7/24/2019 1.6 Perubahan Keadaan Jirim

1/2

MODUL: Haba

Episod 1 Bahagian 3: Perubahan Keadaan Jirim

Lembaran Kerja 1.6 Perubahan keadaan jirim

Rangka penerangan untuk pernyataan pada slaid tentang

peleburan coklat dan garam, tenaga dalam wap dan pemejal-

wapan ais kering. Seterusnya nilai kefahaman anda menggu-

nakan teks di bawah.

Padankan: Sejauh manakah penerangan anda berpadanan

dengan isi utama dalam penjelasan di bawah.

Kenal pasti: Apakah isi-isi utama yang anda terlepas pan-

dang dan adakah isi-isi itu penting?

Nilai: Adakah kefahaman anda tentang pemanasan danperubahan bentuk masih lemah, sederhana atau bagus?

Gunakan peta minda (mind map) perbandingan untuk

menjana penilaian anda. Perbandingan boleh hadir dalam

bentuk jadual seperti ini.

Isi utama untuk

kesimpulan

Isi utama untuk

penerangan pada

Lembaran Kerja 1.6

Perkara yang

terlepas

pandang

Perubahan pepejal kepada cecair

Tenaga haba diperlukan untuk menukar pepejal kepada cecair.

Daya tarikan antara zarah pepejal memegang zarah tersebut

bersama pada kedudukan yang tetap dalam kekisi pepejal.

Apabila suhu meningkat, zarah akan bergetar lebih kuat.

Lama-kelamaan getaran akan mencapai satu peringkat

zarah mempunyai tenaga secukupnya untuk terpisah darikedudukannya.

Kekisi pepejal akan terurai dan melebur menjadi jirim rawak

dalam zarah cecair.

Hablur garam mempunyai takat lebur yang sangat tinggi

kerana daya yang kuat memegang kekisi pepejal bersama.

Pepejal coklat mempunyai daya yang lemah untuk memegang

kekisi pepejal bersama dan ini akan melebur pada suhu yang

lebih rendah.

1

7/24/2019 1.6 Perubahan Keadaan Jirim

2/2

Perubahan pepejal kepada gas

Ais kering ialah karbon dioksida berbentuk pepejal tetapi mem-

punyai sifat yang berbeza dengan gas karbon dioksida.

Pada suhu -77oC ais kering melebur dan mendidih pada suhu

yang sama lalu terus bertukar kepada gas karbon dioksida tanpa

melalui fasa cecair.

Apabila partikel mempunyai cukup getaran tenaga, partikel akan

terpisah dari kekisi pejal. Getaran ini juga cukup bertenaga untuk

menolak balik tekanan atmosfera dan terlepas dari satu sama

lain. Pepejal yang kering dan sejuk bertukar kepada gas yang

kering dan sejuk tanpa mengalami peringkat basah.

Keadaan ini yang menyebabkan ais ini dinamakan sebagai ais

kering. Proses peleburan atau pendidihan ini dinamakan

PEMEJALWAPAN.

2

Perubahan cecair kepada gas

Perubahan keadaan jirim bagi zarah yang bergerak secara

rawak (tetapi masih bersentuhan antara satu sama lain) kepada

zarah yang terpisah jauh memerlukan tenaga haba yang banyak.

1 gram air mendidih akan menjadi 1500 cm3wap. Terdapat te-

kanan udara bagi proses pengembangan ini.

Keadaan ini menyebabkan kehilangan tenaga haba kerana

tenaga digunakan untuk menolak udara keluar

dari cecair.

Apabila air yang mendidih pada 100C bertukar kepada wap,

tiada peningkatan suhu semasa proses ini sehingga akhirnya

semua air itu telah menjadi wap.

Jadi, terdapat banyak tenaga haba tersimpan di dalam wap.

Wap boleh disalurkan ke dalam enjin dan tenaga wap ini yang

membolehkan kereta api (jenis lama) bergerak.