ei.l

! ii ltt:l;

: i : ' : ; i' :

, i : i l i r i lr . r i

Pengaruh Iklim Terhadap SifatManusia: Suatu Catatan dari

Muqaddimahlbn Khaldun

Haslinda Hj. Abdullah & Zaid Ahmad

Abstrak

Tema utama yang diketengahkan di dalam buku beliau Muqaddimah,berkisar tentang sosiologi dan tamadun manusia. Walau pun beliauMuqqaddimah menumpukan perbincangan tentang tamadun danmasyarakat, Ibn Khaldun juga turut menyentuh pelbagai aspek psikologimanusia dan sosial. Terdapat satu bahagian di dalam Muqaddimah yangmana Ibn Khaldun telah menulis secara khusus tentang kesan cuacake atas tingkah laku/perangai manusia. Bahagian tersebut agak ringkastetapi fenomena yang diketengahkan oleh beliau merupakan sesuatuyang menarik untuk diperhalusi. Melalui pemahaman tentang perubahancuaca, beliau telah menghuraikan pandangannya tentang pengalamanmanusia dan cuba memahami fitrah manusia dan tingkah laku mereka.Beliau berpendapat bahawa perubahan cuaca berupaya mempengaruhidan/malah merubah atau menentukan perangai dan tatalaku manusia.Idea beliau merupakan cetusan idea yang penting kepada perkembangankajian tentang kompleksiti sifat dan tabiat manusia. Ianya merupakankajian mengenai faktor-faktor luaran yang mempengaruhi tatalakumanusia. Untuk memahami isu ini seseorang itu perlu membaca apayang tersirat di sabalik perubahan cuaca dan kaitannya dengan tingkahlaku manusia. Kertas ini cubamemahami apayang diketengahkan olehIbn Khaldun, landasan teori di sebalik pandangan beliau ini, asas kepadapandangan tersebut dan sejauh mana idea beliau relevan dalammemahami psikologi kemanusiaan moden.