1

BAB 7 : CAHAYA, WARNA DAN PENGLIHATAN

1. Rajah 1.1 menunjukkan seorang pelajar melihat pada satu cermin satah.

Rajah 1.1

(a) Lukis imej yang dilihat oleh pelajar di dalam kotak yang disediakan di bawah.

(b) Nyatakan ciri-ciri imej yang dibentuk oleh cermin satah:

(i) ……………………….. (ii) …………………………..

(iii) ………………………. (iv) …………………………..

(c) Rajah 1.2 menunjukkan seorang pelajar berdiri 3 m dari satu cermin satah di sebuah bilik.

Pelajar tersebut boleh melihat imej jam dinding yang terletak 2 m di belakangnya.

Rajah 1.2

Cermin satah

Jam

dinding Cermin

satah

Lampu

2

Rajah 1.3 menunjukkan pandangan dari sudut atas pelajar tersebut di dalam bilik itu.

Rajah 1.3

(i) Jarak di antara pelajar dan imejnya di belakang cermin = …………………

(ii) Jarak di antara pelajar dan imej jam dinding = ……………………..

(iii) Masa yang ditunjukkan oleh jam dinding ialah 9 pagi. Lengkapkan imej jam

dinding yang dilihat oleh pelajar pada cermin satah.

2 m 3 m

Lampu

Cermin satah

Pelajar

Jam

dinding

Imej jam dinding

3

2. Rajah 2.1 menunjukkan satu objek yang diletakkan di hadapan kanta cembung.

Rajah 2.1

(a) Lengkapkan rajah 2.1 untuk menunjukkan pembentukkan imej.

(b) Saiz imej: ……. cm

(c) Ciri-ciri imej yang terbentuk:

(i) ………………..……………

(ii) ……………………………..

objek 2F F 2F F

1 cm

1 cm

4

3. Rajah 3 menunjukkan satu objek yang diletakkan di hadapan kanta.

Rajah 3

(a) Lengkapkan rajah 3 untuk menunjukkan pembentukkan imej.

(b) Ciri-ciri imej yang terbentuk:

(i) ………………….……

(ii) …………………..…..

(c) Sila tandakan ( √ ) pada objek yang membentuk imej yang mempunyai ciri-ciri yang sama

dengan imej yang terbentuk pada rajah 3.

objek 2F F 2F F

5

4. Rajah 4.1 menunjukkan objek X di hadapan kamera lubang jarum.

(a) Lukis rajah sinar untuk menunjukkan pembentukkan imej.

(b) Ciri-ciri imej yang terbentuk:

(i) ……………………………….

(ii) ……………………..…………

(c) Rajah 4.2 menunjukkan kamera lubang jarum yang mempunyai 3 lubang jarum.

Lukiskan imej yang terbentuk pada skrin.

50 cm

Objek

X

Lubang jarum Skrin

Rajah 4.1

50 cm

Objek

X

Skrin

Rajah 4.2

6

(d) Tandakan (√) objek-objek yang membentuk imej yang sama dengan ciri-ciri imej yang

terbentuk pada rajah 4.1.

5. Rajah 5 menunjukkan satu periskop sedang digunakan untuk melihat objek-objek yang

terhalang oleh satu halangan.

Pada rajah 5

(a) Isikan jawapan yang sesuai di dalam kotak yang disediakan.

(b) Lengkapkan rajah sinar dari objek yang dilihat ke arah pemerhati.

Rajah 5

pemerhati

X: . Objek jauh

Sudut: …………

dinding

7

6. Rajah 6 menunjukkan struktur kamera.

Rajah 6

(a) Labelkan bahagian-bahagian kamera dengan menggunakan jawapan di bawah pada rajah 3.

Diafragma Filem Bukaan

(b) Padankan bahagian-bahagian berikut dengan fungsinya:

Bahagian Fungsi

Bukaan Mengawal saiz bukaan dan cahaya yang

memasuki kamera

Diafragma

Memfokus imej

Filem

Membenarkan cahaya untuk memasuki kamera

Kanta

Memperolehi imej daripada objek

8

7. Rajah 7 menunjukkan susunan radas untuk mengkaji pembentukan spektrum cahaya.

(a) Apakah yang terjadi pada cahaya putih di W?

………………………………………………

(b) Isikan jawapan di dalam kotak-kotak di bawah untuk menunjukkan susunan warna-warna

spektrum cahaya dari X hingga ke Y

8. Rajah 8.1 dan rajah 8.2 menunjukkan pembentukan pelangi:

(a) Namakan jenis pelangi yang terbentuk pada rajah 8.1

………………………………………….

(b) Nyatakan warna yang terhasil pada A dan B?

A

X Y

Cahaya putih

Prisma kaca

X

Y

Rajah 7

W

Matahari

Titisan hujan

A

B

Rajah 8.1

9

B

(c)

(i) Namakan jenis pelangi yang terbentuk pada rajah 8.2.

…………………………………....

(ii) Nyatakan warna yang terbentuk pada A dan B?

A

B

Matahari

Titisan

hujan

A

B Rajah 8.2

10

(d) Lengkapkan teks di bawah dengan memilih jawapan yang sesuai dari senarai jawapan yang

disediakan.

Pembentukan pelangi

Pelangi boleh dilihat selepas …………….. Ianya disebabkan oleh …………………. cahaya

matahari pada …………………………... yang masih terapung di udara. Untuk melihat pelangi,

pemerhati mestilah melihat ke arah …………..………… yang mengandungi titisan hujan dengan

cahaya matahari menyinar di ………………………….. si pemerhati tersebut. Apabila cahaya

…,,,,,,,,,,,,,,,,,……….. dari sinaran matahari memasuki titisan hujan, ianya akan

…………………..dan………………………..di dalam titisan hujan tersebut. Pada pelangi primer,

pemerhati akan dapat melihat warna merah di ………………. warna ungu di ……………….…,

manakala pada pelangi sekunder, warna-warna pelanginya akan ………………………… ini adalah

hasil daripada ……………………… berganda di dalam titisan hujan.

hujan

penyebaran

22ssss

titisan air hujan langit

belakang

putih

dibiaskan

disebarkan

atas

bawah

terbalik

pantulan

11

9. Rajah 9 menujukkan 3 warna cahaya yang dipancarkan di atas skrin putih.

Rajah 9

Senaraikan warna-warna yang terhasil:

Kawasan pada skrin P Q R S

10. Isikan tempat-tempat kosong berikut dengan senarai jawapan yang telah disediakan.

(i) Pigmen-pigmen adalah ………………..….pepejal halus yang menghasilkan warnanya

dengan ………………….. beberapa warna dan …………….warna-warna yang lain.

(ii) Pigmen-pigmen boleh diperolehi secara ………………… dari …………………..…...

dan …………........ Ianya diperolehi secara buatan dari ………… …………

organik.

(iii) Percampuran pigmen-pigmen adalah satu proses ……………….. warna.

(iv) Warna-warna primer yang digunakan dalam pencampuran pigmen ialah …………..….,

biru dan ……………….......

R

S Q

Skrin P

Pemerhatian:

Merah

Hijau

Biru

merah bahan kimia memantulkan tumbuhan menyerap

semulajadi penolakan kuning serangga zarah-zarah

skrin Merah

Hijau

Biru

12

11. Rajah 11 menunjukkan percampuran pigmen-pigmen. Labelkan warna-warna yang terhasil.

Biru

Merah Kuning

…………

…

………….

. ………….

.

………….

.

Rajah 11

1

Bab 7: Cahaya, Warna dan Penglihatan 1. Rajah 1.1 menunjukkan seorang pelajar melihat pada satu cermin satah.

Rajah 1.1

(a) Lukis imej yang dilihat oleh pelajar di dalam kotak yang disediakan di bawah.

(b) Nyatakan ciri-ciri imej yang dibentuk oleh cermin satah: (i) tegak (ii) songsang sisi (iii) sama saiz dengan objek (iv) maya (c) Rajah 1.2 menunjukkan seorang pelajar berdiri 3 m dari satu cermin satah di sebuah bilik. Pelajar tersebut boleh melihat imej jam dinding yang terletak 2 m di belakangnya.

Rajah 1.2

Rajah 1.3 menunjukkan pandangan dari sudut atas pelajar tersebut di dalam bilik itu.

Cermin satah

Jam

dinding Cermin

satah

Lampu

2

Rajah 1.3

(i) Jarak di antara pelajar dan imejnya di belakang cermin = ……6m (ii) Jarak di antara pelajar dan imej jam dinding = ………8 m (iii) Masa yang ditunjukkan oleh jam dinding ialah 9 pagi. Lengkapkan imej jam dinding yang dilihat oleh pelajar pada cermin satah. 2. Rajah 2.1 menunjukkan satu objek yang diletakkan di hadapan kanta cembung.

Rajah 2.1

(a) Lengkapkan rajah 2.1 untuk menunjukkan pembentukkan imej.

2 m 3 m

Lampu

Cermin satah

Pelajar

Jam

dinding

Imej jam dinding

objek 2F F 2F F imej

1 cm

1 cm

3

(b) Saiz imej: ……2.2. cm (c) Ciri-ciri imej yang terbentuk: (i) ………Nyata…………… (ii) ……Songsang/ lebih besar daripada objek…….. 3. Rajah 3 menunjukkan satu objek yang diletakkan di hadapan kanta.

Rajah 3

(a) Lengkapkan rajah 3 untuk menunjukkan pembentukkan imej. (b) Ciri-ciri imej yang terbentuk: (i) ……maya/tegak……… (ii) ……lebih besar daripada objek….. (c) Sila tandakan ( √ ) pada objek yang membentuk imej yang mempunyai ciri-ciri yang sama dengan imej yang terbentuk pada rajah 3.

objek 2F F 2F F

imej

√

4

4. Rajah 4.1 menunjukkan objek X di hadapan kamera lubang jarum. (a) Lukis rajah sinar untuk menunjukkan pembentukkan imej. (b) Ciri-ciri imej yang terbentuk: (i) …nyata…………. (ii) …Songsang…………… (c) Rajah 4.2 menunjukkan kamera lubang jarum yang mempunyai 3 lubang jarum.

Imej

10 cm

Objek

X

Lubang jarum Skrin

Rajah 1.1

50 cm

Objek

X

Skrin

Rajah 4.2

5

Lukiskan imej yang terbentuk pada skrin. (d) Tandakan (√) objek-objek yang membentuk imej yang sama dengan ciri-ciri imej yang terbentuk pada rajah 4.1. 5. Rajah 5 menunjukkan satu periskop sedang digunakan untuk melihat objek-objek yang

terhalang oleh satu halangan. Pada rajah 5 (a) Isikan jawapan yang sesuai di dalam kotak yang disediakan. (b) Lengkapkan rajah sinar dari objek yang dilihat ke arah pemerhati. 6. Rajah 6 menunjukkan struktur kamera.

Rajah 2

pemerhati

X: cermin satah . Objek jauh

Sudut: …45o.

dinding

Skrin

√

6

Rajah 6

(a) Labelkan bahagian-bahagian kamera dengan menggunakan jawapan di bawah pada rajah 3.

Diafragma Filem Bukaan

(b) Padankan bahagian-bahagian berikut dengan fungsinya:

Bahagian Fungsi

Bukaan Mengawal saiz bukaan dan cahaya yang memasuki kamera

Diafragma Memfokus imej

Filem Membenarkan cahaya untuk memasuki kamera

Kanta

Memperolehi imej daripada objek

Bukaan Filem

Diafragma

7

7. Rajah 7 menunjukkan susunan radas untuk mengkaji pembentukan spektrum cahaya. (a) Apakah yang terjadi pada cahaya putih di W? …dibiaskan…………………………………………… (b) Isikan jawapan di dalam kotak-kotak di bawah untuk menunjukkan susunan warna-warna spektrum cahaya dari X hingga ke Y

Merah Ungu

8. Rajah 8.1 dan rajah 8.2 menunjukkan pembentukan pelangi: (a) Namakan jenis pelangi yang terbentuk pada rajah 8.1 …Pelangi Primer…………………………. (b) Nyatakan warna yang terhasil pada A dan B?

A Merah

B Ungu

X Y

Cahaya putih

Prisma kaca

X

Y

Rajah 7

W

Matahari

Titisan hujan

A

B

Rajah 8.1

8

(c) (i) Namakan jenis pelangi yang terbentuk pada rajah 8.2. ……Pelangi Sekunder.. (ii) Nyatakan warna yang terbentuk pada A dan B?

A Ungu

B Merah

(d) Lengkapkan teks di bawah dengan memilih jawapan yang sesuai dari senarai jawapan yang disediakan.

Pembentukan pelangi

Pelangi boleh dilihat selepas …hujan. Ianya disebabkan oleh ……penyebaran. cahaya matahari

pada …titisan air hujan.. yang masih terapung di udara. Untuk melihat pelangi, pemerhati mestilah

melihat ke arah ……langit…………… yang mengandungi titisan hujan dengan cahaya matahari

menyinar di belakang .si pemerhati tersebut. Apabila cahaya …putih…………….. dari sinaran

matahari memasuki titisan hujan, ianya akan …dibias….dan…disebarkan…..di dalam titisan hujan

Matahari

Titisan

hujan

A

B Rajah 8.2

hujan

penyebaran

22ssss

titisan air hujan langit

belakang

putih

dibiaskan

disebarkan

atas

bawah

terbalik

pantulan

9

tersebut. Pada pelangi primer, pemerhati akan dapat melihat warna merah di ….atas…..warna

ungu di …bawah………, manakala pada pelangi sekunder, warna-warna pelanginya akan

…terbalik… ini adalah hasil daripada …pantulan berganda di dalam titisan hujan.

9. Rajah 9 menujukkan 3 warna cahaya yang dipancarkan di atas skrin putih.

Rajah 9

Senaraikan warna-warna yang terhasil:

Kawasan pada skrin P Q R S

Warna cahaya Kuning magenta Sian Putih

10. Isikan tempat-tempat kosong berikut dengan senarai jawapan yang telah disediakan.

(i) Pigmen-pigmen adalah …zarah-zarah…….pepejal halus yang menghasilkan warnanya

dengan …..menyerap beberapa warna dan …memantulkan warna-warna yang lain.

(ii) Pigmen-pigmen boleh diperolehi secara …semulajadi……… dari ……tumbuhan……...

dan …serangga....... Ianya diperolehi secara buatan dari …bahan. …kimia……

organik.

(iii) Percampuran pigmen-pigmen adalah satu proses …penolakan………………….. warna.

(iv) Warna-warna primer yang digunakan dalam pencampuran pigmen ialah …merah…….,

biru dan …kuning…........

R

S Q

Skrin P

Pemerhatian:

Merah

Hijau

Biru

merah bahan kimia memantulkan tumbuhan menyerap

semulajadi penolakan kuning serangga zarah-zarah

skrin Merah

Hijau

Biru

10

11. Rajah 11 menunjukkan percampuran pigmen-pigmen. Labelkan warna-warna yang terhasil.

Biru

Merah Kuning

…hitam…

…Hijau Ungu

…Jingga

Rajah 11