SISTEM SARAFHIPERTERMIADEFINISI - Suhu bdn yg t’lalu tinggi (kira2 41°C)ETIOLOGI - 1. Heat Stroke – Syndrome yg disbb’n ó “Over heating” bdn ó

faktor2 suhu p’sekitaran & “Humidity” iklim panas2. G’guan bdn utk b’peluh3. G’guan disbb’n p’ambilan dadah @ ubat4. “Unacclimatised”5. Faktor usia tua, penyakit DM & alkoholPATOFISIOLOGI :P’dedahan yg m’akibat’n peningkatan suhu bdn.MANIFESTASI KLINIKAL :1. B’laku dgn tiba2 @ tiada tanda2. Pesakit nampak normal - tiada dehidrasi, ttp suhu bdn

tinggi & tidak b’peluh3. Sakit kepala4. Mual & muntah5. Tanda2 neurologikal spt kekeliruan, meracau &

ketidaksedarkan diri.INVESTIGASI :1. FBC2. BUSE3. ECGDIAGNOSA & DIAGNOSA PERBEZAAN :Suhu bdn lebih drpd 41°CPENGURUSAN :1. Pindah’n pesakit ke tmpt yg t’lindung2. Tanggal’n pakaian3. Kulit pesakit sentiasa dibasah’n dgn air (BUKAN dgn AIS )4. Psg’n kipas utk pesakit5. Kekalkan airway & beri’n oksigenLANGKAH PENCEGAHAN :1. Acclimatisation2. Pakaian yg sesuai m’ikut keadaan suhu p’sekitaran.3. Minum air dgn cukup4. P’ambilan garam dgn cukup5. JGN t’lalu t’dedah kpd keadaan yg t’lalu panasKOMPLIKASI & PROGNOSIS :1. Renjatan2. Edema serebral3. Kegagalan renal / HeparPENDIDIKAN PESAKIT :1. JGN m’dedah’n diri kpd keadaan suhu t’lalu panas2. Minum air secukupnya

HIPOTERMIADEFINISI - Penurunan @ Pengurangan suhu bdn yg tidak disengaja’n di bwh julat yg normal ie di bwh 35°C.ETIOLOGI :1. T’dedah kpd keadaan @ persekitaran @ iklim yg sejuk ie.

Air, memakai pakaian yg basah, cuaca @ angin yg sejuk dll.2. T’dedah kpd keadaan yg sejuk semasa tidak sedar’n diri @

mabuk alkohol.3. Komplikasi kpd penyakit spt Myxoedema, kegagalan hepar

dll4. Ubat @ dadah spt Phenothiazines5. Usia tua / bayi6. “Immersion” dlm air utk beberapa jamPATOFISIOLOGI :P’dedahan kpd suhu di bwh 35°CMANIFESTASI KLINIKAL :1. Suhu badan (rektal) di bwh 35°C2. Pesakit merasa keletihan

3. G’guan mood4. Fungsi motor t’ganggu5. Terasa sejuk sangat6. Kekakuan otot7. Kadar nadi & BP menurun8. Jika suhu terus menurun pesakit akan tidak sedar’n diri9. Refleks pupil & tendon akan hilang10. Keketaran11. Perubahan kpd tahap kesedaran.INVESTIGASI :1. FBC2. BUSE3. ECGDIAGNOSA & DIAGNOSA PERBEZAAN :Suhu bdn di bawah 35°CPENGURUSAN :1. Pasti’n pesakit dipindah’n ke tmpt @ bilik yg tidak sejuk.2. Beri’n selimut3. Jika tiada tempat p’lindungan, selimut’n dgn plastik ( Wind &

water proof protection )4. Monitor BP @ vol dgn m’beri’n IV N/Saline @ dextrose yg suam5. Pastikan airway t’jaga & beri’n oksigenKOMPLIKASI & PROGNOSIS :1. Kadar nadi @ respirasi @ BP menurun2. Metabolik asidosis @ alkolosis3. Ventricular arrhythmia4. Prognosis a/h tidak baik jika suhu bdn di bwh 32°C.PENDIDIKAN PESAKIT :Cegah drpd sebrg pendedahan.

KECEDERAAN KRANIAL FASIALDEFINISI - Sebarang kecederaan ke atas tisu muka, tulang muka/fasial @ saraf yg ada pd bhg muka.ETIOLOGI TraumaPATOFISIOLOGI:Trauma yg menyebab’n kecederaan kranial muka.MANIFESTASI KLINIKAL:1. Tisu muka – Abrasion @ Avulsi @ Laserasi2. Tulang Fasial - Faktur pd Tulang Mandibal, Maksila @ Zigomatik3. Saraf - Kecederaan saraf fasial & saraf lain menyebab’n

kelemahan @ kelumpuhan otot2 fasial & g’guan pd deria rasa dsb.

4. Hipema5. Gangguan pd p’lihatan6. Enoftalmus 7. Paraestesia pd bhg muka8. Btk muka tidak lurus @ tegak (Distorted)INVESTIGASI X’Ray pd bhg muka.DIAGNOSA & DIAGNOSA PERBEZAAN:Diagnosa di buat melalui sejarah trauma & tanda2 kecederaanPENGURUSAN Kaedah ABCDE (Dalam rawatan trauma)KOMPLIKASI DAN PROGNOSIS:1. Parut pd muka (Stigma)2. Depresi mental3. Prognosis a/h baik krn kecederaan bukanlah merbahayaPENDIDIKAN PESAKIT:Jika parut di muka a/h stigma bg pesakit rujuk kpd pakar bedah plastik.

SISTEM DERIA UTAMABENDA ASING DALAM MATA

JENIS KECEDERAAN :1. BENDA ASING DI KORNEAJENIS BENDA ASING :a. Kekotoran.b. Habuk kayu.c. Cebisan logam akibat: - Menukul

- Menumbuk- mengisar

SIMPTOM & TANDA1. Kesakitan kuat di mata spt dicucuk.2. Lelehan air mata.3. Fotofobia.4. Injeksi (siliari kemerahan).5. Pemeriksaan mata:

a. Mungkin kornea t’dpt: - Benda asing- Abrasi- Lingkaran berkarat

b. Akuiti visual : - Normal- merosot

PENGENDALIAN - BENDA ASING SUPERFISIAL1. Beri Gutt Amethocaine:

a. Kurang’n kesakitanb. Memudah’n pemeriksaan

2. Keluar’n b/asing dgn oren stick b’kapas - jika gagal, guna’n siring steril.

3. Laku’n “Flurescein Staining” utk menilai kecederaan.4. Jika tiada kecederaan kornea :

a. Beri’n Occ Chloramphenicolb. Kena’n pad mata ketatc. Periksa semula 24jam kemudian

5. Jika t’dpt lingkaran b’karat:a. Biar’n utk 24-28 jb. Keluar’n b/asing kemudian

BENDA ASING DLM1. Beri’n Gutt Homatropine 2% (Short Acting Mydriatic).2. Beri’n Occ Chloramphenicol.3. Psg’n pad mata.4. Rujuk ke hosp dgn segera.KOMPLIKASI1. Abrasi kornea.2. Ulser kornea.3. Parut kornea.4. Penembusan kornea.

BENDA ASING SUBTARSALETIOLOGISama seperti Benda Asing Di Kornea.SIMPTOM & TANDABenda asing kecil sering melekat ke konjunktiva subtarsal kelopak atas:2. Kesakitan mata3. Abrasi kornea setiap kali mengelip mataPENGENDALIAN1. T’balik’n (eversi) kelopak atas.2. Keluar’n b/asing dgn oren stick @ pinggir kertas @tisu yg dilipat.3. Beri Occ Chloramphenicol.4. Pad mata tidak diperlu’n.

ABRASI KORNEAETIOLOGI1. Kuku jari- t’utamanya bayi.

2. Ranting kayu.3. Batang bunga.4. Rumput spt lalang.5. Pen @ pensel.6. Benda asing lain.SIMPTOM & TANDA1. Kesakitan mata - mungkin teruk.2. Lelehan air mata meningkat.3. Kemerahan pd mata.4. Fotofobia.5. Blefarsospasma (kelipan mata secara b’ulang2).6. Pemeriksaan mata & flurescein staining – t’dpt abrasi

kornea.PENGENDALIAN1. Gutt Amethomatropine 2% utk:

a. Dilatasi pupilb. Kurang’n kesakitanc. M’cegah sinekia anterior

2. Occ Chloramphenicol Stat.4. Psg pad mata dgn ketat.5. Analgesik oral jika perlu.6. Ulang pemeriksaan mata 24jam kemudian:

a. Kebanyakan kes sembuh dlm 48jamb. Rujuk ke hospital jika perlu

KOMPLIKASI1. Ulser kornea.2. Hakisan Cerosion (kornea rekuren).MENGELUARKAN BENDA ASING DLM MATATUJUANMengeluar’n benda asing di p’mukaan luar mata.PERALATAN1. “Dressing Set” steril.2. Normal Saline Solution 0.9%.3. Oren stick berkapas @ siring 21G steril.4. Ubat:

a. Gutt Amethocaineb. Gutt/Occ Chloramphenicol

4. Pad mata.5. Pita perekat sergikal.6. Spekulum mata (jika perlu).LANGKAH2

1. Sedia’n p’alatan.2. Beritahu @ terang’n tatacara kpd pesakit.3. Privasi & baring’n pesakit.4. Buka kelopak mata dgn tgn kiri.5. Titis’n Gutt Amethocain ke dlm mata b’kenaan dgn tgn

kanan (beri masa utk tindakan ubat).6. Cuci & kering’n tgn.7. Buka kelopak mata dgn tgn kiri.8. Pegang oren stick b’kapas @ siring dgn tgn kanan.9. Keluar’n benda asing dgn b’hati2.10. Laku’n p’cucian mata dgn Normal Saline.11. Titis’n ubat mata kemudian disusuli dgn Occ

Chloramphenicol.12. Psg’n pad mata.13. Selesa’n pesakit & kemas’n p’alatan.

KECEDERAAN PERFORASI KE ATAS MATAETIOLOGI1. Luka di kornea - Pisau

- Kaca2. Cebisan logam - Letupan

- Mesin elektrik- Tukul & pahat

3. Penyakit kornea - Ulser- Keratokonus

MANIFESTASI KLINIKAL1. Mata yg terlibat - Tiba² rabun.

- Sakit.- Air mata .- Merah.

2. Kornea - Luka- Mungkin benda asing intra okular.- Iris prolaps.

3. Kamar anterior - Kempis.- Akuous keluar.

4. Pupil - Kecacatan bentuk.- Bentuk air mata.

5. Hyphaema - Kerap b’laku.

6. Jika sclera tembus - P’darahan intraokular yg serius (bdn siliari t’cedera).

7. Perforasi kapsul kanta - Katarak.PENGURUSAN1. Rawatan kecemasan di Klinik Kesihatan.

- Psg ‘shield’ mata.- Jgn bubuh salap mata.- Jgn buat ‘eye irrigation’ bg kecederaan perforasi mata.

2. Rujuk segera ke Hosp.3. Pengurusan di Hospital (Pembedahan).

- Jahit luka di kornea.- Msk’n kembali iris yg prolaps.

4. Jika benda asing intra okular.Buat X-ray utk mengesan. - Logam – Electromagnet.

- Bukan logam – Pembedahan.5. Antibiotik sistemik - Cegah infeksi intra okular.KOMPLIKASI1. Komplikasi segera :a. Kamar anterior runtuh.b. Kandungan mata terkeluar.c. Endophtalmitis.2. Komplikasi j/pjg :a. Parut kornea.b. Astigmatism – Parut kornea.c. Glaukoma.d. Uveitis yg b’ulang2.e. Sympathetic ophtalmitis.- 2 minggu / 2 thn kemudian.

• Pd mata yg normal. • Autoimun. • Steroid & buang mata yg t’cedera. (Jrg

b’laku).

KEBAKARAN MATA OLEH ALKALIDEFINISI1. Satu keadaan kecederaan serius pd mata akibat kebakaran ó

alkali.2. Kebakaran tisu secara menerus selagi bhn alkali masih b’ada dlm

mata.3. Kornea mungkin m’alami luka t’bakar serius dlm 4jam.4. Bhn alkali mungkin masuk ke dlm kamar anterior - inflamasi intra

okular teruk.ETIOLOGI1. Kebanyakan kes a/h b’kaitan dgn kecederaan industri @

pekerjaan.2. Sebhgian kes b’unsur jenayah3. Kapur (lime).4. Cat Kapur (Whitewash).5. Simen.

6. Plaster Of Paris (POP)7. Baja kimia spt Amonia.SIMPTOM & TANDA1. Blefarospasma yg serius.2. Kerosakan konjunktiva - simbleferon.3. Opasiti kornea.4. Jika alkali masuk ke dlm kamar anterior :

a. Inflamasi intra-okular seriusb. katarak

PENGENDALIANKLINIK KESIHATAN1. Laku’n irigasi mata dgn segera selama 20-30minit.2. Keluar’n semua bhn alkali dr mata.3. Beri’n Occ Chloramphenicol.4. Beri’n Gutt steroid utk mengurang’n inflamasi intra-okular.5. Psg’n pad mata.6. Rujuk ke hosp dgn segera.HOSPITAL1. Periksa & keluar’n semua bhn alkali dr mata:a. Gutt Amethocaineb. Inversi kelopak matac. Periksa mata dgn “Slit Lamp”2. Gutt Atropine 2% TDS.3. M’cegah dr simblefaron dgn:a. Occ Chloramphenicolb. Rodding sejam sekalic. Tab Vit C bó m’had’n kerosakan kornea.4. Graf kornea dilaku’n:a. 1-2 thn slps kebakaranb. Memasti’n tiada komplikasi lewat.KOMPLIKASI1. Penembusan kornea.2. Glaukoma sekunder.3. Simblefaron.4. Inflamasi intra-okular.

KEBAKARAN MATA OLEH ASIDDEFINISI1. Satu keadaan kecederaan pd mata akibat kebakaran ó asid.2. Sejenis kecederaan yg tidak begitu serius dibanding’n dgn

kebakaran ó alkali.3. Sering melibat’n lapisan epitelium kornea shj.4. W/bgmnpun luka t’bakar mungkin m’alami nekrosis.ETIOLOGIMana2 bhn cecair yg mengandungi asid.SIMPTOM & TANDAKetidakselesaan pada mata yg berkenaan.PENGENDALIANKLINIK KESIHATAN1. Laku’n irigasi mata dgn air selama 20-30 min.2. Beri’n Occ Chloramphenicol Stat.3. Psg’n pad mata.4. Rujuk ke hosp dgn segera.HOSPITAL1. Laku’n irigasi mata dgn air selama 20-30 min.2. Lakukan pemeriksaan teliti pd mata dgn “Slit Lamp”.3. Beri’n Occ Steroid.4. Beri’n Occ Antibiotik.

PERFORASI MEMBRAN TIMPANIKDEFINISI :

Membran timpanik t’koyak & b’lubang.ETIOLOGI :1. P’bezaan udara ant telinga eksternal dgn telinga dlm spt

Barotrauma & Tamparan2. TraumaMANIFESTASI KLINIKAL :1. Sakit telinga2. Darah meleleh dr telinga3. Penembusan membran timpanik (sisi lubang biasanya

b’darah)4. Kepekakan konduktif5. Tinitus6. VertigoPENGURUSAN :1. Bagi kes penembusan yg kecil ia akan sembuh tanpa

rawatan.2. P’jagaan telinga yg rapi3. Elak’n air @ benda lain drpd masuk ke dlm telinga4. Antibiotik sistemik5. MiringoplastiKOMPLIKASI :Otitis mediaNASIHAT KEPADA PESAKIT :Pasti’n tiada apa2 yg masuk ke dlm telinga

EPISTAKISISDEFINISI :P’darahan dr kaviti anterior @ posterior hidungETIOLOGI :1. Kws yg sering m’alami masalah p’darahan a/h di kws little.2. Idiopatik3. Kongenital

a. Telangiektasiab. Hemofilia

4. Traumaa. Patah tulang hidungb. Benda asingc. Mengorek hidungd. Retak tengkorak @ muka

5. Inflamasi Rinitis akut @ kronik Sinusitis akut @ kronik Sifilis Tuberkulosis Influenza Piemia Septisemia

6. Neoplasia Angiofibroma Karsinoma nasofarinks

7. Sistem peredaran darah Tekanan darah tinggi

8. Ubat-ubatan Antikoagulan Aspirin

9. Diskrasia darah Agranulositosis Purpura

MANIFESTASI KLINIKAL :1. P’darahan hidung unilateral @ bilateral2. Tanda2 penyakit yg menyebab’n p’darahan spt lebam

muka, hipertensi dsb.

INVESTIGASI :1. Ujian darah2. X’ray & CT skan sinus & ruang postnasalPENGURUSAN 1. Langkah kecemasan Picit hidung pesakit selama beberapa minit Arah pesakit menunduk’n kepala & b’nafas melalui mulut Letak’n ketul2 ais yg dibungkus pd dahi pesakit.2. Menilai jumlah darah yg hilang Kadar nadi Tekanan darah Tanda2 renjatan3. Menentukan punca p’darahan - Kws Little4. Mengawal p’darahan Sumbat hidung anterior dgn kain kasa /BIPP Pengkauteran Sumbat kaviti posterior hidung & nasofarinks sekiranya

p’darahan b’laku di kaviti posterior hidung (P’berian antibiotik sistemik diperlu’n)

Meligat p’buluh darah etmoidal ant. Arteri maksilaKOMPLIKASI :Renjatan hipovolemiaNASIHAT RELEVAN UNTUK PESAKIT :1. Slps p’darahan dpt dikawal, nasihat pesakit berehat2. Nasihat pesakit baring dgn kepala ke atas sedikit drpd kakinya

utk m’elak’n kongesi pd mukosa kaviti hidung3. M’jaga kebersihan mulut jika hidung pesakit disumbat.

BENDA ASING DLM TELINGAJenis benda asing dikelaskan kpd :1. Organik2. Bukan organikETIOLOGI :1. Jenis benda bukan organik spt tahi telinga, bhn plastik, pensel

dsb.2. Jenis organik spt kekacang & serangga3. Biasanya b’laku pd kanak2

MANIFESTASI KLINIKAL :1. Sejarah t’dpt benda asing2. Kurang p’dgran kebiasaannya unilateral3. Kesakitan4. Tinitus5. Lelehan darah @ nanah6. Benda asing dilihatPENGURUSAN : 1. Jenis bukan organik ‘Ear syringing’ Rujuk kpd pakar Otologi jika gagal2. Jenis organik Keluar’n dgn forsep @sedutan Bagi serangga yg masih hidup, bubuh dgn minyak zaitun (olive

oil) Rujuk kpd pakar Otologi jika gagal

BENDA ASING DLM HIDUNGJenis benda asing sama ada HIDUP @ BUKAN HIDUPETIOLOGI :1. Biasanya b’laku pd kanak2 & org dewasa yg terencat akal2. Cara kemasukan benda asing a/h melalui naris anterior @

posterior, luka menusuk, sekuestrasi tulang akibat traumaPATOFISIOLOGI :1. Benda asing m’akibat’n inflamasi & infeksi kpd

membran mukus hidung lalu m’hasil’n lelehan mukopurulen

2. P’geseran benda asing @ mukopus melalui pemendapan fosfat & bikarbonat, kalsium & magnesium bó m’btk rinolit

MANIFESTASI KLINIKAL :1. Sejarah memasuk’n benda asing dlm hidung2. Hidung t’sumbat (Unilateral)3. Discaj nasal4. Benda asing mungkin dpt dilihat @ RINOLIT (Peringkat akhir)5. Jangkitan sekunder INVESTIGASI : X’ray bhg hidung APPENGURUSAN :1. Bunuh benda hidup dgn kloroform 25%2. Keluar’n benda asing dgn forsep @ sedutan3. P’buangan rinolit4. Anestesia am mungkin perlu diguna’n di kalangan kanak2.KOMPLIKASI :Sinusitis kronik ( jika t’btk rinolit )

BENDA ASING DLM TEKAKETIOLOGI :1. Biasanya mknan @ p’mainan2. Lazimnya b’laku di kalangan kanak2

MANIFESTASI KLINIKAL :1. Sejarah dr pesakit2. Disfagia3. Jika t’cekik – stridor @ sesak nafas4. Tender pd leher5. Benda asing mungkin dpt dilihat.INVESTIGASI :1. X’ray leher ( AP & Lat ), dada, adbomen & pelvik2. Bronkoskopi

PENGURUSAN :1. Jika benda asing dpt dilihat keluar’n dgn forsep2. Jika pesakit t’cekik :- Bg org dewasa laku’n “Heimlich maneuver” @ “Abdomen Thrust” Bg kanak2 laku’n “Abd Thrust”

PEWARNAAN FLUORESCEINDEFINISI1. Sejenis celup b’warna kuning @ oren2. B’warna kehijauan jika dicair’n & jelas kelihatan dgn lampu biruJENIS FLOURESCEIN1. Cecair flourescein2. Flourecein stripsINDIKASIUtk mengesan perubahan @ kecederaan pd kornea spt :1. Abrasi kornea2. Luka kornea3. Ulser kornea٭ Pewarna fluorescein juga diguna’n utk tatacara “fluorescein fundus angiography” KESAN SAMPINGAN1. M’galak’n p’biakan Pseudomonas Aeruginosa2. Merosak’n kanta lekapPERALATAN1. Cecair @ “strip”fluorescein2. Normal saline 3. Bekas undine4. Kidney dish

5. Makintosh6. Swab @ gauze7. Slit lamp @ Oftalmoskop(jika ada)LANGKAH2

1. Sedia’n p’alatan2. Terang’n tatacara 3. Baring’n pesakit ke sblh mata yg t’libat4. Titis’n pewarna ke dlm mata5. Arah’n pesakit mengelip’n mata6. Sekiranya “strip”fluorescein diguna’n :a. Titis’n normal saline ke atas bhg hjg strip fluoresceinb. Letak’n bhg hjg strip di kelopak bwh (bhg formik bwh

konjunktiva)c. Keluar’n strip fluoresceind. Arah’n pesakit menutup mata seketika7. Slps beberapa saat @ min - Swab’n lelehan fluorescein dr

kelopak mata8. Laku’n pemeriksaan kornea dgn - Slit lamp @ Oftalmoskop

(T 200 - lampu biru)9. Laku’n irigasi mata dgn narmal saline.10. Kering’n mata dgn gauze11. Selesa’n pesakit & kemas’n p’alatan12. Lapor’n & catat’n penemuan - Jika t’dpt abrasi : kelihatan

kws kuning kehijauan pd kornea, ”Fluorescein Staining” +ve

KECEDERAAN SUKANDEFINISIKecederaan yg dialami ó ahli sukan semasa b’sukan @ akibat drpd aktiviti yg b’lebihan tanpa latihan yg sempurna .SEBAB AHLI SUKAN M’DPT’N RAWATAN1. P’capaian menurun.2. Kecederaan.3. Kesakitan & ketenderaan.4. Penyakit yg m’ganggu p’capaian.GARIS PANDUAN MELAKUKAN LATIHAN F.I.T.T1. F - Frequency ( Kekerapan) 3 – 5 /522. I - Intensity ( ketahanan kegiatan) a. Mula dgn 60 % - 75 % MHRb. Target 70% - 85 %3. T - Type of activity ( Jenis aktiviti) - Aerobic , joging dll.4. T - Time/ duration ( J/masa) a. Mula dgn 5 – 15 minit / sessib. Target 30 – 60 minit / sessiKLASIFIKASI KECEDERAAN SUKAN 1. Kecederaan ringan atau 1st degree injurya. Kecederaan ringan dgn koyakan mikroskopik.b. Gejala – rasa tidak selesa yg minima & tidak m’pengaruhi

p’capaian ahli sukan.c. Cth kecederaan – luka abrasi, kontusi (lebam), mild sprain.2. Kecederaan sederhana @ 2nd degree injurya. Kecederaan yg menyebab’n kerosakan tisu yg ketara.b. Tanda & gejala – luka, sakit, bengkak, kemerahan @ panas.c. Menyebab’n hilang fungsi & m’pengaruhi p’capaian ahli

sukan.d. Cth kecederaan – Hematoma, muscle tear @ sprain,

ligament tear @ sprain.3. Kecederaan Teruk @ 3rd degree injuriesa. Kecederaan otot @ ligament – koyakan hampir putus @

putus keseluruhannya.b. Kepatahan tulang.c. Ahli sukan perlu berehat sepenuhnya, rawatan perubatan

intensif & p’bedahan.

4. Kecederaan sukan akuta. Kecederaan yg tiba2, disbb’n ó overstress @ over-exertion.b. J/masa kecederaan < seminggu.5. Kecederaan sukan kronika. Kecederaan akibat p’gerakan yg b’ulang2, b’lebihan & teknik tak

betul.b. Gejala – sakit sikit2 @ lenguh & b’ulang2.c. J/masa kecederaan @ gejala mungkin beberapa minggu, bln @

thn.6. Kecederaan sukan acute-on-chronic

Kecederaan sukan kronik yg m’alami kecederaan baru akibat p’gunaan

otot yg b’lebihan (overstress).7. Kecederaan sukan ekstrinsika. Kecederaan akibat b’langgar @ kontek fizikal dgn atlit lain @

benda.b. Cth kecederaan – lebam (contusion), hematoma @ luka.

8. Kecederaan sukan intrinsika. Kecederaan yg t’jd secara dlman akibat dr p’gunaan otot yg

b’lebihan (overuse @ overstress).b. Cth kecederaan – koyakan otot @ ligament semasa memecut.JENIS KECEDERAAN SUKAN1. Abrasi, melepuh (blister) & luka.2. Kontusi & Hematoma3. Cramps & Muscle Strains4. Joint sprains, dislocations & Fractures5. Masalah kepala, leher & tulang belakang 6. Masalah dada & abdomen7. Kecederaan anggota atas (tangan)8. Kecederaan anggota bwh (kaki)9. Pengsan & sawan.10. Heat stress disorders.

ABRASSION, LEPUH & LUKADEFINISI;Hilang kesinambungan pd kulit & tisu b’dekatan yg menyebab’n p’darahan serta bó m’alami jangkitan.JENIS LUKA DLM KECEDERAAN SUKAN1. Abrasi - kulit tercalar.2. Lepuh (Blister) - kulit tergeser3. Luka laserasi - kecederaan akibat benda tajam spt kaca, batu @

tiles.4. Luka tembus (puncture) – akibat benda tajam spt spikes, paku,

wayar. RAWATAN1. Luka & Abrasi - Dressinga. Utk henti’n p’darahan & elak’n jangkitan.b. M’had’n p’gerakan – elak’n kecederaan lebih teruk.c. Menyerap sekresi & menutup bhg luka.2. Lepuha. Lepuh pecah – dressing & potong lebihan kulit.b. Lepuh tak pecah & tidak sakit – pasti’n ia bersih & biar’n surut

sendiri.c. Lepuh tak pecah ttp sakit – guna jarum steril utk pecah’nnya &

dressing.

KONTUSI DAN HEMATOMADEFINISI :Kontusi

1. T’jd akibat hentaman secara terus pd kulit & menyebab’n lebam (tanda biru kehitaman) pd kulit @ tisu b’dekatan(otot).

2. Kontusi pd otot akan menyebab’n kekejangan pd otot t’sebut.Hematoma1. T’jd akibat hentaman secara terus pd kulit & menyebab’n

pengumpulan darah di bwh kulit @ ant otot, akibat p’langgaran tiba2 dgn ahli sukan lain @ objek keras.

2. Hematoma akan menyebab’n bengkak pd bhg t’libat.PENCEGAHAN : Guna’n alat p’lindungan spt knee & elbow pad (volleyball), shinguard(hockey), faceguard (penjaga gol hoki).RAWATAN1. P’tolongan cemas - terapi ”RICE”2. Bengkak besar – compression bandage.3. Rujuk hosp – kontusi pd abdomen @ dada.

KEJANG OTOT (CRAMPS) DAN STRAIN OTOT KEJANG OTOT (CRAMPS) – Merupa’n kontraksi otot luar kawalan & b’pjgan.DESKRIPSI;1. Otot yg m’alami kekejangan m’jd pendek, keras & amat sakit.2. Akibat dr kontusi @ sprain pd otot.3. Otot yg biasanya t’libat – calf, quadriceps, harmstring & otot di

bhg lumbar.PENCEGAHAN1. Warm up & streching.2. Meningkat’n kekuatan otot & fitness fizikal.3. Memasti’n p’ambilan air yg cukup & p’gantian semula eletrolit yg

hilang melalui peluh. (utk elak heat stroke)4. Memasti’n p’edaran darah ke otot tidak t’ganggu. (elak’n

bandage yg t’lampau ketat.RAWATAN 1. Laku’n kontraksi pd otot yg b’ttgan dgn otot t’libat. (Cth Otot

harmstring t’libat, laku’n kontraksi manual pd otot Quadriceps)2. Regang otot t’libat p’lahan2, cth utk calf, laku’n dorsiflexion pd

ankle 90º dgn lutut dilurus’n. Jgn ”jerk” @ tolak dgn cepat, krn ia menyebab’n kecederaan otot yg lebih teruk.

3. Slps kejang lega, buat urutan dgn lembut ke arah jtg utk p’edaran darah yg lebih baik.

4. “Acupinch” – picit otot t’babit dgn m’guna’n ibujari & jari telunjuk sehingga kejang b’kurangan.

STRAIN OTOT - Kerosakan sebhg otot @ tendon (t’msk tmpt p’lekatan otot : tendon) yg disbb’n ó p’gunaan otot b’lebihan (overuse) @ regangan otot t’lampau (overstress). Biasanya b’laku koyakan tisu secara makroskopik @ mikroskopik.PENCEGAHAN1. Senaman mengikut had kebóan & fitness.2. Meningkat’n kekuatan otot secara b’peringkat (gradual).3. Sentiasa amal’n warm-up, cool down & senaman regangan.RAWATAN Terapi ”RICE”.

SPRAIN SENDI,DISLOKASI DAN KEPATAHAN SPRAIN SENDI – Merupa’n kecederaan pd sendi yg melibat’n koyakan pd ligamen (biasanya separa) akibat drpd regangan t’lampau (overstress) secara tiba2 @ p’gunaan otot yg b’lebihan (overuse) secara berulang. PENCEGAHAN1. Pasti’n p’sekitaran tidak merbahaya.2. Ikut p’aturan p’mainan yg ditetap’n.3. Sentiasa b’latih utk tingkat’n ketahanan anggota yg t’libat.4. Amal’n senaman ”agility” utk p’sediaan kpd tindakan @ reaksi

p’gerakan yg pantas.RAWATAN

1. Terapi ”RICE”.2. Sendi kecil (jari, p’gelangan kaki) – laku’n ”taping”.DISLOKASI SENDI 1. P’alihan p’mukaan tulang yg m’btk sendi & menyebab’n

kedua2 p’mukaan tulang tidak b’temu.2. Subluxation – merupa’n dislokasi separa.PENCEGAHANSama seperti sprain.RAWATAN 1. Immobilisasi sendi t’libat.2. Rujuk hosp.KEPATAHAN - Hilang kesinambungan pd tulang.JENIS KEPATAHAN;1. Simple / Closed.2. Compound / OpenTANDA & GEJALA;1. Sakit yg kuat bila bhg t’libat digerak’n2. Deformiti & bengkak.3. P’gerakan abnormal (false joint).4. CrepitusRAWATAN1. Immobilisasi sendi t’libat.2. Dressing3. Rujuk hosp.KESAN LOKASI KECEDERAAN SUKAN DENGAN KADAR PENYEMBUHAN1. Kws kecederaan yg banyak bekalan darah spt kepala &

leher akan m’alami p’darahan yg banyak ttp sembuh lebih cepat.

2. Kecederaan bhg bdn yg < bekalan darah m’ambil masa yg lama utk sembuh. Cth, kecederaan tendon (golfer’s elbow & tennis elbow) & kecederaan lutut spt chondromalacia patella (runner’s knee or jumper’s knee)

3. Bhg yg banyak p’gerakan spt kulit di bhg lutut juga m’ambil masa lama utk sembuh.

PERINGKAT KECEDERAAN1. Inflamasi (inflammation)2. Pemulihan (repair)3. Konsolidasi (consolidation)PRINSIP RAWATAN KECEDERAAN SUKANR. I. C. E. - Rawatan p’tolongan cemas yg dicadang’n t’utama 24

- 48 jam yg p’tama.R : Rest – Rehat’n bhg yg t’libat & buat dressing jika

ada luka. Tujuan merehat’n @ immobilisasi a/h utk m’elak’n kecederaan semakin teruk & mengurang’n inflamasi.

I : Ice pack - Demah sejuk dgn m’guna’n ais pd bhg t’libat selama 15–30 min. Ulang setiap 2–3 jam jika perlu.

C : Compress - Balut bhg t’libat dgn bandage(crepe) t’utama jika ada p’darahan @ bengkak.

E : Elevate – Tinggi’n anggota yg t’cedera melebihi paras jtg utk mengurang’n kongesi darah & m’cegah b’lakunya venous pooling ó graviti.

INGAT…- Elak’n mengurut bhg yg t’cedera dlm 24 j yg p’tama krn bó menyebab’n p’darahan & bengkak m’jd lebih teruk.

TUJUAN TERAPI R.I.C.E1. M’henti’n p’darahan @ mengurang’n bengkak.2. Mengurang’n sakit.3. M’elak’n kecederaan m’jd lebih teruk.4. Mengurang’n inflamasi.

PROSIDUR TERAPI DEMAHAN SEJUK1. Lapik bhg t’cedera dgn sapu tgn @ tuala kecil sblm meletak’n ice

pack – elak’n frost-bite pd kulit.

2. Balut dgn bandage (crepe) – pressure bandage.3. Biar’n selama 15–30 min.4. Ulang kaedah rawatan ini setiap 2–3 j, jika perlu.T/BLS PESAKIT DGN DEMAHAN SEJUK;1. 3 min p’tama – rasa sejuk2. Dlm 8 min – rasa panas (burning)3. Dlm 10 min – rasa m’cucuk4. Slps 10 min – rasa kebas & kesakitan b’kurangan. JENIS2 DEMAHAN SEJUK;1. Reusable synthetic cold pack.2. Ketul ais dlm plastik.3. Ethyl chloride spray.4. Tuala kecil yg direndam dlm ais.5. Air yg mengandungi ais (sejuk).KONTRAINDIKASI DEMAHAN SEJUK;1. Alahan sejuk – t’jd ruam & gatal kulit slps demahan sejuk.2. Frost-bite3. Thrombosis @ darah beku dlm salur darah.4. Masalah sirkulasi darah stmpt spt Raynaud’s phenomenon,

Buerger’s disease.UBAT2ANUBATAN ORAL1. Anti inflammatory – NSAIDSa. Indocid 25 – 50mg tdsb. Voltaren 25mg bdc. Mefenamic Acid 250mg tds2. Analgesik – kurang’n sakit. - Paracetamol 1mg tds3. Enzyme preparation – kurang’n bengkak. - Papase/ Prolase4. Muscle relaxant – rawat kekejangan otot. - ValiumUBAT TOPIKAL;1. Liniment Methyl Salicylate2. Ethyl chloride spraySUNTIKANKortikosteroid – kenacort, methylprednisolone.PEMBEDAHAN1. P’bedahan dilaku’n jika itulah satu2ya cara utk penyembuhan.2. Jenis kecederaan;a. 3rd degree muscle strains & complete ruptures of tendon (eg

archilles tendon)b. 3rd degree ligament sprains (eg the medial or inner ligament of

knee)c. Meniscus injuries – locked knee.d. Kepatahane. Kecederaan kronik – tennis elbow.FISIOTERAPI1. Heat therapy 2. Electrotheraphy eg TENS3. Exercise therapy - rehabilitasi4. Manual therapy eg massage5. Taping

JENIS KECEDERAAN SUKAN SPESIFIK KEPALA HINGGA KAKIKEPALA - Kecederaan kepala & leher mungkin serius jika t’dpt tanda & gejala1. Kebas & rasa m’cucuk di bhg tgn & kaki.2. Tgn, kaki @ keduanya tak bó b’gerak.3. Keluar cecair jernih (CSF) @ darah melalui ENT –

skull fracture.4. Knockout, KO, KonkusiTANDA & GEJALA;

1. Glazed eyes2. Confused3. Amnesia – tidak ingat/sedar apa yg b’laku.4. Tidak sedar diri w/pun beberapa saat5. PeningKNOCKOUT& KONKUSIPENYEBAB - Tumbukan di kepala.RAWATAN1. Buka salur p’’nafasan – pasti’n tiada sekatan2. Pasti’n tulang servikel stabil – cervical collar3. Beri oksigen dgn high flow mask 8–10 L/min4. Penilaian GCS.5. Rujuk ke hosp.MATA LEBAMRAWATANBuat demahan sejukPENDARAHAN HIDUNGPENYEBAB - Tumbukan di kepala.

SISTEM REPRODUKTIF WANITAKEGUGURANDEFINISI1. Penamatan kehamilan secara x diduga, x dirancang & secara

spontan sblm fetus m’capai kemampuan survival sendiri di luar tubuh ibu.

2. Kematian @ penyingkiran fetus secara spontan @ induksi sblm minggu ke-24 kehamilan.

3. Penamatan @ terminasi kehamilan, kematian @ p’buangan fetus secara spontan @ akibat cetusan (induced) sblm minggu ke-24 kehamilan.

4. Pengeluaran @ ekstraksi fetus @ embrio, berat tubuh 500gm @ <, dr tubuh ibunya di ant 20-22 minggu gestasi.

ETIOLOGI1. Faktor Fetus (Keabnormalan Fetus).2. Faktor Maternal (Masalah Tubuh Ibu cth: Uterus).3. Faktor Paternal.FAKTOR FETUS1. Keabnormalan kromosom - bdn akan menyingkir’n fetus t’sebut.2. Malformasi trotoblas (lapisan tisu m’btk lapisan luar blastosista).

P’kembangan abnormal kpd ovum yg telah m’alami fertilisasi.3. Kelemahan/g’guan implantasi blastosista.FAKTOR MATERNALKeadaan am:1. Penyakit semasa hamil2. Rubela3. Influenza4. Treponema palidum

5. Penyakit kronika. Penyakit renalb. Hipertensi- M’ganggu bekalan darah ke uterus.c. Diabetis mellitusd. Hipotiroidismee. SLE - Sistemik Lupus Erythromatous.6. Amalan tidak sihata. P’ambilan dadah @ ubat2anb. Alkoholismec. Merokok7. Gangguan darah

Ketidakserasian ABO & Rhesus8. Faktor psikologikala. Stressb. AnxietiKeadaan setempat:

1. Retrovert uterus – ke arah belakang.2. Defek perkembangan.3. Inkompetens servikal.FAKTOR PATERNAL1. Patologi sebenar masih kurang jelas .2. Anomasi kromosom dr salah seorg ibubapa.3. Gangguan fungsi imunologik.4. Penolakan fetus.PATOFISIOLOGI1. Pelucutan (detachment) fetus @ plasenta drpd

endometrium.2. P’darahan vagina.3. Komplikasi:a. Renjatan hipovolemia.b. Jangkitan.SIMPTOM & TANDA1. P’darahan vagina.2. Kesakitan suprapubik / bhg bwh abdomen.3. Dilatasi serviks.PENYIASATAN4. Pemeriksaan vagina.5. Ultrasound.DIAGNOSA PERBEZAAN1. Keguguran terancam(Threatened abortion).2. Keguguran tak terancam(inevitable abortion).a. Keguguran lengkap(complete abortion).b. Kegugura tak lengkap(incomplete abortion).3. Keguguran t’tinggal(missed abortion).KLASIFIKASI LAIN1. Spontan.2. Cetusan:a. Criminal.b. Penamatn kehamilan.3. Keguguran septik.4. Keguguran rekuran @ habitual.

KEGUGURAN TERANCAM (Threatened abortion)1. P’darahan vagina yg b’laku sblm minggu ke-12 kehamilan.2. Tiada kesakitan ketara.3. Pemeriksaan vagina: - Serviks masih tertutup.SIMPTOM & TANDA1. P’darahan uterus @ vagina.2. Lelehan berwarna:

a. Merah terang pd mula.b. Merah perang slps p’darahan b’henti.

3. Sakit belakang @ bhg bwh abdomen, sifat b’terusan (dull ache).

4. Pemeriksaan vagina - Tidak t’dpt dilatasi servik.RAWATAN1. Rehat sepenuhnya.2. Beri’n sedatif ringan.3. Beri’n analgesik jika perlu.4. ‘vulval swabbing’ sekurang2nya 2 kali sehari.5. Merawat punca spt :

a. Hipertensib. Beri’n asid folik.

6. Beri’n sokongan emosi.7. Catat’n kehilangan darah.8. P’awasan tanda2 vital.

25 % m’alami pengeluaran fetus. Bg mereka yg menunjuk’n fetus hidup - 94% dpt menerus’n kehamilan.

KEGUGURAN TAK TERELAK (INEVITABLE ABORTION)

1. P’darahan vagina diserta’n kesakitan bhg bwh abdomen dgn sifat kontraksi.

2. Pemeriksaan vagina - Biasanya p’bukaan separa (partial) serviks.

SIMPTOM & TANDA1. Bermula sbg keguguran t’ancam.2. Kesakitan kontraksi uterus.3. Pengeluaran produk konsepsi melalui os uterus.4. Ketenderan uterus.5. Pemeriksaan vagina : Dilatasi separa servik.RAWATAN1. Rehat sepenuhnya.2. Bersih’n vulva & tutup’n dgn pad steril.3. Beri’n analgesik @ sedatif seperti;

a. Iv morfin.b. Iv pethidine.

4. Laku’n O&C (dilatation & curettage) dilatasi & p’kuretan.KEGUGURAN LENGKAPMerujuk kpd penamatan sesuatu kehamilan dgn penyembuhan yg tak m’dtg’n sebrg komplikasi.SIMPTOM & TANDA1. Pengeluaran produk konsepsi.2. Pengecutan uterus - Saiz uterus lebih kecil.3. P’darahan vagina b’henti.4. Pemeriksaan vagina - Serviks t’tutup.5. Simptom kehamilan b’kurangan @ tiada.6. Ujian kehamilan - Negatif.7. Scan ultrasound –uterus kosong.

KEGUGURAN TAK LENGKAP1. Kerap kali mengeluar’n produk konsepsi b’sifat spt tisu.2. Pemeriksaan vagina : Dilatasi serviks.3. Kerap b’laku pd trimester ke2SIMPTOM & TANDA1. P’darahan vagina b’terusan.2. Sakit abdomen.3. Uterus tak mengecut kembali.4. Pemeriksaan vagina - Dilatasi serviks / os t’buka.RAWATAN1. Eksplorasi uterus di bwh bius am.2. Terapi antibiotik sistemik.3. Jika ibu Rh negatif – Beri’n imunoglobulin anti-D4. P’sediaan utk transfusi darah.5. Beri’n sokongan psikologi.

KEGUGURAN TERTINGGALKerap merujuk kpd kematian fetus beberapa minggu t’dahulu ttp t’tinggal dlm uterus.SIMPTOM & TANDA1. Kerap m’punyai sejarah keguguran t’ancam.2. Tiada p’gerakan fetus.3. P’darahan vagina yg sedikit.4. Uterus tidak m’besar @ m’jd keras.5. Tanda2 kehamilan hilang.RAWATAN1. Laku’n O&C.2. Laku’n S&C (penyedutan & p’kuretan).KOMPLIKASI1. P’darahan.2. Renjatan.3. Keguguran b’ulang(rekuren).4. Sepsis – t’utamanya dlm keguguran haram.PROGNOSISPengesanan awal a/h penting :

1. Mengurang’n risiko2. Meningkat’n keupayaan hamil semula.PENDIDIKAN KESIHATAN1. Rehat yg m’cukupi.2. Ambil mknan seimbang, tinggi serat sekiranya mengandung lagi.3. Jika ingin mengandung semula - Tunggu sekurang2nya 3

pusingan haid yg normal.

HEMORAJ ANTE PARTUM (APH)DEFINISIP’darahan dr trek vagina pd @ slps 24 minggu kehamilan.INSIDENB’laku dlm 2-3% kehamilan.KLASIFIKASI1. Previa plasenta (placenta praevia).2. Abrupsi plasenta (abruptioplacentae).

PREVIA PLASENTADEFINISI1. Plasenta b’ada secara abnormal di segmen bwh uterus.2. Sebhg @ keseluruhan plasenta b’ada di kws os internal serviks.ETIOLOGI1. Kerap pd wanita multiparous.2. Keabnormalan endometrium pada segmen @ uterus - tak sesuai

utk ovum slps p’senyawaanKLASIFIKASIB’dsr’n kedudukan plasenta.1. Darjah 1 : pinggir plasenta di segmen bwh uterus.2. Darjah 2 : pinggir plasenta di garisan os internal.3. Darjah 3 : plasenta menutupi os sepenuhnya.4. Darjah 4 : bhg tgh plasenta di tgh2 os.PATOFISIOLOGI1. Uterus m’besar m’ikut tempoh kehamilan.2. Tarikan kpd segmen bwh uterus.3. Pemisahan pramatang pinggir plasenta dr dinding uterus.4. P’darahan.SIMPTOM & TANDA1. P’darahan vagina:

a. Tiada kesakitan abdomenb. Mungkin berlaku semasa rehat @ tidur

2. P’darahan p’tama seringkali:a. Terukb. Banyak

3. Palpasi uterusa. Lembutb. Tiada ketenderan

ABRUPTIO PLASENTADEFINISIPemisahan pramatang plasenta yg b’ada pd kedudukan normal & m’akibat’n p’darahan.JENIS HEMORAJ1. ‘revealed’.2. ‘Concealed’ (Tersembunyi).ETIOLOGI1. Hipertensi.2. Peningkatan umur & multiparous.3. Trauma.PATOFISIOLOGI1. Pemisahan pramatang plasenta dr uterus.2. P’btkan beku darah di ant plasenta & dinding uterus.3. Jika p’darahan di pinggir plasenta, darah m’alir keluar (Hemoraj

‘Revealed’).

4. Jika p’darahan di tgh plasenta (Hemoraj ‘Concealed’).SIMPTOM & TANDA1. Hemoraj ‘Revealed’

a. P’darahan vaginab. Sakit & tender abdomen (adakalanya tidak).

2. Hemoraj ‘Concealed’3. Ciri2 renjatan:

a. Nadi cepat & lemahb. Hipotensic. Pucatd. Oliguria

4. Palpasi uterusa. Kerasb. Tender

5. Tiada p’darahan vagina - beku darah di p’antaraan plasenta & endometrium.

6. Palpasi abdomen:a. Baringan tranversb. Malpresentasi: Breechc. Kepala fetus tinggi

7. VE a/h dilarang.PENYIASATAN1. Ultrasound.2. Plasentografi.3. Isotop Radiografi.4. Arteriografi.RAWATAN1. Tujuan:

a. Mengawal p’darahanb. Menyelamat’n fetus & ibu

2. Infusi IV Normal Saline 0.9%.3. Tranfusi darah jika hemoraj teruk.4. P’bedahan (LSCS).5. Jika kehamilan >37minggu, laku’n “Artificial Rupture Of

Membran”.6. P’awasan carta I/O.7. Analgesik.8. Beri Fibrinogen utk kes t’tentu.KOMPLIKASI1. Hemoraj teruk.2. Hemoraj Pospartum Atonik.3. Kelahiran tersekat akibat anoksia fetus.

HEMORAJ POSTPARTUM (PPH)DEFINISI1. P’darahan > 600ml dr kanal p’biakan slps kelahiran bayi

sepjg tempoh puerperium.2. Sejenis kecemasan obstetrik.3. Puerperium - Lahir – minggu 6.KLASIFIKASI1. HEMORAJ POSPARTUM PRIMERP’darahan berlaku slps kelahiran sehingga 24jam kemudian.INSIDEN1. 2-5% kelahran.2. Mungkin lebih teruk jika pengendalian kelahiran peringkat

ke3 tidak sempurna.

ETIOLOGI1. Atoni uterus:

a. Tempoh kelahiran b’pjgan

b. Polihidroamniosc. Kehamilan kembar (multiple pregnancy)d. Previa plasentae. Abrupsi plasentaf. “grand multipara”g. Anastesia

2. Plasenta tidak t’pisah sepenuhnya.3. Kontusi plasenta @ membran dlm uterus.4. Laserasi vagina & serviks akibat tempoh kelahiran yg t’lalu cepat.5. Pengendalian peringkat ke3 kelahiran yg tidak betul.6. Ketumbuhan dlm uterus (fibroid).7. G’guan p’bekuan darah.PATOFISIOLOGI1. Pengucupan uterus tidak berkesan akibat punca t’tentu.2. Otot2 uterus kendur & relaks.3. Kegagalan m’henti’n p’darahan.4. Renjatan b’laku.SIMPTOM & TANDA1. P’darahan vagina - banyak darah.2. Palpasi abdomen:

a. Uterus tidak mengecutb. Uterus terasa lembut

3. Ciri2 renjatan:a. Takikardiab. Nadi lemahc. Hipotensid. pucat

PENYIASATANDarah:a. Kump darah & penyerasian silang (GXM)b. Masa Protrombinc. Platletd. GlukosaDIAGNOSIS1. B’dsr’n:

a. Riwayat pesakitb. Ciri2 klinikalc. Anggaran kehilangan isipadu darah

2. Keadaan p’darahan sederhana dgn renjatan.3. Anemia @ penyakit darah yg lain.RAWATANKLINIK KESIHATAN1. Lakukan p’sediaan utk m’hantar pesakit dgn segera ke hosp.2. P’awasan tanda2 vital.3. Infusi IV N/S @ Hartman’s.HOSPITAL1. P’awasan tanda2 vital.2. IM Ergometrine Maleate (Syntometrine) 1ml Stat (Beri dos ke2

10min kemudian).3. Tranfusi darah jika p’darahan teruk.4. Urutan kws uterus utk merangsang pengecutan. Keluar’n

plasenta dgn teknik tarikan t’kawal jika blm t’keluar.5. Jika gagal, laku’n p’sediaan utk pengeluaran plasenta secara

t’kawal di dewan bedah.6. Laku’n p’awasan rapi slps plasenta dikeluar’n.7. Jika uterus lembut & p’darahan b’terusan:

a. Laku’n urutan uterusb. Laku’n mampatan dwitangan.

KOMPLIKASI1. Renjatan.2. Anemia.3. Kegagalan Kardio-Pulmonari.4. Infeksi.PENDIDIKAN KESIHATAN

1. Pengesanan awal- Ciri2 klinikal.2. Langkah p’cegahan :

a. Kelahiran di hospb. Pemeriksaan antenatal secara regular

3. Dpt’n rawatan di hosp dgn segera.PROGNOSISPrognosis baik jika pengendalian awal dgn:Infusi cecair IVKawalan pendarahan secara berkesan.2. HEMORAJ POSPARTUM SEKUNDERDEFINISIP’darahan dr trek genital ant 24j slps kelahiran & sblm b’akhir puerperium.INSIDEN1. Kira2 1% jumlah kelahiran.2. Kebanyakan b’laku dlm tempoh 5-10 hari slps kelahiran.ETIOLOGI1. Retensi pragmen/cebisan plasenta (30% kes).2. Infeksi trek sist reproduktif (mungkin susulan punca di atas).3. Lain2:

a. Leserasi & hematomab. Inversi uterus secara kronikc. Fibroid uterus

SIMPTOM & TANDA1. Pendarahan vagina:

a. Ringan sederhanab. Mungkin menjadi teruk kemudian

2. Demam jika t’dpt sepsis.RAWATAN1. Infusi N/S.2. IM Ergometrine 0.5mg utk mengawal p’darahan.3. Explorasi & p’kuretan uterus.4. Antibiotik sistemik jika t’dpt infeksi.5. Tranfusi darah jika perlu.

PROLAPS TALI PUSAT, TANGAN & KAKIDEFINISI :Tali pusat b’ada di tepi @ di bwh “Presenting parts” @PUN tgn @ kaki sbg presenting t’keluar lebih awal

ETIOLOGIA/b ‘presenting part’ tidak memenuhi keseluruhan ruang inlet, maka kemungkinan besar tali pusat akan prolaps. Ia t’÷ kpd 4 sbb :1. FETUS :a. Presentasi abnormal

Kedudukan transvers Breech Sefalik

b. Pramatang Presenting parts kecil Kedudukan fetus yg abnormal

c. Kehamilan kembar @ b’gandad. Polihidramnios2. MATERNAL :a. Kepala bayi t’lalu besar dr pelvisb. ‘Presenting parts’ yg tinggi3. TALI PUSAT & PLASENTA :a. Tali pusat t’lalu pjgb. Plasenta b’ada pd bhg yg agak rendah4. IATROGENIK :a. ‘Artificial rupture of membrane’b. Kepala bayi gagal memasuki brim pelvisc. Fleksi kepala yg dlm keadaan eskstensid. Ektraksi & pemutaran (version)

BAHAYA : - Boleh meningkatkan kadar kematian bayi DAN risiko kecederaan ibu

PATOFISIOLOGI :1. Tekanan ke atas tali pusat di ant pelvis ibu dgn presenting

partsMengurang’n @ m’henti’n bekalan darah ke fetus

2. Bekalan darah yg < @ t’henti akan menyebab’n “Distress fetus”

3. Tanpa tindakan & perawatan sempurna bó menyebab’n kematian bayi.

DIAGNOSIS :1. Bhg yg prolaps bó dilihat di p’mukaan vagina2. Dpt dirasai semasa melaku’n pemeriksaan menerusi vaginaPENGURUSAN :1. Tiada perawatan & dibiar’n jika :- Bayi sudah meninggal Bayi abnormal (anensefali) Bayi pramatang sukar diselamat’n2. Perawatan sementara ‘Presenting parts’ ditolak ke dlm uterus spy m’jauh’n dr tali

pusatPENGURUSAN :1. Letak’n ibu pd kedudukan ‘Tredelenburg’2. Beri’n oksigen3. Pemeriksaan vagina utk menentu’n :-

Presenting parts Dilatasi serviks Keadaan tali pusat

4. Jika serviks dilat sepenuhnya Laku’n kelahiran dgn m’guna’n forsep @ laku’n

pemutaran podalik internal & ekstrak secara breech kaki

Jika tidak berjaya - LSCS5. Jika serviks tidak dilat sepenuhnya - LSCSPLASENTA TERSEKATDEFINISIKeadaan di mana plasenta gagal dilahir’n @ dikeluar’n sepenuhnya pd peringkat ketiga slps 30 min bayi dilahir’n.ETIOLOGI1. Kurang kekuatan uterus utk menolak plasenta keluar.2. Keadaan uterus sempit @ spasma serviks, memerangkap

plasenta di segmen uterus.3. Plasenta gagal utk dipisah’n akibat kegagalan kuncupan &

retraksi uterus.4. Keabnormalan anatomi uterus atau keabnormalan desidua.5. Akreta plasenta ( Accreta placenta ).

a. Desidua tidak normal.b. Vili korionik melekat terus @ menembusi miometrium.

PENGKELASAN1. Plasenta t’pisah ttp t’sekat.2. Plasenta t’pisah ttp tidak dpt dikeluar’n.3. Melekat ttp dpt dipisah’n.4. Melekat serta tidak dat dipisah’n.PENGURUSAN DI KLINIK KESIHATANJgn cuba keluar’n plasenta jika t’sekat kecuali ia b’ada di canal vagina.1. Jika plasenta itu b’ada di vagina mudah mengeluar’nnya

secara manual.2. Setelah dikeluar’n periksa – utk memasti’n tiada cebisan yg

t’tinggal.3. Kemunginan perlu ulangan intramuscular syntrometrine

1ml jika uterusnya tidak mengecut.Jika plasenta tersekat tetapi ibu dlm keadaanstabil, lakukan langkah² seperti berikut ;

1. Biar’n plasenta di situ.2. Panggil bantuan ambulan @ FDS.3. Selimut’n tubuh ibu.4. Terus’n p’berian intravena N/saline.5. Laku’n p’kateteran – kosong’n pundi kencing.6. Monitor keadaan ibu sehingga bantuan tiba. PENGURUSAN / PENGENDALIAN DI HOSPITAL Diagnosis Plasenta t’sekat memerlu’n pengeluaran secara manual dgn teknik aseptik.PERSEDIAAN ;1. Tenang’n ibu & terang’n prosidur yg akan dilaku’n.2. Pemasangan I/V Sodium Lactate / N/ Saline. 3. Darah – Group & Cross matching, HB%4. Rawatan renjatan jika b’laku.PERALATAN ;1. Antiseptik ( Savlon, Hibitane ).2. Strile glove.3. Satu psg glove pjg.4. Bekalan darah.5. Anaesthetic/ bius @ analgesik.6. Ergometrine, antibiotik.7. Satu set ( Delivery pack ) Biasanya prodisur ini dilaku’n ó doktor di bilik b’salin dgn m’guna’n sedatif. Ttp ada juga kes yg perlu dilaku’n di dewan bedah yg memerlu’n p’sediaan bius umum.

TATACARA PENGELUARAN PLASENTA SECARA MANUAL1. Letak tgn kiri di abdomen utk mengekal’n & m’ampu kedudukan

uterus.2. Msk’n tgn kanan ke dlm vagina melepasi serviks ke dlm kaviti

uterus b’pandu’n tali pusat.3. Pisah’n plasenta dr dinding uterus dgn m’guna’n bhg lateral jari

secara ‘scoop movement’.4. Keluar’n tisu2 plasenta yg telah dipisah’n.5. Pasti’n tiada tisu2 plasenta lain t’tinggal dlm uterus.6. Ubat oxytocic ( intravena ergometrine maleate 0.25 mg ) utk

menguat’n kuncupan & retraksi uterus. Dilaku’n dgn kaedah Epidural anaesthetic / GA .

KOMPLIKASI1. Rupture uterus - Semasa memisah’n plasenta dr dinding uterus

kemungkinan ia akan t’cedera & menyebab’n ruptur.2. Inversi uterus - Semasa melaku’n prosidur mengeluar’n plasenta,

uterus bó t’keluar b’sama.3. Bahaya.a. P’darahan menerusi uterus.b. Plasenta t’sekat serta b’laku p’darahan perlu dikeluar’n dgn

segera.

DISTRES FETUSDEFINISI :B’laku a/b fetus m’alami kekurangan oksigen & b’ada dlm keadaan hipoksiaTANDA-TANDA :Mana2 satu @ semua yg b’ikut :1. Takikardia fetus ( tanda awal kekurangan oksigen )2. Bradikardia fetus @ kadar b’kurangan serentak dgn kuncupan

uterus3. Pengeluaran mikonium b’campur dgn cecair amniotikKOMPLIKASI :1. Kelahiran t’sekat2. Kerosakan otakPENGURUSAN :1. Rehat’n ibu – baringan lateral @ mana2 yg selesa2. Beri’n oksigen menerusi pelitup muka

3. Ujian sampel darah fetusKELAHIRAN MUNGKIN PERLU DIMULA’N (Jika keadaan b’tambah teruk)1. LSCS jika b’laku pd peringkat p’tama.2. Episiotomi jika b’laku pd peringkat kedua.3. Kelahiran m’guna’n kaedah forsep @ sketrasi vacum mungkin

perlu dilalku’n jika yg awal tadi gagal.