysia yang berorientasikan elemen keterbukaan

dan ketelusan, telah digariskan dengan jelas bahawa terdapat sembilan cabaran yang

harus ditempuhi. Antara cabaran yang paling sukar ditangani adalah agenda untuk

membina satu Bangsa Malaysia yang bersatu padu baik dari segi wilayah mahupun etnik.

Ini juga bermakna bahawa kita tidak boleh memperkecil-kecilkan kepentingan

pelbagai isu yang berkait rapat dengan perpaduan kaum di kalangan rakyat keseluruhan.

Negara hanya mempunyai lebih kurang suku abad untuk merealisasikan cabaran ini.

Adakah kita mampu memikul cabaran ini menjelang tahun 2020 dan menyediakan satu

masyarakat madani dan Bangsa Malaysia yang diimpikan untuk menghadapi era baru

dekad Asia Pasifik yang sedang giat mengambil tempat kini? Rasanya mungkin sedikit

mustahil. Terutama dengan terdapatnya dampak yang tidak positif dalam hubungan kaum

itu sendiri. Berikut adalah antara cabaran utama yang harus dihadapi dalam mewujudkan

negara bangsa.

2.1 Globalisme (Endless World)

Jaringan maklumat global sebabkan sempadan negara bangsa berakhir pembentukan

bangsa yang kuat dan cergas lagi dinamik boleh mencetuskan serta mencorakkan

globalisasi. Sebaliknya pula globalisasi boleh meninggalkan kesan yang positif dan juga

negatif ke atas pembentukan bangsa. Interaksi antara pembentukan bangsa dan

globalisasi memang perlu dikaji dan difahami dengan mendalam kerana natijahnya tidak

semestinya dapat dilihat dan dirasai dengan segera. Kajian itu perlu demi

mempertahankan usaha-usaha pembentukan bangsa Malaysia daripada serangan unsur-

unsur negatif globalisasi kontemporari sebelum sempat meraih manfaat daripada unsur-

unsur positifnya. Berdasarkan pengalaman silam yang diperkukuhkan dengan kajian

ilmiah seperti itu, adalah diharapkan kita akan dapat meramalkan trend-trend baru dalam

globalisasi yang boleh meninggalkan kesan berpanjangan terhadap pembentukan bangsa

kita. Seterusnya kita dapat mengambil langkah-langkah jangka panjang untuk

membendung trend-trend yang negatif.

Isu-isu yang perlu dianalisis juga banyak. Antaranya, isu erti dan konsep

globalisasi itu sendiri, isu asal usul globalisasi, isu penilaian globalisasi bagi menentukan

buruk baiknya dan urutan keutamaan dimensi-dimensinya, dan isu bagaimana globalisasi

harus dihadapi dan ditangani. Ambil contoh isu asal usul sejarah globalisasi. Dari

perspektif Barat, kerana pembentukan bangsa Baratlah yang telah mencetuskan fenomena

dan proses globalisasi buat pertama kalinya dalam sejarah dunia. Setengah pihak di Barat

yang berpendapat bahawa globalisasi adalah fenomena khusus zaman kontemporari

sudah tentu menonjolkan dunia Barat sebagai pencetus dan penggerak utama fenomena

itu. Tetapi pihak lain yang mahu melihat globalisasi sebagai fenomena dunia yang telah

berlaku jauh lebih awal dalam sejarah akan mengesan puncanya kepada dunia Barat juga,

iaitu sekitar tahun 1500 apabila kuasa-kuasa baru muncul Barat menjelajahi dunia untuk

menguasai ekonomi dan politik dunia. Pandangan seperti ini tidak boleh dianggap

sebagai pandangan global kerana ia tidak menepati hakikat sejarah dunia yang

sebenarnya. Itu pandangan “western-centric.” Natijahnya, harus dibimbangkan,

pemikiran globalisme yang seterusnya menyuburkan “western-centric” secara tidak sedar

menyerap dalam bangsa yang cuba kita wujudkan sekali gus menolak usaha untuk

membentuk acuan sendiri.

2.2 Pelbagai Kaum

Kepelbagaian kaum di Malaysia selalu dilihat sebagai rahmat kerana mewujudkan

pelbagai elemen kebudayaan yang kaya dan unik. Namun jika dilihat dari sisi yang lain,

fenomena ini juga sebenarnya mewujudkan masalah yang rumit dan tersendiri.

Kepelbagaian kaum yang harmonis dalam negara ini selalu sahaja diganggu dengan

tuntutan bertentangan dari pihak yang berkepentingan. Meskipun sudah diakui oleh

undang-undang dan tulis dalam perlembagaan, masih ada sesetengah pihak yang cuba

mempersoalkan keistimewaan yang sudah termaktub milik satu-satu kaum.

Masalah yang besar sebenarnya bukan berkaitan dengan perbicaraan itu tadi. Tapi

masalah tentang kepelbagaian kaum berkisar tentang superioriti dan penyisihan kaum

yang lain. Hal ini berlaku apabila generasi demi generasi disogokkan dengan aliran

pemikiran stereotaip yang berlandaskan sikap prejudis terhadap bangsa lain. Polarisasi

dan sistem segregasi yang ditinggalkan penjajah di rantau ini sebenarnya berperanan

penting dalam memisahkan masyarakat mengikut kaum sehingga menyebabkan negara

yang sudah merdeka masih mengalami pandemik yang berlarutan sehingga kini. Sikap

dan anggapan yang berbeza sesama kaum ini sebenarnya boleh dielakkan meskipun

terdiri daripada pelbagai kaum dengan penerapan dalam pendidikan dan toleransi yang

tinggi.

2.3 Liberalisme

Dari segi kaum, fahaman liberalisme ini dianggap amat merbahaya, terutamanya bagi

Melayu yang majoritinya Islam. Konsep liberal berhubung kait dengan kebebasan untuk

memilih agama dan mengamalkan apa yang dipercayainya selaras dengan prinsip rasional

seseorang. Agama dilihat sebagai hak peribadi, dan orang lain tidak boleh

menentukannya. Konsep baik dan buruk dinilai berdasarkan perspektif individu,

perspektif kemasyarakatan tidak menjadi teras pegangan. Prinsip untung rugi menjadi

sandaran, dan kerana itulah sesuatu tindakan akan dibuat berdasarkan prinsip tersebut.

Melalui pemahaman itulah kita dapat kata-kata yang sengaja diadakan bagi

menghalalkan apa yang dilakukan. Umpamanya, sedikit masa dahulu kita diperkenalkan

dengan ungkapan “seks sebagai sedekah”, “dosa dan pahala tidak bercampur, ianya

seperti lapisan minyak dan air”, “seseorang itu boleh melakukan dosa kerana selepasnya

boleh bertaubat,”, “dosa masing-masing”, “orang berzina tidak boleh dihukum, ia

dilakukan berdasarkan suka sama suka”, “duduk serumah tanpa ikatan perkahwinan tidak

menyalahi peraturan sampai bila-bila selagi tidak berlaku pergaduhan” dan sebagainya.

Prinsip itu berkembang dan membudayakan masyarakat Malaysia. Lebih

membimbangkan, unsur-unsur liberal ini lebih mudah meresap masuk ke dalam

masyarakat di Malaysia apabila pertembungan pelbagai fahaman sehingga menimbulkan

kecelaruan identiti kebangsaan. Lantas melahirkan generasi muda yang kurang akalnya

dengan cenderung untuk berkiblatkan budaya hedonisme yang ikut-ikutan. Berdasarkan

perkembangan dan pertembungan budaya melalui pendidikan, proses sosialisasi dan

teknologi maklumat, faham liberal dalam masyarakat semakin mengambil tempat.

Keluarga yang mempunyai kawalan mutlak terhadap kebebasan anak-anak mula terhakis

apabila merasakan anak-anak perlu diberikan kebebasan. Anak-anak yang berkerjaya

menjadikan ikatan kekeluargaan semakin longgar atas desakan kesibukan masa dan

keperluan profesional.

Jika dilihat dari segi perlakuan sumbang dan keruntuhan moral misalnya, kita

dapat membuat ukuran mengenai prinsip liberalisme dalam masyarakat Islam. Seseorang

yang memangnya nakal dan melanggar peraturan akan terus dibela sehingga

menampakkan dirinya tidak bersalah. Perjuangan untuk “membersihkan diri” itu

dilakukan secara bersungguhnya, sehingga mengetepikan tuduhan asal melalui

percanggahan teknikal. Undang-undang seolah-olah bukan lagi bertujuan untuk

memberikan pengajaran kepada manusia untuk tidak melakukan sesuatu yang

bertentangan dengan kepentingan ramai. Undang-undang akan dicabar dari segala aspek,

sehingga yang mentafsirkan undang-undang itu sendiri tidak mempunyai kata sepakat

tentang sesuatu perkara. Masing-masing melihat dalam perspektif untuk mendapatkan

kemenangan dan kecekapan mencari kesilapan teknik.

2.4 Neo Feudalisme

Salah satu masalah yang sedang kita hadapi dalam menjadi sebuah negara bangsa yang

total ialah neo feudalisme. Secara jelas, hal ini adalah tentang penggunaan kuasa untuk

menindas golongan yang lebih rendah. Seperti kebanyakan negara membangun, kuasa

politik adalah struktur yang paling dominan. Kerana itu, golongan ini dilihat lebih

mempunyai pengaruh yang besar dalam iklim masyarakat dalam negara.

Kesan buruk daripada perkara ini sudah pasti akan menjejaskan keharmonian

negara sekali gus membantutkan usaha-usaha memperbaiki keharmonian masyarakat

yang semakin membimbangkan. Kuasa yang dimiliki oleh golongan elit setrusnya akan

mewujudkan jurang kemiskinan semakin tinggi, pemusatan kuasa dan penindasan

kemanusiaan yang teruk jika tidak dibendung segera.

2.5 Pluralisme

Pluralisme adalah pemikiran yang memperjuangkan persamaan untuk semua agama. Dari

strukur Malaysia, perkara pokok yang menjadi masalah ialah kandungan dalam

pluralisme itu sendiri yang bertentangan dengan agama Islam sebagai agama utama yang

syumul. Kepelbagaian suku kaum yang wujud dalam Malaysia hari ini sebenarnya

menjadi salah satu punca pluralisme senang merebak. Perbezaan agama adalah elemen

utama yang memangkin pluralisme ini.

Fahaman pluralisme ini kebanyakan dipelopori oleh orang bukan Islam kerana

beranggapan ia adalah sumber keadilan dengan menyamaratakan semua agama. Hakikat

ini sebenarnya bertentangan undang-undang dan perlembagaan dalam negara ini yang

secara jelas menyatakan Islam yang didukung oleh Sultan sebagai ketuanya. Entiti di

dalamn pluralisme itu juga sebenarnya bertujuan sama seperti fahaman liberal yang mahu

dunia Timur yang masih terjaga untuk dilompangi dengan pemikiran ala Barat yang

cenderung kepada kebebasan dan meminggirkan norma-norma manusia yang beragama

dan berTuhan.

3.0 CABARAN-CABARAN

Jika kita melihat kebelakang bagaimana perkembangan yang dilalui oleh Malaysia dalam

membina “Bangsa Malaysia”, terlalu banyak cabaran pernah dihadapi dalam membentuk

Malaysia hari ini. Walau bagaimanapun, pembentukan Bangsa Malaysia yang sebenar

belum lagi tercapai. Banyak lagi cabaran-cabaran yang masih belum mempunyai jalan

penyelesaian yang sempurna. Malah cabaran-cabaran baru dalam mencapai pembentukan

Bangsa Malaysia yang sebenar sentiasa wujud dari semasa ke semasa. Dalam

perbincangan sebelum ini telah disentuh secara tidak langsung sedikit sebanyak tentang

cabaran-cabaran yang dihadapi dalam pembentukan “Bangsa Malaysia”.

Salah satu daripada cabaran pembentukan Bangsa Malaysia ini ialah sikap

perkauman dikalangan rakyat Malaysia yang masih belum lagi dapat dihakis sehingga

kini. Fenomena masa kini memperlihatkan, setiap kaum yang terdapat di Malaysia cuba

untuk meninggikan taraf hidup kaum masing-masing. Perkara ini sememangnya satu

perkara yang baik dan berfaedah kerana setiap kaum berusaha memajukan dan membela

suku kaum masing-masing. Namun demikian, sering kali berlaku perkara yang tidak

diingini. Antaranya ialah sikap yang terlalu mengangung-angungkan kaum masing-

masing sehingga memandang rendah dan serong terhadap kaum-kaum lain. Sudah

dikatakan sebelum ini bahawa masih lagi wujud perasaan kekitaan dikalangan kaum di

Malaysia, masalah politik perkauman masih lagi tersemat dalam diri masyarakat. Perkara

ini yang menjadi salah satu masalah dalam pembentukan “Bangsa Malaysia” yang

sebenar. Sebagai contoh gerakan politik etnik Cina, mereka lebih cenderung untuk

menyokong kerangka negara-bangsa Malaysia yang bercirikan pluralisme budaya

(cultural pluralism) yang dapat menjamin kewujudan kepelbagaian budaya di Malaysia

dan paling penting ‘survival’ identiti etnik Cina. Kepada Mereka walau apa jua bentuk

identiti nasionalis atau identiti ‘Bangsa Malaysia’ yang ingin diwujudkan, identiti Cina

tidak harus tergugat atau terhakis. (Mohamed Mustafa Ishak. 2000). Pada dasarnya,

perkara ini sama sahaja kepada kaum-kaum lain. Terlalu mengutamakan kaum masing-

masing.

Usaha-usaha kearah memupuk dan menjana intergasi nasional dan pembentukan

negara-bangsa yang bersatu padu sering dianggap, terutamanya oleh kalangan bukan

Melayu sebagai percubaan untuk meningkatkan tahap hegemoni Melayu di Malaysia.

Projek dan program-program pembentukan bangsa yang dijana menerusi beberapa dasar

nasional sejak 1957 seperti dasar bahasa dan pendidikan, dasar kebudayaan dan dasar-

dasar ekonomi sering dianggap oleh bukan Melayu sebagai projek etnik Melayu yang

kuat dipengaruhi oleh unsur-unsur nasionalisme Melayu yang mungkin membawa kepada

berlakunya proses asimilasi bukan Melayu ke dalam arus perdana masyarakat Melayu.

Mereka binmbang sekiranya anggapan ini benar, maka ia akhirnya membawa kepada

kelunturan dan kecairan identiti etnik mereka. (Mohammed Mustafa Ishak.2000).

Jesteru itu cabaran yang dihadapi oleh Malaysia dalam membentuk satu Bangsa

Malaysia yang sebenar-benarnya ialah dalam mewujudkan rakyat Malaysia yang tidak

hanya mementingkan kaum masing-masing tetapi turut mengambil berat tentang tentang

kaum-kaum lain. Sebagai contoh, orang yang paling dekat untuk melakukan perkara ini

ialah pemimpin-pemimpin masyarakat yang mewakili kaum masing-masing. Pemimpin-

pemimpin tidak seharusnya hanya membantu dalam memajukan kaum masing-masing

tetapi seharusnya berperanan membantu kaum-kaum lain. Mereka hendaklah menjadi

contoh dan tauladan kepada orang-orang yang dipimpinnya. Sudah masanya setiap rakyat

dan pemimpin di Malaysia menukar cara pemikiran mereka daripada sikap hanya

berfikiran memajukan suku kaum mereka sendiri kepada sikap memajukan bangsanya

iaitu “Bangsa Malaysia”. Mohamed Mustafa Ishak (2000) menerangkan, bahawa peranan

utama parti-parti politik yang mewakil kelompok etnik bukan Melayu ialah memastikan

projek pembentukan Bangsa Malaysia, walau apa jua matlamatnya tidak akan sekali-kali

menghilangkan identiti etnik mereka.

Cabaran seterusnya yang dihadapi oleh Malaysia dalam mewujudkan satu

“bangsa Malaysia” yang sebenarnya ialah merubah persepsi atau pandangan telah

tersemat dalam pemikiran dalam setiap rakyat Malaysia mengenai apa itu bangsa

Malaysia. Fenomena hari ini, masih ramai lagi rakyat Malaysia tidak tahu apa itu “bangsa

Malaysia”. Tidak tahu atau kurang kefahaman tentang definisi bangsa Malaysia. Jika kita

tanyakan kepada rakyat Malaysia apakah bangsa mereka, kita akan mendengar salah satu

jawapannya ialah bangsa mereka sama ada Melayu, Cina, India, Kadazan, Murut, Iban

atau pun lain-lain bangsa. Ini yang biasanya jawapan yang diberikan. Kita lihat betapa

kurangnya pengetahuan rakyat Malaysia tentang apa itu ‘Bangsa’. Kita mengharapkan

jawapan yang diberikan jika ditanya mengenai apakah bangsa mereka, mereka akan

menjawab bahawa bangsa mereka ialah bangsa Malaysia. Seperti wujudnya bangsa

Amerika, bangsa Jepun, bangsa Thailand, bangsa Indonesia dan beberapa bangsa lain.

Bagi golongan tertentu, istilah bangsa Malaysia mungkin baru didengar lebih-lebih lagi

apabila gagasan Wawasan 2020 dicetuskan hanya pada awal tahun 1991. Tafsiran dan

konsepnya tidak dijelaskan sehingga konsep bangsa dalam pembinaan negara disamakan

dengan konsep bangsa sebagai ras, masyarakat atau kaum. Kata masyarakat mungkin

terlalu sempit untuk kita seertikan dengan bangsa kerana masyarakat Malaysia tidaklah

sama dengan Bangsa Malaysia. Konsep bangsa dalam erti kesatuan dan persatuannya

perlu dihayati oleh seluruh warga Malaysia.(A.Aziz Deraman. 2001). Dalam bukunya

yang bertajuk Tamadun Melayu dan Pembinaan Bangsa Malaysia, A. Aziz Deraman

(2000) menyatakan bahawa Konsep masyarakat sering sahaja dikelirukan dengan konsep

bangsa. Masyarakat Malaysia tidak mungkin dapat disamakan dengan Bangsa Malaysia.

Bangsa bukannya kaum atau terhad kepada satu-satu masyarakat. Bangsa harus dilihat

dalam perspektif kenegaraan (nationhood).

Jika diteliti dengan lebih mendalam, perkara ini bukanlah satu perkara yang boleh

diambil mudah. Sudah masanya kerajaan atau badan-badan yang berkaitan mengambil

langkah dalam membendung fenomena ini. Fenomena dimana rakyat Malaysia salah

memberikan jawapan jika ditanya apakah bangsa mereka. Sebagai contoh, kesilapan

dalam mengisi jawapan semasa mengisi borang. Sama ada borang memohon kerja,

memohon pinjaman, borang memasuki sekolah atau borang-borang lain yang ada

menanyakan tentang butir-butir peribadi. Apabila sampai dibahagian yang menanyakan

tentang bangsa, maka mulalah mereka meletakkan jawapan suku kaum mereka. Ada yang

menjawab Melayu, Cina, India, Kadazan, Bajau, Bugis dan sebagainya mengikut kaum

masing-masing.

Perkara ini sungguh menyedihkan kerana itu sebenarnya bukanlah bangsa mereka,

itu adalah kaum mereka. Bangsa mereka adalah bangsa Malaysia. siapakah yang perlu

disalahkan dalam hal ini. Adakah mereka yang menyediakan borang atau pun mereka

yang menjawab borang tersebut. Dalam hal ini tidak perlu saling menyalahkan. Kedua-

dua pihak seharusnya mengambil langkah yang bijak dalam mengatasi masalah ini. Bagi

mereka yang menyediakan borang, mereka seharusnya berhenti menyediakan borang

yang menanyakan bangsa, mereka seharusnya menggantikan soalan bangsa tersebut

dengan suku kaum. Jika ingin meletakkan soalan tersebut hendaklah meletakkan begitu

saja bukannya dengan menyertakan dengan pilihan jawapan sekali sebagai contoh

bangsa, pilihan jawapan yang diberikan, Melayu, Cina , India, Bumiputera dan lain-lain.

Ini dengan jelas menunjukkan betapa naifnya rakyat kita. Perkara yang paling

menyedihkan dalam hal ini ialah dalam sijil kelahiran rakyat Malaysia hari ini, juga

menunjukkan satu kesilapan yang cukup besar. Jika kita lihat teliti dalam bahagian

bangsa, apa yang diletakkan adalah jawapan kepada suku kaum.

Selain dari segi cabaran pemikiran, cabaran yang dihadapi oleh Malaysia dalam

mencapai matlamat mewujudkan Bangsa Malaysia ialah cabaran dari sudut ekonomi.

Bangsa Malaysia yang dicita-citakan tidak akan tercapai jika masih wujud perbezaan

taraf ekonomi setiap suku kaum di Malaysia. Perbezaan dari segi ekonomi ini ada

disebutkan dalam sembilan cabaran wawasan 2020. Berdasarkan artikel yang dikeluarkan

oleh laman web Jabatan Penerangan Malaysia yang bertajuk Perspektif Wawasan 2020,

cabaran kelapan dalam sembilan cabaran wawasan 2020, Memastikan masyarakat yang

adil dalam bidang ekonomi. Iaitu masyarakat yang melaksanakan pengagihan kekayaan

negara secara adil dan saksama di mana wujud perkongsian sepenuhnya bagi setiap

rakyat dalam perkembangan ekonomi. Masyarakat sedemikian tidak akan wujud jika

masih ada pengenalan kaum berdasarkan fungsi ekonomi, dan kesemua kemunduran

ekonomi berdasarkan kaum.

Perkara ini sememangnya menjadi salah satu cabaran dalam menyatupadukan

setiap kaum di Malaysia di bawah satu nama Bangsa Malaysia. Ini kerana disebabkan

ketidak seimbangan dalam ekonomi dan taraf hidup rakyat, maka perasaan saling dengki

mendengki akan tetap wujud dikalangan masyarakat. Tidak dinafikan bahawa untuk

merubah sesuatu kaum itu adalah atas tanggungjawab kaum itu sendiri. Namun demikian

kaum yang sedia maju seharusnya tidak lepas tangan dalam membantu memajukan kaum

lain. Perkara ini adalah salah satu cabaran yang dihadapi oleh Malaysia dalam

membentuk satu Bangsa Malaysia dimana setiap suku kaum yang terdapat dalam

kelompok Bangsa Malaysia ini saling sokong menyokong dalam bidang ekonomi dan

sosial. Perkara yang sering berlaku seperti pengambilan pekerja-pekerja oleh majikan

yang mengutamakan kaum masing-masing terlebih dahulu dan bukannya berdasarkan

kepada kelayakkan sebenar seharusnya dihapuskan dengan segera. Hanya dengan

wujudnya perasaan satu bangsa sahaja yang dapat membendung masalah ini. Dalam

Wawasan 2020 sebenarnya telah meminta semua rakyat Malaysia tidak salah tafsir

terhadap bantuan yang diberikan kepada sesuatu kaum golongan sebagai tidak adil,

sebaliknya hendaklah menganggapnya sebagai satu usaha bagi memperbaiki ketidak

adilan. Kesungguhan bagi mencapai tahap keseimbangan ini telah diterjemahkan ke

dalam objektif Dasar Pembangunan Nasional dan dilaksanakan melalui program dan

projek Rancangan Malaysia Keenam.

Selain daripada itu, pembinaan Bangsa Malaysia menghadapi cabaran dari segi

pendidikan. Jika kita kembali kepada salah satu definisi Bangsa Malaysia, Tun Dr.

Mahathir Mohamad, mantan Perdana Menteri Malaysia pernah menjelaskan bahawa

Bangsa Malaysia adalah bangsa yang mampu mengenalpasti diri mereka dengan negara,

bertutur dalam bahasa Malaysia dan menerima Perlembagaan Persekutuan. Apa yang

ingin diketengahkan disini ialah mengenai penggunaan bahasa. Salah satu ciri Bangsa

Malaysia ialah mampu bertutur dalam Bahasa Malaysia. namun demikian pada masa kini

jelas kelihatan bagaimana penggunaan Bahasa Malaysia semakin terpinggir. Begitulah

halnya dalam dunia pendidikan hari ini.

Bagaimana pengenalan penggunaan Bahasa Inggeris dalam mata pelajaran sains

dan matematik untuk tahun satu, tingkatan satu dan tingkatan enam rendah bermula pada

awal sesi persekolah tahun 2003 dan secara berperingkat-peringkat mula mengambil

tempat dalam institusi pendidikan lain seperti politeknik dan matrikulasi. Perkara ini

sememangya menjadi salah satu penghalang kepada pembinaan Bangsa Malaysia yang

sebenar. Mungkin hari ini penggunaan bahasa Inggeris hanya dalam sains dan matematik,

tetapi ditakuti ianya akan merebak kepada penggunaannya dalam mata pelajaran lain

seperti ekonomi, geografi ataupun matapelajarn lain. Jesteru itu, tindakan kerajaan yang

cuba mengembalikan penggunaan Bahasa Melayu dalam matapelajaran sains dan

matematik lantaran hasil kajian yang menunjukan penggunaan bahasa Inggeris dalam

kedua-dua matapelajaran ini tidak begitu berjaya adalah satu langkah yang cukup bijak.

Jesteru itu diharapkan Dewan Bahasa dan Pustaka yang telah ditubuhkan sekian lama

kembali memperjuangan penggunaan Bahasa Melayu dalam pendidikan kerana

pendidikanlah jalan terbaik untuk menggalakkan penggunaan dan penguasaan Bahasa

Melayu dikalangan Bangsa Malaysia yang berbilang suku kaum.

Bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan, bahasa Bangsa Malaysia turut

terhalang oleh wujudnya bahasa lain sperti India dan Cina. Dalam konteks pembentukan

negara bangsa perlu ditegaskan bahawa kes Malaysia amat ganjil terutamanya sikap

Masyarakat bukan Melayu terhadap bahasa dan pendidikan kebangsaan yang merupakan

engin terpenting untuk mencapai cita-cita murni diatas. Betapa tidak, patutkah bahasa

kebangsaan negara China ( Bahasa Mandirin ) dan bahasa ibunda Tamil Nandu di India

selatan (bahasa Tamil) didaulatkan di Malaysia, walhal mereka (sebagai warganegara

Malaysia) mengaku mencintai dan menumpukan taat setia kepada negara ini. Ini

bermakna mereka terkeluar daripada kerangka pembinaan Bangsa Malaysia yang

digagaskan oleh Dr. Mahathir Mohamad (Tun Mahathir) “pembinaan Bangsa Malaysia

yang bersatu padu serta menyanjung masa hadapan yang diperkongsi bersama dan

menumpukan taat setia dan pengabadian yang tidak berbelah bahagi terhadap bangsa

tersebut”. (Nordi Achie, 2003)

Seterusnya, bidang pendidikan hari ini memperlihatkan satu ciri yang dirasakan

sedikit sebanyak menghalang pembentukan Bangsa Malaysia. Bukanlah bertujuan untuk

mempertikaikan sistem pendidikan hari ini. Cita-cita kerajaan adalah untuk membina satu

Bangsa Malaysia. Jesteru itu kerajaan hendaklah berusaha mengelak segala halangan

yang boleh membantutkan hasrat tersebut. Walau sekecil mana halangan tersebut ianya

hendaklah dibendung. Sistem yang dirasakan turut menjadi faktor penghalang

pembentukan Bangsa Malaysia ialah sistem persekolahan yang berasingan yang wujud di

Malaysia hari ini. Wujudnya sekolah-sekolah yang berasaskan kaum dapat

membantutkan proses pembinaan Bangsa Malaysia. Jesteru itu menjadi satu cabaran

kepada kerajaan bagi mewujudkan satu sistem persekolahan yang mencerminkan sistem

persekolahan yang dapat membantu mewujudkan Bangsa Malaysia tanpa menyentuh isu-

isu sensitif semua kaum yang tergolong dalam Bangsa Malaysia ini. Kaum Melayu

dengan sekolah madrasah atau sekolah pondoknya, Kaum Cina dengan sekolah jenis

kebangsaan Cina begitu juga kaum India. Jika keadaan ini berterusan maka agak susah

untuk menintergrasikan setiap masyarakat ini. Adakah kita mengharapkan ianya diambil

oleh institusi pengajian tinggi. Dimana apabila golongan pelajar ini melangkah kemenara

gading barulah mereka dapat berinteraksi dengan lebih rapat. Kita bersyukur kerana pada

masa kini tidak ada lagi wujud universiti yang berasaskan kaum di Malaysia.

Lantaran dari itu sistem persekolah yang berasaskan kaum atau etnik ini

seharusnya dikurangkan ataupun disatukan di bawah satu nama. Tidak salah jika sekolah

tersebut mempunyai satu sistem dimana diwujudkan matapelajaran yang berasaskan etnik

masing-masing sebagai matapelajaran tambahan. Berikan peluang kepada semua pelajar

untuk mempelajari budaya dan etnik serta bahasa suku kaum lain. Seperti yang berlaku di

institusi-institusi pengajian tinggi awam dimana pelajarnya diberikan peluang untuk

mempelajari atau memilih bahasa lain sebagai matapelajaran tambahan.

Apakah perlunya dan manfaatnya dalam konteks perpaduan kebangsaan dan

pembentukan Bangsa Malaysia, masyarakat Cina-India masih berkeras mendaulatkan

Bahasa Kebangsaan dan Ibunda asing sedangkan mereka sedar ini negara Malaysia dan

mereka warganegara Malaysia. Kalaupun mereka mahu mempelajarinya (Mandarin dan

Tamil) tidak salah malah digalakkan misalnya untuk tujuan ekonomi dan diplomatik.

Tetapi bukannya dengan cara mendaulatkan bahasa kebangsaan negara dan ibunda asing

itu disekolah jenis kebangsaan. Jesteru keberadaan sekolah perkauman itu sendiri mesti

dinilai semula. Itupun sekiranya kerajaan dan rakyat Malaysia benar-benar bertekad

mencapai cita-cita perpaduan Kebangsaan dan bangsa Malaysia. dan pada masa yang

sama, subjek (kursus) bahasa asing itu pula boleh ditawarkan disekolah kebangsaan dan

pelajar Melayu-bumiputera patut juga digalakkan mempelajari bahasa asing itu.

Selain dari segi cabaran mewujudkan perasaan satu bangsa Malaysia dalam diri

rakyat Malaysia. Cabaran seterusnya ialah untuk melahirkan setiap rakyat atau bangsa

Malaysia yang mempunyai jati diri Bangsa Malaysia. Jati diri bangsa Malaysia yang

dimaksudkan ialah menjadi rakyat Malaysia yang memenuhi ciri-ciri bangsa Malaysia

yang diinginkan, Bangsa Malaysia adalah bangsa yang mampu mengenalpasti diri

mereka dengan negara, bertutur dalam bahasa Malaysia dan menerima Perlembagaan

Persekutuan, perkongsian wilayah, budaya dan bahasa serta perasaan sebangsa. Idris

Md.Noor yang memetik pendapat Schwartz (1998) menyatakan bahawa bagi negara

yang mempunyai pelbagai kaum, pembinaan jati diri adalah suatu yang agak komplikated

dan ada kalanya problematik.

Pembangunan bangsa sesebuah negara pebagai kaum memerlukan masyarakat

yang boleh menerapkan pembinaan positif individu melalui nilai hormat menghormati

dan nilai penghargaan di antara individu penduduknya. Oleh yang demikian pembinaan

jati diri Bangsa Malaysia hendaklah segera diserapkan dalam setiap individu yang

tergolong dalam kelompok bangsa Malaysia. Jati diri adalah asas dan pokok kepada

kestabilan politik,sosial dan ekonomi negara ( Indris Md.Noor, 2000). Dasar-dasar sosial

negara perlu diterjemahkan kepada program dan aktiviti yang boleh memupuk perpaduan

dan intergrasi serta jat diri bangsa. (A. Aziz Deraman, 2001)

Satu lagi cabaran yang perlu dihadapi oleh Malaysia dalam membentuk Satu

Bangsa Malaysia ialah untuk melahirkan individu-individu yang cintakan negara dengan

sepenuhnya tanpa berbelah bahagi. Perkara yang dimaksudkan ialah, memupuk semangat

patriotisme dikalangan bangsa Malaysia. Istilah patriotisme umumnya bermakna cintakan

tanah air ataupun tanah tumpah darah. Dalam konteks yang lebih luas, patriotisme adalah

perasaan cintakan sesebuah negara bangsa. ( Mohd.Jamil bin Mukmin, 2005). Dalam kita

menjelaskan semangat patriotisme ini selalunya kita gunakan lambang-lambang yang

abstrak. Seperti bendera, lagu negara, ikrar, slogan atau banyak lagi. Semua simbol-

simbol negara ini seharusnya dihormati. Itulah yang ingin dilahirkan dalam pembinaan

bangsa Malaysia dan menjadi satu cabaran kepada Malaysia untuk menyerapkan nilai-

nilai patriotisme ini. Bangsa Malaysia yang sebenar tidak akan tercapai sekiranya masih

ada rakyat Malaysia yang tidak menghormati simbol-simbol negara seperti bendera dan

lagu. Seperti yang pernah berlaku dimana seorang rakyat Malaysia yang pernah belajar

diluar negara telah menghina lagu Negaraku. Pelajar ini telah mengubah versi lagu

Negaraku kepada lagu berversikan hip hop. Malah pada masa kini masih ramai rakyat

Malaysia yang tidak menghormati lagu Negaraku apabila dinyanyikan dalam majlis-

majlis rasmi. Masih ada yang tidak berdiri dengan tegak dan masih ada yang berborak-

borak tanpa mempedulikan lagu negaraku sedang dinyayikan.

Pembentukkan bangsa Malaysia turut menghadapi cabaran dalam membentuk

golongan generasi baru negara. Generasi baru negara yang dimaksudkan ialah golongan

remaja atau muda mudi yang bakal menerajui perjalanan masa depan negara pada masa

akan datang. Generasi baru Malaysia adalah generasi negara maju, yang maju dalam

pelbagai aspek, kerohanian dan nilai sosial, mengamalkan keadilan sosial, mempunyai

perpaduan nasional dan sosial, menjadi bangsa bermaruah dan penuh keyakinan,

mempunyai hidup yang bermutu, mempunyai sistem kerajaan yang mantap dan

mewujudkan kestabilan ekonomi serta politik. (Ketua Pengarah Jabatan Latihan Khidmat

Negara)

Namun realiti hari ini sugguh mengecewakan, golongan yang di harap dapat

membentuk bangsa Malaysia yang diharapkan pada masa hadapan, tidak mempunyai

perisai diri yang dapat menangkis segala gejala-gejala negatif yang boleh mempengaruhi

mereka pada bila-bila masa sahaja. Pada masa kini, remaja terlalu mudah terjebak dengan

gejala-gejala sosial seperti penagihan dadah, merempit, gengsterisme yang turut

melibatkan pelajar-pelajar sekolah menengah dan beberapa kejadian gejala-gejala sosial

lain. Satu perkara yang turut merisaukan ialah gejala kecelaruan jantina dikalangan

golongan remaja masa kini. Kita lihat semakin hari semakin ramai golongan lelaki

lembut. Golongan lelaki yang diharap dapat memimpin negara pada masa hadapan tetapi

tidak sedar keadaan diri mereka.tidak sedar siapa diri mereka sebenarnya. Perkara ini

turut berlaku dikalangan wanita yang semakin hari semakin berani menunjukan diri

mereka sebenar. Ada yang turut berani menganggap diri mereka sebagai lelaki.

Perkara lain yang menjadi cabaran kepda pembinaan bangsa Malaysia yang

beracuan Malaysia turut menerima cabaran lantaran wujudnya era globalisasi. Globalisasi

atau dunia tanpa sempadan ini menjadi salah satu ancaman kepada negara dalam

membentuk rakyat yang menolak pengaruh negatif dari luar, seperti cara hidup bebas ala

barat, pemakaian yang tidak mencerminkan gaya ketimuran lagi, dan beberapa pengaruh

globalisasi yang bersifat negatif.

Secara keseluruhannya, terlalu banyak cabaran yang perlu dihadapi oleh

Malaysia dalam mengorak langkah untuk mencapai pembentukan Bangsa Malaysia yang

sebenar. Tanggungjawab ini tidak seharusnya jatuh keatas bahu pihak kerajaan semata-

mata, tetapi ianya menajdi tanggungjawab semua pihak yang tergolong dalam kelompok

Bangsa Malaysia yang ingin diwujudkan. Satu hal yang kita tidak harus lupa ialah

memupuk semangat kebersamaan nilai dan norma bangsa Malaysia. kita harus

mempunyai kesepaduan jiwa, sayang pada negara, cinta pada sistem sendiri, dan sentiasa

mempertahankan wibawa sendiri dengan memandang jauh kedepan. Kita patut sudah

lama mengelakkan perbezaan, jika mungkin menghapuskannya dan mengikisnya sama

sekali. Nampaknya kita memang belum terlibat mendungkungi nilai dan norma

keseluruhan yang utuh, kecuali dalam hal tertentu sahaja. Kita masih terikat dengan adat

resam, undang-undang adat, gaya, pantang larang, upacara, etiket kaum atau masyarakat

sendiri. Kita harus memecahkan tembok pemisah itu dan berada disuatu gelangang yang

sama, memupuk nilai bersama dan mengurangkan tekanan nilai kita (yang tidak boleh

diketengahkan itu) bagi diterima oleh orang lain. Nilai sendiri dikekalkan sahaja

diperingkat sendiri. Identiti negara terserlah apabila seluruh rakyatnya yang pelbagai

kaum menghayati nilai dan norma yang dikongsi dan didukungi bersama. ( A. Aziz

Deraman. 2000). Walaupun setelah 49 tahun Malaysia mencapai kemerdekaan, namun

masih terdapat banak isu dan masalah yang perlu dihadapi. Isu perpaduan kaum dan

intergrasi nasional masih belum selesai, jati diri sebagai bangsa Malaysia, semangat

patriotisme juga masih dipersoalkan, semangat kesukarelaan yang rendah lebih-lebih lagi

dikalangan golongan muda untuk menabur bakti kepada masyarakat, masalah kemiskinan

dan jurang ekonomi antara kaum Bumiputera dan bukan Bumiputera, tahap pencapaian

akademik yang rendah lebih-lebih lagi dalam bidang sains, teknologi dan kejuruteraan,

pengangguran dikalangan garaduan, graduan yang tidak marketable, graduan yang tidak

mempunyai soft skills, competitive skills dan juga hard skills. Masalah sosial termasuk

tingkah laku, anti sosial, gejala penyalahgunaan dadah, pelanggaran udang-undang,

aktiviti militan dan sebagainya. Hampir kesemua isu dan permaslahan uyang dihadapi ini

merupakan ramuan penting sebagai senjata bagi menghadapi cabaran globalisasi. (Ketua

Pengarah Jabatan Latihan Khidmat Negara)

PENUTUP

Kesimpulannya, Usaha memantapkan integrasi nasional merupakan satu titik fokal yang

penting dalam proses pembinaan satu negara-bangsa yang terserlah bagi negara majmuk

seperti Malaysia. Semenjak penubuhan Malaysia lebih 30 tahun yang lalu sehinggalah

kini, pelbagai isu yang berkaitan dengan integrasi nasional masih lagi hangat

diperkatakan. Antara isu-isu yang diutarakan termasuktah bagaimana untuk

menyatupadukan rakyat jelata dari segi psikologi, wilayah- wilayah yang terpisah oleh

faktor geografi dan mempunyai latar belakang kebudayaan dan sosio-ekonomi yang

berbeza. Dalam usaha ke arah mencapai matlamat Wawasan 2020 menerusi

pembudayaan struktur pemikiran minda masyarakat baru Malaysia yang berorientasikan

elemen keterbukaan dan ketelusan, telah digariskan dengan jelas bahawa terdapat

sembilan cabaran yang harus ditempuhi. Antara cabaran yang paling sukar ditangani

adalah agenda untuk membina satu Bangsa Malaysia yang bersatu padu baik dari segi

wilayah mahupun etnik.

Ini juga bermakna bahawa kita tidak boleh memperkecil-kecilkan kepentingan

pelbagai isu yang berkait rapat dengan perpaduan kaum di kalangan rakyat keseluruhan.

Kita hanya mempunyai lebih kurang suku abad untuk merealisasikan cabaran ini. Selain

itu, adakah Bangsa Malaysia yang dimajukan kelak mampu berperanan untuk

menyumbang ke arah kebangkitan semula Asia menerusi proses pertembungan

konfigurasi pelbagai khazanah budaya intelektual untuk mendokong kelahiran satu

ketamadunan baru Asia yang agung dan mulia sifatnya.

Kelahiran budaya pemikiran minda yang terbuka di kalangan Bangsa Malaysia itu

adalah satu prasyarat penting untuk mencetuskan tamadun bangsa itu sendiri. Pada masa

yang sama, konfigurasi pelbagai tamadun dan budaya agung yang pernah bertapak di

tanah air kita dapat digunakan sebagai salah satu kekuatan dalaman bukan sahaja untuk

membangunkan acuan bangsa kita, tetapi budaya intelektualnya agar dapat sama-sama

bergerak ke arah mengembalikan kegemilangan Asia itu. Menyedari tentang

peripentingnya merealisasikan konsep Bangsa Malaysia ini serta keprihatinan untuk turut

serta mengambil bahagian dalam proses pembinaan negara-bangsa Malaysia yang

berwibawa dan unggul, adalah jelas bahawa integrasi nasional secara menyeluruh

bukanlah satu perkara yang mudah untuk dicapai. Ia harus dilihat dari satu perspektif

yang bersifat holistik.

Malahan, ada sesetengah pihak yang melahirkan rasa kebimbangan bahawa

perkara ini cuma impian orang Malaysia dan mustahil untuk direalisasikan berasaskan

adanya percanggahan perkembangan yang cenderung ke arah perspektif segregasi

daripada integrasi. Oleh itu, gambaran yang benar serta maklumat yang tepat perlu

diketahui untuk memperdalami serta menghargai kefahaman tentang kedudukan proses

integrasi agar proses pembentukan Bangsa Malaysia yang diasaskan pada kepelbagaian

budaya boleh dihalatujukan untuk mendokong agenda mega kebangkitan Asia menerusi

proses pembudayaan pemikiran minda dan keintelektualan yang terbuka.

RUJUKAN

A. Aziz Deraman (2001) Masyarakat dan kebudayaan Malaysia: Satu Analisis Perkembangan Kebudayaan di Malaysia. dewan Bahasa dan Pustaka , Kuala Lumpur. Ms 176.177.

A. Aziz Deraman.(2000) Tamadun Melayu dan Pembinaan Bangsa Malaysia. Dewan Bahasa dan Pustaka. Kuala Lumpur. 2.

Idris bin Md. Noor.(2000) Jati Diri: Analisis Meta, cabaran dan Peluang. Seminar Penghayatan dan Pengukuhan Kemerdekaan Malaysia. Kuala Lumpr. (ms.8,9)

Ketua Pengarah Jabatan Latihan Khidmat Negara (2008) Persfektif wawasan 2020 darihttp://pmr.penerangan.gov.my/index.php?option=com_content&view=article&id=255:perspektif-wawasan-2020&catid=88:dasar-dasar-negara

Mohamed Mustafa Ishak (2000) Projek Pembentukan ‘Bangsa Malaysia’ sesudah 43 Tahun Merdeka: Permasalahan dan Cabaran.Seminar Penghayatan dan Pengukuhan Kemerdekaan Malaysia. Kuala Lumpur. Ms 10, 11.

Mohd. Jamil bin Mukmin (2005) Belia dan Patriotisme Malaysia: Patriotisme dalam Konteks Pembinaan Bangsa Malaysia. Institut Kajian Sejarah dan Patriotisme Malaysia. Melaka. Ms 23.

Nordi Achie (2003) Pembentukan Bangsa Malaysia, Perpaduan Kebangsaan dan Ancaman Politik Perkauman: Satu Penilaian awal. Pusat Penataran ilmu dan Bahasa Universiti Malaysia Sabah sempena seminar kebangsaan pembinaan Nasion Malaysia. ms 6. 8.

Osman Bakar. (2008)Pengaruh Globalisasi Terhadap Peradaban, Jurnal Peradaban, Kuala Lumpur.