elektrik

ELEKTRIK

Disediakan oleh :Hawa Naqiah bt MakmorSMS Muzaffar Syah

Setelah mempelajari bab ini, anda dapat : Mengenalpasti sumber dan kegunaan elektrik Mengenalpasti alatan tangan dan fungsinya Mengenalpasti jenis wayar dan plag Membuat pendawaian plag 3-pin 13 A Mengenalpasti fungsi fius Mengenalpasti bahagian lampu pendaflour

serta mengganti tiub pendaflour dan suis penghidup

Membaca dan menterjemah litar pendawaian lampu pendaflour

Membuat pendawaian lampu pendaflour dengan menggunakan alatan tangan

TENAGA ELEKTRIK BOLEH DIHASILKAN MELALUI BEBERAPA CARA. ANTARANYA ADALAH :-

1. KEMAGNETAN2. TINDAKAN KIMIA3. CAHAYA4. HABA5. TEKANAN

MAGNET DIGUNAKAN UNTUK MENGHASILKAN TENAGA ELEKTRIK

DENGAN MENGGERAKKANNYA DALAM GEGELUNG WAYAR

PRINSIP INI DIGUNAKAN PADA DINAMO BASIKAL

MAGNETDIGERAKKAN

DALAM GELUNG WAYAR

GELUNG WAYAR

GALVANOMETER

JARUM METER AKAN BERGERAK KE KIRI DAN KE KANAN APABILA MAGNET

DIGERAKKAN

DINAMO DIKENDALIKAN ATAS PRINSIP ARUHAN KEMAGNETAN

SEMASA DINAMO DIGUNAKAN MAGNET DI DALAM DINAMO AKAN BERPUTAR MENGIKUT SATU ARAH DAN MENGHASILKAN ARUS ELEKTRIK PADA GEGELUNG UNTUK MENYALAKAN MENTOL

PEMUTAR

PUNCA BERTEBAT

PUNCA DIBUMIKAN

MAGNET KEKAL

TERAS BESIBERTINDAK UNTUK MENGEMBANGKAN

MEDAN MAGNETGEGELUNG

WAYARDIBUAT DARIPADA

LILITAN WAYAR KUPRUM

Turbin mempunyai rotor yang diputar oleh aliran air, stim atau angin

Rotor terdiri dari bilah-bilah yang dipasang pada gandar

Apabila bilah diputar oleh air, gandar akan berputar

Gandar dihubung kepada penjana yang berputar dan menghasilkan kuasa elektrik

MELALUI TINDAKAN KIMIA DUA JENIS SEL DAPAT DIHASILKAN IA ITU SEL KERING (SEL UTAMA) DAN SEL BASAH (SEL SEKUNDER)

SEL KERING DIGUNAKAN DALAM ALATAN ELEKTRIK VOLTAN

RENDAH SEPERTI RADIO, JAM, LAMPU PICIT, ALAT MAINAN DAN

PENCUKUR ELEKTRIK

1.5 Volt

SIMBOL

BATANG KARBONPUNCA

POSITIF

PENUTUP LOYANGDI ATAS BATANG KARBON

ELEKTROLIT

CAMPURAN AMMONIUM

KLORIDA DAN MANGAN DIOKSIDA

BEKAS ZINK

PUNCA NEGATIF

PUNCA NEGATIF

SEL ALKALI

SEL MERKURI

SEL LITHIUM

SEL NIKEL CADMIUM

SEL BASAH DIGUNAKAN DI DALAM KENDERAAN SEPERTI BAS, LORI, KERETA DAN MOTORSIKAL

TENAGA YANG DIHASILKAN ADALAH LEBIH TINGGI DARI SEL KERING

APABILA TENAGANYA BERKURANGAN ATAU LEMAH, SEL BASAH DAPAT DICAS SEMULA

PLAT POSITIF

(Plumbum peroksida)

PLAT NEGATIF (Plumbum)

PENYELANG

TERMINAL POSITIF

TERMINAL NEGATIF

TERMINAL POSITIFTERMINAL NEGATIF

ASID SULFURIK

CAIR

PLAT POSITIF

DIGUNAKAN SEBAGAI

ELEKTROLIT

PENYELANG

DIBUAT DARI GENTIAN KACA ATAU EBONIT

BEKAS

TERDIRI DARIPADA PLUMBUM

PEROKSIDA

PLAT NEGATIFDIBUAT

DARIPADA PLUMBUM

SATU CONTOH SEL BASAH IALAH SEL ASID PLUMBUM

SEL INI MENGHASILKAN 2 Volt

BAGI PENGGUNAAN BIASA SEL INI DIBUAT DALAM 6 Volt DAN 12Volt3 SEL BASAH

DISAMBUNGKAN DALAM SIRI

MENGHASILKAN

6 Volt

+ + +

- - -

SIMBOL

2V + 2V + 2V = 6 Volt

6 SEL BASAH DISAMBUNGKAN DALAM SIRI MENGHASILKA

N

12 Volt

+-

+-

+-

+-

+-

+-

2V + 2V + 2V + 2V + 2V + 2V = 12 Volt

APABILA CAHAYA DIPANCARKAN KE PERMUKAAN BAHAN KIMIA SEPERTI SELENIUM, NATRIUM DAN KALIUM SEDIKIT ARUS ELEKTRIK DIHASILKAN

PRINSIP INI DIGUNAKAN PADA METER DEDAHAN CAHAYA UNTUK KAMERA DAN SEL SOLAR PADA KALKULATOR

Menghasilkan tenaga cahaya Menghasilkan tenaga haba Menghasilkan tenaga kinetik Menghasilkan tenaga bunyi

PERKAKAS YANG DIGUNAKAN UNTUK MENUKARKAN TENAGA ELEKTRIK KEPADA TENAGA CAHAYA IALAH LAMPU PIJAR DAN LAMPU PENDAFLOUR

TENAGA ELEKTRIK BOLEH DITUKAR KEPADA TENAGA

LAIN SEPERTI CAHAYA, HABA, BUNYI DAN GERAKAN DENGAN

MENGGUNAKAN PERKAKAS TERTENTU

TIUB LAMPU

STARTERPERUMAH

FILAMEN

BATANG KACA

SESENTUH

CEMAT

BEBULI KACA

Peralatan yang digunakan untuk menukarkan tenaga elektrik kepada tenaga haba adalah:

CEREK ELEKTRIK

PERIUK NASI ELEKTRIK

Pembakar roti elektrik

Seterika elektrik

Peralatan yang digunakan untuk menukarkan tenaga elektrik kepada tenaga kinetik adalah:

KIPAS ANGIN

MESIN PENGISAR

MESIN BASUHKesemua perkakas berkenaan adalah berasaskan motor

elektrik

KIPAS ANGIN

Bilah Kipas

Perintang boleh Laras (remote control)

RADIO, TELEFON DAN MIKROFON

Pembesar suara mengubah tenaga elektrik kepada tenaga bunyi

Alatan tangan Wayar Jenis plag Fius Lampu pendaflour

PENA UJIAN Sesuai dan selamat

digunakan untuk mengesan arus elektrik antara 50V-500V

Lampu neon akan menyala apabila disentuh pada wayar hidup

PEMOTONG SISI Memotong wayar elektrik Memotong lebihan wayar pada punca

tamatan

PLAYAR MUNCUNG TIRUS

PLAYAR GABUNG

PENJALUR WAYAR Digunakan untuk menjalur dan memotong

wayar

WAYAR KUPRUM BERENAMEL

Digunakan untuk membuat gegelung pada motor elektrik dan transformer

Disalut dengan lapisan enamel

WAYAR LEMBAR TUNGGAL

Digunakan untuk membuat pendawaian dalam litar mudah seperti radio dan komponen elektronik

WAYAR TERAS TUNGGAL

Pendawaian litar elektrik di radio dan pembesar suara

Pendawaian litar elektrik domestik

WAYAR TERAS KEMBAR Terdiri dari 2 wayar teras tunggal yang

dicantum sekali

WAYAR TIGA TERAS Berpenebat PVC –

pada perkakas elektrik yang tidak menghasilkan haba seperti mesin basuh, kipas angin

Berpenebat PVC beranyaman benang – pada perkakas elektrik menghasilkan haba pemanas seperti seterika, ketuhar

Digunakan untuk menyambungkan peralatan elektrik dengan soket alir luar

Terdapat pelbagai jenis dan bentuk plag mengikut kegunaan dan kuasa alatan yang disambungkannya

PLAG 2-PIN 2 AMPERE

Digunakan untuk alatan berkuasa kecil seperti radio, pencukur elektrik dan jam elektrik

PLAG 3-PIN 13 AMPERE

Digunakan untuk kebanyakan perkakas elektrik di rumah

Mempunyai fius kartrij 13 Ampere untuk tujuan keselamatan

PLAG 3-PIN

15 AMPERE

Digunakan untuk kelengkapan berkuasa tinggi seperti pendingin udara dan pemanas air

Mempunyai pin bentuk bulat dan tidak menggunakan fius

Langkah 1Potong penebat luar

dengan teliti supaya tidak terpotong penebatnya.

Langkah 2Buang penebat luar

dan benang yang terdedah

Langkah 3Buka penutup plag dan

longgarkan skru tamatan. Masukkan wayar di bawah pengapit dan ketatkan semula skrunya.

Langkah 4Potong teras jika terlalu

panjang supaya lebih kemas.Jalurkan penebat pada teras.

Langkah 5Pintal dan lipat hujung

teras yang telah dijalur

Langkah 6Pasang teras pada

tamatan mengikut kod warna yang ditetapkan.

Melindungi litar dan perkakas elektrik Mencegah kemalangan yang mungkin berlaku akibat

litar pintas Apabila arus yang mengalir melaluinya melebihi

kadar fius, fius akan lebur dan pengaliran elektrik terputus

Disambung secara siri dalam litar dan dipasang pada wayar hidup (L)

FIUS DAWAI Dalam bentuk

dawai dengan kadar yang ditetapkan

Pemegang fius diperbuat daripada bahan tahan haba seperti seramik dan bakelit

FIUS KARTRIJ Fius terbakar mesti

diganti dengan fius baru dengan kadar yang betul

Kelebihan lampu pendaflour berbanding lampu pijar :

Cahaya lebih terang Kurang menghasilkan haba Kos lebih murah

TIUB PENDAFLOUR Diperbuat daripada kaca Berisi wap merkuri dan gas argon Bahagian dalam disalut dengan lapisan

fosfor

PERUMAH Mengandungi cok, pemegang tiub,

pemegang suis penghidup, suis penghidup

COK Membekalkan voltan yang tinggi pada awal

penyalaan dan menstabilkan voltan selepas lampu menyala

PEMEGANG TIUB Menyangga tiub pendaflour

PEMEGANG SUIS PENGHIDUP Menempatkan suis penghidup

SUIS PENGHIDUP Hanya berfungsi menghidupkan lampu Lampu akan terus menyala walaupun suis

penghidup ditanggalkan

1. Pastikan suis lampu dimatikan

2. Pegang kedua-dua hujung tiub pendaflour, pusingkan 90°

3. Tanggalkan dan tukarkan tiub

4. Pasangkan tiub dengan memasukkan pin elektrod ke dalam pemegang tiub

5. Pusingkan tiub 90°

1. Pastikan suis lampu dimatikan2. Tanggalkan suis penghidup dengan

memusingkannya lawan arah jam3. Masukkan suis penghidup yang baru dan

pusing ikut arah jam4. Hidupkan suis lampu untuk menguji fungsi

suis penghidup

1. Terjemahkan lukisan skematik kepada sambungan litar sebenar

2. Longgarkan skru dan buka penutup perumah

3. Dengan menggunakan wayar teras tunggal, buat sambungan seperti lukisan skematik

4. Tutup semula perumah dan dan skrukan

5. Pasang tiub dan pusingkan 90°

KEJADIAN

LAMPU TIDAK MENYALA

KEROSAKAN

1. COK ROSAK

2. TIUB ROSAK

3. SUIS PENGHIDUP ROSAK

KEJADIAN

LAMPU BERKELIP-KELIP TETAPI

TIDAK MENYALA

KEROSAKAN

1. TIUB ROSAK

2. SUIS PENGHIDUP ROSAK

KEJADIAN

KEDUA-DUA HUJUNG TIUB MERAH DAN

LAMPU TIDAK MENYALA

KEROSAKAN

1. TIUB ROSAK

2. SUIS PENGHIDUP ROSAK