● PLANNING PRINCIPLE 1 ● POLIMAS ● JUN 2014

1

1.0Peringkat dan Kerajaan Persekutuan di MalaysiaPLANNINGprinciple

Peringkat Bidang Kuasa

Kerajaan Persekutuan Bertanggungjawab dalam hal-hal luar negara, keselamatan dalam negeri, pertahanan, pelajaran dan kewangan.

Kerajaan Negeri Bertanggungjawab dalam hal-hal agama dan tanah.

Kerajaan Tempatan Bertanggungjawab untuk merancang, menyelaras dan mengawal pembangunan tanah dan bangunan dalam kawasan PBT.

1.1 Peringkat PersekutuanPLANNINGprinciple

Kerajaan Persekutuan

• Yang Dipertuan Agong• Jemaah Menteri• Jabatan Perdana Menteri• Kementerian• Suruhanjaya• Jabatan• Agensi• Cawangan Negeri• Cawangan Daerah

1.1 Peringkat PersekutuanPLANNINGprinciple

Kerajaan Negeri

• Sultan• Menteri Besar• Majlis Mesyuarat Kerajaan

Negeri• Jabatan-jabatan Negeri• Pihak Berkuasa Tempatan.• Jabatan-jabatan Negeri• Pejabat Tanah dan Daerah

Isu Perbandaran

• Proses pembandaran telah menimbulkan pelbagai permasalahan di kawasan

• bandar. Antara masalah perbandaran yang hangat diperkatakan bukan sahaja di peringkat tempatan bahkan hingga di peringkat antarabangsa adalah isu keselamatan yang dikhuatiri semakin mengancam kualiti hidup masyarakat di bandar (UN-Habitat, 1996).

• Healey (1995) mendakwa bahawa bandar kini sudah bertukar menjadi tempat yang berbahaya.

• Manakala di dalam kajian yang lain ada menyebut bahawa keadaan yang tidak selamat di bandar banyak dipengaruhi oleh proses globalisasi yang telah menyebabkan berlakunya ketidakseimbangan sosial dan ruang sehingga menjadi punca kepada kewujudan “kawasan mati” di bandar sekaligus telah meningkatkan perasaantidak selamat di kalangan masyarakat (Oncu & Weyland, 1997 dan Yuen, 2004).

ISU PERBANDARAN• Konsep bandar selamat merupakan satu pendekatan yang diambil

bagi menyelesaikan isu keselamatan yang berlaku di dalam kawasan bandar. Ianya merupakan sebahagian agenda konsep liveable cities yang memberi fokus utama kepada masalahjenayah di bandar. Konsep bandar selamat menjadi semakin penting apabila UN-Habitat Nations (UN-Habitat) menekankan kepentingannya pada tahun 1996 berikutan peningkatan kadar kes jenayah di bandar seluruh dunia.

• Berdasarkan laporan yang dikeluarkan oleh UN-Habitat Nations, didapati secara purata sekurang-kurangnya sekali dalam setiap tempoh lima tahun, lebih separuh dari populasi dunia yang mendiami kawasan bandar dengan populasi lebih dari 100,000 penduduk menjadi mangsa kepada perbuatan jenayah (UN Habitat).

KONSEP BANDAR SELAMAT

• Program Bandar Selamat di Malaysia diwujudkan pada tahun 2004 di atas arahan kabinet yang bermesyuarat pada 28 Januari 2004.

• Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan diarahkan untuk menyediakan Program Bandar Selamat untuk mewujudkan alam persekitaran bandar yang lebih selamat.

• Majlis Negara untuk Kerajaan Tempatan pada Oktober 2004 mengarahkan pihak berkuasa tempatan (PBT) utama melaksanakan Program Bandar Selamat.

• Di Malaysia konsep bandar selamat boleh didefinasikan sebagai bandar yang bebas daripada semua ancaman fizikal, sosial dan mental di samping persekitaran yang sentiasa berada dalam keadaan terpelihara (Karim Selamat, 2004).

• Sehingga kini, konsepbandar selamat di negara ini telah direalisasikan melalui pelaksanaan garis panduan pencegahan jenayah yang disediakan oleh Jabatan Perancang Bandar dan Desa (JPBD).

• Garis panduan tersebut mengandungi 23 langkah yang mengambil pendekatan pencegahan jenayah melalui rekabentuk persekitaran fizikal, memperkasakan kawasansasaran serta melalui pendidikan dan kegiatan kemasyarakatan.

Penubuhan Unit Khas NKRA Bandar Selamat

• Fungsi unit ini adalah:

• Mempertingkatkan peranan Jabatan Perancangan Bandar dan Desa selaras dengan keperluan seksyen 2B Akta Perancangan Bandar dan Desa 1976, Akta 172 untuk menggalakkan dan menyelaraskan berhubung dengan segala aspek perancangan bandar dan desa.

• Memperluaskan Program Bandar Selamat daripada komponen bebas dari keganasan kepada baki tiga komponen utama iaitu:

• 1. Bebas dari dari kemusnahan dan malapetaka ekoran bencana alam• 2. Bebas dari kemerosotan sosial dan moral• 3. Bebas dari kemalangan dalam dan luar bangunan nyawaMenyelaras dan

memantau pelaksanan Program Bandar Selamat oleh semua PBT termasuk di Sabah dan Sarawak.