TAKLIMAT PROSESPEMERIKSAAN

BAKAL JEMAAH HAJI 2014

PEMERIKSAAN BAKAL HAJI

TUJUAN

• Membantu jemaah berkuasa dari segi kesihatan untuk menunaikan ibadat Haji dan Umrah.

• Membantu jemaah mengoptimakan kesihatan sebelum, semasa dan selepas Haji dan Umrah– Kawalan penyakit yang terbaik– Langkah pencegahan: vaksin, komplians,

minum/makan/kulit.• Memastikan maklumat mencukupi utk Rombongan

Perubatan bila JH ke klinik/masuk wad.

Urusan Pemeriksaan Bakal Haji (BH)• PKD K. MUDA: 12 April 2014, Sabtu, KKB Sg Petani

• Buku ada BARCODE, bakal haji tidak boleh menukar buku sesuka hati

• Hanya oleh Pegawai Perubatan yang mempunyai nombor pendaftaran yg diberi olh JKN. Jika tidak, penerbangan BH akan di “lock”

• Kes yg diluluskan oleh Pakar yg tiada nombor pendaftaran, nombor M.O yang merujuk akan digunakan.

• Pasport dihantar ke Kementerian Haji utk divisakan pada bulan Ramadhan

PERATURAN HAJI KERAJAAN ARAB SAUDI:

• Pemeriksaan kesihatan DIWAJIBKAN kpd JH

VAKSIN YANG DIWAJIBKAN:

• Meningococcal quadrivalent (ACYW-135) tidak kurang 10 hari – 3 tahun sebelum ke tanah suci.

VAKSIN YANG DIGALAKKAN:

• Seasonal influenza atau H1N1 utk penyakit kronik, obesiti, umur > 40

• Pneumococcal 23-valent

URUSAN PEMERIKSAAN KESIHATAN

• Pastikan perkara maklumat kesihatan (P5-8), pengakuan bakal haji (p9) dan perakuan waris sudah di isi dan ditandatangani sebelum masuk ke bilik doktor, oleh staf TH.

• Selepas pemeriksaan, diharapkan ada seorang staf Tabung Haji yang akan memastikan segala yang “tagging colour kuning dan merah” dicatitkan dan dimasukkan dalam data kesihatan di Bahagian Kesihatan Tabung Haji. Pastikan rekod penyakit di m/s 20 tally dgn coding di muka depan.

Sebelum Pemeriksaan

Persediaan Bakal JH• Bagi memudahkan RME, bakal haji yang ada penyakit kronik

perlu membawa surat atau maklumat dari hospital / klinik mengenai (borang di beri bersama surat tawaran) – Penyakit yang dihadapi oleh jemaah haji– Status penyakit – Rawatan yang diterima

• Jgn percaya dengan “hearsay”- pastikan dakwaan pesakit dgn bukti yang jelas– Supaya pesakit tidak keliru dgn ubatannya kelak, e.g dos

HCTZ, etc– Elakkan double dose.– Kes barah yang dah sembuh????

Membaca buku garispanduan pemeriksaan kesihatan jemaah haji

Sejarah sakit jemaah haji untuk mengenalpasti samada jemaah mempunyai mempunyai penyakit kronik ( page 5)

penyakit yang mungkin tidak dikesan sebelum inimelalui gejala penyakit ( page 6-7)

Melakukan pemeriksaan semua organ dan sistem dalam badan dengan jujur. (page 13-16)

Payudara dan Pap Smear

• Dilakukan oleh Jururawat.• Semua BH wanita < 70 y.o shj.• Rekodkan findings pada kad OPD dan BRR• Kebaikan:

– Dapat mengesan breast lump/ breast cancer yang disorokkan???

– Dapat mengesan masalah uterine prolapse, haemorrhoid etc.

SARINGAN STATUS KESIHATAN MENTAL-20 (SSKM-20)

SOALAN0

TIADA1

KADANG-KADANG2

KERAP3

SENTIASA

1. Sedih (susah hati)

2. Mudah marah

3. Tidak minat cakap

4. Kerap terjaga dari tidur

5. Sakit-sakit badan/sendi

6. Hilang minat pada perkara yang biasa diminati

7. Menangis atau rasa hendak menangis

8. Rasa sunyi

9. Takut terhadap sesuatu objek/keadaan

10. Badan lemah, lesu atau tidak bertenaga

11. Tidak suka bercampur dengan orang lain *

12. Perasaan ingin mati *

13. Kurang daya ingatan atau mudah lupa

14. Otot tegang

15. Keyakinan pada diri sendiri berlebihan *

16. Buah fikiran yang pantas, seolah berlumba *

17. Kurang yakin pada diri sendiri

18. Rasa tiada jalan keluar

19. Perasaan terlalu seronok *

20. Susah hendak menyesuaikan diri dengan keadaan

JUMLAH

CARA PENGGUNAAN SSKM-20• Skala perlu dilengkapkan oleh klien sendiri• Terdapat 20 soalan yang perlu dijawab mengenai

pengalaman/perasaan sebulan yang lepas• Jumlah julat skor dari 0 (minima)- 60 (maxima)• Terdapat 4 pilihan jawapan• TIADA

– Tiada pengalaman/perasaan tersebut• KADANG-KADANG

– Kekerapan <50% dalam masa sebulan lepas• KERAP

– Kekerapan >50% dalam masa sebulan lepas• SENTIASA

– Pengalaman/perasaan tersebut sepanjang masa

KEPUTUSAN SSKM-20• CUT OFF skor adalah 14 dan ke atas• Beri perhatian jika skor 3 bagi setiap soalan• Sensitivity 69.8% (keupayaan mengesan kes)• Specificity 70.9% (keupayaan menolak bukan kes)• Positive Predictive Value 35.1%

• (keupayaan mengesan kes +ve benar-benar +ve)• Negative Predictive Value 92.7%

• (keupayaan menolak kes –ve yang benar-benar –ve)• Keseluruhan ketepatan berbanding soalselidik yang

terkenal (GHQ, DASS21) adalah tinggi iaitu 0.77

KEKUATAN SSKM-20• Soal selidik yang telah dijalankan di Malaysia, dalam kalangan

rakyat Malaysia berbilang kaum secara verbatim dan de novo• Hanya 20 item • Mudah difahami• Boleh dijalankan oleh klien sendiri – blh bantu klien yg tak

faham.• Mengambil masa yang ringkas (5-7 min)• Keputusan psikometrik yang bagus dan diuji secara statistik

mengikut garispanduan metodologi yang ketat• Sesuai digunapakai di Pusat Kesihatan Primer yang sibuk• Pengesanan awal penyakit mental seterusnya dirujuk

PESAKIT/KELUARGA• Berkelakuan ‘normal’.

• Tidak memberitahu doktor

• Tidak tahu diri mengalami masalah mental

• Perasaan terlalu ingin pergi walaupun tahu mempunyai masalah mental

DOKTOR/PEMERIKSA• Kurang pengalaman • Kurang masa• Kurang peka• Kurang yakin (cepat

meluluskan apabila pesakit menangis!)

• Tekanan dari ahli keluarga atau petugas haji di Msia

• Skala MSE (pg 17)yang digunakan tidak sensitif

MASALAH SEMASA PEMERIKSAAN/SARINGAN PESAKIT PSIKIATRI

•Jangan miss ECAQ termasuk pt yg buta huruf pun blh dilakukan.•Markah 0 jika salah.•Markah 1 jika betul

Refer FMS jika ada keraguan

REFER PSY jika < 7

Lampiran 2 - Elderly Cognitive Assessment Questionaire (ECAQ)

• ELDERLY COGNITIVE ASSESSMENT QUESTIONAIRE - ECAQ All those score of 5 or less need to be referred to psychiatrist for further assessment. Remarks:____________________________________________________

NOTA: 1) Ujian ECAQ dijalankan kepada bakal haji yang berumur:

i) 60 tahun ke atas, dan

ii) Kurang dari 60 tahun yang berisiko mengalami penyakit dementia (seperti strok, kecederaan kepala, infeksi otak, epilepsy, Parkinson’s disease).

2) Jika jumlah skor ECAQ adalah 5 atau kurang, bakal haji perlu dirujuk kepada Pakar

Perubatan Keluarga atau Pakar Psikiatri.

Garispanduan Kesihatan Jemaah Haji

• Pastikan Hb > 10

• RBS< 10 mmol/L (individualize)

• Lakukan ujian makmal, dan catatkan/ kepil results di m/s MEMO

Ujian-ujian Lain• UPT• ECHO• Ultrasound abdomen• Ultrasound Pelvic• RFT/UA• FT4/TSH• FBC/FBP/Sr Ferritin/ Stool FEME/Hb analysis• Rekodkan result dengan jelas/kepilkan salinan

keputusan ujian termasuk ECG.

Ujian Keadaan diperlukan

Full Blood Count (FBC) Anemia (if Hb < 10 g/dL)

Fasting Blood Sugar (FBS) For unknown diabetic, RBS 7.8 - 11 mmol/L For known diabetic, RBS ≥ 15 mmol/L

Renal profile (jika belum dibuat dalam tempoh 3 bulan)

Hypertension Diabetes Chronic Kidney Disease (CKD)

Electrocardiogram (ECG) (sila kepilkan dalam BRR)

Known Ischemic Heart Diseases (IHD) Gejala sakit dada/chest pain Kelainan pada nadi (arrythmia)

Chest X-ray Batuk berpanjangan Susut berat badan Batuk berdarah Crepitations

Peak Expiratory Flow Rate (PEFR) atau Spirometer

Asthma Chronic Obstructive Pulmonary Diseases

(COPD) Any chronic lung disease

25

•Diagnosa dan rawatan terakhir jika ada dgn jelas, tambah kertas jika perlu.• Tally dgn kod di muka depan.• Rekodkan tarikh review •Tandatangan olh MO terakhir

•Masukkan sejarah pesakit•Hasil pemeriksaan tambahan jika ada.•Maklumat ujian-ujian yang dilakukan•Etc

Keputusan pemeriksaan awal/pertama:

• diisi oleh MO• Jika belum dapat pasti

atau perlu pengesahan/ lakukan ujian, biarkan kosong dahulu

• bahagian ini akan diisi oleh MO yang terakhir

• Jika perlu refer pakar, juga perlu isi maklumat klinikal, rawatan, reason of referral dan tandatangan.

Pastikan sejarah penyakit/PE/Ix dan diagnosis dicatatkan pada nota memo.

Rekodkan/ Kepilkan result jika ada.

Cadangan: Nama pengiring turut dicatatkan

Jangan lupa catatkan semua maklumat di kad OPD juga.

Colour Coding: di tanda pada muka depan

• Hijau:Tiada penyakit & lulus

• Kuning: • Mengidap penyakit, stabil & lulus• Mengidap penyakit berisiko tinggi, stabil

dan lulus dlm masa 6 bulan bersama pengiring sihat dan sama jantina

• Merah:Mengidap penyakit & tidak lulus/tangguh

KES TIDAK LAYAKMasalah/Disorders

Penyakit Kriteria Catatan

Respiratory 1. COAD2. Lung fibrosis3. Bronchiectasis

4. Asthma

Functional Class III & IV

Severe uncontrolled BA with recurrent acute attack

Rujuk lampiran 1

Rujuk lampiran 2

Masalah Penyakit Kriteria Catatan

CVD 1. IHD2. CCF3. CVA4. Cardiomyopathy5. Cong HD6. HPT7. Endocarditis

Recent MI (< 3/12)Fc Class III & IVFc Class III & IVFc Class III & IVFc Class III & IVDBP > 120Masih dlm rawatan

Rujuk lampiran 1

GIT 1. Liver cirrhosis Hx of hematemesis, ascites, and hepatic encephalopathy

Masalah Penyakit Kriteria Catatan

GUT 1. CRF/CKD On DialysisCreatinine > 400 mmol/L or deteriorating renal function (Stage 4 & 5)

CNS 1. Epilepsy

2. Severe motor, sensorymotor, extrapyramidal and coordination disorders e.g: Parkinson diseases, CVA, myelitis, myopathies, cerebellar degeneration

Hx of attack in the last 1 yearFc Class III & IV Rujuk

lampiran 1

Masalah Penyakit Kriteria

PSIKIATRI 1. Dementia2. Schizophrenia3. Bipolar d/o4. Major Depression with

psychosis

Semua kesUlangan dlm masa 2 thnSemua kesSemua kes

Endocrine 1. Diabetes mellitus

2. Thyrotoxicosis

Uncontrolled with serious complicationDiabetes mellitus with serious end-organ damageClinically toxic

Rheumatological 1. RA Fc Class III & IV

Dermato 1. Exfoliative conditions > 1/3 body parts

Haemato 1. Leukemia2. Lymphoma3. Anaemia

On chemotherapyOn chemotherapyHb 10

Masalah (Penyakit) /Disorders

Penyakit Kriteria Catatan

Surgical andGynecological

Gallstone

Symptomatic gallstone

Pain, jaundice

Semua kes perlu dirujuk kepada Pakar yang berkenaan untuk rawatan sebelum diluluskan

Hernia

Inoperable hernia or not fit for surgery

Uterine prolapse

Untreated 3rd degree prolapse Associated with stress incontinence

Uterine Fibroid

Associated with bleeding

Haemorrhoids 3rd degree haemorrhoids

Penyakit /Disorders

Penyakit Kriteria Catatan

Malignant Diseases

All Malignancies

Symptomatic Advanced

stage

Rujuk kepada Pakar

Penyalahgunaan dadah

Ketagihan dadah

Semua jenis dadah

[Rujuk Lampiran 7 – Kriteria kelulusan bagi bakal haji yang menghidap masalah penagihan opiat dan menjalani rawatan gantian methadon. Tertakluk kepada kelulusan oleh Kerajaan Arab Saudi & penilaian oleh Pakar Psikiatri Kerajaan /Pakar Perubatan Keluarga Kerajaan yang menjalankan program rawatan gantian dengan methadon].

37

Masalah (Penyakit) /Disorders

Penyakit Kriteria Catatan

InfectiousDiseases

Tuberculosis

Sputum AFB still positive

Rujuk kepada Pakar

Cholera Acute stage Boleh diluluskan selepas tamat rawatan

Typhoid Acute stage

Meningitis Acute stage

Malaria Acute stage

Leprosy Active cases

[HIV] [Semua kes] [Rujuk Lampiran 6 - Kriteria kelulusan Bakal Jemaah Haji HIV+]

AIDS

Clinical AIDS

Tidak diluluskan

KES YANG DIANGGAP TIDAK LAYAK UNTUK PERJALANAN JAUH DAN/ATAU KES YANG TIDAK BERUPAYA KERANA KEADAAN FIZIKAL DAN/ATAU MENTAL YANG TIDAK MENGIZINKAN

38

Vaksin / Pelalian:

Di beri selepas lulus.Ditanda tangani PKD, bagi daerah Kuala Muda

Suntikan tambahan: Swasta

Disarankan utk yang berpenyakit kronik, perokok dan warga tua age > 40

JK Rayuan: Utk menjelaskan kenapa tidak layak, bukan utk meluluskan.

Isu• Penyakit Kronik

– Kawalan untuk penyakit kronik – mungkin doktor perlukan masa 2 - 4 minggu untuk menstabilkan penyakit kronik, sekiranya tidak boleh dikawal mungkin perlu rujuk kepada pakar untuk kawalan

• Ubat – Tolong bekalkan ubat mencukupi untuk masa 2 bulan jemaah

haji sekiranya tuan / puan memang merawat jemaah haji– Terangkan cara penyimpanan insulin dan pen.– Persediaan awal: Cth – Utk elakkan bawa insulin, tapi

tinggalkan pen.– Bawa jarum insulin yang mencukupi (jangan tinggal ).

Persediaan • Mental: Tidur mencukupi sebelum terbang• Fizikal: Kawalan penyakit yang baik, makan dan minum yg

mencukupi dan bersih. Senaman dan supplemen e.g vitamin dan calcium.

• Bekalan penjagaan diri dan pelembab kulit terutamanya bila di Madinah.

• Tidak perlu pil penahan haid.• Jika bercadang kawal kitaran haid menjadi tetap dgn OCP,

lakukan sekurang-kurangnya 3 bulan sebelum penerbangan.• Pastikan wanita dalam umur reproduktif menggunakan

kaedah perancang keluarga yang berkesan.

Kes yang dirujuk• Pastikan sebab rujukan yang jelas ditulis dlm surat

rujukan.• Lakukan siasatan yg berkenaan sebelum rujukan utk

mempercepatkan proses etc.• Minta maklumbalas dari pihak yang dirujuk.• Beri tarikh TCA utk double check.• Ada staf yg jaga kes rujukan.• Jgn suntik jika belum lulus. (jelaskan kpd klien)• Rekodkan maklumat dlm buku BRR dan juga OPD

card.

Nota• Jemaah Haji Tawaran Akhir/Runcit: masih wajib lulus

pemeriksaan kesihatan.• Doktor masih boleh buat surat pengesahan penyakit

“Unfit” walau semasa Kursus Haji Perdana/Intensif/di lapangan terbang: utk batalkan penerbangan/refund duit.

• Ingat, kalau dah sampai ke Tanah Suci, tak boleh balik hingga KT1 balik.

• Jururawat yang melakukan CBE dan Pap smear diminta menandakan findings pada kad OPD

TERIMA KASIH